장음표시 사용
91쪽
vi Aristoteles ait, Huntur. Riphaeorum, quos Ar stoteles γ παs nominat , montium magnitudine, nihil
,1ctenus ab'his, ut de rinus hisce disserunt, scriptum
inueni: nisi quoa Plinius ait, nivibus multis em abu dare,&assiduo niuis casu, pinnarum similitudine, Pterophoros appellatam regionem,partem mundia rerum natura damnatam, & densi meriam caligine. Quae autem ea sint fabulosa quae Aristoteles ait, de illorum mapnitudine pi ita esse,non satis apertum est. Nec enim
1 rebus hisce si bulosis loquitur, quae 1 Plinio Hype
boreorum momium,qui sunt ultra Ris Os,incolis tribui commemoi amur. Sunt vero nostra aetate inuenti, qui cum omnia ca loca perlustrassent, nullos omnino montes, tantum abest, ut altissimos in eas compererim. Ex quo veterum G Paphorum error inno uit.
Eodem autem modo ct in Africa is quidem,ut -- n, N es, ex Acthiopum montibus defluunt: ab
qui ii ter celebres maximi fiunt, Chremetes, qui in En
rem mare in it, o Rhyrincipium, E mome qui in
Aegonis, Nysiis,'& Chremetis, quos Asric e fluuios ponit ulla apud Ptolomaeum, Strabonem & Plinium
mentio est. Nilum,quem Emome, inomen Argyro sit, ait descendere Itolomaeus censete paludibus interioribus Asti essivere,quae Paludes ex montibus Lunae.
niuibusliquefictis, Muam recipiant. Sed nasse ut Olympiodorus ait, idem est mons qui & ΑTyrus, &Lunae vocatur, propterea quod argentum ibi fodiatur r uod Lunae ob calorem tribui consueuit: quemadmo-um in Hispania Betica mons Argentum, ob argentis inas prae in eo sunt,nominatus, a Strabone comm moratur ara nulla inter Ptolomeum & Geographos ab Aristotele commemoratos de Nili ortuerit discii sio.
Sed cum hi montes ad meridiem ultra Nili paludes sitisines, inuenti sunt plurimi , res ab occasis in Mauritania proci oceanum Nilum fluere censuerint. cuorum
opinionis author Iuba Mauritaniae rex videtur uigeas enim cum de Lybicis rebus, ut comperire eas potuit, stri a reliquerit, tradidit, Nilum ad montem interi ris litauritaniae haud procul ab Oceano,e lacu protinus stagnante,quem Nil idem vocant, oriri, eo ductus argusiento,quod Crocodili, ct pleraque piscium genera Nili pecularia in eo strictarentur.Vnde de ortum eius cum his,quae in eo spectantur,ab eo Osaregin Isim dicatum conspici impiiunt, tanquam ut ait Plinius industria strae congratulari voluerit, I de Nili fonte reperto si Hari. Hanc sententiam Pomponius Mela,Plinius, silinus, & Vitruvius videntur habuisse: quorum omnium verba praetermittimus', quod& in eorum libris sui se,
quoque I gi possint, & ad Aristotelis propositum confirmandum aut explicandum non multum conducant.
Siquidem quacunqued mundi pane Nilus oriatu , nuhil interest, modo E monte aliquo originem ducat. I
lud autem perspicitum est , e paludibus illis, quas Nili
appellant, in interiori Aethiopia esiluere. Vnde Seneca libro sexto Quaest. Nat. audisse se Centuriones duos, cpios ad inuestigandum Nili eaput Nero miserat, testatur, qui se auxiliaribus Aethiopiae regibus ad ulteriora
Aethiopiae progretas, ad immensis paludes peruenisse
dixerunt,quarum exitum ne incolae quidem norint, nec
spes vlla sit noscendi , quod implicitae sint herbis aquae, de fiat ut nec pediti ludiabiles sint, nec nauigio,quod
ausi paruum, de unius hominis capax, limosa Mus non E R. Co M.
mut.Inibi vidisse se duas petras affirmarum, ex quibus ingens vis flumini sexcidisset. Cum autem illud perspectum sit, ab eiusmodi paludibus Nilum fluere, eaeque ad meridiem sitae sint, rem & Strabo & Diodorus, Aealij etiam multi a meridie ad septentriones ab ultimis
Aethiopiae finibus mitti voluerunt.Quoniam vero paludes illis nauigabiles non sunt, earumque exitus ne ab incolisquidem noscitur,dis illa de eius primo ortu statui potetit acquae, Iuba tradita sunt, coniecturalia tum ob Crocodilos& alia eiusmodi animalia nituntur. Quamobrem rectὰ Lucanus: rcanum Natara caput non prodidit ΚΓ,
Neeticuit populis paruum te Nye videre et
A. mouitque linus, gentesma tortus Rurari, quam nosset vos. Oe. Quem Claudianus immitatus, ait tmyi rapido tractu med i vi usis Austris
Flammiferaepariens Zon Cancrique calentis
Fluctibus ignotis 1 trum percurrit in orbem, Secreto de fonte cadens, qui semper inanis uarendus ratione late nec contigit ulli Noe fidisse eaput. Et Tibullust Iole pater, quanam possem te dicere causa, Aut quibus in terris occuluisse caput e Sed eius ortum veluti occultu mittamus &de eiu magnitudine quandiniuidem Aristor es ait,inter c lebres maximum esse id dicamus quod Diodorus monimentis tradidit. Is igitur maximum omnium sumenestis ait, & cum per varias, uresque feratur regiones, magnos flexus sacere,quandoque ad Orientem, & Arabiam,quandoque ad Occidentem & Lybiani Eius decursum ab Aethiopiae montibus use adinare, stadia duodecim ferme millia, cum chis flexibus complecti insulas multas in Arihiopia,ctam pilares alia dum maxime unam insignem nomine, Meroen, ubi duoru&viginti stadiorum latitudinem habet, Spraeter eum i eum,quem a forma loci,appellant Destam,insulas in eo
circiter mingentas esse, ac tandem per Amyptum taptem ostiis in mare deseret. Atque haec satis, Nilo nam de eius inundatione de os ibis, in progressu aliqua dicentur. Sed eius etiam cursus ex gradibus cies, qui inter Pylades, e quibus fuit,&eius ostia intercedunt, longior duploese colligitur. Eorum autem qui suum Graecia, in mepinis
oritur, indeque Inachus. Strymon vero, estus, O Hebrus,omnes tres,ὸ Scombroruiduitem aquarum fluxi nesὰ Misope existunt. Nec aliter caederas amnes Ouος
ρο m deprehendet. Sed testima variabisse attuliamus. Nam quicumque ξ paludibus fluor, ex tali fluunt. quas fere omnes suis montibus aut locis, qua si λή
Iurgunt,stas esse accidit. Ad Europae silui reuertituro aliquos, qui Gm
cum interlabuntur, commemoratu ac in primis Ache lolim,quem ait ex Pindo monted uere. lacedoniam
autem ab Epiro & Achaia Pindus diuidit. Ex quo In chus quere non videturi sed ex Cronio in Pelapon som Seombro monte nihil traditum inuenitii sinisi is sit, quem Ptolomaeus tabula Eure nona Mardum no nat, quo Dalmatia a Mysia superiore distinguitur. Λmontibus enim propinquis Macedoniam , Thraciadi uidelibus Strymon Ptolomaeo eodem authore defluit,
qui idem Hebrum & Ninu Rhodope,vi in Thracia est,destanderestatuit.Qucinata una autem ci Strymone
92쪽
Strymone eos dequere Aristotelisi radat, nisi ob moniatium vi initaten , non video. Ita muliorum fluminum exemploonii ea in montibus, aut ex illis defluere, pr banun est Nee aliter inquit Ceteros amnes nasci, si illo-mmomim quis inuestiget. Etenim eos qui cx paludibus ain staenis, ortum ducere videntur,ixillas tantum
paludibus livere,quae monti alicui, ex quo aqvs fluxum aliquem excipium, sit biectae sunt: quod de his lacubus, qui in Albibus collecti sunt, facile peripicitur. Ac inter
exteros sint Vrbanus, Larius,& Benacus, maximi aevald alentes, Zquorum uno, videlicet Verbano, Abia
dua, ex Lario Ticinus, ex Lenaco Mintius Muunt, cum in illos prius E montibus multaM defluat, atque etiam eiusdem nominis fluuiius, qualiquam lonomianor quam eum ex illis effuit. Quin & seaturigines aliam np,hidibus habentur, quae reconditos habente fluxus, de incapacitate illa aquarum e montibus descendentium in illis ccillectarum cerni non possum.
semper exea,fu esset, dissensatis feret. 2 reditem ρα-mma ad nsettim radices Ibntes habeant, i ipsum testa-
ωΥ rumniam lacus aquam propterea dicti ibi ut, quod rem is edam ramidatim ex multis I/ttudis con uat. At-φιe hocsane modo senium fontes criuntur. Nec tamen.
ri u malauudinem contineant,quanquqm non ea capaci .
