장음표시 사용
91쪽
Ee uid Deamm pessimam a mplexu suci nil, o fili inanem Iseriam 8 quam est Dea etoa, multaι prosperaε adbi domos, ni Urbesique,ct aHyt, inferens cladem suis. 'ξx huiusmodi uamque sutili & inani concertatione, quid boni, quid praeclari unquam sperari in Medicina potesti Cadmaea sortasse victoria, victoribus 8c victis, Medicis nimi- rum & aegrotis, atque adeo praeclarissimae' scientiae ignominiosa, ψfamis, lugubris, pe in stiseria
SI ex vulgarium calculo 'decernenda so- ,ret quaestio , tot sorte veras veri Medici notas proponi audiremus, quot Medicos: Externas quidem illas, quibus afl viuum exprimendis, ne Appellis quide opera satis esset. Nonnullis promissa barba satis ad iusta boni Medici opinionem videtur. Alijs sine canitienόn satis. Quibusdam placet curiosus totius corporis ornatus, placet Medicus qui. 'Non nis vel cocco madida, vel murice tincta Martialis. H nitet. Εκ aliorum susstagio magis ad pompam facit nitor is , quam ad doctrinam , quae sub
Grdido palliolo plerumque delitescit. Non clesiacit qui Medicum ex diuitijs aestiment, ex
92쪽
numero seruorum 6c stipatu, ex domestico Rpparatu, eum extollunt. i di se iugera campo Vrbanique tenent praedia multa lares Et seruit domina numeroseu debItor arcae Sustentatque suasaurea monsa dapον. sunt qui ista melius ad fortunam quam a laniinu reserenda putent. Deiarque quid enim opus est in singulis diutius morari ) Plerique Athenienses atque Asiaticos non serunt, Lacaedemonios quaerunt, aut Cretenses. Τουου μ εἰ,lους θ πολυίοι- μαλλον ἡ σπλυλογί - Illos quidem breuitatis studiosos, hos vero reserta sententijs magis quam verbis, Oravione uti solitos ut inquit Plato)Non pauci contra longa oratione dele elantur, inaε sabulis : Curas Verborum Lenocinio
falli asserunt & dolores leniri.
o. Sunt cautionα , blanda verba suppetunt medelam iang.idu membris paro Sermonis copiam scientiae tribuunt Sc co- mirati , ignoritiae, aut rusticitati, paucitatem. FaCundus comes in via pro vehiculo est inquiuntJ sacundus Medicus in inorbo pro re
medio: quem alii flenti, & grauitatis ama-
tores. Alterum morbum vucant. Ha. Omnesta Medici notas quanquam externas , minimeqέ
ad Medicum, qua Medicus est, speetantes.
93쪽
noster Hippocrates annotauit, paucis Vt Ω- , let, at multum significantibus his verbis :jntroitus, sermones, figura, vestis, aegrotati, tonstra, ungues , odores. Quae ita copiose suo commentario illustrauit Galenus, ut alio non sit opus. Et haec sane ad Medici commendationem, Zc dignitatem Conserunt aliquid, adessentiam, ne hilum quidem. Itaque qui rem arctius intuentur, ex intimioribus Medici partibus intimiores legitimi
Medici notas depromunt, non uno tamen modo. Q fidam ex eventu de Medici praestantia iudieium serri volunt: Alii ex usu, & ierite-diorum selectivi morum copia , 3c delectu: Terti j ex discursu innituntur omnes suis probabilibus argumentis, singulos seiunctim
ex effectis iudicant, communi se se prouerbio tuentur, quod pro axiomate constituunt, ex ungue leonem, ex opere operantem. Vt enim optimus es dicedus Architect' 'qui affabre elegantem construit domu: Pictor optimus, qui rem optime suis coloribus depingit ;' Optimus muscus , qui aequa vocis coria moderatione ad concentum & Harmoniam utitur; Et in coeteris artibus quarum finis actio, earundem laus in opere consistit: Sic prosem, neque optimum iure appel laueris Medicum, qui ad describendam exactius totam morbi idaeam, integrum Hippocratem allegarit, omnes promiscue, quod factitantamin ulli omnis seneris herbas, radices, fio-
94쪽
res, ligna, semina in unam patinam: congesserit, mox elanguida , atque imbecilla vitae fundamenta tam insigni congerie oppresserit: Eum potius optimi nomine donaris, qui prope exhalantem animam sua industria stilentarit, salutem attulerit. Et quaeso si ad experientiam prouocemus )quot aegrotos videas m gnificis eorum verbis & receptis, quorum magnifica apud omnes commemoratio, depres.
