장음표시 사용
771쪽
bet rationem causae, Vel suam causam immediate notat confutatione non caret.
ca quod illud annotari velim in re Medica
cum de causa morborum incidit mentio, perinpetuo essicientem intelligi. Subiectu a cau-ἰae appellatione remoueri. mobrem nota satis cumulate rem videremur explicuisse, si diceremus a causis morborum constitutines atque accessiones indicari, neque adderemus etiam a subiechis. Subiecta porro commodius sub morbi appellatione complectimur, qua sub causis, ut pote quae modiborum non causarum definitionem ingrediuntur , eorumque Complent essentiam, nam
accidentis esse est inesse: nec aliter ipsam definiri melius potest quam per subiectu. Addo plures morborum differentias nomen a subieetis mutuari, qualis he rica, pleuritis. nephiritis, haepatitis. Quemadmodum ergo horum morborum appellatione subiecta Connotamus, ita quoque no inepte sub morbis subiecta collocamus. Denique morbos plerosque ante nominamus quam nobis in mentem veniant eorum subiecta, vel causae: ante quoque ex ipse morbi nomine breuitatem aut longitudinem inserimus; quam ad subiecta vel causas mentem refleetamus: iure itaque morbos inter signa constitutiones, de aceessiones praemonstrantia cum Hippocrate reponimus.
772쪽
syniplomata, sed ut naturae , vel morbi ope. rum indicia 3 quorum prae se ferunt notas inquantitate, qualitate, iubstantia , prodeundi tempore & modo. Ex cita namque facili Matecta operatione naturae,ex laudabili & prompta coitione, breuem, sicilem , & salutarem affectum, ex contrarijs contraria deduci
Elicitur ex die is neque mancum, neque superfluum fuisse Hippocratem in enumer tione signorum, satis esse praefata quatuor,
ad quae caetera referamus: morbos nimirum, sub quibus repontitur subie sta,2. anni tempora, quae causas omnes internas externas. que connotant. 3. successiua circuituum incrementa, quibuscum & symptomata augentur. Naturae denique & morbi operationes in excrementis conspicuae pos apparentium voce compraehenduntur. Symplomata non
ad circuituum solum incrementa reserxi pos sunt, sed ad caetera quoque: ab morbos quidem ut pote a quibus fluunt: ad evisas utpote quarum immediata sunt signa. Ad postapparentia , ut quae a Galeno sympto
Superest de alijs signorum generibus dis-
ficultas, quam paucis explicemus.
773쪽
An alia signa praeter posis Hrentia futuras morborum conintutiones denotent
QVi hene distinguit ut in prouerbio est
bene docet, nos itaque ad claram Miacilem doctrinam praesentem de sgnis disputationem a distinctione ordiamur. Illud in primis monedus techor, nos indicij, signi,
notae coniecturae nomε hic & in praecedentibus promiscue usurpare, licet non ignoremus του μειου, f diuersam esse In Galeno acceptione. τεκμηριον vocat quod nos indicium vertimus certum signum ademonstratione petitum. σημειον vero signum infidum quod ab obseruatione nascitur. Ad dita signo certi aut incerti, fidi aut infidi vox, difficultatem omnem & controuersiam - eximet. Iam ad rem. signum genere triplex est
monstrativum, prognusticis. Memoratiuum quaecunque praegressa sunt memoriae obiicit, quamobrem distinctam speciem in se quidem efficit, sed cisi ad alia ordinetur ad ipsa videtur reserendum , memoratiui quippo
774쪽
finis est ex praeteritorum recordatione nos praesentium aut futurorum cognationem traducere. Diagnosticu statum dumtaxat praesentem demostrat. Prognosticum, suturum praeuidet & praenuntiat.
De diagnosticis alibi, de psognosticis nune
instituenda oratio. Horum quatuor genera vulg5 statuuntur , quaedam sunt coctionis, aut cruditatis, quaedam decretoria, quaedam salutis aut mortis, alia longitudinis aut breui ratis.'De his ultimis suscepta quaestio utrum scilicet praeter postapparentia alia reperiantur, signa tangitudinis aut breuitatis PAthoug. Prognostica non continuo ut morbus in-Libr. .c ' vadit, sed aliquanto post tempore se pro
serunt inquit doctissimus Femelius hinc-
'ue mox apparentia & superuenientia nuncupantur. Sola ergo postapparetia signa sunt prognostica , ex Fernelii mente cui suffra- .gari videtur noster Hippocrates in hoc Aphorismo , ubi aliorum signorum quam postapparentium nominatim nullam mentionem facit. Eidem assentitur commentarius Galeni, in quo Fria quidem proseruntur genera signorum Pathognomonica , assidentia , &Epiphaenomena, sed cum neque ex Patho- gnomonicis, neque ex assidentibus vllum conferre ad progno sim quicquam videar, tandem concludit, ex mox apearentibus igitur tota iubet Hippocrates constitutionem coniectari.
