장음표시 사용
231쪽
11i Commentaria in obrum L Dap. II.
bustam & gloriosam , per miraculum me siccumdando daridique filium Samuelen ut erit robur de otia tam mea, quam totius Israelis. Ita Abul Vatabl. & alij. Vnde S. Hieron. in ut it per cot-nu accipit filium Samuelem, qui ex Anna pmd Gr sicut eornu prodit ex capite thinocerotis. Siclitenim rhinoceros sis' cornu ventilat & configit feras imo elephantes,sic Samuel ventilauit&dis impavit Philisthaeos hostes Israelis. Vnde S. Gregor. Quia rara, inquiti coris is momum sitium jugulariter fas tur: quia summa dia i . . A ra ex ram ninum e sui st valde familia riit.
usos: J quasi dicat: Nune habeo quod ore meo
respondeam Phenennae, eiusque filiis & cognatis, qui mei sunt xmuli, mihique sterilitatem expi brant: ostentans enim meum Samuelem eis sile qum imponam. QUA LAETATA svri is ML ARi Tuo JHebrim salute tua , qua me salvasti de liberasti a malo de probro sterilitatis. Ita Chald. v tabl. Iansen.Caiet. . Dis Mystice in C '; hic enim est salus nostra: Vnde saniam. Septuag. vertunt, ω - αν.Noster sinuare vel sit taram, id est saluatorem mundi. Ira S. August i7. Ciuit. q. Hinc patet non esse verum gaudium in mundo, nisi in Deo de christo. Audi S. Chrysin. hom. 3 de Anna: Non quo uam seruara Dusos quoniam perus curabum propurra uirecte xiato. Tales se a m anima de Deo qui dedis, metu quam de donugaudent; graiorum hoc es seruorum, omni in suu Iuum
punimur , si quoniam Dominum exacerbaω umo quid tunis teri , nona talea propter regna orum, si quoniam rem caurum reti gratam Ioni vi; morem enim hinnii ge, a quoque formidor M.' Deum odiendor: omni δεμ atatio Dom-
re. Et paulo st: ratu erat mulier ad Deum in cin'lebat, auepra gratia metu dae Dodaiore gaudebat. Sic&David: cornieani, inquit, Ercaro mea exadraueram in De mi vivum. Pium. 83. vers. 3.
cui comparata omnis aliunde iucundita , maeror 8bi savit vi maror ist, omne duis, amarum omne cico.
rum saelum, omne pistrum. quotiamivi aliud dae inaumst molestum. Addit Origenes de Elcana: isties ix Draga d. . totio Molum gesta u. Vari. i. NON Esa SANCTVs o Eset Do Minus.JCeleis '. ' brat Anna. prinio sanctitatem Dei, quia haec est primum & nobilissimum attributum Dei,ob quod ipse adoratione, omnique veneratione, obsequio, victima & cultu digni simus est. a. quia Deus in Annae partu suam sanctitatem declarauit ι tum quia eius innocentiam Se probitatem contra Phe nennam inuidam defendit; tum quia fidem es omnium tacit E datam de prole per miraculinon scitura sancte pGestitit; tum quia ei dedit Samu tem,quem iacturus erat prophetam sanctissimum de sanctificatorem Isaetis: quae omnia a Dei si ctitate manarum ceu radiu a sole, eiusque s erunt dona & beneficia. NEMEENiM Eset ALivs Er TRA TEJ Deus v rus, per essentiam sanctus, ipsa a te increata & i
Meno sanctitas,de qua in brinuo s. Iugust. Tu si
is sanain: Septuag. verium: Non estium stat D minus ubi tutius accipi potest sanctus, vel potius iustus quia iuste meam innocentiam a caluumiam tibus defendit. ET NON EG voaTis sic Wr DEvs xOWEs. JPro sortis, Hebr. est i uryd est petra, in qua contio tempestates di venatores securi tutique consistismus, iuxta illud PS. iri. 13. tra res et mm hitinaciis. Ais r dicta est tor , ct Tyrus celeberrima urbs Phoeniciae & munitissima, quia undique mari ci cumdata, adeo ut a Nabuciaunodosor saetito sessa per tredecim annos, ct ab Alexandro Magno aegre expugnata. Titis enim Hebr. dicitur ii, velis L eo quod in petra fuerit extrem,atque instae promontor ij mari & tempestatibus maris Lerit opposita. Talis mra. talis itur, talis Tyrus Annae& piis est D , ut proinde m nec homine , necd ones, nec leones, nec ignes, nec tot menta, nec
pe in petra, nempe in viseri in I sa, is utribus nimi mpat tibin admiroeundum. Si insin cere riseratas, scrutant ea foris , prosim sotirit: nunc autem inretia habitam. quid mirum si is modum petra durue- tu mitum si exul e conre, des icino semiato Mis. Neque hac Iriit stupor, sed amor. Suismi se