te, ut lac nihilo magis eueniat, quam siquis fluxiorum fontes systicum esse arbitretur FGὰ enim Gontibus pia .rimi emunt. Perindei turfuerit hos atque illa νniver
Ium aqua se corpus exi mare. . Breui epilogo rationes eas complectitur, qnibus prophauit fluviorum aquam in alueis si terraneisa norit colligi aut contineri, is perpetuo oriri, & paulatim ex multis guttulis in eum lotamonquos sexilit, consurreac prior quidem ratio ex multitudine aquae emueniatis ducitur,quam non magis tota terra continere res sit, qtiam nubes eam omnem quae plint, actu contineant
Non igitur ex ea,quae actu est dispensationem in flumina seri,sed perpetuo partim in illaetandi, partim oriri. Altera rat ex sentium,ὸ quibus sumina aer EMuunt. situ vim habet. s enim ad montilam radices lirenes quod argumento sit, a iam siuminum actu collectam non esse, sed contineter aed sentes omni ex montis pariesultatim confluere, qm locus ille aquam non aliam ob causam promat, quam o tenui fluxu ex multis guttulis ea in illum mulatim conssuat, ac sontem , qui fluminis origo est, iniciat.Quibus rationibus repetitis im nos. sed, in multisiccis lub terra aquae multituditiem, quod mox exemplis ostendet, contineri,iqua fluminibus materia posset suppeditari: subdit, absurdum non esse, loca elusinodi inueniri, quae aquarum vim magnam in se habeant, scit tamen non ea capacitate, ut totam aquam in sumina abeunte ion magis contineant piis ibines,
qui perspicui sint, e quibus plurimi sere fluuii effluunt,
eorum fluviorum, qin ex illis Minim, aquam omnem in se actu complectatur. perinde ergo esse, si quis putet in alueis illis subterraneis totam a uam fluminum a inesciae si fiuviorum eorum, qui e manifestis si tibus
arbitretum quod i iam stabsurdum, tremo non videt. Terrae autem coemasei modi esse, hiaturaeaq- absorbenturflumina declarant i quod quidem mulsit temrae in locis accidit , ut in Peloponneso in Arcadia pluriam huius generis habentur.cuius rei causa est. quὀd, cum mmtofa yt, ex alueis in mare fluxum non habet. υ-plita enim loca illa me effluxium habentia , sibi Dansitum in imo inueniunt, vini asserente aqua ea, quae des
perdelabitur. In Hellade sani perpauca omnino huisse
Peloponnesiis tinius Graeciae veluti arx, et Strabo inmomorat inabita est. Peninsula est, Istlimo stadi r m quadraginta inclusa, mi Platani silio simillima: in cuius medio Arcadia sita est, plurimam habens moniolae regionis partem. Ae inter alios montes mons est
Cyil e maximus , cuius altitudinem ad perpendiculum stadiorum alii quindecim, alii viginti, esse voliae runt. Pholoe etia mons est, e quo Alphecis ius fiuit 'quem unum e his aiunt esse, qui in terrasse condunt.& post langissimum tractium erumpit. Inquiunt inpermare sub terram' ve ad Arethusam in Sicilia progreci deinde nos ex bis emergentem , rursus in pelagus cxcurrere. Cuius rii coniecturam ficiunt, quod πω tum quoddam Olympiae in amnem ipsum decidens)nsente Arethuls demum emerserit,sicrorum in Olympia sictorum Ardibus turbulentus filiuius essiciatur.
1em At ei in Arethusi exitu Pindarus ita expresiit
. τοΠρεῆ - νοναλ pera νειάς, ,Σν rarivax id et i,s. hoc est, . Venerabilestamen Alpheimur, Syracusiarumvrmensti typia. Et Verg.ad Arethusim demme. . Sic tibi rustinus u terlabere Sisam 1 Misamarastramnem intermisceat redam Sed rem Ebulos,m esse Strabo testatur, quandoqui- dei'Alpheus inamsesto ostio palam in mare irrumpit, nihilmalum vicinum est, quod illius aquas absistrat. Resin veto Hem author Eratosthene tradere, Aulam innitum circa Phaemum campum urbi vicinum stagnare subter quaedam i predi seramina,quibus obtur tis super capos aquas inundi, apertisq; rursias meatibus a congregatas E campis Muentes, Ladonem in Alpheum irrumpere. de S: Olympiam terram templo cireumpositam, inundatione aliquando mersim sitisse.& lacum contractu decreuisse. Erasnum item fluuium circa Si impliqum labentem, montem eum subintrare, di in ora Ar ua rursus emergentem apparere. Eim ob causim Iplucrate cum Stimphalum obsidione circu
dedisset, inseo re stustraretur,descensem occludere
cimatum tactonnumerabilibus simo, adactis. Pe spicuum itaq; est,quemadmodum in Arcadia amnes intra terram se occi t. Cum autem inquin in Hellade pauca talia inueniri, dubiu est, an antiquam Helladem intelligab quam circa Acheloum filiuiu, & Dodonam esse interim trahi: an eam potius partem totam, quaa Graxia nunc di montiquam illam,& alias multas Pr uincias continet. Ad veterem tamen illam pertinere locus hic videtur,quandoquidea Peloponneso, quae Graeciaetotius pars m, eam disiungit. Quanquam mirum ςst illud ipsem in ea non evenire, cum plurimi in ea snx montes, nempe Corax, Parnasiis, Helicon musis sacer, Cyil ron, & Hymettus, qui suuior uin mare exitum liberum& manifestum queant prohibere . nisi mon-F.Vicomeraup.Maeo. H tium
93쪽
tium illorum eiusmodi sinis sit,quo liber in mare eiu rum exoritur, nulli amnium claritare inferior, xus fluuiorum non probi Muri bilisque propὶ per totum, nec Rhodano minor, ut qui
in 'reiacum Ammiticiusubiectus est, crium ae- non amnes tantum Apenninos , Alpinosquetra bi murrarem mant. Nuumunmmac vastommam, Ies capiat, sed lacus quoq; urimensos in eum sese onema rui in ipsion in Mu ef xum maviolum mmh, rantes, & omni numero tris ma flumina in Adriai bens, terram suis,Mper ora scri pit circiter loca cam deserat. Nullus autem in ora Lygustica alius' Tini qua Bathea Dc est, pro da appellantur. Iaxo ter eum fluuius est, cum Rhodano comparandus, nullat immensa quaedamsunt maris altumio, ut milliu να- Iusquiterram si beat,&rursus emergat,ut ille.Rhod quam descendendo e immiti nepotuerit. Illic igi- nam vero perspicuum est, ex Alpibus se rapere per I rur longἐ a terra trecentis circiter spatiis duliis Mu M. manum lacum, segnem,ut ait Plinius, Ararim deserre, senium tractum redditur continenter quidem, sed tri nec minus scipis torrentem Isaram de Druentia ideo b. fiscis . a in etiam in Liguria, mis minor Misano que amplissimum deserti intoniam autem haec exem
dis quidam absorbetur c fusius autem nauigabitis pii gratia ab Aristotcle posita sent, ignorandum non M od is est θ e rursus alio in loco emergit. est de alias ab alijs subterraneas aquascommemorari, Stagnum hoc paludem 'Maeotidem esse Olympiis in stamina stultima: Veluti Lycum invita, Tigrim
dorus, N alij quidam putarunt. Sed non animaduere Mesopotamia, quae terras subire,&r sis emergererunt paludem Marat idem Caucasis monti subiectim traduntur. Vnde Ovidi te Lyco de Erasino: non e se, eamque in Pontum Euxinum exitum mani se sis ubi terrens Lycidi epotusbiam, num habere idque Aristotelis etiam sententia, ia, Existis Llar hinc et is renascitur orerim ex Ponto Euxino in paludem nauigari tradidit,& sic combibitur tacito mora gis uite lapsu in sicundo libro eam ipsam paludem in Pontum suere Reddituragricolis mens Erasinuuin ridis. docebit. Palus igitur Maeotis non est, cum praesertim 1 equo lane Erasino, eiusque subterra maresu, an palus illa non mare nominetur, sta mare potius Hirca- tea meminimus. Plinius etiam tradit ea, quae in Aestu
num, ri etiam Caspium dicitur, quod& inluxum lapij me Athenis immersa sunt, in Phalarico reddi. Et Imani lium non habet, de Caucase monti subiectum in Attinate campo illauiu 4 mersem post viginti millia est: de umquam mare proprie non est, quod aqua eius passuum exire, & in Aquileiensi Timaum. At vero L.
