장음표시 사용
201쪽
luna est, ne una tribus deleatur ex I srael. 6 18.Filias enim nostras eis dare non possumus, constricti iuramento εἰ maledictionet, qua diximus Maledi s qui dederit de filiabus suis uxorem Beniamin. I9. Ceperunt' ue consilium, atque dixerunt. Ecce solemnitas Domini est in Siloanniuersaria, quae sita est ad Septentrionem urbἰs Bethel re ad Orientalem plagam viae,quae de Bethel tendit ad Sichimam, & ad Me ridiem oppidi Lebona. ro. Praeceperuntque si ijsmenjamin, atque dixerunt : Ite, latitate in vineis . ai. Cunique videritis filias Silo ad ducendos choros ex more procedere, exite repentu de vineis, & rapite eκ eis singuli uxores singulas, & pe
gite in terram Beniamin. 22. Cumque ven Crint patres earum ι ac fratres, &ad uersum vos queri cmpcrint, atque iurgari, dicemus eis: Miseremini eorum i non enim rapuerunt eas iure bellantium atque victorum, sed rogantibus ut acciperent.
non dedistis, Ida vestia parte peccatum est. δ3- Feceruntque fili j Beniamin, vi. sibi fuerat imperatum: & iuxta numerum suum ,rapuerunt sibi de his quae ducebat choros, uxores singul/s : abieruntque in possessionem suam, aedificantes urbes, Mhabitantes in eis. 24. Fili j quoque Isracl reuersi sunt per tribus & familias in taber. nacula sua. In diebus illis non erat rex in Israel; sed unusquisque, quod sibi rectum videbatur, hoc faciebat. Ar Λ ε. J Non precarunt quia in sin alio Aaltare hoc erexerunt. Iam aut eun Deutet. 162.tantum vetatur ne extra sanetuarium hostia, instari immolei. Adde, illud praeceptum latum esse a Deo ob periculum idololatriae, hie aute nullum eius erat periculum. Vnde videtur hic in illa lege fuisse dispensatum. Ita Abul.Tertio Caiet.censet eos non aliud nouum altare fabricasse, sed istud,
quod erat in tabemaeulo restaurasse. Quatio de optime dicas, hoc nouum altare erectum Ob necessitate.Cum enim omnes tribus congregatae eusent, ac singulae plures vellent Deo onerie hostias, unum altareTabernaculi ad eas capiendas nosse L
miebat .Quare necessum fuit aliud altare erigi, veomnibus satisfieri posset. Hic autem casis neces.sitatis censebatur exceptus a lege illa communi nius altatis. Vnde Salomon in limili necessitate a- Aliud altare erexit 3. Reg. 3. 6 . Aldsveto ad hoc opus fuit peculiati Dei instinctu Mispensatione. permia Samuelim Raaia, Galgala & Bethlehem
sacrmc te licuit a. Reg. . itidi i 6. Dauidi in Arca Ornan. 2. Reg. 24. Eliae in monte Carnaclo 3. Reg. 18. UvCTi E PQ NITENTi A J non proprie dicta: nec enim peccarant occidendo Beniaminitas, scd pani tetia, id est dolore.q. d.dolentes unam tribum Beniamin penὰ extini, in Isia simus entu
volebat omnes duodecim tribus conseruari, tum
ad honorem Abrabar. Iacob Patriarcharumsu ad iobur & plenitudini: Synagogae, aequEac ReipublIsraelis: tum ob mysteria numeri duo denarii. praesertim quia duodecim tribus, & P Ctriarchae earum capita & principes fuere typus duodecim Apostoloxum i tum denique quia e RBeniamin nucit uerat Saul quem Deus destinauerat primum regem istolis. & S Paulus D ctot Gentium, ae duodecim millia signati, qui tempore Antichristi conuertentur, eique resist x Apocal.7 8. In Gia. a. inquit S .Hier. in Epitaph. Paulae , urbe adsolum diruta paululum sat lilii paulare cordata peccati ι utina infra a diuisa, ct
d irat oesia. De Pauloergo recte hic diuas .id quod de Fabio Maximo cecinit Ouid. lib. a. de Ponto
piaelio re sceleris vindia a soli se subduxerunt:v de ab en dedi in tribubus, hoc est a toto populo a
si aut ui ortis sententiam acceperunt. Debebant
enim ipsi in publica Reipubl. causa, conuentu de praelio comparere ut caeteri,ac Rem puta adiuuis. ,α propugnare ut caeteri Hoe enim iustitia te galis N aurea exigit. VIRGINEs AvrεMavst Ru Arg. J Virgines e. τε M. irrnim magis aurant primos sponsos, quilin eorria piae. virgines autem dignos ebant, non per e plorationein niatronarum , ut vult Abul. sed ex
cu ut innia, quia numquam filii Iem nuptae. Vide diei a Nun,er. i3.Porio videmur hic undecim tubus ex zelo nimio modum iustae vindictae ex ςisisse, eo quod paruulos quoque & mulierct
hoc obligabat eo casu, quo Beniaminitis reliquis, ἐς ' Qtibus quet eiat Israelitides alia ratione pro VzMUM dςu potuit set, ut ipsi non cogerentur ducere g&tilo & alienigenas; vel cogeretur manere caelibes
cum interitu totius tri . Tunc enim no obliga
bat hoc eorum iuramentum, eo casu scilicet, quo tribus perire debuisset, vel mulieres alien γDς ex vicinis assumeta fuissent, quod periculosa, di lege vetitum erat; tum quia sicut votum, ita &iuramentum sicium de minori bono, quod maius bonum impediat. non obligat quatenus illud impedit . & iurans censetur tacite maius bonum excipere voluisse cum iuraret; nam alioqui illici, tum fuisset iuramentum: quia promisso, licet iuramento firmata, non censetur infringi, quando in melius comm Utatur; hic autem melius erat non perire unam tribum . quam non dare illi filias si s uxores. Vide Sylves i. vel bo iuramentum,
Quocirca peccassent Israesiti. si iurassent se in tali necessitate & periculo non daturos uxores Benia.
