장음표시 사용
121쪽
An R in concredo, vel extautomo tu Cordis desinit, & vita. Carteirum egestiones istiusmodi aut supra, aut infra habitae, sunt tantum nobis indicia, quibus malam viscerum ,γ& sermentorum constitutionem coniiciamus iam jam lectum comminansem, namnon ex eo, quod ni gra prodeant, sedquod intus geni ta viin i fomitem inficiant, & corrumpant, mora immiuet L.
asib eumque per inorbys ac tost , . vel diuturnosi aut vulnera, aut, quemvis alium modum extentia
ιir, nigrahitis, aut veluti fan guis niger, pre inferiora subse- , deini , postridie moriuntur: v Idetur hic Aphorismus multum cum XXI. congruere e verum ubi antea dejectiones nigras u niversim vituperavit HippocrateS , nunc specialius exitiales eas inquit iniextenuatis. Decernit enim niagroriri bilem, aliumve nigrum hu-inorem per inferiora excretum in valde extenuatis postridie mortem
- Cum igitur indefinite asserat Pau-M post successuram mortem iis, qui extreme extenuati sunt, s nigra deiecerint , inutilis procul dubio censenda est, morumdam Intetpretum controversia, quas ambigunt, num de atra bile proprie orcta, an vero de melancholia krmonem habuerit . Nam quael adject a sunt; atit velitati sanguisnstere, mani seste declaran omΠem currisumque nigri Minoris dMemonem Mohirta illum comprehendere, utproinde parum , vel n, Bd intresit , num bilis atra, an m 4ancholis, vel Qius niger humor meratur, modo Corpus vi morbi sit exteturatum; et enim imminentis mortis causa proprie ad languorem, Si Corporis extenuationem refertur; unde hujus Aphorismi rati nem afferens in comm. Galenus, isti diu: est enim in talibus, idest extreAmC extenuatis, natuea imbecillis adiant non possit coneoquere, nequo discernere , neque excernere k qua ita prava exi sunt. Quin inurnius historiam cujusdam ducis militum refert, qui cum diu quartana febre laborasset, indeque macruisset, tan dem a concreti sanguinis per alvum excretione postridie obiit. Porro in hoc nec atra bilis , neC melancholicus humor prodiit. Quamvis autem hoc loco, nigrae solum dejectionis, sive atrae bilis ,
sive melancholiae, aut iaculentisan. guinis Hippocrates meminerit , veluti omnino exitialis in extreme emaciatis; non tamen hinc erunt exumendi aliorum humorum, immo etiam ipsisfanguinis, & chyli egresesus inconvenientes: etenim y. 'Are utibi, tabidos etiam brevi morituros ait, si alvus immodice solva
rud; sed, si dejectio nigra lethalis
est extenuatis , ob extremam maciem, & virium languorem, sane longe periculosior erit deiectici fanguinis, aut chyli, quod arguat sum mam naturae labefaectionem,quae di ficillime in extenuatis remittitur
Quare in his quaelibet evacuatio; magnifaciendaes, sed brus potin-mum humoris, qui tuendae viti magis conlatat, cuiusmodi est sanguis,& chylus
crates adnotavit, ran exponi quo- lsue possit Hervomitu, memirratio- fhabiliterambigitur; eum aream bis lam insegne , vel st me exeuntem mortiferam praecedenti Aphorismo
pronunciaverit. Et quidem sicausa
122쪽
qnstantis mortis provenit ex extrema crate reseruntur in libris epidemio macie, di summo virium langustre,, rum, qui nigra defecerint, Ac mi- nulli dubium, quod etiam vomitus niger valde extςpuatis lethalis sit hRaro autem tib finis , M languidis vomitus accidit, qujbus prae lumina, virium jadura vomendi conatus nullus esse potest; unde factum pu-:to hanc quacuationis speciem Hip
De catteris evacuationibus, veluti per uriopines sputum H mque suo , fures, sudamina, tubercul/, ad huci dubitari potest, an non citam mO tem puriendant si nigra compareant in extenuatis. Et dicendum
letbalia plerumque indicia esse, sed nou ad tam breve tempus, pastri- ας mortem giferant; immo dubiam aliquando fieri conjecturam ι cum
ob morborum, sive acutorum, sive chronicorum, eorumque temporum