- sos magis quam adiutos, ab aliis postmodum quibus agere prudenter, quam loqui disert facilius, paucis praesidijs restitutos Quis
Verborum aut receptarum usus nisi intentum expleas λ Si ex Theoria&discursu metiris hominem, en tibi literatissimum iuuenem mox
e scholis erumpentem offero,quem, si diis placet, senioribus anteponas, quibus longa desuetudine ista defluxerunt. Sin ex longo usu, Pharmacopaeum aliquem produco, qui plures solus potiones propinarit, quam decem Me diei praescripserint: Cuinam horum palmam detuleris, nisi ei qui optime senari tysiue enim in experientia, sue in distursi vini maiorem
collocatis nulla utrique maior, quam a reddita sanitate gloria comparatur, quocunque tandem diuerteris exitus acta probat. Equidem qui ex verbis hominem iron ex gessis probant,
pluris in re militari secerint Philosophii illum coram Hannibale de re militari grauiter Se copios egisserentem quam ipsum Hannibalem.
Ac Vlyssis loquacitati potius quam Ajacis se titudini toties exploratae Achillis arma adiu-
95쪽
dicarint, at Philosophum illum exploserie Hannibal. Verbositatem cum abiecti animi nota Vlyssi, exprobarit Aiax, . Sed nec mihi dicere promptum, Nec facere est isti, quantumque ego Marte feroci,
Inque acie valeo tantum valet iste loquendo. Pari ratione, Medicum reiecerit Medicinae parens qui suam industriam oratione non opere confirmarit. Δηλο - ἰυας inquit, ostendit autem fanatio: nempe iis quae siΠ- ςn Coment. gulis artibus solertersunt inuenta ipsum etiaab euentu rei testimonium accedit. Retundunt harum rationum spicula , sua
blicum tabulas , Chirographos, sgilla, a Rebuspublicis & Ciuitatibus a Magnatibus in
rerum a se preclare gestarum fidem concessa magnifice ostentant, palam Venditaria secre-Rta iactitant, multorum seculorum experientia a se, suisque maioribus comprobata, nunquam euentus fallat. Addunt & qui quo-br. r. tidie circum aegrotos versantur , causarum obscurarum, & naturalium a stionum quaes- riones quas dogmatici agitant, aut superna- Icaneas esse, aut incomprehensibiles: comprehendi non posse patet ex mutua eorum qui de his disputarunt discordia, imo nec inter, eos etiamnum conuenit qui unius auctoritati se se deuouet. Duo simul aduoces unius eius demque utrumque sectae, mox disssidia, mox ambages , probabiles utrinque rationes , at
96쪽
quas secteris Z Quis aegroto portus in ram vasto dissicultatum pelago, tot, ram vari S, tam inter se dissidetvibos opinionibus concusso Quis earum certus usus, si omnes in- . certae3 Quamobrem a certis potius & exploratis petendum praesidium, id est hi, quae experientia in ipsis curationibus docuerit, sicut in coeteris omnibus artibus. Non ne Agricolam quidem aut Gubernatorem disputatione. sed .su fieri videmus. Alias Medici omnium optimi forent sapientiae studiosi, quibus non ratiocinatio, non verba desunt, at medendi scientia, experientia inquam & praxis, An vero his rationibus morbus tollitur An eloquentia se persuaderi sinit An remediis cedit potius experimento cognitis Haec ergo quam illa longe pluris interest didicisse quibus ars tota construitur. atque terminatur, a quibus pendet laus potissima medentis,& aegrotantis salus. In his vera
medentis nota, neq; expetendus exitus ut sei
tentiam seras : Id in bonis perpetuo habedum. tuamuis aliquado non succedat quod plurib mili casu contulerit. Nam neque Galenus, neque ipse Hippocrates, aut quicunqet alius eiusdem sortis, aegrotos omnes ab orco reuΟ- cauit. Qui rationi primus & discursui tribuunt, Urgent hos verosq; rationib' se discursu, ne vero ambigua discursus significatione implicetur anim'. discursus nomine, rerum circa aegrotos agendarum imaginem, prout mente concepta est, dc ratiocinio dedum, represen-
97쪽
etatam x unt intelligi; non jpsam verborum seriem oratoriis flosculis adumbratam, adornatum, ad titillandas aures, ad concitandos animorum motus compositam: quo sensu dediscursu loqui videntur, qui vi bos non et quentia, sed remedis curari, obiiciunt: a quibus andier lubens quid remedium vocent An Syropos, an Electuaria', an Simplicia, at composita in Pharmacopaeorum arculis curiose recondita Θ Haec, remediorum materiam nuncupat Galenus, at quaenam erit forma Quae nisi conueniens eorum usurpatio. tporro re sta& legitima applicatio, nisi quae ex iudicationibus nascituri Et hae quidem ex ratiocinio, seu tertia mentis operarione, cuius artificiosam inuentionem prodit hic quo de loquimur discursiis. Itaque non aliter a Medico procedit sanatio quam per discursum, utpote cuius hae selae partes agendorum materi am scripto aut verbo definire: aliunde melius aut certius de Medici praestantia, quam ex eius Oratione iudicium depromi potest. An tu quaeso praeter hoc aliud Medici munus agnoscis, nempe ut curet apposte ad Mandum Tus ita censes medentis officium cum fine confundis, ut ergo optimus is Medicus, qui optime suum munus exeqllitur; Moptime is suas gerit vices qui apposte curae, hoe est, debita quantuate, & modo praesidia adhibet optatum licet non sortiatur finem Sic prose 'ε neque ex eventu, neque ex Empiria, aut concinne elaborata medicamenti
