장음표시 사용
221쪽
Cap. X. IΜPERIUΜ. avsubditorum , eadem & communia commoda & incommoda omnia , quae ex regimine oriuntur ; incommoda quae
civi alicui , insertunio, stultitia , negligentia, irnavia, vel luxuria sua accidunt , a Regentis incommodis sep rari possunt; sed non sunt illa Regiminis incommoda, ut quae in qualibet civitate accidere possunt. Eadem si accidunt a prima civitatis institutione , dicentur quidem Regiminis incomm da, sed ipsi imperanti cum civibus Communia erunt, sicut communia etiam sunt eorum commoda. Primum autem& maximum commodum, Pax & defensio, idem utriusque est. Nam Mis qui imperat, de is cui imperatur,
-ad vitae suae defensionem, viribus utitur simul omnium concivium. Et maximo incommodo quod in civitate contingere potest, nimirum caede civium,
quae ab Anarchia oritur, & is qui summum imperium habet, & quilibet mnus civium aequἡ obruitur. Secundo, si is qui summum imperium obtinet, pecuniarum tantum a civibus eXegerit, ut, se & familias suas alere, & vires corporum suorum conservare non pos sint, incommodum non magis illorum
est, quam imperantis, qui quantiscuta que divitiis line corporibus civium, ii a Im-
222쪽
a 8 ΙΜ PERIUΜ. Cap. X. Imperium suum de divitias tueri non
potest. Si vero tantum eXegerit, quantum ad imperii administrationem sussicit, id commodum aeque est & ipsi& civibus ad communem pacem &defensionem. Neque imaginabile est, quomodo divitiae publicae civibus privatis incommodo esse possint, modo privati non ita exhauriantur , ut per industriam suam necessaria ad corporis& animi vires sustentandas acquirere sit impossibile. Nam sic incommodum &ad ipsum imperantem pertineret, nec oriretur ab institutione vel ordinatione prava, quia in omni genere civitatis, cives opprimi possunt) sed a bene ordinatae civitatis prava alministratio
- ΙΙΙ. Quod autem dictarum specierum civitatis, Democratiae, de Arisocratiae, & Monarchiae , optima sit --
narchia', ex comparatione commodorum & incommodorum in singulis ostendendum est. Haec igitur, quod miruersum ab uno Deo regitur; qtaod
Antipιi statum Monarchicum caeteris praetulerunt, regimen Deorum uni δε-
vi adscribentes ; quod principio rerum, nationamque , arbitria Principum pro legibus fuerint; quod imperium Paternum iustitutum 1 Deo in creatione ,
223쪽
Cap. X. IΜPERIUM. 2qs Monarchici suerit 3 quod regimina canera ex Monarchiae per seditiones dissolutae ruderibus artificio hominum
post conglutinata snt; quodque populus Dei sub regibus suerit; qua
quam Monarchiam commendatiorem nobis eXhibeant , tamen quia id non rationibus, sed exemplis & tessimoniis faciunt, omittemus.
Artificio hominum conglutinata sint, &c. J Videntur Mespectase ani qui , qui fabulam nobis eonfinxerunt de
rometheo. Norant, Prometheum sum
repto a Sole line, ex luto fecisse homi nem; atque ob idfactum perpetua jecorisDeeratione irato Iovi dedisse poenas. Hoc
es, ingenio humano id quod Agni ,
rur per Prometheum ) leges, O nfitiam a Monarchia per imitasionem sumtas esse, quarum vi stariquam igne a fonte suo naturali surrepto ) multitudo quas lutumo faex hominum in unam personam vilem animata O eonsata es, quae Aristocratia vel Democratia appellatur. Imventi autem atitores O fautores, qui cum
secure atque otiose Ab imperio Regum n tin est vivere potuisent, hanc poenam dant, ut perpetuis curis, suspicionibus distensionibusque alio loco expositi crucientur.
