장음표시 사용
841쪽
sa riae T. DE PRO patra T. EN ris syimperfectionis inuoluit Osare in quovis composito siue . . physico siue metaphysico,pars nobilior actus dic tur; det
Tior vero potentia, ut in corpore physico, forma dicitur 'us,materia vero appellatur potentia;&in coposito metaphysice specti obi flaminia dicitur actas, genus vero poteritia. nuive id omne quod aduenit,eεplet,6 perficie,dicitur actus:quod vero suscipit,completur 3c perfici-
tui disitur potentia.β quo sutram actus 'otεtia sinti per in eo se re3stas videtur in actu crantia essentiali,ve reponetiue,ex quibi si sit . unum per sinon eis in aliis,ut patet in materia quiest
degenere substantiae&accidentibus ad quae si extengit ipsius materiae potentia. Sic potentia agendi 1 operatio quae est actus illi res,ondens,sunt in diuerso genere.
Primum est,quid sit Respondetu; potentiam activali , principium transmutandi seu traducendi aliquid a 'non esse ad esse siue secundum substantiam siue secunda accidens potentiam vero passivam esse principium quo aliquid transmutari potest,idque secundum esse substan- tiale vel accidentarium: Ex.gr.malleus dicitur esse in potentia activa ut tundat lapis in 'tentia passiua ut tundat .Item 4 isi intentia istiuan caleravero inpotentia paruita ut linati . Alterum truth cuilibet potentiae assiuae respondeat
naturalis decreata,distinguendum esse inprimis de pote d a passiva. tia divina,illa eni in tripliciter spectari potes .Primo qui tui dem prout conserinatur potentiae actinae naturalium a '- v
fientium, quomodo nihil nisi naturale producit,4 quide z illi potentiae Dei ordinariae respondet potentia passiu natia ratis. Meundo tecti potestem e diviti pro
842쪽
se extendit ad supernaturales suosdam essectus producendos in ipsis rebus naturalibus: sic enim Deus potest a . quae baptismali eonserre vim productivam fratiae, Manimae rationali tum gratiae tum gloriae dotes infundere: cui
diuinae potentiae respondet in reruis ipsis potentia passiua obedientalis Tertio speetari potest quatenus se ulterius adhue extendit ad quoslam in s producendos mam extra omne subiectumnatimste ex nihilo,em diuitiae potentiae respondet potentiapastii logica, seu non remise gnantia, tuam dicunt esse obj uam,seu rei um possitu Iita neque enim Deus potest aliqui quocum' modo prodorere nisi ipsium sit possibile.
πιθι - Quod attinet ad potentiam creatam seu naturalem. ρ - Respondetur primo cuilibet potentiae activae naturae re
tra spondere passimam ejusdem generis , hoc est, naturalem
tam respectu accidentium , quam formarum substantia
lium, quae per potentiam activam produci possunt,quan- vis sit discrimen aliquod inter potentiam quam liabet an ateria ad formas materiales quae ex illius potestate eriducuntur,em quam habet ad sermas spirituales , vi delicet inanimas a monales,ridictum est in Hirsicis se eundo respondetur non esse necesse ut euilibet potentiae passiuae naturalites indeat passiua eiuslem Drmius patet in materia prima quae habet potentiam naturalem
ad omnes formas etiam prς teritas,ut alias docuimus,cum tamen non detur potentia adi tua naruralis quae possit illas excitare, sed tantum supernaturalis nempe omnipotentia Dei. De potentia neutra .
QV Aas et res XI. Potentiam neutram appellant Philosophi passiuam quandam potentiam rerum natu φ, mareotimi Mea quae natiualiter ab ipsis neque appetuntur, neque πsse biiuntur. De qua quaestio est utrum ut ilem ae ira potentia passiua de qua praecedenti quaestione diluma e
mus , an vero diuersa sit Litavi neque sit naturalis,neque dis violenta, sed mediae congitionis, nempe neutra.
