Elementa theologiae practicae ad usum studiosae juventutis. Tomus primus quartus .. Complectens Tractatus de sacramentis

71쪽

TRACTATUS

DE BAPTISMO, ET CONFIRMATIONE.C Α Ρ. I. De Baptismo . B ptismus Graeca voY est, quae latine

immersionem, ablutionem , lotionem significat. Ob varios tamen hujus sacramenti effectus aliis etiam nominthus a Patribus appellatus fuit, & praecipue Sacramen rum regenerationis , Mei , illum nationis. Quia homo carnalis per Baptismum ad sei- .ritualem vitam renascitur , fide quam in

Baptismo profitetur, illustratur . Definitur a Catechismo Rom. pari. II. lcap. a. f. I. Sacramentum regenerationis per aquam in verbo. Haec definitio materiam, formam, & proprietatem Baptismi paucis enunciat. Dicitur i. Baptismus esse Iacramentum , & merito, cum sit divinae gratiae sensibile signum e quae ratio cuique sacramento convenit . a. Eme sacra- amentum regenerationis ς nam in Scripturis lad Tit. III. nuncupatur lavacrum regener

72쪽

stionis, o renovationis Diritus Sanctἰd 3. per aquam in verbo. Hae voces materiam, di formam sacramenti exhibent.

De Materia Baptismi. Duplex est materia : remota , & pro-x ma . De hac infra , de illa nunc. Sit ergo

De Remota Materia Baptismi. Prop. I. Omnis sola aqua naturalis es materia remota Baptismi. Prob. I. Ea est necessaria Baptismi materia, quam Christus instituit, Apostq-ii usurparunt , & Ecclesia constanti adhibet praxi . Atqui aquam ut solam Baptis. mi materiam Christus instituit . Joannis III. Nis quis renatus fuerit ex aqua , oespiritu Sancto , non potes introire in Re-fnum Dei . a. Apostoli sola aqua naturali apti rarunt. Adtor. X. Petrus Cornelium, ejusque familiares baptigaturus : Numquid aquam , inquit , quis prohibere potes , ut non baptiqentur hi 8 3. Eandem materiam constanter adhibuerunt Patres. . Musinus Tract. I . in Jqan. Tolle aquam , non es

i li

73쪽

o De Baptimo, m Confirmat. . haptismtιs . Idem habetur ex repetitis Ecclesiae definitionibus: ex Conciliis Later ne is , Florentino , & Tridentino seli. VII. ean in quo anathemate damnantur ii, qui verba Christi Domini, nisi quis renatus fuerit , ad aliquam metaphoram detorserint. Ergo dcc. Cur Christus Dominus aquam Potius, quam alium liquorem suinserit pro materia Baptisini Nulla solidior ratio assis gnari potest, praeter divinam ejus voluntatem, quae sic disposuit . Plures tamen hujus inititutionis congruentias assignant

Patres, quas S. Thomas 3.part. q. 66. art.

3. paucis complectitur . Prima est aptitudo aquae ad stignificandos Baptisini effectus ; aqua enim sua humiditate lavans , apte significat ablutionem peccatorum : sua frigiditate temperans superfluitatem caloris , clare exprimit mitigationem concupiscentiae : sua pelluciditate luismen suscipiens , non obscure indicat B ptismum esse sacramentum fidei. Altera est aquae facillimus usus , conveniens necessitati hujus lacramenti . Prop. II. Valida Baptismi materia disenda essaqua Aementaris proprie disia , quamυis rebus aliis sit tantum permixta , modo usum communem , oe aesimationem aquae

retineat.

Prob. Quia ex commilni hominum

74쪽

C. I. De Baptismo. 7 Isensu , non ex Philosophorum disputationibus judicandum est , quaenam aqua dicenda sit naturalis. Ergo. Ita Doctores

omnes.

