장음표시 사용
211쪽
Io8 IΜPERIUM. 'Cap. IX. vel lege est olim ab Amazonibus, quae ex vicinis civιι ali- susceptos liberos, mares quidem illis e sitμμ' remis erunt, raminas sibimet ipsis pacto retinuerunt. In civitate veto, si contradius sit inter marem & Dminam ad cohabitationem , liberi geniti , patris sunt; quia in Oumibus civitatibus, scialicet 'constitutis a Patribus, non ia matribus familias, imperium domesticum viri est : vocatur autem talis contractus , si fiat secundiam leges civiles , MATRIMONIUΜ ; si vero contrahant concubinatum tantum , Alii sunt vel matris vel patris, varie, prout in diversis civitatibus Leges civiles diversis
Ubj VII. Quoniam, per articulum ter subjicium lium, mater originaliter liberoriam Do tror Parri- mina est , & ab illa pater, vel alius εμ α πρυ quispiam jure derivato; manifestum est,
qtium sis Rψ' minu. Meros illis esse subjecto, ait domi quibus aluntur educantur , quam
xvj, ct i, servi Dominis, vel Abditi illi qui sum-ves cit, mism habet imperium in civitate; neque
in posse parentem, quamdiu in esus potes tale est, Mio injurium esse. Etiam subjecitione iisdem modis Filius liberatur, quibus subditus deserpus. Eadem etiam
res. est emancipatio cum manumis ove, M abdicatio cum exilio.
212쪽
cap. IX. IΜPERIUM. I tius, vel manumisus servus, privatum tum jam patria & herili potestate minus domino- metuunt, & si quidem verus & in rum ternus spectetur honor minus honorant quam ante. Est enim honor nihil aliud,
quam potentiae alienae aestimatio; ideoque cui minus potentiae est, minus semper est honoris. Non est autem putandum, manumittentem manumissum, vel emancipantem emancipatum, ita voluissise sibi aequaere, ut ne beneficii quidem reus esset, sed in omnibus se gereret , tanquam si aequalis sibi essiet. Intelligendum igitur semper est, eum
qui liberatur subjectione, sive sit semvus , sive filius, sive colonia aliqua ,
promittere saltem externa signa omnia , quibus superiores ab inferioribus solent honorari. Ex quo sequitur, praeceptum illud de parentibus honorandis esse legis naturalis, non modo sub tit Io gratitudinis, sed etiam rictionis.1X. . Quaenam ergo est, quaeret ali- In quo quis , inter liberam, vel inter civem, & conssat fervum disserentia λ neque enim quod sciam, a quoquam scriptore eXplicRtum hiaest, quid sit libertas , & quid servitus. sitim di
Vulgo omnia nostro arbitratu facere, servorum.
atque id impune, libertas; id non posse, servitus judicatur : quod in civit, . te, & cum pace humani generis fieri
213쪽
IIo IΜPERIUΜ. Cap. IX. non potest, quia civitas sine imperio& jure coercendi nulla est. LIBERTAS , ut eam definiamus , nihil aliud est quam absentia impedimentorum morus 3 ut aqUa Vase conclusa ideo non est libera , quia vas impedimento est ne effluat; quae fracto vase liberatur. Et est cuique libertas major vel minor, prout plus vel minus spatii est in quo versatur ut majorem habeat liberi rem qui in amplo carcere, quam qui in angusto custoditur. Et potest esse
homo liber versus Unam sariem, nec tamen versus alteram; ut qui iter faciens sepibus id maeei iis, ne vineas &segetes viae vicinas conterat, hinc Minde cohibetur. Et hujusmodi quidem impedimenta externa absoluta sunt: quo sensu omnes servi & subditi libriri sunt, qui non sunt vincti, vel inca cerati. Alia sunt arbitraria, quae non absolute impediunt motum, sed per accidens, nimirum per electionem nos tram, ut qui in nave est, non ita impeditur quin se in mare praecipitare possit, si velle possit. Atque hic quoque, quo quis pluribus viis movere 1epotest, eo majorem habet libertatcm. Atque in hoc ccnssit libertas civilis,
nemo enim sive subditus, sive filius f milias, sive servus, ita civisuis vel pa
