장음표시 사용
821쪽
sa TRAc T. I, PROPRia T. Nτrs viequentibus assertionibus declarabimus Prima assertio. Relatio quam bosa uin addicenti,est re- latio rationis. Probatur, quia enti realia genere te est , nihil addi potest quod habeat rationen eluis, '
lis;illud enim non adderetur Enti, sed in ipssi iam i-
Secunda assesties Relatio quam btinum Armatures gnificat , non est Matiosnis, aut appetibilis, sedcimii
mentis , non quitani relatio finis 4όα tutini id omne Iquod est achii bonum,praesertim trans en dentale,est adhu finis,ut in Moralibus docuimus non entis relatio appetibilis, quia appetibilitas est aliquid posterius ipsa bonitate. Ideo enim aliquid appetibile est,quia bonum est, ut ibidem docuimus inod igitur bonum formaliter dicat rationem conuenientis probatur, quia nihil in bono re
peritur, quod sit causa appetibilitatis luitu numiliari in tantuli enim aliquid appetitia Diti quantuni unicuique conueniet ivst.Ratio igitur bonitatis in ej us di et ition erosi est Tecta inerti Bonitas transcendentalis ediisse pri ni rerum omniurii bonitas , p0sita est in convehienti ipsarum cum Deo:quὁd 1 bonitatericintelli gas etiam increatam, posita erit in conuenientia , Dei quulem ad ipsum,& rerum olunium ad eundem. Vt enim Deus eae verus atque adeo verissimus, quia est omnino contarmis conceptui quem habet de perrectissimo enim caetera autem suo quaeque gradu veraci quatenus majorem milibremue cunt, unctauo eodemque noepti qui rerum omniu'sonceptum eminent' coistinet, conserinitatem habent. Ita id est bonus,amo optiimis bonitareri an . Mentali, quatenus sibi est conuenientulanus, caer autem anagis mi suae bona, quatenus plus minusii edi .. mira bonitati contrruunt C firmaru ista conclusio,' uiaticut diuinacognitio antecequomnem ereatam cognitionem, ita diumna 'petitio quamcumque appetitio- nem aliam: ideoque prius res sunt appetibiles Deo quam caeteris rebus: res autem non sunt Deo appetibiles , nisi quatenus illi congruentes. Consistit igitur prima rerum bonitas in eo quod Deo conueniant , in diuinae appeti r
822쪽
REspondetur sictu bonum Mens idem sunt te ipsi,
ratione tamen aliqua digerunt cita quoque existi- malidum est de bono S perfecto. Non videtur autemias ais perfectum transteia de iit aliter sumptum ullo modo di- - , stingui ab ente: nihil elaim addit quod ab ipsi ratione entis realis praecise distinguatur. Perfectum enim, si vim
nominis spectes , ignificat id cui nihil deest ad sui rati neni, erici cui sua adest entitas tersectio. Itique reiis esse perfectam transcendentaliterinst rem ess ,id quod esse debet in ratioue emissis quo intelligere est,perfectum non esse emetrietaten entis , iii, idem sit plane uindissim eos, im uid ratio formatis boni , noli eu ratiobrinalis pertem, ut quidam sibi perse dent, alioqui bonum , ut sic , non includeret ordinem seu respectum ali quem transcendet Hale in ad appetitum , quod commiqi
re videtur de malo non secus ac de bono nonnihil hoc loco dulicrerc,de quo duae difficultates occurrunte plicandae. . ,
Pris .isti 'd ad priorem spectat respondemus malum esse z - priuationem peculiaris alicujusirim:pecxiliatis nouain, Titari non transpendentalis;quonia meus Meti ivn potest esse' malum, sied in aliqua peculiari ratione entis sic eo ira turalernalium dicetur, si aluiuido risit ad ipsius integritatem. requisitam: s artificiale malam dicis uri ab ,- tu praede is non il desciat. Maturi morares a te erationis dictantine aberret. Quare meritis malunt dese- bit Sanctus Dionysius cap. 4 de Diuinis nominibus , id
Quod spei' at ad posteriorem dissicultatem , Respon- vh-- detur nihil a)e eis imium quod non habeat aliquid boni a
823쪽
