장음표시 사용
131쪽
ignotos prorsus hominibus illis, qui vocum nominumque iuventore ac Princi re, uepes extiterunt' Hic enim usurpare licet, quod olim sapienter monuit Romanus Orator haut enim, inquit, nova sunt rerum a novarum facienda nomina , aut ex aliis Qv. l. transferenda. Quare cum Ecclesia Catholica novum aliquo dogma proponit, autumotos Graecis Latinisque Vocum Autho- ribus ritus inducit, nova sane vocabula in-Veniat necesse est, aut ad alium usum ea transferat, quae a peritis illis artium ac disciplinarum magistris jam usurpata videam tur Enimver cum ipsi Ethnici ab uno Daemone cruditi, in prophanis ritibus suis ac caeremoniis appellandis, tantum sibi arrogaverint juris, ecquid Otristiana Eccle- sia a Divino Spiritu sapientissime imbuta instituta, illud ipsum sibi non tribuat in Religionis sanctissimae caerimoniis ac ritibus nuncupandis Quare cum illa divino monitu excitata fuerit , ad honorem albquem sanctis, eorumque Imaginibus tri-huendum, inferiorem illum tamen cultui ac reverentiae quae Deo ipsi exhibetur;cumque ala quam Duliae & Latriae vocabula
non occurrerent, quibus,reverentia hominibus dignitate praestantibus impertiri soli-ra significaretur,potuit vocum illarum viri
132쪽
De cultu Crucis o Imai Christi os
te factam mortalibus TrinitatiSin Incarna idem, tionis notitiam , nullum omnino inter substantiamin subsistentiam , inter naturam: signifi
personam, constitutum fuisse discrimen solitasque vulgo res illas omnes iisdemio ad'Mat. cibus designari Quamobrem Graeci a u. . , tres Ignatius martyr , Irenaeus , Gregorius 2 T. Nicenus, Epiphanius, ipseque pud Atha G, ita
nasium Dionysius Romanus, aliique qui iam I. primis Ecclesiae temporibus floruerunt O Dioti,i ceSμιανο ι-α m, tum ad naturam, tum Q ad personas divinas indicandas , absque ut A Mindiscrimine, adhibebant donec tandem an miadversum est , dum plures Aeti re μ' ' censerentur , qua ratione plures per nae numerabantur, hominibus a fide alienis locum dari existimandi , multiplicem in Deo esse substantiam, multiplicemque naturam. Tunc enimvero diversa vocibus illis, eaque contractior subjecta. sententia est,
placitumque ut inposterum muerunt: b-lam personam, ese vero naturam dum taxat ac substantiam desiignaret. Atque ea solum ratione voces illas Concilium primum Tertium Constantinopolitanum, Cone.
Calcedoncnse, Patresque denaum omnes a Concilii Nicaeni temporibus usurpa m.
Cum itaque Ecclesiae Catholicae expo VC,
133쪽
c.... nenti dogmata Religionis linguarum au-λ, . ioribus ignotae, fas olim licitumque fuerit, di i nonnullarum vocum notionem ac potestatem modo extendere , modo contrahere, diversamque ab ea , quam nomenclatores indidiment, vim illis sententiamque subjicere Laio sane ridiculum esse commentum existimares illam ultra jus fasque progres sam, cum voces Duliae uaeria, quae ex Veterum Graecorum instituto, idem ignificabant, inter se distinxit 4 Latriam qui dem Dei cultui, Duliam vero Sanctorum cultui assignavit. XXIV. Veium omissis hujusmodi nominum Verborumque tricis , in eo disputationis cardo vertitur ut statuatur, quae sit natura Veraque ac germana notio cultd Latriae; ex quo plane intelligatur quid discriminis inter reverentiam quae Christo Domino,&quae ejus imaginibus exhibetur; quid inter Dei& Sanctorum cultum intersiit. Aat, Assero igitur atriae cultum observan-- eoitiae genus esse , quo praestantissimam Dei
an tio naturam fiammumque ejus in res omnes alleuius imperium Veneramur, nosque cjus numini ac potestati addictos penit is ac deditos ιζ',.s ' profitemur. Et illa quidem observantia iu- ,eiendi terioribus animi motibus, fide, amore, fiducia, humilitate exhiberi potest; externa
134쪽
De tutia Cratis o mat Christ. os
tamen reverentiain corporis demissione, quam adorationem vulgo appellant , ut plurimum declaratur. Quamobrem adoratio , cultusque Latriae, qui pronis stratisque corporibus, sacrificiis, precationibus celebratur, praeter externos illos ritus, duobus animi motibus , altero intelligentiae, voluntatis altero continetur. Primo enim Deum credimus esse rerum omnium effectorem ac principem , summumque vitae salutis nostra arbitrum, ac moderatorem. Deinde nos eius potestati ex animo rite subjicimus, nostramque hanc animi observantiam exteriori illa reverentia volumus esse testatam. Quare Latriae cultum antecedit quidem notitia,certaque existimatio praestantissimae et ' dignitatis ac potestatis rei illius quam coli Christi