varietate diversimode sit progno, sticandum; atque aliter in viris, a in sceminis, & aliter adhuc in epi-demiis constitutionibu i. De. qua ἔφIegendus idem Hippocr tes in epide τι, re inprognost, ι lQuoniam vero hic solum nigri cujuscumque humoris lethalem exitum in extenuatis adnotavit, videa-dum,cujus generis qxtenuatos interuligere voluerit. Interpretes commu-njter eos e ponunt, quibus nedum iuuitus, & humores consumpti sunt, sed etiam solidae partes exba ustae , tum acutis. pravitate, tum morbi longitudine cum evacuRtione conjunct ' etenim extenuatio tali , ac tanta esse debet, quae virium dissolutionem,& Namrae l/nguorem intarλ proinde vitiosi bumores sponte sua effluant. Nisi quippe penitus
seuuati forent aegrotantes,prosecto non tam citam mortem subirent,
ut in Aphorismo dicitur, qua O-
nime obierint, vel saltem in longius tempus vitam protraxerint. Sic
Herophod Vr IIII I. lepsdem. quinta die nigra dejecit, & I7. judicatus est. Et Aeger III. 3. epidani. serii. I. qui idecumbebat in Dealcis horto, quinta, festa, & octava
die, as denuo quintadecima , decima semimλ , per universuῶferum is decursum nigra egessit,
dubitari potest, num in principio
solum, an solum in augmento , i Bestatu Oauri' declinatione . com p ςstps sigrae dejecti ines exitiastius sint: an vero quocunque tet poro indiscrit pinatim. Et iane,cum de extenuatis sermo sit, 'nequit in tellus de morbi principio , quan do omnia symptomata debilia, &levia sunt, nec tantus marcor esse potini, quantus videtur exigitus M. c/rnium dissolutionem, & virium languorem ρ quin & Hippocrate. ipse per mor os acutos, duxit, vel diuturnos modo diutur ni morbi dicuntur, qui quadrage- stipam diem transilierunt. Ad declinationem vero deducti , nunquam morbi lethales esse consuevexunt, gli*m ex documento Galeiani g. id Usb. cap. s. dicentis; NOmo unquam O morbi, in eiusdem declinationa mortuus est , nis solum ex accidenti, aut ex aliquo errore Ummisso, vel 4 Meduo , vel ob aegroto. Igitur in augmen to, & statu morborum id evenire fatendum: in augmento quidem , si morbus fuerit acutus, quippe
tunc extenuatio provenit ex viruis
leotia, quemadmodum in Pestilentiis; In statu vero, si fuerit chr
123쪽
nicus, cum ex ipsa morbi diutur. nitate Corpus languefiat, & contabescat.
Di euitas Intesmorum, si ab atrabile inerperit, Dibalis es.
INter plurima damna, quae Atra
bilis deorsum excreta asserre Potest, memorat hoc loco Hippocrates Dysenteriam; veluti frequentius ex illa procedenrem, cum in. semas partes petierit in alvum delata. Est enim difficultas Intestinorum, graece insenteria, frequens, cruenta, & dolorosa deiecti Quamquam nomine Mysenteriae quicumque alvi fluxus cum dolore junctus non raro intelligatur, ut propterea Diarrhoeam quoque comprehen dat, quemadmodum deducitur ex Galeno 3. deIympi.ca cap. 8. Plerumque illa fieri dicitur ab humoribus acribus, qui vellicando Intestina, & dolorem afferant cum to minibus, & saepius compellant qgrotantes desiderer Nonnumquam e iam a mucosis,'& salsis humoribus, qui tenacitate assiduo torqueant , salsedine vero erodant, & ulcus in
Et quidem ab his inducta Dysen
teria non tam facile sanatur, immo omnino lethalis dicitur, si ab atrahite incaeperit, quoniam ab illa non solum Intestina ulcerantur, sed exmduntur, ac mortificantur , ob virulentam ejusdem conditionem. Atque hinc monendi sunt quicumque rem medicam sunt facturi, ut non tam glutinantibus remediis Dysenteriae opitulentur, quam corrigentibus, & aeidos , ac acres humores temperantibus: quo pacto non semel vidimus dysentericos veluti re-
pente sanatos hujusce generis medicaminibus, tormentilla , historta, plantagine, centinodio, verbasco, baccis sambuceis, croco Martis , colchotare Vitrioli, haematite, sen-guine leporino , & simi Iibus. Hac quippe ratione non solum affectis in testinis consulitur, sed speeialius humori ulceranti, & corrumpenti, unde assectio ortum ducit, quemadmodum ex antea traditis facile est deducere.. Verum dethac re latius in nostra praXi.