Hinc colliges I. aptam hujus sacra.

menti materiam esse aquam veram ,

naturalem sontium , puteorum maris , suminum , lacuum, Ragnorum, paludum, cusernarum, o pluviaἰ- , quamcunques licem puram, quae propriam aquae spetiem retineat e nec referre , frigida sit , an calida. Ita Rituale Rom. jussu Gregorii AIII. editum. Item sumcientem Baptismi materiam essie aquam resolutam ex nive , glacie, gelu , aut rore caeli , aut ex panno madido, vel luto expressam , aut suuphuratam, ferrugineam. Ita communiter asi firmant Theologi . Quia haec sunt aqua naturalis. Imo luxta D. Thomam 3.para.q. 66. art. q. lixivium, & jusculum carnium, modo tenue sit ; quia in qualibet aqua, inquit S. Doctor, qualitercunque transmutata, dummodo non Iolvatur speries aquae,

feri pote se Baptismus . Colliges II. ineptam Baptismi materiam esse aquam artificialem , ut ex rosis , floribus, berbis, seu similibus rebus expressam, aut di illatam, neque quemυis alium liquorem. Ita laud. Rituale Rom. Gregorii XIII. Nam ista non sunt aqua proprie dicta , dc Mementaris . Idem dicendum de nive non resoluta , quia in hoc statu non est

75쪽

est apta corpori abluendo. Liquores vero illi , quorum dubium est apud Theologos, num sint apta materia , m extrema necessitate sub conditione,s haec materia si bufciens , adhibendi

sunt. Hinc in extrema necessitate teneris haptizare in aqua ex sale resoluta, in ce vilia admodum tenui Scc. quamvis sublata necessitate Baptismus sit repetendus.

Prop. III. Min ser sub gr i tenetur saltem iaBaptismo solemni uti aqua beneuicta , quae ex vetuso Ecclesiae usu in ρemigilio Paschae, aut Pentecosses benedicitur. Ρrob. Solemnitas, qua Ecclesia Rom. ex antiqua consuetudine consecrat aquam Baptismo inservientem , reverentia sacramento debita , praxis Ecclesiae non levis obligationis indicia sunt. Hinc optime S. Carolus in suis instructionibus jubet , ut aqua , quae sacramenti Baptismi materia est, non solum vera naturali que si , sed

etiam eo ipso anno . . . . benedicta in Sabbato Sancto, aut Sabbato Pentecoisses . In

Baptismo tamen non solemni , sed privato, libere posse omitti aquam benedictam,& adhiberi communem , docet cum aliis bat, Concina mussitante. 6.II.

76쪽

C. I. De Baptismo.

De Proxima Materia Baptismi. Nota I. Ablutio, seu aquae usus, quo corpus abluitur , dicitur Baptismi materia proxima. Triplex pro diversis temporibus modus abluendi obtinuit, per immersionem, per infugionem, per aspersonem. Ρer immersionem fit , quando in aquam Imme gitur vel caput , vel totum corpus baptizandi . Per infusionem , versando seu eL fundendo aquam supra caput μptizandi . Per aspersionem denique, projiciendo aquae guttas in baptizandi caput. Nota II. A primis Ecclesiae seculis ad XIII. usque Baptismus solemnis ubique fere per trinam immersionem collatus est. Circa seculum XIV. obtinere coepit ritus haptizandi per aspersionem , vel infusi

nem . Innovati ritus plures assignantur caussiae, I. inopia ministrorum : a. baptiis randorum commodum et periculum , ne

infans e manibus ministri delapsus in fumdum Baptisterii , aquis suffocaretur. Prop. I. Val dus es Baptimus ,sve per unam aut trinam immersionem , sue per effusi nem , aut aspersonem miniseratur. Prob. Christus ablutionem absolutam instituit, non modum abluendi. Ergo quoin cunque modo ablutio fiat , valet Baptis, Tom.IV. D mus.

77쪽

νι Bapissima, o Confirmae.

mus. Antecedens patet ex verbis Domini rinuntes , baptinantes &c. quis renatus fuerit ex Confirmatur exemplo Α-postolorum, qui modo unum, modo alterum abluendi ritum usurparunt. Consuetudo diversa , quae variis temtoribus in Ecclesia viguit , propositam sententiam confirmat. Hinc Rituale Rom.

jussu Pauli V. editum inquit : Baptismus ι iere feri possit aut per infusionem , aut per immersonem, aut per aversionem primus tamen, vel secundus modus, qus m

eis sunt in usu pro Ecesesiarum consuetudine , retineantur . Colliges , quamquam hi omnes ritus satis sint ad valide Baptismum ministrandum ἰ peccare tamen ministrum & quidem graviter , si nulla urgente necessitate, ritum suae Ecclesiae in haptirando violaret. Ita cum D. Thoma sentiunt graviores Theologi contra L man, Bonacinam, & alios, qui docent , secluso scandalo & contemis tu, esse tantum veniale . Prop. II. .ad valorem Baptismi non fuscis quia eunque aquae contactus Med. regu ritur, titi usio aquae Dece Φυe m immediate fatia praecipuam corporis partem , nempe caput baptigandi. Prob. I. pars. Talis insesso sicienda est, quae satis sit , ut baptizandus juxta communem sensian ore di proprie ablutus

78쪽

C. I. 'De Baptimo. 7stus dicatur . Atqui nisi contactus aquae

successive fiat , non dicitur vere ablutus. Ergo &C . Unde resolves contra Leandrum , Viasoriam , aliosque, unam vel alteram gutis tam aquae , quae successive non denuit per corpus baptizandi , ad Baptismum satis non esse . Nam juxta communem aestimationem, qui una aquae gutta asper gitur , dicitur madefactus, non lotus.

