장음표시 사용
131쪽
I 28 LIBERTA s. Cap. IV XIII. Lege decima vetatur acceptio persona n 3 quemadmodum etiam locis sequentibus. Matth. F. qs. Ut stis
filii Patris mobi, qui facit Solem suum oriri super se us O injusos. Coloss. 3. II. Non est Gentilis O Iudaeras, Barbarus O Scytha, servus ct liber; sed omnia , ct in omnibus Christus. Actor. IO. Sq. In veritate comperi , quia non es personarum acceptor Deus. I. Paralip. I9. T. Non es apud Dominum nos miniquitas, neque acceptio personarum. Ecclesiastic. 33'. I 6. Dominus judex es, non apud ilium gloria personae. Rom. I. II. Non enim acceptio personarum apud Deum es.
XIV. Undecima lex. , quae jubet communiter halenda esse quae dividi non possunt, nescio an expresse habeatur in
sacris scripturis , necne; pr is autem passim occurrit in communi usu puteo ium, Viarum, fluminum, rerum sacrarum, &c. aliter enim fieri non poterat, ut homines viverent. XV. Loco duodecimo legem naturae
esse diximus, ea quae neque dividi, neque communiter. possideri possunt, sorte tribuenda esse ; id quod cum eXemplo Mosis confirmatur, qui ex princepto Dei, Num. 3 q. partes terra pro millionis tribubus Aorte possidendas dedit :
132쪽
op. IV. LIBER ΤΑ s. I 29 dedit : tum Actor. I. exemplo Apoμ-lorum, qui in numerum suum , silc praefati, Tu Domine ostende, quem elegeris, &c. uitthiam prete Iuso, sorte adscripserunt. Idem colligitur ex Pro V. I 6. 33. Sortes mittuntur. Et , quae decima tertia est leκ, successio debebatur Mavo, scilicet Prim genito Isaaci, ne ipse eam Genes a s. q.3. vendidis set, Vel pater alitor statueret. - XVI. Sanctus Paulus, scribens ad Item a Corinthios, Epist. I. Cap. 6. corripit eimae illius civitatis Christianos, quod judi- quint* te' ciis forensibus apud judices infideles νε η- suos hostes inter se contenderent. Delictum esse inquiens, quod non mam arbι-lint injuriam accipere dc fraudem pa- t . ti. Est enim illud contra legem illam, qua jubemur mutuo commodi e se. Sed si accidat controversiam esse de rebus necessariis, quid faciendum est λ Itaque Apostolus vers. s. silc loquitur : Ad verecundiam vestram dico. Sic non es
inter vos sapiens quisiquam, qui potes judicare inter fratres suos ' Confirmat igitur illis verbis legem naturae , quam numeravimus decimam quintam, nimirum ubi controversiae vitali non possisunt, constituendum esse ex consensu partium aliquem arbitrum, eumque
tertium, ita ut quae est lex decima
133쪽
Iῖo LIBERTA s. Cap. IV. sexta) neuter litigantium judex sit in
Item de- XVII. Quod autem judex sive amcimae sep- biter praemium pro sententia accipere νιmα legis non debeat, quae lex decima septima Iue , b,' ConstM. EXOd. 23. 8. Nec ace
praemium pre miluera , qIια etiam excaecant prudemirosenten- tra, ct subvertunt verba jusorum. Et ita aecipe- Ecclesiastic. 2O. 3I. Xenia ct dona ex re non de' caecant oculos judicum. Ex quo sequitur, neque obligarI eUm part1 unI m ' gis, quam alteri; quae est lex decima nona : confirmaturque etiam Deuter. I. IT. Nulla erit Hylantia personarum; ita parvum radietis ut m numilc omnibus eis locis, quae adicta sunt contra personarum acceptionem.
Item de- XVIII. Quod in judicio Facti, te frimae Oc- tes adhibendi sint, quae est lex decurονα twi ma octava non modo confirmat scrip-' 'Thy tura, plures. Deuter. IT. y 6. In ore duorum avit trium testiιm p ribit , qui interficietur. Idem repetitur Deuter. I9. I s. Item υi- XIX. Ebrietas , quam ideo intergesma I violationes Legis naturalis ultimo loco in nam' numeravimus, quia rectar rationis usum ro/ι γ est imperit prohibetur in scripturis sa-
cras etiam propter eandem. vrΟUerla. 2O. I. Luxuriosa res vinum, O ti ul-
iussa Ebrietas 3 quicunque his delectatur ,
134쪽
Cap. IV. LIBERTA s. IJ Inon erit sapiens. & Cap. 3I. Vers. q.& s. Noli regibus dare vinum, ne fomte bibant, oblivificantur judiciorum, tr mutent causam filiorum pauperis. Ut autem sciamus malitiam hujus vitii consistere formaliter , non in quantitate vini quod bibitur, sed in eo quod j dicium & rationem labefactet, sequitur proximo versu, Date ficeram mamrentibus, ct vinum his qui amaro sunt animo. Bibant O obliviscantur egesatis suae, est doloris sui non recordentiar amplius. Eadem ratione in prohibenda Ebrietate utitur Chrisus, Lucae Cap.