dulcis sit & potabilis, mare tamen ab accolis ob elius Anz in non subire Blum tereas, & rursus apparere fit 'magnitudinem nominaturi Vtrum autem ex Scythico mina arbitratur, sed etiam multa labi perpetuosi,us mari arctis faucibus irrumpat; ut Dionysius, Plinius fle terram: ingentes etiam aquarum vastitares esse, quae Strabo tradiit,non est pr sentis institiai di tarerellian certis temporibus erumpant magnam piscium mula uam compertum via eam nullam ibi cum mari Scy- titudinem educan , aBiei horridam, de noxiam gustatim communionem esse aequimine descriptionester Talem enim aquam seu vndam in Caria circa Myn-rae tradunt, mare per se ponunt, quod etiam placuit rici dum cxilii illa, ac eos omnes periisse,quicunque illos edelomaeo. Hoc igitur marest implurima, S: maxima Iunt hiscesquos ignoto ante eum diem coelo nouusam excipit, eorumque maximo de continenti fluxu colle- nis Ostendit Narrat etiam 'ii quam videtur fibulam
ctum es,,ut etiam Maeotis, putatur: inter quod de Pon putare o Asclepiodorum a rem esse, mi ebs quam tum Euxinum Coraxi populi sunt, Tartari uni Scythae eurimos a Philippo in Metallum antiquum olim d
ad septentrionem magis ve gentes ier eos occulto flu- iturum, ut explorarent,quae ubertas eius esset, quis staxumare illud terram stibire Arist tradit,&in lora Pon tus, an aliquid futuris Aquisset auaritiae descendisseti, auae ob prosiinditatem Bathra appellantur,quae rem iam cum multo lumine,& multos durasse dies, deinde in magna est distatia, emitti. Aquam enim dulcem,qua longa via sitigatos, vidissessumina ingentia,&conc lis est maris illius per longum tractu ron continenter plus aquarum inertium vastos, pares nostris, nec com-
quidem iret tribus locis separatis reddi,trecentis snὰ sta pressos quidem terra superentinente, sed liberae laxit dijs pmcuta terra . De cuius loci pmlanditate, Plinius uia Non dissimile ei, quod in Cariaeuenit, mihi narras eundo libro loquen ad verbum sere sumpsit qui hie tum est in Atara euenisse. In ea enim locum esse inter traduntur. Altissimum inquit mare is stadioninim symis maiores & Leptim magnam, viginti quinquebianus tradit. Alii in Ponto ex aduerso Coraxorum gen mille passibus mari distantem, palmis abundantem ,
iis vocam Bathra Ponti, treceritis stes a continenti sto quem Tau*a colla vocant: in quo sens tanta H dijs, immensam altitudinem malis tradunt, vadis num rum dulcium de tepidarum copiaemergit,ut unusquis quam repetetis. Hac ille. Sed antea ex ONNiodoro que,qui varias orbis regio speragrarit, assirinet, nus exposuimus, non tantam revera senasse fuisse loci il- quam tantam aquarum multitudinem uno ore priviliutius altitudinem, sed ob accensem aquae potabilis, de spi re. Eum autem, quamprimum erumpit, dilatari in sese ritus una cum ea senium de ponderum descensia mimis mam rotundam , quam murus lapideus olim cingebat. peditu ut imum inuenturn minita sieriti quam In eam urinatores demissos, inuestigaturos aquae pr
Aristoteles hoc in loco non de senibus aut ponderibus sumtu retulisse, ex lapide latera nilare,qusquo ima demissis loqui videtur, sed de urinatoribus ipsis, qui in magis subeunt,magis coarctetur, ipsam autem aspiam, ima maris descendunt, ὶ quibus nunquam inueniri ter cum prolandum exquirerent, prohibuisse ad ima po- minus potuerit.De flumine non minora quam Rhoda- netrare, eosque quali in altum euomuisse. Aliquibus nus sit, quod in ora Lygustica tradit abserberi, ac ruria in locis senibus de ponderibus demissis, sendum nutassis emergere, non satis compertum est. Nisi ridus sis, Ium repertum esse. Aquam hane, ubi ad triginta milusui,ut Plinius tradit,de visu conspicitur, gremio Vela D passus per eam regionem decurrerit, non vara are limontis in celsissimum cacumen elati in finibus Ly- re &subter terram mari se ut opinantur imi cegurum Vagiennoriam profluit, sente omnibus noto, re . Ex quo Cephalom maxima mututudo millesimo conditque svi cuniculi, de in romui biensium agro ite quiuentesimo quadragesimo nono in eam Hveniat,
94쪽
vitus. Eme auten gustui suaves.In mare vero percurr
re, non aut E ebibi ab arenis, indicio esse scaphaelignum
in ea inuentum,& per aliquot annos seruatum.
emper aut eadem tinae loca apreosin, Hlarisa, sed pro fluminion Ortuae defectione mutantur. quamobrem mmcio quoqueest inter continoum,o mare se emper loca haec terra da, mare omini tempore permirent. Sed Miterra erat, hume mare est, ubi nunc are, rursus erit terra: quoci am ordine quodam ac periodo illa corsrecti est. Horum autem princi ime saeu,quod terra interiora quemadmodum O stire corpora, vigentem satum n
Gutem habe t. Sediae interra, quod illis non perpa
tu eiusnoia ectis in Uuuenium, sed uniuersum ymiac Pu vi re est fenes re nec se est, terra autem G, per partes boc euenit. Ae illa quidem f oec uersitorus auge ut O imminuuntur, ex
Uribus evirix turae partes vim disserentem accipiunt.
nere inde meantur, O nosus senescunt. Altia am Dra per parres taetruda redduntur. Cum sentium de fluminum orius causis explicaue vir, eaquein montibus,quod humorem Acitu excipiant,
de mullos, ex quibus aqua oriatur, contineam,
oriri maxiles tradiderit, ad docendum a roditur,cur interdum deliciant, qua am maxima di ingentissima stumina, & in aliis locis noua emergant. Simul a tem maris de terre permutationem exponere instituit, cur videlicet quibusdam in locis, ubi nunc mare est, alias te fuerit, rursusq; sutura sit, nec semper hoc quiem in loco terra, in illo mare per erat, sed vicissim inter se permutant . Hoc enim quanquam alienum averitate videtur, cum ex omnibus seria veterum scriptorum monumentis eossiem fluuios potissimum celebriores. nunc sent, suisse, at re in iisdem semper locis,
nec aliquem nouum exorium, praeterea Sc mare eadem
loca, quae nunc, occupasse, eosdemque sinis, qui nunc sint, fiuisse intellipamus, viapud Homerum 3e Mosit antiquissimos Biptores licet videre, longissimo tamen temporis tr u , cuius historicorum aut scrimorum
nullus meminerit, ita euenire obeam, quae aueretur, causim,credendum estaeum presertim mutationem alicuam in mari & fluminibus,etsi non insignem, fictam sciamus,nihilq; impediat, quominus longe maiori tempore longe maior issicianar, ac tandem longisii mora, quam Aristoteles hie tradit:φα res in progressu magispe spicua euadet. Inquit ieitur non eadem semper te M l- aquosa esse vel aritia, sed pro fluuiorum ortu ac desectione mutari: quae verba non ita accipienda sunt, mansi fluviorum ortus&desectio quoisrum, aut aristarum locorum causa ut Alexander extosuit stituantum uidem paulo post contrarium tradetur, locorum videlicet ariἡitatem, sontium & fluuiorum de i
ni Georundem humorem ortus causam escit liud igitur potius videntur docere,ie loca eo ordine,hini tem-
m interuallis mutari, ex humidis arida, & ex aridis humida seri, quo & quibus fluuiorum ortus & d sectiones sunt: ut cum flumina quibusdam in locis descere cemimus, eadem loca ex humidis arida fieri intelligamus,& rutilis ex aridis humida, cum fiumina aliqua exoriuntur.Q si locorum ariditatis,& humoris ciuiam insuciorum desectioneni di ortum referre vo-
luerimus,circulum quendam statuere oponebit, ut fluminum onusta desectio, loca arida& aquosa efficiat, Grursiis lG orum humor& ariditas, fluuios peneret, aut ad nihilum ducat.Qui circulus, quoniam ad diuerra vi urpei sacre, non ita senasse a ratione alienus vid mitur: diuersa autem dico,nempe ea, in quibus uuiiis oriuntur,& ea per quae fluunt,ut haec eorum oriu& fluxu humida, desectione arida es sciantur, ab illis, prout humida sent, aut arida, aut gignantur, aut deficiam.Sed in progressu docebi uir,omnem locorum h morem ab hyeme masna, qua inundatio seu dillauium fieri consueuit, proficii D: quae hyems magna, quibus
temporibus fiat, tum explicabitur. Cum autem locorum,in quibus flumina oriunturine per quae fluunt, mutationem,quod ad humorem & siccitatem attinet ornmemorasset,subiecit,& eam,quae maris est,& terrae: 5ene casa quodam aut temere, nullini ordine scri eam aliquis putaret, ob eamque causam frustra inquiri, o dirae quodam ac periodo illa contineri, nos commone.