Prop. a. pars. Ut aliouis vere dicatur lotus, requiritur contactus physicus,&immediata applicatio aquae ad corpus italius, qui abluitur. Ergo ut baptizatus juxta communem usum loquendi vere ablutus dicatur, necesse est, ut aqua immediate carnes baptiZandi attingat. Unde resolves contra Sotum , Valen

tiam, Vegam, & alios, non vere baptizari illum, cui nulla pars corporis immediate tangitur . Hinc non sumcit aspergere vestes Daptizandi , applicare aquam utero materno, quo infans tenetur inclusus, vel secundinae pelliculae, quibus nascitur involuistus ; nam in istis non est abluere corpus , sed ejus involucra . Eadem ratione nec

valide baptizari illum, cujus soli capilli qua asperguntur, quia capilli non sunt pa

tes corporis . Hinc Rituale Argentinum ministrum monet , ut tangat aquai pellem

capitis, unde si capillatus si qui baptisγ-rur , digitis Miserae manus caesariem vus

79쪽

dis inet Sacerdos, dum dextera aquam infundit . Prob. 3. pars. Ut quis dicatur simplicia ter lotus, non sufficit, si solus pes, aut digitus ejus abluatur. Ergo ut quis in lavacro regenerationis dicatur vere ablutus , satis non est , ut in quacunque minima Parte corporis baptivitur ; sed requiritur ut saltem caput sit ablutum. Ovia, ut ait D. Thomas 3. pari. 68. art. Σ. - In nuru ιa exteriorum partium integritas vitae itaeon it, scut in eapite . Proeositam dOctrinam LThomae confirmat Rituale Rom. docens modum, quo ministrari possit Baptisma infanti, qui adhuc in utero matris Inclusus, aliquod membrum visibile emiserit. Inquit enim : Nemo in utero matris clausus baptiviri debet. Si tamen infantis caput emerserit , & periculum mortis immineat , bapti Zetur in capite , nec posteas vivus evaserit, erit iterum baptizandus. At si aliud membrum emerserit , quod vitalem indicat motum, in illo , si periculum impendeat, bapti Eetur , & tunc sinatus vixerit, erit sub conditione bapti-Zandus eo modo, quo supra dictum est: snon es bapt natus, ego te baptino &c. Prop. III. Non offieis valori Baptismatis collat; peν immersionem , s non succedat emerso .

Ita multi contra multos.

Prob. Ad valorem Baptismi suffcie

80쪽

C. I. De Baptismo . . I immediata, & successiva applicatio aquae supra corpus baptizandi. Atqui si quis immergatur , licet non emergat , haec mmnia habentur. Ergo. Ita Gonet, Salmantia censes , Berti , Concina . Hinc colligunt , valere Baptisma, I. si infans e manibus ministri dilabatur in profundum Baptisterii ,

pronuncietque formam minister, antequam puer moriatur: a. si quis in puteum, aut flumen infantem projiciat animo eum haptizandi simul, & submergendi, formamque recitet, dum infans adhuc vivus in aquis reperitur; quia tunc adsunt Verbum , elementum , & ministri intentio requisita ad valorem Baptismi , etsi grave scelus committeret impius minister . Verum si formam proferas in puerum , qui a se i hitur, vel ab alio projicitur in flumen, non stabit Sacramentum . Nam qui larmam recitat, debet abluere, alioqui serma esset falsa : quia non tu 'ui dicis , ego te bain abluis, sed alius abluit . Valet etiam Baptisma collatum ab illo, qui baptizaret aqua Venenata, aut ferventi, cum animo occidendi baptiZatum , dummodo adsit intentio baptizandi , & debita usurpetur se a . Admonitio. Si mater praegnans mO tua iuerit, Betus quam primum caute ex trahatur , ac si vivus fuerit , baptizetur . Rituale Rom. Verum non licet persecare