GLOR ANTEMJi. ilicet tu si Phelicona, tuique hi ec cognatii qui de vestra toecunditate de felicitate super g itati estis, cum uim meoruit ut d spectu& contemptu. Propolimia Hebr.est Ioahar Ma. at d. Magnalia Magnalia. Reg a. ativmal iunx. Qitet. ol tuum m re rudissem, hoc est valda alta celia, magna &sublimia quae vestras viro utascendimi. . unde alij vertunt: Nolite Iorai ext se
g. lib. I. in Iob. Nesi eloqui stupoba in se eis .REcro Arios Hebri exeam in vETERA DE ORDUEsTRO scilicet veteres superbi sermones iam ci-cti. quibus consueueratis gloriari. mihique sterili insultate. Chald. pro vetera vertit M. mi Seinptuag. m loquium; altu, verbum datam vel μ' Lm, iuxta Prudentia inp*chomachiarm serrandet qui statuit Deus omne super in Alia catini scita crepant timefacta premiuntur. Et illud Niniament: ut ei orirentus odiu iuus fui existimaris. Causam subdit dicens: mi A DEvs sci Eseti vΜ DoΜiNvs Eseti quasi dicat: Nolite super M vos iactare & glon ri, quia Deus scit de praeuidet omnia, tam tutum quia praeterita de praesentia, iliaque eum his con nectit; quare ipse scit vestram gloriam in ignominiam vestram felicitatem in inmicitatem, vestram copiam in inopiam se decernente de puniente comueriendam. Eet ipsi PRAEPARAN TvR'co GiTATIONEM
quasi dicat Deo paratae, id est apertae, cognitae remesentes sunt vestrae insolentes, ambitioseque cogitationes, Willax ipse contrariis suis cogitati nibus id est consiliis, iudieiis 8c decretis deprimat, obruat de castiget. Sic Deus Nabuchodonosor ei glimantem in tua Babylone conuertit in bestiana. Daniel. q. ac Balthasarem eius filium in suo ep ta gloriantem describens inpariete : Isreet Ut tarn,
232쪽
menti inbuerum I. Regum. cap. II. 11
1 sodem nocte per Cyrum occidit. Danies. s. A te &exaltate Annam, non phenennam. unde is eruo μιntiarum Domituri s. quasi dicat tDeus est scientissimus. Desis manvisit, ait Chald. quare ipse scit tam futura quampnesentia , scillaetine antea sterilem fore ridicundam,α Phenennam sese sterilem, ideoque ipse est arbiter consitantinum,
ait s. August. l. i . Qui L . ut superbas earum e gitationes videat, damnet, premat sternat lue.Deus
est ipsius suis Ll. illusti ira sensibilem intelligibilis,
id est coiripiens sua cornilia. Symmachusino sint apud inam praetextis ct recusaturus. vatabl. to tus per istuntur. Parin. is siecta sint vera dest. finem ad quem ab eo dirigutitur attingunt. Deus
enim suas cogitationes Sc voluntates mensurat sua omnipotentia, quae tanta est quanta eius voluntat& intellectus: quare omnia quae cogitat & vult perficere potest, ereipsa perficit; cum nos multa velimus quae perficere nequimus. sensus ergo est, quasi dicat; actaturam mmminist, quia Littamnitura quam praesentia , imo ipse omnia recte iusteque ordinat de disponit ipse enim praeparat coagitationes, ut scilicet insolentes re inflatos, qualis est Phenenna,deptimat; humiles vero de miseros,m: ma rara uindicta ovicesta prolisat ι-am n qualis ego fui, soletur oceat ollat, sicut extulit Sa . u. tui cliis iud cuncta cernentis. Mystice S. Bemarduerm. 13. in Cantica reo, i quit 'niam o minam omnium, mare est, virtutum Osuinii tum Damnas Iovi Chii .Quis enita inmunus virtut Hi si est reae glome, sed θ iuxta amia milum,id ipse Deus silentiarum Dominus est, Continentia cantu, coria lustria, in ratu rectuti re
omnia videat; unde AEgypt ij Deum appellabant oculum mundi. Audi S. Augusti epist. 3.ad Fortum
cles. 16.v. 16.& seq. Sc cap. . 19. CET ipsi PRAEPARANOR coci τλτio'; s Jquasi dicate Deo cogotationes omnes hominum de Angelorum patent, ab eoque diliguntur, te .petantur,adimplentur. vel erumpuntur dcelidun. tiit. Deus est qui ea quae cogitamus .cupimus, iactamus, dirigit atque perficit, vel discutit&euer
tu , vii mea tacunditatis desidetia adimpleuit,
Phenentiae vero inuidas de arrogantes cogitati nes distinauit&disperdidit. Hebr. prona parretur est , 'ponderantur. numerantur,
appenduntur,mensurantur,quasi dicat, Deus menserat cogitationes nostras. ac videt an nimis magnae vel paritae. aequae vel iniquae, sapientes vel stultae sint, ut sciat cuius cogitationes,quando dc
uomodo explere debeat, cuius tron explere, v. g.
