장음표시 사용
291쪽
op. XIV. IMPERIUM. 3IThrus. Civitas enim civibus quae indicat, imperat. IntelleXit ergo per civitatem, multitudinem hominum communi consensu puta scripto suffragiis
confirmato formulas vivendi indicantem: laae autem nihil aliud sunt praeter mutua pacta, quae non ante quemquam obligant , neque ideo leges sunt, quam constituto imperio summo, quod possit cogere, cautum ei siit erga caeteros qui aliter ea observaturi non
sunt. Leges itaque juxta definitionem hanc Aristotelis, nihil aliud sunt quam nuda & invalida padta, quae tum demum , cum sit qui potentiam civitatis jure exercet, leges fient vel non sient, illius arbitrio. Confundit ergo pacta cum legibus, quod noti oportuit; est enim pactum promisum; lex maestatum. Iu pactis, Faciam dicitur; in legibus ,
gati tenemur. Pactum obligat per se: lex obligatum tenet virtute pacti uni versalii de praestanda obedientia. Ideoque in pacto, prius determinatur quid faciendum est, quam ad faciendum obligamur ; sed in lege ante obliga mur ad faciendum, quid vero faciei dum sit, determinatur post. Debebat igitur Arisoteles definire legem civilem hoc modo, Lex civilis es oratio defi-L uita
292쪽
nita per voluntatem civitatis , singula imperans quae oportet facere. Quae e dem est cum ea quam attulimus supra cap. 6. articulo θ. nimirum leges civites esse ejus sive hominis, sive curiae
qui in civitate summa potesate praeditus es, de civium futuris actionibus manda
Annot. ) Pacto obligamur &c. J Visum Rd p. 3 7- es aliquibus, idem esse obligari ct Obligatum teneri, O proinde disinctionem
in verbis aliquam , in re nullam esse. Clarius ergo hoc dico. Pacto obligari hominem , id est, propter promissionem proesare debere. Lege vero obligatum teneri, id es, metu poenae quae in Lege constituitur , ad prosatiouem cogi. Quomo- III. Legem cum jure confundunt ii, 4q 4 j qui quod jure divino permissum est, facere perseverant, quamquam lege civitatis prohibeatur. Quod lege divina prohibetur, lege civili permitti non potest, nec quod lege divi imperatur, prohiberi potest Iege civili. Uerumtamen quod jure divino permittitur, id est, quod jure divino fieri potest, nihil impedit, quo minus idem Iege civili prohibeatur. Leges enim imferiores libertatem a superioribus re- . lictam
293쪽
Cap. XIV. IMPERIUM. 'Isti stam restringere possimi, quamquam ampliare non possunt. Est autem jus, libertas naturalis, a legibus non constituta, sed relicta. Remotis enim legibus , libertas integra est ; hanc primo restringit naturalis lex, & divina; residuam restringunt leges civiles; & quae legi civili superest , restringi rursus potest a consitutionibus particularium urbium & societatum. Multum ergo interest inter legem, & jus I lex enim vinculin, jus libratas est, differuntque
IV. Lex omnis dividi potest; pri- Divisismum pro diversitate autoruin in Divi semnam de Humanam. Divina autem pro duobus modis, quibus DeuS Volunta' ha, . ortem suam hominibus notam facit, du- Dioina 'Plex cst: Naturalis sive Moralis) de rum iu Positiva. Naturalis ea est, quam Deus Nammor omnibus hominibus patefecit per Verbum suum aeternam ipsis innatum, Ri furalia
mirum Rationem naturalam. Atque, in tu
haec est ea lex, quam toto hoc libello ges fu-eNPlicare conatus sum. Pol tisa est , serum ho-qUam Deus nobis patefocit per Verbum πώπHMPropheticum; quo locutus est ad homines tanquam homo; quales sunt leges
quas tradidit Iudais circa politiam decuitiam divinum; possitntque appellari Iezra dioiuae civiles, quia civitati Israe- ita a sitamm
294쪽