sa TRAcr. Da Pacor Rai T. EN Tis si bonitatis ad)unctum. sic ut repugnet dari malum absque bono. Omne enim malum cum sit priuatiori non mera negatio,in aliquo ente semper fundatur,nam omnis pri
uatio con notat abjectum inquo est: atque illud subj inim quod dieitur malum est ens,ae proinde, sic,est ' nram bonitate saltem transcendentali , quae ratis non en xis utens est consequitur hinc fieri ea quae vel pessinu existinianimo secundiun aliquam ratio in sint bona, ve semus insinuantus de 'nibus,p-ctibus. ijeies dari aliquid .mme bonsi nempe Deum '
proindEque consentaneum videri ut detur aliquid summe se infinite malum,quod ex consequenti omni speciei nisatis careat. Respondetur nullam implicare contradi se rictionem dari aliquid infinitum in ratione boni at veris apertam sequi contradictionem si daretur infinit --
tum 1 esset enim simulac non esset,ex hypothesi quoad xetur; nec tamen esset , qua repugnat aliquid vere eis: quod non sit verum ens reale, proindeque non se με num saltem transtendentaliter.
De proprietatibus complexis enti
Ecessitas eadem plane acinum biliter modiis vi risiarissi daminentis, quo se habeteodem modo dc immu---tabiliter licitur uinetis necessarium duobus modis,--- vel quoad eci, nempe quia necessario existit, vel quoad Gri,quia necessiciis productum est. Musis necessarium H d esse dicitur dupliciter , primum quod absilues s.
simplicitet habet esse immutabile,ita ut repusnet illud, existere,cuiusinodi est solus Deus; aliter etia dieitur ne
imum quoad esse, Fudi et habeat esse
824쪽
alio, tamen habet illud,sse naturaliter hic trirutibile, ' Coeli δέ sibilantiae spirit; alus. Vt autem aliquid ne ea rium quo ad fieri dicatur , non satis ei quod a causa,
cessario agente producatur, sed deberis cessario produci.' Nam etsi ignis in palea excitatus ab igna necessario , . gente productus sit, non tamen fuit necessario productus . . si ignis ad paleam limrc fuerit applicatus istu ex Jaypothesi quod fuerit applicatus , reliqua conditiones re-
.st. i. Posterior pars etiam comprobatur. Cum enim res omni-μεν vis r no sint aut per essentiam, aut per efiicientiam, Deusque solus propter suam ipsiuis inunitatem dicatur esse perop. sentiam ,eaetera non nisi per efficientiam crum, sicque accipient esse superaddit; in sua naturaea ipsi quod
do accidentarium , quo sit ut illudes Ie non possit dici a M. sesuis necessarium ori aduerteres alias posse non esse per potentiam physicam metiet xes naturales corruptu es alias vero per potentiam Logicam, seu per non repugnantiam duntaxatot sunt res spirituales:principiuim que mutabilitatis illarum esse tum materiain, cum agens
naturale: illam quidem, quia pote ii formam mutare, hoc vero, quia poteti illam de materia extrudere Harum vero mutabilitatis principium este finitam iacitura conditionem ejusoue dependentiam ab alio. Ex quo intellige- Iesesi res omnes creatas saltem respectu potetitiae mice, dici potic continSelites quoad esse ,
--ομ erunt aduersus priorem pax impa dictae assertionispm γ' se oppones: Si Deus esset om uno limini aisa... --uabili quoque semimpia operari, quia operauio
turalii dejusmodi operationem, quia D diu ali qui c.. -- inii, Lax allui Deus nouit simuletiam & Vult illud ἀει,-ri Clini autem extitit, tunc no amplius Deus nouit aut vult' si illud idem esse Adde quod Deus libere ultra quae sunt
825쪽
extra se,ergo minabiliter,quia liberi velle,est ita velle ut possit non vella. Verum respotuletur Deum gnoscere '-- iii ibili tinnimabiliterin teporaria cognitione te ara: pata ab omniaterilitate vidit, videt uno quasi intuitii quicquid in quovis teinpore accidit ataque cum dimi cognitio non pendeat a rebus cognitis, ne repore, noninupimGlitat res illae vallantur icit Deus in pun ii mutabili aeternitatis,cui rei γndeni ines teporis dissereti ian Anam ipsi praesentes,per unicam simplicissimam notitiam videt rem aliquam per aliquod temporis spatia