Annae desidena perficere, non Phenennae; vatidicat nudo Deum qui perseest ea quae ego G
ram sterilem depressa Agar insolenti: quare nemo superbus confidat rebus praesentibus secundis. neamo humilis de miser in aduersis desperet , quia Deus utriusque vices It sortes commutabit, ut hosfietat felices illos ver 5 infelices. . Hi ne nonnulli pro 'γω, id est ei, testentes per Aleph vertunt nou sunt hominibus vel Angelis)me. urabilis ciniat ei Dei,iuxta illud Pauli Rom. I i. v. 33. O altitia diuitiarum sapientia oesuiuiis 3 mani hi conpres, i, ibita fiunt iudicia esus, ct is uestigabiles Haemus p enim ceg insensium Domini. aut quis costiirini eius fuit Tio I Ruper t. Sci ramin. inquit, rutam e ritationes praeparantur pro munere. sita ab illa promeriri res impetrare sidentia donum, novi multa illari traiietam ct taurorum sed sancta ceditatio 1 ι ius rei pro
parat stria fiunt. Hine vide quid cogites. Deus enim non solum actiones 3: sermones, sed δ: intimas cogitationes de intentiones per uidet. easque in die iudicij toti mundo reuelabit de iudicabit, iuxta illud Hebr. q. v. iet. rilaus est siermo Dei ct es i. ct penetrabituro gladis ancipiti, ct mi g ' addita stram a
mma ac Spiritus, commam quoque ac nudullaram ct ei foret ar cogitationum o incentionum cordis.
Denique aliqui sic exponunt: mus fisnturum Dumlaus hoc est Deus est scientissimus, quia ipse scit omnium hominum eo itationes , con ius conuertere ad id, quod ipse neri voluerit quare cogitationes hominum illi praeparantur,sicut praeparatur materia artifici, ut ex illa faciat id quod ipse voluerit. Sic cogitationes fratrum de Iosepho vendendo conuertit in Iosephi bonum dc exaltationem, ut scilicet fieret princeps in .Egypto: sictaui de cupiui; in illo ergo glorio non in me,quia D Phenennae probra de maledicta conuertit in Iaa. sterilitatem, quam ego superate meis viribus non potui, ipse sua diuina vi superauit de discussit. Hoc est quod ait Salomon Prouetb. H. a. O ui vis se a tu patent miluetis: mrituum ponderator o Don eas; ubi multa hac de re duci. Possunt secundo hie cogitationes non tantum hominum accipi sed do ipsius Dei. Hi vertunt S ptuag. Dreu, inquit, poparans ad uoti essu de chalia. Dominus, inquis, super omne factum suum ea undos iussurum, quasi dicat: Dei est perficere non tantum ea quae nos cogitamus de cupimus , sed etiam quae ipse de nobis cogitat di cupit ;enim ipse alia cogitat dc vult, quam nos cogit mussi velimus, tu ue facit ea quae ipse cogitat divult, non quae nos, licut hic cogitaus fimum dem 6c decus patientis Annae. Aacvs FORTIO svpεMetus xsτ Septuag. via ἐlismaius essὶ ετ inriRΜι Acci NCTi suNT E
Bost ad Huic versui antistrophus est ille B. virtunis. D uit puretes δὲ sis, is exaltavis humilo. Proicat Anna omnipotentiam Dei ex eo quod fortes fortitudine sita deiecerit, ac vice versa infirmos fortes effecerit. Unde Chald. vertit: Et ψwoant δει secta fiunt Virilitares,quasi dicat: Deus series quasi viros fecit debiles quas feminas , dc vice versa debiles quas seminas, fecit fortes quasi
viros, uti iam Phenennam , quae in pariendo tot filios videbat ut sortis, fecit infirmam, ut ampli hs non pariat ι de me Annam ster tem ad pariendumst invalidam, ut pepeyinsamuelem, Ac quinquet
233쪽
Commentaria in libum I. Regum. Cap. α
alias proles paritura sum pendet enim liae versus a Av. sinuenti: donec tota reperit, Sc. Arcum vocat. robur, potentia, fortitudinent, quia ante inuentas bombardas pugnabant arcubus. vii etiamnum p gnant Indi & Tartari. Proprie vero arcum vocat linguam mordacem Phenentia quae scommata&sannas quasi sagittas in Annam iaculabatur, quas
Anna quasi infirma & stetiti, tacita audiebat. Sed Deus hanc linguam & has sannas infregit, dum Annam foecundauit. itaque Phenenna validiorem emit. Ita Lyran. Hugo, Abul Sc Glossa. Porro sententia haec generalis est; unde multi aptari potest. Primbergo S.Gregor. eam adaptat S. Michaeli eiusque Angelis, ac Lucifero eiusque asseclis daemonibus qui erant summi de potentissimi, prae quibus Michael ac Angeli videm ntur ei leminores minusque potentes: Dreu, inqnit D.
Seeundo. Origen. homil. de Elcana,hanc pn mam accommouat daemonibus, qui potentis lines
sum spiritus, de hominibus qui earnei sunt ideoq; infirmissi ini. Et tamni is,inquit Ot pen. sim in ba m mi sivia fidei munitus,oga salutu elatain,
Teri id A. da Se Orig. eam alti ibuunt Philos Dis gentilibus & hdelibus plebeis ac simplicibus,
de quibus ait Apost. i. cor. i. Srcia muns elegismis, ut confimdat sumntes.