Ap HORISMUS XXV. Sanguinem quirim supra ferri ,
qua cumque sis, malum infra autem, bonum, cum in re
guinis excretio consideratur, & tam per superiora, quam per inferiora ; sed cum supra fertur, malum dicitur, cum insta , bonum, si nigerdeiiciatur. De evacuatione itaque sanguinis per os habita, manifeste intelligendus Hippocrates, ut interpretatur Galenus, excepta illa, quae per nares fit. Siquidem e naribus sanguiὼ
nem fundi, & lapissime salubriter,
innumeris sere constat experimentis ,. cum & febres tertianae, di continuae. N ardentes, non raro etiam malignae, & pestilentes, critice terminentur, ut extant exempla tum apud Hippocratem, & Galenum, tum etiam apud reliquos rei medice prosessores . Solum vituperantur stilla sanguinis e naribus erumpentes, veluti signum ingentem pravitatem denuncians , sicut pariter immoderata harmorrhagia, quae non facile sistitur: caeterum in reliquis conferre consuevit ; unde plerosque novi,
124쪽
novi, qui a periodica per eas partes sanguinis eruptione nedum a gravissimis capitis doloribus evase runt, sed etiam ab aliis pessimis aegritudinibus praeservati diutissime
Sanguis igitur per os excretuS hoc loco vituperatur, & quidem tum ratione sui, qui de genere earum rerum est, quae nunquam egeri debent, tum ratione viscerum, &vasorum, in quibus asservatur, quOniam ea reserata, aut e rosa credendum , cum prodit. Et quidem sive e Capite, sive ex Ventriculo, sive demum ex Thorace prosiliat, semper sui, & principalis alicujus visceris noxam arguit, & non levem vitae labefactionem, quippe qui suo
mite depauperetur. Neque vero ab his solum egrediens cruor malus est, sed, quod majus, quia alicubi stagnans, ut facile est, illico concrescit, acorem contrahit, & corrumpitur, ac tandem in pus vertitur: ex pure autem innumera propemodum detrimenta exoriuntur, febres Potissimum, ulcera, marcores; Unde idem Hippocrates a. b. 67. Dum pus consscitur , dolores, ac febres accidant:& 6.Apboris ao. Si in Ventremfanguis prater naturam emunditur , nece estsuppurari. Et 7. 'bor.
3. a sanguinis Ibuto, puris sputum; 4 puris sputo Tabes ,
Quamvis autem sanguis per os excretus semper aliquid mali reserat, & sive spumosus sit, & flori dus, sive nigricans, & concretus, qu admodum colligitur ex adjecta voce: Qualiscumqst,idest cujusvis generis , & conditionis; Nihilominus levius malum portendit in saemmis, in quibus sanguinis excreationes utiles esse consueverunt,
etiam per tussim, modo a suppressis
menstruis purgationibus procedant; quamobrem idem Hippocrates F. Aphor. 32. Mulieri, inquit , sanguinem evomenti, mensruis erumpentibus, Diutiost; reseratis nimirum uteri ductibus, atque exeunte sanguine per loca convenientiora. Et B.33. ejusdem r Mensruis descientibus, sanguis ex nari inuens, bonum. At quod foeminis salubriter accidit ex menstruorum suppressione , non raro etiam contingit viris expleuritide, si nimirum lputum sanguineum comparuerit, ut dicitur I. Aph. II. Quare generale hoc Hippocratis effatum in aliquibus excipietur; Verumtamen oportebit diligenter advertere , num sanguis ipse immediate e suis vasis prodeat, le-Quaturque alicujus principalis vi-lceris erosionem; an vero ex tumore jam dirupto, vel suppurato, ex cernatur; etenim sicuti in priora casu semper malum, ita in posteri ri saepissime bonum; quinimmo morbo laterati laborantessi in quatuor decim diebus non repurgantur, ad suppurationem vertuntur, 3 . Aph.
