Elementa theologiae practicae ad usum studiosae juventutis. Tomus primus quartus .. Complectens Tractatus de sacramentis

311쪽

gog De Poen tent a , Ο Extrema Unct.bet excludere omnem peccati affectum, omnemque peccandi voluntatem . Atqui hoc praestare nequit , nisi sit appretiative summa. Nam poenitens nisi oderit peccatum , & illud csetestetur super omne aliud malum, ita ut paratus sit omni bono carere , & quodcunque malum eligere, quam peccare mortaliter ; non est sufficienter dispositus. Atqui haec dispositio est de peccato dolere Contritione appretiati Ue uimuma. Ergo. 2. Deus est summum bonum,

ideoque super omnia diligendus . Ergo super omnia nobis displicere debet peccatum, quod est ejus offensa , ejusque amicitia ac possessione nos privat. Ex dictis colliges I. optandam quidem, sed necessariam non esse Contriti

nem intensive summam , nempe quae summo voluntatis ardore in odium Peccati , & amorem Dei fertur . I. Quia Contritio ruppretiativa, ex eo quod Voluntatem Peccandi excludit, ex Trid. est dispositio su ficiens ad obtinendam veniam in sacramento . a. uia Scriptura in conversione nullam certam graduum intensionem designat, sed simpliciter peccatori sincere ad Deum converso veniam promittit. Converini mini ad me , oe ego convertar ad voS .E echielis L Colliges II. nec etiam necessariam esse Contritionem extensive summam I. quoad numerum peccatorum I nam aliter essent

312쪽

C.I. De Sacramento Poenisentiae . 3oysent tot Contritionis actus sub ipsum absolutionis tempus repetendi , suot fui ssent numero peccata : quod impossibile esset , praesertim in peccatoribus consummatae malitiae, quorum iniquitates numerum capillorum capitis supergrediuntur. 2. Quoad diversitatem peccatorum ; nam sufficit communi ratione omnia detestari, ut superius dictum est . 3. Quoad moram temporis nam Deus nostrae Ialutis cupidissimus nullam moram ad tribuendam nobis veniam imponit, ait Catechismus Rom. Atque id manifeste probant exempla Davidis piique Latronis, qui statim per contritionem O

tinuerunt peccati remissionem. Prob. 6. pars, ut sit essicax, ita ut I. excludat omnem assectum ad quodvis momrale peccatum: a. ut contineat proposilium firmum non peccandi de cetero mortaliter. Nam vera Contritio est vera cordis conversio ad Deum. Atqui vera cordis conversio nequit esse sine efficaci odio pecca

ti , & amore justitiae efficaci . At ubi

occurrit efficax odium peccati , & amor justitiae enicax , ibi necessario occurrit firma amplius non peccandi voluntas . Ergo. Vide Trid. in laud. Seg. XIV. aperte definientem , Contritionem , viarae novae propositum , di inchoationem eontinere infra ad Attritionem requirit, tit voluntatem peccanssi excludat. Quod idem est , ac non peccandi propositum.

313쪽

3ro De Poen tent a,'Extrema Unct. Propositum istud non peccandi de cetero , debet esse formale & explicitum, ut docet senior Iheologorum pars; nam Trident num praeter dolorem peccati expresse requirit propositum non peccandi : quod frustra requireret, si talis esset propositum virtuale in ipsa detestatione inclusum. Propositum ad Confessionem necessarium debet esse firmum, efficax , & universale. I. Firmum censetur propositum ,

si tum cum elicitur, absolute α simpliciter poenitens in illo velit perseverare: Σ. Ο-cax affective , quatenus absilute excludit

omnem voluntatem peccandi mortaliter , ita ut poenitens paratus sit omne malum generatim perferre , quam iterum relabi . Ηmc non solum proponat evitare peccatum , sed occasiones , & pericula peccandi declinare . Non tamen necesse est, ut sit efficax effective, quasi vi illius fieri debeat, ut poenitens numquam peccatum quod doluit , aliudve perpetret. Alioquin quilibet gravis relapsus insufficientiam doloris,& propositi argueret, quod est falsum. Nota, proposita, quae abstine

tiam a peccatis non pariunt, communiter inefficacia esse. Propositum , ait D. Thomas

in Psal. XXXVIII. optime manifestatur per operationem. Sed de hoc infra. . 3. Ut sit universale , nempe voluntas abstinendi ab omnibus & singulis peccatis mortalibus , secus de venialibus, ut optime docet D.

