장음표시 사용
161쪽
is1 Commentaria in librum Iudicum. Cap. XI.
tribum redibat:filius ta men ii quis natus fuisset ii Apitris tribu svrtiebatur hereditatem, quod modo i iti es Iephte segabant, ut ipsi iis exprobrat x 7. .
non ausurus hiscere, si scottonatos fuisset. Ita Galla mi Vetu .n Alsum eii quod Israelitides seminet
sine noth&insatiata non possent nubere in alia
tribu . Nam prinopes Iuda saepe ducebant filias Sacerdotum ex tribu Levi, idq; sibi honori duce-bint vii Aaron duxit Elizabeth filiam Aminadab, Principis tribus Iuda. Ex 6.r3. Et Zacharias
duxit Elizabeth cognatam B.Vliginis, quae erat ex tribu Iuda. Lucae i. Porro miter aetera ille non intelligitur ea quae
sit alterius tribus ed quae ut alia a legitima uxore, id est quae sit meretrix & concubina, quam septuag. honeste vocant ἐ-ραν, uti nos vocamus
amicam: vel quae sit uxor alterius viri , ideoque adultera , qualem mattem Iephte Lisse insinuat Iosephus. Et L covNT.J iniuster sputio enim a patre &domo iure communi debentur alimenta. non tamen hereditas ini docet Sylvester δ alij Din
HABιτ Avi T iN TERRA TOB.Jqnae sita erat in terra Galaad, ait Ioseph usta Adrachom .Serarius putat esse Tubin de quo i. Machab.6.13. Porrba ta lignifieat honum : sane terra haec Iephte fuit bona eminenter, id estopitina . quia benigne si segiemem excepit & aluit. CONGRvGAri s svNT AD EvM UIM i Nor Es . ET LATRO cιNA NTEsd το latio in m non est in Hebraeo, Graeco&Chald. quare videtur ex in sex ne in textum irrepsisse . intrusum ab aliquo volente explicare τὸ imopes inopes olim mihi Μ-pe rapinis de latrocinijs vivunt. Pol tb rapinae hae
iustet sitnt,li rapiantur ab hoste bello nisto iniustae, si ab amicis. vel ab hostibus in besto iniusto. elatrones hi quibus pretia illephte, suere inibies de praedones. qui sorte antea iniuste rapiebant aliena, test postqua Iephte secuti sunt non nisi iusta pia ta ab Ammonitis Sc Philisthaeis praedas egetant, . uti fecere illi qui Dauidem a Saule prosi gum s
Latro enim priscis idem erat quod miles , qui dictu, est latio quasi latero, quM uteii Duo d-hareret, euinci; stiparet; ut latendo,quia lare . . t et Rex insidiis ad pro an tu in irrueret. Ita vario, Festus, Ni ius Marcellus& alij. .
Sis ii Dux ouxius uYI I ABiTANT i NLAAD.JMd poli victoria in de Ammonitis caeterqui oq; tribus Iephte inducem suum acceptarunt, ad hoc inuocauit Deum, tuni in teste. tima in a xilium. vi imperium hocce Lium δέ bellum sicu
daret, vii fecit lotile. Iuda, Mac habaeus, Constan tinus, Theodosius, alijque Diices. au proinde Dei ope victoriam adepti de hostibus triumpharunt. V s. ra,
Qui A TvLir Is RAEL TERRAM MEAM MANDO AsCENDiT DE AEGvPTO, A si uinus ARNON vG QEE Ianoc ATQUE IO3DANEM.JCasus hic est Sohon rex bςllo occupauit libes aliquas Moab de Animon: Moses vero & Hebraei Sehon regem o ciderunt, omitiaque quae eius erant Occuparunt. Quaeritur ergo nunc rex Anni non de iniuria sibi
sacta, terram ue suam asclion occupatam abbraeis, qui Seboni illam bello extorserunt, repetii& reposcit. Tu ira ilicu iniuste per vim de bellu iniusto ,
TERRAM MEAM Jhanc enim iniuste inuasi & o cupauit Sebun rex Amorrhaeoru; vos vero due-B blaei Sehon inuadentes re occidentes omnia,cuae ipse tam quam iniuste occupabat; vobis vlur- pastis, exclusi me, qui eram primus di iustus h res, cui proinde ea reddere debebatis, non ver dea vobis vindicare. Historia narratur Nut LenzI.
as.& seq.& licet ibi tantum terrae Moabitarum a Sehon Libactae, ac eo occiso a Iudaeis occupatae mi mentio, tamen Ammi nitidisqucique partem tunc filii se ab eis occupatam liquet ex hoc loco. Aut certe dicendum euin Lyrano. Caiet. Dionysi& alijse denasiisse inui, vel tunc regem Mia
bitatum re Ammonitarum: Moadatae enim A monitis es ant se ni uncii, utpote ad Nn si triabus Moab es Ammon S Lot progeniti. Genesi'. Rex ergo A in monagis pro Moabit h. vel x; si ditis, vel ut sociis & faederatis , qui ius suum per
eum ab nebi repetunt. e Nos ii L τl AEL Trax AM MOAB. NEC TERRAM FιLrostvM AMMON Jquam scilicet actu tune possidebant Moabitie dc Ammonil R, vetia
rat enim Deus Hebraeis i ne eos quas sibi ex Lot
dc Abrahain cognatos inuaderent. Numet. D. is Deuter. a.dc 3.ilum veto Moabitidis de Ainmqnirtidis partem quam bello sue iusto liue iniusto
res enim haedincerta est & dubia)occupauit Se hon rex Aruotili tum. Hebrari eo proutato su Dei oecuparunt, ut in sequenti narrat Iephte, quia ut i R. non erat Moabi rum, sed bonis resti, hostii Hebraeorum . quam ab eo recipere dc bello repetere nequiuerant Moabitae: quare illam ut SE sollichon vi Moab tarum iure belli inmia te Deo occuparunt Hebnaei 'Est lixe prima ratio, qua Iephte probat regem Ammonitarum. salin V xxxii. .i-Ocviv πιε FSTI εν nTE OMNES SERMONEs n queri de tetra sua ab Hul ei, sta Mose occupatius os CORAM DO Miso iN MASPRA .l coram, iii est publiee pio concione & audiente populo, in cuius inedici censebatur eile Deus. ait V xab. secundo, coram Domi.' id est inuocando Deum
in testeu, mcti, quod eum legatis de Ducatu in ubi t. ita Abul. Tertio coram Iismira,id est coram Pontifice. Ephod&Rationali. in quo erant. utimct Tummim, iii luto hic enim reprςsentabat Deia, eumque consulens pro Principe oracula accipiebat. Domino, id est coram altari,
uod ibi ut videtur erexerunt, ut sancte hoc semus fancirent.Porro sermones quos ibi locutus ea Iephte, fuit promistro. quia promtiebat lega s se fideliter diti renue bellu populi administiaturum, ac vicissim illi promittebant se constanter eius
quasi Ducis sui imperiu α uisu secuturos. Atque
ideo a te iniustE eum Amnonitas. in Iud tam im, misis; ad eam opprimendam. verum ti . ratio sola n sufficie , nec fa 'sci: bat regi Anamim hinc alio subiungit lapi tri quibus eatu collubo
bes ab eo Moabitis de Ainmonius erept . quam pro nobis pugnans victor Deus nobis dedit.Haec ratio Iephte non quaquauersum est solida. Deus enim a rcis aliisque i innius dat victorias, Se r giones
162쪽
c mentaria latinum Iuleum. Cisp. XL is3
imbitione d cupidine dominandi. Impia enim est Alberiei Gentilis litat. de iure belli c. raesentetia.
iuste a Turca pol sideri omnia quσ,seChristianis
ripuit eo quo ipse ex voluntate Dei, Alenus e si ire Christianos id faciat: Neque verum erat chamos dediste terram illam Moabitis. Erit tamen haec ratio apposite ad humi nil, q.d.