II. Vers. 3q. Attendite autem vobis , ne forte graventur corda vesra in cr puta est ebrietate. XX. Quod diximus superiore capim Item recte, legem naturae esse aeternam, proba- pectu ejus tur eX Matth. s. 18. Amen dico vo-- bis , donec transtat caelum ct terra, D- η 'a
ta a m m, aut apex unus, non proeteri bit, lege. Psal. II 8. I . in aeternium aeternam. Omnia judicia juvatiae tuoe. XXI. Diximus quoque, naturas Le-Item, L ges pertinere ad conmentiam , hoc est, ges natu- Iustum esse Qui omni conatu eas imple- r per 're nititur. Et quamquam qu1s OmneS h. actiones lacerat tales quod attinet ad
externam obedientiam ) quales lex j bet , sed non ob legem ipsam, sed
135쪽
I3a LIBERTA s. Cap. IV. propter poenam adjunctam , vel gloriae causa; tamen eum in sum esse. Utrumque confirmatur scripturis factis Primum, Isai. T. Derelinquat impius viam suam, ct vir iniquus cogit tiones syas, O revertatur ad Dominum , O miseerebitur ejus. Ezech Ι 8. 31. Projicite a vobis omnes praevaricationes
vestras, in quibus praevaricati Vis . ct
facite vobis cor novwn, O quare mori
mini, domus Israel ' Ex quibus, & similibus locis , satis intelligi potest ,
non puniturum Deum facta eorum , quorum cor rectum est. Secundum, ex Isaiae cap. 29. versu I3. Et dixit Dominus, eo quod appropinquat populusise ore suo, ct labiis gloriscat me, cor autem ejus longe es a me, ideo ecce addam , o c. Matth. s. IO. Dico euim vobis , nisi alandaverit justitia ves plus quam Scribarum ct Pharificoruri, non intralitis in regnum caelorum. Et in sequentibus eXplicat Servator noster, mandata Dei violari, non factis modo , sed etiam usunt te. Scribae enim & Pharisaei externis factis observabant legem quam maxime; sed gloriae tantUm causa, alter eandem viol, turi. Occurrunt praeterea innumera
passim scripturae sacrae loca , quibus manifestissime dicitur, Deum voluntatem
136쪽
Cap. IV. LIBERT AD IJ Item accipere pro facto; idque tam inhonis, quam in malis actionibus. XXII. Quod lex naturae facilis Ob Item Lo servatu sit, declarat CbriRκS, Matth. ges natu
II. V. 28, 29, 3O. Venite ad me om- rae Deiles
nes qui laboratis, o c. Tollite jugum meum esse obfir- super vos, ct discite a me, quia mitis Vμ μ hum ct humilis corde s ct invenietis r quiem animabus vestris. Iugum enim meum suave es, ct onus meum leve. XXIII. Regula denique illa, qua Denique dignoscere unumquemque posse disi, respectu utrum id, quod facturus sit, contra lea re is gem naturae sit, necne, nempe, quod C. Τ 'Missi fieri non vis, alteri ne feceris , tO- ,
iidem pene verbis enunciatur a nostro tes, na- Servatore, Matth. 6. I 2. Omnia ergo, liquia sit quoecunque vultis ut faciant vobis homi- contra knes , ct vos facite illis. gem natum
XXIV. Sicut lex natumae omnis dis sa est; ita lex Chrisi e converso quae leae, est na tota explicatur Matthaei capitibus S, tiιra lex.6, T.) rota quoque eXcepto uno mam dato de non ducenda ea quae proptersornicationc D est dimissa, quod pro divinae legis positivae explicatione asduκit Christus, contra Iudaeos , qui legem Mosaicam non recte interpret bantur : ) naturae doctrina est. Tota, dixi, lex Christi in dictis capitibus explicatur , non tota Christi doctrina. Nam
137쪽
13 LIBERTAS. Cap. IV. Nam doctrinae Christianae pars est F
des , quae sub Legis nomine non comprehenditur. Leges enim feruntur de actionisus quae voluntatem sequuntur nostram, non de opinionibus, neque de Me ; quae extra potestatem nostram exsistentes , voluntatem nostram non sequuntur. CAPUT. V. De causis O generatione Civitatis.
