장음표시 사용
211쪽
mirum ex insomni's de humorabiu in corpore stabulantibus conidicere abequid liceat' Alterum. Vtrum s cur animi mores, humorum δε-
minium sequautur' Quod primum attinet. Non desunt inter philosophos & vulgares, qui longe amplius quam par est insomniis deserant: Alii ne tantillum quidem ipsis tria
buendum putant: suam utrique sententiam, ratione comprobant, teste confirmant stabiliunt exeptis. Qui priores tuentur partes Graecarum in primis dietionum notationem allegant. Etenim graeci , in depromendis a rei natura vocibus foetices, sonia ονείρους e ομψας
appellarunt. quasi Τό ό, cpάιγοέας id quod est demonstrantes: ονείρους quasi Τὰ ζιρονlας, id quod est proferentes, vel cui scaligero ονειρον dictum volunt quasi οναιονερον bonum omen asserens: vel su nobis idequod Grammatices licet quasi ονειας ἔρον
utilitatem: atque emolumentum denuncians
quam sorte ob eausam Δι- αγγελος iovis
nuncius a Poeta nuncupatur. Et merito sane.
γαρ 7οναρ Διος Piamque ab iove somnia pendent.. In cuius rei fidem non difficile est probatas ex omni antiquitate hystorias conquirere. Cyro morti proximo visus est in somniis quidam, quam humana natura praestantiora quo haec audiit συσκευαζου εἰ Κυρε. γαρέ- θεους ἁ πει. Para te Cyre; iam Iam enim migrabis ad Deos. Xenophon quoque non Iliad. Iliad.
212쪽
minus verum quam salutare & iucundum ab insomnio nuntium accepit, is cum in extremas angustias una cum excercitu redactus
esset, tum demum in semniis haec salutis spes. ostentata est. Xenophon in quiete compedi- bus distineri se putauit, atque mox has ipsas disrumpi, 3c quo progredi vellet, licere. Non multo post inopinatus exitus somnii verita rem comprobauit. Quamobre sapienter admodum a veteribus Obseruatum est, pro indubitatis habenda de statu ciuitatis 1omnia, quae aut re stori eius, aut magis ratui apparuissent, aut plures e plebe simili modo coΩpexissent. Sed neque Galeni parentem sesellit visa inter dormiendum aEsculapii imago; Neque ipsius Galeni de aperiendis arteriis somnia inania fuere. Neque praeterea militantis in praetorio a cane rabido demorsi parens, salsam remedii cognitionem per somni v I abuit, siquidem radice, sylvestris rota quam Cynomodon vocant) ex lacte epota miles, eum iam aquas expauescere inciperet ex in Dperato seruatus est, & postea quisquis simile
auxilium tentauit. Unde plurimarum rerum atque inter caeteras praesidioria inuentionem nonnulli ad somniorum visa retulerunt ; His alii' ie id genus mota exemplis antiquitas, tanquam Δἰοmia xlα hoc est diuinit. immissa nimium credula superstitione coluit omnis generis insemnia. Eoruque interpretationem cuius inuentorem serunt Amphi filona pio - , genere diuinationis habuit. Diuinatoria pro-
213쪽
inde vocat Galenus. Mam ad classem reserunt illud Alexandri, qui cum Tyria urbe n bilissimam obsidione cingeret, insequi satyrum in semnijs sibi visus est, tandemque assequi. Delata res ad diuinos, satyri disiecto vocabulo, Σά Τυρος, tua, Tyrus 5 Alexander, responderunt, responsi veritatem non multo post euentus confirmauit. Eorum tamen incertitudine declarat Galenus manifesto eius exemplo, qui sibi crus alterum lapideum euasisse semniarat. Cum enim hoc somnium ad seruos pertinere indicassent, qui in hisce rebus periti habebantur, is eo crure solutus est: ex quo apparuit somnium id ex dispositionibus corporis suisse
Qin ratione ducti fortasse no ulli Το ουειρον dictum putant quasi ειρων hoc est cauillator, mendax, atque dissimulator existes. Unde merito Tου ο οὐ hoc est perniciosi Epithet5 in Iliade meretur. Et apud Herodotu ἐ- ἐνυπνιοι nominatur, id est prona in errorem insomnia. At longe adhuc euidentius somniorum incertitudo, inconstantia, vanitas in Odys a notatur. Vbi hospite sic alloquitur Penelope, quam hoc est prudente vocat Poetarum Coryphaeus.
