장음표시 사용
351쪽
op. XVI. RELIGIO. 377fuisse alias leges, aut cultum quibus ges natu- Abrahamus' tenebatur , praeter leges r , ct k- naturales, & cultum rationalem, & gem G circumcisionem. cisionis. VI. Erat autem legum omnium in ADahaterpres, tam sacrarum, quam seculari ιs, me um , apud suos Abrahamus, non modo bi Dei, σnaturaliter, quatenus legibus uteretur legum naturalibus tantum, sed etiam eκ ipsa omnium spacti formula ; qua promittitur ab v d suo/Abrahamo obedientia, non pro se tan tum; sed etiam pro semine suo. Ouod frustra fuisset nisi filii ejus illius mandatis obedire tenerentur. Atque quod dicit Deus, Gen. I 8. vers. 18. Ben direndae fiunt in illo omnes nationes terrae:
scio enim'quod praecepturus fit filiis suis O domui suae pos se, ut cusodiant via Domini, O faciant judicium ct jusit
rem: quomodo intelligi potest, nisi filii & domus ejus teneri ad obedientiam illius mandatis praestandam sup
VII. Sequitur hinc, subditos Abra- Abni hami ipsi obediendo peccare non po- Abrahami tuisse, modo Abrahamus non impe- peccare rasset Dei exsentiam vel Providentiam negare, vel facere aliquid, quod esset Taisiab.eκpresse contra honorem Dei. In ca teris rebus i omnibus Vmbum Dei, ex . iΙlius solius ore petendum exat, ut i
352쪽
gum omnium & verborum Dei inter pretis. Deus enim Abrahami quis fuerit & quomodo colendus , ab Abrahamo solo doceri poterant. Qui vero post Abrahami mortem subditi erant imperio Isaari aut Iacobi, sine peccato per eandem rationem ipsis in omnibus paruere , quamdiu pro Deo & Rege suo agnoscerent & profiterentur Deum Abrassiami. Prius enim Deo simplic, ter se submiserant, quam Abrahamo ;prius autem Abrahamo quam Deo Abrahami; & rursus prius Deo Abrahami, quam Isaara. In subditis it que Abrahami , unicum erat crimen laesae majesatis divina , negare Deum; sed in posteris eorum , laesae majestatis crimen hoc quoque erat, negare D vm Abrahami , hoc est, colere Deum aliter quam ab Abrahamo est institutum , nimirum sub imaginibus se
manu - factis , prout fecerunt caeterae nationes, quae propter eam causam appellabantur Idololatrae. Atque hucuoque subditi circa mandata principum suorum, quid faciendum & quid fugiendum erat, satis facile dignoscere
. e Sub imaginibus manu - factis J
Hid. cap. II. an. Iq. ubi cultum talem
353쪽
Cap. XVI. RELIGIO. 379 irrationalem esse ostendimus. At s jusis civitatis fiat, cui verbum Dei scriptum
non es cognitum neque receptum, cuia tum talem cap. I s. art. I 8. osendimus esse rationalem. Geterum ubi Deus regnat per pactum , in quo , ne sc colant, expresse cavetur, ut per pactum Abrah
mi; ibi sive injussu Me jussu civitatisfiat,
male fit. VIII. Ut pergamus jam, ductum Pactum
sequendo scripturae sacrae, idem Pa Dei eum tum renovatum est, Gen. 26. Uers. 3. populam q. Cum Isaaco; & Gen. 28. vers. I . H.
