장음표시 사용
131쪽
133쪽
Liberi Barones a Sterren berg.
ma in Osiam inferret, ut ita Graecis , posteris iter aperiret, vel in ultimum orientem eundisquorum ephemeridei etsi multum haberent obscuritatis in erroris,propter via
rum anfractus,quos accurate e licare tuno non exi
gui esset laboris: tamen quantum itineris confecissent quotIdie annotabant. fa materia juit frato ibent, Hipparcho Serapioni, Straboni, marino, Ptolomaeo, aljs,Asiae totiussitum per numeros , menseras it-cunque explicandi. At vero ista, quae nunc in lucem profero, a Vobis etiam ipsis in expeditione caniculariumseriarum ante biennium organis idoneis observata, non tantum accur alam illorum, quae peragra mus,locorum chorographiam exhibent : verum quod longe eli illustrissimum,omnium itineribus terra mariquefacem praelucent ad accuratiorem locorum deseriptionem consignandum,quam bactenus*factitatum. Rem
134쪽
Rem p rofecti arduam millis difficultatibus obsep
t.tm,totum Terrae globum ad numeros revocare veta.
Diligentiae vero G ediditatis in hoc opere procurando praestitasdem mestram Generosissimi Barones ap- pesso. Nam partem observationum o calculi in quo, tanquam IDroicopalpere, olim vos exercuistis hoc in libro quoque recognoscetii Et profecto quam in bilyrico
consistamus, ibi paullum quid a summa sedulitate
hic erit ren i m experientia magistra deprehendistis praeterea tanta omnium aetatum dissensi etcile coarguit. Vnde portentosi adeo errores in Geographiam irrepsierunt: dum eam magnam partem ex itinerum tu. tervallis concenturiant, secundum aliam atque alia munius gradus amplitudinem, longitudinum latitudianum canonica dissonunt , inde necesse ea loca omnia. ὰβιu sedibus multum luxari es dimoveri cui rei adeo manum admoveri publica utilitas flagitat. Accipite igitur enerosi Heroes,boc mestrum opus mmc in publica luce postium,quod antea mecumflagranti mo ani. mo recognovistis. Qui omnes intelligant quantis o rebus fata mos destinaverint , qui in tam nobili regio opere etiam tirocinia posuerit s. quod visu nσα minuν gloriosum, quam posteris etiam utile futurum animus minime fasiax non tam optat,quam praesagiri
135쪽
Vperiore libro omnium tam Veterum , quam recentIOrum sententias proposui, qui saltem aliquam veri speciem prae se scrinrent: quam autem parum sibi ipsis consentanea dicerent exi psorum mei obser atibnibus
in demonstrari. Et si forte quinquam cinnitim proxime Verum collineavisset, nihil tamen', ob ignotam illarum gentium mensuram, ad nos utilitatis inde redundate potuisse satis superqueostendi. At ciue ideo, ne h'stris' laboribus ideae eveniat, it ea,quiae lamina stdullitate &'exqui-
136쪽
exquisita diligentia a nobis sunt constituta apud posteros nullam commendationem mereantur, praeter
lam conatus laudem: atque ita & impensae, & industria nostra plane frustra sint: primum mensurae genus ita explicabo, ut ab omnibus nationibus, quarum quidem mensurassiancisci potui facillime intelligar. Deinde vero etiam ipsaru urbium, in quibus huius gaeo-daesiae stationes tanquam suis epochis ac sedibus conis signare & alligare constitui, intervalla. non a cisiarijs nautis aut plebecula sciscitando dc percunctando intelligere, sed ipsemet per organa Euthymetrica explora re constitui. Namque ea dimensio quae applicata inm-sura locorum longe dissitorum distantiam metatur multis mo iis fallax est dc mendosa ob soli in qualitate,
colliculoru,aggerum,sossarum,lacuum, lamarum, fluvioru,& agrorum munus aequabile distum.&altitudiis nem inaequalcm, atque alia hujus generis compluria.
Eam igitur ob causam adhibitis organis Euthymetriciscper planorum triangulorum doctrina, singulorum locorum accuratam dimensionem instituere fuit necesse. Loca autem ad hanc rem 1 me selina, non ea quidem sub eodetis meridiano posita sunt: id enim in meo arbitrio filum non erat, cum me potius locorum 6c turrium ad speculandum silum sequi oportuerit: istum tamen defectum de Ptolomaei consilio per angulum positionis ad extremum silpplebo. Porr6 autem mensura quam ad huius factionis explicationem exhibui sunt pedes vulgo nobis in HollandiaRhi inlandici dicta, quia eorum usiis nobis solum circa ostium Rheni olim medium nam hodie exaruit) dc toto illo tractu, quam nos Rhiinlandia in vocamus, in quo praeter celeberrimos di populos mos pagor etiam Lugdunum Bat '.