et Quod Vt intelligas, notandum est potentiam passiuam is ι.ει- consitarari posse aupliciter : primo quidem ratione - ' lius principitreceptiui reste qumund in Uuum, vi
843쪽
SEU TRACT. DE PROPRIET EN TIs ndelicet materiae,quo modo potetia passi i respectu cuius cunque formidicitur naturalis nihil enim accidere po-
restrebus novi alibus quod sit materiae secundisin se sp ctate violentiin, cum ipsius naturalis appetitus seratur,4 quaslibet formas naturales Alteroanodo in stari potest potentia passi ratione rotius compositi naturalis , hoe est,non ratum rationei lateriae,sed etiani ratione inue; quomodo potentia passiua respectu ouorundam a uilhi citurnaturilis, respectit alto,in violenta,denique respe-
aliorum neutra hoc es , neque naturalis, neque Violenta; exempli gratia, si spectes potentiam nastiua in ignis ad motum sursiim,deorsum, & circularem ratiori solius materiae praeciis, sane erit naturialis; materia enim est capax cuiuscumque motus indiscriminatim in vero illam opines ratione ignis, cum sit naturales ni sursum ferri, violentum ferri deorsum: dentique circuferri neque natu rale ne ire olentum hinc fit ut potentia ignis ad motia, iata stir sum sit naturalis,ad motum deorsim violenta, deniq; ν inhia. Amodum eircularem neutra Est autem haec , entia, is motra,realiter eadem cumpo a passiuanriturali tutius . compositi , distinguitur ranie ab ipsa ex mitiua rei aut saltem ratiotie ratiocinata, idque propter diuersam his tudinem ad diuerses actus respeetu enim quorun4am dicitur naturalis,respectu vero aliorum dicitur neutra.
Era non videatur negandum res,us in priori saltem Mentis naturae instantiquam existant competererossibilita *
iem qua dicuntur posse produciseu poni actu extra fias .. qui positibilitas potest diei potentia testiua, negantam tamen est illam possibilitarent seu potentiam
obiectivam qu ae concipitur , conuenire entibusquin existat aut producatur,esse aliquid positiuum reale: nihil enim aliud formaliter esse videtur obiectiva illa potentia quam non repugnantia, seu carentia repugnantiae in re producenda ut sit,uel fiat Quanquam ali vocant potentiam logicam. Ex quo intelli is entia realia sutura
non dies positive possibilia , nisi forte extrinseca deno minuicte potentiaal in activa posithia a iis
844쪽
ca τε Rτι PAR MEi A PHYs produci, vel alorentia passima subiecti praeexistentis ex qua possunt educi. AE T r. XIII. aliqu- naturale dicaturiosi re am si te natura si-- nsant fides, gratia,&ς.dici bapte natura sepernaturales,quia etsi essellus aliquis supernaturaliter producatur, si tamen non fuerit natura sita supernaturalis , non aliaqu- naturalis podi stat tentia requiretur ad eum recipiendum Est autem dilari- νεηιι obe me inter potentiam passivam naturalem, Lobedientia- . et ψω dem, quod naturalis praeterquam quod sit capax recipiem
, , 'vis alicuius aetiis, ad eum 'aturaliter aspiraxi seu natur t. lem habet ad eum inclinationem obedientialis eis lani dicit capacitatem recipiendi actum sileritaturalem, idque per comparationen ad diuinam potestatem abbque ulla inclinatione aut Appetior naturali ad eundem mi uisa actum Praeterea diGripotenxi logica se ion repug-:t nantia, a pol ntia obedientiali,qudd haec supponat semper aliquid reala in quo sit , viae licet subiectum quod
possit supernaturalem a 'um recipere illa autem nequa- quam cum in pura negatione repugnantiae posita sit. Si quaeras virum quemadmodum potentia pauiua obedien-
tialis,detur etiam obedientialis activa Respondeo pro- habile esse illam dari possunt enim non taritum inrecia
piendo, sed etiam in agendo supra suae naturae impo- testati diuinarobi vi sentia naturalia,vij tet inlus M tisni , quae per potentiam obedientialem inii in Meurti etiam physicri Vt h lam, a productionem gratiae,qui estinctus supernaturauis in eo se
. sacrosania illa baptismi aqua abluitur.Waim. haec de proprietatibus entis dicta
845쪽
Artesentis hoc loeo subiectivas, hoc est, ipsius n. s.' specie intelligimus,in quas analogice diuiditur iri mens,ut sunt subitantiain accidens; cumque si fluitarim. . stantia sit creata I eaque vel spiritualis, vel corrima, alui vero increata nempe Deus:idcirco de iis deinceps,prite
missa substantia corporea, qtiae ad Physicum non ad Me eaphsuum pertinet,disseremus atqueruleo istum in tres disputatim mimus quarum prima e rit de substantia Maccidente in generes V in desii stantia creata Orituali frude intelligentiis tertia , de sub auxia ne a 'tempe tuo optuno maximo, ut ievin finem omnis nostra gaec Philosbphica institutio te seratur ac desinat, quo veritatis ac sapientiae lumen om ,