3ao ΙΜ PERIUM. Cap. XIV. litarum populi sui peculiaris peculiares
erant. Rursas naturalis dividi potest, in naturalem hominum, quae sola obtinuit dici lex naturae, & naturalem civitatum quae dici potest lex Gentium, vulgo autem jus Gentium appellatur. Praecepta utriusque eadem sunt: sed quia civitates semel institutae induunt proprietates hominum personales, lex quam loquentes de hominum stingulorum officio, naturalem dicimus , applicata totis civitatibus, nationibus, si-Ve gentibus, vocatur jus Gentium. Et quae Legis & juris naturalis Elementali 1ctenus tradita sunt, translata ad ci- vitates & gentes integras, pro legum,& juris Gentium Elementis. sumi pon
Degum V. Humana lex omnis civilis est. humana' Nam extra civitates status hominumrrm, id quo quia alter alteri non liuin di iubjicitur, leges praeter dicornina ra-υiso insatianis naturalis, quae lex divina est, eras ct nullae sunt. In civitate vero, sola Ci- Dcularra. Vitas , hoc est, hom3, vel curia cui summam ciWitatis imperium committitur, legislator est, civitatis autem leges Civiles sunt. Civiles leges possunt di Widi pro diversitate subjectae materiae in sacras & sieculares. Sacrae sunt quae pertinent ad Religionem, hoc est, ad
295쪽
Cap. XIV. IH PER I Uri. 32Iceremonias & cultum Dei, nimirum quae & quo ritu personae, res, loca, consecranda sunt, quae opiniones circa numen divinum publice docendae, &quibus verbis ritibusque supplicationes
faciendae sunt, & similia & nulla lege divina positiva definiuntur. Nam leges civiles sacrae sunt humanae quar& Ecclesiasicae dicuntur J circa res s
cras; seculares autem generali nomine civiles appellari solent. VI. Rursus lex civilis pro duobus In Dψῖν, legislatoris ossiciis, quorum alterum est butivam, judicare, alterum cogere ut judiciis ac- Vindi- quiescant, duas habet partes, alteram cssti om. Asributivam , alteram vindicativam , sive poenariam. Disributiva est, qua jus suum cuique distribuitur, hoc est, quae regulas Omnium rerum constituit, quibus sciamus quid nobis, quid aliis proprium sit, ita ut nos nostris uti de frui alii non impediant, neque nos impediamus illos ne utantur & fruantur suis; & quid cuique licitum sit facere vel omittere, quid illicitum. Vindicativa est, qua, quae poenae sumendae sunt de iis qui legem violant, definitur. VII. Disributisa autem se vindic Disriativa non sunt duae legum species, sed F GPμm
ejusdem legis duae partes. Siquidem t
296쪽
3M IM P E R IU Μ. XIV. ηοη dse enim leX nillil amplius dicat, quam, species k- Verbi gratia, tuum esto, quod tu tuo re gum , sed ii cepist in mari, frustra est. Quam-ρβπς quam enim alter eripiat tibi quod Cepisti, non impedit quin adhue tuum sit; nam in statu naturae, ubi omnia omnium sunt communia, idem est Metuum & alienum; ita, quod lex des,
nil esse tesum, tuum erat etiam ante
,egem, Sc post legem tuum esse non desinit, quamquam ab alio possessum. Nihil ergo lex agit, nisi ita intelligatur, ut sic tuum sit , ut omnes alii prohibeantur , ne impediant quominus omni tempore eo possis tuo arbitratu secure uti & frui. Hoc enim est quod requiritur ad proprietatem bonorum,
non ut quis iis possit uti, sed possit si Ius, quod fit prohibendo alios ne sint
impedamento. Sed frustra etiam prohibent , qui metum poenarum non inc tiunt: frustra ergo lex est nisi utramque partem contineat, Be illam quae prohibet injurias fieri, & illam quae fa cientes punis. Harum prima , quae disributiva dicitur, prohibitoria est, &loquitur ad omnes; secunda, quae Hudicativa vel poenaria appellatur, mandatoria est, & loquitur tantum ad m,nistros publicos.