98쪽
formula, sed ex intentione, quae perdiscursumianotescit, de Medici bonitate iudicandum. Equidem non una ac eadem omnibuS natu ita, quae Unius eiusdemq; medicamenti vim innoxie perserat, imminuta etiam quantitate: non una morbi essentia quam unico veluti Collyrio eluas : eiusdem morbi causae plures, ac plerumque. contrariae ; hanc si tuo praesidio eximis, pullulat uberius altera: nisi pro caussarum varietate, dc affectuum complicatione, varias intentiones elicis,& varia pro intentionum Uarietate remedia, trahis aegrotantem in
ruinam. At quotusquisque ille est, qui tam
infirmae censurae existimationem suam commiserit, ut velita secretis nescio quibus, aut a solaquantumuis diuturna experientia probus Medicus aestimari λ Haec ambobus laus cum
sordidissimis e nece vulgi, cum Seplasiariis saltem aut Tonseribus plerumque communis. Quis tam dubiae aleae famam ac dignitatem suam credat, ut illam ab affectu solo pendere patiatur 3 ut enim in multis suerit apud vulgus pro perito suerit in non paucis forte pro imperito. Agenti quod debes saepe pro arbitrio non succedit, neque quisquam est rerum Medicarum usque adeo gnarus, quin saepe saepius si ad hanc trutinam reuocetur non possit videri non gnarus. Vere inquiebat Ion Poeta, sortunam, quanquana longissime a prudentia disistam, primos nihilominus prudentiae es elus frequenter exercere: Quae licet in prinὶςntes
nullum si sapientiae fides est domini; n EA'
99쪽
excent, Medicinam tamen nostiam , quae praecceteris artibus prudentia nititur, ab eius imperio non excludit prudentissimus Hippocrates, quemadmodum sequenti quaestione elucescet. Qeam Obrem consentaneum est, ut rem firmiore lance ponderemus,id quod sta- bile est ac perpetuum, vix ac ne vix quidem in errorem pronum intuiti, potius quam vaga. lubrica,& sallaci innixi coniectura sortunae dc popularis aurae ludibrio volentes exponamur, summo nobilissimae scientiae dedecore, proprii nominis tantillo momento naufragium facturi. Haec ultro citroque iactari intelligas, quorum essugere aciem non difficile fuerit illi, qui, eorum quae secunda quaestione dicta sunt, recordabitur, ubi satis prosuse & dilucide haecessariam inter ratione & experjentiam coniunctionem esse docuimus. Cuius enim rei non e si certa notitia, eius opinio certum repexire remedium non potest , verumque est ad p ipsam curandi rationem nihil plus conferre quam experienti an . Ratione vero opus est ipsi Medicinae, &si non inter obscuras caussas, neque inter naturales actiones , tamen saepe. inquit Celsus Est enim haec ars coniecturaliS, ineque respondet ei plerumq; non Coniectura, sed etiam experientia. Et interdum non febris, non cibus, non somnus subsequitur, sici et
assueuit - Eum certe Optime curaturusatemur, quem
primae causia non fefellerit, a t non ideo pr
100쪽
batissiniorum remediorum selectum, mulis minus usum experientiamq; relegamus. Non una Uis omnium', non pauca alijs, ad assee usquosdatu tutio ra, plerumque etiam potiora. Ita confirmat usus, quae tamen ad rationem tanquam ad Polycleti normam reuocanda.
cum simul conspirarint omnia, de exitu dubitari non potes , nisi sorte aut morbi cognitio humanum superet captum, atq; peritiam: eiusdem nouitas, millum experientiae dederit, aut usitatis praesid9s locum: eius denique vis 8c contumacia Medicam eludat indui riani Aut industriae Medicae nullam coserat operam facultas naturalis: vel fortuito quicquam intercidat ab euentu quotidiano alienum: aut dem in aegrotus ipse in propriam salute conspiret, vel a ministiis, siue blandimenti specie,
siue nequirin, seu temeritate, aut ignorantia prolatur: minime negandum interim ea quae
ex arte sunt instituta, suo postmodum successi. quodam veluti corollario confirmati. Quanquam non ex successu', sed ex ratiocinio seu cdiscursu, cum probatis remedijs & experientia coruun sto, de Medici bonitate & praestantia concludendum. Quemadmodum ergo hisrribus Medici praestantia continetur, ab ijsdem simul praestantis Medici notae legitimae sunt eruendae. Numqui in Medicina fortunae sieticus , ne quis dubio ex praecedentibus supersit, inquirendum. An detur