non elsei per aliud esse. Quod autem per unicum actum a L. id possit praest:ire,prouenit ex infinitate, eminentia di is h. Triuini intellectiis. Ad illud quod addebatur, Respondemus νέ μDeum, si potueri non velle ea quae voluit late clibera tineat: omni aeternitare,non tanten mutabile dici posse:
Unin non est existimandum actus volitionis de nolitionis circa id ear obiectum in Deo esse orpositos aut minimum viverse sint enim a bis illi unaumplicissima potentia, linis essentia, qu vilico a via eminei ter continet omit etia diuersissimos actus. Quod si Deus iusicii litem uerti,sententia mutaresigitificetur:Restonderatrista om- Di Deo tribui per anthropopathiam,ve loquutur Theo logi, acconrnodatu ad nostrum intellisendi aptum
REspondemus nullum aeum Deus sit prin Asia.
cepsin siprema rerum omnium emisi quidem liberrima senes, potentissim ieausa minium : potes elim libuerit cuiliciis entis
produistionem impedire. Non est tamen negandum pleraque necessario euenire in suo genere is posito ordinatio Dei concursu , qui non solet nisi raro admodum naturalibus agentibus denegari. Quaeres , an M' Deus sit ausa necellaria respectu quorumcunque effectuum,ita ut quicquid molitur necenario contingat. Re μὴ .spondemus in Deo duplicem modum orirandi cosidera-
Guynu quo sola operatur xis: siquid ex nihilo pro
826쪽
Creat; alteri quo cum secundis causis siue necessario siue liberesoperatibus concurrit. Proinde modo Deus est cauis necessaria,qui nun tuam frustratur suo effect v, nec ab ulla reum iniimpeditur posteriori vero modo Deus non est ita caesa necessaria ut semper sequatur Debis: quia sic se accommodat creaturis , ut pro illarum cinias. modificetur concursus ipsius diuinae Q AE IV. Ovia contingentia est modus specialis entis necess-tat cistrarius,ideo de illaecurseque ter agendu est. Mis σμη Quod igitur attinet ad primum quaesitum latet dari coni Ingentiain,quia dantur effectus contingentes siue ex liberis agentibus pendeant,sive ex causis per accidens,c si videsicet vel semina Patet etiam ex iis quae domininus Aristot. tum in Logica, ubi defuturis contingen-
tibus,tum in ubi de libero is mitrio io in Phisera, ubi de causis peraccidens: rustreinum. Quod ad securulum quaestum althletaeontingentia est modus quo res mutabiliter se habet siue quoad esse, siues quoad neri; Eando scilicet res ita est ut possit ion esse,
vel ita non producitur ut possit non 'produci. sat εμ- Quod spectat ad tertiu quaesitum sciendum est imprimis reIum contingentia in pectari polle vel ratione exi- - stentiae, quatenus res potest desinere vel ratione Produ-
ctionis,quatenus potest impediri ne producatur. Con-xire tiae ergo priori modo spectatae causa prima genera lis est voluntas Dei, qui vult res quassam semper esse. lias vero ad aliquod tempus duntaxati Causi vero pec maris plex est,una interna,scilicet materia,propter potentiam contradi cinis altera exterii nempe agens, vastium a quo res potestinretinii. Sin autem coiitingentia spectetur ratione productionis , illius colitisimilae
causa primaria solus est Deus,qui eum voluerit quosdam esse stus esse necessarios,quosdam vero contingentes zcausas quoque alias voluit est e,quae necessario,alia quae c5ringenter suos effectus producerent. Cum auten effe-
tuum contingentium quidam sint voluntari , quidam oro naturales, volutariorum causi est voluntas hominis tenus
827쪽
M TRAc T. Da s: op Ris x. Erret is si quatenus libera,naturalium vero duplex dicitur causa per accidens,nempe castisi fortuna,de quibus in Pnyticis.