224쪽
esse eo nomine in, quum a quod unus
aso IΜPERIUM. Cap. X. IV. Sunt quibus unius Regimen eo nomine cfisplicet, quia unius est; quasi iniquum esset inter tam multos tanta potestate eminere unum aliquem , ut arbitrio suo possit de caeteris omnibus statuere. Hi sane subtrahere se ab imperio unius Dei , si possent, vellent. Sed jexceptionem hanc contra unum suggerit invidia, dum vident unum habere quod omnes cupiunt: idem iniquum esse censerent eadem ratione, si patiet imperarent, nisi ipsi vel essent,
vel esse sperarent ex eorum numero;
nam si iniquum sit non esse jus aequale omnibus , iniquum etiam in regimen optimatum. Quoniam autem ostensum est, statum aequalitatis esse statum belli: ideoque inaequalitatem introductam esse consensu omnium, inaequalitas illa non est amplius habenda pro re inuqua , ubi plus habet is, cui plus volentes dedimus. Incommoda igitur quae
sequuntur unius hominis imperium, sequuntur hominem, non unitatem. Videndum igitur est, utrum imperium hominiis, an hominum , plura civibus ach- ferat incommoda. V. Sed primum amolienda est sententia eorum , qui negant omnino, C, vitatem esse, quae conflatur ex quantoVis numero 1ervorum sub communi Domino
225쪽
Cap. Ire PERIUΜ. III Domino. Cap. s. articulo 9. definitur cum ser- civitas esse persona una facta ex pluri- - ηQuhus hominibus, cujus Volunta , eX ip itissem. sorum pactis, pro ipsorum omnium V luntatibus habenda est, ut singulorum viribus 8c facultatibus uti possit, ad
pacem & defensionem communem. Persona autem una est per ejusdem capitis articulum eundem, quando plurium voluntates unius Voluntate continentur. Sed voluntas uniuscujusque servi continetur in voluntate Domini,
ut ostensum est capite 8, articulo F ,
ita ut possit eorum viribus & iacuit tibus uti , prout voluerit. Sequitur ergo, civitatem . esse quae consiluitur ex Domino & pluribus servis. Neque potest ulla ratio in contrarium adduci , quae non aeque militet contra ci- Uitatem constitutam a patre & liberis. Nam apud Dominum cui liberi non sunt, servi liberorum rationem subeunt.
Sunt enim & honor & praesidium ejus: neque m is subjiciuntur servi Domnis, quam liberi patribus, ut supra osstensum est capite 8. articulo F. i Exacti VI. Inter incommoda. imperii sum- ηer grammi unum est quod imperans praeter pecunias ad sumtus publicos , hoc est 1 iis fana ad ministros publicos alendOS 1 prae' te, sidia aedificanda & tuenda, hella ge-stib Mo-
226쪽
asa IΜPERIUΜ. Cap. X. renda , rem domesticam honorifice sustentandam necessarias, possit etiam, si velit, alias exigere per libidinem, quibus filios, cognatos, gratiosos , atque etiam aduIatores ditare pomi. Confitendum est, incommodum quidem hoc esse, sed eκ numero eorum quae in omni genere civitatis repei iuntur 3 in Monarchia autem tolerabiliora, quam in Democratia. Nam & si velit Monam cha illos locupletare , pauci sunt, quia unius sunt. Sed in Democratia, quot
sunt Demagogi, id est , potentes apud populum oratores , qui & simul plures sunt, & quotidie novi suborium tur tot sunt qui liberos , cognatos, micos, adulator que ditandos habent. Cupiunt enim singuli, non modo iam, lias suas divitiis potentes illustresque reddere, quantum possunt, sed etiam alios sui muniendi causa beneficiis d
vincere. Monarcha ministros & amicos suos, quia non sunt numerosi, sine civium dispendio, deserendo scilicet illis belli pacisque munia, magna eX parte explere potest; in Democratia, ubi multi satiandi sunt, & semper novi, fieri id sine oppressione civium non potest. Monarcha quamquam possit indignos
promovere, saepe tamen id facere non vult ; Oratores autem in Democratia semper
227쪽
Cap. X. IH PERIUM. III semper hoc omnes velle intelliguntur, ideo quia opus est. Aliter enim potentia eorum qui id soli facerent ita cresceret, ut non modo sibi, sed &civitati formidanda esset. VII. Summi imperii incommodum Cimes
aliud est , metus ille mortis perpetuUS, innocentes in quo unumquemque versari necesse minus obest dum reputat secum, posse eum qui ηρ ψω es imperat, non modo poenas quas velit, in quae velit peccata constituere, sed eis, quam etiam cives innocentes , & qui nihil sub rosu- contra leges commiserunt, ira de libi- ω.dine jugulare. Atque magnum hoc revera in omni civitatis specie incommodum est, ubi fit: incommodum
