장음표시 사용
151쪽
141 Commentaria in librum Cap. IX. 'viri ac mulieres, & omnes principes ciuitatis, clausi firmissime ianua, & super reNri Hectum stantes per propugnacula. sa. Accedensiue Abimelech iuxta turrim,
pugnabat sortiter : & appropinquans ostio, ignem supponere nitebatur: H. Mecce una mulier fragmen molae desuper iaciens illi sit capiti Abimelech, & conste git cerebrum eius. 1 . Qui vocavit cito armigerum suum, de ait ad eum: Euagina gladium tuum, Spercute me: ne sorte dicatur quM a femina intersectus sim. Qui iussa perficiens interfecit eum. 1s. Illi liue mortuo, omnes qui cum eo erant
D Israel, reuersi sunt in sedes suas: s6. ct reddidit Deus malum, quod fecerat Abimelech contra patrem suum, interfectis septuaginta fratribus suis. 17. Sisclii mitis quoque, quod operati erant, retributum est, & venit super eos maledictio Ioatham fili j Ierobaal
Lit IERORA AL.J Fingit tyrannus omnes c. se tres suos ambire regnum, e sere inter eos de regno continuam concertationem, ut sibi uni illud
attribuam.Nam filii Iudicum parentibus in Principatu non succedebant, sed uno moliente alius ex alia similia & in his a Deo vel populo eligebatur. Et esto aliquis filiorum hic Gedeon succes&set. is suistit unicus, videlicet prim enuus, non 7 Vnde patet Abimelech haec cofingere deliri, ut sibi uni regnum deferatur. DEDERvNT V E iLLI SEPI v GINTA PONDO ARG. NTi DE FANO BAALsERiτ. J ut ijs milites conscribe ret, per quos regnunt Israclis inuaderet, Ee occuparet. Hebr non habent τὸ sed tam Iuni 7o .a eraui, scilicet siesos. inquiunt vatisi. Α-nas Se alij. verum 7o .sicli argenti sum 7o. florent Brabanti . tuorum quisque continet quatuor Iu lios Rotnanos siue qhiatuor rcgales Hispanicos,
quibus vix unum alteiumve militem conscιibere
potui illit. Quare Arias ex Rabbinis asserit nomine urgenteorum in Pentateucho intestigi licium, in
Prophetis qualis apud Hebr. est hie liber Iudieυὶ
libras. in Hagiographis talenta. Hoc etsi ubique non sit verum huic tamen loco congruere potest, Nam libra argenti continet a .ssos siue florenos Brabanticos quare o .libret argenti faciunt ista. siclos sine stoienos Brabanticos, hoc est coron tos Francicos Wo.quibus illo aeuo plures conscri in poterant milites, saltem ad inchoat,dum bellum. Alij minas intelligunt, mina autem coimebat fi in
m. Ezech.q2. ra. quare v. minae continent
aco. sillos. Alij talenta Miaudiunt: talentum
autem Hebraeum continebat tria millia siclorum, hoc est uncias is . Atticum veto scios i se αhoceii uncias so. quate 7o. talenta ingentem ET OCCi Di T FRATREs suos si Vos IERO a AAL Gedeonis in frretvAGiNTA vi Ros sv PER LAPι DEΜ v xv Μ 1 Erant oret ei, e tantum 6'. nam Ioatham septuagesimus errogetat, imo tant uix si Abimelechum inter τα hlios Gedeonis annia metes. Sed Soti t. more suo rotundum pers ctumque numerum astanat, etiams illi aliquid dest vel superiit; computat enim per denarios, centenarios 3e millenarios. Ita Seratius Ecalij. SUPER LAri DLM vNVM JArias censet lapidem hunc tu vie altare, ab Abi inclech tyranno dicatum
id vi sio Baalberit. ere inq; eodem loco, quo
ante Gedeon pater eius aram Baal destruxerat c.
6. dei ti; et uis est Ieroboal,quasi ipse ulcisci vo- η luet ii iiiititiam a patre factam Deo Baal,ideoque ad sarciendam ham iniuriam illi eodem loco o ciderit, di quasi immolarii o. Gedeonis filios Ecfratres suos. Hinc et Sichiniit; pro restituto eis suo Baal videntur in singula caesorum fratrum capita numerasse ei pondo argenti, scilicet τα pondo pro γ.filijs Gedeonis ab eo caesis. Simili balbarie de parricidio Phraartes Herodis
Parthorum regis ex pellice filius, ut regnaret, pa-εtrem smem & 3o.startes occidit, teste Iustino lib. gratui de lib. io. narrat Ochum Persarum regem 3O.iratres interemisse: sicAmur hes, SelimGB laetetes 5c alii Turcarum Impeti statres suos occudunt,ne ab eis imperio priuentur. Patrum mem ria ad Carolum Quintum confiigit Muleasses rex Tuneianus a proprio filio nomine Amida regno pullias, Ic seruo candeti exoculatus, idq; iusto Dei faciunt argenti vim.Noster vertit predo quae vox C itidicio, eis quM ipse Muleasses prius 18. fratres
propriὰ libram significat. licet podo subinde idemst quod pondus siue sicli, sue upciae seu alterius
Dεν ANO BAALBERi T. Jhoc est Baa, qui prae. erat id est foederi, quale iam Sichimitae eum Abimelech inierant. Sic enim Romani teste Dion. Halicarnasseo li. .coloant Deum Pisium Ae Fidium quas fidei ac foederum tutore de vindicem, ac Iouem fulmen manu continentem, quod sciliacet in eos, qui fidem de fixdus violarent torqueret; Et Iouem lapidem: nam foedus ineuntes illud sinciebant mactando porcum , dicendo: Sim msaram Iuppiter me feriat, νιut , ide Duum hωπι mi abo. Ita Liuius lib. i.vide quomodo tyranni Sichimitae tyrannicum suum imperium
ordiantur a scel re de sacrilegio Expilant enim rarium Dei, sui,ut illud tyranno sito tribuant.Mox partim mactasset, partim exoculas leti Ecce quo agit homnes caeca dc serens dominandi libido. Hi ne patet Abin elech non siisse vere Isrielis Iudicem dc Pi incipem, at te nec a Deo, nec a
populo. sed a paucis Sichimitis ciuibus sit sese iude vi introsum.sed tyrannum: unde nec tribus I da nec cetera eum acceptasse leontur. Hinc do ipse sectiosichem dumtaxat regnauit, ut patet exv. 6ac seq.
Serarius Me opinantur 3c probabiliter coniectant hane quercum esse Elam ni ..ubi Abialiam venio ex Chalasa in Chanaan primu altare Deo erexit.
Genestia. 6. di sub qua Iacob idola domus sui de- Ddit Genes. 3pε. indeq; vocati hieo misis, id
152쪽
Commentaria in Ibrum Iussicum. Cap. IX. i 3
in inti statim . ubi scilicet patriarcEaestato A pulibro fructi eram, issam in or inmin nome
Vos, pinore solebant Deum inuocare. Quercus ergo haec annosa suit, Rι οπι parrum mestu sierota per a G. scilicet quingentorum annorum: tot enim flu runt ab Abraham usque ad Abimelech. Verum ut dixi Iosue vlt.16. haec res incerta est, & communem quercuum quae communiter ad trecclos a nos vitiunt aetatem saperat.