202쪽
Commentaria in librum Iudicum. Cap. XXI.
minitis a t Abul. Putarunt tamen ipsi,cum essent in to illorum, Q quois pectabit cura toties populi, sim & tudes, se hoc hira memo teneri, unde & communis boni. quorum erat iαtal necessit
te & prouidere iuramento, & determinare uxo
rationes qu*rum , quibus de iuramento α coi seruationi tribus caueatur:&quamuis A l. G- eatas eas fuisse putet . & in fraudem iuramenti: melius tamen Lyra Hugo. Caiet. Arias censuit legitimas & quoad Galaadites mulier eis datas patet, quia Galaaditae bello non ime uerant cui de& merito exciti sunt;debueram enim, ut A l. vocati ad communem vindictauitanti sceleris venire iurament viti autem praesen- tes tant aqui scilicet iurarant,concernetat, non absentes. Eccllso misi sit non nundinarum,ut vult
Abo sed Diti alicuius . videtur autem hoe festum' ille Tabernaculorum, quod celebratur in X embri tune enim colleta vuli, vites abundant ritaijs de pampinis, si b quibus hi virginum rapim res latitare puta unt, ut dieitur vao. Ita Arias,'seratim & abj. RAPiTE Ex EIs siNGvLI vxoRM.At rex An licite raptum hune consulere potum unt. dc an Beniaminium consilium hoc exequendo. virgines silutinas rapere Res affirmati iv edico nec lmaiores natu raptum hunc consulentes fuisse periuros; qui singuli tantum particulatim iur irint se eis proprias filias non daturos. non auten non daturos aliorum filias courinuni decreto. Si
militet nee paretes filiarii suisse periuros, quia ipsi eo h raptus non erant con j , nec dederunt filiis se ed hae illis abreptae sunt; immo, ut texis rus innuit parentes prius Beniaminius parentibus Cillas negat r. vnue peccatum, siue inaequalitas ab eorum Drte fuisse dieituti, quia scilicet eas retentibus rure suo Beniaminii io tali necessitate:
arant obiurisiurandi relinonem. Menique non siit hie peccatum raptus,ut Lytan.Caiet. Dixin. Atias quia is tantum miser ei talis fuit non valde inuidis filiabus, nec etiam irarentibus, nisi ob periurii periculum, quod hiecullum erat, de quia raptus hic Mus est manda
ris, modus que eas accipiendi silvo iuraulentos quas quivis eorum alioqui Beniam initis date debuisset, ne tribus illa interiret vel tat de nimis sit
Simili modo Romulus&Romani institueriint munus ludos, ct aduentames ad eos rapuerunt virgines Sabinas, ut eas haberent uxores. Id sactum est post annos γοα tot enuo Phinees que ac Othonis, antecessit Romam & Romulum. Roin atrorum raptus co0tigit M.Kal. Septembris, ait Plutato. . Beniaminitarum vero eodem mense Septembri Romani rapuerunt virgines fa . vel ut Halicat nai us 689. Beniaminitae vero roo. Beniam ua
ad raptum coegit necessitas, Romanos libat ac uti docet S August. ld3.2. de Ciuitate, cap. 17. dc lib.3. cap. i 3. Vnde Romanorum ta=tus conelm bella & strages, Beniaminitarum vero pacem
Hie finitur Historia duodecim Iu lieum Israe 'lis, qui Here typus ia. Apostolorum. ac praefuere populo a Iosite usq; ad Heli, per annos 299. mi arum Othoniel annis a. Aod So. Barae 4 in deon Ao. Abimelech tres,Thola 23. Iair 22.lephte 'sex, Abesan septem. Ahialon decem, Abdon M. Samson viginti. De quibus ita scribit Ruperius' lib. 4.devictoria verbi Dei capri.Dant rari saluator. Iesis Christ ricat . Salmitis peril,sd poci mdo.vitauet i sc Δ, ct prestando admini' ba M. iudicamsi ab letarium seruitute
203쪽
' Earaxirva hic Genealogia Iu- Α. dae Patriarchae a Phares filio eius . usq; ad Dauidein, ex quo pr ' ius est Christus, hoe fine ut Chri-
stu quem quasi scopum&finem tota sSenpt.tespicit)ostolatur natus ex Iuda, uti pro serat & praedixerat Iacob Iudae filio suo bonedicens , Genes. q. Io. Inducitur autem hie in hane genealogiam Ruth Moabitis&Gentilissed mox tacta fidelis di proselyta, quia miro casu vel potius Dei prouidentia in eam subintroiuit, aequEae Rahab Chananaea:νt siniarn,ait S.Hieronais in peciato im nasci, vi venerat ut emnium pricata titeret, viqvi Imtrum malis oelictis Iariis reclusis a Ch istosacienda, in Ratha milictas Christin lini caretur. Tropol.ut in Ruth idaea& Bexemplar piae modestae & si ue uxora daretur. hae Lut iudicaretur nobilitatem genetis dari 1 De utpote qui Ruth gentilem,vilem & mupereas ciuit in familiam Abrahae de Iuleaeamque fecit genitricem Dauidi &posterorum, quin de iplius Christi. Unde Ruth a Rabbinis&S. Chrysest. N B.Petro Damiat avocatur miromnes enim reges Iuda ab ea descetus erunt.
Est hie libet appendix libri Iudicum; unde 3e
ab Heblaeis illi annectitur: eius enim historia comtigit sub iudicibus, ut patet c. Lv.i. Estque pylluridium &quas manuductio ad librum Regum'in eo enim gesta Dauidis& caeterorum regum ex Ruth prognatorum describuntur, iam rea tect ordine interijcitur hie liber inter lib. Iudicum ec Regum. Porro hic liber abominbustam Cais licis qi,am haereticulexcipio Mani. Mos,qui toluvetus Testamentum , ac consequentet debes 'Ruth velut a Deo malo prose,im rei jcieiniit blasphemabam, teste s. August. in libris contra. Faustum habitus suli Canonicu sfripi. estola nonnullis Arabicis, utpote manus iptis dum
Auctor libri est inemus a nonnullis enim cem litur filisse Ezechias tex,ab alijs EMGi a pluribus. vero Samuel;idque verisimilius videtur; uinqui Samuel sub hoc tempus vixit tum qui te lib. LiRegum conseripsit ad quem hic liber dirigitur. Scripseriint in Ruth. Ru ri tat rami M.ta .calet. Seorius, acri id Mus qui puruchra dc plurima inorum documenia in hoc libr.
o I mel th Bethsemius urgente fame . cuis uxore memi se dis
Moab ibi omnitio δε MIM N emi vidua eum Irisib nurusia in Bethlebe rei titur. I. IN diebus unius iudicis,quahdo iudices praeerant , secta est is mes in Terra, Abijtque homo de Bethlehem Iuda. v eregrinaretur in remone Moabitide cum uxore sua ac duobus liberis. 2. 4pse vocabatur Elimele , M uxor eius Noemi: de duo fit ij, alter Mahalon, de alter Chelion, Ephrataei de Bethlehem Iuda.