Mirari s. Hieriin Qui si refert ad Pharaonem de AEgyptios,ae Mosen δc Hebraeos: Pharao enim potens in equis dc curribus insequens Hebraeos per
mare rubrum eo mersus est. cum Hebraei salui unlidique exstetit. Simili modo attribuas Chanansis, C quos licet gigantes Sc bellipotentes imbelles id hori duce solue profligarunt. Quinto, S. August. 17 Ciuit. q. S. Greg. The dor. Angelomus de Beda refluunt ad Iudaeos de gentiles. Iudaei enim in lege validi per Chi istum infirmati sunt gentiles vero per eumdem erecti, cIudaeis validiores effecti. sexto Lyran. reseri ad Pharis eos Ac Apostolos: illos enim nobiles, doctos & potentes per gratiam
Dei deieceriint rudes,pauperes dc infirmi Apost li: Qui sim, ait S. Gregor. litium rori timuerimi, postea auctitisateo p ipum libritate Dat t. Denique Euthym.Caiet. 8c Dion. illam adaptant superbis de humilibus potentes enim Sc fortes in sua sortitudine superbium: infirmi vel 5 in sua infirmitate se hunniliam, Deique potentis opem it uocant: unde hi a Domino, cuius de robore se indigere sentiunt, roborantur: illi vero robore suo priuamur, quia non agnoscunt illud se a Deo accepisti, Sc ab eo pendere :wnm alarilatur oramma omnis caro, sed omnem roboris gloriam Deo a quo da' ur attribuat. Atque haec est causa, cur Deus per infirmas maiora tape quam per sortes oper tur, ut qui in Domim orietur. ait Apost. i istis enim Dei is nostra iis, tare utatur. 2.c rinth. ia. 9. Vide ibi didit.
tistrophon est illud B. virginis : Histri immi u cr I tes dis sit Hanen Lucae i. Vide ibi cicta. Ad litteram Deus saepὰ impios opibus di cibis topletos depauperat dc iam Auit, ut cogantur inperas suas pro panibus lucrandis elocare, de fitealbas labor o exhaurire: Unde Aquila vertit, a
tris int misi secit filio prodigo, qui prae seu ecoactus fuit pascere porcos , eorumque siliquas comedere. Lucie ia. Sic Deus ob peccata s epusterilitatem dc famem populis immittit. vii immisit AEgyptiis totique o i tempore Abrahae. G nesta. v. io. dc tempore toleph. Genes Ai. 5: tempore Mosis. Exodi ro. vers. i . de tempore Ruth c. i. pios vero sanielicos Deus saturauit, imo
alios per eosdem pauit,ut patet de Iosepsi pascem
te AEgyptum totumqueor dem; de Abraham Gen. 12. de Hebraeis quos per M. annos aluit manna in
deserto. Sie Ita s a Tito obsessos fame conserit, adeo ut matres suos filios vorarent, in Christiam urbe egressi cibis abundarem. Sic Antia hie ob
moerorem sterilitatis non comedens cap. 1.vQ. erat
semetica, sed iam moerore per generationem d pulso comedens, sanarat adc Gnilatata est, Phenenna vero prius laeta de saturata , nunc moerens coelut cibum fastidire, sorte etiam ipsa cum filiis ad tantam egestatem redacta est. vi cogerentur se suasque operas pro panibus congerendis locare: hoc enim lite innuit Anna.
Mystice: Deus fideles pios satiat sapientia,p di ione de doctrina verbi Dei. Eucharistia de
sacramentis, cum Iudaeos aliosque impios iis privata Iias. Ambros.serm. Ia. in Psal. ii 3. Diuites, i quit, egurrunt o is tueriint quia qui antea aluis asor
Ana: Sanctos Deus hic ieiunantes satiat desiciis aeternis in caelo, improbos hic se ingurgitantestorquet fame perenni in gehenna uxta illud Isai et 6s.v. i 3. Eccelerat mei comedent; o - ψι iis ru: Mositici mei Abent, ct rei sitiesu: Eme serui nus latisua tur, θυι ιο 'ntimini Audi Tertuli lib. de specta ap. 28 nisi bis rei senimc isti utamur, nos ιν amur. Et paulo post: De amin ergo dum
Idem tib de Idolis c. 13. iaculo, inquit,s udo tetigea , ct sacris psea tu me gaudibi min. Sic ct
Misarem emit modicitatu, O di Iuniuiam μια
