장음표시 사용
111쪽
Demum kl ait quod ii dicere consueuerunt, qui
ui ex nuri ortum ducere arbitrantur, aquam videlicet ex eo per meatus sui terraneos Muere, dc ad fluuiorem sentes ast dere. Tostremo quoniam rara eum ccirpore te aesto coluincta G, Oras nuru orique civem: Iutit,rumniare deterri renit humor aliari In terras itidem manare ex aequore sal .
Percolatur enim virus,retroque remanat
Narmes humoris: ad caput ambus omisc fuit: c. Sed hane sententiam de siuuiorum ortu ex mari, aqu illius per loca & meatus subterraneos ad illorum sentes ascendente, in primo libro ei repugnare traditum est, quod ex altissimis montibus,ad vos aqua naturaliter non conscendit, stumina quere vid eamusCum tamen mare non istum illis humilius sit, sed omni terra, cpuppe cum ex omni terrae parte in illud flumina labantur In eam mare positum eu, nec, quod aliqui tradid runt,mare vi quadam diuina continetur, ne terraso ruat cum illis sit eminentius. suapte natura in loco suo conquiescit, quod violentum nihil perpetuo possit durare, neculli necessitas ingruit, ut ordo naturae a Deo constitutus invertatur. Quoniam igitur terra eminentior est marissa perficie, multo eminentiores altissimi montes erunt, e quibus fiumina labun ur. Itaque nec aqua ex mul ad illorum semes, nisi vi, ascendet: ut autem viscendat, nulla est rarita nec enim ad replendum inane,me ab aliquo irri pulsa, quibus modis aliquid inlocum non naturaliter fertur. Nec maris aestus statvri
ribus tantiu ut quidam opinati sunt, replendis sessicit, quippe quod non adeo aestuet, Haltissimos montes tradicendat, quod oponeret: siquidem aqua tantum constendi quantum descendit. Aestuat mare de serrterras effunditur, ac sertase etiam in alto magis tum V mi ut in meatus terrae possit descendere, sed ex illi non altius ascendit, quὶm in illos descenderit.Atic hiau tem S tumescere in silibus usque ad altisiimos mont remo assirmabit. Ex mari igitur flumina ortum non ducunt, nec mare ideo fluminum fluxu non augescit, quia quod accipi' permeatus subterraneos reddati Aequaquam axeix humecta sis, de veluti spongia qu plena,vt in metallis & lapidicinis licet videre, noeu tamen ex mari ducit, nisi qua pane illi propinqyaesi. Ex aere Hsido intra eam generatissi atqu ex pluma cadente concipitur.baque ut animal si in nas diductus,co piis ala senu est,ha terra dulci aqua, si per meat de sstulas, peream totam dulanditiar, ae in sentibus emergit: acta hoc quidem nunc satis. Si quis tamen vesit eumina ex mari in hune sensum effudre, quia vapores ex eo attolluntur, quibus montes hi minamr, unde fluminibus materiasippeditatur, ta se postfitconcedi. Illud vero praetereundum non est,.que de mari iaMemento tradita sunt,ad Oceanum mam pertinere. Namanteaconcessum est,& Maeot, Eem, Potitum, taminum num augeri, ob eamque raulam ad Meridiem fluere.In Oceano, qui late pater, etes aliter habet, quanquam sertasse dubium est, quomo do ad Septentriones, ubi Sol minimὶ valet, fluminum influentium aqua,tametsi expans , siccemr. Nisi ta dius quidem,quam in locis dioribus Utamen illie uoque resiccari dixerimus: ac,si omnino non res lac itur,mariaillic augeri, sed in loca, ubi magis siccesciant, late. Vnde de aqua maris iu te natibus Io di ite loci; minus salsa es t percipitur, dulciori videliacet parte ob caloris imbecillitatem minus attracta.
Istud autem esse non potest, quod de staminibη O mari in Phaedone siriptum est. II Quu. v. meatibus interksub terra concurrere dicitur, principiumque. sentem aquarum omnium id esse,quod Tartarus nominatur, qu dum videticet aqua copia in medio posita 8 qua tam mentes amnes,quam non fluentes redduntur. In singulis aristem luiuos in luxumseri, propterea quod primum atque principium agitetur. Vsu enim sedem, in qua causistat. habere, sed circa medium 'petia reuolui: Arsiam verbo deorsim agitatum fundi u Diuos. Non eros autem multis in locis flagrare, veluti apud nos mare est. Rursus omneι principium, ὀ quo mere caperum, in orbem repetere, uos quidem p r eundem locum, aliquos verb, per eum i aduersum positum ei habeat, equo aerunt. νt δε ex inforo loco fuere coeperit in Amo inmere. E se rem descensium, ν quead medium reliquum enim
omnem cwrsium, omnibus iam ascensum esse. Sapores etiam colores aquam contrabere pro terra, perquam fuere contigerit, tura.
Quae Plato in Phesone de aquarum principio se stuminum ortu a Socrate morituro, ac fabulam Simiae, cum quo disserebat de terrarum pugi , commemorante prodita recenset, Aristoteles hie reseri, mox ea resa, laturus. Atque ut fideliter relata omnia esse intelliga-
nu platonis locum ascribere hic libet, in quo qux reseri leguntur. Phaedonis verba in latinum a Ficino cori, si naec sunt. Vnus 3liquis ex tetrae hiatibus est prosecto, quammaximus perque uniuersam terram trai
ctus & patens, de quo Homeriis: Lon nimis barathrum stat sub tellure prosundum: quod& iple alibi, 'c
ulti poetarum Tanarum appellarunt. In hoc utique receptaculum, omnia conssuunt numina, atque inde rursiis uunt. Talia ver5 singula sunt, qualis terrae per quas labuntur. Quod autem hine omni aeriuant, m susque refluant, lac causa est. luod hic humor,nec hi dammirum linet, nee firmamentum . Itaque eleuatur, de sessum deorsumque redundat. Idemque sicit aer de spiritus,qui cita ipsum versatur. Sequitur enim ipshm, di quado ad stiperiora terrae, quando ad haec nothra pes labitur.Et quemadmodum in respirantibus fi lius co tinue expirat atque respirat, sic & ibi si rinas una cum humore elatus, vehementes quosdam ventos Ic intredibiles mouet, siue inqua siue siluat.Quamcum aqua in inseriorem locum delabitur, per meatus terrae iuxta eiusmodi riuos inquit, passimque per eos exundat Ac implet, resuti hi qui hauriunt. Cum vero illinc hue erumpit, haec quoque iterum loca complet.Repletaverocum
fuerint,per rivos ac thrram exuberat. Et cum humores
singuli illuc profluxerint, quo quisque profluit, maria, lacusi flumina, lamesque silaiunt. Proinde hinc rursus relubentes perterram, partimquidem per longiores pluresqueanfractus,partim vero perpaucioresatq; breuiore rursusin Tartarum confluunt, alij certὸ multo pic sit ius, quὶm hausti suerim, iij vero paulo. Omnes aurem inserius influunt, am influxerint, de alij per contrariam partem reti intur,quam elapsi sierim, alij per hanem eandem. At quidam passim circunfluentes, aut semel, aut saepius,ipi uectica orbem terrarum instre g*him replicani quantum fieri pineis, insta relapii
iterum commiscentur. Licet autem utrinq; ad metariuri'iete, ultra vero nequaquam: ulterio . prolapsus utrinq;
112쪽
Hi inque taret ascensu Maec Plato,quorum sententiam breuiter atque fideliter Aristoteles commemoraui ac quibus colli tur, uni ri in aquae multitudinem noncsse mare,aut ean .cuius locii m m π, occupat, sed Tartarum in medio, seu centro mundi politum, de circὸ illud agitatum & fluctuantem. Ob quam fiuctuationem in 'umina emittatur de riuo luxusi; fiant iam sius
rum, qu m aquae omnis stanus atque etiam maris,ixa ut mare tantum abs vi sit aliarumaquariam principium,
vi ab ipso Tartaro ortum ducat: Fluctuare autem Tartarum,quoniam isdum non habeat, atque nihil omnino quo nititur. Omnes ite illas aquas subterraneis me tibiis intςr se coire,easdemque ubi Muxerunt, mitium, unde manarim, in orbem mere, multas quidem per pandem partem,pςr quam Muxerunt Alias vero re aduersam, ad medium usque delapsa . non ulterius descendere.Omnem enim praeterea earum cursum, ascensum
esse.Ditem sapores contrahere, coloribusq; infici, pro te, natura, per uam profluxerunt. Censent autem Plato ni atque etiam Olympiodorus,quae de Tartaro1 Platone prodita sint, sabulose prodita esse, ut locum indicaret,poenis damnatorum, qui delicta non parce da perpe trarunt, sempiternis Udictum, quentiam
dum S ilia stumina Pyriphleget Ism, Cocytimque, ij, qui aliter deliqui sient. Ac reuera i socrate fabulam,
ut dictunt eli,narrante commemor Ur,
sed hae ratio efficitur , ut lumina eodem ransim
tollitur, idenam erit lianc erum νωι emam tolli necesse est,siquidem qualisse perseruatW, propterea piis quantum esωυ tu dem ad principi re an Platonis de Tartaro, mari & fluminibvs sciitentiam, quanquam ubul e statasse ab illo conlisiptam , rati
pibus aliquot rescat liquarum primam Alexander duo. bus modis expositi tupriori expositione non probata, mihi vero nec posteriori Prior expositi', quam Obmpiodorus sequutus ei iusmodi eluseri,ut flumina non ad idem perpetuo quant, sed interdum ex supero in inisium,interdu N ex insero insuperum,& nihilo magis
supero in inserum, quam contra. Etenim Tanaro fi mante,de nunc in paria unam exundant nuc in aliam euenire,ut cum in partem nobis aduersam fluctuari
minacluae versias nos stuebant, illu ultra mudi medium eo mi antur: itaq; ex insero insuperum ascendere, quae in . ad indium descenderunt. ita quod in prouerbio dieitur,veru esse, Sursum stumina. Quini expositionem sententiae Platonis ab Aristotele commorare consentaneam non esse animaduertit: quippo cum Plato stumium vique ad medium quidem descendere volebat, non tamen ultra proficisci, ut quanquam Tartarus stinuet, necesse tamen non sit, numina quae destendunt, ultra mundi centrum sese effinder es nec Aristoteles colligit iihilo magis o supero in instrum , rim ex in riin supetum fiumina sti re, imo vero contrarium, vid licet n.hilo magis ex insero, quam ex supero, Giν μαλ
ret,iliendum sortisse esse, ut ubi legitur egem dum sit alta Θ 3. Sed nihil nos, ut ita legamus, git Fado aliter locus poni poteru Altera Alexandri ex .