Ii gressaque regionem Moabitidem, morabantur ibi. 3. . Et mortuus est Elimelech maritus Noemi: remansitque ipsa cum filijs. . q. Qui acceperunt uxores Moabitidas, quarum una vocabatur Orpha , altera verbRoth. manserunt' ue ibi decem nnis, s- & ambo mortui sunt , Mahalon videlicet R Cheliqnt remansitque mulier orbata duobus liberis ac marito. 6. EtDrrexit ut in patriam pergeret , cum utraque nuru sua de regione Moabitide: audi rat pnim qudd respexisset Dominus populum sium, & dedisset eis estas. 7. Egrsa est uaque de loco peregrinationis suae , cum utraque ni r B R iam in via reuertendi posia in Terram Iuda, 8. t dixit ad eas: Ite in dismum matris vestrae , siciat vobiscum Dominus misericordiam, sicut fecistis cum mortuis de mecum: a s Det vobis inuenire requiem in domibus virorum, quos sartiturae estis. Et osculata est eas. Quae eleuata voce flere coeperunt. io. Et dicere : Tecum pergemus ad populum tuum. Ir. Quibiis illa respondit: Revertimini filiae meae, cur venitis mecum numvltra habeo filios in utero meo,ut viros ex me sperare positis' ia. Revertimini filiae
204쪽
Commentaria in librum Ruth. Cap. i. 91
meae scabile: iam enim senectute contecta sum, neCapta 'inculo coniugali, etiamsi possem hae nocte concipere,& parere filios, 33. si eos expectare velitis, donec
crescant, id annos pubertatis impleant, ante eritis vetulae quam nubatis. Nolite,quq-so, filiae meae: quia vestra angustia magis me premit, de egressa est manus Domini coninime. I . Eleuata igitur voce, rursum flere coeperunt: Orpha osculata est s crum, ac reuersa est : Ruth adhaesit socrui suae. I s. Cui dixit Noemi : Enr uersa est cognata tua ad populum suum , Mad deos suos, vade cum ea. 16. Quae respondit: Ne aduerseris mihi ut relinquam te dc abeam t quocumq; enim perrexeris, pergam: dc ubi morata sueris, dc ego pariter morabor. Populus tuus, populus meus, de Deus tuus Deus meus. i . Quae te terra morientem susceperit, in ea moriar i ibique locum accipiam sepulturae. Haec mihi faciat Dominus. & addat, si non sola mors me Ac te separauerit. 18. Videns ergo Noemi, quod obstinato animo Ruth decreta siet secum pergere, aduersari noluit, nec ad sitos ultra reditum persuadere: i'. profectaeque fiant simul, de venerunt in Bethlehem. Quibus urbem ingressis, velox apud cunctos fama percrebruit: dicebant' ue mulieres : Haec est illa Noema. 2 o. Quibus ait: Ne vocetis me Noemi I id est, pulchrami sed vocate me Mara id est, amaram quia amaritudine valde repleuit me omnipotens. 21. Egressa sum plena, bc vacuam reduxit me Dominu S. Cur ergo vocatis me Noemi, quam Dominus humiliavit, Naiflixit Omnipotens 22. venit ergo Noemi cum Ruth Mo bitide nuru sua, de terra peregrinationis suae; ac reuersa est in Bethlehem, quando
N Dirpus v ivs Ivoicis.JQuaeres . quis ibit hic Iudex , sub quo haee faines , de coniugium Ruth cum Booz contigit Primo, - -losephus; Zonaras, de Magis et Hilior. Scholasticae censent fuisse Heli Pontifice. Vetum id dici nequit nam Heli iudicauit M. an. ius,deio de Samuel de Saul annis totidem, his γcessit statim Dauilhanno aetatis trigesimo. ia D
i id genuus fuit a Ieile, hie ab Ored hic a Booz,
quae Oinra generationes tam pauci, annis, sciliacet octoginta, quibus praefuere Heli, Saul dc Sa.
Secuti do, Rabbini de Lyran .eensent Iudicem hunc fuisse Abesan.de quo Iudic. ia adeoq; Ab
sinesse Booet. Litteret enim utriusque nominis i iE sinit eaedem. Vertim obstat ratio tempori nam Abesan fictu, eiHudex anno 27a.a capta Ieri hu- te per Iosue c.6 qua do Salmon duxit Rahab, qui ex oratores Iosue exceperat , ex eaque genuit
ista,qui sint maritus Ruth quare Booz, si est ide
m Abesan fuit circister 272.annorum,quod illo aeuo eratios tum de impotabile s unicenimn mo tamdiu viii.
Tetito, Sedra Gam censet suisse Aod se meum Iudicem. Qiinto A Uncap. Ruth. q.so. censet tasse Balac. sib cuius vltimis annis cottigerit haec times. Accedit Tomictus,nisi quod hiesib annum vi. gesimum Barae eam ambisse arbitretur.
Qvinto valde apptate Noster Salianus censet semem hane contigit Iesub Abimelech, filio G
ueis, ed Iirael vi habet Chald .ad illam enim mutandam Eliinelach concessit in Moab eo quod ibi non esset fames. Veniimile est famem hane ob ora populi a Deo suille immissam; Deu enim Met publica scelera publica fame vel peste casturare. Talia autem fitere parricidia & idololatria ab Aburielech S: Sichimius commissa. . Fabulantur Rabbini stationem aliam solis, qu CHMian h.
A lis filii sub Iosue, praetuisse hanc famem. eiusque
causam extitisse. atque hanc stationem Elimelech utpote virum sanctu precibus a Deo impetrasse, ideoque ipsum esse, de quo dicitur 1. Paral. q. 22. Ita, Rit lim. ubi hise hac de re agam. Ips E M CARATvRELi MEL Ecud Perperam Iosephus, Zonaras & Theodor. eum vocantabim tui. tam se. h Hebr. idem est quod in m- να, vel Dei muro, ais Fuit hie vir primarius & d lues, utpote ex lan .lia Salmon Principis tribus Iuda, eisque filio mox propra
Epasta τAiJ id est oriundi ex Bethlehem. quae
alio nomine dicebatur Ephrata. Su. & Dauid dun citur illitas viti mratai, id est Bethlehemitae. I.
mstri super m ι nam ibi pro Fodor, Hebr. est
Rabbini tradunt hane fuisse filiam sititis Sabmonis ideoque neptem Nahassonis, qui fuit primceps tribus luda. Nahasson emo genuit Salmon hin eius ille fratrem, qui fuit pater Noemi. Porro h
roicasNoemi virtutes has ex hoc libro colligit S ranus. Plinio enim elucet hic eius in vero Dei cutitis,etiam cum in idololatrarum regionem extrusa esset. constantia. Secundo. zelus. dum ad eundem lium nurum sitam Ruth adduxit. Tertio, prisedentia,dum tam perile huius explorauit amnium de confirmauit. arib,in aduersis asperiique reis stolerantia, maxime in fame, inopia. dc quodaveluti exilio. Quinto, patriae amoridum ad illam vetula ira de decrepita redire volint.Sext h.saremtia in Ruth eonte tua a,dit genda, di ad selicis intim tandem connubium piovehenda,e quos inlus mundi; terrae gaudiu caelorum Letina cbrusici Iesus prognatus est.