Porro vocatur Exe quercus inire ab H est stationis, ut vertunt Septuag. quM ad eamdem conuenire' Merent flebimitae, ibique stationes &conuentus suos agere.
voragine Mello quae erat inter Sion & Ierusilem. Haec enim erat urbs sita iuxta Sichem,eique su tecta quas eius colonia vel municipium.
qA. Adiuro vos o Sichimitae per Deum, ut incaudiam. Aut q. d. audite me recta iustaque linquentem , vidi Deus vos exaudiat. Exaduerso telassaee verba, inquit, sunt imprecatio ultionis diuinae in impios Sicnimitas. q. d. Opto 5e imprecor vobis ut ad vestram iniquitatem attedat, eamque audiat dc videat, se puniat ac vindicet Deus iustus iudex de scelerum vindex. vos a. IERUNT Lia NA vT vNGERENT svrER SE RE. Geu, Dix ERvNT EOLivAE: IMPERA Nonis,Jm. Hic est primo elegantissimus,& caeterorum omnium antiquissimus Apologus. Gedeon enim
d: Ioatham, multis saeculis antecesserunt Phaedrum, Anienum, Ese m. aliosque fabularum de Gob rum scriptores. DeApologorum orig ne, elegantia. usu, dcc. multa dixi in Ecclesiastico. Porro ut Apologum hunc totum paucis expliaeem dc oculis subijeiam, notandum est primo, illum hie induci a Ioatham .vt ostendat Sichimitis, quam inique & impie egerint tyrannum Abime-lyh in Regem extistendo, caesis .eius fratributi ipso . dignos esse,ut qui parricidam,quia cognatum, ibi Ducem costituerint, ipsum pariter parimodam sentiant. Unde diras illis non latum impre cauir, sed de ex silit a Dei in tides vindicta denutiat. Nota secumo,in Apologi Parabolis de simili. tudinibus quaedam ad decorem de elegantiam
Apologi vel parabolae adii in quae rei per ipsum sis
telligitur Debbora quae in Hebreto scribitur Debbora. de interpretatur apis quae facit mel dulce, dc sicut ficus fructum dulcem , ita quod proprie ashuius arboris respondet interpretationi nominis.
Per vitem uero intelligit ut Gedeon: qui erat de filiis Ioseph. eo qudd Ioseph uocatus est filius a
crescens Genes. s. vitis autem ramus crescit notabiliter in una aestate. Hucusque Lyran. Rursum aptius idein Lyran. per oliuam,inquit,
de qua exprimitur oleum,Scscum qiis habet dui cena fructum; de vitem,quae facit clum plurimum. intelliguntii ratii fili j Gedeonis , qui erant pingues in diuit ijs, dulces in mansuemdine , de multiplicati in prole. Per rhamnum autem, quae est arbor ut lucintelligitur Abimeleth. qui erat de
ignobili matre qui re nauit aliis oecisis. B Plemus & uniuersalitis oliva, ficus & vitis denotuit homines qualibet ratione ad imperandum idoneos Ecaptos. dc Arias quideui per oliuam sapientes, per ficum diu es, per vitem lenes modestosque accipit: Rhamnum vero squi licet adeo
inter arbores non excellat. vi ne arbor vel lignum
quidem iit, sed si ut ex . sed spinae tam iam exilen
acutae&pungent statim tamen imperium inter
ligna oblatum capessitὶ lignificare imperio inep
Rursum aptius per ficum accipias viros mites. . blandos, Laues: per vitem sementes acies Se esta 'caces in agendo hi enim apti sunt ad reg ndum: hnitantur enim Dei sapientiam omnia gubernantem,quae alii ita ine usque ad /m sertiter ictris. t omnia uamter.Sapier .f. i. R ege ergo suaviter, sed fortiter, de sapienter reges. Oliva notat viros c misericordes de bonitate pingues, ae charitate quasi adipatos. Charitas enim uti est regina viri tum se est hominum.Qui ergo charitate sitnt e
piosa optime regunt. Obiurga. puni, castiga; sed ostende te id facere bonexodio, sed ex amore, Scplacebis ijs quos obiurgas Sc castistas. Vnde Citriis tu, Petrum praefecturus Ecclesiae: Simo Dams, inquit, diligis messis imp eoque respondente r D
m, tu sis 'mampie. ubiecit: pase eues m . I n. 2i.v. is qui igitur regit,st ficus per suauitatem, sit vitis de vinum per sortim dinem. st oliua de oleum per compastionem de charitatem. Nota quarto: quod oliua, ficus de xi ix uno ore e sene tespondent, non conuenire sibi ut des rant pinguedinem, dulcedinem de vinum Lum,
quibus tribus Se homines in epulis, de Dij in sacri-gnificatae adaptare non est necesse, imo subindς 1, fici js delectatitur, ut in reges promoueantur. hoc
est impossibile. Qi hie non est necesse, quae de oliva, fico do vite iterantur , sigillatim applicare: pleraque tamen applieari possunt. Nota tertio,arborem hie esse hominem, sed in uertim arbor enim habet radices deorsum , r mos sursum; homo vero radices sens inde innus habet in capite sui sim , pedes vero quasi ramos devisum in ac consilii rationisque capacem. Oliva. ficus de vitis quae recusant oblatum sibi ab arboribus regnum, sint O: honiel. Debbora de Gedeon. ait Lyran. qui priores fuere Iudices, iique optimi, quia inuit E de coacti quasi a Deo principatum capessiverunt.Audi Lyran. Dicunt Hebro,
uod per oliuam sistitificatur Othoniel, quis ite tribu Iuda, ut dictum seit supra c. i.Tribus a tem Iuda vocatur oliua Ierem. a I. 16. O vim νberi,
tantum fgnificare, qudd personae priuati sibi se
que persectioni dccommodis vacare possint: at publicae quae alijs praesunt, ita publicis rebus de euris distineantur; si quidem ut par est rebus non potiri, sed eon silere velint, visibi sui que vix vacare liceat; quod qui amet, imperio abstineat. Rursum reges & principes debere omnem sitam pinguedurem, lulcedinem Ze i titiam transfundere in sui dito ac si quasi depauperare, ut eos ditent si v re reges boni de everget ς hoc est benefici esse volint. Causam aliam dat Arias: Pus, inquit, ex inm intaruma mere auaritia stiti tum apti s quam ius cuius ad exsugendum redique humoram ct freque isma Nd ei, o . uti adeὸ-depuIunduma r. H ad Ameri Os to M D-ri mr allo ristiam res pertinant, adis εἰ iam scam , ta latra do vi tria
153쪽
Hatiis hiure. Non aliter de reges auari, alienas opes ardentes luiunt, ad easque corripiendas in mille manus de brachia diutamur, in publicas Septiuatas aedes se insinuant oculos,cruti enas, th tautos, quidquid abditum S repositum est leo tant, papant,adoriuntur. Verum haec causa hoc loco iii pertinens est. Qudd veto thamnus insolenter respondet sub vina mea requie ite, tantumdem est ac si dieat Tyrannus: sub meam protectionem, quae nulla, vel non nisii 'leata, pungens, amigens Sc peric
lota est quin semel ignem concipis, ille totum
peruadet , omnia due vicina comburet concedite,totosque vos mihi regendos tradite. Rhamnus enim exilis est, unde vix umbram iacit quae protegat,ac sub se delitescctes pungit & stimulat: Sinnatulae in paradisi , dc vitis, id est lex naturae data post d duuium de olea, id est lex Molis sinistentia humanae naturae vulnera curare non F t lentim fit quarto D in rhammim, id est cruce stilla impiraret, iraque resumtu is sup
quia nisi sibi parerm onmes, ct tuere ad mucederent. saturum ut inius ammi gebeo absumet iur. Hetcingeniose dicta soni, sed minus huic loco appotite ad litteram. Rhamnus enim hic notat tyrannum A. Dclech, ac proinde apte repraesentare nequit Christum,Christique crucem es castitatem, sed potius Antichristum. Noster latren Gret serus lib. i.de cruce c. ix censet ideo dici hie delatum fuisse regnum Israelis rhamno , ut sigi,ificaret ut Christum legem Iuda: dirum coronandum rham
i . sub quo fideles placide conquiescunt, ibique
Libani.Sensus est q. d. Tyrannus in suos etiam n bilissimos, ii. quam re ei aduersentur litemque moueant .exitium per suos lictores do milites ii mittet, quo tame ipse quoque Metur & intereat, uti in plerisque tyrannis contigisse narrant hist rh.Vtcumque ergo res cadat, i tyranno nulli ut litas. maxima vero pernicies expectanda est. AE.- quum et go Sc in promptu est. vi de psum vobis δ
Sichimitae eueniat, utpote qui non Uria, aptos im
perium detractantes,sed Abimelech tyrannum il- .md ambientem elegistis, ut idem inquam,eodem modo vobiscum & cum tege vestro Abimelichsacrilego dc parricida agatur, utque dis ordia, la& bellum inter vos concitetur, quo vilique peDeatis. Ita sere Arias.