Iudicium superant, ammumque insomnia fallunta
214쪽
1 6 APHORISMVS SECUNDUS, Spemque hominum dubidis ludunt successi ιbsistes. Et sane quotusquisque est, qui somnijs apud
se locum esse velit, si intelligat ne ipus quidem i quis mandato excitatis, fidem deberi Ibad. H. Haec mens iovis apud poetam. 'G γε-καΤα φρενα - Aωλημ
Mente volutabat victori ut tedat Achilli Gloria, ut ad naues orco demittat Achivos. Hoc inito consilio salsis mollicationibus Agamemnonem ad praelium incendit, somnium pro nuntio interponit Maaec intentioni suae plane dissentanea Agamemnoni referri iubet. Διος' δε αγγελος ιμι,
Demissus iovis imperio quem cura tuoru. Tangit, quemque tua miseret tua res tasAbιui, Ille omnes armare iubet te in praeba graios Pulchricomos, obsessa tuis ut pergama tandem
Quis demum exitus 3 fallax somnium pro diuino Oretculo suscipit Agamemnon. ac Umcerta victoriae expectatione illectus cum hostibus praelium com miriit, tandemque me gna
215쪽
su orum accepta strage, non nisi aperto periculo in castra remeauit.
Non leuiorem Pausaniae cladem hoc ipsum PlotaVesi'. intulit , is cum Bizantii degeret Cleonicem in morali- iuuenculani per vim raptam ad se aliquanto serius aduentantem, falso elusus Q mnio hostem ratus interemit, Torquebatur astidue fietis imaginies inanib' phalasmatis Apollo- Plutarchidori dormietis anim'. iassiepe videas Idmni s. Irumque ludicris somniorum figmentis persuasos tantillo tempore in summa inopia, . summa Croesi crassique ubertate blande perfrui, mox experrectos grauiore qua antea paupertatis t dio &reru desperatione premi. Maid plurat Nonne haec sulscieti argumento somniorum vanitatem & sallaciam conuincunt Addere liceret innumera ex antiquoru scriptis mutuata, nisi quotidiana experientia unicuique nos frum nimium frequentia in dies
Hoc animaduerso sapientiae studiosi, semnium omne quatenus tale salsum esse profitentur: Est enim nihil aliud si eorum definitionem admittimus quam visio rei falsae & absentis , sub ratione verae & praesentis, atque ex consequenti erronea.
Spretis itaque vanis huiuta odi spectris Mimaginibus tanquam fie iiijs fabulis,dc anicu- laxum deliramentis, vigilantissimi illius censoris praeceptum amplectamur, hoc disticho
216쪽
Somnsa m eures, nam mens humana quod
optat Dum vigilat, sperans in somnis cernit id ip
Suum tamen sortiuntur exitum , dixerint sorte aduersarij, quod multis antea historijs a. d. diis. comprobarunt. Sortiantur sane , contingenuae. tium nulla est: determinata scientia : Totas
noctes dormim' inquit Cicero & nulla fere est: qua non somniemus, & miramur id quod
somniamus euadere. Haec ultro citroque pro confirmanda infirmandaque somniorum veritate & vanitate afferri possunt. Verum concludut ambo paru Philosophice meo iudicio)dum quod singularum est partium, nulla distinctione adhibita toti generi applicant. Nos vero breuioris 3c facilioris doctrinae gratiarem totam in proprias species distribuemus, quod cuique peculiare est depulsis errorum tenebris in lucem proseremus, At ne diuagemur latius quam nostri est instituti, somnia j diuidimus in diuina & humana. Diuina, vocamus ea quae causas naturales nullas agnos.cunt, solum Deum auctorem habent, Deoque indigent, aut diuino interprete. Humanorum nomine, ea intelligim us, quae . suam in nobis ipsis nanciscuntur originem, nobisque sunt cum brutis animantibus c6- munia; Naturalia communiore verbo dicere
ιι. licuisset, nisi ad homines selos nostra rese δεδώ- ρ retur oratio. Ad diuina quod attinet, arbiter infinia trabitur fortasse quispiam diuina maiest te
217쪽
indignum esse in huiusmodi friuolis occupa. xi, maxime cum non ad prudelissimos quos 'que dc optimos viros, sed ad quelibet e secevulgi praemonstrantia demittantur semnia: Quἴbus argumentis confecit Aristoteles nulla ad Deum referenda. Iisdem fortὸ persuasi
veterum nonnulli, apparentes in somno imagines futuri praenuntias, ad animam retulerunt. Illa enim inquiui diuina cum sit, tune quasi terrestribus hisce seluta ergastulis , ac
in caelestium corporum consaetudinem admissa, antiquam illam arcem repetit & per lustrat, atque ibidem tanquam in speculo futura praeuidet & praesenti: Vel ut cum Herophilo loquar eorum quae sibi utilia sunt Lb.ν.. ω.
aut euentura, dum senetiones proprias ali-- a.