205쪽
Commentaria in sibrum Ruth. Cap. I.
tia. Appostic. quia uterque prae inature in Moab diem olvit. Rabbmi tradunt hos duos esse eos. quii. Parat vi in Hebraeo vocantur Dra de Saraph.quod noster vertit secum&imen res, qii in desperante, de Israelis a sanie liberatione , secure nimis de remisse in Moab id est tetra idololatratum d hebant.ibique duxerunt uxoresMoab tides ide que aiunt eos a Deo addictos exitio de incendio. Sed haee eorum de more sunt commenta,aut pintius figmenta. is Qui ACCEPERvur uxoREsMo Alli TioADJRabbini, ut dixi. aiunt eos grauiter hae in rem easti. Nec est quod cogat eos a peccato excusare, ait Abul. Excusari tamen pollunt partim necessitate. quod in Moab non inuenirent seminas Israeliistides quas ducerent. ac ipsis, utpote iuuenibus, in femore aetatis difficilis di periculosus esset caelibatus. Rursum quod Noemi eorum mater pia ie-mma videtur eos ad hoc coniugium direx sie ex
Dei instinctu qui per Ruth destinabat nasei Daui dem,oc ex eo Christum. Addunt aliqui Oipham& Ruth suis se ab idolis conuersas ad Deum velu, quare licite potuisse duci a Mahalon de Chelion Hebi si vii Salmon duxit Rahab Chananetam ad Iudaismum conuersam Iosue cap. 2.licitum enim Hebraeis erat Chananaeas ducere, si illae ad Iudais
. . Verum haec responso .hie non habet locum nam Oipha, ad idola sua rediis, de Ruth tunc demum conversa est cum secuta Noemi, cum ea ex
Moab intrauit in thlehem , ut patet ex
Qua Ru UNA vocAMτvR ORPHA. J Hanc Goliatb G gainis, quem Dauid prostrauit, luille matrem alterum Thalmudici, & Philo , seu potius P eudophilo in Antiquit. Bibliuis ac Prudentius in Hamari igenia,dum ait, eam prae Noemis quela 'maluisse simis ristirpem nutrire Golia. Ratio eorum est quod mater Goliath vocetur Rapha vel
via, Da autem iden, videtur quod OV M.Veru errant;na primo Harapha erat Philistbeta. Orphauetb Moabitis. Secundd, Harapha erat ex Geth urbe Palet linet Oipha vero ex vrhe Petra aerii Harapha fuit tempore Saulis de Dauidis; Oiphavetb longe anter iuuscilicet tepore Ruth de Booz, qui fuit proauus Dauidis. Quarto Orpha Hebr. pelv Ain. Harapha veiopei Nesci ibitur. Potio O ha Hebr. idem est quia mutosa, vel ινι ηιώ- D.Vnde R Samuel in sui hac. 8.ai matrem Goliath futile meretricem, ideoque dictam Horpho
quia eam omnes deceruicabant, deprimebant,d decore veluti scortum assciebant: Harapiam vero; quia eam omnes granorum ac Iritidotum, quae a. Reg. 29. dc Prouerb.M. at tarpi h vocantur, instat contund bant.
Vetum alia est Orpha haec ab Harapha matre Goliath vitiam ostendi rinio non matersed pater
Golia: b, i. Paral.2O. v.6. 5 7.vocatur Rapha velli ram; ab eo enim postera Gigantes d sum Raphaim, ut ibi dicitur v.q.de quo plura I. Reg. 11.
ALTERA v Exo livetii. J Thalmudiui tradunt Ruth fuisse filiam Eglon regis Moab.quem occisdit Aod, ludic 3. ut sic Dauidi suo prosapiam i
A gram ex Moab concilient: sed nugamur.Quomodo enim reκ Moab filiam suam dedat et extetis pauperibus di pene si me pereunti se Porro Ruth erat ex Moab. quae est par, Arabiae
Petreae . cuius metropolis erat vi hs dicta Petra, ebquod in rupe est et illa, squam Bellonius ti .rae .s3 pinatur esse Alecham .ubi ex at sepulchrum M homelis sed euat id patet exilio Isa: ae num Domine Dominatorem inra, de petra deloti ad montem lia Sion. Eι intest gebatur tim erat δε fit, David : er iste David sui urin erat de
sive Ruth qui vintuitu erat de viri Moab, qua vocasMρ tradisisti,ait Abul. hic quaest. i vide dicta Isi Potio Ruth. Hebr. idem est quod in a vel
.bria, arad. raua; id est irritare. Aut poli in visio vel prophetia. a rad. raa,id est ridu; quali Rushs idem sit quod Roth. Aut m 'iratis ait Auctor Im persect.in Matth .cap. 1 1a ι h. id es Drauit, ins rauit; quasi Ruth sit idem quod Ructat, quia sine Dei inspiratione nec dixisset, nec iecisset ea quae dixit dc secit. Vnde in ea, ait idem Auctor, laudatur dilectio steneris Israel, simplicitas, ob dientia. fides. Cabalistae aiunt Rulli per Anastam phen es le rur, id est,tu tur, quia ipsa ut turtur g inendo maritum Luin defunctu luxit. Thaim diei dicunt eam vO. atam Ruth, eoquMex ea pr
pnatus sit David , quem Deus praeuiderat serena Gn , siret id e si in eanticis, pulma dc la
Denique non videtur Ruth fuisse setor phae. nec consanguinea in gradu propinquo sed per asC finitatem cognata,vi dicam v. s. ITE in Do MuM MATRis vεso J Hebri de Septuag. v redue unaquaque is u matrusa Hinc liquet eas non su:sse sorores, nee eande habuisse matrem, sed diuersata Suadet Noemi nuri
bus suis Orphae de Ruth reditum ad Bos Moab
tas, ut commodius apud suos vivant, utque ipsa earum cura exoneretur c ut ipsas adhue infidcles
non deducat ad populum fidelem in Israel. hoc nim Lisset scandalum. are tacitd quodalias νε aperi E fecerat eas adhortatur, ut conuertant se ad fidem dc religionem Israelitatum.' . d. Si vultis mecu pergere in Isiael; Israeliticὸ in hde ct cultu unius veri Dei vobis vivendum est. Si id facere non vultis. redite ad vestros Moabitas infideles.
cvΜ:J mortuos enim maritos vinios qui mei; erant filiij dum viverent, coluistis ea obseruantia υα amore, qua par est; immum vero decenter sepelistis,luxisti, memoria conseruassis, celebrastinde in eoru gratiam viduae huc usque mecum permansist s .me alendo, siuendo, iuuando. unde Chald vertit: Faciet mmis, boliam vobisci Latia quod sui ium maritu ν tu dormientibin: H r in is tiros arripere post mortem emim: θ ninum, φ. M aluinuo sustent assu me.