At signa temporum morbi prognostica
775쪽
multae te stionis & doctrinae vir Mercurialis in praeapparentia diuidit dc postapparentia
προφαινομενα. Vocat quae vel ante tempora,
vel una cum ipsis manifestatur, επιφαινομενα, quae non ante apparent quam ipsa abierint. Priora a tribus petit fontibus aspecie nimirum morbi, a tempore,& ab accessionibus.
Posteriora sub diuidit in signa coctionis de
cruditatis ,& decretoria. Speciem morbi appellat acutiem vel ta ditatem, quorum utruque ex morbi materia colligit, ex eiusdem motu, atque ex aegrO- tantis facie & viribus. Haec Mercurialis opinio.
Quae sanὴ in summa distinistione summe
mihi videtur colasa, ut merito suspicier multa undequaque in illius praxim inserta parum fideliter, aut satis oscitanter recognita: quae ad rem praesentem sunt, in iuuenum gratiam
In primis allatas prae apparentiu&postapparentiu descriptiones admittere nullo modo possum. Praeapparentium quidem appellationi repugnat una cum morbi temporibus prodire ac praeterea assidentia cum prae- apparentibus haec clausula confundit, uti ex . allegatis exemplis aperte conuincitur. Nam acuties, & tarditas morbi, & facies aegrotantis, quae ad praeapparetia retulit Me curialis ex numero sunt assidentium quippe aliquando simul inuadunt, aliquando superueniunt, nonnunquam neque omnino veni-
776쪽
unt, neque enim sunt a morbis inseparabiIα neque eorum veluti substantiam costituunt sed multorum sunt communia; ad idem plane genus reserenda, ac ista quae a Galeno numeratur; nempe quod vel ad Hypochom driam pertingat dolor, vel ad clauim , vel quod facilius in latus aegrum quam in alterum decumbax Pleuriticus. Si vero non ante apparent Epiphaenomena quam tempora abierint, qua ratione futurorum temporum erunt prognostica descripta illo modo Prophaenomena ab iisdem fontibus derivat Mercurialis, a quibus sua
signa noster Hippocrates, a morbi nimirum specie, a tempore, ab accessionibus, sed alio sensu quam interpretetur Galenus. Per mo bi speciem, acutiem, aut tarditatem intelligit Mercurialis, non item Galenus , sed propriam cuiusque differentiam, & ita intelligendus Hippocrates, nam ex specie morbi futuras accessiones praeuidet, quas ex acutieaut tarditate non bene desumpseris. Quotidiana exempli causa,& quartana, ambae tardo
feruntur gressu, sed haec quarto quoque die accessiones habet, illa quotidie. Laterali
morbo, Phrenitidi continuis, 3c continentibus febribus adest acuties, at diuersus exacerbationum circuitus, quem probe ex pe- euliari cuiusque morbi differentia definieris. Longe grauius videtur intricatus dum acutiem & tarditatem ex quatuor indiciis Venatur, eX morbi motu, ex materia, ex iacit
777쪽
aegrotantis, & viribus: quidni & ex aetate,& ex pulsibus, quae sub tempore complectiturὶ Qubdni ex tempore ipso, & regione
Cur temperaturae, consuetudinis, vitae instituti & aliorum, quae parem cum prioribus vim habent, nullam mentionem iacit' sed consulare exactius singula quid iuuat λ Aliam potius quaesiti solutionem indagemus, & sub alio duce. Praeter praeapparentia,& postaritarentia, est tertium quoddam signorum genus assides nuncupatum, Pathognomonico oppositum, Pathognomonica enim seiungi a morbo nequeunt, simul cum eo incipiunt & desinune eius essentiam perpetuo comitantur comitantia idcirco a quibusdam nominantur, 3c simul apparentia) assidentia contra morbi essentia veluti circum stant, unde σαυεδρέυοέα hoc est circumstantia Graecis dicta: haec qua-doque cum morbo irrepunt, quandoque superueniunt, absunt etiam nonnunqua, quare nec propria sunt, nec inseparabilia. Pathognomonica non ulterius in morbi constitutionis praenotionem nos promouent,
quam morbus ipse ad quom proinde rese renda sunt. A cceteris omnibus signoru generibus, puta praeapparentibus, assidentibus,& postapparentibus hanc ipsam qua de agi
tur praenotionem mutuari licet.