Allegoriam habet Beda in quaest hic: ligna syLuae,ait, sunt homines: his meitio noluit imperare oliva, ficus dc vitis, quia minime id meribantur: oliua enim gratiam Spiritus sancti, de unctionem pacis significat: ficus sacrae legis habet imaginem ivnde Pateria ilias in vinea plantat ficum, id est legem : vitis significat Christum, ut ait Christus Ioan. I s. iahamnus notat Antichristum.qui omni spemate & seritate humanum genus vastabit. sed exibit ignis de rhamno, id est iniquitas de Anti-cbristo, α omnes qui in eo confidunt pariter douorabit. Rursum S. Hieron. in eap. a. Aggaei. per ligna accipit homines, impros, per oliuam, ficum de vitem tres personas S.Trinitatis, per rhamnum v
to diabolum. Symbol.S. Methodius tractaee Castitate apud
unem atomum. De spitiis coronae Domini haec et tert Gregor. Turonensi, t. Ferunt i vi torrea soles quasi ritiaci appa tre, quas amen si rideantur ambi lib. qu Midae tamen rem sis evnti e diuina. Huc viaque Gret serus. Tri pes. Glossa per oliuainicum, vitem, signi- ροσα C fieant ut tria geneta hominum dignitatem eis minis refugientium. Primi sum deuoti.qinerentes in oratione or diuino obsequio occupari, a quibus retrahit cuia regiminis, quae causat distracticium menti, & isti significamur per oliuam. Psa I s. imua autem Iuvi o ioa fracti sera in domo Dei. Secundi. sunt homines in sacra scriptura studiosi, de adicitur Eccleta4.27. Sphitrum sit per mel aliis, hereditia mea super mel crfamzEt ideo in ea studios refugiunt per curam regiminis, a dulcedine eius separati, de uti signantur per arborem ficum, quae respondit: Numiui pessum deserere duli Memmeam , &e. Tettii sunt nomines vere humiles, qui non reputant se dignos promotione ad regia men aliosum. propter quod haee refiigiunt quam tum pos Iunt.& iiii signantur per vaem quae licet non imisue sustinete, sed ab alio fit ei uir, tamen ea fructus optimis producitur: sic vere hum Photium in Bibliotheca p. se per ficum accipit D lis per alium regi de sustentati quaerit, de fiuctum legem status innocentiae in paradisis: ibi enim ficum comedit Adam quae nos omnes perdidit; per vitem accipit legem naturae stib Noe licenim ii uelut vitem & vinum: per olivam, legem Missis x prophetarum: hi enim ungebantur oleo et per rhamnum, legem Christi; hab enim pungit instarrhamni, quia ipsa est lex mortificationis, castitatis de crucis unde de spinas, quibus coronatus est Christus. suisti e rhamno censet Gret serus, Beli nius & alij primae notae tract. de cruceὶ quae sola potuit vulnera nostrae concupiscemue sanare, ac ijs qui sanari nolunt, eo quod ad crucem nolint
accedere, minatur ignem aeternum. vi de S MN
thodius ibidem censet Eliam fugientem Iezabstem quieuiisse Ab rhamno, pro quo nos habemus ubium, s. Reg. r9.vcl. Sic ergo hunc Apologum
optimum facit dicens: Ν--d psum issime ει-rrum meum, D. um o rimines, ct into cetera let ,σc. Humilitaris enim fiuctus est ves tu placem Deo de hominibus propter quod beata virgo Maria propter humilitatem ad conci piendum Dei filium fuit electa , tu ut ipsa dinit Lucet i . Domi humilitatim ista pia &c. Hii usque Glolla. Rullum S.Clemens liba . Const. Apost. p. z. Apolopum rhamni Episcopis, qisi aspiritualibus
saeculatia curanda animum d. licciunt , a commodat. Audi eum: Imini signavi res ram
154쪽
Commentaria in i brum Iussicum. CapIX.
boremo ritu rhatmirum inserentes: non intiatur πια ι raramque facere Mum alterum eorum, quod
runt, .m Hint in actu Apostolorum Non est aluum iras resim uere verbam mi ct ministrare mensis.
hominibus est cibus, medicina dux Deo vero quo ridie aeeendebatur in septem lampadibus Catia labii. Exodi asan per oleum erat libamen in s enficio mi ha,siue sarinae Ne tinis, Leuit.a. eo cuoque ungebantur Sacerdotes,Pontifices&v ia Tabernaculi. FicvM. J Ficus nonsior et, e vlla se speciosi 17.Origit . . 7. Mamin, inquit minor i,pram
nvisum. EGRED Tua ignis DE ROMNO.J Rhamnus enim sacile concipit ignem, ait Ab Non ex initatione collisione&attritu ramorum, uti fit inflictalliso ad sertum; sed ex stipula similiue -- teria illi subiecta, quae ncile ardente sole, aut alia
quo accendente ignem concipiens eodem thainnum succendit. Ignis hic notat discordiam haec enim exard scens inter tyrannu & subditos, utrosq; sagranu loquasi incendio consumit.Sie Valens Imperi Amanus a Gothis, quos Arrianos secerat, concrematus est: I a Dei iudicis,inquit lib. a. Epist. 3. Petrus Damianus, ab G em c umptis est flamma ornamentotum luxurie ostentat Ad fiuctum edit B rindictae, q- irae peniarat igne Udia.&c enim i-- dulcillimum.Vnde repraesentat eos, qui pauca di. eunt, sed multa magnaque faciunt, iuxta illud Pythootae: Magna rati promittere,sed facere. vos. 13. NUMQViD PO sv MDEsERER Evi xv M MEvM. UOD DE vM LAETi Pacat ET Quod scilicet est tes optima, ait valelius S.Phil. c. armam Deus in Li.creans omnia vidit bona, seu quaedam optima, uti est vinum,quod ipsum de lumines betificati quo enim res quaeque in se est nisi or,eo illius intuitu magis delectatur Deus:vi-mma ergo quod est optimum mire laetificat tam Deum,quam homnes. Hoc verius est in vino cinsectato Eucharistin quod Ioatham ignorabat, quis tia etiam putabat Gum esse corporeum, ac ve
es delectari vino, uti Gentiles putabant Deos vos, ne re & ambrosia. vinum enim Deum laetiascat ; quia vinum erat libuen quod cum hostia libabatur,id est essundebat ut Deo ad cornu ali rix Sia ficium enim erat quas conuiuium, quocum hominibus epulabatur Deus.Vnde in eo erat Mina loco panis, carnes loco epularum, sit pro
condiment vinum vice potus, oleum pro uncti
M. Porro vinum. ait Valesius, laetificat, quia ciatissime abit in vitales spiritus,ae sitis cito in sagui. rem calidum; quae enim cito nutriunt, praestant critatem reflatone illa facili spirituum, ac reuocant ab e utione &deliquio. itaq; exhilarant; robur ver5 ad sustinendos labores non ita prettat, quia Deilla dissipantur Qirare vinum iacis hominem obliuisci dolorum de molestiarum, ut curas omnes deponat. Vide dicta Eccles 3iad illa, Vianam mi odit tem creaeum AO-m ebrietatem. Iucunditatem enim hane parit cita, ut dixi, 'ri. tuum vitalium resectio, quorum Denuria quia laborant melancholic hinc tristes Rint. Mailum vita s. ri ura tententiam: ut sis est ignis ci rhamo,