. Tu o rex Ammon edicito S quo & quo iure obti-Mas omnes tuas regiones de urbes.Sane nihil spita didius dixeris dederisque.quam Dei tui Chamos voluntatem re voluntariam donationeto. At egosmiliteras leto Deum nostrum terra illam,quam repetis , nobis per victoriam suam nobis conces sim donaste: Deus autem est omnium regnotum nothinus, qui proinde transfert regna de gente vita in aliam prout ei libuerit. verus autem titulus iuris Hebraeorum ad occupandas hasce regiones erat. quod ipsi e Dei mandato inuaserat regna Sehon & in regum Amor rhaeorum , ecdeinque mandato occupabant αpossidebant omnia, quae eis fuerant subiecta, ut paret Numer. 2r.& Deuter. r. Hunc titulum insinuat, sed ex preM non allegit Iephte, quia illum Gentili tegi Ammon vix probare potuisset.
Nisi FORTE MELIOR Es BALAc si Lio SE- Pa κ REGEM ,As.J q.d. cum Hebraei caeso Sehon occuparum eius ditiones tunc Balac eraὶ rex Moab, isque sapiens A potens. Atqui hic tunc ne et bulo quidem ditiones hasce ab Hebraeis repoti t. E go nec tu, qui illo trecentis fere annis p
ratio tertia. Sequitur quarta.
vocis. τηες. Tos ANNOs.l q. d. trecentis amnis occupam inu, has regiones, quas nunc postli- ininio repetis. Ergo longissima temporis praescriptione eas occupamus, praesertim clim per tot ampos nullus illas a nobis repetierit.
πενετ i Tio πετENTA setis λη sed siluistis, ac silentio vestro vos conteios si nimastis: & ut eas posis eremus tacite cons nultisλ Nota hie a Mon ad Iephte praeci se non fluxisse trecentos annos, sed
sic lumtaxat AdIephte more vulgi annos adau-x t ad maget roborandam ptae seriptionem, atque, . . . vli1 cst numeris rotundis N perseriis,scilicet centinat, s. q.d. iam agitur terti anno urn eenten
agitur tertiuio praescriptionis de posset sonis saeculi iii: ergo misit a laboras vinos ea tam sero deturbes. Porid Melchior Canus & Serarius, qui
Porro simili modo quo Iephte, te,nderunt olim Laced monii apud Isocratem in Archi d. His
comin terram ab H uuia post. ritate datam , Delphico 'oraculo confirmatam,o incolu eta leti superatu.
4 Do ii Nus Asani TER nvivs Di Ei J rixs.m. id est huius litis, quam hoc die ag inus. Sic dies pro iudicio sumitur i.Corinth. . a. ia Ierem. l .as. Est Metonymia. FAC Tvs EsT ERGO suprR IEpaera spiRI- VEM. 29. Tvs DOMixi.JHoc est, immisit Deus Iephte Spitum sortitudinis, ardoris, Ec Zeli ad capellendum bellum conita iniquum regem Ammon: e que impulsius couocauit ad illud ineolas Galaad,& timbus Manas te,&Mit,ba Galaad. id eli Masph a,quet est in extremis terminis Galaad versis montes Libanum & Hermoti : hi ce enim maxime & prinxime imminebant vicini hostes Ammonitar. vo TvM vovir Doslixo Di CENs: SI TRA' vix g ro.
EvM HOLOCA v,TvM OFFERAM D. Mi No.J Huictimile est quod scribit Aldroualidus in Asino Al xandro Macedoni, inquit .cuui reddita sers estet reum qui primusoccum ilit interimeret,ubi que dam piae se agetem a talum vidit, arripi hominem mmd separatim numerant, com nutant a rises arant Ac separatim numerant, computant a
Mose ad Iephte annos 3 o. ut minimum.Abulemili opinatur illo aeuo praescriptionem per longum di opus etiam cum mala fide, iure getium valuis &tem tamdiu possessam confirmasti possidenistilioqui enim, inquit,replicasset rex Ammon hacri bicorum possessionem initam suisse cum malas de ideoque prςscriptionis tempus hic tio valere. Verum hoe ei probandum fuisset. In dubio enim melior est conditio possidentis. Et actori si posseLsorem E sua possessione deturbare velit, incumbit
iam ia iugulandum intellecta mortis ratione pro clamauisse: anteambulonem suum non se peti ex res nis, quando is obuiam occurrisset prior, pinta asinum suum.
Qiete primo mam victimani hic voverit Iephteρ Utimo aliqui censent eum vovisse primum hominem sibi e doino sua occursu tua, Deo im-- 'molare. Ita S. August. Secundo, Rabbini & Abul. putant eum vovisse Lpecus immolabile primo occurrenu siue is bos eulat, siue vitulus, silue hircus, siue aries, Deo sicrificate; sed postea Iephte de mente & materia haevoti sat dubitasse. quia verba eius erant generaliaοῦ quare pri iud occurrente filia,censiisse se ad illam immolandam obligati. Tetti 5 de optime intendit Iephte primum via uens, siue primum animal e domo sua sibi occumsurumDeo mactare. Unde ex Hebreto verti potest
malae fidei probatio. Quibue enim praesumitureisse Unus de bbiit fidei possessor, nisi contrarium
sic nuper sol manus Turcariam Imper .mstan
mihi e domo obuiu immolabo. Ita Chald. Vatab. Pagnin calij. Id patet ex eventu : nam cum prima ei e domo occurreret filia, putauit se voto ad
illam immolandani obligari S con. Q re, secutido: An hoc votum fuerit licitum, 1 an illicitumλPrimo. molli censent illud fuisse im- m. -Mpium. stultu depinicidale. Ita S. Ambros. i. Oisc. c. vlt. S. August. H9.Teries. lib. 3.cotra Marcion. Natiam. Orat. de Machabaeis, Theod. S. Pr 'cop. hic Ch γ st. hom. de Iephte. Et s. Thomas
citans S. Hieron.a. a. q. 88. ari 2. InvoMndo, ait,
sit stultin, quia dis ut em Mn habuit, ct in reddo- δε imp . Impium enim est filiam occidere, impium est Deo homines in molare,& humano si Diue litare. Vndes. Hieron.bba. contra Iovio.
163쪽
is Commentaria in Abnum Iussicum. Cap. XL
ante medium: sit tibi nitur pavo rari temerare.&c. Si emi in canis,linquis tu, si asinis rim DFt luid Lege enim vetitum erat offerte canem vel asinu.
Pcigit S .Hieron. Ex volunt Hebraei Dii dyn satione .s ut qui improbae raturat,eti rem moratum Alamarte sentiret , ut temeritas vovepi scastigaretur,ait S. August.quaest M'. si dicas Iephte laudari ab Apostolo Hebr. ii .respondet Abui .eum laudari ex merito fidei; quod scilicet ipse co fides Deo exposuit se periculo mur. tis in praelio pugnas contra tam potentes Arvino nitas, non autem a voto, satis autem constat quod
Iephte, A quilibet virorum illorum, quos in ili' suo fidei Catalogo posuit Apiatolus, grauiter pe
carit, ait Abul. . Vnde& Gentiles vituperarunt &damnar ut eos, qui homines Saturno immolarunt. QuisCreonti, ait Serarius. vitio non dat, quod se.