- est, quod flumina nitido magi sex supero in inserim,
fluent, Pam contra, quia quae in contrariam Moia partem ad Tartariam redeunliterram circumdo, osse si interdum lora editiora conscendere, vicis inrita
illum perficiant. Sed non secus peccat ac prior. Etenim legit non magis ex supero in inseriam, quam ex insero insuperum,cum contrario modo legatur, ut mox docuimus. Nimis etiam ad ea tantum flumina restringitur, quae parte contraria ad Tartarum reuert tur. Censeo
igitur de omnibus fluminibus rationem concludi, quae omnia non magis ex insero in saperum,quam ex sit esuin inserum fluere colliguntur. Quod ipli Platorii absur ,
dum erat,qui ex iniso, nempe ex mundi medio suere statuebat. lligi autem, quoniam Tartaro fiuctuante,& ad contrariam pariem exundante, furnina, quae in hac nostra parte effluebano rursus destendam Tati rum sequentia. Incommodum igitur est, de descensu, non de astensu, ut priori Alexandri expositione& lympiodori asserebatur.Quoniam autem id quod Hertur prouerbium, πιω - - , id est iurium flumina, huic nostri expositioni videtur aduersari, ascensum fluminum, ut incommodum,allatum esse doce censemus aliam esse per se rationem, qua Aristoteles, rursus fluxum numinum a Tartaro euertat,ut sit sensus,si h
accidat, thoe est, si E Tartaro fluctuante flumina stum eueniet,ut flumina astendant, iuxta prouerbi uiri. Siquidem Tartarus in medio mundi positus est , nihilque ex eo est uere potest,nisi constendendoadaec expolitio inihi probabilior,& verbis magis c5sentanea vita eae stliane, Alexandri priorem magis probo. Quam siquis accipere voluerit, di ut Platonem posuisse quidem,ssu
mina, cum per se ad Tariarum reueriuntur, ultraditam non mirati, aut fluere.Sed non negasse,quo misnus Tartarum fluctuantem etiam ultra medium contaquantur.Vocabula item illa υτ is ἀου - , imm tua loco sit se. Quod ad prouerbium, δώ- 'a , attinet, hoc quidem in loco pro Ede ipsis fluminibus exserue asten ibus usurpatur, sed transsem sele eum quidpiam praepostere in morem astensus fiumianum heri significamus egitimasque rerum vides inpertii ut si discipulus praeceptorem docer ruus domino imperare amrediatur ; hamptunique videtur adagium
etum ordinem inuerti, viros iam dolis muliebribus uti, neque manere promissis. Vserpat etiam eadaesum Lucianus in Terpsione, ubi haeredipeta dehises Piua nem incusat, quoa ipse hilaenis adhuc morie praereptus esse i perstite sene,quem captauerat, contra naturalem ordinem. Vserpat& Laertius in vita Diogenis Cynicunarrans, quemadmodum Diogenes, via perinde quasi dominus esset, um seruus, hero fiso mandaret, ut quod hissus erat, sicereti, prouerbio dominus responderit, ι -Vsurpare nos stimusicum vid
mus, Aristotelam, & alios rebatisiimos authousabimperitis hominibus imperitiae aut institiae reprehemes.su cit Aristoteles aliam rationem,quae ' ,--
tonem tradere, antundem aquae in Tartarum ingue
quantum ex eo uiu idque ex eo resellit, quod, sitar habear,noesic t videre,vndesit aqua penia,S: quae
113쪽
quae pluit, eamque omnem tollere oriear. Qi aerationiae vim habet, quia nunc ex aqua vapores ascendere
dicimus, quibus in supero loco refrigerat ista densatis qua concrescat, in terramque cadat. Quod sane esust non potest, si tota aquae Tartaro egressa in eundem reuertitur, siquidem aqua vaporibus ex ea sublatis ii minuitur. Materiae nulla maerebit ad aquae gener conem & pluuia . Olympiodorus rationem aliter comcludit, sed non rectὸ meo iudicio. Platonem enim inquit icere potius debuisse, plus aquae hyeme in Tari rum influet tuam aestate, proptem quod hyeme inrudies decidantingentes, aetiate pauci & rari. Atqui oestumnia omnia, quotquot non malia stimmu t efiniere in mare cernuntui .in terram autem milbran,acsi occultentur sus emergunt. Illa autem ingentia evadunt, qua longo tractu per cauum Dunt. Mult
rem enim amnium fluxus excipiunt, loco longitudine eorum cursibus interceptis . a inmobeausam Danubius lus fluminum rerum, quae in hoc mare illabuntur,net tamasium Ac de cuiu8 fluminibus fontibus alii alias reddunt causa rostraea quod multa in idem conssuant.
constat igitur nihil horum fieri posse,maripra rumoriginem inde ducente. Hunc ergo Cum aquae esse non maris, quamobrem pars tabilivrster eam qus fuit,
occulta sit, alia vero pars morat, cur item mare, aqua
potius sit finis quam rincipium, non secus ac in corporibus retius alimenti, sid humidi potis mura , excreme)ι- tum bis ambis traditum sit. Alia haec,quae contra platonis sabulam seu dogma si r ratio, perspicua est inde ducta, quod nullu si
men in terram sese immittere omnino, ita ut non a
plius emergat quaedam enim immittunt se quidem, sed rursu ut in primo libro dictum est, emergunt conspiciatur, imo vero pia in mare influere, aut per se, aut alia ingrediendo, quibuscum in illud ellanduntur. Cuiusmodi sunt c lura, ob quorum influxum, eaquLbus cum coeunt, in flumina interdum vastissima euadunt, veluti Danubius & Nilusaec omnino alia,quq longo tractu fluunt, ob eamque causam innumera alia flumina excipiunt,quae stium deserunt in mare.Hanc vero causam essest, quod de cuiusque fluminis sentibus abjalias reddunt causas, hoc est, sentes alij alios reddi
quia videlicet multa in idem influat, nec cise dici pos
sit, utriam hinc an inde numen illud originem ducat, praesertim si illa,quae in idem coeunt, aequili ma nitudine sint praedita, ut de Rheni atque etiam Danubi j.ntibus etiamnunc apud aliquos dubium in. Porros minum magnitudinis duas causas statuit, longissimum
cursum,& tume, perquam fluunt, concauitatem. Inde enim inicitur, ut alia multa flumina, cursum eorum precindendo excipiant. Cum igitur res ita habeat, μμ oram nee fiumina, nec mare in Tartarum fluere.
De Niliae Danubii vastitate, atque etiam longo tractu. antea dictum est in primo libro . Sed nunc etiam dic tur,Nilum ex intimis Aethio e partibus originem ducere, atque per totam Aethiopiam labi, & in Asilaum mare sese multiso simmittere, ita ut cursus eius In sissimus sit, ae circiter trium millium milliariorum,siamosis etiam eius maximis stexibus non numeratis.