Allegotiam deinde subiungens Damianus, ac serit Gedeonem esse typum Christi Saluatoris: Per pluri e in mores diuerses debrae natisne, interei, qua Micoris re possem: per sepi viginta Des iidem lim
ta marin visi signo prase his strabis. id est terit
homini bin atque carn/l bis miliaten in acquiescant f t
tamesationuexemplo vel erranei dogmaru incendio com f. rQvi. Riamis enim senu crebrestent in horret,
per qum sit licit quωti peruersio in fur si ις num olemit, laxat, si iiij e cor. Hesue latiis D torvit quam reprium initate denssar. Ex quibus fici lotia enim est cordis laxatio de disusio.qua tandem concludit: tignis itaqM petentibus retem idncit calor aristitia vero eiusdem coturactio&to por, quam causit se in. Quare indicibilem θω
pathiam vinum habet cum corde. tibin Apologo hoc regni arborum proponi poterat palma.cedrus, laurus, quercus,cypressa , . Sed maluit Ioatham proponere oliua,ficum, divitem,quia haee magis sunt in hominum usii capud plutes gent ut Syros, Indos, Italos sunt communia. atque fiuctus serunt omnibus coniuo nimie obuios& utilissimos. m. is Anii nati xvMJ Rhammu ait S. Hieroncin APp crum infruto starbus in senti bis in istis intexta, qua teneat quidquid attigerii ct ramum n. . Gm n Iassam. est prauis quin γιι maciter elent baspias en inha- Maccessit in mediam, quilibet euelisu re- , qvi
vindictae de sutoris egrediatur ex Abimelech, α consumat Sichim uas. Est haec proprie execratio & imprecatio , qua Ioatham impiis Sichimitis imprecatur diras , puta iustam Dei vindiacta &exitium, illaque filii efficax; nam reuera exis
155쪽
qua ipsi diras imprecatus est ei qui reaedificant A qra talantati eis ri tu adu 1β. Et Enchirid. p. Iericho. Et Eliset qua nialedi, ii pueris sibi per tu
dibrium incum alitibus: CEM,Cilae; nam mox ab visis lacerati suere q. Reg. 2.14 Dcus enim vicisti civit impiorum in pios iniurias, eorumque gemi tus,preces Se imprecationes exaudit. EGREDIAT v RIGNis De vi Ris Sicut M, &c. ET D Evo RET AB.MεLECn. lita iactona est. vi patet v. 7.licet enim mulier, iuet tegula occidit Abiu melech,non Detit ex Sichem,sed ex Thebes; t men Thebes erat in finibus Sichem, ait S. Hier. in
locis Hebr. Adde Sichimitas fuisse occasione cura muliere occisus sit Abimelech. Denique Thebes videtur suisse Sichimorum colonia muὰ ac Mello. ET AB irris AERA.J Audi S. Hieron. in locis Hebr. Distat viein Bera ab Eleut lieropoli octo millibus ad Aquilonem. Eleutheropolis urbs erat I . Non sineret boma feri mae , hominens errans de mati Derepsit
Nota hunc locum pro poena vermis consciemtiae, qua east gauit hie sichimita Sc castigat in ἔ- ternum improbos in gehenna, qui sane magnum eis est tormentu.Torquet enim eos acerrime haec cogitatio: Tu tua culpa re stultili te coniecisti in has poenas, tu facillime poteras culpa & tormenta haec vitare. Cur tam demens suisti ut ob modicam voluptatem in aeterna haec incendia te coniic
res λ o stoliditas i o malitia i o cupiditas quo me
duxisti O irrevocabilis error meum:
mitim iniuria ligis. QUI COEPERvNT EvM D ετ set Alli. J sic de Septuag. Hebraeivelli habent inlesu, id est tune eelebris in tribu Iuda non longe dissita a I si prae rarati miti res inruui.Chald. mentiti suis. rusalem. Misi Tiar a DOMIN vs SpiRi TvΜ PEssi MuM INTER A si Mε cu ET u ABiTATOR Es Hebr. Mala. id est viros vel dominos re principes)Sicu M.JS uritum. odii scilicet de discordiae, quasi mutuo exitio consecerunt. Fecit hoc Deus non tantum permissiue sed de positive, obiiciendo eis occasionem discordiae. nimirum in ijciendo scri1-pulum Sichimitis de parricidi js Abimelech, quo ram pii causa suerant , quod6ue ipsi hominem, tam impium & fratricidam si ui regem creas lenirinde enim eum detestari coeperunt quod sentiens Abimelech vicissim eos detestatus est : atque hiesiit fons belli mutui, quo utrique se consecerunt.
suri. Noster tamen Interpres haec tribuit Sichioli. tis,no Deo quia solerter do profunde vidit Deum hune discordue spiritum immisisse in Sichimitas, pet immisiam a se conscientiam dote morsum parricidii cuius auctorent ficiebat iplum Abimelech, Ita Abul. Licet enim Deus politiue nequeat esse C ideoque eum ut particidam ct patriae perditorem
causa peccati, v. g odii & discordiae sed ad illud se habeat permissiue dumtaxat; tamε potest posti aliquid indifferens facere bono fine ex quo pret scit
multa peccata secutura. Scrupuli ergo iam dicti Deus positive fuit causa peccatum vero de odium inde secutum permisit dumtaxat. c d b,S.August.qua M. A. Caia. dc Ariasper spiritum hunc pes smum accipiunt diabolum: huic enim vesenti turbare eorum pacem de bellum concitare, Deus risi tantum per si id ficere, sed de postiuEeum quasi tortorem immisit, ad ipsos tam impios diu xandum de castigandum vi sui scelaris de parricia dij. ob quod castigabantur, recordarentur Zc nitentiam agerent: turbare ergo pacem impiorum pios vrianimi vi opprimentium ob finem iam dictuva, est vitrii unon vitium: in diabolo ver destvit iv.quia ipse malo fine id facit; ut scilicet odia, caedes, aliaque peccata suscitet. sic Deus spiritum exiiij immisit in impium Achab ad eum in bello occidendum.3. Reg.vit. Hinc Poetet dicut Iouem id facere per Alecto caeterasque iurias; de qua ira canit Virgil. 7. AEneid. Isct cara Assicto Ararum ab siti Dami sub L. Daqueissisque, θι rimina nosa cordi.
Di ij e compositam putemsu crimina mis lima Mitto atqissimul rapiatqMimunt in Denique iuste hete cunnia direxit Deus ad eam pandum patricidia Abimelech, de idololatriam
Sichimitarum. Sapientet S.August. lib. 22. de Civit. e. I. Musta ista mala contra volantarem Dei: id senta est iste sapismia ta itaque vi tutis, ut in eos exit in
auersabantur ac contra eum bellu palabant.Nulla
enim alia hic odij ca probabilis afferri potest. ULNir Avτε M Graia J Fuit hic Gaal hostii vis,.isi
de aemulus Abimelech, qui eo velut vili de adigno deiecto. ambiebat fieri Princeps Sichimitatum,ut
VAWANTEs viηvA J uuas colligendo de in torculari exprimendo.vineae hae erant principum Sichem, qui Abimelech in regem euexerant sottEetiam erant vineae ipsius Abimelech.ita Abul. INGRES, I v T FANvM DEi sui, Jputa Baal betit v, CLAMAN τε GAAL Filio Osgo : Quis τ voLas.