8. Suppurati vero nis in quadraginta diebus purgentur 4 die, quo ruptio facta fuerit, in tabem transeunt, eodem s. Aphor. is. Quod si
sanguis e glandulis faucium exsudet, &sputo excernatur, non
tum nil mali portendere solet , sed
saepenumero etiam prodest compertum enim pluries est vehementi capitis dolore vexatos veluti momento convaluisse , excreto e praedictis
locis faucium sanguine. Quo sensu exponendus idem Hippocrate S T. Aphor. 37 ubi sibi ipsi contradicere visus, inquit: Quicumque evomunt
sanguinem, δε ne febre quidems tutare; ' υπὸ cum febre, malum:
125쪽
Adeoque non omnem sanguinis peros evacuationem malam pronunciat, immo salutarem vocat, si sine febre sit. Plane is intelligendus de sanguinis exitu haudquaquam a Ventriculo, cujus vomitus peculiaris actio est, sed a glandulis faucium, di gulae, e quibus prosiliens sanguis evomitur. Quamquam N absq; ulla Ventriculi laesione, ex viscerum n turalium obstructione , aut timore, possit sanguis ubertim evomi , aut
excreari, pari modo ac ex utero male assecto contingit, ut antea notam tum est.
Sicuti supra ejectus sanguis, quicumque sit, malum dicitur, ita deorsum excretus, bonum, si tamen niger egeratur: at qua ratione,non bene constat, praesertim si ad memoriam revocentur, quae pr cedentibus A phorismis sunt recensita, in quibus deiectiones nigras pessimas Hippocrates promulgavit. Quare cum in praesentiarum nigrum fanguinem per inferiora excretum bonum proserat, videtur sibi ipsi manifestissime repugnare. Veru quamvis haec apud caeteros Ex positores non sint facilia solutu, sic tamen a nobis explicantur, ut quemadmodum Hippocrates superioribus Α-phorismis nigras damnaverit dele ctiones, ortas ex mala, indebitaque mistura, ac fermentatione succorum sellci, & pancreatici in Intestina tenuja confluentium: ita hic laudabiliorem existimet nigram dejectionem procedentem a sanguine ex venis haemorrhoidalibus concrestenter manifeste enim hoc loco opponit sanguinem Per os excretum 1anguini deorsum exeunti, ubi aniatea non sanguinem, sed dejectiones nigras sanguini atro similes retulerit, easque ab interioribus, &male affectis visceribus promanantes .
Sed & multum quoque interest num sanguis in ipsis visceribus degener tus concreverit, an solum in venissedis sua crassitie subsederit , aut tanquam impurus a reliquo sepositus sponte sua prodierit. Quam brem jure addit Hippocrates, cum niger delicitur: nam si fortasse purus, & floridus egeratur, prokcto malum erit, & quidem praeter poris languorem, ac decolorationem, pulsuum imbecillitatem , viscerum labefactionem, minabitur tabem, vel hydropem. At vero si- niger deiiciatur. &per intervalla ψperiodo latiori , plurimum proderit, praesertim Melancholicis , &Niphritide laborantibus, ut d icitur 6. Aph. II. immo solet a gravissimis
aegritudinibus praecavere 6. epidem Iect. I. ubi, qui harmorrhoidas habent, neque pleuritide, neque Peripneumonia , neque phagaedena, neque furunculis, neque tuberculis terebinthi figuram habentibus, neque lepra, neque vitiliginibus co repti reseruntur. Iis enim omnino suppressis, Hydrops, aut Tabes su sequitur, ex eodem cap.6. b. I 2. Unde nec supra modum fluere, nec
omnino supprimi, salubre erit. Ap HORISMUS XXVI. Di cultatem Intestinorum habenti , s veluti carunculae deiician tur , lethales HIc iterum de Dysenteria se
monem habet, quam terminum sortiri lethale inquit, si in egestionibus carunculae deiiciantur. Neque vero incipientem intelligit , veluti in Aph. et . sed aliquantulum. protractam, ut ostendunt verba illa , di cultatem sntesinorum habenti: quae sane a grotantem diutius
126쪽