QVoniam eo eademque s incidentitatum genera, / Quot diuersitatum seu distinctionum, prςsenti quς-ε a' stioni uitis factum fuerit, si omnia distinctionum senera ' exposit, fuerint. Sunt igitur in genere tria distinctionum gehera, scilicet distinctio realis, a natura rei,& rationis
de quibus sigillatim dicendum est , si prius notaueris distinctionem realem esse omnium maximam distinctio sinatura rei minorem;deniq; distinctionem rationis esse minimam:& quidem in distin hone reali habere rationem existentiae,in distinetione a naturatei,haberi rationem essentiae seu naturae: denique in distinctione ratio . nis haberi maximὸ rationem nostri conceptus formalis.
DΙstinctio realis dieitur qua aliquid ab alio distin aetariguitur,ut res una ab alia re,aut ut pars integrans ab
alia integrante. Vt autem unum ab alio distinguatur tan-'I cquam res a re non satis est ut uno sublato alterum possit η. --τematiere sed ne talium est, νε seorsim esse possim: per diu s existentias saltem virtute diuina; ervi eo summum habeat rationem producetis, alterum verδr rionem producti. Prius est nee narium in rebus creatis inter se comparatis quas ciuis iussit amus reipsa, seu an tam rem a redisserte , eam non repugnat eas esse seo Posterius sufficit in ditiinis, & rebus ereatis respecta
Dei, nam personae diuina non postlint seorsim separatae existere,cum una sit in altera per circumincessionem , ut Ioquuntur Theologi ,- tamen realiter distinguantus
828쪽
sc gRTIA PAR METAPHYS. ducta. Similiter reptignat creaturas a Deoseorsim separatas existere, cum ab ipso tanquam a causiconseruante
in se est dependerant m tamen ab ipse realit 'istinguuntur,quia ere ab ipse sint productae Huius rei rario est,quia nihil igoducit seipsuΕ, ileoque necessariun est in id duod producitur vera productionis sit res dimis
a remi ducente Carteriam huius distinctionis realis quam vi iam re ipsa et istinguitur i, alio,triplex est gradus. Pri-inus inter ipsa supposita,qua pii ita oper se realiter diuersa' int. ut inter Petrum, Paulum, huncti istum lapidem,quae distinctio est maxime realis Secundus inter ea clu pos' sint esse in diuersis suppositis,ut inter pleraque acciden-
Tertius inter ea , ita habent diuersas omnino subsi- stentias panisles,ri sint partes inte ante manu ca'
sui t his mastinctio a natura rei est qua aliquid ab alio distinet diuitur praeeis intellectus opetiuione sitie illud di-2γ- stinguatur reali tersui non. Distinctio hςc est tripleX,ni- εὐ-- mirum formalis,& potentialis. Formalis autem distin-' guitur informalem esientialem,&socinalem Pliram. Forminalis essentialis in , qua cristinguuntur diuersae ellentiae intitatasue,siue simplices,siue compositori ea quae habui Miuersas esusinodi essentias siue entitates aut ita sunt inter se a m ali d essentia: enritatisve i ncludatur in uno,quod non includixit in altero:stoc pacto distinarii, tur naturae seuestentiae hominis, equi,Petri e Pauli, i-
Emque homo Mequus,Petrus &Paulius,antinalvi homo, sensitiuum rationale . Formalis pura est ea, qua plura. distinguuntur suis rationibus formalibus obiectivis,licet essentia Mentitate non differant,quia unum nihil entitatis aut essentiae includit,quod alterum non incIudat:quomodo non tantum diuina persona inter se, sed etiam rein lationes ipis personales distin Funtur; non enim tantum realiter, sed etiam a natura rei&quidem sermaliter hoc ., , sensu distinguuntur