Ita scit hoc loco noster Hippocrate , non en:m a logitudinis & breuitatis prognosi prae parenti & assidentia exclusit, dum ip-
778쪽
sorum expresse & explicite nullum habuit sermonem. Morbi & anni tempora ab eo Commemorata in praeapparentium album adscribuntur, constitutiones enim vel tompore praecedunt vel natura. Morbi quidem
vel facti sunt vel in fieri: qui in seri, futuram constitutionem tempore praecedunt, qui se ni natura, saltem: prius enim natura est morbum esse, quam vel longum esse, vel brevem. Anni tempora, dc quae sub ipsis a Galeno collocantur, praesente nonnunquam eo quem procrearunt affeetu commutantur, non enim praesentia solum ad hanc cognitionem conserunt, sed ut plurimum quoque antegressa. Accessionum incrementa Iagnoruassidentium nomina continentur. Haee incremenis ex anticipatione, longitudine, & vehementia accessionis colligit Galenus, quorum aliqua in ipsa morbi nonnunquam i ninuasione summum adipiscuntur augmentum, ut in Paraemasticis vocatis febribus quae a principio extremam vehementiam nae , mox ad finem usque assidue decrescunt. Superueniunt quandoque aliqua, vel simul omnia: alias omnino non adsunt, ut anticipatio in illis febribus, quae vel manifestis earεt circuitibus, vel quae una accessione plura topora decurrunt. Sed neque alienus est a nostra sententia Galenus, cum Pathognomonicorum dc assidentium signorum mentione
facta, subi jeit ex postapparentibus totam morbi constitutionem ab Hippocrate prae-
779쪽
nuntiari: hac enim clausula priora illa ab Hippocratis instituto non reijcit, sed solum a posteriore Aphorismi parte, in qua de solis
superuenientibus habetur oratio. Minime quoque nobis adii exsatur Fernelius: is enim prognostica diuidit in signaeoctionis δc cruditatis, salutis & mortis, &decretoria: nobis de signis longitudinis de
breuitatis suscepta tractatio . Illa non contianuo ut morbus insilit, sed aliquanto post Tempore se proserunt, horum plurima illico sese produnt, imo Sc praecedunt. Nos quidem inquit Galenus cum statim prima die febrium quartanarum initia saepe cognouissemus, non expectata secunda accessione summam victus constituimus, tanquam ad mo
bum qui longo post tempore esset ad vigorem peruenturus: idem in quotidiana, dc tertiana fecimus tempus futuri vigoris in utricque secundum proprium terminum metientes: at coctionis sgna principium illud terminant, quod totius morbi pars est. Signa salutis aut mortis protinus se non e Xerunt, quam ob causam in quiebat Hippocrates acutorum morboIu non omnino certa esse signa salutis aut mortis circa initia intellige defcretoria cum primo exquisite morborum principio incidere nullo modo possunt. Sola ergo postapparentia ad has praenotiones iure a Fernelio adhibentur. Multa hoc loco agitari in utrumque pos
sent circa Aphorismum nostrum valde --
780쪽
plicita atque c5trouersa, quae paucis & breuibus quantum fieri poterit dubitationibus lubet perstringere, ne aut longiores consulto fuisse , aut fidelis interpretis partibus videamur defuisse.
fRaecedenti quaestione Mercurialis opinione audiuimus,& confutauimus: nostra est, morbi nomine tria contineri morbi speciem, morem, & motum ex quorum singulis eiusdem constituti innoteicit. Despecie diximus. De more loquutus Hippocrates, simplicissimas ait sebres signis firmatas securissimis quarto die aut cit: us desinere. De terrimas ac signis affigentes dissicillimis quarto die aut citius interimere illas vocat mites & placidas vel boni moris licet appellare. Has κακοηθεις hoc est prauas, mali moris, aut maleficas. De motu certum est morbos quo cititis mouentur, citius finiri: sic acutissimorum quartus est terminus. Olli de acutis nonnihil remittunt ad septinnim progre diuntur: qui non ita velociter seruntur ad decimum quartu, aut vigesimum. Qui lento , .