n Guin filium Thebis Erichtheo quod Praxi: hea A ret se hoc voto obligati ad filiam immolandam, ei quod ipsa prima sibi occurrisset. Erat enim rude
hoc taculum,dc casuum conscientiae ignarum. Ac Iephte erat homo militatis; milites autem putant se suis itar mentis Id votis .ettims perperam iactu, obligati ex religione de veneratione, quam debent.ψS.Hieron.in e.7.Ierem .sub finem e culit Iephte per ignorantiam inuincibilem, quod intentio ollerentis estet bona, etiamsi oblatiam la, eo quod illo aeuo rudi non estit prophet uonec summus sacerdos, ait Abul. hic ψ8. qui lciret hune casum re luere. AudiSeratium. Extenuatur
lephte scium primo, quia cum Dei veri culiustam sese dc tam diu collapsus esiliet; ea iam apud
Israelitas. obtinuerat opinio e Gentilium error
bus petita. Deo istiusmiui sacrificium gratum in se. Secundo, exempliam Abrahami aspciebat. sicque illum rectε imitati putabat, de fori ais , filiam Athenis immolarii λ Nonne suum rege cx- B indieat D. Aug. sperabat si sacrificium Deo gra-pulerunt Idomeneum Cretenses quod a I roiano bello reuersus nostii huius Iephte instar, Deorum aris obuium filium ex voto imponere voluerit De Agamemnonis Iphigenia quam Poetae multap dein suaseria Seneca : Nonne Sc hoc nomine ins ' mesolim Scythae.Tauri Pontici de Afri de quibus in Scorpiaco Tertuli. in Octauio Minucius,in Protreptico Cleinens de Euripides. QuoeitcI procopius ait victoriam hanc a Deo eoiuessain fuit se Iephte non ob votum, sed ut iii iurias Istani ab Ammoti itis factas esse, manis stum fieret. λεμ-. Secundo, alij ex aduerso censent hoc votum Iephte suisse pium de sanetum, eo quM sctum sit ex impulsu Spiritus S. Ita S. Anselm. 5: Ambrosas et in cap. ii. ad Hebr. Serarius & Salianus hic ae fauet hic S. August. Se S. Hieron. Epist. ad Iulian. ubi ait Iephte obtulisse vii nem filiam,&idcirco in enumeratione San tum ab Apostolo. collocari.
n. v. r. Probant ptimb.quia hic dicitur iuuisse meum Spiritus Dei, quod licet ad pugnam teterri d beat, tamen ad votum quoque , quod pugnae&victoriae fuit medium, Imb principium, reserem
Secund quia Ecclesiasticus e. Hae Apostolus Hebr. ii. Iephte ponit inCatalogo Sactorum,quρ re non videtur peccasse hic aut celte si peccauit,
Tertio, quia Deus per votum hoc videtur ei concessisse tantam victoriam. Ergo illud ratiam gratumque habuit.
tum non est et, impeditum iri instar illius Abraham Genesai. Tertio. inagna i iiam in eo fidei laus fuit, iuba ut idem notat Augustatuantumvis molestum tibi esset, maluerit votum reddere, quam sbo ipsius dolori obsequi. rib.credebat, inquit idem August. bonae virginis animam bene recipi, seu in caelum euolare , quae non seipsa ravouerat immolandam, sed voto de voluntati non restiterat patris. dc Dei secuta fuerat iudicium. into, boni communis pilblieaeque salutiferax Vperamans; ideoque vetebatur ne, si vinum non 'expleret, indignaretur Dominus. ac se populis que totum calamitate assiceret aliqua. Lxid. va de ipsum mouebat, quM tam nobilem de tam si
C loci sae superbis hostibus, statim post volui adeptus esset victoriam, vi cerei, sibi pei suaderet suum Deo haud displicuisse votum, ideoque ipsi a se iam satis siciendum. Hinc lephte a pullo propheta 'el Pontifice issitur reprehensus, sed ab Apostolo dc Ecclesiasti
colaudatus.Cur ergo nos eum damnemu '
diabolum iecisse. v t filia cum cythara gratui 'patri victoriam prima occurreret, hoc fine, ut I phte filiae unicae amantissmus votum violaret phte Hid tentationem hanc vicisse,ac filiam 'Ptam immolat se ad testandam suam erga Deum pietatem,ideoque eum Catalogo Sanctorum esse
mocirca Patres in hac immolatione si in Ie
phte magna agnostunt mysteria.. . . Mi M Nam primo .s. August. quaest. 9. ait per illam Quarto quia filia eius offerens se immolandam D significati in suisse humano sanguine lita umad satisficiendum voto patris, a Patribus mire la
Qiunto, quia immolatio haec filiae fuit typus immolationis filii Dei in cruce. ut docent Patres: nullus enim illius expressitor Dii typus de figura, quam haec filia immolaia a patie prosilui e ILraelis. Videtur ergo Deus voluisse hunc typum dare, qui praeluderet, oc praesignificaret immola tionem Christi. Tertia sententia est media δ: verisimilior, si licet votum hoc quidem in se suille illicitum de impium, eb quod per hoc hominem. imb filiam
Deo mactarit, quod omni iure naturae, diuino &humano est vertium. Iephte tamen excusari vel a toto, vel a parte per ignotamiam de religionis
lum, qudd simplici, candido dc pio antino put este Deo Patri. Secundo, S.Chrysin1bm. e Iephte tom, i, ait hic adu imbratum fuisse, quod Cfristus fili si suam, id est Ecclesiam quasi virgine Deo esset
164쪽
ctantem opesit, facitque arbitrara taneo, reerat imputatu fortuitum uiti putatus αν an . Potio Deus id fieri permisit. ait Seratius. graui
Anapog. s. August. significabatur,inquit, nos perim ritionem mortis transituros ad beatam im- italitatem, uti transiit filia Iephte. Tropol. Innuebatur quemque suam filiam, id est animam debere Deo ossit reper mortificatio in cupiditatum de par sonuin.αι de Mam in mala, via- scindam in vis in s. Chrysost. de Austus . Fixi A MEA DEcεPisTi ME, ET irs A DE-C Erra Es.l quia cum tu unica mihi sis proles N heres, speraba ex te posteritateiri; at iam omne eius spem mihi tuo occursu sistulisti. ωιρο sti erilo me. quia meam spem L fellisti. Decepta es, quia putabas mihi laetitiam, tibi gloriam mihi victori occurrendo afferre, at iam mihi tristitia, tibi mortem peperistia Hebri est: Incuruantis inuruastim , vel Umissanti humiliasti me, o insuisti intra tur-bus de cautis .Prima est, ut mortis, quam Christus Dominus cauti nostra, non voluntate tantum aedesiderio, sed essectu etiam ac reipsa perlaturus erat, figura est et clarissima. Deinde, ut splendesceret magis Iephte fides,& summa erga Deum reliugio;a quaeuui neque rei tam carae a millio. neque posteritatis amor neque praesentis fututique tem poris tam acerbum vulnus deducere potuissent. Iertio. ut si niliter eximia tenerrimae virguncula fides, erga Deum religio. erga patrem patriamque totam pietas ct praecelle, animi magnitudo velut speculum,in quod orbis terrarum totus posset intueri publice statueretur. Quatio, ut intelliget et mundus uniuersiis, quain accurate, dilist mer Nbantes me. Est pulchra allu uomi Meta thesin inter B inuiolate quaecumque vel consilio bono. vel diuise diarii, id est humiliare,& aikιν. id est tu bare. q. d. turbasti me quia me meas i, spes humiliam & prostra vasti. Septuag. ROinan. Pertur vis ne rturbasti me o tum ti in perturbati e mea. Uidentur septuag. utroque modo legii stata' achar, id est turbate. Complut .verore Regij habent: ini. -'- me, in sc inem. S. Ambr.
AP Lavi ENi M os sis vis AD DOMis vis, v edo me eum qui primo curreret illi imm liturum, ET ALIUD FAcERE NON POTERO Jvotum iam eduunt retractare nequeo, quare ex illo te, ut te primo occurrentem Di otium
late debeo. Hine patet Iephte non inita isse uou re sesum animal immolabile .sed 3c homioem, mos iam, ii primo occurreret. Sicρnim ipse illud hic interpretatur. Nemo autem melior est mentis devoti sui interpres,quam ipse vovens. Hinc N aptes vocatur I phi , id est aperiens scilicet os ad uouen diun, aserie, inquam nimis ample & improvido. Cui ILLA RESPONDiτ : PATER Mi si Λ- hεκvisit os et M AD DOMisvM id est, si x isti me immolate De H s Ac Mini πιο
etvis. Vide dc admirate in hac filia animos, ob dientiau . religionem dc amorem palliae, quibus sim uti& immolationi generosia & alacriter offert. Potui det enim ipsa patii replicare: Ego non voci me Deo i notare: nec tu o pater es vitae mes Di no monitia ac instinctu vota essent,ino reddi d herent.etiamsi mille grauissimae curterent dissi,
TATLMNE AN Cura soDALi Rco MEis 1 quod scilicet virgo sine. prole cic hei ede moriar ; hoc enim illo ae erat triste ac dedecorosum. iam au. tem per Christum uirginitas summae laudi de gloriae ducitur, quasi caelestis conuersatio de imitatio vitae Angelicae.