ea affectione detentum significant. Sed enim neque carunculae, & strigmenta Intestinorum statim inter initia comparere possunt, quippe primum humores varii, & acres , mox vero mucosa quaedam , deinde cruenta, postremo strigmentosa , veluti carunculae, egeruntur: his autem apparentibus lethale signum est, quod neque caro concreueere , neque cicatrix obduci in bis pint , ut subdit in comm. GalenuS. Adnotat autem non inepte Cardanus lethale hoc loco intelligendum, quod plerumque mortem a fert, & natura sua, non tamen necessario, nec semper, nisi adjungatur virium imbecillitas, materiae pravitas, vel fragmenti intestini excretio; quo casu aeger omnino morietur. Quamobrem in Dysenteriis consideranda sunt quaecumque in ulceribus perpenduntur, conditio videlicet ipsius ulceris, pars ulcerata , & causa vel faciens,vel fovens ulcus: ex his enim oritur, unde ulcera lethalia fiant. Ab ulceris namque conditione praesagire solemus lethalem eventum, si magnum, profundum, maliSnum, putridum, exedenS, cum Inflammatione, aut
gangraena conjunctum, illud sit . A parte affecta, si principem partem occupet. Α causis demum, si ab acribus, erodentibus, venenosisque humoribus foveatur. Idipsum plane observandum in Dysenteria , siquidem cum intestina gracilia sunt assecta, a pravis, ac deleteriis humoribus, unde iatida, livida, nigra, egerantur, cum ramentis Intestinorum , ingenti dolore , cibi fastidio, febre, virium iactura,certe mors praesto erit. Porro cum ista desint in Tenesmo, etsi non raro
carunculae erantur, mors non ideo necessario subsequitur . Sub Ca
runculis autem comprehenduntur nedum glandulae internam Intestinorum tunicam occupantes, sed etiam fibrae illae carneae, quibus interiorem eorumdem substantiam com. muniri Anatomicorum nupera diligentia detectum est, ad motum perist alticum perpetuandum . Si ergo ulcus eo pervenerit, ut exesa interna tunica duriori, fibras istiusmodi erodat, & exteriorem pervadat longe molliorem, irreparabile profecto exitium portendetur , & eo citius, quo priora intestina, &tenuja, magis fuerint affecta, cum ista discissa non coalescant, ex eodem Hippocrate 6. b. I 8., 2q.
Ap HORISMUS XX UILQuibus febricitantibus sanguinis
fluxerit mialtitudo quaeumq; ex parte, cum resciuntur, alvi iis humectantur.
rismo Hippocrates succedentis alvi humectationis in sebricitant, bus ex fluxu sanguinis praecedenti , undecumque prodierit: Rem tam rarenter visam, ut perpauci sint , qui illam observaverint; unde factum quoque est, ut Expositores de eiusdem veritate plurimum etiam dubitaverint; proinde non mirum, si quod Fuchsius non solum in febribus , Verum etiam in aliis morbis fieri dixit, alii exadverso ad febres dumtaxat contraxerint ; & quam sententiam Cardanus universaliter veram fassus est, probabilem solum, neque necessariam, statuerit Argenterius. Sed videamus quomodo illam nos congruis aptemus argumentis.
Sanguinem immodicὰ fluentem jam antea nocuum adnotavimus s
127쪽
cum inde vita humana sensim fatiscat, ac tandem desinat, si fortasse ad eam pertingat quantitatem , ut motum Cordis intercipiat. Si ergo febrientes accidat larga sanguinis profusione debilitari, etsi extincta febre evaserint, a resumptis viribus facile oriri putandum non levem alvi laxitatem ; tum quia ubi antea
excrementa cujusvis generis detinebantur , mox statim vigorata natura, deponuntur, & alvus fit lubrica, idque potissimum si a languente Ventriculo cibi nec bene digesti, nec bene sint distributi; tum quia lympha , causa febris, tenujor reddita, ac detenta, propter immoderatum sanguinis exitum , incipit deinde, cum Corpus reficitur, ad alvum deponi, ideoque excrementa solvere . atque intestina reddere lubriciora; tum denaium quia, refectis partibus, omnia illarum recrementa, pari modo deferuntur ad alvum, quae prius vi morbi detenta fuerant: quo scilicet pacto experimur, declinantibus febribus cunctas promoveri evacuationes, tum sensibiles per alvum, urinam, sputum, sudorem , tum etiam insensibiles, per poros cutis perspiratione. Porro ab immodica sanguinis evacuatione fieri plerumque solet, ut multo sero in vasa inanita intruso per febrim scateat, & deinceps re-va escens, in alvum, aut vesicam deponat.
