장음표시 사용
141쪽
qui tamen vel ex ipso Nicolao, ad id Rosatam novellam priscri-hente , discere deberent , qua ratione istiusmodi mala tractan
Et qua parte Corporis sudor es, ibi Animat morbum esse.
SUdores in febribus, ut saluta
res sint, nedum calidi, sed e t to Corpore stillantes esse debent ,
cum inter evacuationes universales a Medicis reserantur. Quandocum- que igitur particulares sunt ex una, vel altera corporis parte mananteS, mali putantur ex z.prognost. 26.Da- V. Avi mnat itaque illos hic Hippocrates I ' ' ut causas morbosas, Verum
etiam ut signa, ostendentia illam partem, unde effluunt, speciatim affectam esse. Non tamen haec cu-tanea solum intelligenda, quasi vero sudor ex poris cutis erumpens, eamdem cutim laborantem designet, sed potius viscera interius recondita ;quamobrem e capite profluens, Cerebrum, ejusque meninges labor re designabit, e pectore vero Pubmonem, &Cor. Neque insuper ex illo semel erumpente, idipsumco jectandum erit, sed ex iteratis, re currentibusque sudoribus, Unde ex- Perimur eos, qui Cerebro destillationibus obnoxio laborant . in somno circa stontem, & cervicem sudore perfundi, & nares humectiores pati: qua ratione dicebat Hippocrates 6. bor. a. QuibuS nareS natura humidiores , & genitura humidior, ii minus integra sanita-
testuuntur: quoniam Cerebrum se- . rositatibu&abundat. Oportet autem
sudorem in his sponte prodire, nulla causa externa impellente , puta aestu aeris, exercitiis, hypoeaustisi quippe a superabundanti humore necesse est, ut is solummodo erumpat ; quamobrem sicuti egestiones per alvum, aut per vias urinae spo te habitae, & plusquam Natura postulat, excedentes, multitudinem humorum ostendunt, eorum praesertim, quae imum ventrem occupant: ita pariter exsudationes par ticulares adauctae, atque alicubi collectae serositatis indicia sunt. At vero plerumque in glandulis , quae innumerabiles per habitum Corporis dispersae detectae sunt, serosi isti
humores colliguntur, ut praecaei
ris prodidit Uvarthonus in sua A-
denographia: hae autem vel cum a frigore ambientis exprimuntur, vel eum ab ejusdem aestu attenuantur, Mrarescunt, Vel cum adeo turgidae , ulterioris lymphae incapaces evadunt, solent sponte sua illam in sua dorem adigere. Atque hinc obesi ra corpora, veluti succipiena,facile ex quacumque levi causa copioso sudore perfunduntur. . Neque vero sudor qua parte e--rumpi , male affectam illam solum indicat, sed eam quoque,unde provenit. Expertum enim , Caput aliquando sudare ab assecto Ventriculo, aut Utem, ut in Vertigine sympathica, & hysterica affecti ne . In his enim non tantum morbus
in Capite, & Cerebro designatur , ubi sudor comparet, sed potissimum
in Ventriculo, in Utero, unde affectum Cerebrum titubat: sic pariter sudat cervix, & sto ex sync pe, inopino timore, Cordis anxietate , aliisque vehementioribus animi pathematis, neutiquam morbo Cerebrum afficiente, sed Cor; qu niam ex Corde vehementer pertu bato, sanguis tumultuarie commovetur, dc inferositates extillat, camputa
142쪽
put, & faciem potissimum perfundentes, ob Imaginatricis contur batae vim, molestamque impressionem, a tristi, & injucundo obiecto
Postremo eiusmodi sudores plerumque noctu, re inter dormiendum contingere solent. Compe tum enim habemus, eos, qui pectore laborant, vel laxiori, imbecilliorique eapite sunt praediti, per noctem sudare circa partes easdem, in quibus se laesosexperiuntur, sensim scilicet se exonerante Natura, quibus superfluitatibus opprimitur. Vigilantes quoque consueverunt nonnulli circa Stomachum, & Ventriculum sudare , cum praesertim multo cibo, immoderatoque potuinfarciuntur. Qui propterea doloribus articulorum obnoxii sunt, sinient saepius ex nullo, vel levi motu in plantis pedum, & volis manuum erassiori humore interdiu madescere. Quare pars sudans significabit morbum in seipsa latentem a susceptis ex imbecillitate humoribus, vel aliunde transmissis, vel ibidem aggestis, & ingenitis: Hinc medicamenta ejusmodi humores absci dentia dirigi debebunt tum ad partem ipsam, quae sudat, tum ad eam, quae ludoris materiam procreat ,&suppeditat.