314쪽

C. I. De Sacramento Poenitentiae . 3M Thomas pari. q. 87. an. I. ad I. Poenitentia de peccatis mortalibus requir i , quod bomo proponat abstinere ab omnibus , singulis mortalibus. Sed ad poenitentiam peccatorum venialium requiritur, quod homo propo uat absinere a singulis , non tamen ab omnibus quia hoc infirmitas hujus vitae non patitur . Debet tamen hahere propositum se praestarandi ad peccatamen alia minuenda ; alioquin esset ei periculum desiuiendi, cum delereret appetitum ρω-jiciendi , sieu tollendi imoedimenta spir tualis

pro fiet: s , quae sunt peccata van alia. Contritio a ps enitente elici debet I .relative ad C insessionem ; cum dolor de peccatis sit actio sacramentalis , quae per intentionem poenitentis subjici debet sormae sacramentali . a. Necessario elicienda ante absolutionem , cum sit materia ejusdem proxima, & peccata sine poenitentia non remittuntur. Utrum praecedere debeat etiam Confelisionem, dispurant Theologi . Pro pravi monent, ut Consessarii, si

Poenitentes non satis contritos deprehendant, eos inflamment ad Contritionem , & post Elicitam Contritionem illos interrogent , an iterum in genere de peccatis antea narratis se accusent. 3. Actus iste Contritionis morali ter perdurare debet , et si physice sit elapsus, ut poenitens vi illius dicatur absolvi. Pro praxi poenitentes absolutionem recepturi dolorem renoVent . q.

315쪽

i 1 De Poenisentia , er Extrema Unct. Requiritur nova Contritio, quoties datur nova absolutio ; quia nova forma exigit novam materiam . Plures contrarium docent : sed in hoc summo negotio sequimini tutiora.

III. De Necessitate Contritionis. Nota I. Necessitas duplex: medii, dc

praecepti. Prima dicitur ea, per quam medium ita requiritur , ut sine eo, etiam in extrema finis necessitate obtineri nequeat.

Altera dicitur illa , per quam medium praecipitur quidem , sed sine eo , saltem In extrema necessitate, finis haberi potest. Nota II. Contritionis necessitas sive medii , sive praecepti considerari potest relate vel ad peccata mortalia, vel ad peccata venialia, vel ad tempus, quo praeceptum Contritionis urget. Sed quid de hac materia tenendum, sequentibus propositionibus aperiemuS.

Prop. I. Contritio fusciens ad remissionem mor talium , es necusaria necessitate medii, praecepti divini . Ρrob. I. pars. Illud dicitur necessarium necessitate medii, sine quo finis haberi nequit . Atqui aeterna salus , quae est hominis finis , ita a Contritione pendet , ut sine ea obtineri nequeat . Ergo . Ni

316쪽

C. . De Sacramento Poenisentiae. 3I3 poenitentiam egeritis , omnes similiter peribilis Lucae XIII. Hinc Trid. Sess. XIV.

cap. q. declarat , quo is tempore ad impetrandam veniam peccatorum Contritionis

motum fuisse necessarium . Nota . Contritio sufficiens ad remissionem mortalium est perfecta , Vel imperfecta cum secrame

io, ut mox dicemus.

Ex dictis inseres Ι. sine Contritione

etiam inculpate omissa, impium peccatorum remissionem, & proinde falutem aeternam consequi non posse . II. Requiri ad mortalia Contritionis actum expressum & se malem . Utrum aliquando sufficiat ad justificationem Contritio virtualis, contenta in astu perfectae caritatis, puta in eo, qui non cogitat de peccatis, non expedit hanc discutere quaestionem , sed vide Iuvenianium in de Sacram. Prob. 2. pars. I. Pluribus Scripturae locis Deus peccatoribus imperat poenitentiam : Convertimini, agite poenitentiam ab omnibus iniquitatibus vestris , Errecb.

XVIII. .Agite poenitentiam, . golor. II. At

qui praecepta non dantur de habitibus vi tutum , sed de illarum actibus, ut redie domcet D. Thomas . Ergo ex Scriptura exstat praeceptum speciale divinum eliciendi explicitum Contritionis actum . a. Impius etiam jure naturali adstringitur ad Contritionem nam ex lege cuiusdam justitiae

317쪽

314 De Poenitentia , m Extrema Unct. netur injuriam Deo illatam modo conve- 3nienti, & a Deo instituto . Atqui modus conveniens, & a Deo institutus , ut divina offensa resarciatur, est Contritio, nempe actus doloris, & detestationis peccati. EUO. Hinc peccator qui elicit actum dilectionis Dei super omnia , tenetur adhuc oelicere actum explicitum Contritionis, ca-jus omissio esset speciale peccatum contra virtutem poenitentiae . Prop. II.