Fleuitergo haec filia virginitatem suam. id est aetatem suam virginalem nuptiis opportunam, sed sterilitate ex voto patris damnatam. Huiusmodi denicales feriae sita a nece appellatri suere quoque apud Romanos, inquit Arias.c Formulam planctus. siue threnum filiae Iephte Philo Biblicus allem hunc fuisse : Aurire montes
threnum meum , ct intendite inde, lachrymra oculorum meorum olestes estote petra in anctuant mea. Ecce quomodo πιι αβν. sed non in no reiipiatur anima mea.
Porro Iephte imitati sunt Gentiles. Ita enimosinu vinae insitam deuouere S aiactare possis. o Erichteus bellum contra Eumolphuingerens, d Nolo ergo adolescetula de illitiaris mori, volo fi rem iuuentutis meae laeta perageret volo stirpem meam dc tuam propagare. Quare votum tuum i rito de dis latinat ille ita se morte. patrem voto den celore liberasset.Sed noluit,vi fiam erga Deum Hi nem, ema patrem obediemiam,erga Rea r .charitatem redaretui .Fecit ergo se ipsam victima o holocaustum Deo pro patre & patria. Timebat enim ne si ipsa mortem recusaret, erravioliti voti in patrem de patriam recideret, ac viactoria accepta iti cladem conuerteretur. Audis. Am os et M in sectatusterustu risis plenum im-racci. θ, hoc in Huine multis magnificent , multoque stilis d pith tu . Et paulo post Nec si tu inquit,
eius uictore se fore, si filiam viduirae loco imminiasset, re cum uxore communicata, hi iam hostiae in morem mactauit illa Plutarc h.in parallelis. ideibidem sub finem: Psi retra inquit, L e monem
eo ad undo sorte ducta stornata producitetur .aquia tu do am gladium astipuit, ct in armenium isorem . Ma imposint, quo factam est ut cade inanis a uiseretur Idein prorsis contigit Valeriae Lupercae. quae arae destinata, cum aquila ψadium rapuisset, εο buculae cu dam iniectilet. valetia bucula mactata rem saetam secit inquit Plutar. H - Qi ritur, Cureti pacircumire mes in hoc suo plarctu Causas tres dat Atras. Pri. ua est, ut cumulo timentaria in s mi loco edita is Macti- R L
165쪽
Commentaria in librum Iussicum. Cap. XI.
nis ad orca Inorum attin pertitisteret. NamqM A ipsi mortem trituralem in ciuilem,siue in cesita.
homi timoriatori in frequἴ- re ae taret. Tertia, vi . Ritaijs a se visis is per a uino μι risin, um aliquem ubi mira claustra parserim is rham perago optaret. sed hanc causam superi consitaui de mox plenius confutabo. Causa litteratis & proxima seu, qudd tota illa regio montosa sit. Habitabat enim in Maspha, ut est in alta montis specula,ex qua in subiectos montes descenditur. ut habent Hebiaea. VEM. 39. ET PECiT EI sico vovERAT. t Rabbinio 3--δε- ex eis Lyran. Pagnin. varabat ad ut Scribas & S pientes Hebraeorum, intellicto hoc Iephte voto consititos respondissse posse seriem filiae tratur lem a patre voto promissam commitari in morte Uciuilem , videlicet in vitam religiosim & castam: itaque factum est e. Mare filiam hane non fuisse occisam a patre, sia iecit Iese Nazaraeam, id est religiosim&quasi monialem.Sicut S. Ber n. Occum tens teis a Praetore ob delicta suspendendis, eos liberaint,monachosque essecit dicens: Vos breui
morte vultis eos occidere. ego longa morte motatificationis atatue in monasterio eos consumam
α perimam. Verum haec sententia falsa est,& plane repugnat
huic versei: Fecit ei, inquit,sint votinat, Atqui vinuerat eam Deo non tantum mactare, sed & m h locaustum offerre, id est iugalatam totam cremareot comburete in honorem Dei hoc enim exigobat holocaustu)ergo reuera eam nigulauit de ci mauit. Hic est communis Patrum sensus, ut Theo. Cdor.S. August. Bedae, Procopij, Ruper t. Abul.Hugonis Victor. Dionyiij. Serarii, satiani. Tormelli
Denique Philo ait nomen huius filiae suis te se
Iam, utique aeterna memoria dignum.
voto patris debeat manere innupta. Putam enim
IEHie Ephrathaeos ob reti nem es convicium cadu.Mox vers 7. to annos principa moritur, eissuccedit Aciom Iudex An inpos eum de vi Abiai mus visa
i. U Cce autem in Ephraim orta est seditio. Nam transeuntes contra aquilonem, dixerunt ad Iephte: Quare vadens ad pugnam contra filios Ammon, vocarenos noluisti, ut pergeremus tecum Igitur incendemus domum tuam. 1. Quibus ille respondit: Disceptatio erat mihi & populo meo contra filios Ammon vehemens:vocavique vos, ut praeberetis mihi auxilium, Sc facere noluistis. 3. Qiod cernens posui animam meam in manibus meis,transivique ad filios Ammon, de tradidit eos Dominus in manus meas. Quid commerui, ut aduersum me consurgatis
in praelium . vocatis itaque ad se cunctis viris Galaad , pugnabat contra Ephraim:
Dtum subia commutatam.Unde quatuor dietas in anno patebat ad eam accessus, ait Vara, ut eam allociuerentur & Murentur. sicut ad moniales in claustro reclusis subinde in anno patet aditu V tum hoc iam resilaui. Denique s. August. quaest.49.Sc ex eo Hugo Victor. ostendit Iephte per omnia fuisse typum Christi. Nam primo, inquit laphie, Hebri idem 'est quod Linua quae aperitur. Et sic Christus ait: Calunt 'lium. Ioan. io. per quod patet aditus ad caelum: ipse erum antis .ct mmo caussit. Apoc. 3.7.
secundo, fratres Iephte domo eiecerunt quasi et filium semieatiae: Sic Christum e Synagoga sua eiecerunt Scribae quas violatorem legis, nec legitimum Synagogae filium. Tertib , Iephte exulans habitauit in terra Tob, ut est bonitatis, hoc est optiuis: sie Chii. stus a ludaeis vita expulsus, tuit ad vitam beatam
Quarto, Ad Iephte colligebatur inopes&utr nes: ite ad Christum metetrices dc publicani, ac
inter eos latio in Cruce,atque mystici pro ones, qui sua menitentia de virtute vivi faciunt caelo, rapiuntque regnum caelorum.
Quinto, Galaaditae requisierunt exulem Iephte ut ei, esset dux belli contra Ammonitas sic Gemtiles requisierunt Christum a Iudaei, spretunt, ut a peccati ct diaboli iugo liberarentur. Hue usque S. August. Sexto, lephte aure pnelium votum vovit Domino: sic Chi istos ante passionis x mortis duellum orauit in horio , sique hostiam Deo deuouit du
Septimo ephte imminuit filiam suam; Chi stus carnem & humanitatem suam. Octauo. Isiaelii et planxerunt quotannis NMit m filii Iephte.s.c Christiani quotannis in hebdom da sancta plangunt mortem Christi. euiue Thi nos Ieremue lia entando decantant num quoque Ecclesia quasi virgo plagis fidelium suorum pG cataci udi s.August.q. v. 'νι mundi Matri, tanquam po εα dies tua secta Virgo Hilista viuitiae alta, quia Ret Hrgii alia amoi virios tricata , uiari pro ιν τυ νntino ipsa misi Maois diosa quotidiscitissimili ι nocti dubita η- ναξ. - -
166쪽
cominentaria in libriis Iussici . Cap. XII. is'
mitraim: percusseruntq: viri Galaad Ephraim. qtiri dixerat: Eugi citius est Galaad de Ephraina, dc liabitat in medio Ephraim &-Occupaueruntque Galaaditae vada Iordanis, per quae Ephraim reuersurus erat. Cumque vcitisset ad ea de Epitra inii iumero sugiens,atque dixi siet: Obsecro ut me transire permittatis dicebaut ei Galaaditae , umquid Euphrataeus c, quo dicente: Non sum, 6. interroga testim Dicor Sobbolem, quod interpretatur Spica. Qiii resporidebat, Sibbolethi eadem littera spicam exprimere non valens. Statimque apprehensu in iugulabat in ipso Iorda tio transitu. Et ceciderunt in illo tempore de Ephraim quadragriita duo millia. 7. Iudicauit itaque Iephte Gala dites lirael sex annis, mortuus cli, ac sepultus in ciui- . . late sua Galaad. s. Post hunc iudicauit Israel Abesan de Bethleheni: 9 qui habuit riginta filios, dc totidem filias,quas omittens fotas, maritis dedit, de eiusdem numeri filiis suis accepit uxores, introducens in domum suam. Qui septem annis iudicauit Israel. io. mortuusque est, ac sepultus in Bethlehem. ii. Cui successiit Ahialon Zabulonites: Et iudicauit Israel decem annis: ra. Mortuusque est , ac sepultus in Tabulon. i3. hunc iudicauit Israel Abdon, filius Illel, Pharathonites: i . qui habilitquadraginta filios, Sc triginta ex eis nepotes , ascendente super septuaginta pullos asinarum, α iudicauit Israclocio annis i s. mortuusque est,ac sepultus in Pharathoni errae Ephraim in monte Amalec.