Et qua parte Corporis calor, aut frigus, ibι morbus est.
erumpente latentis ibidem morbi indicia sumere possumus ineriisti etiam ex aliis accidentibus,quae eidem insueta contingunt ; unde eximutato cutis colore, ex tumore ,
dolore, alopecia , asperitate , -&duritie, aliisque, idipsum coniicere solemus. Notat autem speetatim in hoc Aphorismo Hippocrates sensum caloris, aut frigoris, qui si sortasse in aliqua parte diutius perseveret, nec facile ce dat, eam a griatudine laborantem, designabit. Et quidem calor, aut rigus partem aflectam indicabunt, si modum,& temperaturam excesserint, cum recessumarguant a consueto, & n turali e calor etenim alicubi exuperans, sicut& frigus, designant humorem ibidem collectuin haerere , qui aut indebitam sermentationem excitet, aut circumeuntem sanguinem rellardet, aut consuetam pedi spirationem impediat, aut alibilem succum depravet, aliudve praeter Naturae morem agat, quod tensum acuat, vel obtundat; quemadmodum a sanguine restagnante plerumque accidit, ut in tumoribus. Sed& aliquando fit, ut partem exsci tam, vel emortuam denunciet, adeoque prauentem, vel imminentem
gangrienam. In his etiam, qui qua tanas, vel tertianas sebres patiuntur, frigus molestissimum , quale glaciei, inter initia paroxysmorum circi lumbos persentitur, designans ad easdem partes ejuscemodi se brium socos pertinere; quemadm dum novissime demonstravit Fra ciscus de leboe Sylvius. : Necesse autem est, caloris, aut frigoris excessum ita partibus accidere , ut diutius perleveret; nam si sorrasidis leo dispareret, cum nona firma, stabilique causa procederet,
certe vel nullam, vel levem tantummodo partis ritudinem indicaret, sed solam ejusdem imbecilIit tem , qua obnoxia illa denotaretur perturbationibus subeundis, praese tim ex halitibus, e quibus fugaces
143쪽
Pari ratione, si sotibus calorifi- eis sensus frigoris desineret, nec liceret latentem in parte morborum arguerer etenim non raro ab aestu
aeris immoderato facies plurimum calere solet, quae frigida ablutione illico mitescit; & contra saepissime
per hyemem algent manus, pedesque, nullo interius latente morbo, quoniam mox igne , aliove corpore calorifico in naturalem, conlue tumque calorem restituuntur . Quare ejusmodi excalefactiones. re frigerat ionesque, ab internis causis induci debent, neque ut levis momenti sint, oeortet, ut proinde obsistant adhibitis extrinsecus medicamentis, secus latentem sub cute morbum non indicabunt. :
Morbus denique ex ejusmodi sensu frigoris, vel caloris, in partibus affectis indicatus, materialis esse debet, nam quemadmodum dolor non fit nisi a solvente continuum;ita frigus, & calor in partibus excit tus non sine aliquo sensu doloris , absque causa materiali nequit haberi , puta ab humore sensum frigoris,
vel caloris inferre valente.Porro omnes istiusmodi sensiones cum tactu sunt: Tangere autem, vel tangi,nisi Corpus, nulla potest res.
m tibi in toto Corpore mutationes
ut, s Corpus refrigeretur ,-ι rursus calinat, vel color a- Iius ex alio ortatur, longitudinem morbisigni cat.