lacit. Quod ita se habere peripicuum erit, cum huius
permutationis causam exposuerit, nempe hvemem trulam mamam, quae non niti cenis temporum interuallis
e potesta Causam ipitur huiusmodi expositui us,orationem longius repetit,ad qua clam recurrens principia, quae terrae cum animalibus Si plantis proportione quadam seu similitudine communia videmur. Climati in stirpibus, Ze animalibus, eorimque partibus status ille validus Se vigens, quem Graxi nominant, & s r us cematur, eaque frigoris de caloris,quae 3 Solis, aliarum stellarum motione prosciscuntur,esscientia ortum habeam, in terra etiam eos ipsi, status inquit i ueniri, atq; ab iisdem causis proficisci hoc in dempto manimalia per partes iuuenescam, aut senescant, sed tota simul corpora,terra vero n5 tota simul,sed per partes ut quibusda in locis iuuenescat vigeatque, in aliis se-ncscat, tum permutatio efficiatur. Ac quemadmodum animalia & stirpes, tum clim vigore pmdita sunt, humore abundant, quo cum senescunt, disti tui incipiunt, ita &yrtes terrae visentes ac iuuentute prinlitas humidis esse.' ad aliquoia usque tempus in eo statu perseu rare posse: mescentes autem arescere, atque vicissim interm partibus hanc permutationem esse, ut cum quaedam senestant, & aridae es sciuntur, aliae reuiuiscant, &aquosae res tur. Ac de stirpibus quidem & animalibus satis pei icuum est,queadmodum myx. -xHιῆ seu pΘim, quae in secundo de ortu& interitu, ortum dii meritum nominat, &hia in loco accretionem di
imminutionem, uniuersum vitae corum tempus contineatur.Necenam πιμαν, hoc in loco pro accretionis s- , quo tempore animalia re Plantae maxime vigent,
accepiYn qua significatione vocabulum elusinodi medicis ad statum morbi si i an tum usurpatur,sed pro
tota accretione: quae,cum fit,iam in animalibus, quam
inpi'is, imuenes re dicuntur, quemadmodum de 'm imminui incipium,usque ad vitae extremum, senescere. Porro in siccitate senectutem postam esse, voca-
ditum γρο - --, qvie sicca est de frigida, du
rium,declarat, quasi eo temporeanimalia terrea efficia tur. Melius etiam vocabulla αἰ-nsiquod idem est in
plantas, od sitra, id est, senectus in animalibus,ari litatem i signat, indicatur. In senectutem.tum stirpium, tum animalium humor ille nativus, quo iuuentus comtinebarur, quique caloris naturalis & tales est.& alimen rum, imminui uir, quousque ad extremam siccitatem
95쪽
RVI COMI R. CO M. adducta naturaliter intereunt. Sed de his disserere ad rantur, preptem Podalii regionemde rarint. alii eo tis
libri nude iuuentute Nos mechate pertinet.In se do a que permaneant, quoad nullam amplati multitudinem te tae orna ct interitu e sita est , que admodii calore alere regis valeat. Inter primam igitur O est imm --ει seu ire ob Solis accellum & recessu lixe iterent, atq; grationem, tim ostem uJam numedat, verisi- accretio&ἀui. Solis accessiti, decretio Ne into iἰ mile est: quo quidem M. ut nemo meminerit: quissiti, cessui tribucretur,altaque esse, qu aeum accelluo iren- qui remanserunt, superstites vivant, soro rumoriatur & augescerent, uno recessu decrescerem de interi- rem ris Digitiatae deleta sit. rem: alia,quae pluribus,&haec totidem recessibus im- Hic sicile perspicitur te siccitatem, quam in S minui de interire,quot accessibus orta essem, increnien iis conuersionem ac periodum retulit,sentium&slun ituroque accepissent, omninoque ortus & interitus tem num i citatis, quemadmodum antea diximus. caustinpore aequali contineri. Quod in his, quorum vita unius statui, ut & siuminum siccitatem eius mutationis; quae duntaxat anni est,quales sunt herbae multae,& animalia in mari & continenti cernitur. Ae quoniam illus iam etiam insecta, maxime esset perspicuum: dubiuma, perspicuum est,hoc, mrod non sitis ab interpretibus pertem in his, quae diutius vivunt. Quandoquidem reces- ceptum sui .paucis est explanandum. Inquit igitur prisus etiam de frigoris tempore, ek oriantur de augestant: mum flumina ob terrae siccitatem alicubi deficere oc& cum accedit, calor ue inualescit, intereant di deos exiccari,alibi proportione existere, nempe ubi terra huscant. od dubium cotollitur,quod, ni vitae cuius mina est , validoque k vigeri suo statu adhuc prolique, situ stirpis, seu animalis certum sit lepus, cuius una N. Ex hac fluminum mutatione, & praesertim exic
pars ortus est& accretionis, altera interitus di decretio cone mare ait mutari, ut videlicet ubi concinem amnis, quibus annis animal augetur,maius accessii Solis be erat, eo sese recipiat, terramo illam, quam occupabat,neficium accipit, quὶm recessu eius lem detriment u aridam relinquat. Exiccatis flumini laus ea lina relin cum autem interitus atque decretionis temetis aduenit, quere, in quae ab illis suerat impulsum, impetuq N iura maiori dano ob Solis recessum qu m neficio ob eius in priorem locum redire, qui iam suminum illorum accessum asticitur. Cum igitur in animalibus Δ: p antis fluxu assiduo arenam secum trahente, fuerat adaSScr. res ita habeat,aia terra quoque non aliter euenire Aristo tu ,atque continens, terraque arida factu . Rursu, teles tradisi niti quod non tota terra linaui ex iuuentute locum illum, non quidem omnino male adere pio
ad senectutem,ut animalia de stirpes, sed per paries si Pter illam adaggerationem, sed stagnare.Quo ii ,ut it tum Solis accessu aut recesium mutatur.Nequear. telligamus eius loci, E quo mare a fiumi us pullum seri eotest, ut quemadmodum animalia Se plantae', ita sirit, ii tate duplicem causam habere, mari, Ob stu- ει ipla simul tota senescat. Nam cum ob Solis S alio- minum pulsum dii uni, & adaggerationem. At quarum vagorum syderum accessum senescere ponatur, il- hoc quidem euenit, ubi es, terre senectutem Iluminatorum calore omnem eius humorem exiccante, quo desciunt. Vbi vero ob eius vigorem exoriuntur, qua modo de illorum recessu iuuenescere, humore ob H- Parte in mare influunt, eam continentem seri,in mari sus,syderum & Solis absentia comparatum, restituto, ex stuminum pulsu discessiim de adaggerationem nequis non videt, fieri non posse ut Sol, diaque s3 dera va- cesse est. into autem mare pellitur, ibi ex continenti maga ad totam terram simul accedanhaut ab eadem rece- mei scitur. Alexatuser autem duplicem illam siccitatis danti Nam terra puncti rationem , cci li comparatione, mari'seu ortus teris contincntis causam ad dit ei sa io quanquam habeat, ad Solem tamen & alia sydera pro- ca reseri, ut ea n quae mare fluminum fluxu sierat pus pontonem habet , nec tota ab eo unquam illuminatur, sum, illo in prist num locum, ob desectum fluminum, necquae partes lumen ab eis simul accipiunt, aeque acci cedente, arida relinquantur: ea veris,ubi ilumina in mapiunt. Eit vero Se aliud inter terram,& animaliam res se imminebant, ex adaggeratione in stagnum con pes discrimen, quod illa Solis accessu iuuenescunt, a uersa, paulatim siccescant. Videtur vero Aristotcles, sentur, vigent, & humore abundant, eiusque ipsius re- cum stagnare haec loca ait, non ad siccitatem indicancessu senescunt, ad interitum ducuntur,omni humo- clam id proterre, quin potius ad humorem, quem marire destituta: terra contrario modo inicitur, siquidem redeunte accipiunt: sed viro modo res habeat, cum mu lis&0detum p sentia, ius humore exiccato Ea tatio haec maris, &terrae a nemine monumenii est et sci eorundem abstiuia villati reuiuiscens, humectatur: tradita, nemoque inueniretur, qui posset memini aed quod in cuiuisae anni aestate&hyeme licet per icere. tere eam inquit, quoniam longissimo vitae humanaeo autem loca siccis aeuadunt, fini se nescant comparatione temporis tractu cfficiatur, ac priu inre
necesse est: id ecm euenerit lumina ex in gentibusyri su gentes perdamur de inteream, i aliqua talia a princim meriora heri, i ad extremumsi uestre: f--- pio ad fine ducta memoriae possim mandari. Porro sentas ver Leo mutatu, crluc quidem exiccatis , abstra ntium ac populorum clades maximas ac celerrimas intime simili genitis, mare mutari. Tum erum locum, in bellis seri, alias ob sterilitatem:& harum quidem alias, quo minum uisu redundesar, cum recedit ,siccum quae simul de consertim fiant, aliasqus paulatim victi a reddat necesse est: νει Nero fluxionibusabundans terra eorum populorum, ob eiusmodi incomoda, miarati ada gerata exiccatum est, Uimrsus stagnare . Sed quo- nes non magnoperὰ notae sint liquidem alij rmionemniam omnis, qua ad terram pertinet generatio, sensim, deserant , alij remanent, quoad regio ipsa nulli omnino est i Gim ad nostram vitam temporum tractu e multitudini iumeta valeat suppeditare Iraq;verisimilerituri eri haec nos latet, ac prius integragentes perdun- ese, ut longum temporis spacium inter primam ct vlti rar, atque intereunt , quam horum a principio ad finem mam populorum migratione intercedat: io quidξ fiat mutatio memoria ulla comprehendi posi t. ac marita ut nemo ex ijs, cpii postremo migrant, memoria possit naedem celerrum interitus in bestis sunt, alq in m - repetere, qn primo migrarum si ,side ij qu ieman bis, alq inserilitaribus , inbuat magni, uti paula- serum,superilites aliqui Wiuant, illi rem obitu: e pr rim. uocirca ta morigemum migras uia 'in pter longum tepus capti sint Hunc in modum Aristoti
96쪽
omnli,qui de maris & terrae permutatione, cuius nulla apud homines extaret memoria, poteram dubitare. Qua in re Platonem secutus videtur, qui Aegyptium illum sacerdotem in Timaeo inducit, onantem persuadere Soloni, Graecos sempereste pueros, quia videlicet cos rerum vetustissimaru memoria iugeret . Cuius oblivionis causi essent multa & varia hominum, quae sueram exitia, maxima quidem illa,aut ignis conflagratione, aut aquae inundationibus: minora vero alijs calamutatibu illis videlicet,quas nunc Aristoteles commemorat,bella, pestilentias, ct saniem. His enim re vera calamitatibus orbantur terrae, atque habitatoribus desii ruuntur,aut repentse,aut paulatim, pro ut illae magis minusue it gentes suerint . Qi md videre licet in sinisque regionibus, Turcarum Regi Libiectis.