214쪽
Cap. IX. IΜPERIUM.tris vel Domini sui, utcunque severi, poenis propositis impeditur, quin omnia facere, & ad omnia se convertere possit, quae ad vitam de sanitatem tuendam sunt necessaria. Non igitur
reperio quid sit, de quo vel servus quisquam conqueri possit eo nomine quod libertaue careat, nisi miseria sit, ita cohiberi ne ipse sibi noceat, & vitam, quam bello, vel infortunio, vel demum inertia sua amiserat, Una cum omnibus alimentis, & omnibus rebus ad vitam & sanitatem necessariis, ea lege recipere ut regatur. Qui enim ita ccohibetur poenis propositis, ne omnia quae vult, faciat, non opprimitur se vitute, sed regitur & sustentatur. Hoc autem in omni civitate de familia, ubi
milias prae servis eximium habent, ut& ministeria civitatis , vel familia obeant honoratiora, & plus possideant rerum superfluarum. Atque in hoc sita est differentia inter civem liberum,& servum, quod LIBER quidem is sit qui soli civitati, SERVUs autem qui etiam concivi servit. Libertas alia omnis, exemptio est a legibus civitatis,& propria imperantium. A. Pater amilias , liberi servici e Idem es ejus, virtute imperii paterni, in unam jus in ci-
215쪽
mo patrimoniali , quod in insitati
2I2 IΜPERIUM. cap. IX. personam civilem coaliti, FAMILIA dicitur. Eadem, si multiplicatione pro- Iis , & servorum acquisitione, numero sa fiat, ita ut sine helli incerta alea subjugari non possit, appellabitur REGNUΜ PATRIΜONIALE. Quod Quamquam vi acquisitum differat a Monam chia infitutiva origine & rnodo constituendi , conssit utUm tamen Omnes
easdem habet proprietates, & idem est utrobiqLe imperii jus, ut non sit opus cuilibet de iis seorsiim dicere. XI. Quo jure sun ma imperia cons. tituta sunt, dictum est : breviter jam,
quo jure continuentur, dicendom est. JUS autem quo continuatur, illud est quod appellatur jus SUCESSI CNIS. Quo niam autem in Lemocrauia, summi mimperium apud populum est, quum diu ciues exsistunt, tamdiu peres eandem est personam. Populus enim succesorem non habet. Similiter in Arsocr tia, moriente uno optimatum, aliquis
alius in ejus locum a caeteris sLbsitu, tur; ideoque nisi simul deficiant, quod suppono nunquam accidere , successio nulla est. Quaestio igitur de jure su cessionis in sola Monarchia absoluta locum habet. Nam qui ad tempus tantum summum e&ercent imperium , non sunt
216쪽
Cap. IX. IΜPERIUΜ. III XII. Primum autem, si Monarcha, Monam succe orem sibi testamento instituerit, cha potes institutus siuccedet; nam si a populo tituatur, habebit omne jus in civitatem quod popuIus habebat; ut ostensum est testamenio Cap. T. art. II. Sed populus potuit ip- disponersum eligere, ergo eodem jure ipse alium. Sed in regno etiam Patrimoni Ii eadem sunt jura, quae in institutivo. Quare Monarcha omnis potest successorem sibi testamento facere. XIII. Quod autem quis testamento Vel dona transferre in alium potest, id eodem re, vel jure donare, vel vendere, vivens po- vendere. test : cuicunque ergo is summum imperium tradiderit, sive dono , sive pretio, jure traditur. XIV. Quod si neque Testamento, Monarinneque aliter, voluntatem suam desue - ha intescessiore vivens declaraverit, intelligitur,
tem ad Anarchiam, sive statum belli, leforesibi id est, ad perniciem civium : tum Monar- quia non potuit id facere sine viola--su tione legum naturalium, quibus in fo- 6serm
ro conscientiae inligatus erat ad om- nia quae ad pacem necessario conducunt et tum etiam quia si voluisset, non erat dissicile id aperth declarasse. Deinde, quia jus transit secundam VO-
lantatem patris i censendum est de su
217쪽
Et ali. quem ex suis liberiδ. Et mas evium po tius quam inam.