Multo magis fidesesamitas defunctis exhibent
miseri ordiam, cum pro animabus eorum Orant
206쪽
Comment artis ivlipeum Ruth. Capssi
iubet Iudaeis suscitari semen sid est prolem)ria risine liberis desincto. id ipsam in usu suille apud Gentiles. Unde Thamar Chananaea ante lege dc Mosen. s. citauit semen salis, Iudae ipsique Iudae,
Genes. 38.Cuin enim semina in aliquata milia n Dicit, marito mortuo eidem familiae adhaerebat, ex eaque alium maritum .expectabat, nec iras bat ad aliam, idque honestatis de assinitatis iam cum
Porro Caiet& Serarius hinc colligunt suscit tionem hane seminis stati desii ucto. usitatam instatribus quoque vretinis dumtaxat Natia si Noe.
crin suae artibus vel fraudita, impulsam, tratas se in alienam ac minus sibi gratam religionem a ET AD DEos suos J Hinc patet orphan non finite ad Deum couersam. sed patriae religioni ct idolis eiusdem seinper adhaesiisse;Ruth vero
quia patriam cum Noemi mutauit, mutau t de re ligionem, ac in Israelitariam coloniam 5 0nago stam transij t. Disce hic quam noxium sit,intcr in fideles haereticos& impios degeres quam bonum vero, inter fideles & pios: illi enim manent vel fiunt infideles, haeretic , impii, hi ve id fideles, o
thodoxidi pii iuxta illud Psari .
Gu, ct eam peruerso pomeri eru Sic Orpha rediens ad suos infideles, mansit infidelis ; Rudi veto tram sens ad fideles, facta est fidelis.
vias. is vidua ruisum alteri nupsisset indeque natos fi- B initiatam filii te factis Iudaicis per baptismum, voti tylicri dedi liet maritos Orphet 3e Ruth illi mariti vi que fratres tantum v leoni sutilent Mahalon de Chelim qui eorum priores fuerant mariti; quod intellige s stat res illi rietini paties habuit lent quidem diuersos. sed ex eadem tam tribu re familia, tunc enim uxor, marito suo sine prole desumto, si scitabat semen ex eius stat re vel consanguineo isdem iam liae; ad quod faciendum non vide- tui satile obligata , ii posterior fiater uterinus ex patre alterius tribus vel familiae fuisset pro
Hebr. est natari , quod alij u, id ei t
u A utari denuantes vertunt Numa ιmini ab mrii. λ quas Apostolus hue alludat dum ait MM ' nu re retiti Corint . . Germanius, S Huag.ches. varab. Pagnin. Marinus passim t
Nil vos obligabiti, hoc enim significatκαα χεο ,
ut vertunt Septu .in ad mauendum inviuuitate, donec ego nouos filios procreem, qui veliti fiant mariti Hebraea hic fiunt obscura, sed ea plane declare sic vertas Sidic rem: es mih DLEtiam hac nocte cum ino: cygenui etiam imp An propterea ex- Pectoriis p.revi ran propterea diserritis, H no estu ctim νiro uixta hunc sensum ex Ricandi sint Septuag. pariter obscuri. EN aEvERsA E,T:Jquia Orpha minus amabat
Noemi quam Ruth; hine Ruth adhaeut Noemi, Orpha veid ab ea ad suos recessit. COGNATA TvA J Orpha fratria tua;quae Lili.
t maritum habuit Natrem mariti tui: vos enimi nupsistis duobus fiatribus e proinde per nu. ias cum ijs fictas. estis cognatae, hoc est Mnes. Hoc enim senificat Hebro z'iel ama. AD POpvLvu suo ET AD DEos suos.J Non quasi Noemi hortetur nurum sivim Ruth, ut instat Orphae redeat ad Deos Gentium quos hactenus in terra Moab coluerat; illud enim suadere suisset peccatum, sed volens eam consolari, mr tatur ut redeat ad populum suum, ibique rursim nubat: permittit vero, ut pergat Deos suos colere quod connexum erat, quodque ipsam facturam sciebat si ad suos, qui erant idololatrae reditet)id e facit ut sincerum de constantem Ruth nurus
Dae animum exploret, qui necessarius erat ad religionem cum patria mutandam constanterq; reintinendam; ne ipsa postea quereret ut se Noemi se
non qui est et Sacramentum, sed quiesset ablutio corporis, sicut masculi initiabantur per circumcisionem. Audi Thalnaudicos ritum hiatu, initiationis describentes: Qui proselnus ei se vult, tria ei,siquidem mas sit, necessaria; ut nimirum circumcidatur, baptietetur, Se in holocaustum os rat vel pecudem, vel pat turturum aut colunt barum; si femina veto fiaetit, duo tantii in posteriora faciat, baptizetur nimirum, di holocausti offerat
victimam. POPVLVs Tvvs. POP vs MEvs DEvs Tvvs.
DEvs MEvs.1 Magnufit hic Ruth amoi. obse uantia de fidelitas et g . Noemi socrum suam, qua
Patriam cum extera regione , de domesticam fidem cum per grina Iudaeorum religione commutare constanter decreuit: quia videbat eam
c tam sapientena re probam , totque virtutibus regiat is praeditam ut certo tibi persuaderet illam vetam habere fidem & religionem, ac Deum evis esse Deum veru . Vnde hoc exemptu nutibus imitandum proponit Origen .lib. I. in Iob. dicens D ta Rath tantum tittibth. ruis vetetaeae N Gque ad item Nn sit pas eam relinqιν reduci cauen. in Ionia ara perpetuo 1 In caris: apud Deami ob in tu uiata sculabra istatur. Iudiabit nihilominus atque condemnabit is usui reme omnes in invi ctim πιηπιν , θι soceruresseribio sim contume tiam vel iniuriam se semi: Nis reminiscit tec quod ipsi eti virosa nur-mι atque xvir iuror pro substantia ono victuistis laborem acquψerrit. Ex quibus hac conectutionem es icit: Si igitur diligi, virum latrum, ἰ mulier,dilv ct eos qui genuerunt eum. O nutriunt tibi iram, tibi ν n τὸ nia ιιιι π.Noli siparare um a patre Hl matre. Nolic peste resilium patrem,aut matrem Monorare, ne is colutimnationem infidia apud Dominum Diam tu otinibi in sivcnuatque in icis Susitat idiό miselio, quia si des virum, qu/m non nati iiii cor susumtiam tuam quam rian acquisi , quia nius in Zmum, quam non adisti ιν is Domitra atque potestatim h bens labo um alenorem , pro qui tu nidiat in s tib
rasti. Nili ora retilliti re mala his, qui tibi praparo rum, atque suo labore acquiserunt omnia De Hrum ne sub tuum.O mulier ne abena et super te maledictis
Rursum S. Hieron sua quisquis est auctor, stylus enim dissonat, esto sit grandiloquus tot no s. tract. de vera Circumcisione, asserit Ruth hoe taanimoso pioq; responso meruisse. ut fieret mater id est auia christit unde exclamat. O risi Mim mis
207쪽
mulier imitatur, quam riuia ct 1 D per aliena meritam aquiluti m ram caca bere uisu d. avis. Deos suos M Mω ι te it, cum tu Israclias tres sit sesum num Deum si s um iam oblita tu Pst mi, tiruiuim 'uiuaru id lorum: hinc eligitur a Domim, hinc sit Isi Elia mente, non genere; fu, non tam me; virtute,non tribu: hinc isque a L. Mnt tiatur,rt nube
HAEC uiui FAci AtDo Misvs ET HAEC AD DAT.J scilicet immittat uiihi morbum, pauperi tem persecutiones & his peiora addat. H c enim
in iuramento hoc Hebraeorum subintelliguntur; ipsi enim per Eliphe sinum illa sublicent boni
ominis causa ne scilicet illa quae sibi in precantur. reuera eueniant. Tale erat iuramenti im Romanorum in i indere quod recenset Festiisl b. 11.I
TENs.J Pitua ust enim me marito & utroq; filio. fruitque viduam de orbam. Idem dicere poterat B.virgo, videns filium suum crucifixum di mo
Tropolaeum ob dotes aliquas laudamur, desectus nostros inspiciamus, itaque laudes in lamenta vertantus uti Noemi exemplo secit S. Greg. liba. epist. 6 cum a Narse laudatus suisset:Multa mihi, inquit, diatis ma ιharitas restra per epistes si inma operationu uti st ad qua omnia Dialiato ego restondeo. Nolite me ruare Me ni id est pullibris, sed vocate me mara, id est amarum, quia amaritudina cη-pum Et lib. i. epist.6. ad eundem,dolens se Equiete monasterii euectum ad curam Pontifica-um: sinuam inquit,limem vocas. Q odra modo ru
Alleg. Ruth hie typum gessit Ecclesiae e Gentiubus ad Christum transeuntis. Audi S. Chlysost.