Idque si oriri , montibus Lunae statuatur, 1 quibus adesulitem ostia quadraginta quinque sese gradus latitudinis intercedunt. Paulo autem minora paludibus, Equibus fiuit,eius est clusus. Sed ab Aethiopiae monti.
bus, ut Diodorus tradidit, duodecim millibus stadi rum decurrit. Vastissimus emo sit necesse est, tametsi non multa flumina in eum insuere Geographi destriabant. D inubius vero ingenti quidem spatio decurrit.
sed Nilo Io, inseriori. quippe qui viginti sex graduum
solummii ris etiam haralle. i spatium labatur.Tantum enim intercedit inter illius ortum, & ostia, quibus in Pontum influit.Sed hoc eliis longo tractu, sexaginta na bilia fiumina excipit Duo itaque haec ingentissima ait Aristoteles esse flumina, ct maxima eorum quae in hoo,id est, in mediterraneu influunt mare. Quod ideo
dictum est, quoniam in Oceanum alii fluuii labuntur.
his & Danubio praesertim non minores, veluti Indus, qui fluuiorum omnium maximus esse dicti is est.Subi, cit autem epilogum , in quo aquam potabilem, praeterram tuae fluit, cultam ponit,quandoquidcm ex mari in vapores perpetuo attollitur, totus que aer vaporibus plenus est,& in silis fluminibusdulcis aqua cernitur. Lacus autem, quoniam stumina ex Dunt,& illa rvrsiis emittat,in Vus fluenti,genere possunt numerari,quamuis sensilem fluxum non habeam: occulta vero etiam
ea dici potest,quae in intimis terrae vitaribus sparsa est.
Siquidem tota guttatim terra stillat, ut metallorum ac lapidum Atares animaduertiant, atq; etiam cernimus, cum putei sediuntur. Explicitum vero ait,cur mare totius aquae potius finis sit, quam principium, quoniam
traditum est, nec sentes maris vllos esse,nec stumina ex eo Quere, d in illud potius sese immittere, excrementi imque veluti quoddam totius aquae elle, parte potabili sublata: quo modo & in corporibus animalium e crementum, uod sibi idem cernitur, non est alimenti
principium, ted sinis, hoc est, id, quod ex eo remane dulci parte ad alendas animalis partes consumpta.
De eius autem Emine, O virumperpetia idem sit. an necfinit, nec futurum sit, sed deficiet, dicendum
hoc enim modo aliqui sentiunt. Omnes quidem genitum fidentur fateri, si dem O mundum uniuersium rs unanque eius ortumfaciunt. Quare constat, si uniuersu empiternum est ronaliterde ma existimandum es- β.Censere aut ipsi ut Democritus ait, decrescere erad extremum defectistum rua quam, uemsbipem
suadere, nihil ab insio fabatis ridetur Lotare.. , amo illa fabulatus est charisiam, eum bis aquas exorbuisset, primum quidem montes manifestos fecisse, deinde insulas,demum, ubi exorbuerit.terram omnino aridam essecturam.Sed Aesopuminportitoremiratum eis modi'. talum commentum esse congruebat: Eos aurem, qui H-ritarem inquirant, non item. 3Tria de mari inuesticida initio proposuit, naturam, salsedinem,& ortum utram veteres Theologi, maris quoim sentes ese voluissent, aliique alia de illius naiatura, salsedine, atque etiam ortu sensissent, illoriam sententiam breuiter ex suit,ac nullos maris sentes esse demonstrauitaum ad Litainis causam, eiust ortum i
uestigandum veniens, eorum opinionem antea reset
re vavit clui mare aquarum esse principium sentiebant, simulqueus inis causam unam ab aliis traditam aps ruit quo iam si Rugstiones de ut sedine,& onu eius disputare aggreditur. Ac primum quidem expendit. virum mare idem numero semper sierit,sempe elaturum sit, an ne jecie quidem semper idem fuerit, neque semper laturum situ, Hl aliquata desiturum.Cuius questionis duo capita, ut patet, cum sint, ad vininque respondet:
114쪽
responc' et: ac primit qui Udocet,mare genitum
esse: quandoquidem nec mundus, cuius pari non inn-nia mare est. Alios tamen omnes mare ghnitum p Ore videri, siquidem & uniuerium genitum unt, ita utob quam causam mare genitiam caeteris esti ob eandem , sed contrari ὀ modo, Aristoteli genitum non lit. Fuit Utem Aristoteles moi aetern iis veluti author, esim caeteri omnes genitum credidissent, quanquam aliter &aliter. iis semel genitum, semelque interitu misit mantibus,sib xero per interualla cupiam vici iteratis. Alterum caput quεstionis, uod eodem modo, lac primum dilui poterat,ira tamen diluit ut docea non lac primum dilui poterat,ira tamen cluuit ut deIecturum mare; ac quoniam De rinis e cerrido ad extremum e ciccatum iri sentit, eius opinionem de illius exiccatione ulta Aesopi limitem eruse. Aesopum mi R portuori cuidam iratum, iramque suam vidisti volantem dixisse, Charybdim bis mare exorbuisse,acprimum quidem montes aperuisi secundo insula ac si tertio absorbeat fiaturum, ut terra omnis malua reddatur.Sed Aesopum decuisse hancla lam
mminisci,quippe qui in portitorem siet iratus, coue modo mi ineris tandem illius vacationem vellet iminiscare.Philosephum autem veritatis amatorem non
decere.Ex si loco intelligere ii et, fabulas in veritam inuestigatione philoi ho dignas non eo. nde Se rati ember fibulas philosophadi Aristoteles nunquam probauittaec,si sabularum amator philoisphus mi ode prima philaophia ciuodammodo dicitur, ideo efficitur,ut sabulae eum in philosephando deceant. Fa-hulanim enim amatorea parte dicitur, quatenus philose a Gadmiratione onum habuit, admiratio etiam iis e propria est mius,ut m ιlli hoc quinave rium coctu . . eamum Hiralom poscere sicutis aliud quidpiam,constaret
ararum esse, H rebiuum quoque tempus obeammam premaneat. Aut enim ab eis dicendum est, vim a SMsulatam non rursus delatum deseretur cessarium esse vessemperivri quoad hoc fuerit are permanere. Illudquentabile sursum pri u rar Ag ar es . Quare nunquam exiccalytura uia enim mea ascendi si mprius descendet, quippe cum Whil insest,hος semel dicamus.Quodsi Solem l est: Π sflatu im erit quod exicce ρ SH vero conuersonem essemqetur Diuod potabile est accessusu quemadmodum dist ἴφθιμο ς ei simiuraque rursus abscessu. iustio iis de maris sine & e acciti ξ verit Iem
hanc esse aperit, hunquam exiccatum iri: siquidem obri causam hactelius permansit, miccatumi non est, beandem in posterum pennansurum sit, illa sit grauitas, quae ne in vaporem totum abeat, & in sublime tolia
latu .impedia quod alij etiam senserunt,seu aliud quidpiam si id, quod in sublime attollitur, mus in
aqua' concitetum non descenderet, si aut in aetem verteretur. aut Soli, ut nonnullis placitit, in alimentum cederet, turum istasis ut exiccareriir, aliqua illius pinione perpetuo sublata, ac nunquam delaendente.
Sed, si quicquid tollitur, illud ru sus demittitur, idque antequam pland . quod rq um sirit, exiccetur, seri
nullo modo, ut deficiat, imo vero idem perpetuope nransurum. Hunc enim circuitum di a vi , ce susque vicistitudinem perpetuo iuturari: siquidem de
Sol perpetuo conuertitar, ac cuque fi d Fod dul-L R. CO M. ce es in sublime tolli recessu demittit.QuM s Desiscritus Maan ii antem ponat, ab eiusque motiooecesi 2 reficiat,iam inbil est fore,quod in sublime aquam torqlat, atque exiccationem efficiat, Atque haec est contra Democritum rario.Quae, ut patet, illi pronunciato uana titur. Si eauia agens eadem sit, materiaque eadem, e deinque modo semper se habeant, re nulla actionem impediete, effectum eundem consequi messario.Cun
i in cauis quae micrationem imi divit, i- ω, nempe grauitas eius, quod manet aut similis aliuoluuesu quod a Sole euocatum es descissis, aut Solis c anu beneficio illud descetulit, recessus, 'rivi dicampositioi yri, Quaerit autem, siquis Diem stante lutuat, rec eius motum eo citat,qqae exiccationis erit caula,quasi miti s Sol quas exiccet, non tam ra Ium calore, quod v oeli alienum. Sed dici potes sesem moly eiacare, quonian motu Iniuersum cir bait, accessuque suo aqua: exhaut it . i si alicimi mises stete ea tantum loca exiccaret,quae is illo aspiceratur. Itaque maris pars maxima rem nςret, nec aliquid esset, cuius vi exiccaretur. Motioer M Solis cit, re vapores ab aquis astandant,& rursus in aquam concretiaeseramur, cum Solem adeas adducit, dem si in eis abducit. moniam & Solis m o, ortus & interia uis causa esse statuitur.