137쪽
om,Vrbs maxima,locupletissima, peregrinorsi hospita, & nunc quoq; florentissima Academia celebris continetur. Hodie Leida,Ptolomso βαααν. An- tonio caput Germaniariam. Appellationis clymon ex Plutarchostia insμων,affertScaliger in Eusebianus. λου- γος enim inquit, significat τον lingua Celtica, 'δε τον , de priore voce viderint alij. de altera non dubium est Dunum olim, & nune quoque in Belgio significare collem eminentem,aut eminentiam.
inam pene ab homine Graeco Germanice sonare diis dicissem' Mihi non dubium est, Plutarchum,etsi mendose legatur,ad verum alludete. ita enim legendum res
ipsa loquitur, δουνοιδε Et omnino si ita dixisset ναρ τὸ οφῶν τοῖς κιλτοις ,-Gτοπιν σηριων . nihil omnino aut verius aut planius dicere potuisset. siquidem Helvetijs etiamnum hodie cernere & contueri: Dunen autem nobis Baistavis S in Germania inferiori omitibus τοπ colliculi, maxime vero arenosi monticuli Oceani m ris rabiem frenantes vocantur. Vt Iaagodunum seu λου-μLDν significet locu unde colles aut montes quidam eminus cernantur. Atqui LugdunumGalliarum ita hahet e longinquo montium juga in conspectu. & nostra haec urbs colles arenosos eminus sesquihorii intervallo disjunctos ita cernit. Quare ubi par est ratio, eandem nominis originationem quoque locum habere nemiάimitum videri debet. sed haec hactenus A. --γου. quia viros clarissimoshic se torquere video. Doctissimus si ne Adrianus Iunius, ut verum non sit assecutus, ad V rum tamen in Batavia sua quam proxime collineavit. Nunc ad institutum redeo. Ad istam, inquam, Rhijniandicorum pedum mensura omnes reliquos tam Ve-
138쪽
isres quam recentiores.revocabo. Mensiaram semipedis nostri hic exprelis, ut saltem quam proxi me ejus quantitas ab omnibus cognosci possit. Nam charta uda dum praelo subjicitur & typum patitur, ipsa pressura & humore quem antea imbiberat non nihil extenditur de seipsa fit amplior, quae postmodum siccata iterum con trahitur, & simul linearum mensifras quas receperat justo exhibet minores. Pars enim sexagesima typorum di formarum longitudini excusis decedit, quemadmodum a diligentibus M peritis typographis sciscitando edoctus sum. Et vero ne id ipsium nobis quoque impedimento sit .atque omnes ubique me loquentem exaudiant. optimum dccetiissimum iudicavi, si nostri pedis rationem, ad aliarum gentium pedes in minimis particulis exprimerem. Ita enim Rhiinlandicum nostrum pedem in partes mille concisum intelligamus, resecundum has reliquorum quantitatem desinita. quantum vero hic ipse typas justo semipede contractior sitat operis calcem indicabo. Mensuras igitur nostri seculi quemadmodum conquisiverim, dc simul quantam
illis fidei habendum sit ordine dc sigillatim suis locis
pedum hanc inter se habent rationem. - initium pes Midensis, vulgo Rhijnlandicus nobis dictas, est partium Mille. .Tatium Am ste, daniensisGςodeticas pro curia positus nongentarumqdatu . Amsteidamo ad me transismi stas. 3Dordracenus mille quinquaginta, ipsemet explo
139쪽
Middelburgensis nongenta n sexaginta. ipsemet
exploravi. eianus nongentarum quinquaginta quatuor. ipsemet exploravi. Ziricseensis, quae itidem in Zelandia, nongentarum Octoginta octo. ipsemet exploravi. An twerpianus, nongentarum novem ipsemet exploravi,e me sura pedis ferret,qui illic pro curia positus. Lovaniensis, nonge niarum novem. ipsemet itidem exploravi.
Mech linensis octingentarum nonaginta , ipsemet exploravi. Londinensis, cujus per totam Angliam usias, non. gentarum sexaginta olio partium. Londino ad me transmissus, qui ferreus illic asservatur in curia. vulgo de Guit Halle ipsis dicta. Bremensis nongentarum triginta quatuor. Flamiensis in Dania totidem. Brema & Halaia ad me transmissus. Parisiensis Regius dictus Ios s. ex Buteone expressa, quem enim hic typis divulgavit, est particularum I 38. Huc si adjicias partem sexagesimam, fiet partium IOII. Eum vero adhuc ex specto. Venetus h Libro Hercotectonices, sive de fortificatione 1 Bujo naiuto Lotino Florentino Venet ijs anno I 6ος in Lucem edito quem mihi inspiciendum miserat vir Illustris Dominus Ioannes Smil 1 Michalovicet Bohemusin desumptus, est partium mille centum unius. quibus si partem sexagesimam adjietas emcientur par. tes mille centum viginti pro pede Veneto. Toletanus quantum certis. quibusdam argumentis colligere potui, quorum summam capite quarto retuli
140쪽
est partium octingentarum sexaginta septem. Nuribergensis nongeniarum septuaginta quatuor. Rrgentinensis octingentarum nonaginta unius. Bavarus nongentarum Viginti quatuor. Horum trium mensuras ab accurato artifice mechanico Amsteidami nactus expressi. neque judicium mcum interponere ausim. puto tamen non longe a vero abesse. si quando per certos homines istorum, aut aliorum quorumcunque quantitatem exploravero, omnes huic catalogo adjiciam. Et vero vi possim, honos, qui huic nostro ictori favebunt, quique me hac conquirendi molestia levare, & de publico bene merori cupient, rogatOS volo. CAP. II.
Veteris Romani pedis atque aliorum,stinter socum Rhijntimilco comparatio.
N veterum pedum quantitate definienda major est dissicultas, i pirum vero inter ipsos ratio e pristorum monumentis constare potest. Et primum quidem Romani pedis ad Graecum comparationem stadij mensura a guit. Id enim cum a Graecis sex. centis pedibus metetur, a Ro. manis idem sexcentis quinque & viginti pedibus taxa- tur: ut eadem sadij quantitas divcrso pedum numero ab utrisque definiatur. Gellius lib. I. cap. I. Nam cum