Modest, distincti est , ouo entia per modos qui non iuum nonaliterentia, aut ipsi vindi
829쪽
entibus distinguuntur , quo pactoo quantitas existes si subjecto distinguitii a seipsi extra subject um existente. Quo quant modo distinguitur natura subsistens in propito supposito a seipsasuluistente in alieno, ii alis etiam Mistinetio reperitur intra essen tim&exissentiam, a ex sesesvarios existenes modos, ' linteritu, sum 'o a idem existit conjunctum cum sui je inu ab eod in .separatrum, suo substantia existit in proprio suppo ito
ve alieno. Potentialis est ea,qua partes integrantes totius homo 3 PMoti genei,ut partes aquae dum in eo sunt distinguuntur,qua tenus sunt potestate ab eadem separabiles , in se inui cem nec enim repugnat ejusmodi partes a se inuicem . . realiter distingui:quaecunque autem realiter distinguuntur, distinguunt ui etiam ex natura rei, quamuis non Eontra '
Vna quae nullum in rebus habet fundamentum curres fiant multiplices, quae nullo modo sunt multae, ut si Socratem quatenus subjectum est in ista propositiones Socrates est Socrates , ab ipsemet distinguas quatenus est attributum in eadem propositione. Eodem modo etiam
disting conceptus o oui conereti ab abstraistis substantiarum uniuersalium , ut si humanitatem distim gras ab homine:eodem generedistinctionis disti givm-tur non eritia inter itemque entia rationis inter se,du
o sone in rebit ipsis inuenta , quomodo in lumine distinguuntur vis calefactiva ab exsiccatiua M neologi distinguunt diuina attributa, clama diuina essentia, cum a s inuicem.
830쪽
Verum, ut hanc proprietarent entis dininctius intelli gas,aduerte ista tria is ingui,nenire ens esse actu et pom lentis,ens esse aisbim Vel potentiain,& ens esse is in Vimiam inpotentia Dicitur enim ens esse actu,quod vere.xistit: ἀρ-. . esse Mea potentia quod nondu est,potest tamen aliquat do esse. En vero esse aistum nihil aliud est,quam esse ρομ- ί- sectionem siue complementu alterius .Esse potentiam nihil aliud est,qtiam esse aptum ad patiendum vel agedum.. - Denique ens esse in actu,el ipsumens habere adium alim quem seu persectionem fesse vero in potentia , est ipsum ens habere potenxia ad aliud ita ut esse in ictu dicat mo- qum quendamenti quamnus habet aliquem actuim: ο
ero in potentia dicat nimbim iis quaterius babel - 'DU m ad aliquid. Ex quo intelligere est quid si , is tmnis inter inimi&esse in actu tem inter potentiair M. Di ii potentia, quod actus si inua sint entia dum: νωι,. . . at incompleta secundi im usitatam acceptionem,uel in Andisini di entium incompletorum: at veto esse in actu vel in po- tentia, sunt modientis completi quod est objectum Metaphysicae. Illud etiam notatu dignum est,actum & poten- iam tripliciter spe istari posse , nempe vel tanquam inse- riora quaedam, seu partes lubjemuas entis,quomodo for maliter sunt entia etiam completa : vel tanquamintqrna quaedam emis principia e partes integrantesnrit com lseti, quomodo ens omnς creatum eompletum , dici in
, onstare actu de potentia quomodo diei mani possit' entia,sed incompletali velonique tanquam propriet M'entis eo lexas , quomodo improprie cporeis . a Ut sumuntur pro esse in a 4 in potentia, quoi nodo non
treret dicuntur entia, sed modi entis.
o. --- sicut actus semper aliquid persectionis significat, λυ- taroxentia quatenus actui ope'nixu , semper aliquid