V Quatuor rationibus Gaal eoncitat sic himitas ad rebelladum regi Abimelech a se electo. Prima abimi ιιαλ qM.Abimelech est vilissimus Sichimitarum, utpote filius concubinae patriuida, tyranus.Ergo indignum est pati ut ipseSichimius de Israeli dominetur.Secunda: Qualii Siclum λ quas dicat: Sichem est nobilis, antiqua, potens diuesque ciuitas, in qua sunt multi sapientes depra stantes viri digni ioeperio. Quis ergo ferax infamem Abimelech illis dominatiλTertia: Numquid non e Ilo Ieroboae , id est Gedeonis, qui vestrum Deum Baal prosa nauit , eiusque ram euertit λ q. s. Gedeon vestium Deum Baal euertit, Abimelech autem est filius Gedeonis, Quid ergo a filio hoc expectandum, nisi similia
paterne audaciae ex*la,vi Baalem α numina ve
156쪽
. Commentaria in Ebrum Iussicum. CapIX. i
. Ot: Abimelech super Sichimitas Plinei min& vse peragenduna, ut volum Iosephus & Procopius, earium suum conitituit Zebul ignobilem & ex sum lituum: indignu ergo est ut ei pareamus.Quis enun patiatur valem seruum libem dc nobilibus capiti , dominari Sichimitas appellat inti Emis quod ciues essent urbis Sichem, in qua ante F .annos regnarat celebris ille in Genesi princeps Eouit, pater Sichem, qui nomen suum dedit ut Gen.33.α3 . Unde Sichimet antiquitas de dignitas aestimari potest . ut non ierendum sit Zebul vile macipium illam regere & guberna re. His e rationibus Gaal persuasit Sichimitis, ut rebellare pergant regi Abimelech eumque regno
expellant, ae ad illud ipse se eis Ducem sibi it, unde subdit:
sed ad pugnandum eontra Abimelech. Vnde s
pum egressis vacuam oppugnauit & cepit, duabus vero cetteris iussit prosequi Sichimitas urbe egresses. oui nesciue mactare , atque hac ratione unia uertasEiues cum ciuitate disperdidit. Ita Abul. de
Abiu EL c ulvi ego ipse pro eo regnarem. Porro Septuag. Zebul vocant Discopum. id est si perintendentem de praesidem Sichem. Sic Cicero vocat se Episcopum, id est Proetidem Campaniae.
Denique Hebnea ex alijs punctis, quae se in
tuerunt Manalleret am aliter habent Nimirum sier inquid si iis lirabaal er Zelut pransirin ε 'S. nituntu Emur patris Sabm; ocur sinoeminei ηα verba obseura sunt, de vix apertum habent sensum. Qirare interpunctio revertios. Hieron. Hi planior, ta est δc verior, praesertim quia ei consentiunt Septuag.
Et op PUGNAT 'ADvERsvM TE civ ITA Vesuuius mons iuxta Neapolim nuper eructans cineres,omnes circumcirca agro, siccauit, sed ad tempus dumtaxat. cineres erit in sunt tali. Verum.
hoe in agris fieri subinde solet ab hostibu , non in urbe, utpote quς non colitur, nec si titur, sed inc litutdc habitatur. Fecit id ergo Abimelech ad imgnificandam tuimnam sua in tu si hem iram cti dignationem. Putat Abub veterem illum morem fuisse puniendi urbes per aspersum in ijs sal,in criamine laesae maiestaris.
Addit Abul. Abi inelech iust sic sichimitas p nisisse, eo quod i pii Miae eum in regem susc e rant. Ac paulo pbii grauissimas ei iniurias intulerant. s c enim iuste punit rex subdito. sibi rebeluτLM.J Onetrat id est obsidet, cupor,opprimit C lanies. Uerum Abimelec h non sim testitimus rex.
oues oc ciuitatem. Erat enim Gaal id ipsa ciuitate sichem sollicitans ciues ad rebellandu α Abimelech, ae in ea contra ipsum se armans de soletificas: Hebr. est thiivi. id est ut Chaldiarctat.S Huag Uat . s.; . RuRSVMQVE GAAL AiT : Ecca rorvLvs DE UMBiLICO TERRAE DE scvNDix Jo,id est de summitate montium, ut dixit versprς-eed. Sicut enim umbilicus in homine extat,sic ino tes eminei in terra. lia Abulen Arias, vitab. Rur sim sicut umbilicus est quasi centriam siue mediuin homine vi si circini pedem unum figas in vase hisco quasi in cetvroindeque alterum pedem permen hominis manus aeque ac pedes cimam . sas, periectum circulum circa hominem sis de-lcripturus Sic pariter montes sunt quas in medio terret circumcirca adiacentis de aspectabilis, ut homo in monte quasi in centro consistes, circumci ea terra subiacentem in orbem quati oculis aspicere&circumlustrare possit.Sic ierusalen, Ezech.
38.v. o. vocatur umbilicus terrae, quia ipsa erat
medium&quasi centrum terrae tune habitatiere cognitae. Si e Plinius lib. 3.c. ia. lacum Reatinum appellat umbilicum Italiae: Liuius aetolorum regionem vocat umbilicum Graeciae Cicero Act. s. in Verrem Ennensem stivam nuncupat umbilicum Siciliae. vos s. ET OVscvrqεvs VENIT PER vrAM Q επrspicii Q τε vM.J Hebr. additur, quoium ana in rei mini, id est Septuag, nitum.V tab. Meuiunx Chald.N Pagnin. men Hebr. Munenim ut proprium retinent. Celta ergo hic quercus designatur ex voce a renim
SE ENτi Go Dia EGREssus Eur Por Ormian ludi,um. sed tyrannus de in uasor regni: nec enim Deus. nec ceterae tribus eum regem crearat . sed pauci s chia mitet, qui non habebant potestatem di ius creandi res in totius I aelis.
rarius N alii censent turrim nane esse oppidum Mello, quod cum Sichimim rebellarat regi Abia
melech. Hoc dicitur turris. quia in eo erat arx e celiad: munita instar turris. Dicit ut Ditimorum, quia erat eorum colonia. Mellonitae enim audita
clade Sichimotum, malὰ sibi e se a eauidem sibi
metuentes,confugerunt ad hanc turrim, ut in ea contra Abimelech se tutarentur. DEi sui BERi Tu. Decuriat . nam integrὰ v cabat ut Baalberith ut patet v. .
AscrNDiT IN MONTEM SELMON.J Sichimae v13s s. 3e Mello vicinum, de quo Psal. D. Is TMEsεLJ vibserat in Iudaea .ius iis in Neapoleos VERMs pergentib-.bylvaiiet,quasi in decimo uitio ena lapide, qtiam Abima ιθ fragmine moti ictis iste Μ, ait S.Hieromin loci, Hebr Euseb. Adricho dc alii.Quare alia het est ab urbe Thebes inAEgypto, ex qua oriundi fuere milites de martyrcs Die . quorum dux sait S. Maurinus: alia quoque filii Thebe in Greteia.a qua dicti fuere Thebani, qu tum Dux fuit Epaminondbis. Porib Thebes hoIudaeae alia est a Thesba, ex qua oriundus Elias Propheta cognominatus est Thesbites. vii contra Lyrania ent S. Hieron. Euseb. Ad richoen. Bo chard.de alii. Porro Thesei Hebr. idem est quod alis, vel ι η. ,vait Pagni. idque hie est a inpositum : ibi enim Abimelech capite, quod lis est figurae, confracto, in coenum dcterram pi lapsus oecutruit. FRAGMEN MOLAd fragmen lapidis molaris. v s. I.