Ratione tam definitione & naturai siquod substanti Osiritur Ens per se:Accidens ea
846쪽
in Aiιτ PAR M3TAPHx s. definiatur, s per aliud siue in alio: iuba via nullo, lipe, vero semper aliquo abie indigeat in quo existat ,
quo sablato pereat necesse est. Subiei hum autem accia tis substantia est,quare cum aecideias non itis per substan tiana silens,idcirco dicitur entis cns,atqtie adeo I pS ens, nonnisi analogice, hoc est,praecipite de Substantia, Sc minus praecipue de accidete praeci catur,ut supra docuimuS. . D rutaιε. Deinde diguitate differunt, quod substantia longe nobilior sit accidente,clim ab ipsa accides dependeat, nec nisi in ordine ad ipsam definiri possit.' AMe quod substa tia nobiliori modo existatquam accidens accides sit propter sium irim,non Vero substantia re,pter accides. - , ρώ- atque ordine diGrunt,quod sibstantia ut prior accitate temporis ac naturae 'rdine: teporis inquam,tum quiad tu aliqua substantia, quae tempore vel potius aeternitate
antecedit quodlibet accidens, nepe Deus Optimus Maxi-nvis: tum quia subiectum potest esse prius tena pore e ac- ei dente quod in ipso recipitur:at millum accidens potest esse prius temporc suo subiecto: ordine vero naturae,quia
omne subiectum est natura prius iis quae sunt in illo. τμη Porro accidens non mediocrem habet conuenientiam
Tta eum forma substantialici tenim accid iis nequaquam
,- --, exist a subiecta Riaratum cita nec ma seiungi potest a materiain qua semel recepta est:Et quemiam simitans,ixa de Arma definiuntur in ordinead si si iectum ac sicut ex actitante, sibiecto in liquod a cidentalium,ira ex materia &Arma esse substantiale G
γε si stituitur. Di Grunt tamen in multis. Primo,quod ubiectum formae substantialis, nempe mate Ita pri Ina, naturaliter non possit eis sine illa, aut alia loco illius succe dente: at subiectum potest omnia o priuata sua forma accidentaria,elli nulla suppleatur Ut cum aer priuatur lumine, qui nempe non desinit esse en complutum a lue ilia Meundo ex seruia substantisti N. nisteria fit,num per se.quia se habent, inusin potentia eiusdem ge-ris at exsorma accidentaria, subiecto non tam Te tibis, tiria sibstantialis secundi uri se, est essentialitςi in completa at veris Arma accidentaria est in sua ratione
formali completa, ideoque collocati potest in directa serie suae calesoriae, non item soritia substantialis.
847쪽
In quo sta sitformalis,aιia accidentis Θαηρα Dein conseruar accidem forsima subiecto. Q AasTIGII. C Vm numquodque per id donstitiiniret , per quod praecipuE ab alijs distinguitur e constet autem extraecedenti qiueitione accidens a substantia distingui,
3 sertim quintium exii alper se , sed in alio, quodest. 1 auere hinc fit ut metiris arbutemur malam rationem accideritis in eiusmodi inhaerentia positam esse. v riim cum aliud sit accidens actu inhaerere,aliud vero pons in Laerere, itine duplex inhaerentia distinguitur, Vn a --.-ci ualis, cit in actu inhaeret accidens saltera aptitudinalis, ἀώρια ctIin accidens licet actu non inhaereat, potest tamen in Auid. haerere. Dicimus autem rationem formalem seu essen s γε - -
tiam accide is non in a aliaed in aptitudinali inhae. Σπrentia positam este. Sicque licta accidens concipiatur se iparatum a subjecto, non desinitpropterea esse essentiali . . t. ac se aliter acciden quia concipitur se ex aptum ut inhaereat subieαγ.
sicque nihil repugnat Deum sequa in infinita pote state separare aeci is a si in , ubi que separatum
conseruare', o uod fide eredimus accidere in augustissimo Eucharistiae sacramento. Si quid enim obstaret,illud esset
inaximesquod videretur euerti ratio accidentisci tuncχ-nim vere non inhaeret,sicque non videretur esse accidens. Respondetur enim etsi tunc non inhaereat,semper tamen
esse accidens,quia semper manet aptum inhaerere. Obij cies sortes: Este accidentis est inesse, at si separetitia si jecto non ineri ergo vectium erit. Respondetur veram uis. essemaioremve plurimum, ac bina ordimisiam natur e
legem,u intinuantur ii inhaerentia a Mali, tum tamen semperili tamen de inhoentia aptismunali intellu tur, semper quidem vera erit illa prodiositio , hoe nimirum
sensu,quod esse accidentis,est pone inesseri tunc negandum est accidens separatum non inesse in eodem sensu, nempe non posse inessς.