Iu Dizio, J si malis illi. qua ijdem eadem de
causa murmurat uni contra Gedeonem ca. 8. vers
i. Erant enitu Ephraiicitae siue Ephrathaei homin sarrogan es, ae sebi nassensibus squalis erat Ieph e iope: be praeferebatit,ut dixi c.8. v. i. NAM TRAN EvNTEs Iordanem 4 coNT Ast ei LONEM DixεκvNT AD IEPuτε. J Ephratis aditae cuui dimidia tribu Manasse habitabant cis Iordanem: hic ergo transeunt Iordanem ad ali ram dimidiam tribum Manasse habitantem ver sus Aquilonem, pura versus in tem Libanum &Hermon, ut cum Iephte ibidem in Maspha habitante expostuleiit , quod ipsos ad belli societatem
Ego vobis ad belli alea vocatis, sed periculum dei tecta mibus, illud solus pro vobis subiui, illud que a . obn dc toto Israele victor depuli ilii e xo non obstrepere sed gratias agere debetis. siel a cap. i3, Anisnam meum nito inmanilium i . Et David : mea in mam in meo sim q. Pul. iiS.i . fit polluani vi mean in manu mea. l. Regas. 2i .Qui enim aurum, oleum, vinum similem, e rem picti itim non recondit ut seruet, sidni manu portat, certo periculo. ne illa ei eripiatur, vel in terra, cadat de dilabatur eandem exponit.
um . rvati ivvs EsT GALAAD DE EpnκAiΜJ n Api TAT sN NEDio ErnκAiu ET MA-N ssa. Haec est vis A siainficatio huius coirinoi,q. l. Tu o Iephte, aeque ac tui Manassenses trans rordanem in Galaadite habitantes,es homo igninbilis de vilis, quia quasi spurius e domo patris ei si et sti in Galaad. ueae tui Manais enses exclusi a communi habitatione ilibus Ephraim &dimidiae tribus Manasse comotam tum cis Iord rem cum Cereris omnibus tribubus istael: quare
iij, videmini quasi expulsi & reiecti tanqui impii tui, in extremitat ea, & anguluna istum Galaaditi, trans Iordanem retrusi, velut indigni qui cucet eris tribubus in terra cistordane proinisti ha ieii q. d. vos estis meri miserique Galaadit vos
tibi quisquiliae Israelis λ vos estis sex Ephraim de
se. Ia s. i. tis vos in medio duarum harum nobilissimarum tribuum habitare α ad eas peti inere,c o quod iuxta eas habitetis, tameteuera estis earum reiectamentum,quia non inter eas, sed quasi sugitivi ab eis ex pu ii habitatis in Galaad semina,quasi inextremo tetrae promissae termino . . talesque ab Ephrai is de Rictu Manas lensibus en Iordanem habemini orael in amini. Secundo proprie:
itum laad iti Ephraivi, q. l. Nos Ephia unitas subito de inopinato in deici vastante': Galaaditem, sugerum e pagos ad suas urbes Gabaditae. Fugitivi eigo sunt, nec nobis resistere valent vel audent. ita ipsi luperbe. Verum mox vires suas colligentes Galaaditae offenderunt se non esse ita B gitium,sed ipsi s Ephraimitas ceciderunt & fugere compulerunt. Vide hic petulantiam de damna linguae intemperantis. Ob hoc enim verbum &e uictuin ciaa sim exEphraim a Iephte qr mirulia vers 6. Nu Maa in Ep nst Aetii os ἈλJHoc est oriun. Vi , s diis ex tribu Ephraim , quae nobis hanc litem dc
garent, ne ab eis occiderentur, veritatem expi rant petr pronuntiationem vocis Asbocii b. Ephi thaei enim aspiratEpronuntiare nequi
tant, sed pro ea leniter de quas blaese sibilando
dicebant Aeth; nuntium non valentes prouu-
tiate litteram h η sed pro ea dicentes sis, indeq; c agnoscebamur esse Epnrathaei Se hostes, ideoque
iugulabantur. Simili prorsus modo in pronunti tione ςiusdem aspirationis, Flaodii eaeplorant anqui, Gallus se necne: Pronuntia, inquiunt acti enia timi. hίid est 23JG .lli enim is, rationem ιbefferre non valentes dicunt leti et A m 1aaeniis, ii Aseque Galli esse dignoscuntur. Qvo o rvrra PRETA Tvas Pic Asi potest quique AEd obvertimina bracta , alii iri vel inu Ario uti verrum Pagnin. vata blat sq.idque apposite ad losum. Fiebat enim hoc examen Ephrathaeorum ad vada nurumque Iord/n quas inde e re praesenti hoc nomen prae si s vriti t. nationi de gentis indicium tellet anuive acceperint.
septuag. Venisti Disti iam dira instat id est
167쪽
pronuntiate tesseram, scilicet id A eilus Priamus. AEneas sugit in Latium ibi uetagnauit; ante eum ibidem regnas lent Iam nritumus, Picus,Faunus, Latinus annis i N.Aenein Becessit Astantiis , de post eum alii, a quibus tamdem prognati Romulus N Remus Romam con inpia. Milites enim habent suam testeram n , ex qua cognoscant an quis amicussit an hostis: amici enim illam norunt , himseamdem
8ErvLTus in ei vi τAτa svA GALAAD, Jhoc est in Maspha. quae erat ciuitas Galaaditis re-pionis. patet ex Hebret' in eo enim Galaad ingenitivi ea utilia seratius alii. AngsAn Da MetuivnεM.J Maldonan e. z. Matth. vers. i. acciri Bethlehem,quae erat in tribu Zabulon, ideoque eenset Abesan tuisse Zabuloniadidere sub tempora Achaz Regis Iuda.Tune et emitigete erroris vlysiis gesta Pyladis de Orestis. ritemrian sue Troianorum de Graecorum Pn
cipum qui post Tro ae excidium floruerci vel fi ruisse a Poetis finguntur. Ita Euleb. Bellarm. M-hanus, intellus de alii in Chron. Allisu ri Livs ILLEx Pit ARAτηortietis. J Vos. rtam; sed alu passim aceipiunt Bethlehem.quae est ri Hinc patet Abdon fuisse E tribu Ephraim: in hae
in tribu Iuda, asserunt se ex e oriundum fuisse Abesan. Porid Rabbini coniectant Abesan esse Booz maritum Ruth, sed non probant; esto temporum series sere consentiat. Cui suce Essiet Ani ALON.J septu . . dam. Wrum cst hune omitti ab Eusebio in Chronico. Tempore Ahialon euersa a Graecis est Troia, enim erat Pharathoo, ut patet vers. Is ex Io.pso lib. 13. Antiq. qui do addit sepiaturam eius isse splendidam. IN Mosra AMALvc.J Mons Me, ait Atat no. vrM.
minatus suit Amalee,sive a viro, cuius nome pro riuin erat Amalec, cuius hic mons Letit , t vestDionsue quod olim ad At leeitas pertinuerit.