157쪽
NE FORTE dicATvR-on A riui ΝΛ in ATERPycetus si M.J Ira Abiinelech. qui tota viraetoriam regni quaesierat, iuste ingloria morte punitus est. cisus a semina. Iuste lapide percussus interiit,qui.super lapidem Tasraircs occiderat te tegula, muliere deiecta misere Argis perijt Pyrrhus rex Epirotariim teste Plutar. Et orbis terror, flagellum Dei Attila Hunnorti rex a semina pei.
eulius cultro est, ait Mari ellinus. Et Hermatimis saxonum rex arcem unam mutato habitu oppu
gnans,irio a semina deiecto interemptus est, teste Auentino lib. s. Quocirca Gentili, ille aputavit
Cutimin index Noti eligitiir: octauus Iair v 3. mox υ.6. Hebraei adsua triti redeuntes castiσintura es perni babaeos es Ammoniti ra eastigintis a Deo per ni hae M or Ammonuo octodecim annis. Vnis V. 1 o.Ierispania entes Deum inuocant,qui eos increpans tandem v. 16 eorum miseresur.
1. Post Abimelech surrexit dux in Israel Thou filius Phua patrui Abimelech, vir
de Issachar,qui habitauit in Samir montis Ephraim: a. & iudicauit Israelem viginti tribus annis, mortuusque est,ac sepultus in Samir. 3. Huic successit Iair Galaadites,qui iudicauit Israelem per viginti bi duos annos, A. habens triginta filios sedentes super triginta pullos asinarunt, dc principes triginta ciuitatum, quae ex n in ine eius sunt appellatae Hauoth Iair, id est, oppida Iair,vsque in praesentena diem, in Terra Galaad. s. Mortuusque est Iair ac sepultus in loco cui est vocabulum Camon. 6. Fili j autem urael peccatis veteribus iungentes opua,fecerunt malum inc5spectu Domini, de seruierunt idolis, Baalim de Ailaroth , & dijs Syriae ac Sidonis & Moab de filiorum Ammon ερ Philisthijm dimiseruntq; Dominum, id non coluerunt eum. 7. Contra quos Dominus iratus, tradidit eos in manu, Philisthiim re filiorum Ammon. 8. Amictique sunt, de vehementer oppressi per annos decem de octo,omne, qui habitabant trans Iordanem in Terra Amorrhaei qui est in Galaad. q. in tantum, ut filij Ammon, Iordane transmisso. vastarem Iudam dc Beniamin Sc Ephraim: ictusque est Israel nimis. Io. Et clamantes ad Dominum,dixerunt: Peccauimus tibi, quia dereliquimus Dominum Deum nostrum,& seruiuimus Baalim. II.inibus i cuius est DomInus: Numquid non AEgypt ij dc Amorrhaei, filij que Aremon 3e Philisthi jm, ra. Sidoni j quoque Sc Amalechoc Chanaan,oppresserunt vos, declamastis ad me, Ic erui vos de manu eorum s. Et tamen reliquis lis me , Ne coluistis deos alienos: idcircb non addam ut ultra vos liberem: i ite, dc inuocate deos quos et
gistis: ipsi vos liberent in tempore angustiati a s. Dixeruntque fili j Israel ad Domitimim: Peccauimus, redde tu nobis quidquid tibi placet tantum nunc libera nos. 16. Quae dicentes, omnia de finibus suis alienorum deorum idola proiecerunt, deseruierunt Domino Deo qui doluit super miserijs eorum. 17. Itaque filij Ammon conclamantes in Galaad fixere teloria: contra quos congregati filii Israel, in Maspha castrametati sunt. 18. Dixeruntque principes Galaad singuli ad proximos suos i ciui primus ex nobis contra filios Ammon cocPerit dimicare, erit dux populi Galaad. .
poset Ani MiLEcu svRRExiet Dux in I RAEL TROLA, Fi Livs PiivA PATRvi ABDMELEcn.J Erat erpo Thola consobrinus Abime,lech, utpote filius Phua qui erat frater Gedeonis patris Abimelech.Videtur Thola electione populi creatus Iudex,nana Dei hic nulla fit mentis Ita Abul Sic a populoIudices electi suereIephte, Ab s an Ahialon&Abdonae.12.8.Surrexit ergo eiectu a populo ad corrigendum scandalum,& abolem dum tyrannide Abimelech ne quis deinceps illam imitaretur c simile qud attentaret. Vnde Hebr. dc Septuag.addunt surrexit adseruandum Istari, scilicet ut liberaret Rempubl. a tyrannide di idol lairia Baal betiit, inducta ab Abi inelech . vique eam ab hostibus vicina, si more suo Israel in.is
A uaderent, defenderet:& serie teipsi defendit,
etiamsi Solpi. factum non comnemoret. Erant enim Iudices Israelissaluatore ut dictum est ea. M. de c. 3,
. Pro patris. Πωλh Hebr. est ΠΠΠlendo j, id est filius patrui eius, scilicet Abimelech, supple. erat Thola tu uus hie Iudex. sic de Septuag. quinci Chald. nisi quod hic venat ingenitivoryasrvietis: quasi non Thola. pater eius Phua fuerit filius patrui Abimelech. Rabbini vero . de
ex iis Pagnin. Arias, Uatabi Caiet. τὸ Maretinent ut nomen proprium,vertuntque: Tholas iis Pisa,
β j μοι ouas Dodo laetit patet Phua, de Avus Thola Iudicis. Sed magis credendum S. Hier nym Septuagac Chala. quid do veriunt pitrui
158쪽
Cc mentarias librum Iudicum. GAT i. 9
. .. Nimici in Hebriri ob ineri a Gedeonis volue- A qui perpullos asini accipiunt mulos , qui ex asinorunt ex eius prosapia create Iudicem. 1 ei sisec det et i cumque filii Gedeoim omnes ab Abim lecti essent occisi, acceperiint filiuni statris eius, scilicet Thesa, eumque crearunt Iudicem. vin DR Iss Ac RAR.J Dices, Gedeon fuit de tribu Manasse quomodo ergo frater eius Phua eius hue filius Thola fuit de tribu Issachar 3 Resp.S. Aug. 3e alii Gedeonem & Phua fuisse fratres ut rinos dumtaxat, ita ut mater eorum nupserit primo Ioas Manassenii, ex eoque genuerit Gede nem, deinde nupserit alteri viro e tribu Issachar, ex eoii ae genuerit Phua patrem Thou. Poterantenta feminae extra tribum suam viris alterius tribus nubere, quando illae habebant fratres qui pa.