sortes infirmantis ot infirmos festificanus pote tiam, eiusque quid eximium et quasi summum aD signat. Idque significat τὶ μα ι pro enim Hebrieli ita pio quo Sept. veriunt qui Chaldat Mn, vatis amur. Sesus ergo est quasi dicat: Deus p tentissimus cepe sortesi rarat, dc infirmos com roborat, Gu, id est Uque ad k ut faciat sterilem qualis ego eram, parere septem id est multos filios; semundet vero de filiis abundanti qualis erat Phoenenna, deinceps partus sistat, ut fiat sterilis, imo proles iam genitas sensim auferat, aut pauperes miserasque de infirmas emiat. Ita s. Hierore in st. Abul. vat Iansen Tradunt Hebreti,quM
Phenennae tot moriebatur filis. quot nascebantur Anme , ita ut nato Annae Samuele primogenitona et in primogenitus Phenennae, di ita dei cepi,
234쪽
Commentaria in hirum B Regis . p. II. 22s
significat res extremum do summum t. Reg. 3o. - a in m Eta. Reg. Q23. v io. de Eleazaro: Percus i d - δεμ ιι et maniae . Et 3. Rege. 8. 28 de sacerdotibus
Baal in id ant se Areta ritrum vim cieris o iam tu, si nauseae. Sap. io. 33. de Ioseph: Nun, dia teum donec ager retis sceptrum rigvi. Pro lationes Hebr. est Vtem.Vnue Iosephus ait Amram peperisse septe filios vero ii v.ri. tantum inierantur quinque, ut addito Samuese sint sex. Rabbini nonnulli pro Samuele sub iunt duos ei filios, ut fianti tem proles Anna . Rursiam Ribbi salo nondum Phenennae filios Annae assiugnat, ut septem habeat, idque quia quoties ipsi pareret, toties duo semper Phenennae filii morere tur. Cumque duo tantum superessent, hos illa r tua suis precibus conseruauit: at hae sunt illorum, a vi in homil. vocat genit m prolapsum. Quotiam pacto mi 'as Ω- ὸ proxima consequitur e limata minue prinum rori Cositemia commis factini. ηm Gm tam comitatur,ri se conferat ad Orationis locum tilim in caruco istis evrum qin marcam siecessu destrat. Fit hinc ad rationem ιιinctantis. Derilis sensim illiis moti si si is meditatis re a proosita doliat. Denique ad ini:
modum perdisis per rivi e re tam an ractvi addu
citur. Ad haec Otig.hom .de Elcana: Storii, inquit, erat in me anima mea nm certavi Dctis iustitiastruncautem pre si in Christi meruis traiiam vitisωμο- m. ct impi mi timeris Domini, ιertum est quη per u peperis si em. Et nonnullis interiectis:
rati ,inquitis propagine erat cara mea habens plurimos cur fractis sornuationem, marestiam, imputauiam Mololatriam cstc. Hae erat carnu nostra numero a progynies: si iam pensem adsum cnicochro, coemo ad litteram. Annap rit septem, id B Omaraimationem Iesu carpimis circunferre ιn corpore est multos lilios. Septenarius enim est symbolum multitudinis. Prophetat Anna instincta a spiritu sancto de filiis quos paritura erat v. 2s. Alleg. Phenenna significat*nagogam Iudae rum,quae iam parere Deo filios desiit; Anna Eccle-sam Christianorum , quae plurimos ex onatibus pentibus filios Deo gignit. Vnde Chald. vertit: odis i libitur prole. scilicet plurima. Ita Origen. Theod. Procop.&S. Aug.ι7. Ciuittae. . Symbolice Cabalistae: Anna, inquiunt; peperit septem quia Samuel & ya suba, id est septem, suis est steribus eumdem exprimunt numerum, sciali cet 3 7 . Sublimi due Philo lib. quod Deus sit ii
mutabilis: Septenatius. inquit, est persectiss. quietis 5: Sabbati symbolum, unde significat aninium in Deo recumbente de quiescentem, qualis nostro. ιν mortistiare membra nostra qra sunt super terram ct . xbiboetissimis. rustitia ct ristari; tunc saeculi itas probrosa hi ivi generationu exclusa o . o humodo sarca Mim Aiis infirmata est. Denique, Sitiau, ait S. Franciscus, tu pauperciet Iu , frumilis sanctu i resuisse qui Iturandi tu Erillas ibi non basei oscinis. His panet in miluis multos quia
quos nunc priua uoratio ' ct bona vita exemplo con- .
rum e Gem adscitis nemin. creuiseruiens, ab e reian stauit: quia fluis ψSeptena j ammi mrv. νε- entu. o nata mortalitin occupata negotiis. Tropolog. Euberius: Vir μηλώ, ait, qu erat Samus uiuar maerorum, qisia plurus Drum, ab es impetrat quam multi caterorum, iuxta illud iacies i6. 3. Me inest ν- timens Deum, quam
mi es , imp . vide ibi dicta. Audi S. chrysost.