hom. 3.in Mauli. Censifera qua instituacta sunt, nostru quadrare. Haec enim crat ἐν alienigena cr m e tremam delapsa pauperiem : sed ritim eam Mod, nec
ipse paupertatem despexit, nec ginis tam citatem abommatis si Disto Christin Latinam sus jum ct
alimgenam .in magnorum laborant εm potiria ian rum, cupit eam conportem. Sybdit deinde modum.
Md quemadmodum Ruthillain prius reliqailsit pa in-tιs. domum cotemsiset, ct unum , ct patriamasque cognatos, nunquam talisut si uracta connub. Via Eiu se etiam non aiuὲ amabilis escitur o se, quam patrim mores ritus, res fuerit. Quod pro beta q-que rarate Noemi des puti brum sed vocate me Mara, quia amatitudine βιη- sum. Idem respondit S. Leandro lib7. epist. Ir s.Idesecit S Digna virgo & martyr in Hispania anno Domini 8sa. sub Mahoinad Saraceno de qua ita scribit S. Eulogiu, illic euus. & in eadem peti
pheau ikmprobumms himiritate a que os euutitia inter Onuirginalis ritimam si iuc caret, es et L mc parabili Vparatu obsiecunturixia: unquam tam in au Dii si diagna patiebatur Mebati itim iacvmu : Nolite me ia gnam vocate,sie metu Pinignam quia citi meriai sum, ιriam nomine debeo n'mri. Pro omni trais .Hebr.est Saddai, quod & corn copiam, iiue Deum omnibus bonis abundant et mammosum, aeque ac castigantem dc vastantem signincat et virumque huic loco competat. q. d.
ta ipsam i, quem a i Wal. obliuisere popa um tνum Deus qui quali Saduri : id est Mamm . . olim me
di domum patru tur, σι om visiet rex decorem tuum.
item decoram, iucundam, suavem. hilarem sEDvoc ATE ME MAEA tD EsT AMARAMὶ uvi Aconiugio honorato & prolibus opibusque cumularat, nunc quasi Saddai, id est taliam. ijs deni me spoliauit de vastavit. Idem tamen, ut spero. missi tus me , rursum ut prior. Saddai benigne sblabitur. ditabit de beabit. Ipse enim suos maristat oviuia Lat, δε viii ad instros cor redinii. Vide quae de Sabdai dixi Genes i7 i. RhvεκsA EsT IN BETHLrns M, ANDO Psti. Vos. 22. MuM u ORDO METERA NivR J scilicet in Pal. h te. Die enim secunda Pascha in Hebraei cssetebat Deo pii mitias spicarum , ac deinde die tertia eas
demetebant. Vnde Chald. vertit: illa Noemi de Ruth) asentirunt in Bethleheminini, Papha a en- fisibin, teucum adesset Paschalis dies, ct in illadiis c nunt fu, Israel metere gomo situ manipulu.qui
Simili modo Iosiae reducens Hebraeos ex gyptia seruitute, ingresses est in terram promissam in Paschatiaosae c.3.
208쪽
Commentaria in silaum Ruth. CVII. 193 CAPUT SECUNDUM.
fYNOPSIS CAPITIS.RVM in Bora stim colerit, ac benignὸ a Boon excipitur 6- ρsitur,domum reuersa Noemisocrui reliqui eri,ab eas audis Bo .sdiesse a em. i. U Rat autem viro Elimelech consanguineus,laomo potens,& magnarum opum,
nomine Booz. i. Dixitque Ruth Moabitis ad secrum suam:Si iubes, vadam iaagriini,& colligam spicas,quae fugerint manus metentium,ubicumque clemen tu in me patrissamilias repererognatiam. Cui illa respondit:Vade filia mea. a. Abiit itaqide colligebat spicas post terga metentium.Accidit autem ut ager ille haberet dominum nomine Booa, qui erat de cognatione Elimelech. q. Et ecce,ipse veniebat de Bethlebeii , dixitq; mesoribus, Dominus vobiscum. Qui responderunt ei:Benedicat tibi Dominus. s. Dixitq; BOOZ iuueni, qui metaribus praeerat: Cuius est haec puella 6. Cui respodit: Haec eit Moabitis,quae venit eu Noeini,de regione Moabitide. 7. Scrogauit ut spicas colligeret remanctes, sequens metarum vestigia:&de mand usque nunc stat in agro, Sc ne ad momentum quidem domum reuersa est S. Et ait BO ad Ruth Audi filia ne vadas in alterum agrum ad colligendum, nec recedas ab hoc locorsed iungere puellis meis 9. 5e ubi mei luerint,sequere. Mandaui enim pueris meis, venemo molestus sit tibi: sed etia si sitieris,uade ad sarcinulas; dc bibe aquas, te quibus de pueri bibunt. io. Quae cadens in faciem suam de adorans stiper terram , dixit ad eum: Vnde mihi hoc, ut inuenirem gratiam ante oculos tuos,&nosse me dignareris peregrinam mulieremi ii. Cui ille respondit. Nuntiata simi mihi omnia,qitae feceris socrui tuae post mortem viri tui: Ic qiidd reliqueris parentes tuos, de terram in qua nata es Sc veneris ad populum,quem antea nesciebas. Ιχ. Reddat tibi Dominus pro opere tuo, si plena mercedem recipias a Domino Deo Israe ad quem vetiisti, de sub cuius confugisti alas. i3. Quae ait: Inueni gratiam apud Oculos tuos domine mi, qui consolatus es me. & locutus es ad cor ancillae tuae,qtiae non sum smilis viatiis puellarum tuarum. 14. Dixitque ad eam BOOZ: Quando hora vescendi fuerit, veni huc, ω comede panem, de intinge buccellam tuam iii aceto. Sedit itaque ad messoriim latus, de congessit polentam sibi, come litq; de saturata est,& tulit reliquIas. is.Atque inde surrexit, ut spicas ex more colligeret. Praecepit autem BOOZ pueris suis, dicens: Etiamsi vobiscum metere voluerit ne prohibeatis eam: 16. & de vestris quoque manipulis proijcite de industria, & remanere permittite, ut absque rubore colligat, Se colligentem nemo corripiat. II. Collegit ergo in agro usque ad vesperami&quae collegerat virsa caedens de excutiens,inuenit hordei quasi ephi meusuram, id est,tres modios. i8. Quos portans reuersa est in ciuitatem, di ostendit socrui suae insuper protulit, dc dedit ei de reliquijs cibi sui,quo saturata fuerat. 19. Dixitque ei s crus sua .Vbi hodie collegisti. 5ι ubi fecisti opust sit benedictiis qui misertus est tui. Indicauitque ei apud que fuisset operara: Zc nomen dixit viri, qudd BOOZ vocaretur.