nim suorum erant heredes, eorumque heredita. iem in tribu eorum seruabant m illa ad virum a Ldc equa gignuntur mobiles enim mulis velluntur. simplicius accipias meros asinos, quia hos significat Hebr. alarim,aique hi in Palastina vegeti res& sortiores sunt nostris: unde ibi asinis pro quis utebantur, praesertim quia Deus Hebraeis v tuerat usum re copiam equotu,uti ostendi ii Pe tateucho Deuter. i .i6.ad illa:N equos. Huc facit etymon asini, de quo Isidor. lib. I 2. Etymol. assio,ioquit. ct asellum a latin , s hu,si asso: si hocm n,quod equis cirruenisebat, id ob ι Miserar sum t. quia pris 3 in eqtus c/peram homines huic pristit ei erunt. Anima: qui tardum onticia ratione reuitem statim vi Druis si h ma 4Mirauit. ET PRiNciprs TR isi NTA civi TAτvM.J In Hebraeit pulchra paranomasia in voce alarim, quae . Iterim tribus per seminam sit deficiente prole ma- η & pullos & ciuitates significat . inulis in ip Gla stati ipsa foret heres illi nubentem transiret. NM
medio magis numerosarum tribuum, eas velut Iudex italius regeret. Regem enim decet esse in cotto regni,vt sicile ab omnibus regni partibus adiridi conueniti possit. iAlleg. a nebr. idem est quod νιν - velo meis. Unde typus suit Christi, qui ait: uasum reis c mu bonio. Psalm. 2r.7. idem sanguine ςqueaccharitate ibit coccineus, quia sanguine suo pro nobis purpuratus, Sc charitate ignea flagrans fuit tu, Rhua id estAiuuli,quia ipse Est lapis angula
co IΠωλους de QvAE Ex Norii NE Eius svNT AP PELLATAE. HA VOTu IAIR. D Eset oppi DA IAi κ.J lam pridem hae triginta ciuit Stes, ct insuper abae triginta,h est sexaginta . ab alio antiquiore Iair nuncupatae eram ciuitatςs Iair, ut pater Nun .32 qi .hic tameillud nomen eis connimatum est,inc qitali de nouo inditum ob nouam rationem; quia scilicet 3O. bis urbibus praeerant 3c. principes silij Iair Iudicis, csteiarum vero 3 o. hic non fit inentio, quia illae ad hos 3o. Principes non spectabant. OPPRESsi PER AN Nos DECEM ET Oc m.JHi via 'is. anni coprehendi nequeunt annis ludicis sequ=tis. puta Iephte hic enim tantsim sex annis pretii ita Quocirca Serarius vult eos omnino addendos in
riculis de insidiis opus custodia, magna saecis nostrae cognitione atque contemptu, magna carnis ammique compunctione , magna denique comstantia de adamantino robore. Huic succ si T IAia GALAADitis, lac proinde e ii ibu Manasse: haec enim habitaliat transi danem inGalaadite iuxta montem Galaad;vm
de x oppida, quibus filii eius 3o. praeuierunt.. rq in tribu Manasse. Fuit hie octauus Iudex Icclair Hebr. idem est quod ita,miam qui a Israelem sua iustitia, virnite &t globe illustia uir.Omnes Itidice, ad hoc a Deo dati sunt Israeli, ut eum in vera Dei fide de cultu continerent, ideoq; Om sincti fuere, atque ut tales laudantur ab Ec Hesiastico cap. 6.i3. N ab Apostolo Hebr. iii
Ilii e Iair typus nit Christi, qui misi lux mundi
Tropol. PCelatus de fideli, quisque sit tala id est
illustratot aliorum, iuxta illud Christi: Su si cratiis stra coram laminibi ri ridiant opera ν Ira bona, Patrina restium qui in cal. f.Matth. .is. HABENs TR i GiNT, Ficios o DENT Es Hebr. vitantes Septiuam emuntei. Iosephus equitandi peritissimo ὶ svrva et nisi NTA TvLLos AsiNARUM J Caiet. vult pullos hos suisse equinos, non in ; quia, inquit, hoc affertur hie ad ostendemdam principum horum gloriam: gloria autem es equitare si per equum, non asinum sed errat Caieta
iliui 'ν pullos asini, non equi, fignifi- eat hie de alibi testi S. Hieron. Sept. Pagnino des spassim. Sic de tam Ariar, vat b. sc Abes.
Om Iuli. um comprehendi debent annis praecedentis Iudicis, scilicet Iair qui praefuit aa. annis. Licet enim Iauomni studio contenderet Israelitas continere in cultu unius veri Dei; tamen ipsi partim ex innata
malitia&procliuitate ad idola, partim ex com- . mercio &connubijs vicinatum Gentium id es latrarum,partim ex cotinua 23.annorum pace sub
Thou Iudice opibus epulisque abundantes & la sciuientes deflexerunt ad idola re vitia Gemium quare Deus iustu perfidiae vindex statim illinc iugauit, imminedo in eos Philisthaeos & Amm nitas, quia eos spoliarem dc opprimetent, idque per is . annos, donec ipsi tot flagellis fracti, serio
idolis abiectis poenitentes ad Deum redirent, quuproinde hac poenit a reconciliatus liberauit eos per Iephte, ut patet ex sequent. Hoc est quod pret- dixit Script . c. 2:is. Susitauitque Dominus Iudices, D qui liberarent m de stanti immanibus sed me eos a M'Ge v. mist, s kantes cum my a sinu. ETCit NAAN.JSic quoque vertunt septuag. Vos. Ii Hebr. mori, quod alij retinent quasi nolinen proprium loci. Vide S. Hi et . in locis Hebr. Alsan, ait retia Moabitarum iuxta Ieremiam c. 48. a 3. ivxta septuag. Marinus in Leaei Salii putant Maon idem ei te cum Bethmaon&Baalma . quae cratvrbs Moabitariim iuxta torrentem Arnon in tribu Ruben. Hinc incolet Maon i .Patal H. it.& 2 Pa
det ut ipse Monenim per accepisse pro saniunt , id est Ammonitis. Priore veto loco r.
159쪽
Paral r.vertit enim significat τὸ Aut ut est.cerium est hos suisse Chan noti Sie enim vertunt septuag. ct Noster, qui commune Chanan tum nome eis appropriant, quasi ipsi illo maci prae carietis vocati sini Chanaanie Chananaei. v s. r NVOCATE DEos naeos τι sisτis lEst Sateasmus similis illi Deuter.32. t' Dii, bat lanifiduciam dec. s. Ios o vituti tur visis o is Moestate νει V Lis. IDOLA PRO it crRvπτ.l Ecce hoe est signum serii doloris de pinnitentiae, idola de vitia sua abij-cere ideoque mox Deus eorum misertus est. Qui DoLvir svpER Minatis EoavM. J a Hebr. id est animam musare Isiasti. Septuag. , id estia vel cistracta est. citur hoc Amhropopath- nec enim angustia cadit in Deum,sed figura E ii gnificat magnu in Deo commiserationis assinu. sic Deus ait Ierem.is.7.Remtὲ loqMν inorem ct Muerbum regniam, ut Dadicon sturam θῶμrdum i R. . Si paenitentiam Meritaem illa a ni σ- secutis sum aduersius eam: agam ct C. Wn
Galaad de Galaaditis, puta Manas lensibus, qui proinde primi eis irruentibus se oppi fuere. CONTκA mos coNGRεGAeti Fixi ι ISRAEL IN MAspua casTRAMETAT 1 svnτ. Duplex est Maspha. una in Tribu Gad, altera ina liba Manasse,quae hie intelligitur;t um quia Ammoni taetribum Manas ibi vicinam inuaserant; tum 'quia eis quasi dux appositus nit Iephte, qui erat ex Manaise, ut audiemus cap. sequenti. Porio M. ya Hebr.idem est quod quia erat loco alto, exqvo Ammonitarum aliorsu que vicinorum hostium aduentum specuubantur,ut contra eum sibi prospicerent.
PorvLi GALAAD JIta tum quidem tumultuario conuito decreuerunt, sed non satis recto. Unde . paulo post sinius consilium ei, in mentem venit a de accersendo Iephte viro bellicose, ut audiemus licap.sequetitulia Abes.