Eodem modo existimandum est tempus latere, poni habitari primum ea loca coepermi, qua mutata fuermi est ex aquosis cypalia diibus arida reddita. Illa enim paulatim dioim tempore phantur,ut nullust memoria, quinam primum quo tempore, est quo locorum statu in ea veneris quemadmodum O in Aegypto euenimis
enim locusserio semper feri, tuaque regio Vsim nis altaure ridetur concreta Sed qria palud bus siccescentibus a finitimis paulatim inuti cor runt, longinquitas
remis initium obluter it. Itaque ostia onmia vim Ca nosco excepto manu facta ron minis ridentur. Quin .etiam antiquitus tuae Thebs appellantκ erat Aeg tus: id quia Homerus etiam iacet, qui non adeo multo posseus imodi mutationes eatitit .Huius enim loci me mi anquam Memphis, ut omnino non esset, aut ceres non tan- ω vero ita accidisse verisimile est. Iumilia enim loca posterius, quam edita incoli caperunt, quandoquidemne es ea loca, quae concretioni ex a uis propiora sint ura in extremis semper locis magis stagnent diutius
palustria remanere. Id autem mcitatur, O rursus in meims euadit: quippe ctam in mediorem statum ea quae exiccantur, loca rediguravis, quaeprius temperata erant,
ctam nimissiccescunt,deteriora fiat.Quod Graecia, Argivorum, Nycoram e regioni contigit. Troicis eminremporibas Argiva, propterea quod palustris esset, paucita cilere poterat, Mycenea veia rem assecta erat, Geamque causam in maiori pretis halebatur . nunc autem ntra οὐ eam, qua dicta vi, ausam.Illa enim flexilis si,mesl, prorsussicca. Huius vero, quaeranc a Magi Asant, seritia erant, utilia nune reddita sunt. Quod igitur paris illa in loco accidit, idem est in magnis recis, . integris regionibus euenire putandum s..Te dc maris mutationem fieri docui ea laemulatim di longissimo temporis tractu, ut propter P
pulorum clades maximas, nulla amplius eius temporis, quo coepta est, memoria apud posteros maneat. Gades autem, aut ex bellis, aut ex morbis, aut ex sterilitatibus
proscisci libus efficitur,ut quae prius inhabitabanturl ,deleto fiam, idque aut r. id, aut longo temporis interuallo, ut nullus eius teinporis, quo deseri primum cceperunt, possit meminisse. Quod ipsum de imcis,quae habitari coepta sinit,nunc tradit agnorari enim, quo primum tempore id sictum sit, &quando loca ea, quae prius humida erant & aquosi, de icidio inhabitabitalia, exiccata sint, & habitationi idonea reddita. Quod Aegypti,cui hoc contigisse arbitratur, ics imonio confirmat. Contigisse autem tum,ex ostiis Nili docet, quae non ipsius fluminis naturalia,sed opera hominum facta
videnturmam ex Mempirici,cuius nullam mentioncm sciat Homerus, quas tum aut nulla esset, aut Grie non tam insisnis,tantamque habens magnitudinem. Id vero verisimile est quandoquidem loca inseriora, . magis propinqua mari, postremo habitari coeperunt, quia videlicet posterius siccescant,& indurentur, R ad tem periem habitationi aptam adducuntur.Potest autem ex
Herodoto consimari, quod hic de Aegypto traditur, Ruidem testatius est Aegyptum Nili donum csse, ut etiam Strabo refert lib. I . Quinti Plinius lib. 23 ait, maiorem Aegypti, partem 1 Nilo ortam esse, ad quam a Pharo insita noctis 1: diei cursem si isse prodit Homerus, eandemq; cessione maris, Ampto annexam cLse,& sectam continentem. m autem Nilus aruvltimis Aethiopiae finibus ad Septentriones, ut antea traditum
est luat,in eo loco, qui a trianguli figura Delta appellatus est, tanquam a vertice quodam scinditur, eumq; l cum triangulitiscit vertice,cuius trianguli latera fluenta sunt, quae ex utram parte ad mare descendunt: unum
ad dextram,Pelusium versiis, ab Asia disterminans, alterum ad sinistram in Canopicum mare ab Africa se iungens. Ita eius duo sunt extrema triangulum illum, qui Aegyptus est, claudentia ostia, Canopicum & Plusiacum: inter quae alia quinque sunt mentione digna α tera,quae permulta sunt,tenuiora ὶ primis illis ducta,& in totam insitilam disipertita. Quae omnia ostia, quia praeter Canopicum manu sunt sacta, declarant, Nilum totum illum locum adaggera sicivi opus fuerit, si in mare immittere se debeat, nec per totam regionem bili di, ostia per quae immitteretur, fabricaricanopicum autem non manufactum , sed naturale esse, inde conlpit
Olympiodorus, i Menelaus classie illuc appulerit,undo ct Canopicum dictum,2 Canopo classis eiusdem gubernatore,qui ibi defunctus est. Cum ergo Aegyptus Nilo claudatur, merito insula a nonnullis dicta eit.Cumque Nilus, ut antea tradidimus, fluminum omnium ingentissimus videatur, atq; arenae & limi fecit perpetuo multum asserat, eoq; praesertim tempore, quo augescir, t
tamq; illam regionem inundat, quod singulis annis es silcitur,a ratione ac probabilitate alienum non est,terra ibi eius inuectu atque alluvie ad aggeratam fuisse, de con cretam, tandemq; exiccatam,& ad habitandum com 'dam sectam. Singulis autem annis per omnes Aegyptizyros,totamq; illam renonem,Nilus augescens se estundit, tunde eius loci sertilitas cosecluitur, dum tererit, eo humectatur, & limo pinguisiimo ac seracisiimo obd citur. Cuius incrementi causae variae 2 Philoibi his produntiar, quas Diodorus colligit, Srneca, & alij complures: apud quos,quia non sunt praesentis instituti, poterit quis'; perspicere. Illud vero commoneticicndum, A gyptum, quae, γ siguratriquetra constat, inita appellatur, inseriorem Aegyptum esse, praeterquam sui rior AN plus est, in qua nobilissima suit olim ciuitas Thebae, quam Aristo. ait antiquitus Ampium suisse, quasi
inferior Aegyptus, mari adhuc loca ea occupante, nondum esset nata.sunt autem hae Thebae, quas, quia cem tum portis claudebantur, Homerus ἰM 3μπυλει illi
dos primo appellat: Strabo Diospolim, hoc eli Iouis ciuitatem.Praeter eas aliae fuerunt, ut in I roade S: Caria. .