Speciatim autem notavit Hippocrates id febricitantibus accidere, quoniam per febrim plerumq; Corpora exarescunt, unde serosa excrementa non tam sicile per id tempus
egeruntur; at vero desinente febre,
cum gravamini illa deinde sint toti Corpori, solent a Natura in pristinum starum restituta, per proprios, di patentiores ductus evacuari. Hinc merito adjecit, id dumtaxat accidere , cum corpora reficiuntur. A
qui non parum in idem conseret selleus humor , qui per febrilium accessionum tempora depravatus, ineptus evaserat foecum repurgationi, mox in salubrem statum revocatus consueto usui secretionis, excretionisque intestinatium excrementΟ-rum, reficitur. Verum alvum humectari solutN-
modo animadvertendum, cum memorata excrementa feruntur ad Intestina; at si sortasse in vias urinarias ducerentur, copiosior urina potius, quam lubricior alvus fieret, ut deducitur ex 3. prorbetis. sso. Sic pariter, si ad convalescentis Corporis refectionem ciborum frugalitas
servetur, unde multa excrementa
nequeant cumulari, nec prosecto alvus humectior evadet: sequitur enim lubricitas alvi immodicam exincrementorum collectionem , quae nonnisi largiorem ciborum ulum consequi solet, cohaerenter his,quae idem Hippocrates edocuerat a. Λ--or.7. & Aphor. II. eiusdem: ubi cibum praeter naturam plus ingestum morbum facere dicitur, idque patere lanatione, hoc est, collectorum excrementorum expurgatione,
Quibus bilios sunt deiectiones, ha
supervenient ur duat e cessant,
venientibus biliosi deseritionibus, cessat.
in aliam Corporis partem varrias, diversasque accidere aegritudines, in confesso est apud omnes,cum
illi pro varietate partium , in quas.
128쪽
seruntur, varias quoque excitent operationum laesiones, adeoq; mor
hos omnino differentes; unde qui humor stomachum vellicando ca dialgiam affert, si fortasse in Cerebrum, vel meninges deducatur , phrenitidem, aliumve morbum pariet: &qui suo acore alvum stypticam facit, in renes delatus lapides procreat, in liene restagnans scirrhum, in pleura pleuritidem , atque alibi aliis promovet affectiones. iHinc perpendens Hippocrates in febribus potissimum ejusmodi humorum in caput, & aures decubitum, vel ex his in alvum depositionem , adnotat, surditatem oriri ,
Pro biliosis autem dejectionibus
eas intelligit, quae tenujum, &la-hilium sunt humorum, qui sponte sua mobiles facile ex una in aliam
partem deducuntur. Hae vero tam
sunt isequentes in febrientibus, ut vix unum ex millenis invenias , qui ejusmodi humorum egestiones per
alvum non patiatur: cum enim in
ribus sanguis indebite fermentescens, secundum aliquas sui partes
saltem acrior evadat, fit propterea, ut ejuscemodi acrium succorum ineysti sellea copiosior secretio, ac repurgatio habeatur, unde taces, urinae, immo etiam sudores , haere eaque culanea spiramenta consimilem reserant conditionem, & non
raro cutis ipsa parisormiter inficiatur. Igitur si fortasse per consueta Corporis emissaria recrementa ista minime repurgentur,sed in sanguine detenta serantur in caput, & aures, procul dubio surditatem asserent , oppletis nimirum ductibus auditioni conserentibus . cum etiam in statu sano, eiusdem generis excrementa in primam auditus semitam deponantur, unde Cerumen exori. Tongi Op. d: m.M. tue, flavum simul, & salitum. At vero si ab his in alvum deserantur,
flavae dejectiones comparebunt, &quidem affluentiores, desinente in terea surditate. Verum advertit & recte Gai nus, non de ea hic surditate Hippocratem locu tum, quae ex habitu difficulter solvitur, & proprie surdistas appellatur, sed quae repente insebribus, vel aliter fieri solet,& subsurditas, seu gravis auditus dicit. tur: illa quippe vitium organi ει
quitur, vel laltem a tenaci, haeren teque humore dependet: haec vero,
quae sebricitantibus accidit, quoniam a fluente humore procedit. perseverans esse non solet; quam brem qua facilitate evenit, eadem, detruso inferius humore, brevisi, me desinit. ι Carterum haec tunc solum eventui praesagito respondebunt, cum se ditas, seu subsurditas ex memoratis humoribus provenit; nam siser lasse aliunde illa oriatur, ut accidit
Hermocrati aegroto II. 3. σιdem.cer
te prognosis fallet. Sed & poterit quoque humor in auribus collectus alio diverti, & per sudorem , aut
urinam expurgari, desinetque su ditas, absque ulla per alvum evacuatione. Itaque ciebent ista reci-rOce respondere, ut aphoristicaaec sententia ubique vera inve
Unde autem consensum hune Aurium cum Intestinis deducamuS, ut his fluentibus illae laborantes C.