Homo laesus iure d ino ρο naturali

tenetur ad non differendam saltem notabialiter Contritionem sufficientem ad jusificatiaonem post mortale admissium I ita ut notabilis ejus dilatio sit novum peccatum mortale. Prob. I. Deus praecipit, & jubet celerem ac sollicitam poenitentiam transgressoribus aeternam poenam minatur. INe tardes cou-

verti ad Dominum , m ne differas de die in idiem. Subito enim veniet ira illius , in tempore vindis Iae disperdet te . Ecelesias ei V. Atqui Domini mandatum , poena

aeterna transgressoribus imposita, rigorosum arguunt praeceptum de non differenda poe- , nitentia. Ergo homo lapsus , qui saltem notabiliter Contritionem differt, novo PeC-cato se adstringit. a. Per notabilem Contritionis dilationem peccator videtur vir- ltualiter contemnere divinam amicitiam , i permanendo voluntarie in statu peccati, dum la Deo ut in gratiam redeat, sollicitatur .

318쪽

c.L De Sacramento Poenisentiae. 3IIν 3. Peccaret contra caritatem sibi debitam, exponendo se proximo periculo relabendi . Nam Peccatum , quod per poenitentiam nora deletur , suo pondere ad aliud trabit, II. Gregorius M. hom. H. in E ecbiel. Ergo notabilis dilatio Contritionis est peccatum

mortale I. contra Virtutem poenitentiae ἰΣ. Contra caritatem Vetantem quemlibet

contemtum divinae amicitiae ; 3. contra caritatem sibi debitam prohibentem , nequis se exponat proximo periculo spiritualis ruinae .

Quaenam autem notabilis temporis dilatio censeatur, ut sufficiat ad mortale, valde discrepant Theologi . Quidam pumtant, differre per hebdomadam , alii per mensem: sed rectius qui docent id mor li judicio aestimandum esse, opportunitate, periculis, tentationibus, & aliis circumsta tiis spectatis. Hinc inseres I. praeceptum Contritio nis obligare per se & ratione sui in probabili mortis periculo. Quod certum est apud omnes; nam qui tunc Contritionem Omitteret, exponeret se periculo non am plius poenitendi , & proinde moriendi in peccato: a. juxta multos saepius in vita, non secus ac praeceptum caritatis. Inseres II. obligare per accidens, idest non ratione sui , & per se , sed ratione alterius praecepti, quod urgere supponitur, I. cum quis silitens in mortali , sacra-l O a menis

319쪽

3rs De Poenitentia, Extrema Unct. menta vivorum ministrare vel suscipere debet: a. Quando actus Contritionis necessarius judicatur ad graves tentationes superandas : 3. Quando quis tenetur elicere actum caritatis erga Deum ; tunc enim Occurrente memoria peccati , tenetur suum peccatum detestari. Prop. III. remissionem venialium etiam ἰniuiso requiritur aliqua Poenitentia , seudiolicentia , ac retractatio vel formalis, vel saltem virtualis. Prob. I. pars I. ex Scriptura, quae nullo Iosito discrimine peccatorum gravium &evium , ad illorum remissionem postulat Contritionem. 2. Ex S. Musino , qui esti93. haec docet : Nec qitemquam putes ab errore ad veritatem, vel a quocunque sve magno , sive parvo peccato ad correctionem sine Poenitentia posse trans re. Prob. 2. pars. Sat est, ut contritio,&displicentia de venialibus sit virtualis, scilicet quae consistat in supernaturali virtutis alicujus actu, vi cujus homo formaliter detestaretur illud peccatum , si tunc memoriae occurreret. Ita D. Thomas R. pari. g. Z7. art. a. in c. qui docet , sincere ali quem motum caritatis ad eorum remissionem .

Cum enim peccata venialia per se non pugnent cum habitu caritatis , sed cum ejus servore, lassicit ad eorum deletionem per oppositum virtutis actum ea retracta

re .

320쪽

. CL De Sacramento Poenisentiae. 3ITre . Si tamen in sacramento Poenitentiae pro materia subjiciuntur, certum est requiri formalem contritionem, ut superius dictum est . Item ad eorum remissionem adhibentur sacramentalia, ut aspersio aquae lustra, lis &c. dummodo excitentur in nobis actus suffcientes ad eam remissionem. . . IV. De Divisione Contritionis. Nota L Contritio dividitur in perfectam , dc imperfectam . Perfecta , quae simpliciter Contritio dicitur , est animi dolor, ae detesatio de peccato commisso cum proposito: non peccandi de cetero, ex motivo caritatis perfectae . Contritio impersecta , quae & Attritio vocitatur, animi dolor, ac detestatio de peccato commisso cum pro-ν posito non peccandi de cetero , ex motivo aliquo supernaturali seu per fidem cognito, di tincto a motivo caritatis perfectae, ut ex turpitudinis peccati consideratione , vel ex gehennae poenarum metu . Trid. Sess. XIV. cap. q. . Contritio perfecta semper justineat, antequam Ρoenitentiae sacramentum actu recipiatur, licet non sine sacramenti voto. rrid. loc. laud. Ets Contriti , nem hanc aliquando caritate perfectam esse contingat , hominemque Deo reconciliare, prius quam hoc sacramentum actu susci