I oua Hebramim Mutititria noua Philisthimrum oppressione a Deo eastigatur. Angebu matri es patri Mamis praenuntiat ortum Samsenis, qui eos liberet, iubeti eum
ED. Denique vers. 2 . arascitur Samsen, ospiritu Dei imbuitur, siti domin ierit in Ilia His ix o vindex.
I. rsuinque filij Israel secerunt malum in conspectu Domini : qui tradidit eos
a in manus Philisthinorum quadraginta annis. 2. Erat autem quidam vir de saraa, de de stirpe Dan,nomine Manue, habens uxorem sterilem. 3 Cui apparuit Ang lus Domini, de dixit ad eam i Sterilis es & absque liberis . sed concipies de paries filio: q. caue ergo ne bibas vinum ac siceram,nec immundum quidquam comedas: s. quia concipies, dc paries filium, cuius non tanget caput nouacula: erit enim Nazaraeus Dei ab infantia sita, de ex matris utero, di ipse incipiet liberare Israel de manu Philisthinorum. 6. Quae cum venisset ad maritum suum, dixit ei: vir Dei venit ad me, habens vultum angelicum, terribilis nimis. Quem cum interrogassem, quis esset,dcvnde venisset, si quo nomine vocaretur, noluit mihi dicere: 7. sed hoc respondit: Ecce concipies de paries filium: caue ne vinum bibas, nec siceram, ac ne aliquo vescaris immundo:erit enim puer NaZaraeus Dei ab intitati a saa,ex utero matris inaeusque ad diem mortis suae. 8. Oravit itaque Manue Dominum, de ait: Obsecro Domine, ut vir Dei, quem misisti, veniat iterum, dc doceat nos quid debeamus facere de puero,qui nasciturus est. 9. Exaudiuitque Dominus deprccantem Manue, de apparuit rursum Angelus Dei uxori eius sedenti in agro. Manue autem maritus eius non erat cum ea. .aecum vidisset Angelum, io. sestinauit. dccucurrit ad viarum suum: nuntiauitque ei dicens: Ecce apparuit mihi vir, quem anthvideram. I. Qui surrexit, dc se tus est uxorem suam: veniensque ad virum, dixit ei: Taes qui locutus es mulieri Et ille respondit: Eso stim. it. Cui Manue: Quando, inquit, sermo tuus fuerit expletus,quid vis ut iaciat pueri aut a quo se obseruare debebitZ ia. Dixitque Angelus Domini ad Manue: Ab omnibus quae locutus sum uxori tuae, abstineat se: i . ct quidquid ex vinea nasi itur, non comedat: vinum &sceram non bibat. nullo vescatur immundo: Sc quod ei praecepi, impleat atque custodiat. I s. Dixitque Manue ad Angelum Domini: Obsecro te, ut acquiescas precibus meis, de iaciamus tibi hcedum de capris. i6. Cui respondit Angelus: Sinae cogis, non comedam panes tuos , si autem vis holocaustum facere, olier illud Domino. Et nesciebat Manue qudd Angelus Domini esset. 17. Dixitque ad eum Quod est tibi nomen, ut, si sermo tuus fuerit expletus,honoremus te i8. Cui ille respondit: Cur quaeris nomen meum , quod est mirabile . 39. Tulit itaque
168쪽
Commentaria in i brum Iudicum. Cap. XIII 119
Manue hixdum de capris, de libamenta, & posuit super petram, offerens Domino, qui Acit mirabilia r ipse autem de uxor eius intuebantur. ro. Cumque ascenderet flamma altaris in caeluin, Angelus Domini pariter inflamma ascendit. Quod cum vidissent Manue dc uxor eius, proni ceciderunt in terram. 21. de ultra Cis non apparuit Angelus Domini. Statimque intellexit Manue Angelum Domini esse. αι de dixit ad uxorem suam: Morte moriemur, quia vidimus Deum. 23. Cui respondit arulier: Si Dominus nos vellet occidere, de manibus nostris holocaustum delibamenta non suscepisset, nec ostendisset nobis haec omnia, . neque ea quae sunt ventura dixisset. 24. Peperit itaque filium. &vocavit nomen eius Samson. Crevitque puer, dc benedixit ei Dominus. as. Coepitque Spiritus Domini esse cum eo in castris Dan inter Saraa N Esthaol.
ginta ut & ero, seruitutis Hebraeorum annos,
ab annis Iudicum separant Melchior Canu,&M- raturi Vettim in illis istos includi ostendi e. 3. idem liquet ex hoc cap. & sequenti, ubi narratur nuta tempore Satiabilis Iudicis, Philisthaei opplet Ierint
Hebraeos. Ergo cum annis Samsonis concurrunt,
in iisque includuntur anni oppressionis Hebra riam. Licet enim Samson in vita sepius Philistheto ceciderit: non tamen eorum iugum ab Hebraeis prorsus abibilit nisi in morte, cum principes eortis aeum ruina domus occidit & sepeliuit . unde A dens νι cadat crebes ita retra.Vide ibi dicta. MANvs.JHic suit pater Samsenis Iudicis, ad hoc a Deo electus ob saam 3c uxoris virtutem,religi nem de Petatem vi de meruit cum Angelo coli qui,atq; ex sterili uxore hunc filium Isiaelis liberatorem virtute diuina procreare. Sic alij Pt Oph tie viriq; magni nati suiu ex patentibus sterilibus, ut Isaac, Ioseph Samuel, Ioannes Baptista,&c. ut min. cinostenderetur eos a Deo datos mundo ad ipsius salutem; ac essent typus Christi ex vir quae nascituri: quare hi non tam patentum,quam Dei tuere pringelus signater de eo hic ait v. satiripiet libisareis /d a les di filii: Hine Manue ad. Mem
- AE a m est quod cli siue Nin, id est requies: sicut enim
Noe requiem dedit mundo ab uniuersalicataclysmo siue diluuio, iuxta illud Genes. 6. 29.yle ιμ- solabituris ab .ct uisibis manism non arsim terra, citi malasHi Dominin. Sic Manue per Samsonem filium consolatus est Israelem,dans ei quietem a vexatione Philisthinorum.Ex nomine videtur Manue suisse vit quietus. placidus, bonus& benignus. Audi Iosephum lib. s. c. ro. Matroci es quidam vir inter Danitia patria sua tu im-ri resia princ ρι. orim habuit eximia puli bilius iis p ioidamsupra emta aetati qM cum n lauroram hi operequie sero rabidatim msuta bos suum,quod erat in campo magno, cum - τρο tiranserebrupretii, si tabat darei sibi libriti manu Philyn oratum. Et tui sum cap. is. 2O.de eo
dicitur : Iu ua. λ i' G in obis philisti m quibus scilicet Philisthini dominabantur Israeli; νi- Ex dictis liquet hos s. annos coepisse viginti
annis antequam Samson esset Iudex, ae durasse per ro annos,quibus Samson fuit Iodo, atque finiti in eius morie. Moriens enim secum oppressit omnes Philisthinorum Principes cum irritas Philisthinotu millibus: quare tunc plane vires eorum instegit,ac iugum eorum ab Israele abstulit. Coeperunt ergo hi ηα seruitutis anni anno sexto Abessio, ac requenti anno septimo eiusdem natus est Samsis; nam post coeptam,imo propter coeptam seruitiitem natum esse Samsonem liquet ex verbis
Angeli ipsi hui es Eb risu fari de malis PMi- c ras. Falsum ergo est, quod ide subdit, Manue sui Lse uxoris siue valde zelotypum. Et S. Ambros epist. . Pater, inquit,illi Sani soni erat de tritu Dan. iimm Deum, hodnit in loco, istam coire. Mater iero fleti, sed intus in μ animi haud morti da, qua propria bubilis motis recipere movit visi m anges. R. Ahraham in l. Iu-cbasim ait, nomen matiis filisse is ipsi colonis eamque prognatam ex tribu Iuda. CAus raso vix BlBAs VI NVM AC sic se vos. 4.xAM,Jid est omne quod ii Ebriare potest.Causam si it:
Italae, qui sam ni successit. Nam ut dixi hi qua- D Egi et Exi M NAzA-Ο id est separariis di co iram. Ergo Samson factus est Iudex anno doomo nono seruitutis, ac viginti annis suit Iudex: quare mortuus est anno aetatis 3'. qui seruitutis Hebraeorum seu quadragesimus de ultimus. Ita sabanus, Totniellus de alij licet Serarius Saoesbia det annos vitae dumtaxat 33. vel 3 s. scilicet totidem quot vixit Christus, cuius ipsi erat figura de inus. Quare minus Hia Eusebius in Chron. Lyran.