E Tiam ex coloribus in Corpore
apparentibus, mox vero disparentibus, caeterisque mutationibus repente subortis, atque evanidis i morbi condit ione judicium fer
ri posse decernit Hippocrates, di ubi
praecedentibus Aphorismis partem
affectam ex sudore, ac sensu cal V. raris , aut frigoris dignoscendam protulit, nunc ex mutationibus Corpori contingentibus , futuri morbi chronici prognosim exhibet. . t Mutationes aegris Corporibus venientes quamvis plurimae esse possint, sensibiliores tamen, frequentioresque referuntur, quae visu , dctactu eunctis innotescunt, veluti excalefactiones, refrigerationesque,& colorum mutationes , praesertim in facie. Hae modo cum subindesiunt, &saepius evariant, male asesectam Corporis, & sanguinis,aliorumque humorum, constitutionem designant. Sicut enim colores, qui naturaliter Corporibus accidunt, exsanguine, caederi'; succis cum sanguine eommistis exoriuntur ; unde vulgo fertur: qualia color apparet ineme, talis bumor Mundat in Corpore. Ita in statu morboso, colores varii in cute apparentes varietatem confluentium in sanguinem humorum consequuntur, atq; adeo depravatam eiulalem sanguinis habitudinem . Itemque sicut calor m deratus, conformis, & consentaneus vitae a sanguine convenienti est. ita ab eodem male affecto, ac vitiato , variae, differentesque colorum mutationes proficiscuntur. tNon tamen hic intelligendas vult Hippocrates eas Corporis mutationes , quae sensim, aut progressu temporis aegrotantibus eveniunt a vel certa solum periodo, statutoq; ordine redeuntes, sed subitaneaS, repentinas, inordinatas, quemadmodum colligitur ex eodem lib.de iud ciis, unde hic Aphorismus videtur desumptus. Et sane: Siquidem mutatio S periodum servantes, & per intervalla redeuntes, cuiusmodi in
febribus intermittentibus, in qu -
144쪽
rum initiis cutis friget, & pallet ,
calet vero, & rubet in augmento , non semper morbi longitudinem portendunt. Quare tunc potius erunt observabiles, cum repente accidunt, &evanescunt; ut cum facies e. s. mox robet, mox pallet , modo livescit, modo flavescit, calet, & friget; quodque uni parti accidit, contingat quoque reliquis , ac toti corpori, & quidem vel simul juncta partium omnium extimarum
guinis constitutione viscera Corporis diversimode quoque afficiuntur, illorumque fermenta vitiantur, qu circa ob differentem eorumdem di Dcrasiam, non tam facile potest aegritudo inde deducta removeri, sed in longum tempuS necessario protrahitur; sed & neque periculo vacabit, si praesertim alia copulentur. quae illius pravitatem, ac malitiam ostendant, quippe non sine vitet discriinine fit saepenumero morbi lon- vel unius post aliam, continuata l gitudo:neque hic Hippocrates lon- mutatione. ' gum morbum attestatus, securum Sed cur hujusmodi repentinae mu- illum, &salutarem est ausus affir-tationes morbi longitudinem prae imare. . nuncient, difficilioris est inquisitio- Verum haec non ex quacumq; cau-nis. Et crediderim id ex mala , va- i ta profecta putandum , sed ex infi-riaque sanguinis affectione verisimi- ' xa, ac tenaciter haerente, secus mo lius provenire. Cum enim partes bi longitudinem minime portende acres, acidaS, serosas, crassas, exolventes, coagulantes, aliasq; in se ille suscipit, varias affectiones Partibus, quas permeat, imprimit; unde acritudine calorem, & rub rem, acore, pallorem , & frigus, serositate mollitiem , alborem, &madorem, crassitie nigrorem , tumorem , & hebetudinem , & si fortasse saltilaginem contrahat, pruritum, asperitatem,& erosionem par- sine. tibus inferet. Hinc Hippocrates lob.
de ossibus scribis laxatis venis, seu
Potius arteriis, excorde stant colores rubicundi, ae lucidi i ad rictis Cero virides cum pallore, aut etiam Iioidi. Laxantur autem, aut constringuntur arteriar, & venae, prout sanguis acrior, & soridior, vel contra acidior, & consistentior evaserit. Modo sanguis, cum varias contrahit affectiones, atque diversorum succorum misi uras, certe longius tempus exigit, ut percolatione, secretioneque in emissariis habita, in statum naturalem redigatur. Accedit, quod ex varia ac multigena san-
rent, veluti si a vaporibus tantummodo provenirent memoratae colorum mutationes: hae etenim in a
sectionibus hystericis, in morbili
rum, ac variolarum eruptionibus,
in Renum, & In testinorum doloribus, saepissime accidunt citra diuturnitatem .