tissimum,informaliter, ut aiunt, in eo et με positus est, quod velimus nos illi subjice re , nostramque hanc servitutem externa illa reverentia sancire ac declarare. Unde fit, ut quandocumque Coram Christi Imaginibus , caput gentiaque demittimus, rein vera ipsi Christo , nequaquam autem ejus Imagini Latriae cultum exhibeamus. Primo quidem quia nemini umquam venit in
mentem opinari , ineve muto illi simul O
135쪽
cro praestantissimam naturam, sum que vitae, salutis, ac fortunarum nostrarum dominatum Deinde quia exteriori illa reverentia, nolumus sane caput vitamque nostram imagini devoure, nosquc illi in perpetuam ac religiosam tradere servitutem. Atque ex duplici illo capite omnino ei citur, ut cultum imaginum latriae cultum appellaverit nemo, qui omni partium
affectu liber, voluerit de rebus existimare. xxv Atque ut plane constet non existere Lais triete cultum sola corporis demissione, niti
accedat voluntatis motus suam servitutem profitentis 3 ex quo velut ex forma, La triae cultus, omnisque vera religio efflorescit, uVat eorum quae in superiori dissertatione dicta sunt,memoriam revocare. Cum sisti milites Christum Dominum de genu con- ., Σ . ' salutabant, quanquam eum honorifice
iis te demisseque venerabantur, cille dignissimus erat qui omni honorum, officiorumque genere ornaretur, nemo tamen illa salutantium officia adorationem Latriae, cultum religiosum interpreteIur, eam cer
te unam ob causam quod militibus illis animus nequaquam esset Christi divinitatem, summumque in res omnes imperium revereriri cirridendi animo potius, quam
subjiciendi se , hujusmodi eicia exhibς-
136쪽
.De tuitu Crucis amat Christi. io
rent. Ipsi quin etiam Ethnici a natura dumtaxat instituti, haud existimabant cultum Religiosum mere externis ritibus celebrari, nisi illi, quod colebatur, numini, se mensin voluntas affectu interiore subjicerent. Quamobrem Poeta satyricu lepide omnino jocatur in sacrilegos furcs il Aut quilos, qui,dum specie assimulatae Religioni S, aulati Deorum statuis supplicabant, easque reve u s,renter osculabantur , aureorum amiculo- Vςl
rum lacinias, intextasique amiculi argentilam de Dracteolas dentibus revellebant Nimirum due,
Viris sapientibus non videbatur,tultum isae p
lum , quibuscumque extemis perageretur ritibus, eme vcre religiosium , quem non interior religionis sensus , sed vel a aritia aurique cupiditas, vel quaepiam alia Eumana affectio suaderet. Res clarius patebit exemplis. Cum sum-XXVI. mus princeps ac Dominus unum ex aulicis sibi legat, qui fundum vectigali immunem, suoque imperio obnoxium, laudum Vocant, Viro cuipiam nobili tradat jure optimo possidendum , positis ille humi genibus iactisique Legati manibus, se rite fidei ac clientelae obligat Sacramento Nemo sane dixerit, externo illo consuetoque ritu, virum nobilcm legato obnoxium fie
ri, esseque illi beneficio, acceptique suila
137쪽
di jure obstrictum. Quamobrem Quia
videlicet illi animus nequaquam cst , in legati verba urare , seque in ejus clientelam ac ditionem conferre eoque solum
spectat corporis illa demissio, ac religio Sacramenti, ut summo Domino obnoxium
se profiteatur , eique uni fundum simul omnem , fortunasque,4 fidem obstringat. Haud dissimili ratione, cum homo Christianus flexis genibus, aut aperto pronoque capite, Christi Imaginem veneratur; non ille certe imagini, quod adversarii calumniantur , aut servit aut famulatur meque enim externa illa reverentia significat agnoscere se in imagine praestantiam aliquam dignitatis meque se ei ullo pacto in servitutem addicit. Quippe habet dumtaxat in animo usu cultuque imaginis, summum exemplaris, videlicet Christi Domini, in res omnes Imperium ac potestatem revereri, seque adeo ejus unius cultui ac famulatui devovere. ea ,6 Itaque per summam injuriam, imagini- ' ius servire nos, adversiarii jactant, obtru-3m gi duritque pius famulatus ac servitutis nocet,itute mina illa invisa magis grandius aliquid au nantia , quam culius Madorationis vocabula quae fuerant hactenus usurpata Siezim de Latriae servitute agatur, quae m-
138쪽
De cultu Crucis amet Christi. oo
nium religiosissima est, negat Ecclesia Catholica, pernegatque eum se cultum vel Sanctis, vel Sanctorum, aut Christi ipsius Imaginibus deferre. Neque vero sapientibus solum doctisque viris ea laus est, velut beneficii loco, ab adverseriis concedenda.