Abula: Genebri hos o. annos ita numerant. H coeperint cum principatu Samsonis, ac toto eius tempore durarint per ainannos, at oue deinde peti alios viginti annos durarint sub Heli Pontifice de draginta anni coeperunt ante niuitatem Sams, adeo enim ipse natus est ut seristia tem hanc e
cuteret. Adde annos vitae eius i9. exactos ant
quam ipse fieret ludex, Sc eto. quibus si it ludes, habebis annos o. seruitutis, quos quaerimus. Da Wiκra DAN J Haec enim tribus conte ' mina erat Philisthaeis inuaseribus, ideoque prima - in tapinas statiebat: quare ex ea a Deo es ctus fuit Iudex δ: vindex Samsen: Lit ergo ipse nita, unde de eo vaticinam Iacob Genes '. cur ansibata .
RERRAEL. J q. d. Deus destinat Samsouem filia ex te nascituriim liberatorem Istae lis ideoque itiubetque eum cisse Naeta eum id est sibi ineatum
abutero per omnem vitam: quare paritet iubet tibi,quae es mater eius satur ut vino oc sicera abs tineas quamdiu eum utero gestabis. de iam natum
lactabis; ne scilicet ipsum a s de lactes, inficiasque vino dc sicera a te hausto,cum velit ipsum esse Na-
169쪽
16 ci Commentaria in Ebrum Iussicum. Cap. XIII
Taraeum,qui in omnino absti te debet. Vide di. Acta Numer.6Samson et, o iuti Nazaraeus per o nem vita P, timeter vero eius noni uit Nazaraea. sed tantum vino ct sicera abstinere debuit toto tempore conceptionis de lactationis eius. De Nararae tum ciu infringeret. SamWlo Samson, inquit S. Hieron. l.2. contra Iovio. Uinimo teram non Am
diu capillos Sams nis ni ariti sui. Respondeo hoc fecit sauiloni dormienti de inuito si audulent ei & Bhostii ter, ut eum capillis aeque ac uitibus spolii- tum proderet 8c traderet Philisthaeis: h;c autem iubet Angelus. ut nec Samson, nec parentes tot dea ni iii radant caput Samsonis, eo quod Deus velit eum esse Nazaneum , colu consecratio Asanctitas consistebat in coma integra di intonsa. Mandatum ei go hoc est rei faciendae, non Orac luna rei sutura . Causa fuit quM prolixi capilli lignum sint pulchritudinis, maiestatis, venerationis, terroris austeritatis consecratis ni uti hic in Samsone liquet. Ea i et rNiM NA aruus D Ei AB rNFAN-
nulli putant Samsolle fibule sanctificatum in utero. NaZaraeus enim idem est quod separatus d: Ccosecratus Deo. Sed perperam. Nam iubetur Samson esse Nazaretus ab utero, ita ut in utero non s pat succiam ex vino de sicera a matre haustum ac proinde ut mater iis abi ineat, ut hac rationeDeo dicetur quasi Naetataeus legis veteris, non autem sanctificat ut m uteri, Fuit ergo Samson Naza- raeus hoc estptimo separatus a caeteri Iudaeis. se. N et ram cundo, coronatus coma sua. Ter lib. consecratus
Deo; unde suit typus Christido religiosorum riuui testamenti, vi fuse ostendit Hieron. Platos lib.a. de bono status religiosi caoy.Tro I. discant hieparentes filios quos a Deo acceperunt ipsi reddere ridens, ait ad Laetam S. Hieron. loquor accepturam ref es,qua primum sertum Domino reddis L istasea primogenita a esuritur in lige. Sic ira tu st Sami est Sis artis sani mis: SA IOUm Baptista ad introitum
Eτ sid est quis ipsa inclytret LiBERARE Is- DRAEL DE MANv P vi Liset ni NORVM.t ideo vito in esse Nazaraeum, id est mihi dicatum, quia per eum quas meum volo liberate Israel a fetu tute Philisthinorum.Hinc disce abstinentiam a viis, no & sceta sacere homines non tantum sancto', sed de sinos de robustos , xtificiis amsenem ; hic enim robur frum hausit a Naetaneatu, cuius prcci rua lex erat abstinere vino, di alere comam. circa Samson imit typus Christi, de quo scriptum est Q 'oviam Noar - cuiaui. Vnde de chrisi ortiis ab Angelo Gabriele filii praenuntiatus, sicut di ortus Samsonis. Nota τὸ Aut ii, quia plene de persectes s in vitano liberauit Isiaelitas, sed tantum inchoatαNam no vno praelio Philisthim plane prostrauit, uti secere abi iudices ed pluti binminutis cladibus eoi cecidit α debilitauit, doni
in morte Principes eorum secum ruina domi oppressit tunc enim plene videtur eos eneruasse, sed ita ut paulo post, resumptis viribus rursus sub Samuele Hebraeos afflixerint.
Vix Dεi vENiτ AD Me J Nesciebat esse Am vetas. s. pelum. sed putabat esse Prophetam. Porto sicut Angelus hie priuid apparuit matri Samsonis, deinde patri: Gabriel Archangelus prili. o apparuit
B. Virgini. nuntians ei Verbi Incarnationem, ut pote quae virgo paritura erat, deinde Iosepho eius
centiores contrarie vertunt: Neu intere aut iam.
quia legunt per Aliphod est mn. Noster a tem melius cum Septuag. legit yis per νau, id
notatur in margine, quod Hebrati vocantri latis, id est Laiu o siti tis, scilicet disserens de diu
uersa. Nam matrem interrogasse Angelum de nomine patet ex eo quod subdit: Naeuir misit sc re. FAcia Mus TiBI MOEDvM DE cApsti H pro- VERMIDpenitum, id est binduin capnnum tenetum & i uenculuio. τὸ faciamin est ambiguum: significat enim & cibos epulasque parare, & sacris operari, sue hostiam Deo caedere dc incedere.Quare Manue per τὸ acta explorare volebat . quis esset qui secum loquebatur: homone an Deus, vel At gelus Dei. Si enim permitteret sibi sacrificium OL ferri. certum erat ipsum esse Deum; sin id abnu rei,d cibum taptum sibi apponi cuperet, certu erat eum esse hominem. Vnde Angelus utrumque recusans respondit S ODIis inuitando Sc vigendo, non comedam panes tuos, quia sum Angelus, qui cibono vis bili, sed inuisibili vescol, ut aiebat Raphael Tobiae e. i 2 19cii autem rutiωaustum I cor, serlad Def. non uubi,qui Dei sum Angelus. CvR QARis NEN MEUM . MOD ε τ vras i s. Miselli LvλJHebr. peli, quod do radice significat,& arcanum,ut vertit Chald.