boni. M. ad pop. II. ita, inqui. maerat;ρd totis mundian erat denin pu repentiretur ei. Et man erudem mm. m. ra micta sunt. M non sum millia, cis nuas iis mensuram per armant. Et Philo lib. de Decalogo quartens, cur Deus in sinstulati dicat: Non occido: nan maeandem, res pondet: et quicumque Des paret ac ligibis,aequaturtium ex inseris, id est ex limbo per Chlistum te- surgentem eduxit, ait Theodot. ac dum animas plene purgatas E purgatorio ad caelum tradu in unde Chald. vertit eru demit ad inra η raris. Rursum cum sinis morbum lethalem immit. tit, ac deinde iis poenitentibus & supplicantibus sa. nitatem vita tuerestituit. vii serit Ezechiae regi, Isaiae c. 38. Secundb, dum quem tot aerumnis assilis permittit, ut pene mori cogatur, ae deinde hu- . miliatum iis libri de prosperat. Tertio, cum ste. . rilem, qualis Anna erat, foecundat, & in prolibus quasi vivificat. Sterilis enim est quasi lignum artis cum de emortuum,iuxta illud Isaiae s6. 3. Non discast in r Eue ego lignum aridum. Et Apostolus Romη. 19. loquens de Abraham sine & Sara ste. pHa,ris potius omi ingenti,M is omAn tibi Nin,inquit, infirmat vis siti cc domi cis davnuurm Rursu: Apud honestire, inquit, mrusta mul- ρομι emortuum , . . Diim sae censum amo ituri pluris quam νn- ω matur; qua D a W- om 9 emortuam vulvam Sara. Et Ezech. ci 17. 24. δει nitia rara prisertur inici innumera. Insuper anima peccatrix, ideoque bonorum mpetum sterilis parit plurimos cumicenitens multos fidei spei, 'nitentium, elemosynae charitatis, tiarumque viminimactus producit: ac vice veris anima sancta quae bonis operibus abundabat. dum in peccatum mortale prolabitur, sterilescit adeo, ut non tantum nulla bona opera merita pariat, sed de praeterita dissipet Sc disperdat. Audi S. Ba-Q. in cap. i. Isaiae ad illa : regi sem vestiam actoi edunt. Viti, tu quit; tulissem quempiam a puero intra ad ι ι utatum; alacriter o flvisi ἰ ad Gai in
Dcauit unum viride. Osi Meseri trium alitim. Sic enim Deus at res iu hyeme det tondans de si cans mortificare videtur. in vere vero easdemst dere ficiens rursus vivificare. Alleg. Deus mortificat synagogam Iudaeorum, vivificat Eeclesiam christianorum. ait S. Gregor.
Beda, Angelomus. Tropol S Augil. i .Ciuit. cap. . Dominus comin obis carnales iassectus moitificat , spirituales Miliuntii te vivificat: mortificatio enim earnis est vivificatio spintus, vii docet S. Paulus.Vnde Orig. re,ait,etiuit Paulum ' secutorem, ιυmivi sic uu
235쪽
ergo peccatis N Imacrum. rege iuramur ore rara per
rem facit, illum diuitem; hunc humilem &abi ctum, illum sublimem & eleuatum , imo unum eumdemque pauperem & abiectum, mox diuitem& sublimeto essecit, praesertim cum luperbum h
Sie Iob bonis omnibus ipsaque sanitate spoliatum, ac sedentem in sterquilinio eleuauit, & ad pristi
nam regni gloriam reduxit, imo eamdem duplic, CDit. Sic Saulem ab asinis evexit ad sceptrum: sic. Dauid ab ovibus earumque fimo extulit ad soriam regni Israelis. Sic Ioseph e carcere evexit ad principatum AEgypti Myttice S. Gregor. Deus
peccatorem suscitate puluere, cum e veniali culpa; Estercore, cum Emortali eum ner poenitentiam
eleuat ad gloriam. Celebrat hie Anna Dei potentiam per quinq;
antitheses, ut ostendat Deum posse quemlitat ex imo eleuate ad summum, & vicissim ex summo in imum deiicere ac proinde nee Lblimi ac felici v ne gloriandum esse in sua sorte, nec humili&mi- . sero in sua intelici sortuna desperandum: Deum. enim posse virtusque vices commutare, ae re ipsa
sepe commutare,cum superbos deprimit & humia Ies extollit, uti hie Annam extulit re Phenentiam deprcssit. DOMisi EN, M sv mcAanixus tritabLc si 'uψ TERRAE, Eτrosv ιτ svPER Eos OvBEM.JC-- R d. Deus mundi cardines in sua habet manu α υνιοι qui 3 potestate, quantb magis ea quaeram dixi emere potem Per ordines terrae A om. Hugo, Abul.
Dion. c Ianscia ius accipiunt quatuor terrae extremas partes siue climata, scilicet orientem, incudentem, Aquilonem &. Meridiem. Se do .noster Sanchra accipit duos caeli polos; super hos enim
gyrantur caeli. musque orbes planetarum de elementorum circa terra quasi dicati sicut Deus duos polos mundi Arcti cum & Ain arcticum conui tuit, quasi ducis cardines caeli deterne, ut circa cosaisidue moueantur&gyQntiar omnes caeli& es
tur; sic p riter Deus gyrat omnes homines Ou
nesque creaturas, ut eas nunc eleuet 5 et, num
Pruvat A inisat. Verum hi propnc sum poli
caeli, non cardines terrae, unde sipet eos pota sunt caeli, non tuna. Tettio, alij per caidines 3: accipiunt centrum terim huic enim quas basi incumbit terra totusque orbis. Quatio, alij acci- Φpiunt mare dicentes cuui Thalete terram quasi ratem innatare aquis, iuxta illud Psalm 23. Is sper mira fundauit m. Verum hoc resellit
ristae Philosophi lib.3Me caelo c. i. inimo, ex D A Uri, genuinὰ pro Caidines Hebr. est id est
si timenta seu bases θι-- urra ι quare pesCatachresin simi iciter per illa accipias ipsam te ne firmitatem & soliditatem, ipsi a Deo in creatione mundi inditam, & semper conseruatam ac conseruandam; in hac enim quas in firmis cardianibus basibusque suillata terra, nabilis, firmare immota cosistit, ut no latum se, sed Zc orbes omnes celestes & elementares quas basis & columna s lidissima fulciat & sustenteti Terra enim nullos habet cardines vel bases, sed immutabilis Dei v 'luntas dc potestas quet eam semper fulsit & firmat. unica est eius basis, columna de caldo, ait S. Basl.
homil. i. Hexam. &Naaiana. Orat. 34. Terra
enim in aere est pendula , ibique Dei voluntate quasi cardine firma consistit.