Sudor multus ex somno Iactus absque causa maniferi a , Corpus
uti pluri cibo signi eat ; Si ver
eoum non aeripienti hoc accidat, sire ορortet, quod evacuatione indiget.
P Erutili sane documento admonet hoc Aphorismo Hippocrates, quid ex multo sudore conJectandum, quidque agendum sit, tradita causa immoderata, istiusmodi sudationis. Unde ad diagnosim ille pertinet, qua curatio congruenter in
145쪽
Sudor primum resertur multus , leucopiosus: quandoquidem sal taris, ut ille sit, non parcus, &i- perfectus esse debet, sed qui universam causam morbificam extra Corpus educat. Jure ergo adnot tur multus, ut exinde ambigere non
liceat ab ejus parcitate catharsim judicari necessariam, quae compleat, quod a sudore fortassis perfici non potuit. Dicitur inductus ex somno; nam ut superius innuebamus, sudor salutaris esse debet calidus , universalis, & in somno factus et si m do is calidus, universalis, & c piosus, in somno contingens, non prosit, illius malitia aliunde petenda erit, cum iterato profluat, & non
allevet. Sed&praeterea absque causa manifesta adiicitur: idest,quod prodeat
non ex aestu ambientis aeris, aut hypocausti, nec ab assumpto medic mento sudorem eliciente, nec aliquam aliam causam, que ipsum promovere valeat, sed solum internam, reconditamque, consequatur. Cum igitur haec simul junguntur, sudor autem non semel aecidat, sed saepius repetat, Corpore interea nihilum proficiente , suspieari pri-π- licebit eam a ciborum, & p tuum copia provenire, unde tanta. ejusdem materia suggeratur: solent' ἐωπὸ partes Corporis, praesertim
extenuatae, aut etiam vitibus exsolutae, statim ab assumpto cibo, dilutiores ejus particulas in suis potis
- excipere, quibus deinde gravatae , cum nequeant omnes in sui nutrica. tum transmutare, coguntur in adiacentes glandulas deponere,& mox per sudorem excernere, qui sane desinet assumpto cibo, & potu stugaliori, quantus sciliere satis sit viribus reficiendis, absq; ullo partium gravamine . Si autem sudor multus ciborum, & potuum copiam non s quatur, plane designabit ingentem aquei, & serosi humoris collecti
nem, quae Omnino evacuatione egebit. Verumtamen sudor si modicus foret, languorem potius Naturae, vel rariorem cutis texturam argueret, eum fortasse diutius repeteret. At quo genere evacuationis imis
purum ejusinodi Corpus repurgari debeat, in Aphorismo Hippocrates non explicavit. Quare licet pressius intelligi possit, quae per cathartica perapitur, quibus compactiores , crassioresque succi, a sudationibus
relicti, emcacius educuntur; nihilominus etiam, quae per vias urinae fieri solet, admitti poterit, si pra sertim ad eas vergere videantur, qui excernendi sunt. Nam qua ratione crassi humores ad articulos deponendi, solent non raro per vias urinarias expurgari, poterunt & eadem , qui per cutim omnino exce ni nequeunt,in Renum ductus transmitti, & evacuari. Saepe etiam e
pertum est ex stypticiori alvo,laxatis urinae meatibus, uberius illam profluxisse, crassam, turbidamque, ac multo sedimine saturam. Verum tuistius semper erie catharticis uti, si non semel & vehementioribus, sa tem blandioribus, & per intervalla, prout res ipsa, & vires tulerint. Ea autem ejus potissimum sint generis, ut simul incidant, & attenuent, re ferantq; conditionem hydroticam, aut phlegmagogam. Neque vero hic reticebo, quod jam pridem iterato usu comperi,
contumaceS morbos,atq;reconditas
morborum causas, in penitioribus Corporis partibus haerentes, tuto, salubriterque fugari, & quod admirabilius, absque ulla multoties evidenti evacuatione , bicipiti pulvere
146쪽