Memphis in Aegypto quondam urbs amplissima fuit,
Arx regum eius prouinciae, pyramidibus clara: cuius magnitudo & opulentia,cum a multis alijs, tum Di doro comemoraturan superiore sita est Aegypto, non
97쪽
inare suisse usque ad Aethiopum montes, ut inde etiam consimiari possit, Argo pium concretam Nili alluvie,
cum antea mari operirctur. Inquit autem, id verisimile
esse, propterea quod loca insera posterim habitari re periant, qu m supera & edita. a.ndoca, quae concretioni ex alluvie seu adaggerationi propiora iunt,diutius palustria remanere,& lla quidem e e humilia I insera, in quibus aqua magis colligitur, atque longiori tempore exiccatur. Merito ergo Memphim , quae in inseriori loco lita est, u m Theliae, Homeri tempore non sui sic,
aut certe non tantam,quod nondum loca illa essent pista exiccata. Porro exiccatione ea mutari, de ad meliorem statum reduci, quemadmodum de ea, quae modicἡ sicca sum, si plus nimio exiccentur,deteriora fieri, de habitationi ob sterilitatem inepta. Quam temperici permutationem Argivorum & My neorum regioni cynti misse. Suntque ea facilia, quae de his regionibus tradit. Lli aute Hellas, quae Graecia appellatur, quae Iithmum I 'eloponnesi,qua parte Mcgarim continet, attingit: Atticamque in se habet. Argivorum & Mycencorum regio in Peloponneso est, ad oram maritimam, quae ad ortum est qua Helladem respicit. Erat vero, ut Strabo re. seri, unum Argivorum regnum, quod in duo diuisii meli, pro harum ciuitatum numero, videlicit Argos, &Mvcencs,quae inter se stadiis sodi sunt,ut dicatu mi xta Mycenas Iunoni templum ambabus cset commune. Porro Argos propeter siccitarem poetae nominant
vii igitior parum considerant, νniuersi mutationem, uasi coriacm ortum sit barum asset inum causam esse arurantur. Q mobrem mare etiam quasi exucetur. - nui inquiunt, quod plura nunc, quam antea, ita assecta loca cereantur. Est autem hoc partim quidem verum, partim falsum. Complura enim quidem sunt, quae, cum antὰ quo a client,continens terra nunc fiunt: sed conria etiam res habet. sali enim considerauerint, multis in locis eg sum mare deprehendent. Cuius rei causam inundi otium
esse putare non debemus. Mdiculumniast, ob paruas leuesque mutationes, a niuersum mulare. IIoles autem μmagnituri terrae,nihil certe G ad univcrsum calum. Omnium, qui, cum de re aliqua disseriant, aut etiani
aliquid agunt, parum attendunt de considerant, nec omnia,qus in re ea,quam aut agunt,aut pertractant,insunt, diligenter perspiciunt, commune ess, ut multa temere
agant atq; pronuncient nullaque dii sicultate ad quiduis
agendum, pronunciandum, de statuendum ducantur. Qii euenisse Platoni, cum Orius rerum causas communes explicaret, in primo de ortu & interitii Aristoteles tradidit. Hi, inqui , ex multis rationibu cum ea, quae insunt, non contemplentur, ad pauca respicientes sacile enunciant. Quo sand vitio laborant omnes, qui nimis de se piue sumule o veterum,quam non intelligunt, nec satis animaduertunt,doctrina de cilciant, o sua quaedam somnia, firmitatis nihil haltantia, ad pauca respicientes, parumque attendentes obtrudunt ita igitur eos aflicto, suisse hic traditur, qui torae Sc mari ai idorum . que & aquoibrum locorum permutationis quae haei nus expolita est , causam inucii iganto, uniuersi nivit
tionem atque interitum esse existimarunt, tanquam cinium & omnino uniuersis in ortum sit, ideoque interire tandem oporteat. Ob hanc ergo causis & mare, quia exiccetur,quandoquidem nunc pi ira, qtiam antea, loca exiccata cernuntur,imminui. Cuius sententiae Heraclitum ante Aristotelem, de Stoicos post suisse, Nexander. tradit,quippe qui voluerunt ad eam exiccaiionem uniuersum venturum, ut omnia tandem constagrent, de iii ignem vertantur.Porro mai is exiccationem suturam de
Democritus exilii mauit, & Aesepi tabulae tradunt: siquidem sinxit Aesopus, militem quendana Imrtitor cuidam iratum dixisse, mare initio omnia ea loca o ci passe, tum a Carybdi ab arpto montium cacumina apparuisse. Qua Carybdi, cum secundo abGrberetur ii julas ei sectas sitisset itaq; si tertio abGrbeat, omnia iniccatum iri, nullumque amplius mare futurum . Sed hoc
c ut in libro, qui sequitur, ait Aristoteles militi irato.
pronunciare alienum non suit, quod Philos lium non iratum Ne veritatis inuestigatorem non decet adeo si bala eiusnodi praetermissa, quemadmodum sententiam commemoratam Aristin. improbet, doceamus. Quod igitur illi aiunt, partim verum esse, partim non verum, tradit. Verum quidem,mam in pluribus quam antea locis exiccatum esse, continentemque apparere: non verum autem, illud imminui, aut siccum planὰ futurum et quandoquidem & alia loca sim complura, quae cum a tea sicca essent, nunc mari super salo aquis obruuntur. Pr erea ridiculum es ob exigi as Sc leues uniuersi mutationc , nempe ea , quae iii terra Se mari,quae coli comparatione nihil sere sunt, conspiciuntur, uniuersiam to- tum velle mutare,& ad interitum ducere,in illius mutationem & interitum, hariam leuium mutationum causam reserendo. Atque,quod ad mare attinet quod quibusdam locis recesserit, Se alia inundarit, praeter ea; quae dicta sum, Plinius filiatur, terras multas nasti, non solum fluminum inuecti sed etiam maris recessu. Memoriae enim proditum esse, in Ambraciae portu decem mil lium passulim in eruallo mare recessisie. Item Atheniensium quinque millium .Praeterea& Ephesi, ubi quan dam Dianae aedem alluebatici rea etiam ilium Diste te .gitur. Atque ut dictum est, supra Memphim usque ad Aethiopum montes. Quinct nostra aetate Puteolis aliquot milliarium interuallo recessit. Ita maris recessii I sodon dipparuisse inquit Pindarus, cum antea aquis
cλμυμ ιι β υctoi ilari κιν υσβ M. Irrupit etiam mare in terras multas, multaque loca sco antea & habitata inundauit, ut hac quoque rati ne insulae multae iaciae sint, quae alias iunia erant con 'tinenti. Veluti Sicilia ab Italia avulsa est, Cyprus, Syria, Euboea a Boeotia. Ita haec maris & terrae vicissitudo, multis in locis spectatur, ut etiam sin qui putem, totum
Mediterraneum mare percolumnas,& Gaditaneum sietum intra terras irrupisse, totamque eam, quae nunc
tegitur aquis pariem inundasse. Quin & Anaxagoram. maris in multa loca inundationem sensisse certum est, quippe qui interrogatuli an aliquando suturum cset, ut Lampsicus aquat meretur, restondisse semir, i γ a claras με, λειτri, nisi inquit tempus linem acci r uita De terrae ad coelum exigua magnitudine, circiter huius libri milium dictum est, expolitum pre, centies re septuagies a Solis stellas eris, quae tamen nobis cubiti,aut circiteriment ura apparet, ut non siimitandonida
98쪽
ad totum coelum collatam nihil esse, Ae ut alibi dicitur, punctum quoddam.Quamobrem ceαὶ ridiculum est, nee Philos pho dignum, ob mutationes, quae in ea & illa quidem,non tota simul. sed per partes cernuntur, uniuersum mutari existimare. emadmodum & ridendi sunt hi, qui ob mutationem, quae in rebus generabilibus perpetuo inuenitur, scientiam & assensum seu comprenensionem tollunt, inducentes, de quibus Aristoteles in quarto Metaphcum multa sint,
quae ab omni mutatione vacant, naturaque necessari
di immutabili constant. Sed horum omnium causim colere debet Muta perte Grasuo consima, ut bems ammirer riis te si bus ta mu'm quodam temporum circuitu benis magna
fat, immensa pae aquarum pluvia, est illa quidem non in iisdem semper locis, sed talis qualis eluuio, quae Deucationis nominatur. Haec.nter Graeciam potisiimum peruasit, atque adeo per veterem illam Graeciam, quae ad Dia nemeta Achelium sita est: quippe cum ille multis in L
cis cursum mutauit.Ibi enim Sela habitabat, qui tum Graeci, nunc Hellenes appellantur. Cum igitur eiusmodii rium diis magna fuerit, censendum est multum tempus perdurare. Et quemadmodum quia alia flumina perennia sint, alia n sint, alij quidem antrorum subterraneorum vastitatem causam esse inquiunt, vos xero edit rum cirum magnitudinem, eorundemque densitatem
Ofigus, quandoquidem illi plurimam aquam Oeri
piunt, O continent, gignunt, quibus montes exigui,
aut freti stra lapidei atque vir ωβι sulensi sunt,eos a
rea desere, censimus, ita putandum est, in qua loca ea
uarum copia ceciderit, eam illorum humores veluti pore ei escere. Haec autem tempore magis crescere cernuntur : illa, quandoquidem aquosa sunt cytisus, quoad fidem circuitus constitutior Aeriis
r Quid de siccorum, V serumque locorum, maris item di terrae permutationis causa abi sensissent, expositit, eorum; sententiam resutauit: nunc propriam aruseri,in hyemem quandam magnam, re pluuiarum vim immeniam causam reserens, quae hyems magna tempotibus sito praestitutis redeat: quo modo singulis annis hycnis parua Solis abscessu recurrit: quanquam magna illa non iisdem in locis semper fiat ed talis, qualis Deucalionis tempore fuisse sertur, quae Graeciam solam occupauit.Ea isitur hyems magna, pluuiarumque vis immensa cum sit, loca O, in quibus iit, imbres illos exeipure, longum tempus seruare, ut perennis quidam h mor in eis habeatur, etsi in si, magis, in alijs minus,