e sam aliutinati, harae fidelicet asse onem, certa φερ dam sempore imbrium, G' aqua ingenti copia excitara exsere, non autem ριν ii δρο partium ortum. Ac rursus contrarium futurum, id haec fierit, exiccatum re ius imi que modo in orbem necessario id commeare. Diiovi man magis conseium esse ita censore, ita ob
Lecto um coelum mutari. Sed in his quidem ditibus,quam
Causam, cur Democritus nureolerassi tristituis. sit, his verbis aperit, cuius lisi explicati' ex primoliabro finem versus petatur. Locorum enim ex siccitate in humorem,& contra ex humore in siccitatem,mutati opis ratio tradita est, totaque eius vidissitudinis causa
in syeme M magnam, quae certissero praescriptis temporibus fiat, relata est, dia masna hyeme imbrium ti tam copiam decidere dictum est, ut per multos annos terram humectet: 'iae tamen pr' restate 'riseri uir, humore tandem illo deficiet quoad alia hyenis suis accedat, quae uerum humectet. Hinc etiam fieri, ut flumina,& is modeficiant, loci in quibus oriebam tur, plane e iccatis: quibus descienubus mare quoque cenis in locis exiccetur. Itaque non ob unium onuminare existere, necob eiusdem interitum exiccarin terrae ac maris vicistitudinem esse, quemadmodum nonnulli arbitrabantur. Locus igitur ille ad huius intellingentiam repetatur. Inquit autem orationem plus mi ni
par esset, in his iustitisse, quod Lutasse haec de exicertione maris opinio tot verbis resutari obesus absurdistMem non mereretur: nec enim quamcunque recquomodocunque opissionem Mellere congruit, sed quae
probabilitate aliqua nituntur: ut ex primo Ethicotus didicimus, Aut etiam, quod in primo ea tradidisset. quae vr commemorauimus, ad eius res explicationem
115쪽
moris omnis residuum mare effecti m est, seu totus janr in multa dulii aqua ii suus esset, propter talis curusdam terra admixtionem, ipsura profecto necesse Uι aqua illa quam oporem coniuro es, rursusadueniente, iam aequalis siu multitudo, primum quoque nihilominus: aut se
non primum, non etiam post salsum P. a My 4 principiosuit, dicendum erat,quae causasit, simul quam brem,situmsublata est, non nune quoq; idem illi eueniat. Atquio quotquot terram falsedinis causam aiunt esse, admixta enim eum sit. mutias sapores balere dicunt, ita
τta fluminibus simia delata ob admixtionem falsum esse ira iis absurdum est semina quoque sal a nesse. Ituo
pacto enim in multa aquae cura terrae riusmodi admixtioco Fcua esse potest, iasingulis autem n potin e com
sat enim, simare uniuersa aqua fuminum sit isbila flamminibus, nisi quod falsumst, di ferre : hoc vero sis eo
loco euenit, in quem collecti A . Maris sempiternitate demonstrata, eiusq; ortu & ad
extronum resiccatione refutatis, alteram, quae demam
sessedine est, quaestionem disputat imis, quid abitas
rint primum exponit, eorum: sentetulas retalit,ab eis exorsus,qui mare aut semel aut omni genitum statueriant, quos mare sessum ponere non posse pro ciat. Cum enim eorum aliq terram aquis tectam primum
fuisse, deinde per Solem parte illarum dulci limbia, id
quod remansit, re esseessectum, salsedine praeditum censuerint, alij vero uniuersam maris aquam tura suadulam esse,sed fluminum terram varijs fauoribus a ctam sesum deserentium incursu salsam heri,opinati sint, ait, seu ita ut priores illi censuerurit, stiluarer, seu istitio totam aquam dulcem fuisse existimetur, tum ex terrae admixtione amaram framque euasisse, si sed O eausam non asserrimam si prima sententia teneatur, oportuisse mimque,antequam dulci pars tollaretur,sausum fuisse, quando & nunc salsum est,cum tamen idi tum, quod sublatum est, rursus descenderit, & aequalis aquae copia, nunc sit, quae tunc erat. Ergocum Minti principio non fuerit, que post esse debuisse. Ac, si s 1 inem tunc habuit, illius causam ab illis asserri oportuisse.si autem terra admissa salsi saporis usa esse si tuatur, ut quae multis saporibus praedita una cum fluminibus in maredeseratur,absurdum certe esse, ipsa quoq; fiumina sapore illo non assici Fieri enim non posscimio tanta aquae eo a sapor ille sentiatur,qui tamen in lingittis fluminibus, in quibus maximὰ percipi debebat, non sentitur. Praesertim cum constet,si mare fluuiorum omnium aqua si ab illis, nisi salsedine, non disserre, idquo illis in eo loco, in quem omnes Munt, euenire,quas terra in mare ab illis aduecta salsi eius saporis cauti non sit, ex loco, in quem fluunt, acquiratur. Ita duplex de maris salse sapore sententia commemoratur,& utraque refellitur. Quas sententias inter se ita coniunxit,perinde ac ij,qui in admixtionem causam retulerunt, mare penitum statuerim, cum tamen illud incertum sit , nisi illud una cum uniuerse generarim. Nec vero terram multis siporibus praxsitam esse, quibus etiam multa aquae inficiantur,male sensere. Id.n. verum esse, in pro-sressu ostendetur. Illud autem inde non rectd concluseriit, male propterea salsum elle, cum flumina salsa non esse conspicerem. Porro ij, qui genitum mare volu iunt , Aristoteli cinerent, non id totum quod sublatum est, delatum esse, scd mmam partem in aerem esi seconuersum, inquientes.Sed& hoc refelli posses, quan
quidem ni ita causa est, cur anida in actam aquarum pars coniicisa sit, nec nunc conuertatur et ac, si conue tatur, tandem suturum sit, ut mare exiccetur, & alia hutius generis.
Similitreridicis est squis mare, sudorem te sesse dicatse peroicuum al quid dixiste existimet quemadmodum Emocles. asi erimita locutus est, promet ortassiatis dixit, quandoquidem transatio poetica eri rad natura autem cognitionem non fatis. Nec etenim hic connat,quonam mcio ex dulci potione Lusus si d eximat, vin aluinus,veluti partis dustissimae G taxat recessu, an admixtione, ut in aquis, quae per cinerem colantur. Eadem autem causa in eo excremento ridetur esse, P in vescam colligitur. Nam illud al- sum a amarum redditur, cum potus Oalimenti humor dulcedine praeditussit. Itaque . ut aqua, quae percim rem colatur, ita haec amara redduntur, Wina quidem, quod facultas quadam eiusgeneris, Oualis in vasti falsu-vsubsidere cernitur, una cum ea deferatur: Iudor autem, quodsimul ἐcar ibassecomarur 1umore, qui es in tale quiddam a corpree, veluti abluendo, extrahente, pelicuum G d quoque,quod ex terra humori ad scetur,falseritus maris causam esse. Sed is corpore alimenti sedimentum ob cruditatem tale escitur. In terra autem quomodo inerat icendum fuit. Huius libri initio,cum veterum de maris salso sep
re, & natura sententiae attingeremur, eam commem rauit , quae mare sudorem veluti quendam terrae esse stituit. Quae suit Empedoclis opinio. Hane nunc reprehendit,& eam quidem dupliciter, tum qirod metaph ra,quae po 'tum potiusquam philosi horum propria
est,in explicanda maris saltatis usus sit, tum quod metaphoram non explanavit, nec plane docuerit, quemadmodum mare tarre sudor diceretur, in mariq; id esse , p ter quod falsum fieret, quemadmodum in sudore. Prior reprehensio Empedocli ipsi valde congruebat, quippe qui poeta esset, & carmine philosophiam eo scripsisset. Quasi dicere Aristoteles voluetit, ut poeta quidem qualem se exhibet, satis fortasse Empedocles recte dixit bim mare sudorem teri; ese tradidit,sia non ut philosephus, cum philosophi transationibus non
utantur,&,si aliquando illis uti contigerit, earum causam asserant. Empedocles autem translationis causam non attulit, quae tamen maximὰ illi erat acenda, cum n constaret, quonam modo ex dulci alimento salsus sudor reddatur, an aliquo tantum, ut dulci eius pari abscidente, de in animaliscorpus absumpta, an aliquo etiam admixtio, ut aquis contingit,quae per cinerem colantur. Atque ut hac, quae de sudore & vrina Aristat Ies tradit, clariora fiant, ea hue reuocanda simi, quae in re u tradentur, nempe utrunque salsum esse,s: rei alicuius non coctae admixtione. Id enim in corporibus salsam aut amarum remanere,quod 3 calorenon vincitur , quomodo cinis amarus est, quod ille si lignorum pars, quae ab igne vinci non potuit. Tradit autem tertio pm ate sectionis se nilae, sudorem motu es sci, itemque calore, quicquid alimenti ad carnem & sanguinem alienum est ecernente.Id enim onsime secerni, quoniam nec aptum mitricati uia sit, & seras domum evanescat. Salsum vero propter id esse, quodpars dulci sisma, leuissimaque tota ad corpus alendum assumpta est,pari autem aliena& eruda, partim deorsum collabatur urina nunculiata, parum in corporis summaxinem siliquae sudor dicitur, ambo salsa eandem causam.