audiant, arduum sane est ex Atiat me explicare, nisi solum commianes Arteriarum vias recenseamus , &mutuo inter se relarentes ambarum
partium glandulas;)unde non semel vidimus brevi solutas parotidas ingenter tumefactas, egestionibus per alvum habitis. Attamen credu
129쪽
derim istiusmodi subsurditatem se-bricitantibus evenire ab humoribus dumtaxat circa Uentriculum collectis; sicut enim saepenumero eX rimur aures obsurdescere, & tinnitum,' sibilumque pati in vertiginosis ab atacto Ventriculo, immo &dolores, caeterasque capitis assectiones a stagnantibus ibidem humoribus excitari; sic pariter credere li-eet in serditate hie ab Hippocrate memorata ex suppressis egestioni-hus obtingere. Neque vero verisimile videtur tantam humorum colluviem posse Aures Occupare, quan . ta solet per alvum deinde in kbrientibus egeri. Satis enim est, nervos pereas partes excurrentes Praeter naturam affici, vellicari, atque a pravorum succorum prisentia gravari, aut extorqueri, ut mox Cerebrum , ejusque organa sensuum coafficiantur: fiet autem, ut potius
Aures in his laedantur, quam sensus alii, a conditione vitiosi hum ris acris, & biliosi, quippe is, ut
antea dictum, multum respondet cerumini, quod Λurium recrementum est selleum, & amarum.
APHORISMUS XXIX. Quibusfebrisitantibu exto die rigores sunt, di iIe 1udicium δε-
hic Aphoriimus, quo edocemur rigorem sebrientibus contin
gentem sexto die dissicile judicium
e Rigor quidem adeo solet esse is Micitantibus familiaris, ut unum expeculiaribus symptomatis, quae is-hres comitantur, recenseatur. Pomeest autem & Periodicus, & Criti-Cus , dc Symplomatieus esse. Periodicus, cum accessioncs sebrium intermittentium, potissimum tertia-
narum initiat, renovatque, & sicuti is inseparabile, propriumq; signum earumdem esse solet, ita quo. que bonum existimatur, de quo inp-pocrates hoc eodem libro L63. quibus
in fisibus quotidie rigores sunt , quotidi febressolvuntur. Criticus
est, cum continuis, vel continenti bus sebribus supervenit, praecedente coctioner eo namque febres aut desinunt, aut in intermittentes com mutantur;unde Hippocrates Aphor.