nostro, ex eerussa stibii Salae, & nitro ex lotionibus ejusdem elicito, atque ad plures dies exhibito, dosi tamen
varia pro Corporum, & artatum diversitate. Mirum enim quam efficaciter omnes istiusmodi aegritudines depellat, quae caeteroqui aliis cujusvis generis medicamentis obsistunt. Verum in illius praeparatione diligens, & sagax artifex expostulatur,
Sudor multus calidus, vel frigidus, semperfluens frigidus magis,calidus minus , Agnificat morbum. Udorem quoque hic multum, seuo copiosum , superque fluentem
considerat, illumque ait omnino morbum indicare, leviorem tamen,
si calidus, graviorem, si frigidus ille sit. Equidem modicus sudor utpote levis momenti ab Hippocrate parvipenditur, veluti levem quoq; causam designans; at vero abundans ,& perpetuo profluens, non semel scilicet, aut unico die, praesertim critico, sed tota morbi duratione contingens multitudinem simul, &malitiam arguit, quae saltem diuturniori tempore emendari poteriti Pravitatem autem significavit majorem, vel minorem . prout frigidus, vel calidus ille fuerit; nam calidus tenues, mobilesque humores
designabit, qui facilius exsolvi, &expurgari possint; se idus vero,
crassos, δέ consistentes , coctionis longe difficilioris. Quamobrem non magis, re minus legendum existimant Fuchsius, & Heurnius, ut Le nicenus vertit, sed maiorem , seu longiorem morbum, & minorem ,
Consideratur praeterea hic ludor
e toto Corpore manans, non vero ex aliqua tantum parte. Ita enim melius nectitur Aphorismo Praecede ti: nam de sudoribus particularibus antea verba fecerat. Quamquam nil repugnat, ut etiam aptari possit sudoribus ab una, vel altera parte erumpentibus; equidem sicut se habet sudor universalis ad totum Corpus, ita sudor particularis ad speciales Corporis partes, ideoque sudor multus, sivestigidus, sive calidus semper fluens morbum omnino magnum indicabit, vel dignitate partis affectae,vel symptomatum magnitudine, ac saevitia, aut curandi difficultate. Hinc omnis sudor bonus, calidus est; at vero non omnis sudor calidus, bonus est,nisi alia
conjungantur, quae sudoris bonit tem attestentur, ut praesertim, si indeclinatione morbi nat, praecedentem coctionem subsequatur, seratque deinceps aegri levamen, ac morisbi, causae morbificae, & symptomatum abolitionem.
Febres quacumque non intermi testes tertia ae fortiores sunt, magis pericultas. Quocumq, --tem modis intermiserint, pericu-
ni, aut mali ex illarum aceessionibus, ac progressibus presagiri pose sit, pluribus Aphori sinis edocet.
Primum autem illarum continuitatem, atque intermissionem memorat, aitque intermittentes periculo vacare, continuas vero, & praeseretis tertio quoq; die ingraves en β εpericulosas masis, magis 3 iari, quo gravioreo, validiorcsqu. sucr vir. Κ et Omue
147쪽
omnes itaque febres complectitur, cum ducar fuaecumque: quo nimirum nullam excipit,modo non intermittat. Dicuntur autem non intermittere, cum aegrotum nunquam febre vacantem deserunt, licet magis, vel minus excrucient, prout magis,minusve ad augmentum accesserint, in quo omnia symptomata v hementiora fiunt. Has febrium species in ci consueverunt θnochas appellare, idest continenter affligentes, non quod sui S quoque temporibus particularibus careant, sed quia
aegrum nunquam immunem relinquunt, quamvis pro varia materiae morbifici motione, modo incipiant, modo augeantur, aut stent, modo denique In declinationem vergant, quam nondum abituram alia accessio febrilis excipiat, eum ii fidem omnino molestiis,ut prius; sed & non raro tertio quoque die vehementius adoriuntur, & amigunt.