Contendimus enim, neminem, etiam ex
infima plebe, indoctisque mulierculis adeo esse obtuso hebetique ingenio, in pictis Sanctorum, aut Christi iconibus , iigneis lapideisque simulachris praestantissimam naturam tribuat, summumque rerum omnium dominatum velitque se hujusmodi potestati obnoxium profiteri, externa illa reverentia thure, odoribusque, ac cereis, quos ad eorum ara prunus iris
Si veris de cultu Duli e sermo est 3 negamus item ulli Catholicorum unquam venisse in mentem, imagines aliqua aut vi, aut potestate , aut istutum laude praeditas esse, nae hunc sibi cultum ac fiduciam vindicent. Hoc tamen adversariis probandum fuerat, ut Ecclesiam Romanam imaginibus servire convincerenta probandum inquam, Divinam illis potestatem sum
mumque rerum omnium dominatum, aut saltem singularem virtutis ac meriti praestantiam a nobis tribui , nostrumque iamc
139쪽
animi sensum externa illa reverentia declarari. Quod nisi perfecerint, inane illud se vitutis ac Idololatriae commentum ridebi-
mus,&explodemus,pergemusque porro inficiari. maginibus servire nos aut famulari Verum , inquient, quod tandem hono-xxvIi ris genus a Catholicis imaginibus desertur, Quod cum earum in conspectu, se vel in genua, .uar vel humi venerabundi abjiciunt , quove h/hς illum nomine, cultiisne, honoriS, adora-es Dioni', aut servitutis appellant Omissis in praesentia nomine, de quo inscrius dicetur, rem ipsam, hoc est cultus ipsius naturam explicandam aggredior. Et quamquam hic de cruce solum , hi istsque Imaginibus sermo est , eadem ameri principia suo loco a me retractanda sunt 3 ubi de cultu Sanctorum, deque eorum imaginibus disseretur. Cultus Latriae, ut superius indicavi, est affectus voluntatis singularem suam erga
summum rerum omnium authorem ac principem, observantiam, infimamque se Vitutem, externa aliqua reverentiae nota, testificantis Quamobrem externa illa reverentia est velut obiectum materiale interioris motus voluntatis, seu materia ac instrumentum quo, ad divinum numen co
lendum, utitur interior ille Religionis as
140쪽
sectus, quem Latriae cultum nuncupamuS. Qu posito, Doctores Catholici duobus modis explicant honorem qui Cruci Imagini tribuitur , cum in ea Christus
Alii enim existimant, dum quis Imagine coram, in genua provolutus Christum . V. Diam veneratur Imagini quidem sola cor zz: iaporis demissione, Christo vero interiorem animi observantiam exhiberi. Qua ratione cum vir nobilis ad regi Legati genua supplex , jurejurando se tradit in regis clientelam ac potestatem,Legato quidem exterior, Regi vero interior reverentia desertur, cui certe uni voluit ille, ridem obligare,' dicere Sacramentum. Quamo 'larem ut nemo aequus rerum aestimatorserio dixerit, virum nobilem qui in sinu Regii Legati nixus genibus se clientelae obligat Sacramento , Legato ipsi obnoxiu fieri ,eique perinde ac Regi esse, accepti beneficii jure, obstrictum sita neque existimaverit virum Catholicam, qui flexo p plite Christum in imagine Veneratur, seque ejus numini ac potestati devovet; hunc inquam imagini servire, se illi subjicere , eamque non minori quam Chistum, ipsum observantia revereri. Apage ridiculum ineptumque commentum λ