enim ideo est quia fit, non quia fieri potest: sed vitium est Regeniis, non
Regiminis: non enim Neronis facta Monarchiae sunt omnia essentialia. Minus tamen saepe damnantur cives immerito , regnante Homine, quam populo. Nam Reges sieviunt in eos tantum, qui veIconsiliis intempestivis molesti, vel ver his contumeliosis , vel voluntate adversi ipsis solis sunt. Faciunt autem ut potentiae excessus, quem habere unus clavis supra alium possit, innoxius sit. Itaque Nerone vel Caligula aliquo regnante , pati ire merito nemo potest ,
nisi qui ipsi cogniti sunt, nimirum Au-
228쪽
as IMPERIUΜ. CV. X. stici, vel munere aliquo conspicui; neque omnes, sed illi soli , quibus est quod is habere cupit ; nam qui molesti
aut contumeliosi in eum sunt, merito plectuntur. In Monarchia igitur , is qui latere vult, qualiscunque sit qui regnat, extra periculum est. Patiuntur enim soli ambitiosi, caeteri ab injuriis potentiorum defenduntur. Sed in dominatione populari tot possunt esse Nerones, quot sunt oratores qui populo adulantur, tantum enim potest unus quisque eorum , quantum ipse populus; atque in subtrahendis a poena ais, qui per libidinem & odia privata concives immerito occiderunt, quasi tacito quodam inter se Pacto; Hodie mi hi, cras tibi, alter alterius cupidini mutuo cedunt. Praeterea potentiae privatae terminus quidam est, ultra quem civitati perniciosa sutura est, & propter quam Monarchis aliquando necessarium est providere , ne quid inde Respublica capiat detrimenti. Illam igitur potentiam , quando in divitiis
sita erat, divitiarum diminutione diminuerunt; si quando vero consisteret in aura populari, ipsum potentem sine alio crimine sustulerunt. Idem in Demo eratiis fieri solet. Nam Miracisimo eri salabant potentes Atheniensen sine crimine ,
229쪽
Cap. X. INPERIUM. mine , propter potentiam solam , &necabantur Romae tanquam regnUm
affectayerint , qui plebis favorem captabant' beneficiis. Pares in hoc Dem cratia & Monarchia, impares tamen fama suerunt : quia fama a populo est;& quod a multis sit, a multis laudatur. Ideoque invidia in virtutem eorum s a tum esse dicitur, si faciunt Monarchae, quod si iactum esset a populo, politia esset. VIII. Sunt qui ideo Monarchiam Libesi Democratia incommodiorem putent , Vmsingis quod illic minus libertatis sit quam hic. Si per libertatem intelligant eli emptio' Onem a subjectione, quae legibuS, hoc Monaseest, mandatis debetur populi, neque in cha, quam alio statu civitatis quocunque ulla om- sibnino libertas est. Si libertatem in eo si- i' tam esse intelligant, ut paucae sint leges,
pauca vetita , & ea talia quae nisi vetentur, non sit Pax, tunc nego plus esie Iibertatis in Democratia quam in Monam chia : potest enim non minus haec quam illa cum tali libertate recte consistere. Et-isi enim portis turribusque civitatis cu-justunque , charaeteribus, quantumvis
amplius libertas inscribatur , non est ea cujuscunque civis , sed civitatis libertas; neque meliori jure verbum illud civitati inscribitiar, quae a populo, quam
230쪽
as6 ΙΜ PERIUΜ. Cap. X. quae a Monarcha regitur. Sed quando cives privati, id est, subditi libertatem poscunt, nomine libertatis non liberi rem , sed Dominium poscunt λ quod tamen prae inscitia minime, animadvertunt. Si enim quam libertatem quis que sibi expetit, eandem prout lege naturae praeceptum est, aliis concederet , rediret ille status naturalis, in quo omnes jure possunt omnia; quem ut
omni subjectione civili pejorem, si sic, Tent, respuerent. Sed si quis liberum esse selum poscat, caeteris obstrictis, quid aliud quam Dominium poscit
Nam qui solutus est omni vinculo , vinctorum omnium , quotquot sunt, Dominus est. Non est. ergo major li-hertas civium in statu populari, quam Monarchico. Id quod imponit, est pamticipatio aequalis munerum publicorum,& Imperii. Nam ubi Imperium populi est, cives eatenus imperium singuli participant, quatenus populi imperantis partes sunt. Μunera autem publica aequaliter participant, quatenus in m
gistratibus & miniuris publicis elige dis aequalia habent suistagia. Atque hoc est quod voluit Arisoteles , ipse
quoque consuetudine temporis libertatem pro imperio nominans. Lib. 6. PoliticorAM , cap. 2. Iu statu pop&lari li- , bertat