At quinam sint ejusmod i febres
continui tertio quoq; die vehementius affligente , controvertitur apud Expositores. Fuchfius semitertianas interpretam graece hemitritaeos, de quibus Hippocrates I. Fid. cons. I. hic habet: febres horriar,eontinus, acutae , omnino non intermittentia, forma aurem eratflmitertiana, modie leviores, altero vexuraviissim vadentes , ct insumma ac trore1 evadentes. Ninc duas statuunt exigi conditiones in Febre semitertiana,ut . . . nimirumcontinua,& acuta sit, item a .de di que horrifica,& alternis diebus gra--finx, vius amigenaequas ut Galenus eidem' aptaret, semitertianam fecit febrem compositam ex tertiana intermittente, & continua quotidianar hae
enim ratione inquit simul horrifica fieri, tertiis quibu in diebus ingrave
scentem,& continuam, atq; acutam.
po cratem eas febres memorare,quae grace Tritopbes appellantur, te
tianarum naturam referentes. Harum quoque meminit Galenus a. dedisse ebr c. a. voeatq; tertianas eintensas,quae scilicet de uno in alterum ., 'it diem adeo protrahuntur, ut ant quam prior accessio definat, nova per triduum subingrediatur.Trit phyes ergo istae febres, prpterquam- quod sua natura molestissimet, cum continus sint, & de tertio in tertium novis semper accessionibus recumrentes, solant etiam gravissimis symptomatibus stipari, que procede libus paroxysmis magis, magisque erebrescunt: quamobrem prilanguidi rodditi inrotantes facillime succiimbunt; jure igitur in Aphoris.
mo reseruntur periculosiores. sVerum quomodocumque intermittentes periculo vaeare, qua ratione adjectum fit, non omnino bene constat; cum apud plerosque gravi se fimos Auctores habeatur, ab intermittentibussebribus fgrotos perii sese, di non sine nota malignitatis; quamvis a Galeno proditum sit inremmissius Aphor. Sola ilis, qur ira quietem febre vacantem de uni,
periculo carent, etiamsi vehementissimam, valdὸ longam habu
rint accessonem. Non absque ratiose autem eas , qua in quietem
sobri vacantem dρsinunt, esse abseque pericula, inquit, ut qua nomm inflammatione aliqua , nequo
ex maligna humorum, putredinooecqsionem babeant: neut- enim
harum ad quis em pervenis fise
vaeantem. Attamen non destini,
qui vel omnino falsem, vel non perpetuo verum hunc Aphorismum asserant, Prisertim quia citra inflammationem & absque hu- .morum maligna putredine conti
nui, di periculoss febres obser, ait
148쪽
sint, immo exitiales, & malignae
saepesaepius videantur cum inter iasione, ut de Hermocrate scribit Hippocrates a. epi .aegro I. qui licςt
pluries a libre liber visus fuerit, nihilominus vigesimaseptima die modi
Αt esto haec a quibusdam opponantur, haud tamen rationabiliter evinci poterit, febres revera intermittente4 perieulosas esse, ni prius .iuccessu tς oris in continuas permutentur . Per id enim. quod vere
intermittunt periculo vacant, unde ut periculum minentur, continuae fieri debent. In quacumque cuiuslibet accessionis intermittentium febrium declinatione sebrile ser-
mentum, veluti sanguini e3traneum, repurgatur expellitur, vel perladorem, vel per dejectionem, aut vomitum, vel per urinam, vel santem insensibiliter media transpira
tione: cumque mors contingere ne
queat absque proxi- ,& continuata sanguinis& cordis laesione, qua utriuique m*usihterru atur, fit proinde, ut cum libris intermissone illa haberi necueat, Quae vero sebres reseruntur intermittentes, & mortem attulisse, revera intermittantes non fuerunt , . vel continuae mox evaserunt . Et quidem sunt, quae remissionem, declinationemque subpunt, non tamen omnino desinunt, sive ad quietem febre vacantem perveniunt, unde apparenter solum videtur intermi tere; quemadmodum Hermocrati
accidit, qui visus est a febre immunis, sed reveri sebricitabat, idque
ex eo potissimum, quia numquam symptoniatibus fuit vacuus, ut bene etiam observat Mercurialis hoe Ioco, unde de non legitima, dc vera
intermissione suspicari jure possumus; quin & saepe saepius absq, ulla
evacuatione, vel manifesta causa, persecte declinasse non licet cre-
Ore H .. Sunt praeterea quae primum intermittentes , deinde transeunt in continuas, ut cum fermentum sebrile antea extraneum sanguini, deinceps intraneum evadit, aut ex mala fallaguinis habitudine, aut ex viscerum
distrasia, unde perpetim sanguis inii atqr, contrahatque simile Xitium, quod aliunde suggerebatuv.