116쪽
igne Iaere in primo libro diximus, quemadmodum
alia & alia semper fierent ob as,irationes coni incnter ascendentes,quae illis materiam suppeditam, humidam suidem aerii liccam vero igni. Mutantur praterea haec inter sese vicissim elementa, ut in secundo deortu,& i teritu Aristo. docuit. De aqua potabili nemini dubium est,quin ad numerum semper mutetur, quippe quae ex sentibus otiaolia & alia perpetuo qua Sed celeritat et de tarditate inter se ait dicti re, q, alia diutius eadem permaneant,alia exiguo tempore eadem permancntia, leriis mutentur. Ignis quidem, & aer, & aqua etiam dulcis seu potabilis, cito mutantur, & in eis ignis celerius ou m reliqua. Mare, quod densioribus costat partibus, diutius idem permane mc tam cito comutaturiQuod Miam de terra dici potest. Quod autem ait,ortum N interitum hisce corporibus ordinatesconuenire, ita amapiendum est, ut eo modo, quo ordo in esusmodi rebus ab aspiratione ortum ha bus esse potest ordinatum
ortum intelligamus. Nec. perpetuus& constansomni ex parte ordo in illis est, sed ut certis anni teporibus aeris & ignis partesoriantur,certisintereant, vi maris gignantur,quaquam in alijs magis, in alijs minus .in plan- rarum & murialium ortu atq; interitu maximus & constantissimus ordo conspicitur. Sed tamen & ille inte dum deficit, varietatemque habet. Is vero, in quo nulla prorsus varietas cernitur, coelestium corporum & m tuum proprius est, quippe cum ab omni siculorum qiernitate nimi in eis immutatum unquam conspectum est.
Haec cum ita se habeant, fave is quoq i causam reddere uendum est. Numqui dein signis sum est, xi usi di sumem ex commixti me quadam existere'. m M poribusinclutam Ucoctum est falsum sto ama
D incoctum esse β; Peneris omnindimenti mus at quota in vescam caelisuris viainde dignoscinit via tena imumst, cum ea omnia qua coiit Muntur, natura sua crassant. Post illud or est , iis
quibus idem corpus,quod hunc reddit aporem ma excer' ur. ec aliter res habet in his,qus adurunturati Maua calore euictum non fuerit, in corporibus quidem crementum e citur, is his autem, quae aduruntur, in . . Cum mare idem nisi specie S quantitate non permanere, Maliud di aliud in dies fieri docuerit, quod ei ad
quaestionem de illius salio lapore explicandam aliquem ybi usium esse allaturum intelligeret, de ea ipsa quaestiose nunc agilita quonam modo exhalatio sicca, saporis illius utatura si mpsit princinum sit S causi, exponere instituit. In genere autem primum docet,unde, Ac qua ratione salsus sapor in rebus gignatur.Itaq; at essedinem ex quadam commixtionc ortum ducere, argumentis multis & signis intelligi. Illud autem, quod a mixtum, eum sapore gignit, non quiduis esse, sed cuia
minime concoctum est . Ita in animalium corporius, quod crudum maxin est,& non concoctum,tasum Mamarum esse, salsedinemque in his,quibus admiscetur, Moereatam obcausam urinam ,α sed em salsa esse, quoniam &concocti non sunt,&corpus aliquod non coecoctum in se admixtum habeant. Vrinam. n. alimenti humidi excrementum es maxime quidem illud midum,ut eius indicat tenuivis, cum Omnia, quae conc quuntur, crassitiem accipiant . In ea etiam de in sudore
idem corpus excerni, quod salsedinis est cauia Nm iliter in his,quae adunantur,vsis venire in quibus, quod ab
Me non vincitur, nec con Auitur, amatum repunct
sidum, trini Atq; haec quidem omnis, quanquam
ratis perspicua videmur, ut planius intelligantur, Oni-
in primis intelligendum est, saporem omnem in humidi & sicci admixtione, ut in lacundo de anima scriptum est, positum esse, sied hoc a salsum diiserre,quod siccum,i cuius admixtione existit,concoctum non est, nec caloris es scientia superatum assumidum autem solum,nec salso,nec alio vllo sapore assci poteti. Ideo urina & sudor, quanuis isti humores videantur, aliquid tamen admixtum sicci h bent, quod concoctum cum non sit, utrunq; salsum ensicit. Ac ilhid quidem in urinarib vasis sibitare cernitur, quin & in cute animalium, si, poliquam sudarint, non Uregid linteo tergamur Ipse igitur urinae per se hu ruis non est,sed ex siccarum tenuium paritum admixtione salsedinem acquirit. Ac quanquat ille, quia
concoctus non est, nec caloris naturalis vi euictus, qua expalte 'coctus non est,salius dicatur,eius tamen salsedo in sicci,non cococta mixtionem resertur.Quod autem ad urinae concoctionem attinet, illud est adue tendum,urinam quidem omnem alimerui, E quo excernitur, comparatione, crudam & non concoctam esse,
idq; ex tenuitate, quae multo maior in ea est,qu m in alimento, intelli : sed tamen suam quandam concocti nem habere, e qua medici sanitatem corporis diiudicant. Vnde aliae crudae, aliae concoctae urinae habentur, re quae crudae fiunt, morbum, quae coctae, sanitatem declarant. Ac coctarum quidem signum est crassities,temperata tamen & mederata, ut tradit Galenus.Itaque,vem ipsis inter se urinis,quae crudae sunt, tenuitate indicaatur, lita omnes cum alimento comparatas crudas este ex
rarum te uitate agnosti Aristadocetised id,quod tu disi ni quae concoquuntur, crassiora esses, dubium es , cum stactus concoctione humectemur, & molli res fiant. crassi etiam de crudi humores concoctionet nuanturadoc dubium,quod ad suctus spectat, Alexan. tollit, Aristotelis dictum ad res duntaxat humidas ac-'mmodans,quae omnes concoctione crassescunt, te uiori humore ut abeunt aut densato. Res autem si concoctione humectari, ob eamque causam earum excrementum siccum esse. Fructus igitur acerbo ,cum feci sint δε vehati terres, cum concoquuntur,humes c-
a 3: molliores fieri.Dici vero & illud potest, in ct
busacerbis humorem quendam tenuem, & veluti queum, cum siccisa terreis partibus non temperatum contineri,qui caloris concoquentis et schmia cum illis admixtus,crassescit, de corpulentiam quandam nanciscitur Humores autem crudi, qui crassi sunt, de viscosi, concoctione quidem tenuantur, vi cositatemque dei' inint , tenuantibus i identibusque adhibitis medic mentis. Sed iidem simili crassesciant, & temperata quandam comparant corpulentiam, ea sublata vi sitate,
suae ero umeona su eductionem impediebat.Ac de his qvidem omnibus in quarto huius operis, cum de
concoctione dissereriir usius agemus. tquehaec caua est, cur nonnulli ex adusta terra m referi inviamae' hoc quidem modo duoeabsiurdum est. libui autem, ex ea quae talusit, rerum. Nam, ut in his, quae dictasunt ,sic etiam ur Hreuersi , ex bis qκα Auntur, o natura tigrumtur, ammo per concipiendum est, eius generis terram , nitra Oomum arida terra exhalaminem remanere , quale id est quod ex adustis res t ea enim banc ingentem halituum copiam suppeditatasti mam aurem inter mut d ximias, vaporo F.Vicomeraupaueteo. K a ba
117쪽
μ osura extatisse admixtasius , eum in nubem Oacpum concreuerit, AEqua sim latius facultam copia una compri minur, sucum pluuia deorsumI rasur necesse est, idquectemper ordine quodam feri, pιο-MO, Me hic sunt Uinem possint partis area Melsetur in aquaslsubpor exsat, dictu men.