cum Iacobo, ubi Deus se appellat non simpliciter Deum , quem natura esse
dictat ; sed distincte Deum Abrahama& Isaari: & poet, idem Pactum ren
vaturus per Mosen cum toto populo Israelis, , Exod. 3. vers. 6. Ego inquit, sum Deus patris tui, Deus braham, Deus Isaac, o Deus Iacob. Deinde cum populus ille constitisset in deserto prope montem Sina ιν non modo liberrimus, sed etiam, subjectionis humanae propter mem iam recentem servitutis AEgyptiacae inimicissimus, Pactum illud antiquum propositum est omnibus redintegrandiam shac formula, Exod I9. vers. s. Si e M audieritia vocem mea sodieri-
354쪽
38Ο RELIGIO. Cap. XVI. tis Pamim meum nimirum Pactum initum cum Abrahamo , Isaaco, & I tabo ) eritis mihi in peculium ex cunctis populis; mea es enim omnis terra , ct vos eritis mihi in Regnum Sacerdotale , O gens sancta. Respondit autem Omnis populus simul, vers. 8. Cuncta quae loquutus es Dominus, faciemus. Inde re- IX. In hoc Foedere animadvertenda gimen est inter alia , appellatio Regni non ante De a no usurpata. Quamquam enim Deus Mmen regη ter naturam , & per Pactum cum Α- qm brahamo esset ipsorum Rex, debebant tamen ei obedientiam & cultum natin Talem tantum, quatenus subditi ipsius; religiosum vero qualem instituit brahamus, quatenus subditi Abrahami, Isaari, vel Iacobi suorum Principum naturalium; ipsi enitii Verbum Dei nul-bum acceperant praetor illud naturale verbum rectae rationis, neque pactum inter Deum & ipsos ullum intercesserat , nisi quatenus volontates eorum includerentur in voluntate Abrahami , ut Principis sui. Jam vero per pa tunFinitum ad montem Sinai, consensu habito singulorum, fit regnum Dei super eos insitutivum. Ab hoc tempore initium habet celeberrimum illud inscripturis facris, & scriptis Theolosorum Regnum Dei : atque huc spectat, . quod
355쪽
op. XVI. RELIGIO. 38 Iquod cum Israelitae Regem eXposcerent, dixit Deus Samueli I. Sam. 8.vers. T. Non te abjecerunt, sed me , ne remnem super eos 3 & quod dixit Samuel braelitis, I. Sam. I 2. vers. II. Dixistis , Rex imperalit nobis, cum Dominus Deus vester reDa et in vobis , & quod dicitur Jerem. 3I. vers. 3I. Pactum ψquod pepigi , ctc. cum ego dominatus sum eorum ; atque etiam doctrina Iudae Galilaei cujus mentio sit apud Ioseph. Ant. Jud. lib. I 8. cap. 2. his verbis: suartae autem sudium sapientiae fecitantium via primus autor fuit Iudas Gesilaeus. Hi caetera cum Pharisaeis com
sentiunt; nis quod constantissmo libertatis
amore flagrant, credentes solum Deum , Dominum habendum ac Principem , ct facilius vel exquisitissima poenarum g
nera Iamri , una cum cornatis suis ac carissimis, quam mortalem aliquem appellare Dominum.
X. Jure regni per Pactum sic conς Puanam titulo , videndum proximo loco est, leges Iu- quasnam eis Deus proposuerit Ieges. d i o Eae vero omnibus notae sunt, nimirum Dς' Decalogus , & illae aliae tam judiciales , quam ceremoniales , quae habentur a Vicesimo capite Exodi usque ad finem Pentateuchi, & obitum Mosis. Legum autem in universum per manum Mosis
356쪽
traditarum, aliae sunt quae naturaliter obligant , . ut quae a Deo , quatenus Deo natura, latae sunt, & vim suam obtinuerunt etiam ante Abrahamum.
Aliae quae obligant ex vi pacti initi cum
Abrahamo, ut pote latae a Deo , qu tenus Deo Abrahami, quae vim suam habuerunt ante Mosen, propter Pa tum illud prius. Aliae vero obligant ex pacto illo solo quod postremum, initum est cum ipso populo , utpote latae a Deo quatenus Rege peculiari Istrael tarum. Primi generis sunt omnia praecepta Decalogi quae pertinent ad mores , qualia sunt, Purentes honorabis snon occides; non machaberis 3 non furaberis 3 non dices falsum tesimonium 3 non concupisces. Sunt enim leges natur les. Praeterea praeceptum de non assu mendo Dei nomine in varium; est enim pars cultus naturalis, ut ostensum est capite praecedente , articulo 1 F. Item' secundum , de non adorando per imaginem a se ipsis sadiam; est enim & hoc
religionis naturalis, ut eodem articulo
ostenditur. Secundi generis est praeceptum Decalogi primum, de non ha- . bendis diis alienis; in eo enim consistit essentiapacti Abrahami, per quod Deus nihil aliud exigit, quam ut ipse Deus ipsius esset & 1eminis ejus. Item pradi
357쪽
Cap. XVI. RELIGIO. 383ceptum de sancti odo sabbato. Est ienim instituta septimi diei sanetificatio
in memoriam creationis Hexemerae,
ut apparet eκ his verbis, Exod. 3I.