Sic aliquando acidum ex Pancreave
sanguini suggestum, ita illum succedentibus paroxysmis vitiat , ut nedum acorem imprimat difficulter secernibilem, verum etiam eumdem reddat concrescentem, unde sebres simul continuη, & malignae.
crates hunc Apnorismum voluerit intelligendum de omnibus febribus intermittentibus, ut nimirram illaevi solum intermissionis periculo vacem ; an vero solas tertianas expreseserit, mim earum dumt xat , quae
tertio die fortiores fiunt, in priori Aphorismi parte meminerit Et quidem probabile videtur excipere voluisse solum tertianas sebres quomodolibet intermittentes; etenim hac ratione exceptio memorata in s
cunda parte Aphorismi responderet adamussim generali assertiosi primi. Verum quia sebres istiusmodi periculo vacare dicuntur, uti intermittentes, procul dubio parum interςrit L an. tertianae, quotidiansevel quλrtana sint, dummodo intπ- mittant, & aegrum febre vacantem deserant. Febres siquidem omne aperiodis desumptae, possunt ab uno,
eodemque humore diverinnως ---n affecto exoriri, ut alias a nobis est ostentum. Quare eas periculo vacare putandum non a. conditionee cantis humoris , qui idem in om-
149쪽
nibus esse potest, sed ab intermissione ; Quamvis tertianae caeteris semper securiores hoc Aphorismo notent- , cum intermiserint, Qrte quia caeteris breviores . Caeterum dicuntur intermittentes febres periculo vacare, secluso quocumq; alio morbo, eum quo illae copulari possunt i quippe quartanae febres, eae te qui tutissimae, ubi intermiserint, si eum obstructione, & seirrho Limnis conjungantur, lethalesesse consueverunt, sicut pariter tertianae eum Ictero, ac Jecinoris tumore, "idianae cum Ventriculi languore, fluxuque caesiacor Id ipsum de
eaeteris dicendum. Porro quo tempus intermissionis longius fuerit, mofebris securior siet: habet enim N iura, quo melius seipsam refice
tum, tum ex imbecillitate Naturae. vae tanta diuturnitate debilis evat, nequeunt nisi in articulos decumbere, ut antea quoque monstratum est; unde postmodum labore & dolores accidunt . - Tubercula ve-m licet in articulis pariter non raro oboriantur, nil tamen prohibet , quin etiam in reIiquis partibus, praesertim adenosis, erumpant, ubi facile eiusmodi humores adhaerescunt,& in tumores attolluntur. Hinc e bercula non ad articulos referenda putat Cardanus, & Achsius Aph rismum legendum esse arbitratur cum particula disjunctiva, vel, it ne tubercula ad totum Corpus, i hores vero, seu dolores ad articulos pertineanti Verum qua de eausa
Iongis febribus haee accidant docet Hippocrates Aphorismo sequenti.