a I ΙΜ PERIUM. Cap. IX. cessere per signa voluntatis ejus. Intelligitur ergo, voluisse eum, subditos suos sub regimine esse Monarchico, potius quam alio, propterea quod &ipse eum statum exemplo suo, regnando commendavit ante, nec alio facto aut verbo post damnavit. XU. Porro quoniam naturali necες
sitate omnes homines bene illis esse malunt, per quos sibi honor & gloria est, quam aliis; honor autem &gloria unicuique post mortem per liberorum potius quam per aliorum quorumcumque hominum potentiam contingit : colligitur , patrem melius velle liberis suis, quam quibuscumque aliis. Intelligitur itaque Voluntas patris intestati ea suisse ut successor ei aliquis esset eκ liberis suis. Hoc tamen
ita intelligendum est , si alia signa
apertiora in contrarium non existant;
cujus generis, post successionis plures, potest esse consuetudo : qui enim de Decessione tacet, intelligitur consuetudini Regni consentire. XVI. Inter liberos, masculi steminis praeseruntur; principio quidem serte quod plerumque licet non semper
aptiores sunt ad rerum magnariam, praesertim vero bellorum administra-uonem i post autem , ubi in consuet dinem
218쪽
Cap. IX. ΙΜ PERIUM. 2Isdinem abiit , quod consuetudini non sit contradictum ; ideoque voluntas Patris in eorum favorem, nisi consuetudo alia vel signum aliud apertius r pugnet , interpretanda est. XVII. Fidiorum autem , quia aequa- ει Ies sunt, nec dividi imperium potest, strum nais succedat , qui maximus natu est. tW m ηι Nam si differentia sit aliqua propter .
aetatem, cl1gmor maXImus est , nam na' norem.
tura judice annis provectior quia solet esse) prudentior est. Alius autem
judex dari non potest. Si vero fratres omnes pro aequalibus habendi sint, forte fiet successor. Est autem sors naturalis , primogenitura; ea vero jam praesertur natu maximus; neque est qui potesta- tem habeat judicandi, utrum eo , an alio genere sortium res decidenda sit. Quae autem ratio pro primogenito , eadem pro primogenita militat.
- XUIII. Quod si liberi nulli sint, Et sta
tunc ad fratres & sorores imperium trem , strλnsibit , propter eandem rationem , p te ς
qua liberi Dccederent, si essent; nam )- δη ηnatura proxima benevolentia prOXImIesse supponuntur; & in Fratres priusquam in sorores ; item in majores natu prius quam in minores. Ratio enim hic eadem est, quae in liberis. XIX. Porro qua ratione sycceditur Eodem ad
219쪽
non omnes ad publicas deliberationes admittantur. X. Deliberationes civiles magnis ea tibus male committuntur, propter plurimorum imperitiam. XI. Propter eloquentiam. XII. Propter factionem. XIII. Propter insta bilitatem Legam. XIV. Propter dejectum taciturnitatis. XV. Ea incommoda Democratiae adhaerere, quatenus homines naturaliter delectantar exsimatione ingenii. XVI. Incommoda civitatis ex rege puero. XVII. Mouar-' chleae prasantiae Anum, potesar Ducum Osresis. XVIII. Optimus satus eivitatis es, tili tabes imperantir suns haereditas r XI Aristocratia tanto melior es, quanto Μο- narchiae propior; pejor , quanto ab es r
l I uarchia quid sint, dictum est. pGrsitio
Utra autem ad civium pacem conser
vandam , & commoda eorum procu- niu
randa, aptior sit, earum comparatione eiυδ. videndum est. Primum autem commΟ-da & incommoda civitatis in universiam conseramus, ne quis forte fatius esse ducat , vivere uniamquemqUe a bitrio suo , quain ciVitatem omnino constituere. EYtra statum civitatis ,
unusquisque libertatem habet integerrimam quidem , sed infructuosam so υ propterea quod qui propter liberi, tem suam omnia agit arbiti io suo, Η propter
220쪽
2 6 IMPERIUM. Cap. X. propter libertatem aliorum omnia patitur arbitrio alieno. At civitate consitituta , unusquisque civium tantum libertatis sibi retinet, quantum sufficit ad bene & tranquille vivendum , tantum item aliis adimitur , ut non sint metuendi. Extra civitatem , unicuique ita jus est ad omnia , ut tamen nullare frui possit. In civitate vero unus
quisque finito jure secure fruitur. EMtra civitatem, quilibet a quolibet jure spoliari de occidi potest. In civitate
ab uno tantum; extra civitatem, propriis tantum viribus protegimur; in ci-Vitate , omnium. Extra civitatem, fruetus ab industria nemini certus; in civitate omnibus. Denique eXtra Civitatem , imperium affectuum , bellum, metus, paupertas, foeditas, solitudo, barbaries, ignorantia, feritas ; in civi tate, Imperium rationis , PaX , securitas, divitiae, ornatus , societas , elegantia, scientiae, bene olentia. I II. Arifoteles, Politicorum lib. T. rantis O cap. I . duo esse ait genera regiminam, iPiμm quorum alterum ad imperamis, alte-
iam ovi xum subditor commodum dirigi- modis o tur . Quasi ubi cives durius tractantur, ineommo- ibi una ; ubi mitius , ibi alia species . esset civitatis; quod ei minime Conce dendum est. Sunt enim imperantis Se