Symbolice, cardines ierrae sunt principes depi lati: hi enim sunt quasi bases re columnae Rei-ru, ita S. Hieron .in qui st. vnde Cardinales sunt dicti,qudd ipsi sua prudentia&sanctitate debeant esse cardines Ecclesiae, ct columnae baseque fidolium. Ac Hebri Am, id est Dominus dicitur abeiam, id est, basis, aequὰ ac Graece cα λίς, id est, rex, a . quod lex sit regni b iis di siletu. Ita S. Gregor. Beda, Angeloaaidenae alij. Risiam cardines Ecclesiae, imo mundi sunt viii iusti di sancti .aiis. Hier. Nam ut ait Rusfin. PIκ- - . A
fati in .itas Patre. Δ tat m dum precibin Dictorum unde pro carduus terra, S. Hier. in quaest.
venit mi Radix enim ilis significat arctare, an- Iusti ni, inligere tia. id est humiles re pauperespiritu, super quos aiunt Hebraei Deum politisse orbem, quia eorum sanctitate de precibus stat de
conseruatur, ne sicut Sodoma igne caelesti ob se leta sideretur, vel aquis mergatur, uti mersus est in diluuio tempore Noe. Ita ex Hier. Ruper t. l. a.de clam e sapientia c. 28. quem audi: Ei clicti terra qui μπ,
mo sint.Dominis orbe pol . quia super eos qui prat νι tam infirmitatem memoriso icto, te s. lium, apud se sistras i , D hi in Euvam suam caruauit; vita ha tamὸ clamistius , tama ce alientius e- orbem partara sunt; qirans, amplis, clemeriti at- puta attraditu natra se milestis me mi runt. Idem Rupertad .in Matth. e. q. hac,i quit , humilitas est qua ad portandum Orbem crestantes msacito fatus. Unde R. Ionathan apud Lyram procidit eo vertit Mim terra vitenim du se sua. que membra coarctat, fit fortior, sie & hutniliri Tala erat Abraham. de quo S. Ambros lib. de Abraham c 6. Vnti discimis, inquit Ambros. quantia mutui palliasu viris ,σ-nia modum notitia
ciues seruat: illaria iustitia ais exodio defendit. Sodoma γ M si habuit ei rim Dram n es , risit no rire. Ei Philo lib de migratione Abrahae: Nam rive ra, inquit,sidatim genem humam illis est, suas duo communicans crispusticum usum coiserem. Et paulomst: Oronis. inquit, πιι α cu rara in domo, inhu
236쪽
Commentaria labbrum I. Regum. Cap. u
x Hii . Nam si ei bimi de pu Masalute tigrian. Adum fio est. Sie ob s. Paulum in naufragio saluauit
omnes qui cuti eo erant in naui , numero Vo. Actor. s. a . Sic Innocentius tertius Pontifex,
cum f. Franciscum petentem Oidinis sui confir-inationem repυlii Iet, per visionem vidit Ecclesiam Latera n na , quae est sedes Pontificis. Sematerim trixque onmium totius orbis Ecclesiarum, u-bantem& ruentem inniti & fulciri humetis pampens s. Francisci: quare illico eum quaeri &aduocati iussit eiusque rei palam & ordinem confirmaui: . Ita habent Chronica S. Francisci Sicut ergo Atla, rex s N ab eo mons) Mauritaniae, ob inuentam Astrologiam dicitur humeris sustinere caelum: se & S. Franciscus S Samai ssent Atlantes orbis.