Nonnulli puram nomen Ail li huius suisse ρ te, id est admirabilis. Verum Niluntur : Angelus enim recusat nomen suum edicere, eo quia ut admirabile δἰ dictu inessabiliata Notiatis pluὸν& alij. Porro s. August.hic quaest. 12. 13 sq. opinatur Angelum hunc dictum peis, hoe est admirabilem esse Christum. Hic enim est metui ι Uic , aut
ut vertur Sret g. Isaur 9 v. 6. ideoque admir. iis, ut ait ibidem Isbas: hine in samma cum victima sacrificii ascendit in cetium quia significabat Chrissium hominem factum non aecepturum fac imoum, sed ipsum mei fore victimam,& sacrificium. Verum certum est Angelum hune proprie sui illa Angelum, typice autem re essentasse Christum. Vnne dc in additur ira, diciturque Nit, ut ligηθscetur chimi nomen fore Iisivi, cuius privia lini ra est ud. it Leo Castrius in isaiae c. s. Quaeres Cut Angelus hie ait suum nomen ei Iem , id est admirabile Res p. primo, quia Angeli a si cum sint puri spiritus non Lliantinomina vocalia de corporalia, sed me utalia dc spiritualia. quae homini sunt incognita de noua, ideoque admirabili Loquuntur enim Angeli sibi inuicem, Sc se mu- tub compellant appellanique per ligna spiritualia.
puta per conceptus mentis, quos ei cui loqui volunt ostendunt de patefaciunt. irate Atiae ii dum apparent & nomina ai Limunt, ut vocent ac M.t- chael. Gabries, Raphael, non Gai sumunt quasi ea sint ipsis propria, quibus in caelovocemur occo .pcllem
170쪽
Commentaria in Ebmm Iussicum. Cast XIII. 161
peremar, ut perea innotescant hominibus, eisque suggerant nomen, quo ab eis vocari & in. vocati pomi t. Hine vocatur quasi inediacus Dei.quia Tobiam curauit a caecitate : Gabiistquas sortiuido Dei. quia pro populo Dei ibit iter pugnauit Daniel. io. Secundo nomen Angeli est ad imitabile significatione, quia significat Angeli naturam ac uoles, piae im gratiae re glori . quae hominum captum s rant, ideoque eis sunt admirabilia. Terti nomen Angeli huius fuit admirabile en inii, quia ipse efficax stat in operado magna, stupenda & admirabilia unde explicans subdit, facit i in bilia. Angelus enim hic mira vi de quasi
miraculo ex petra elicuit ignem, quo hoedus M nue Deo sacrifiearetur. Rursusn naisa militiauit de Samsone ex sterili nratre nascituro, quodque ipse turin esset Nazaraeo , ideoque iudex α vindex Isiaelis; ipse quoque admirandam is tui Grtitud nem procurauit Sams ni ad patrandum opera heroica,quae mox audiemus. Denique ipse in flamma illissus asstendit in Q lum,Scorpore suo in elenienta E quibus Eud compegerat & assumpserat)re ut euanuit, qua omnia Manue dc uxori eius erant admiranda. Quiri nomen Angeli sitit admirabile repraesentati ine. Angelus enim hic primo repraesentabat Deum, eius erat triantius; sicut legatus repraes at per otiam sui Principis, a quo mittitur. Deus autem. Dcique nomen eis admirabile, tui te significans adnutabilem eius Deitati virtutem potentia de gloriam. iuxta illud Psal. 8 iano e Dominio nos' et quam admisabili est numeruum
inriti- sat ira 3 Mirabilis enim est, omnem- ceteraque cus attributa, utpote immetua S infinita.
a. in secundo. Angelus hic reprς emat Christu, cuius
iam i admirabilis sint in mario, natiuitas , vita . san-αος. loctima. opera miracula, mors, resurrectio,
ahensio, missio S ritus Sanem,qui proinde admiranda per Apostolos operatus est, adeoque totum mundum ad se conuertit, ac indies perti deles suos cuntia operatur. Quare qui magna de mira ad Dei: oriam animo desiuiat. invocet Angelum pete invocet Christum. cinus nomen est admira seu, viper te operetur magna dc mirabilia. Ita s. Aug. vide dicta Isaiae do A. Virgo Christi genitrix vocatur & inuocatur a fidelibus Macer a mirati M., hieque titulus ipseti gratissimus. Hi ipsamet cuidam viro sancto reuelauit: quia ipsa fuit materer virgo, mater De; dc hominis, mater creatoris, adeoque mater sui PatrΔ, quia genuit eum, a quo geri est, decMi omnia sunt stupetula cicadmirabilia.
Porro David Chytraeus opinatur quod a P. edicta strati Dea sapientiae apud Gentiles. A Pe- , inquit. G arorum Piludem Deum sapirauia ct d --
si mram est,quama πάλι ν ruri randa halia. Non Dio ades ita Dri, at asi mimo more abat et g ω ct caput Gον- να sia reus a se contritum elint te. C se . . si nus depra tam ct in Pando idolam con- ui,simis. Velum haec noua Nouatoris sunt coi metua. ii non figmenta, esto enim res in te non fit
absona, nomen tamen dissonat. A risi enim di im suisset Pelia, non Pallas. c. l. ludisum. Denique probabiliter opinatur Serarius hunc Angelum Pele id est admirabile futile S. Michae. μ siem illa enim olim erat Protector Synagogae He- c μιbrorum, cui praefuit Samsbn icut nune est Ee-elesiae Christianorum) qui cum superbo Luci sero
confligens. Dei mali fatem dc nomen admirans, humiliter dinu, qui piutinui; deoque euua caeso deturbans eius locum occupauit, sua huimilitate factus omnium Angelorum Princeps. sicut Lucifer sua superbia factus est daemonuim caput, de imus in inferno,nec tantum Ai' Hormin.sed vi licio, inum. Audi Seranum docentem Michaelis nomen de inuocatione ui miris
valere contra omnos tentationes. Me,inquit,pro
ponatur tibi fl igitium quodlibet, statimque animo succurrat Deum illud vetare. Num qid tu illud admittesλNonne te ab eo statim hae abducet cogitatio: Q sicut Deis' Titillet te voluptas ct il-B lecebra quaelibet. At quus at op Teircat tepo tensae sormidabilis quispiam. At quu aut D 3Tibi parentes, propinqui de s ales cordi lint. At D p in omnibus deniquo peccator uinoccasionibus, inuitamentis ac lenociniis prodest semper plurimum Michaelis nome. id est Dia prohibenti ben)gnitate tanta nos prosequentis, prae- mra aeterm promittentis gehenna perpetuam mi nitant:s. ψmnia semper & ubique intuentis, omnium ab omnibus rationem reposcentis, comparatio cum fluctu se delectatione, quae inanis de fallax E peceato quaeritur; oc eum quolibet, aut d mone aut homine, nos ad ambitionem. superbiam. iracundiam, vindictain. ebrietatem aliudue quocumque scelus aut sagitium hortante ac pel-2 lici z. TVM et i TAM E MANvE llo DUM DE CA' VERs. i .rxis, Jul est licinum teneruui adhuc lactentem &sugentem ubera captet ni atris suae hoc enim signi. t αἰ de Myris euinque mactauit. excoriavit, coxi .dc ad Anguum attulit ut i, ii Propheta eslet inde comederet; sin eri et Angelus Deo offerret, ut ipse dixerat v. is. Eet Lia AMENTA J Vrit a quod alludit ad nomen aliaeach. id est Manue: oinnes sacri M. enim utrobique litterae sunt eaedem: Manue enim hie obtulit Deo Ili ha) id est vinum, oleum, panem vel latinam, quae homini in conuiuio, aequuae Deo in sacrificio libati, id est ad cornu altaris
est indi vel cremari solebant. ET Posvιτ sv PER PETRAM o rvrvs Ns, DEO Qyi FAci T Ni RABiLιA, Os msi non tam per se, quam per Angeluti . Angelus enim hic iun- , est ossicio sacerdotis. de sacrii auit dum igne E petra elieuit, quo haed caro Deo sacruicareturdd combureretur. Vnde Valal δε Rabbini pro qui Iacit mirata , vertunt intit abii facet sciboet A gelu, hoetei fecit miraculu, quia ex petra elicuit ignem. Ianue vero sui quasi eius minister de diaconus. dum hiae dum mactauit, coxit. de cimi libamentis in petra posuit, ut ab lo cre ina
Tvst. Simile prorsus 6 sit Angelus cum edeme, cariu ab eo allatas de petrae impositis nutaculoso igne a se producto confiso edu Iincque sacri scansvii audiuimus cap. 6. D enim dispe Maii non tantii in Angelus, sed de Manue laicus edi lii bu Dan, non Leui, acrisiore poterat etiam extra