Qitoniam cinis, qui e rebus adustis remanet, sitsus est,putasse ait nonnullos, mare salsedinem ex terra adusta accepisse. Terram enim, ubi nunc est mare, quondam sertasse adustam fuisse eos sensisse, mare itaque ex cinere relicto salsium euasisse. Hoc vero absurdum enimi liti sed quam iurem absurdum siti, non docet. Nisi quia, quemadmodum terra illa adusta suerit, uelicari
non potest,cum praesertim oporteret in locis etiam ni ri vicinis,si terra sediam aquam salsam exilire, utpote ex adusta terra existentem, quod tamen non euenit. Quae ratio etiam contra Theophrastum esseni potest, qui, ut Olympiodorus reseri, terram mari subiectam
Esedinis eius causam esse constituit. Sed quanquam
dicere ex terra adusta mare salsum existere, absurdum sit,illud tamen verum esse consentit,ex eius gen
iis terra seu causa salsedinem illud accipere. Quod, quemadmodum fialisubtiliter admodum & ingeniose exponit anquit igitur, ut in his, quae dicti sunt, hoc est
in alimenti in corporibus animalium concoctione, dein rerum adustione aliquid semper remanet, quod caloris concocpientis vi euinci non potest, in illa quidem
excrementum,in hac vero cinis, quorum utrunque sal
sim est: ita & in uniueris ex alimenti, quo stirpes omnes aluntur, quod quidem in terra inest, concoctione,
eius generis terram manere veluti excrementum,quod
adscivium ineptum concoqui non reuit . quin de exhalationem siccam,quae a terra illa mittitur magnam autem eius copiam ab eiusmodi arida tellure mitti talem esse, videlicet excrementitiam, & eo assectam sarire, quo excrementum omne assci consueuit. Cum igitur exhalatio vaporosa in sublimeat tollitur, multum lumidae illius asei rationis admis , ita pie cum in sublime elata in nubem & aquam cogitur, ac rursus desertur, umidam illam & siccam exhalationem admistam & in se conclusam habere: quae cum salsedine assecta sit --re,in quod pluuiae magna ex parte decidunt, salsum es- sicere. Hunc autem virilisque erilialationis in sublime ascens δε ruisusdescensium, ordine quodam semper seri,quoad tamen ordinem de constantiam ea, quae lite fiunt, possunt seruare. Ita Aristoteles de salsedinis maris
causa decernit,probabili illa quidem,sed quς tamen dubia,& cum dissicinatibus multis coniuncta sit: quinam una' haec est, Si exhalatione sumida una cum pluuia in mare destendente mare salsum redditur, cur non & fiumina, lacus & stagnacluae omnia imbres, ut mare,excipiunti Cur item pluuia non ita,ut mare usadeprehendituri An vero fluminum suxus perpetuus, & noua subinde ex fontibus dulcis aqua se nimiens, impedit,
quo minus salsedinem contraham, exhalatione P se tim,quae in illa una cum pluuia decidit,non multo tempore in illis manente, ut temperatio persecta consequi
non possit.Qim ipsum de lacubus dicitur,qui fluminum perpetiao influentium influxu coli ntur. Dici vero& illud potest, non tantam exhalationem sertasse in stagna de lacus decidere, quae ad salsedinem generandant sussciat. In pluuia eripuo tempore concludmisivi,quemadmodum de fluminibus diximus, persedia iliali, misceri eam: plane salsam reddere non valeat. Ad
iuvar' etiam maris sessedo ex montibus salis non paucis,
qui in illo contineantur, in lacubus non item,existim tur.Sed haec ad eam,quae ab Aristoallata est, causam nihil attinet. De ordine, quemadmodum in rebus, quae oriuntur, & intereunt, constans & firmus esse non pos sit , insuperiorum verborum explicatione docuimus. Alexanaetiam hoc in loco tradit.Vnde singulis quidem annis hyems, aestas & alia tempora adueniunt,eaq; ordine certo, sed sin ta saepe variant, cum hyems alia si
closialia humidior fiat,eodsi; miao in dis teporibus. Ac propterea Austrivi imbres, O qui autumnalium pri sunt, at sicuti habentur. Auster enim o msi rudine , flatu calidissimus ventus est,esta locis siccis
calidisquebirat, quare eum exiguo πι re , e morem caluius est. 6 quouis talis non esset, sed viae spirare incipit, frigus, nihilominustat in piscedens calidus est, quMὰmp MLeis mirum sicca exhalarimus corripiat. Aquilo tem, ut labbuntidis locustinet, vaporum plenus est, ob idque Irigidus. Q od vero promtit is serenitatem afer quam vero ut locis ntrariis:
similique modo in Africa sermus est.Quia igitur tale est, in imbre, cui deorsum Iertur, multum contam. Atque autumno falsiiuscula imbriumgustae sunt. Quae enimgrauis sunt,primumdeserantur nece es. re in quibus eiu mori terra in s copia, haec Merrime deorsum inclinant. Id quod ad saltainis demonstrandam causam sumpst, nempe aspirationem olidam seu sumidam & si cam, una cum pluuia des endere, atque in mare excipi, signis quibusda seu argumentis confirmat. Ac primum quidem illam una cum pluuia desini, imbrium australium, e qui autumno primi decidunt, argumento. Eos enim saltiusculos ait esse,quia semidae exhalationis magnamcopiam in se concludunt: πλατυ to enim x ἡ Κ λόει tat. siue, ut Olympiodorus ait, vi αλυο, usurpavit.Nam in propria significatione, qua latiora seu ampliora simificat, accipi videtur non posse: & quasi quam istasse imbres ham ob causam ampliusculi esse, hoc est, guttis amplioribus & uberioribus decidere dici
possint,mvidelicet multum exhalationis illius admixtum habeant,quae exhalatio guttas dilatat & extendit,& quenda tumorem in eis inducit, utpote tenuior se per reddita,maioremq; locum subinde occupans,quomodo tamen mare in hac significatione rim re ni in progressu dicatur, Qui deo. Vt igitur idem valet, quod άλμηόπρο , accipiendum videtur,cum praesertim αλιι viui Μ πλατυ inserius coniungat. Multum autem e
halationis illius in imbribus australibus haberi, inde. rellisi m Auster& magni trudita de spiritu calidus ventus sit j q; E siccis & calidis spiret locis:& quaquam a locis calidis ortum non duceret, nec jirationis aut initio calidus esset, per loca tamen calidaeum transire, ut
ex his de propioribus alijs multam eiusmodi exhalationem corripere necesse sit. Quibus in verbis Austrum
tribus de causis calidisiimum esse tradit, magnitudine, spiritu, de quod e locis calidis originem habrat, aut per illa transeat. Qui lacus dissicultatem habet, de a neminne vivi denar rectὰ expos . sed magnitudine cali dissimu dici existimo, quia magnus ventias est, de Aquilone maioriqnquidem ό loco ampliori spirat, quis Α- qudo, videlicet a Meridie, ut cum Semetrionibus G.
paratus magnus est,& latissimὰ pat Cum autem ventorum esum materia calida siqnem exhalatio calida&sicca,
118쪽
& si a calidi silmin Auser sit necese est, qui ni nitudine ali in superat. Quod enim magnum eli , eo, quod minus, in genere eodem valemitis taberiar, ut ignis nim riparia o. Spiritu praeterea calidissimus dicitur, quia cum omm ex Pitu coniunt, hoc est, calida siccaque exhalatione, ipse ex maxime Olida pr reatur, qu
admodum ti in progress o dicetur,& ab Alexandroli in locoest anto tum. A calidis ueni&iacis locis spirat qui ali Tmpi aestiuo, in quo ortum ducit. Nec
enim ab aut arctico dolo, aut altera Tona rimperarata Austrum posita: siquidem inde alius quidam iturventus, qui ad nos non perducitur, quemadmodum
nec Aquilo usque od autem ait, si frigidus es unde spirat, ob e dici uir, qui ex polo amarctico spurare illam c uerum, ut Hippocrates in libro secundo de diera: quo in laco ait, Austrum inaustrali polo spirantem,& a nive multa, glacieque ac seri sortibus procedentem ,his quis p e ipsum illic habitant, talem neces crio spirata, qualis nobis est Aquilo. Verisi ad
omnem Onemnon accedere. Cum. n.per Solis herire in Meridiem spiret, humidit te ne eius, Sole ebibi,& resiccariam rarestere. Itaque calidum dosiccum necessario huc accedere. Tum vita pelagus transit tum
Gem attrinere talidumque 2 humidum siet Jaec Hippocrates de Austro. Aut igitur ad eius stillentiam Aristoteles respexit, aut ad id, quod in Problematibus d cuit, Austrum in As kaobi oritur, esse frigidum, idque euenire quod Austrorrum origo Asti pretior silist tusq; omnes frigidiores propioribus currere soleanti aemadmodum patet i perat usitan extrudamur. Id ero ob vehem tuam motus euenire ,quam dissundi hebetarique necesse est, cum se lotimus 'trahit. moxiam autem Austero calidis siccisquet is spirat, ii moris seu vaporis, qui humidus est, parum adii: rapit, xemeramen siccus est,sed humidus, ta nubes ad nos pellit,quomodo de Aquilo, quod ad Aust alia ni Des propellat , in illis aquosus est & humidus, qui si qui apud nos serenus est, ut Aristoteles tradit. De vel torum igitur strenitate de aquositate prununciandum simpliciter non est, sed loca, E quibus oriuntur, de ad quae spirant, sunt distinguenda. Quaeret autem aliquis, uomodo Aquilonem, quia vapolis plenus sit, trigium esse collisi, cum potius calidum ole collige dum sitisset: quandoquidem vapor calidus est. An propterea dictum est, quia vapor, subiecto& materias i-pidus est, & calore, quo ei ur, sicile destituatur, aut
In superiam lacum eo conscendente, aut extincto triusidis ergo remanentibus vaporibus, qui ad Aquilones attolluntur, Aquilonem ventum H dum esse necesse est :cuius etiam stigoris, propinquitas eius causa esse diri potest, quia ex propinquo videlicet spirat, moinque amens stipus ad lacit, ut de Austroad meridiem
dictum est Sed de ventorum natura &qualitate n progressu dicetur, autem de imbribus autumno ,-mum descendenti sus ratis assenur, perspicua est, P habileque est, eam aquam prius descendere, quae urici multum in se habet, utpote ponderosiorem: accam, quae ius inodi est, salsiorem esseoportet ob terreami tam,quam intra se concludit,calcire asse, tam adullan que materia Sed dubitatio est, quo nam modo vapores in pluuiam si ore coeant, si calidam&sicranii iam exhalationem concludant. Nisi dicitur, non adeo calidam est, quae nubes, stu vaporis in aquam con
rum amnialium Haus est causae ra, eon etiam Ieci
mentum calidisianum habeatur. - Alterum argumentumeli, quo exhalationem cal dam & siccam, in mare una cum pluuia descendereo que ob eam saltum este comprobatur. Nec enim calidum cum sit mare, calorem aliunde, quam ex ea obsnet calidiim autem esse mare ui Problematibussaepius docuit ausamque in crassitiem illius corpulentiam,ves etiam pinguedinem retulit icuius ipsius pinguedinis benescio prodire dictum est, ut irammas, perinde
ut aerae aquae extinguere non valcat.Eius porro calaris multa sunt argumenta: tum quod iones ad mare
positae magnis stigoribus non intellantur, tum quod in eo se leuantes, on us, quam qui alia aqua, resiccantur. De quo aquae maris calore, Galenus in primo de simplicium medicamentorum facultatibus disseriti t. Aen etiam in huius eris quarto,quia matringimus, siquidem in eo hanc ipsam maris taxitatem, quemata modum & caeterorum mixtorum, Aristoteles docet. Quo etiam in libro illud repetitur, latiusque explicatur, quod hic dicitur, adusta omnia potestare calida esse, cinere & carinis, quae hic ponuntur. ommemoratis. Potestate autem calida, inquit, hoc est, quae vim caloris inducendi obtineat, non potestate, quae actum antec
dat, quaerassiua potentia diritur. Nec vessi minandunt Ahilam cinerem de calce quis animaliu excrementi, potestate calida esset ut quae ignis de caloris ac ni fierint subiecta. Namquamiis concoquiti vincia - .lare non potuerint Asida tamen essecta sunt, eoque diutius calorem conseruant, quo densiorem materiam a
ceperunt allud vero rationi maximilconsonum est lui
excrementa eo esse calidiora, suo aluus calidior in animalibus habetur. Alutarunt librem calorem accipiunt, cum in eo laceria antur,atque resideant. Nec vero aequet
calida in omnibus est, sed alia ab alijs calore illius vincuntur. Quemadmodum palita de situlli iocameli, qui longe calidiorem,quam cutem multa animalia ventriculum habere existimantur.De qua re in quarto tua de concoctione agitur,quaedam notabimus. Sasusigitur dem hanc ob causam semper euadit. Eim vero aliqua pars una cum dulci si per attollitur.