297쪽
p. XIV. IΜPERIUΜ. 323VII I. Ex quo etiam intelligitUr, Omni te omni legi civili annexam esse poenam, gi poma Uel explicite vel implicite. Nam ubi NpID Poena neque scripto, neque exemplρ Se alicujus qui poenas legis transgressae jaria dedit, desinitur , ibi subintelligitur
poenam arbitrarigm esse, nimirum, eX arbitrio pendere legislatoris, hoc est, summi imperantis ; frustra enim esti , quae impune violari potest. IX. Quoniam autem a legibus ci- Praeepta vilibus oritur, tum quod unusquisque Decologi,
jus sutim sibi proprium & ab alieno drpsi uti distinctum habeat , tum etiam qu*d Σὸ , δε
prohibeatur aliena invadere; sequitur, homieidio, praecepta haec, Horiorem parentibus, le- adulterio, rebus definitum non denegabis: Homi- furto, Onem quem vetant leges occidere, non oc- Ιβύ'cides: Legibus vetitum concubitum D 'm' λ
gies: Rem alienam Domino invito non
auferes: Leges O judicia falso temmonio non frusrc bere, line leges civiles. Leges naturales eadem praecipiunt, sed implicite: nam lex naturalis, ut Cap. 3. art. I. dictum ess) jubet servari pacta, ideoque etiam obedientiam praestare , quando obedientiam pacti fuerint , & alieno abstinere , quando quid sit alienum, lege civili desinitum suerit: cives autem Cmnes per cap. 6. an. 13. Obedientiam L praest
298쪽
praestare mandatis ejus qui habet summam potestatem , hoc est, legibus civilibus, ex ipsa civitatis constitutione pacis tur: etiam ante quam violaripos Iunt. Nam lex naturalis obligabat in statu naturali, ubi primo Γ quia n tura omnia omnibus dedit J nihil alienum erat, & proinde alienum invadere, impossibile; deinde ubi omnia
communia erant, quare etiam concu-
hitus omnes liciti i tertio, ubi status belli erat, ideoque licitum occidere; quarto, ubi omnia proprio cujusque judicio definita erant, ideoque honores etiam paterni; postremo ubi nulla judicia publica erant, & propterea nullus usus testimonii dicendi, neque veri neque falsi. 1 4p- X. Cum ergo obligatio ad leges bile die lin illas observandas antiquior sit quamgς MVisi ipsarum legum promulgatio, utpote iuι,. '' contenta ipse civitatis constitutione,
contra D. Virtute legis naturalis quae prohibet gem natu- Violari pacta, leκ naturalis omnes leges civiles jubet observari. Nam ubi obligamur ad obedientiam antequam sciamus quid imperabitur, ibi universaliter & in omnibus obedire obligamur. Ex quo sequitur , legem ciuilem nullam, quae non sit lata in comtumeliam Dei s cujus resped tu ipsae civitates
299쪽
vitates non sunt sui juris, nec dicum tur leges serre J contra legem natur Iem esse possis. Nam etsi natuI ae lex Prohibet furtum, adultellum, d c. si tamen lex civilis jubeat invadere aliquid, non est illud furtum , adulteIL Um , &c. Nam Lacedaemonii olim
Cum permitterent pueris certa lege su ripere bona aliena, ea bona non aliena , sed propria surripientis eme jusserunt; ideoque tales surreptiones non erant furta: similiter ethnicorum C
pulationes sexuum , secundum leges suas conjugia erant legitima. XI. Ad essentiam legis necessarium Iegi es est, ut civibus duo innotuerint, pri- sentiale efmum quis homo, vel quae curia sum V mam potesatem, hoc est, legum serendarum jus habet. Secundiam, quid Ieri ator. ipsa lex dicat. Is enim qui nunquam cognoVit, aut cui, aut ad quid tenetur, obedire non potest, & perinde est , ac si nou teneretur. Non dico necessarium esse ad essentiam legis, ut vel hoc vel illud perpetuo cognitum sit, sed tantum ut coguitum semel
fuerit: quod si postea civis oblivisc tur, vel juris quod is habet qui legem fert, vel ipsius legis, id non im- jPedit quominus teneatur obedire, cum Potuerit meminisse, si voluntatem s
300쪽
326 IMPERIUΜ. Cap. XIV. obediendi, prout naturalis lex jubet, habuisset. da XII. Cognitio legi latoris dependet
cognosca- ab ipso cive 3 nam sine consensu M ur legis ' pacto suo proprio , vel expresso Vel subaudito jus legissationis conferri in neminem potuit. Expresso, quando cives ab initio formam regendae civitatis inter se constituunt, vel quando promisso suo submittunt se alicujus imperio ; vel saltem subaudito, ut quando utuntur beneficio imperii, MIegum alicujus , ad protectionem MConservationem sui adversus alios. Cujus enim impello concives nostros obedire postulamus bono nostro , illius imperium legi imum esse, ea ipsa postulatione confitemur. Ideoque ignorantia potestatis legum serendarum O,
tendi nunquam potest; unusquisque enim quod ipse secit, secisse se com
Ad eog- XIII. Cognitio legum dependet a lenopen βm gissatore, qui eas promulgare debet;
aliter enim non sent leges. Est enim Diu/λο leX legislatoris mandatum; mandatum mulatio autem est declaratio voluntatis; nono intem ergo leκ est, nisi voluntas legistatoris pretatio. declaretur; id quod fit promulgatione. In promulgatione autem duo constare