quanto liberius obire licet, apud se e ormatnmulachra. Vel denique ut arbitratus est Strato sopito corpore promptior cum sit& acutior intellectus, ad cognitionem vehementiore motu δc cupiditate incitatur. Haec opinio antiquos illos quibus diuinae fidei iubar nondum assulserat superstitiosis ritibus totos addictos atque implicitos in si perstitiosa quoqu e semnioru obseruatione pere rit Illa nos falsae religionis atque impietatis caligine discussa, neque somniorum obserua tionem penitus improbari volumus, neque promiscue approbari. -da etiam ab ube rimo illo bonorum omnium sente derivare
credimus , qualia in sacris paginis pleraquς
218쪽
Nostrae sententiae adscripssse videbituae. Aristoteles si locum citatum penitius intueamur. Causim enim reperire cur aliqui sutura de iis praesciant quae incolunisHerculis,
aut in Borysthene sint, maius est inquit qua
quo nostra sapietia pertingat. Itaque ad Deum ipsa referri consenum est. Neque si contrarium sensisset Aristoteles, eius apud nos pluris esset quam veritatis auctoritas. Non magis a proposito nos auocant depromptae ab ipso rationes, Quid enim diuinae bonitati,sipientiae, magis consonum aut dici, aut excogitari potest, quam ut nullum ipsa tempus intermittat rebus humanis consilendia ac ne tum quidem cum ab externis operibus seriatur animus, tantisper ad se reuocatus desinat intelligere ea, quae aut agere aut sugere eX- pedit et Uel per 1e quidem, vel inita cum coelestibus consiletudine, ita iubente Deo, vel immediato Dei munere 3c amatu, vel alia
Neque friuola ea sunt existimanda quae fictitiis imaginibus tanquam in AEnigmate id quod vere futurum est exprimunt. Aut quasi depictis tabulis rem absente tanquana praesentem oculis obi j civi, Neque absurdum est eadem simplicioribus, ac rudioribus apparere : Ne videlicet quae a Deo ter optimo emanant, nostro ingenio, doctrinae, scientiae tribuantur. Neque ab re videtur inquit Leonicus, imo Aristoteles ipse humana prudentiam experimentis actionibusque demersim
219쪽
D IVM, P RIM . 18 Ihumanis, ad di inna recipienda somnia miti' habilem & aptam videri, quae solutus quodammodo animus, nihilque cum vitae illius specie agens, quae fieri cum corpore est communis, Ied inseparabili illa permanens vita, suscipere nimirum, & clare cernere censetur. Sed haec Medicinae & praesentis instituti terminos excedui: Ad humana veniamuS quorum occasioriem in nobis ipsis imientemus. Haec alias , a 'diurnis actionibus dependent, ex ijsque cogitationibus, quarum species altius defixae, somnii tempore tritam imaginationem subeunt, & quae praegressa sunt, tanquam etiam nam praesentia proferunt. Oeoniam veco e sensibus proficiscuntur, qui ad animalem pertinent facultatem, animalia πο- cantur. Alias a praesenti corporis Dyathesi, ab humoribus, spiritibus, vaporibus habent originem, quae quoniam aut naturam corporis constituunt, aut ipsam proxime attingunt, aut ab ea pendent, insomnia pr9ducunt naturalia appellata. Quaedam forte fortuna irrepunt subministratis a memoria imaginationi speciebus sensilibus, vel excitatis iis quae in imaginatione pridem asseruantur vel nouis productis quae
ut variae sunt, nulloque inter se ordine cohaerentes, montes aureos, & Chymeras nonnu- quam effingimus, eaque Uidere videmur, quae nusquam in rerum natura reperiuntur. Tre
ergo sunt simplices horum somniorum differentiae, nobis cum brutis animantibus com-
220쪽
munes, quae si inuicem complicentur, compositas quatuor efficient. Complicari siquidεVna omnes possunt, aut alterutra cum altera
sed hae simplicium rationem sequuntur. De simplicibus igitur agamus quantum ad instia tutam difficultatem. Ex animὲlibus conijcere de humoribus quicquam non licet: Illis tamen sedulo attendendum monebat Zeno sapienter, ut colligamus quantus a nobis fiat in virtutem progressus, quandoquidem signa sunt 3c notae vehementiorum & perturbationum. Ita de diuitiis somniant auari; de potibus temulenti ; de popinis helluones de Ganeo oc pellicibus Ganeones; de praeliis & iurgiis iracundia venator cum membra toro desessa reponit mens tamen ad sylvas. Ab his ipsis ne inutilem eorum in Medicina contemplationem putemus secundae aduersaeque valetudinis indicia depromit Hippocrates in haec verba, quaecunque insonia meshomini in noctem per somnum offert de diurnis ad idnibus, & reddit ut si sta sunt ea quae seria dc iusta in re per diem acta sunt, aut de quibus consilium initum est, haec ho- mini bona sunt, sanitatem enim fignificant, quoniam anima in diurnis consilijs perseuerat, non repletione, neque euacuatione, non
aliqua alia forinsecus illapsa. re victa. Cum autem diurnis actionibus aduersentur insomnia,&de ipsis pugna oboritur, cum sane hoc contigerit , perturbationem in corpore si