ci exuperatur sost, ut aequalitas quidam tomui
nodixerim Pst απ.Cumautem in vaporem alit, potabile eri, nec in marisquam,cum rursus erit id quo in vaporem abis concatacere: docti experientia dicimus. Hoc a tem modi ct caetera assciuntur. Vinum nanque quotquot hu res vaporantes rursum in humoreis concrescimt,quae iam uri Caetera enimaquae assectiones' t, quae ex quadam admixti atre existunt, es quais id, puni admixtum est. fuerit, talem apor girit. Sed
baci pore alio magis opportiorosunt consideranda. Aspirationem adam de siccam una cum finita si mare descendere docuit, tum quod pluuia aut trina, Iesusprimum autumno decidit, alii istula sentiatur, tum quia mare calidum est: quae duo, nisi ab illa, proficilia non postiam.Nune asenili tutum reuertem, ni mare
hanc ob causam, id cit, ex illa aspiratione salsium seri concludit. Cui up posset aliquis obi ere, hinc ei fici, p ta salsius riseuo adat, ob perpetuum asipiratio F. vicosne Q. Met . Κ 3 nis
119쪽
nis illis, in illud des sum, si biicit, sit Sinis aerii tali
tatem consentari, quod nuru, hocest, aqliae uisae pari quaedam una cum dulci attollitur: quae quidem pars
silia, dulci parte tanto est minor, quanto inpluuia d stendente, id quod sessam eii, ab eo quod dulce est, suta peratur. Itaque cum salsedinis tantum e mari perpetud. foedat quantum accedit qualitatem in ea contem
ii. Quoniam autem instare, russin aliquis poterat, si eam illam aspirationem. hoc modo Me supersuam, nee mare sessum ab ea inici, quoniam sufficiat, ut pars ea salsa quae attollitur E mari, ad talesinem conseruat dam rurius descendat, occurrit docens, extulationem necessariam ese Propterea quod salsa pars, quae attollitur, cum in aquam rursus concrescit,indulcem conue tatur, ob eamq; causam salsedo maris conseruari ab illa non queat. At vero aquam salsam, quae vaporat, in dulcem mutari, docet, p&alij liquores veluti vinum est, cum vaporant, in aquam rursus vertantur. Caetera
enim ioc A caneros liquores & humores seu sapores,afictiones a praeesse ex alicuius admixti mortas, ita
ut quale silerit id,quod admixtum est, talis sapor reddatur, de cum vaporat, si rursus cogatur, in aquam vert turHaec horum verborum expositio videtur. Quae autem Alexander tradit de maris squalitat ad maris molem,non ad eius salsedinem, aequalitatem reserenMali na ab hoc loco videntur: siquidem ad riuilem maris xqualem conseruandam nihil restat, utrum salsae aquae vortio aliqua attollatur, an non attollatur, modo id i tum, quod attollitur, aut illi ripiale, milias descendat. Ad ulsedinis autem aequalitatem confiniandam,ne perpetuo augescat,tantum humoris nisi attolli necesse est, quantum in pluuia descendit . Quemadmodum autem vinum in vaporem abscedens, aqua iniciatur, expurientia compertum est,eodemque modo dc aqua maris igne supposito, in dulcem potest euaderea loc.n.nautae cum poeabilis aqua inis deest,sicere consueuerunt. Excoquunt videlicet aquam salsam, lebetis ori spongiam apponentes, eaque illudobturant. Ita enim vaporesad illam conscisum, qui ab ea excepti, in aquam dulcem exprimuntur. Est vero in verbis animadueriendum vocabulum πλα H, ut antὶ etiam monuimus pro saporis. disterentia usurpari, ut idem , quod αλμυρῖν lignificet, ideoque θαλαοται πλατυρο radici. Quoniam a
tem de saporibus agere inceperat, illorum causam in admixtionem reserens, nec tamen hic eorum tractationis locus proprius videbatur, sese retrahe, de eis alio in uxo magis proprio disserendum esse commone taeutatur vero, aut librum de sensu & sensili intellexis aut eum,qui de saporibus Eriptus,iniuria teporum excidit.
Numarum ti e tanti dicaranus, cumsit mare, HL
locorumratione. Hoc autem Urisque aeqviliter euenias necesseo, nec eadem semper, seu maris,seu te ra
etenim orde terra fit iter censiud est partes permanent, sita Hi uersa tanto quippe cum alia pars Ucendat rursus descendan ac loci mutaratum ea, qua conscendunt, tum qua rarsus descondant. Saporum tractatione in opportuniorem locum reseruata, id, quod instituit inersequituratam, ut iam tradere
incepit, docet, aliquid semper ex mari, quod videlicet salsum sit,antali, ac dulcepotabile i; reddi, potabileque
redditum,&lin aliud mutatum, non autem tale,quale sit blatum est, una cum pluuia de cederer cui cum exhalatio terrestris di simiA admixta si illam es, quod pol bile est, pondus subsidere. Ita Alexarunc locum,quisiti, disiicilis est, exponit. Dissicilem autem dico, quod Aristote.videatur hic tradere, id quod ex salso potabile factum est, cum descendit, potabili ob pondus si blide re,quod ridiculum videtur.Nam si potabile est, quomodo potabili, prae pondere subsidit i Quae usa fuit, ut Alexander id, quod prae pondere dicitur subsidere ,ad
exhalationem potabili admixtam retulerit: sed lita imterpretantibus locus est mancus, siquidem nulla exhalationis fit mentio, ius tamen sieri oportebat. 4n veroid,quod praepondere dicitur subsidere, ad salsam maris partem rcfertur, quae potabili & dulta subsidet an ad id, quod in quilia salsum est, quod mos i iam descendit,
parti potabili etias lem pluuiae sublidit ' Qur, cum ita se
habeam, Sici ait, ut mare non desciat, nisi Lin rum, quae mutat, ratione,quemadmodum nee flumina Ce tis autem locis deficere,& aliis exoriri, tam fluminibus Tm mari similiter necessario euenire, cuius rei causa in primo libro tradita est. Nec hanc tantum maris de fluminum mutationem, di in certis locis desectionem esse,sed me ea tem semper terrae, de maris partes man re,sed uniuersim tantum utriusque molem semari. demar.modo de terra, atque de mari censendi inaesse. Atque quod eaedem maris, & terrae partes non sint,sed uniuersa tantum moles seruetur, causam esse, quia aliae semperemum partes attollantur, aliae destendam, i cumque omnes commutent. Quibus in verbis duplex terrae& maris per partes comutatio tangiturium, cuius causam in primo libro assignauit,nempe hyemem mismam, qua iniceretur,ut asiae terrae partes sumidae ce to tempore permanerent aliis siccis& humore destitutis: itaque maris de terrae quadam esset vicissitudo. At tera commutatio est, Aqua ante egit,cum docuit mare non idem numero permanere, sed magnitudine di specie.Cuitas quidem mutationis causa haec est, quam tunc expositam nunc repeti nempe partium maris dulcium ex eo ascentum, & oriandem cum exhalatione in illud
de ensem Quod cum de terra qui ae hoc in loco diseci videatur, non alienum sertasse erit, si do ipsam non omnino,eandem numero, sed specie la & magnitudi permanere dixerimus,quia ex ea semper sumida eriliatilio attollanar, quae rursus in eam descendit. Cumq; non ex iisdem semper locis attollatur,nec in eadem iascendat,quemadmodum nee vapores, terrae de maris altera mutati quae kKorum est ratione, consequiti irNi
de & in primo, non in iisdem semper locis diluuia, aut
hyemem illam magnam fieri tradinam est. sal dinem autem in quadam nuxtionepositam esse,n exhis tantum, qua dictabunt, possimum est, vera etiaM ex eo ood si quis cereo vase e dis, riviis Getalibus rebus obtutra trivi maris nisu illabatur,in marei
Iud seuerit. quod per cereos parietes ingreditur, aqua
dulcis reddaris. Ruod erum terreum est,σ sit edinem ex admixtione facit, uti colatum secemitur. Ioe vero
Cr ruderis e fas c quae enim salsi est, plus trahit.