38. hujus, inquiti febre ardente Iaboranti , rigoresuperveniente, δε- Iulio M. Symplomaticus demum sebricitantibus accidit, sed absque ulla sebris remissione, irritamentum, ac pravitatem humoris a
dens, & si fortasse aegro jam debi- accidat, lethale signum dicitur,
ex. 66.MOdo rigor hoc loco memoratus nec periodicus, nec criticus
esse potest, sed omnino symptomatucus, adeoque non bonuv. Neque vem ex uno tantum capite malus ille censendus est, nam se
to die contingens veluti inter initia labris, & vigente cruditate, malugnitatis nota esse solet, ut ex Hippocrate pluribus in locis epidemi rum clarissime deducitur, & qua cumque per haec tempora conti gunt , mala sunt; undὰ & morbus regius, & sudores sexto die incide tes, pessimi ab eodem Hippocrate proclamantur: quamobrem Gai nus tyrannicum illum appellavit. . Sed quam nocuus, molestu sque sit Rigor sebricitantibus, ex ipuuS natura deducendum t est namque universalis concussio Corporis cum sensu frigoris illata ab humore partes ejusdem sensu praeditas irritante. Ex hac autem concussione adeo totum Corpus affligitur, ut veluti a longo itinere defatigatum, ac veris
130쪽
redente vero intermissione, qua ominnino sebre vacet, quodammodo reficitur , & quiete compensat, quod a febre rigorifica perpessum est . At vero si febris intermissio nulla
sequatur, talem ex rigore molestam concussionem rependere cum non
possit, magis, magisque debilitatur. & fatiscit , ut tandem succumbat. Accedit, quod causa rigoris humor est partibus omnibus insensus, itemque sanguini, lymphae, & liquori nervorum , qua pr pter nisi deinde repurgetur,& pera- Iiqua evacuatione egeratur, procul dubio mala minabitur periculosiora. Quamquam autem Hippocrates speciatim notaverit rigorem sexto die malum, non ideo caetera accidentia, si forte eodem die, aliove
non critie , contingant, bona censenda erunt, cum & sudores, & vomitus, &dejectiones, & Icterus , aliaque hujus generis , tum sexto die, tum aliis diubus, nec criticis, nec indicibus, ante coctionem, di ficile judicium portendant: quaeli
bet namque evacuatio non ex praecedente coctione, secretioneq;con
tingens, pro symptomatica haben da est, veluti ex pravitate, vel mulis titudine proveniens, nec tamen ejuS humoris, qui morbum facit. Hinc Philini uxor I. epidem. cum Octava
die superriguisset, vigesima obiit: &uxor Dromeadae passa rigorem tertia, & sexta, paulo post periit. Sic &Hermocrates 3. epidem.mor regio affectus sexta die, periit vigesima septima. Contra vero Epicratis uxor, quae superriguit decimaquarta, judicata est quadragesima. Quare, ut rigor,aliusve Naturae motus, criticus, di salutaris censeatur, coctionem,secretionemque peccantis humoris consequi debet,cum sebris intermis. sione conjuocta,cocurrentibus quO
que aliis bone judicationis indiciis. Qualenam sit ejusmodi difficile iudicium , deduci potest ex I . id a.
const.2.ubi Hi ppocrates eruda,et incocta re in maIos abscessus eonversa inqui t, aut iudicationὸ non imura , aut dolores,aut diuturnitatem, aut
mortem, aut recidivam Agni are. Quod & in comm. Mius Aphorismi
rememorans Galenus subdit: eos qui
in hoc dis puta sextomunt rigores,
Fila babere iudicium aboe es mala 're, ae smao iudicantes dixi f
ori reptὸ infirmum, ut quis enὸ recidivam facerent, vel in Iongum tempus protraherentur, ae s
disset di culter solubiles. Ap ΗΟRISMUS XXX.
Quibuscum accessiones sunt qu cumque Bora febris dimiserit, fleadem eras occupaverit , iudierum habent di iis .
pertinet prognosticam eventus febrium, & quidem ex repetentibus paroxysmis eadem hora inconcussa, & invariata, eas solutu difficiles testatur. Exemplum affert Galenus febris, quae semper eadem hora, puta tertia, redeat, & tum primo, tum s cundo, tertio, ac quarto die initium
re sumat, &sic deinceps, licet alia quavis hora intermittat, & desinat. Τales enim, inquit, febres horam sui principii in accessionibus inconcussam,& invariatam habentes, futuras longas,& difficulter solubiles; idque sive quotidie, sive tertio, sive quarto quoque die, illae repetant.. Et sane , quod de quibusvis periodicis febribus sermo hic sit ab Hippocrate prolatus, colligi posse videtur ex adiectis diAionibus. Quibuscum; accessioneinunt. Accessiones I a autem