848쪽
Qv AasTI III. . patini, Vm ex decen summis uneribus nouem sint acci---. denti H eonstat ex ij quae docuimus in Logica tur,virum ratio accidentis in generelis synony-,- --analogita duntaxat Reseo eluc mus analogieesconuenire: alioqui da ntur Quo duntaxat summa genera primὁ inter se diu , quod repugnat doctrina Peripateticae.Deinde nullus est conceptus objectivus accidentis ratione suetipliciter praecisus a conceptibus inseriorum, adeo ut dum concipitur accidens vi accidens , nulla quidem natura specialie alicujus acci 'dentis determinate concipiaturi neque etiam praecisa alia Qua emitas ab solitate nouem summorunt generum
talitates illa omnes in confusia, indeterminaxe cone eiuntur. Denique docuimus in lamis rationem est. ris,ac proindeaccidentis in quantum est ens, m agi, pro . pridimi viam accidentium generibus conuenire quam Mobiseras, at nem sibinendi seu per se existendi
mitrahere ens ad verum genus synonymum substantiae, proindcque rationem inhaerendi seu existendi in alio, il- iam . lud idem ens contrahere ad verumin synonymum genus accidentis,cum utrinque par esse ratio videatur. Re .
spondemus disparem esse rati nem subsistentiae 4n arantiae . illa enim significat modum essendi uniforment' eodem modo se habentem in omnibus completis tib stantus, at vero inhaerentia aptitudinalis significat ut
tudinem modificandi substantiam ipsi intuerendo in praeesse Giulem , sed absMMEM se liciter multiplicem: idooque accidisu quod per illam constituitur,non est aliquid praecisEri simplicuer unum. Quare
ooncludendum est accidens respectu nouem summorum generum est Sen anal gum fiuntaxat,non rno
849쪽
niiniatur. Quod igitur spectat ad priore, respondetur
naturaliter fieri non posIe,ut idem numero inuem tu Iaza
Uiltincci Siluniero subiectis:eo quod vilitas numerieaae mdentium natur liter pendet ab unitate numeri subie torum,itaui unicum numero a zcidens, unicum numero' subiectum necessiario desideret Dirimes au- naturali te nam virtute diuina id fieri possie miniis repugnat:ste m nec repug aar eadem virtute unum Emque numero in Pluribus locis collocari.
nu quiri videtur repugnare virtute diuina plura accide-uid novi Manumero . si taxat diuersia in eodem ibiecto collocari; sicut uec diuinae potestati repugnat plura corpora ineodi Loco reponere. An vero id naturaliter possit continger quomodo se luentibus conclusionibus ekplicabitur ,
Prima conclusi Accidentia qua peritu, UAE ramq; mutationem producuturi non possunt ut plurimes nesse plura numero eiusdem generis in id sibiecto Cu enim pervescum numero accidens subiectum ageti phy- se sufficienter simile reddatur non est quod agens,aliud
numero diuersum in eodem subiecto producat 'Mςunda nelusio.Ex qu litatibus quae in unam inte i. c. -- uomui eoalescunt,fieri non potest videntur plures nume- 'ro diuersae in eodem subiectes nulla enim est alia ratio quare plures gradus caloris,uerbi causa, unicum mimeri . Intensiorem calorem constituant,quam quia simul Dies in eodetri numero subiecto recipiuntur quo fit,issioni
ne illi gradus caloris in diuersis subiectis producantu runs sint omnes emissi&numero distincti Tertia conclusio.Constat exiis quid uim an ini ne es chini de relationibus,posse a cidentia relativa plura nu mero esse in eod- subiecto: empli gratia,possunt esse fumosi tςrnitates in ci patre ad plures filios . Ne
850쪽
εν Qv ARTA PARQ METAPHYs Ic tantum relativa oeninietiam pleraque absoluta possime esse iura numero in eodem subiecto , ut patet in specie bus intentionalibes duoruin candi tarum ac simis Adae
etiam cointinuitates&successiones quae videtur esse ejus dem rationis in quocumq; motu; proindeq; cum non repugnet subjectu aliquod idem numero diuersis motibus timui affici poterucit in eodem subjecto reperiri plures
continuitates Tuccessiones numero diuersae. Caeterum cum duarum lucernarium lilmina concurrunt in aere me
dio; non exitii mandum duo lumina remanere distini: a,
sed ex ijs unum numero intensius lumen coalestere.
misini m. thei: at vero non mod&ratimsed si fides Christiana d ce dari Ais ros seu naturas quassam intelligentes si blanioris oditionis quam sint reliquae omites corporeae: quamuis id ex ordinarus naturae essestibus demonsis ii nequeat, cum res corporeae nullam habeant necessi ilam cum illis cognationem , nisi bisse iuxta Aristo
telicum dogma, dicas exitii tu coelestium orbium necen xio cossi gi intellipentias ipsorum motrices. Veruliuat Iasdocuimus non elle necellarias Aristotelis demonstratio- aevibus amines,quibus id quibusdam necessario iii ferri videtur ma- , 3. 3 vir ri tamen Angesos ipse totius mundi ordo videtur conuincere, ad quem spectat ut non nisi adhibitis extremis media colli nou. Cum igitur constet in hac rerum niuersitate clari res quasdam partim corporeas , partim Orituales,nempe homines,consentaneuntest, vincut ex