2o. Cui respondit Noemi: Benedictu, sis a Domino quoniam eamdem gratia, quam praebuerat vivis, seruauit a mortuis. Rursumque ait: Propinquus noster est homo. ai. Et Ruth, Hoc quoque, inqxiit, praecepit mihi,ut tamdiu messot ibus eius iungerer, donec omnes segetes meterentur. 22. Cui dixit socrus: Melius est, filia mea ivt cum
puellis eius exeas ad metendum, ne in alieno agro quispiam resistat tibi. 23. Iuncta est itaque puellis Booz 6c tam diu cum eis messuit, dohec hordea de triticum in horreis conderentur. HOMO B'rus ετ MAGNARvM OPvΜ.J, id est vir potens vel seriis robore. ita Septuae. hoc estro stus tam corpore, quam animo: Au vir p tem opibus: has enim chail quoque significat.idque hie est aptius: Booz enim parabatur maritus ad coniugium cum Ruth,in quo maxime speet
TivM , J uti iaciunt pauperes de famelici, qui post segetem demessam de in acerum collectam,
deciduo dc reliquas spicas legendo faciunt imi
legium quod lege veteri non tant lim licitum erat, sed At commendatum a Deo.imo messoribus iussum vi de industria spicas aliquas pauperibus cou
ligendas relinquerent Leuit. p. 2.9. de cap.23.
22. Sic Antigonus succedens Alexandro Mapno aiebat i Alexam o m sit, tuosti cri leto. Sic Ac nos post messem tot Patrum & Doctorum, facimus Sapientiae spicilegium. NoMius Booz.JHebr. m M ait Pagnio in vaxx4. Nom. Hebr. idem est quod in sintιtuinquet m eo finitura, hoe est fretu.Tadis hie suet. ut paret v. I. Hinc Auctor persecti hom. r. iii Mattium: in-R A terpreis
209쪽
terpretatur, proalam. Huic de duae columnae ip A deuinciret , S. liberaliores saceret ad plures sibi
Hi eptimum illa salutandi formula : Domin minuenitur, quam post Booz alij usurparunt, ut propheta milius a Deo ad Asa rege Iuda, spicas relinquendula . ET A RANS, J id est leuerentiam ei exhibens corporis demissione. vel capitis curitatione. AD QΝΕΜ v. Ni ετ I ET svB Cuius, CDm vos. M F vGisi Ases. Jala ,id est,curam inrouctionen , prouidentiam; sic enim pulli confugiunt sub alas gallinae, ut ab ea ab iniurijs aeris,aeque ac a milvis, rapacibus protegantur Simili enim modo. ad alvi, id est protectionem Dei confugere debemus, ut ab eo a malis omnibus corporis& animi, at admmollibus desedamur iuxta illud Dauidis Subt m. Da autum tuaru protere m. Psal. i6.8.Εt:Scapuli suiso amisabit stam ei. 'ratu. Psaltu.9DAE. Hinc de Christus ait Ieto ju .ae: Q6.ties resulcon gregaresitos tam quemadmota gastina ιν fugai missico, sub aevi, di notasti Mart. a 3.37. Vide ibi dicta. dum victor cum exercitu reuerteietur; B Hinc Chald. hoc loco veriti: via misti νt inquit. quia uritu cum Domino. i. Patali p. Is de postea Gabriel tautans B.Virginem dicendor Dominis tecum ac ladem Ecclesia eandem induxit in Mittet sacrifici uin de os sciuin Ecclesiasticu: De quo vide Bellat in .lib. r. de Miisa c. i6.I Ioannem Durantuin de ritibus Ecclcitet lib. 2.c. I s.& B.Petrum Damiani opus e. D.Vndebb q. Ration .c.de salute ad populit. Guiliclinus M malensi, Epiko pus: Isuiusmodi, ait, mtitui salutatunes notant. quias cerdotu p pu i i modebet se assii lui. Lost sentis pruris notus aut in es pinιs ad Dominum, o qwa I o niti Deio illas t-ὴm prues approbat 2 exalucit, qua ex seno cor is pro edunt, oram in or-m iter pro te, vi illa sint qu. si cum Spirata tuo, N qui tocum est in or sit oe in corde cr maneat. Et pergit: P
etiam dui , quia tu lin re si tu populvi se r. eti
ruam mi r nos concordiam. Pacem autem volu da, hoc
est tissimo li tecum coniunctionem , qua nullo moti diu θι ρ Fi; ut cum Spiritu tuo pacati. quem no m. creat u misis inciduli, a tua charitate nequeamus Hoeti. Denique in Con. Braecarensi can. vigesimo primo. Placuit,inquit,ut non aliter ini re aliter pris 'tera populum sed rara modo saluteni di .ent ei: Domi misit et biscum, Aut in libro Rath luitur. Oeconoenice Booz visitans agrum S metares docet heros, ut sua saepe praedia dc oparatios visitent sub luc enim metu, cum amilia ridicis irit in o Istis, ait Cato de te rustica c. a. Unde Plinius lib. sta si ut O tii sum ab sederest et separare sib umbra maris malitia ipsiω. I xvi NI GRATiAM Arvo ocvxos Tvos, V R , a Doui NE Mi.J quod tam benigne me exceswtis pauerisque. Hcbr.3c Septuag. habent in Optat uo:
Inaehinnigratiam, idque appositum cst Opiat enim petitque , ut Booz gratiam sibi exhibitam cuntinuare Sprorogare migat.