prout illa magis minusue ad excipiendum conserua dumque imbrem sunt apta. Nec aliter in maiori,aut minori humoris horum locoru duratione euenire, quam in eius duratione, ex qua fluminum maior minorite pserennitas proficiscitur. Vt enim flumina perennia esie, alij quidem aiunt ob antrorum & specuum maximam
capacitatem, quae tantam aquarum copiam excipit, ut
materiam illis perpetuo suppeditare queatbpse vero obeditorum lucorum, e quibus illiunt, magnitudinem densitatemque Ac frigus, plurimam aquam his de causis &excipicntibus,& detinentibus, atque etiam gignentibus arbitratur itaque non perennia esse statui; quibus monteserisui, aut lapidosi, aut sungosi, aut argillosi propendent, ita & hyemis illius magnae aquam,&humorem perennem magis elle,&diutius conseruari,quae in loca
munici atqosa,&Ad aquam excipiendani, de diu,
PItinendam,quales hi sunt montes magni, quos diximus, idonea sun decidit: minus vero peronem esse, accitius exiccari,quae in sicciora loca aqux excipiendae, &detinendae minus apta delabitur, cuiusmodi hi sunt montes
sungosi, lapidei,& argillosi, e quibus flumina G perennia defluunt. Ham igitur loca hanc ob causam, mantea humida essent de aquosa, ane siccescere,alba li morem suum retinere luoad altera hyems magna rursus ita ac proinde perpetuo humida esse & aquea, unde etiam numinum perpetuitas magna ex parte Oriatur, illis locis,i quibus decidunt, mirum in modum hu- mcctatis, Atq; haec est verborum Aristotelis intellit 'xia iram pauci interpretum, & eorum qui illa coniuerterunt, sunt asecuti, ut grati iter in eorum conuersione& explicatione peccauerint eo loco, in quo perennitatis fluuiorum similitudo affertur, quoru error verba Graeca rem conssideranti perspectus facile esse potest. Sed ad Aristotelem redeamus. Ex hac illius explicatione intelligitur, diluuium natura posse fieri, quanquam non
uniuersale, nec quod totam terram obruat,sed certis in
locis, idque non semel, nec in iisdem semper, sia certis temporum interuallis, alijsque de aliis in locis. Qui netiam quod a Poetis fingitur, Deucalionis diluuium nee
tale esse,qitale ipsi snxerunt nempe uniuersale, quo totum genus humanum, praeter Deucalionem& Pyrram uxorem, interierit, nec tamen omnino non fuisse, imo vero Graeciam occupasse, potissimum veterem illam,
quae ad Dodonem S Achctoum sita est. Sed dubium est,quae sim tempora sato constituta, qtiod ue sit satum, cuius vi certis emporibus, non solum hyems magna de aquariam inundatio esse possit, sed necesario fiat. Alexander ad circuitus quos iam astrorum tempora haec& satum reseri,sed, qui de quorum sint, non exponit. lympiodorus vero magis particulatis declarans, hysmem hanc magnam ibi eat cum stet he omnes vagae signum aliquod brumale de hybemum, quale est Aqua rius,aut Pistas, cupauerim. Nam si unius Solis disce sui, de ad loca illa accessii simulis armis hyems efficitur, necessarium est ut cum stestae omnes vagae, qui propin uitate sua nos calefaciunt, siccitatem adducunt, a nobisisceden:es,ad eadem loca se contulerint, unumq; ill rum signoria subierint, maxima hyems, infinitam aquarum vis excitetur, quo item nece sic eth iis de stellis omnibus signum aliquod aestiuum, Leonem videlicet, audCancrum subcumibus, aestatem magnam seri, aeter- 'ras, quae illis subiiciuntur, maxima siccitate aisci.Qu
niam ciso suderum hic in signis biumalibus coitus certis temporibus necessario existit, fato tempora constituta esse Aristotclem tradere. Fuerunt vero, qui non speciale lum ex imbribus diluuium horum syderum conuentu seri, sed uniuersale etiam ex illimarunt. Vnde Seneca ait, Berosum ea sententia fuisse, ut putant totius terrae inundationem fore, cum fudera omnia errantia in Capricornum conuenerint, sic sub eodem posita velit invi recta linea per eorum orbes positi exire, quemadmodum conflagrationem cum in Cancro. Sed hoc
intc entia apprehenda vix potest, qua loquident, aut luminis scia caloris a lumine prodeuntis delectione, sidera haec hyemel imbresq; excitant, aut spectuli quodam influxu,quem Astrologi ponere consucu int. Ac si luminis, aut caloris priuatione id agami, ea certe soli loca hyemem illam pati, rationi coni brum est, quae asyderum altam lumine de calore absunt, cita di sim si omnia ad Septentriones vergentia: quae autem Capri
99쪽
corno aliisque propita luis signis sibi sunt, cium illorum
lumen de olorem redi, excipiant, hiemis illius incommodum nullum experientur. At si influxu id accidat, haec ceria quae illis subsunt, eaq; verticem habent, hy measti lentur : quae vero ad Septentriones sita Lint, de Septentrionalibus signis sibi jciuntur, nullam influxus eius vim accipient. Quamobrem uniuersale diluuium ex hoe syderum conuentu esse non piale meo quidem isdicio videtur,sed nec ex alia vi coeli: quandoquidem pulla totam terram aequaliter respicit, sed quaeliis, pastem solam, siue per climata coelum diuidatur, siue pertriplicitates, ut Astrologi aiunt de diuidunt. Quo sit,ut vis triplicitatis alicuius, nisi ad eas regiones, quae illius triplicitatis signis, seu etiam oppoliti, subiectae sant, sendi non positi.Quin do intra Tropicos in regionibus Solem pro vertice habentibus ubes, aut nulle,aut exigia coguntur, ut hac quoque de causa imbrium vis magna
illis in locis esse non pessit. Sed quaestionem hanc de uniuersali diluuio,quod ab ea,quam fide tantum tenemus, Dei stilius vi omnipotente pendet, alibi disputandam relinquamus .illudq; adiiciamus ad speciale, de nune est sermo, efficieitam, non omn tum errantium in im gnis illis, quae dicta sunt, conuentum vim habere, alios mirare, sed Saturni selum de Iouis in signis humidis, ut an piscibus in triplicitate aquea coniunctionem, stellissxis humidis ad id concurrentibus. Atq; hae: est Astrologorum opinio: quorum alii Venerem etiam Z Lunam adi iunt, quae humidorum mouendorum, cum
sint sydera humida, vim habent, si tamen ea omnia a Sole de Marte non impediantiar. sed, cum influxu diluuium fieri illi existimem, 8: in loca tantum, sitiae subiecta sunt,sydera ut dicium est inquant,effici videtur,ut horum sententia in regionibus selum, quae signis humidis si bijciuntur, imbrium illa inundatio estici
tur. Itaque dubium remanebit de inundatione Deucalioni quae Greciam inuasit,a signis humidis distatem. Praestat igitur seriasiis, ut syderibus errantibus in siris
brumalibus coeuntibus, non ex instuxu ullo speciali, luminis tantum,Se caloris eorum absentia hyemem magnam fieri, ut antea dictum est, statuamus, ae satorempora praescripta non alia esse putemus,quam ea,quibus ob ratum constantemque, Ac natura constitiatum motionis syderum illorum or sinem coitus ille conti
sit Fatum n.Ipud Aristotelem aliud nil est, qu ni naturae lex, certaque de rata ordinis eius ratio. I n hac significatione,in quinto de naturali auscultation aliquos ortus violentos, Ac non fatales esse tradidit,ortus eos intelligendo, qui lege de ordine naturae non sunt. Quod ad Helladem attinet, quam Deucalionis diluuio occupatam tradit,non ea videtur Hellas esse, cuius superius meminit,quoniam haec ad illi iis occasum posita est, de m gis,quam Peloponnesus ad occasum vergit. In Petispa
autem Dodonea est, Dodoneumque oraculum.
circa templum Dodonei Iouis habitarunt ab Homero Selli in Iliade nominamur, a Pindaro autem Helli Io io de nominibus veteris Graeciae Plinius lib. q. p. hune in modum scribit. Sequitur mutatis saepe nominibus Haemonia,eadem Pelasgicum Argos,Gellas eadem Thessalia & Drioris a Regibus cognominata. lbi go nitus Rex nomine Graecus a quo Graecia. Ibi Helisi a
quo Hellenes, qui ut ait Thucydides Deucalione
fuit ortus. De Acheloo antea dictum est, quemadmodum ex Pindo fluat . Eum ait Aristineses multi in locis Hum mutasse: quod declaratur etiam fabula illa, quae
apud Ovidium lib. s. Metamorphos , Imitur, ubi se
ab Hercule victum conquerint sede mutabilitatis licentiam sibi ademptam is ita moror externis e etiam mili saepe nouand
corporis, ὀ iuvenes,nmaturo rata potestas: Tluiliorum luerennitas antea quidem copiose er Ut eata est, sed nunc quoque breuiter repetitur, eius causis indicati quae sunt imbrium casias de coseruati inde aquae continens ortus, quae omnia in montibus editis, de de
sis sumi in raris Et laxis, seu fungosis, quinetiam in lapidosis de argillosis non sunt. Laxa.n. loca imbrem etsi cxcipiunt, non tinent tamen: quin& vapores in illis cogi facile non possunt. Lapidosa ne excipiunt quidem, quod etiam argillos brum ob densitatem nimiam proprium est. Argalla ar.terrae densae genus est, quod etiam creta sPlina, quia ad vasa fingenda figuli ea utuntur,
nominatur. Candida est, S: ex candore nomen accipit,
quoniam OH seu α ais candidum signiscat.