DDe Iud x nstiti Israelu a popis constituitur, quinim ratione agis eam rege Ammon, a nuasione istaeiacest sed frustra: qvire v. as ruentesn eum Spiritu Dra fatalauadberim conuocat facili votum,mptile victor redeat, em 'primm ιὶ domosia oo cui H infit, Dco immolo. victori reri τι occurrisba ρ rein, si voti remaeeosacrariarii. Uvit illo tempore Iephte Galaadites vir sortissimus atque pugnator,filius mulie- ris meretricis, qui natus est de Galaad. a. Habuit autem Galaad uxorem de qua suscepit filios: qui postquam creverant,eiecerunt Iephte, licentes:Heres in domo patris nostri esse non poteris,quia de altera matre natus es. Quos ille fiigiens atque deuitans,habitauit inTerra Tob: cori gregatique sunt ad eum viri inopes,& Ἀ- trocinantes,sc quasi principem sequebantur. 4. In illis diebus pugnabant filij Ammon contra Israel. 1. Quibus acriter instantibus, perrexerunt maiores natu de si laadiri tollerem in auxilium sui Ieps te de Teria Tob. 6. Dixeruntque ad eum:V ni de esto princeps noster,& pugna contra filios Ammon. 7. Quibus ille respondit: Ni inne vos estis,qui odistis me,& ciecistis de domo patris mei,&nunc venistisadine necessitate compulsi 8. Dixeruntque principes Galaad ad Iephte: Ob hanc igitur causam nunc ai te venimus, ut proficiscaris nobiscum, de pugnes contra filios Ammon, sisque dux omnium qui habitam in Galaad. 9. lephte quoque dixit eis: si ve re venistis ad me, ut pugnem pro vobis contra filios Ammon, tradideritque eos Dominus in manus meas, ego ero vester princeps Io. Qui responderunt ei Dominus, qui haec audit. ipse mediator ac testis est, quod nostra promissa faciemus. it. Abij titaque Iephte cum principibus Galaad, fecitque eum omnis populus principem sui. Locutusque cst Iephte omnes sermones suos coram Domino in Maspha. ia. Et misit nuntios ad regem filiorum Ammon, qui ex persona sua dicerent: Quid mihi de tibi est, quia venisti contra me, ut vastare, terram meam ris. Quibus ille respondit: Quia tulit Israel terram meam, quando ascendit de AEgypto, a finibus Arnon usque Iaboc atque Iordanem: nunc ergo cum pace redde mihi eam. Iq.Per quos rursum mandauit Iephte, de imperauit eis ut dicerent regi Ammon. I s. Haec dicit Iephter Non tulit Israel Terram Moab, nec Terram filiorum Ammon: i 6. sed quando de AEgypto conscenderunt, ambulauit per solitudinem usque ad Mare imbrum, Et venit in Cades. I7. Misitque nuntiosad regem Edom, licens: Dinat te me ut transeam per terram tuam. Qui noluit acquiescere precibus cius. Misit quoque ad regem Moab,
160쪽
Commentaria in bisum Iussicum. Cap. XL isi
Moab, qui se ipse transitum praebere contempsit. Mansit itaque in Cadeg, 18. de
circuivit ex latere Terram Edom, de Terram Moab et venitque contra Orientalem plagam Terrae Moab,& castrametatus est trans Arnon nec voluit intrare terminos Moab: Arnon quippe confinium est Τcrrae Moab. 39. Misit itaque Israel nuntios ad Sehon regem Amorrhaeorum, qui habitabat in Hesebon,& dixerunt ei: Dimitte ut transeam per terram tuam usque ad fluuium. 2o. Qui Ripse Iscael verba despiciens. non dimisit eum transire per terminos suos: sed infinita multitudine con- gregata,egress is est contra eum in lasa,2 fortiter resistebat. ai. Tradiditque eum Dominus in manus Israel cum omni exercitu suis,qui percussit eum,& possedit omnem Terram Amorrhaei habitatoris regionis illius, 22. & uniuers b, fines eius, de Arnon usque Iaboc, de de solitudine usque ad Iordanem. 23. Dominus ergo Deus Israel subuertit Amorrhaeum, pugnante contra illum populo suo Israel , ct tu nunc vis possidere terram eiusρ 2 . Nonne ea quae possidet Chamos Deus tuus. tibi iure debenturὶ Quae autem Dominus Deus noster victor obtinuit, in nostram cedent possessionem: as. nisi forte melior es Balac filio Sephor rege Moab: aut docere potes,qubd iurgatus sit contra Israel, & pugnauerit contra eum, a 6. quando habitauit in Hesebon, de viculis eius, S in Aroer, de villis illius, vel in cunctis
civi tatibus iuxta Iordanem, per trecentos annos, Quare tanto tempore nihil super hac repetitione tentastist χ7. Igitur non ego pecco in te, sed tu contra me male
agis, indicens mihi bella non iusta. Iudicet Dominus arbitet huius diei, inter Ithael, di inter filios Ammon. 28. Noluitque acquiescere rex filiorum Ammon verbis Iephte,quae per nuntios mandauerat. a' ' Factus est ergo super Iephte Spiritus Domini. se circuiens Galaad, S Manasse, Maspha quoque Galaad, de inde transiens ad filios Ammon. 3o. . votum vovit Dolnino, si cens: Si tradideris filios Ammon in manus meas, 3 i. quicumque primus fuerit egressus de foribus domus meae, niihique occurrerit reuertenti cum pace a filijs Ammon, cum holocaustum offeram Domino. 3 α. Transiuitque Iephte ad filios Ammon, ut pugnaret contra eos: quos tradidit Dominus in mauus eius. 33. Percussitque ab Aroer usque dum venias in Mennith, viginti ciuitates, M usque ad Abel, quae est vineis consita, plaga magnanimis: humiliatique sunt filii Ammon a filijs Israel. 34. Reuertente autem Iephte in Maspha domum suam , occurrit ei unigenita filia sua cum tympanis re choris. visa scidit vestimenta sua,& ait:Heu me, filia mea, decepisti me, de ipsa decepta es:aperui enim os meum ad Dominum, de aliud facere non potero. 36. Cui illa respondit: Pater mi, si aperuisti tuum ad Dominum, fac mihi quodcumque pollicitus es, concessa tibi ultione atque victoria de hostibus tuis. 37. Dixitque ad patrem: Hoc solum mihi praesta quod deprecor i Dimitte me ut duobus.
mensibus circumeam montes, Sc plangam virginitatem meam cum sodalibus meis.18. Cui ille respondit: Vade. Et dimisit eam duobus mensibus. Cumque abijsset
cum stacijs ac sodalibus suis, fiebat virginitatem suam in montibus. 39. Expletissique duobus mensibus, reuersa est ad patrem suum, de fecit ei sicut voverat, quae ignorabat virum. Exinde mos increbuit in Israel, de consuetudo seruata est: o. ut post anni citculum conueniant in unum filiae Israel, de plangant filiam Iephte Galaaditae diebus quatuor.
, leti LLO TEMPORE Izo GALAAni Trs A Dei ad iura populi Israel, Iephte admissus sietus est dux populi Similia spurioriam ad principatus
Occiorum exempla recenset Plutat. Athenaeus de
v ideoque ex ilibu Manasse, non Gad,ri vult Oiet. Maiiassenses enim passim vocamur Galaaditae.tum Gaditae etsi de ipsi partem regionis G liad occuparem; via FoκTissiain J Hebr. 'n ιι ait id est, vir finitiis, vel ro tu, ni strenuis aris. Pativs M .lERisMεRETarcisi non publi- eiaexpositet sed concubinae priuatae Ile .eli isquae vox & mesetrice, ut vertum Septuag.& Noster,in tabernaria ut vertit hie Chald. ii gnificat. Fuit ergo Iephte spurius,quales nunc lexa, vi areentur a principatu, aeque ac a I cerdotio, ob infamiam de mores subinde minus honestos,
Q quda neglectim educentur.Verum lephte hse
rinis aboleuit sua ibriitudine de virtute, mare Deo dispensante in lege Deuter. r3.2.qui sancit
inuiser, ut est spurius admittatur in Ecclesia
TSerarius hic. ι NA s EsT DE GALAAD.J Pater ergo Iephte voeabatur Galaad. Ita Septuag.idque pM
id est quae esset altei his tribus, scilicet diuersaea sua , inquit Matthaeus Galenus Cancellarius
D censis scribens in cap. I i. ad Hebr. Nemo enim, inquit ipse, poterat uxore ni non suae timbus honeste ducere: fi quis tamen illectus ibima
id ictasset, mulier et a vocabatur unde septuag. eam vocant ι πιραν id est amicam: destincto a