TvAE. Idein,vel qua si idem sunt cinsolari , deli hi. ad ior, scilicet loqui placentia. grata, iucunda, s lari, blandit r. i
i TvARvM JEcce mira humilitas Ruth,qυς se iaciti . onciliis omnibus Bocet inferiorem, S ancillarum, ancillam,id eis; meruit fieri eius xxori Sic B. Vir C so dicens: me Antilia Domitii, far miti siondi v rbum inam, metuit heri mater Dei. Hinc ordo Virgarum . quae vulgo Annuntiatae vocatur,quem instituit B Iohan filia Ludovici XI. dc uxor L dou ci X I. Re ui Fratulae. illaquet praeest cςte- ris moti talibus itum upat vitrem stultam. aeque ac
S. Franciscus sui Oidinis superiores appellari v luit Mim iras. vi impleant illud Christi: maior est i iram elumbustir tister. Matib. ι 3. i. INTINGE BuccELLAN vAM a N ACETO J Nota hic frugalitate ni illius aut qua opera iij con Paliud habebam embamma vel o M.trium quam . acetum, quo intingentes panem faciebam cae)m.
Acetum enim in aestu laborantes refrixerat ne tuos astrangu .vit es corroborat. tredinem tollit. Unde ietiamnum in Italia rustica sanem aceto aqua dulluto intinctum quas offam manducant. Virri, a top 6 Maiaris. ait φνt mkm in is o Mulum Domini D Plinius li&23 cap. i. etiam iam transit haramesa, eo rixeiunt. Et Aristo: .lib. i. Oeco m. timum et ratum 'erctu inquit, sunt Domini v Ugia. ini RhsPONDERvNT Ei i BENIDic AT τ si Dorai Nus. Dace hic priscam piamque salutandi de resilotandi sol nullam. Herusent in prior comiter salutans operarios ait. Donnos robi uni pili alijs verbis, sed idem tignificantibus ossiciose eum rosalutant: Antia cat tibi Dominio, hoc est Dominus pariter tecum iit liliique benefaciat, nilque suis te cumulet εἰ fortunet.
v T sPιCAs COLLi GiRET.JEx lege spicae erant Tauper uiri;quare Ruth eas legere poterat sine imgatu maluit tamen rogare, ut inestores sibi magis aceto summa is est in restigo, d. laten tamen inmer A
210쪽
mi iam solamis. Idem epist. i8. mnica uti,ali; a resa, aut frustum lindraeeis. a est, posse cum etiam ex bu Murt
ad Noemi socrum suam,ut eam pasceret v.i3. vis
de quisa essetosa sit Ruth ideo iue a Booz ama
que fit s Mahalon de Cheslon, quasi sibi consam
pineis, dum uiuerent ita nunc pergit benesa rei s mortuis,dum eorum uxoribus, quae superstites iunt scilicet mihi Noemi, dc tibi Ruth beneficus est,nosiue alit & pascit. PROPiv vs NosTER Eset uotio J Additur in Hebra': redemptori in nostru jie est seu a vindia cibus, id est ex iis ad quos pertinet ius liberandi
nos ab inditate. redimendi facultates nostras. vi dieandi nomen filiorum meorum mamique tui ab interitu de oblivione,semen iis ac posteritatem evendo.ut habetur Leu in s.2s. Vbi nota: pruinquiu vocatur Hebr. hereditatis famae de iniuriae. quia ii a quopiager esset venditus alicui externo,propinquus v ditoris habebat ius redimendi agrum, reddendo pretium eius emptori, qui agrum emerata ratam,
quia si quis fine liberis esset de factus, propinq'nu
eius habebat is, imo dentium dueendi eius uxo- 'rem. vi ei liberos suscitaret, sicque eam cum sua hereditate quas redimebat, sibque vendicabat. Fama st iniaria, quia si quis ab alio fuisset occisus, ad propinquum occisi ipectabat caedem eius vi dicare,& occisorem ad necem depescere eum ueapud Iudices teum mortis peragere; ut hac rati
ne occi quasi suum ius, id est suam ninim ac
MEL Ivs EsT. &e. vr cvM ντεLLis vos.a Ex EAS AD METENDvM J i on ut tu metas, sed ut Iungas te metentibus, vi spicas deciduas colligas, uti dictum in v.isa: seq. Vnde in Hebrae Ono est . Tὸ admet sum. Caret ergo iundamento ex imo Abuleos. qui sic explicat,q.d Noemi:suadeo tibio Ruth mea nuru, dilecta . ut operam tuam im- pendas BOOZ,demetendo eius segetes.idque gra tis& fine pretio, ut hoc ossicio facilius eum tibi concilies, Se viam ad matrimonium cum eo ime dum sternas.
1. Postquam autem reuersi est ad Borum suam, audiuit ab ea;Filia mea, quaeram tibi requiem,&provide ut bene sit tibi. a. Bom iste , cuius puellis in
agro iuncta es, propinquus noster est, & hac nocte aream laordei ventilat. 3. Latiare igitur, de ungere,&Induere cultioribus vestimentis, ct sescende in aream. reon te videat homo, clonec esum potumque fissi erit. . . Qcumdo autem ierit ad dormiendum,nota locu in quo dormiat. venies'i si discooperies pallium,quo Operitura parte pedum. N proij cies te, Sc ibi iacebis:ipse autem dicet tibi quid agere debeas, 1. Quae respondit: Quidquid praeceperis faciam. 6. Descenditque in arealia r di se cit omnia quae sibi imperauerat s.crus.7.Cumque comedisset BooE,& bibillet, de sa-ctus esset hilarior, issetque ad dormiendum iuxta aceruum manipulorum, venit abs- codite.&discooperto pallio a pedibus eius se proiecit.8. Et ecce, nocte ia media cxpauit homo, dc conturbatus est: viditque mulierem iacentem ad pedes suos, 9.&ait illi: Quae est illaque respondit Ego sum Ruth ancilla tua: expande pallium tuum super famulam tuam,quia propinquus es. Io. Et ille,benedicta,inquit, es a Domino filia,& priorem misericordiam posteriore superasti quia non es secuta iuuenes,pauperes siue diuites. Ii. Noli ergo metuere,sed q uidquid dixeris mihi faciam tibi.Scit enim omnis populus, qui habitat intra portas urbis meae, mulierem te esse virtutis. Ir. Nec abnuo me propinquum, sed est alius me propinquior. 13. Quiesce hac nocte ορ facto manό, si te voluit propinquitatis iure retinere, bene res acta esti fici autem ille noluerit , ego te absque ulla dubitatione suscipiam , vivit Dominus. Dormi usque mane I . Dormivit itaquead pedes eius usque ad noctis absces.sum. Surrexit itaque antequam homines se cognoscerent mutuo, δι dixit Booz: Quo ne quis nouerit 'ubd huc veneris. I s. Et rursum, expande, inquit, pallium tuum quo operiris,dctene utraque manu. Qua extendente, M tenente men-
sus est sex modios hordei, ω posuit super eam. duae portans ingressa est ciuitatem, 16. α venit ad socrum suam. Quae dixit ei: 'quid egisti filia Narrauitque ei