ab miam autem necesie est,uniuersi prandam mutation fieri, non tamen ortum est interitum 'pudem Hiuersum permanet, idcirco oportet, quemadmodum duimus non eadem femper Acamari, O stu Minibus humida esse Oseuca. Id quod euentu indica r. Amptioncm quos hominum vetustissimos esse dicimus, Hio omnis, secta ac fuminis opus videtur, idq; regionem ipsam intum ti persecutim est, atque etiam ex mari rubro confessatis
poteIt. Hoc.na ex quidam per dore tentauit, propterea quod totus ille tractus nauigabitis redditus. ma'nas iri attulisset ut sitates. Primus autem veterum Seltarisa
tremi id fuse fertur. Sed mare terra altius inuenies. irca ille primum, tum Darius dere destitit, ne a
mixto mari mirus fluxus eorrumperetur. Talam igitur est, omnia haec mare unum continuum osse. Quod idem causa est, cur Ammoniae Afris regio demit re, o magis caua quam inferseris tractus rem Aulit. c rnat. n. adaggeraticine velutifactastarna,c terram extitisse,ac procedente tempore aquam eam,quae intercepta fuerat, Bagnaverat exiccatam am prorsus euanu e. Eos qui uniuersi minationem & interitii earum mutationum,qus in terra de mari inter se,& in ipsus etiam terrae partibus,m humido ad siccum, de contra cemintur, causam ese aiebant, res itavit, veram Milurum sam exposuit. Nunc ex ea mutatione, qua uniuersum necessario mutatur, nec ortus, nec interitus eius
est,sed qua clam partium suarum vicistitudo, totius dia utationis conclusionem colligit, non eadam semper k,ca mari de fluminibus humectari, aquosaque esca que arida: sed nunc haec, nunc illa ari a quibusdam locis recedem Io fluminibus exiccati s. Id vero ita se habere his,quae euenerunt tum Aegypto, tum Ammoniae,
uim paludi Maeotidi, de locis istis adiacentibus, confirmat. Amyprum itaque cut etiam antea) sectam esse ais, de Nili fluminis opus: auod de regionem ipsam,quaec ua est & depressa, intuenti persei cuum s ex his,quae ad mare rubrum attinent, possit satis intelligi. Aegyp tiorum enim i Num quosdam, nempe Sesostri ni primumdum Darium Persarum tentasse medias illius terrae angustiis,quae inter illud mare, & Nilum intercedunt, Here. sucumque nauigabilem ex Nilo in mare illud perducere, quandoquidem magnas illis aluens ille
viilitates amatiscicum autem terram, in qua est Nilus nempe A 'ptum, longῆ demissiorem esse, qu m ruam inuenis lent, timentes ne mare Nilo immisium, Se illi
100쪽
'mixtum, eius fluxum corrumperet, sedere destitisse. A memo igitur illud esse, Aehmum ob eius cauum re omisitor en, situm, alias mare suisse, tractumque i
tum totum, mare unum continuum atque perpetuum,
verum Nili colluvie, & adaggeratione loco illo exiccato eam extit:ΩαHunc Ariistotelis de mari rubro, & al. veo in Nilum a regibus i tato incum, Plinius in librum suum sextum ita retulit. Dancon inqui, portu ,ex quo nauigabilem alueum perducere in Nilum, qua parie ad Delta decurrit, et millium passuum interuallo, quod inter stume,& mare rubrum interest, primus omnium Se ,stris Aegyp i rex cogitauit,mox Darius Persarum, deinde Ptol naeus sequens, qui & duxit fossam v itudine pedum ccntum, altitudine triginta , longitudine 32 usq; ad sontes amaros: vltra deterruit inutationis metus,excelsiore tribus cubitis rubro mari coperto, quam
terra Aegypti.Sunt qui de maris rubri & Aegyp j coniunctionebreui illo vivi intercedit, Isthmo pei logo ii terpretenturi qua dicti Reges metu inundationis A pypti,quet mari rubro lotam est demissior bstinuerinta
Sed tamen,cum Archime,s Ptolomaei tempore rati neminuenisset, qua inundatio vitaretur, Ptolomaeum
perseere id noluisse, ne Aegyptus hoe pacto Persarum
incursionibus pateret. Huius rei meminit Olymei orus .Hunc igitur in modum Nili opus Aegyptum sirisse, ct adaggeratione ortum ese Aristoteles probauit, tandem cautam esse subiicit Hur Africae pars illa, quae Ammonis oraculo illustratur, ultra Aegyptum ad occasumsita,caua sit, & demissa masis, qua ritio inferior. quod contra rationem videtur: siquidem qPo inserior regio est, de mari propinquior, eo demissior & magis caua es.se debet.Sed huius rei causam ese ait, quod adataer time facta tempe parte ea ,qua Nilus in mare sese immittit,stagna & terra extiterunt, maris videlicet parti bus aliquibus ab illa adaggeratione interceptis, quae priusquidem veluti stigna quaedam aliquo tepore suerunt , tum exiccatae sunt, locis illis concauitatem pri Iem,quam mare occupabat, tinentibus. Humilior igitur Niso illa reniansit, qu m pars mari propinqua, ubi adaggelatio lacta est.De qua Ammonis regione,& eius circa templum Ammonis exiccatione strabo ex Eratos uicne mem nil libro primo, ubi ad tria millia stadio tam luod est spatium viae, qua ad illud itur, permultam ρει nam ess isionem esse tradit,permultam item is, ac prope etiam ipsum maritimarum nauium fragmenta ostentari, quae hiantibus teriis apparuerint. Quas ob causas Xanthum Lydum de Stratonem physicum existimasse, loca illa mare aliquando Rise. Ae Xanthum quidem ut Eratosthenes resert) in siccitatem,quae regnante Artaxerse ingens adeo fuit, ut flumina & lacus, α putei dcficerim, recessus maris causam retulisse: Stratonem vero causam magis, & rationem attigisse, quod frutare se dixerit Euxinum ad Bizatium os nequaquam tabuisse lumina autem irrumpentia violenter aperuis se, ita aquas in Propontidem & Helles annam excidi ias eodemq; modo mari ad columnas Herculis euenisse. Cum n.amnibus impleretur, transitiam essetactum esse: ita maris Muxu, γε prius mari fuerant operta, paren-cta suisse,sed de ita e maris fluxu postea dicetur. Porro
cum induxit sacerdotem Ain ptivGraecinesse pueros,nec alii: id antiquitatis apud se habere, taria ipses Aegyptios. In eorum enim tabulis E O R. A R.
res multorum annorum millii im monumentis erant
mandata . non item inundatione, aut diluuio Acx pti Halij homines, periisse serebantur. a vinetiam ai Maeotici lacum tanta accessio, fluuiorum adaggeratione ficta est, ut multo minora nauigia lucri gratia ιllum nune ingrediantur , vim sexagιnta abhinc annom quocirca ex haei a re facile est ratione cotiligo tam ut mitos quoque alios, fluminum opus inrtio fuisse ac tandem necesseesse,ut νnivcrsurexiccetur.Tr
terra Bossi ros simperquidem fuit ob adaggerationem , idque lysis quoque oculis quonam pacto factum sit. licet per ere. Cum erum os ex Asia sit tus esceret.
id quod a tergo remanebat acus primum exiguus fiebat, deinde exiccabatur: post vero. ex eo aliud littus, lacus existebat: idque ad hunc modum semper eWnit. Hoc autem saepiusfacto necesse eH temporis progressu, veluti
men euadere, quod tandem etiam exaeca itur.
Quae hic de Mamidis niludis adaggeratione breuiter traduntur, Polyb o libro quarto copiosius explicantur, atq ad Pontum etiam Euxinum accommodantur. De ivbus hunc in modum stribit: Dicimuς ι Pontum areni vivas amnes assidue deuehunt, minis adimpleri, venturumque aliquando tempus, quo eius alveus terrae prorsus aequetur. Idem etiam de Maeotideas firmamus, lummodo hic ordo locorum, quem in presentia cernimus,pmaneae, nec cessent causae dequentiuarenam.Nca cum iEpus infinitum sit, alueiver de quibus nun loquimur, cenis claudamur termini manis tam est,quantulumcunque materiae deseratur, etiam si perexiguum ellat,dum tamen id fiat as,idu longo temporum spatio futuriam,vt omnino repleantur: quando vero deuectae materiae non parua quantitas est, sed in-snita peia multinidos perspicuum est, hoc pila diciamus,non longe post futurum: quod etiam ex parte iam factum amaret, quippe M oris iam serὰ repleta est,nam prosendissima pars eius quinque, vel ad summu,septem vinis extenditi ita Vnde sit,ut maioribus lignis nauigari non possit, nisi nautis vi malum trahentibus . Cumque
a primipio mare iuerit sipore q iam simillimum Ponis, in quo veteres omnes constatiunt, nunc palus est iam dulcissima,vr potesate multitia dine arenarum, eaquis decurrentium fluminum sunerato. Q olim de Ponto quoque euenit, di nunc fit, sed non iaci pe spici potest, propter aluei prosunditatem. Si quis tamen diligentius insuxerit, perspicue id seri animaduerteta Haec Polybius; de Ma dis adaggeratione de exi time.Ex quo etiam authorei, id quod hie de Bosphori
angusti, de adaggeratione dicitur, non parum confirmatur. Danubio enim multis osti, ex Europa in P tum influente, tumulos quosdam ait fieri ex colluvie deuectae materiaeclum nautae pectora appellat, unitas diei itinere Diuore distantes, inqlios sepenumero delati, per noctem nautae periculum faciunt . Illud ipsum euenire potuit,& potesta fluminibus ex A qua parte Bosphorus eli,in mare inquentibus, ita ex illis tumulis veluti alterum littus fieri a priore lit: ore spatio aliquo distanso maris portionem aliquam intercipiens,quae primum sit veluti lacus, tum exiccetur, tum rursus id i sani Cur autem non propter littus, sed longius intra mare huiusimiai tumuli sani, Kaec traditur causa. Quatenus enim inonis decurrentium fluminum praeuale dc superatis fluentibus ii Ureditur mare,eatcnus arenam di omne genus materiam serri in alium nixtae est. Vbi vero