I. Leges naturales non sufficere ad Pacis eon servationem. II. Leges naturae silere. III. S curitatem vivendi secundum leges naturae confisere in concordia multorum. IV. Comcordiam multorum non esse satis consantem ad Pacem diuturnam. v. Cui brutorum qu rundam animantitim regimen Dia ser con- eordia; hominum non item. vI. Requiri ad Pacem hominum , non modo consensionem, sed etiam unionem. vII. Quid si unio. VIII. In unione, Ius omnium in unum transfertur. IX. Quid si civitas. X. Quid s. persona civilis. XI. Quid si siummum habe- re imperium, & qtiid subditus. XII. Duo genera civitatam, naturale ct institutum.
1V1 nes hominum a Voluntate , voluntatem a spe & metu proficisci, adeo
138쪽
Cap. V. LIBERTAS'. I 3s adeo ut quoties Bonum majus, vel ma Patas co tam minus videtur a violatione Le servat Q gum sibi proventurum, quam ab ob 'servatione, Volentes violant. Spes igitur unicuique securitatis conservationisque suae in eo sita est, ut viribus a
tibusque propriis , proximum suum , vel palam, vel ex insidiis praeoccupare possit. Ex quo intelligitur, leges naturales non statim, ut cognitae sunt , securitatem cuiquam praestare ipsas observandi : 8e proinde, quamdiu camtio ab invasione aliorum non habeatur, cavendi sibi quibuscunque modis voluerit, unicuique manere Ius primaevum , hoc est, Ius in omnia, sive Ius belli ; sussicitque ad impletionem kgis noeturalis, ut quis paratus animo sit ad pacem habendam, ubi haberi potest. II. Tritum est, inter arma silare D- Lex haru ges; & verum est, non modo de legi- ratas civilibus, sed etiam de lege natura- tu naturae
si, si non ad animum, sed ad actiones sis..
reseratur, per Cap. 3. Arric. 2T. Scbellum tale intelligatur, ut sit omnium contra omnes, qualis est satus naturae mera, quamquam in bello nationis comtra nationem modus quidam custodiri
solebat. Ideoque priscis temporibus vitae institutum, & quasi oeconomin
139쪽
quaedam erat, quam Vocabant ι-ενῖ, Rapto vivere; quae neque contra legem naturae erat, rebus sic stantibus, neque
sine gloria illis qui eam fortiter, neCcrudeliter eXercebant. Mos erat illis , caetera rapientibus , &. Vitae parcere ,& a bobus aratoribus, omnique ins trumento agriculturae abstinere. Quod tamen non ita est accipiendum, tanquam ad id adstrigerentur lege naturae , sed quod gloriae suae considerent,& ne nimi1 crudelitate, metus argue
III. Cum ergo ad pacem Conservandam necessarium sit legis naturalis eXer-
citium , & ad legis naturalis exercitium necessaria sit securitas , considerandum est quid sit quod talem securitatem praestare possit. Ad hanc rem excogitari aliud non potest, praeterquam ut unus quisque auxilia idonea sibi comparet, quibus invasio alterius in alterum adeo periculosa reddatur, ut satius sibi esse Uterque putet, manus cohibere quam conserere. Primum autem manifestum est, quod duorum vel trium consensio securitatem talem minime praestare possisit, propterea quod additio ex altera parte unius, Vel paucorum hominum, sufficit ad certam & indubitatam vi toriam, datque animum adversario an
140쪽
Cap. U. LIBERTAS. I 3T aggrediendum. Necessarium itaque est ad securitatem quam quaerimus obtinendam , ut numerus eorum qui in mutuam opem conspirant, tantus sit, ut paucorum hominum ad hostes accessio non sit ipsis conspicui momenti ad victoriam. IV. Deinde, quantuscumque sit n. Coneo merus eorum qui ad se defendendum diam mul-
coeunt, si tamen non consentiant inter torum
se optima ratione qua id fieri debeat, ' Ο 1ed unusqu11que 1uo modo suas Varibus ζὰ, .m Lutatur, nihil efficietur; propterea quod paeem distracti sententiis, impedimento imi- diutur cem erunt; aut si in unam actionem nam. spe victoriae, vel praedae, vel vindi tae , satis consentiant, postea tamen diversitate ingeniorum consiliorumque, vel simulatione & invidia, quibus naturaliter homines inter se contendunt, ita divellentur , ut neque mutuam Opem conserre, neque pacem inter se habere velint, nisi communi aliquo metu coerceantur. EX quo sequitur, comfensionem plurium, qnae consistit in eo
tantum , quod actiones suas , omnes ad eundem finem, de bonum commune dirigant hoc est, societatem mutui tantum auxilii, non praestare conse tientibus, sive sociis, securitatem quam λquaerimus, eXercendi inter se ipsos I ges