v. I T. Pactum es subauditur sub tum sempitemum inter me ct filios Israel, Agnumsω perpetuum: sex enim di ebus fecit Dominus caelum o terram, ct in septimo die a opere ressavit. Tertii generis sunt leges politicae , judiciades, ceremonialefiste, quae spectabant ad Imdaeos solos. Primi & secundi generis leges in talulis lapideis scriptae, nempe
Decalogus , in ipsa Arca conservabam tur : caeterae scriptae in totius legis vo- Iumine reponebantur in arcae latere. Deut. 3, v. 26. hae enim retenta fide Abralami poterant mutari, illae non
XI. Leges Dei omnes sunt Verbum Quid si,
Dei, sed non e converso omne Herbum Dei est lex. Eνo sium Dominus Deus tuus qui edura te de terra a vii. Verbum Verbum Dei est, lex non est. Ne- Dei. que omne id quod ad Verbum Dei declarandum , una cum ipso enunciatur ,
aut scribitur, statim Verbum Dei est. Nam, haec dicit Dominus, non est D mini vox , sed praeconis , sive Prophetae. Id omne & solum Verbum Dei est , quod Deum loquutum esse pro
358쪽
nunciavit Propheta verus. Scripta autem Prophetarum comprehendentiatam quae Deus, quam quae ipse Pr
pheta dicit, ideo Verbum Dei appellantur ; quia Verbum Dei continent. Quoniam autem Verbum Dei id omne& solum est, quod pro tali exhibetura Vero Propheta , sciri quid sit Ver
bum Dei ante non potest, quam cog noscatur quis sit Propheta verus 3 nec Herbo Dei credi, quam credatUr Ρrophetae. - se a populo Israelitico creditum est propter duas res : miracula,& fidem ; utcunque enim magna Mevidentissima miracula operatus suerat, non tamen ei credidissent, saltem non credendum erat, si ad alium cultum
eos ex duapto evocasset , quam ad cultum Dei Abrahami, Isaaci, & I cobi, patrum suorum. Fuisfiet enimeontra Pactum ab illis cum Deo initum. Similiter duae res sunt, nimirum pro di tiofuturorumsupernaturalis; quod est ingens miraculum, & fides in Deum Abrahami liberatorem eorum ex A apto, quas Deus omnibus Iudaeis pro notis veri Prophetae habendas proposuit. Cui alterutra harum deest, is propheta
Verus non est, nec pro verbo Dei h
bendum est, quod pro tali obtendit. Si desit fides , reprobatur his verbis :
359쪽
Cap. XVI. RELIGIO. 38sDeut. I 3. Vers. I. a. 3. q. s. Si sum rexerit in medio tui Propheta, aut qui
somnium vidisse se dicat, ct praedixerit
Agnum atque portentum, O evenerit quod Ioquutus es, ct dixerit tibi: eamus, o sequamur Deos alienos , o c. Propheta ille, aut fictor somniorum interficietur. Si praedictio eventuum desit, rejicitur
his verbis; Deut. I S. vers. 2I. 22.suod si tacita cogitatione ressponderis , quomodopossum intelligere, quod Verbum Dominus non es loquutus ' Hoc hab)bis Agnum. Quod in nomine Domini Propheta ille praedixerit, ct non evenerit, hoc Dominus non es loquutus , sed per tumorem mimi sui Propheta coifinxit.
Iam quod Verbum Dei sit id quod per
verum Prophetam pro tali enunciatur,& quod verus Propheta apud Iudaeos fuerit, cujus fides vera erat, & cujus praedictionibus eventus respondebant,eXtra controversiam est. Sed quid sit sequi Deos alienos, & utrum eventus, qui praedictionibus respondere assirmam tur , eis vere respondeant, necne ἔmultas controversias pati potest, praesertim in praedictionibus quae obscure atque aenigmatice eventum praesignificant, quales sunt praedictiones prophetarum sere omnium, ut qui non palam , sicut Moses, sed per aenigmata
360쪽
386 RELIGIO. Cap. XVI. O figuras Dominum vident. Num. II. vers. 8. De his autem judicari aliter non potest , quam per Rationem naturalem; dependet enim judicatio illa eκ
interpretatione Prophetae & compara tione ejusdem cum eventu.
Quo am XII. Pro Verbo Dei scripto habebant fuerit ιεμ Iudaei librum legis totius, qui appel-bum Dei labatur Deuteronomiam; usque autems ip*m. ad captivitatem, quantum ex Historia sacra colligi potest, illum solum, nam liber hic traditus est ab ipso Mose S cerdotibus asservandus & reponendus in latere Arcae Foederis, & a Regibus describendus, Deut. S. vers. 9. 26. idemque longo post tempore autorii te Regis Ioseae pro Herbo Dei recognitus I a Reg. 23. vers. I. Caeteri vero libri Testamenti veteris quando su rint in canonem primum recepti, non apparet. Quod autem attinet ad Prophetas , I am & caeteros, cum praeducerent non nisi ea, quae vel in captiviatate, vel post captivitatem futura erant, eorum scripta non potuerunt pro Propheticis illico haberi, propter legem supra citatam G Deut. 18. Uers. 2I.aa. qua jubebantur Israelitae, ne pro Propheta haberent, nisi eum cujus praeductionibus eventus responderent. Α