eorum dies , menses di annos dirigit, prosperat, boni; doni lite suis cumulat ac piomouet, ut ad
annos beatae aeternitatis perueniant. Et ut explicat S. August. .Ciuit .c. .ri cum dictam: uni tui mn cisii ret. psal. io i. v. 28 ubi enim aut anni his at irai: unt π o pereunt; ante quatilensin veniant non sunt; cum autem venerint non erunt,quia cum suo fine veniunt. ET IMPii in TE DE is, tum corporis cutis domitae Gerarsi'. i .dc AEgyptii Exod. IO ai.ὶ tum potius mentis. scilicet imprudentiae, caecae concupiscentiae peccatorum, ac tandem utrisque in grahenna covτic EscLNT, J ex vehementi horroie, pauore dc consternatione,ὶut se mutub altoqiii si larique nequeant. Audi S Gregor. I. pari. Pastor. c. M. Caecina inquit est qui resonec sinem attriti tu Anagog. Chald. pro Cartinis orba accipit ca- B e mat; imprisienti νι latenebris prosis,dum unam Imbim, quod Deus piis c Phemetam,quam impiis praeparaui: . Sic enim vertit: ante Domin uututa sunt A brum hominis opera: ab insertori parte apparauit gehennam verseraminii a utitatem suamsai insibin futtilauit Oirim. Poribseptuag. 5 ex eis S. August. I7. Ciuit. q. hac addunt: nem ratum roumti dat, id quod per votum petit, ut hic Annae dedit Samuelem. Prors SAxcetoat M svollvM sERvAni T. JHaee est posterior pals Cantici, qua Anna prophetat de suturis, sicut priori hucusque de pia ieritis Dei bene fietis Deum celebrauit. Prophetat autem promitque septem miracula. Primum est hoc: Petis Sanctorum suorum se bit, ne scilicet in culpam, indeque in gehennam corruant, ita S,
Porro contior et t. hoc est primo, ob uri erunt: se enim lunam non lucentem de obscuram per Catachresin vocamus silentem,iuxta illud vir g .a. AEneid. tacha Dr amica si mria uisa. 2. C laesent, id est immobile, erunt prae stupore, sicut AEgyptis in plaga tenebrariam pauidi & ilupidi non audebant se loco mouere, qnasi vinculis tenetiarum comis pessiti. Sapient. i7.2 Nam ut ibidem dicit ut v. ι7.
carnia tenebratum omnes eraul conigari.
3. Otic sent, quia non habebunt quidquam excusationis, quod culpae dc gehennae suae obtendam sed maledicent sibi, parentibus, cunnibus- Gregor. unde Cliald. Corpis fruorum iustorum C que creaturis , qtue tibi peccati 5c damnationis . . iiiii D, a gelunna. Per pedes significantur pressus, motus, abiones iustorum, quis Deus diri sit, necubici eiulant, cespitent, corruant. Vnde eum Psalte cuique fideli iugiter orandum, pra sertim dum domo vel cubiculo egreditur : Peν ier sui imos in semitu tuis , ut mtuantur ristigiam . Psalm. io. i 3. N.am ut idem ait Platai. a. i. a gelu seu viandauit de te, vi custodiant te in omni vivio tuis. In mansio 'rtabunt tene sortὶ essentis ad lapidem pelam rvum: quia ut ait hie Abulens Par' ars in toto corpore humano qua insula fi p is quam les: Et quia jupet eos tota moles corporis si
Mystice. pedes animae sint eius assectus. quos vidirigat fulciatque Deus. ne ad terrena labantur, iugiter inuocandus est. Nam ut ait S. August. in Pia i . Adimin Deum anima, uvnica s, assectioi-- non 'dicio, passibus mentis, non corporis. Idem Praefat. in Ptam. iri Deum, ait, a cendit Dquia otistam o Porid duo animae pedes quibus ad Deum imus, sunt humilitas de sortitudo, ait s. Gregor. Denique S. Bonauent. in Psal. i s. v. s. Dictu pedibin,inquit, providere deismia, ne inqui-κoiιur,ne istaquereturine subuertantur,sita puri astri se inmituam; ainantur aut per luxuriam illa tu antur per auaritiam: si uertuntur Rr superbiam: sed tantur p.r sincti tuo. De primo: Laui pedes meos, s licet per mitentiam. Quem is inquinabo ita. filicetro Moeriam 3 Eue pedum inquinatis. De sititi do: I vos absconderunt pedibus meu. Dra pedum illaqueatio. De tuitis: calamitasti mea itast burrexerunt ei meris. Merterunt. Em pedum finis. De piarto: nici Mnna sumim i rabit. Eice pedum perraria. Nota Sept .prope es vertunt annos: Desierint,inis quiunt, in , - - habent Sixtim amici iisti, dum tuere causa) hoc est in incoitur cyconuicti gelunt. de Chald. vertit: Improbi transtr sies dii ii
quos non quinquam si in quo sit sortitudo p4ritaris assem ius. 3. Hinc gehenna vocatur Hebr. id est flentium ci locus silentis. Hinc δ: Virgil. libr. 6. Eneid. Et chae sopbtigeron tota nocte linititur . Et Ouid. s. Fastor. Maxetiam Lemures,animam diuere fumam. Et Seneca in Hyppolit ad ii silantem a perpetva domum. Est hoc secundum Annae oraculum. Im 1 tua in tencris comises vi . id est damn buntur ad aeternas gehennae tenebras, qui hic sede sua superbe iactabant, de ubique gloriose se magnificantes persen abant. bi A NON iv νORTiΤvDINE svA ROBORA nietva via, J ut Deo fortissimo praeualeat, vel resistere valeat. Refert ho ad id quod praecessit, quasi dicat: ideo Deus pedes Sanctorum suorum seruabit , quia ipsi cognoscentes infirmitatem suam eonfisi sunt in sortitudine non sua, sed Dei, eumque suppliciter inuocarunt; impios vero permisit labi in peccatum, Sc ruere in gehennam;quia ipsin fortitudine sua confisi opem