FActa distinctione febrium qua-
nicas , quemadmodum illae solent st-pissime per sensibiles evacuationes terminari, potissimum vero persudores, urinam, ae dejectionem , quoniam excitantur ab humoribus Metilioribus, & facile mobilibustita istae potius pre abscessiis desinime , , quod crassi, tenacesque humores' difficilius extra Corpus per consue- ta emissaria queant expurgari . Hinc Hippocrates, eos, hoe Aphorismo praeciicit, qui longis, ae diuturnis febribus laborant, in tumores , &ρ articulorum dolores incidere, quo tempore declinationem attigerint . Mumores enim in his febribus, tum ex crassitis, di ineptitudine ad mo-Quibus tubercula, vel in articulis labores, ex febribus accidunt, upleniore utuntur viis.
crates,quibus tubercula, vel in
arti lis dolores ex sebribus aecidant, eos nimirum, qui pleniorentuntue cibo, a sebribus evasi. Quare de convalescentibus post febres diuturnas, dictum exponunt cum Galeno Fuchsius, & Cardanus;nec absti ratione; siquidem remanent ab his sebrientes multum languidi , di extenuati, pioindeque partes diu alimento depauleratae, mox ub rius pasta, facile ob debilem con- eoquendi facultatem pravis, atque
indigestis suecis opplentur, qui deinde ad glandulas Corporis, vel ad
artieulos depositi, abscessu iube eula, & dolores articulorum excutant. Hac eadem ratione expet
150쪽
Mnumsignificat Rigoris instillum;
incidat vero, plures. Unde Rigor hoc loco notatus, non erit qui semel contigerit, sed qui pluries r petierit. Plurimum namque affligi-aur aeger a Rigore ob vehementem totius Corporis concussionem, per quam vires infringuntur, di univer-1a membra delaxantur, quae sane ineommoda, nisi febris intermissi ne, restauratis scilicet viribus, compensentur, gravissima existimandalunt. inod se praeterea aliqua ευaeuatio rigorem subsequatur , qua nullam faciat intermission- , propter utrumque disioisi hominem par ess, tum quia vis 3mbecillas ferre non potest rigoris agitatronem , tum quia ab evamatione di Itatur. Si vero Plus accidat rigor ,
nulla evacuatione subsequente, utroque modo ea ua caret bonitara , nam tanquam causa maιa vires M- minis tentat; o' malum signum erit, illius indieans .mseerilitatem. quolita erat noxios humores in rigoribus evacuare , nunc veris hoc
Insuper animadversione dignum est, quod verbum incidat non sugnificat Rigoris repetitionem. a principio habitam, sed vel in aug-
- - Z mento , Vel in statu contingeutem,ta ad intermissionem . seu quietem l' cum ante febris absque., rigore in- omnino febre vacantem . Si enim ex ' i vaserit; unde incidat perinde est,ac inde labris non latermittat, nec ae superveniat. sive calia, Besneailla
mur a diuturnis aegrituditudinibus
sanatos, plurimum famescentes . nee tamen benὰ cibos conficientes, excrementorum pluralitate, obstructiones incurrere, aliaque huius generis mala. Neque vero poterunt aliunde haec accidere; etenim qui ex febribus convalescunt, post eviactam, expulsamque causam, vindicatos esse oportet; si ergo non ab humoribus , qui sebrim excitarant, nec a reliquiis eorumdem tubercula, & labores articulorum pendere possunt, quippe eos expulsos credere est, u febris desiit; procul dubio a copia ciborum , & ab exere mentorum inde emergentium superfluitate tubercula,& artieuictrum dolores exoriri putandum. At v m pro variae excrementorum , sive adcutim , sive ad articulos, moti ne, depositioneque , modo articularii dolores, modo tubercula excitabuntur, ut etiam superius anu
Igor, ut in febribus sit salut iris. sequentem opus est a uegrmn immunem deserat, certe mali morbi testimonium erit, & ingentis pravitatis indisium, ut latius a n bis Am. XXIX. est ostensum. Siprae tenet vim debila nvadat,letha- . lasgnun mminerit,ut hic ab Hip-
cideris, ac modis: Incideriserim
causa rationabili contingastia Porro ita sit, ut ab humore maligno, &irritante, non vero a Natura, quae causam morbificam adoriatur mgor excitetur; unde merito Gale nus illum vituperat, & veluti camsam malam , vim , a facultatemque Corporis laedentem i, &onti s gnum malum eiusdem iudicans in