quam Ps psinlio O crassit ei, niam tanto crassior sit,ut quae nauigia pari rerum,quae vehuntur, ponderes νὶ in fluminibus demerguntur, in mari commo , O ad minuandum aptest eant. Quam ob causam nonnulli infaminibus naὼgy o Aisex hac ira: ramne dam
120쪽
m perpessi ιυ. me rei ala admixti sta ab rem p. hoc argumento νuellulων, quod si quis
admixto vi sal mefecerit, ora, qtranquam pirat ille tauri L Ferdens rituravim reddi ruri tanta es in mari corpulms materia copia. Hoc iasa: π,er insalsugine. Aquam maris rei alicuius admixtione salsam esse, ex iis, quae illi accidunt,corroboratoc primum quidem ex modo, quo aqua potabilis ex ebessicitur. Cuius quidem modi problematum qiroque secunda sinione, ali quam meruio m. Idem vero, nempe terreae Nec crassae partis secretione Quabilem fieri, ex eiusqu
, dulcisque e i, quemadmodum de hi censi eram, qui flumina ex mari ortum ducere tradidere,aqua illius per terre meatus subeunte, de colatione salsedinem deponente. Alterum admixtionis argumentum exponere ducitur, quod aquae maris & omnino
silis, quam potabilis, mal est: ut sici se deprehendi
potest , siquis dulcis& sessae, aquae a qualem quantit tem, seu mensuram ponderauerit :deorsum enim magis quae salsa est nilinabit,& stateram traheti test vero & inde collisi, quod dines aquae marinis, ut in suminum ostiislicet videre, inuehuntur, quomodo & indultibus eae, qua leuiores sunt grauioribus.Ita enim flumina lacus supermaneat,ut Larium Abdua, 'erbanum Ticinus, Benacum Mintius, manum Rhodanus. Tertium algumentumcrassitiem poni quae in aqua maris, de omnino salsa maior est, quam in fiuminibus & pol bili, ut ijs, quae hic traduntur, per in is, & nullam requirentibus exsatiationem istamentis ostenditur. Atque hinc caesam intelligimus, cur in mari,qu m in fluminibus melius innatemus. Cur item in maredemersi, plus temporis tolleremus. Fluuialis enim aqua tenuior est deo copiosus ingredi corpus potest, & citius strangularecorpus item, quod in ea innatat, minus sustin m. Aqua autem maris Galam, non ita sicile subit. de, quod in ea innatat, ob eius corpulentiam & erassitiem, facilla sustinet. Illud vero est mi inaduertendum , quod Aristoteles crassiues attribuit, Galenum in quarto desim medi in grauitatem reserre, nempe naues in mari plura onera, quam in fluuijs deserre. Atq; hanc etiam cautim esse,cur in lacu Palaestinae, ne si qtii de quiliam seipsum demittat, aut si homo ligatis manibus pedibusque in eum continatur ut Aristoteles mox commemorabit possit demergi. Non enim, quod natura leuis aqua illa sit, quod veterum Sophitarum quidam tradidit,sta attollere atque eleua sim propter grauit te instar luti, quae leuiora sunt, gestans. Idem vero, quod Aristoale o,etiam Galenus stritato dod auinquit inuentum esse , moderatam ad saliendum conmciendi salsuginem, si ovum in ea videatur natare. Nam ubi etiamnum mergitur,ac nondum super salsuginis supersciem innata aquosam magis esse de dulcem.
iniecerat, i stemate Vm aqua non me ario , e
nini quae dictasint, testinam: iu femerit. --tati lamnario an salsum esse, ripi missius inra latur, vestras extergantur, si quis eas madefactas eri seri Hac autem etiamo a a, quae Lisivit lavant, nemperarmalia orisu edinem asserere, O d
s. stultove tu vieinum stimium. dulcemquidem. sed
pistra non habentem. Iam enim ab Hercule, cum vaccis
ab Erythia abactis eo revisset, optione crisi qui uni etiam, abii tuis tradita, rapiscibus alim,qui exfixute eis redditur,elexerol. Huius enim aquae portionem aliquam cum excoxerunt, eam deponunt, quae refrigerat
eum humor una eum calore exmlatus fuerit, fare' tur 'tondensus, sed rarus ac minutus, nivis sector, qui est caeteris facultate imbecillior est, O copiose iniectus det m ct colare non ciui candidus est. Altas autem p ridam tale in Ombricii etiam fit. Quidam enim secus vi, in quo arundo, O iuncus sicuntur.Haec igitur comburunt, ac cine es in aqua decoquunt. Cum ' ab ala aqua residuum fuerit, ea inigerata in alis copiam vertitur. Quod de laeti Palestinv.ut sabulosini Arista albi verum esse ab omnibus scie posterioribus scriptoribus proditu est. Plinius libriuinto ait, Laeum Asphaltites, qui Palaestinae est , nihil praeter bitumcn inere, uno
de nomen accepit, nulliana corpus animali mucipere, tauros camelosque stultare, indeque famam ortam, ni hi lineo mergi. Id vero libro seeundo inter aquarum miracula commemoratistrabo lacum Serbonis nominat,& propter bitumen, quod e medio fundo, cum bullisquali sementis aquaeviatur,ingredientem nec innatare,nec immergi posse ait sed attolli. Galenus etiam viantea monuimus elusilem lacus meminit eiusque natura edocuit. Aqua. inquit,quae est in lacu Palaestinxinoua Syria, quem alii quidem vocant mare mortuis, alij stagnum bituminosum, gustantibus non salsa -- do, sed N amara est. Salem etiam habet ex Se natum, perinde amarum, primoque, una cum uniuerse mari, tum candidior, tum crassior apparet, salsugini merae s-milis, in quam si silem iniicias, ne liquari,quidem etiapossit: plurimum enim eius in se habet, ac si quis in ea se mergat, continuo sale tenuissimo velut conspersus, undique emergere conspicitur. Quapropter etiam qua illa, quam caetera marina prauior est, id lite tanto hondere, quanto fluviatili marina.Itaque ne si te ipsum demittas, in profundum deserri possis, ita attollit et uatque aqua, non sane quia natura leuis sit, quod quida veterum ophistarum prodidit, sed vicensuit Aristoti propter grauitate, instar lut quae leuiora sunt, gestans. Proinde si hominem ligatis manibus pedibusque in stagni illius aquam proieceri , deorsiam haud sei retur. in vero sicut naues in mari onera plura, quam innuuiis citra simmersionem portare valent, eundem in modum id stagno mortuo multo plura, quam in mari. Tanto enim est, quae in illo est, aqua, marina grauior, suanto marina,lacusis, aut fiuviali. Inest nanque ei salis substantia, quae terrea grauisque est. Haec Galenu . In quibus,quod res in lacu illo non mergantur,id eius grauitatem reserticum Strabo ad bitumen,quod e m dio illius lando elatur. C nautem aqua illi salsa sit, de anaar mirandum non est, si velles ea abstergantur, quandoquidem sessa de amara omnia abstergendi vim habent. Ob hane ipsam causam, quod amara lit, nullus in ea piscis oritur, & aliunde in ressus vivit: cum praesertim bituminis, quo Qletaeis, natura. & qualios animalis vitae aduersetur. Nec pisces si tum in eo
non sent,sed nec planta vita, ut in loco commemorato Galenus tradi Nullum,inquit, in eo, que animal,
que planta inesse conspicitur, imo cum duo in eum si uti confluant longe maximi, pisciumque copias civ