장음표시 사용
371쪽
Cap. XVI. RELIGIO. 397 tendi libros pro Verbo Dei, penes Regem erat , adeoque liber ille legis
approbatus & receptus suit automate Iosue Regis, ut apparet eX q. Reg. II. & 23. ubi narratur, convoca11e eum Regni ordines, nempe Senes , Sacerdotes, Prophetas, & omnem popintam; & coram ipsis librum legise, M verba foederis ejus suscitasse, hac est , fecisse, ut Foeatis illud agnitum fuerit pro foedere Mosaico, id est, pro P
lio Dei, & denuo receptum & confirmatum ab Israelitis. Erat ergo etiam temporibus Regum potestas civilis, &potestas discernendi Herbum Dei a verbo hominum ; & Verbum Dei interpretandi, omnis penes ipsos. Prophetae missi erant non cum autoritate, sed se ma & jure praeconum seu praedicatorum , de quibus auditores judicabant:
siquidem , qui ipsius facilia perspicue
docentibus non auscultarent , punire tur , non sequitur ex eo , obligatos fui s.
se Reges omnia sequi , quae illi Dei
nomine sequenda dicerent. Quanquam enim intersiae ius fuerit Ioseta bonus Rex Iudae, quod sermonibus Dei ex ore chao Regis AEgypti non obedi v erit, id est, quod bonum consiliuin, quamquam ab hosse videretur proficisci, Iespueret, non tamen dicet quisquam ,
372쪽
suisse Iosaim ullo vinculo legum disianarum vel humanarum obligatum credere Pharaoni Nechao Regi AEgypti, quod diceret, Deum sibi loquutum esse. Quod autem objicere quis possit, Reges propter defestum doctrinae raro satis idoneos esse ad libros antiquos , quibus Verbum Dei continetur, inte pretantum atque ob eam rem non aequum esse , munus illud ab eorum autoritate dependere ; objicere idem possit contra Sacerdotes & omnes mortales , possunt enim errare; licetque essent Sacerdotes caeteris hominibus natura & artibus melius instructi, sunt tamen Reges satis idonei ad tales interpretes sub se constituendos. Atque ita , quamquam Reges non interpretentur ipsi Verbum Dei, tamen interpretandi munus ab eorum autoritate dependere potest ; & qui ideo autorutatem illam Regibus abjudicant, quod ipsum munus eXercere non possint , idem faciunt, ac si dicerent, non debeae autoritatem docendi Geometriam a Regibus dependere, nisi ipsi fuerint Geometrae. Reges orasse pro populo, populo benedixisse, templum consecrasse , Sacendotibus praecepisse; Sacerdotes ossicio suo amovisse , alios Constituisse legimus. Sacrificia quidem
373쪽
Cup. XVI. RELIGIO.' 399 non'obtulerunt, quia id Aaroni & filiis hereditarium erat. Manisessum autem est , fuisse Sacerdotium , sicut vi-Vente Mose , ita per omne tempUs a. Saule Rege ad captivitatem Babyloni-Cam, non magisterium, sed minist
XVII. Post reditum a servitute Ba- αἴ- bylonicae, renovato & signato foedere fulse in Urestitutum est regnum Sacerdotase, 'qua cerdotiale erat a morte Iosiuae ad initium Re- Σ l .gum; nisi quod non habetur eXpresse, quod Esdrae cujus auspiciis Iudaei reduces statum suum ordinabant aut cuiquam alii praeterquam ipsi Deo jus tradiderint imperii. Videtur potius reformatio illa nihil aliud esse s quam singulorum de iis quae in libro legis
scripta erant, observandis vota & promissa nuda. ' Veruntamen sorte non
eκ' populi intentione ex pacto, quod tum renovabant, nam pactum erat idem cum eo quod factum ' est ad montem Sinai) erat ille status Regnum
Sacerdotale , hoc est, suprema aut ritas civilis de sacra unica erat in Sacerdotibus i Utcunque autem ambitione 'eorum , qui de Sacerdotio contenderunt, & interventu Principum eX- ternorum , ita turbatum postea sit usique ad tempora Servatoris nostri Iesu
374쪽
γγ RELIGIO. Cap. XVI. ω- Chrsi , ut ex historiis temporum illorum sciri non possit, ubi autoritas illa
resideret; constat tamen, non sume, illis temporibus potestatem interpretandi Verbum Dei a summa potestate civili
tid In XVIII. Ex his facile cognitu est ,
dinor ne, quid i Judasis per omne tempus ab AEgario P - brahamo ad Chrisum circa mandata principum suorum faciendum erat. Sieut enim in Regnis mere humanis ssota .rani magistratui subordinato obediendum crimina est in omnibus, praeterquam cum man- MD Ma- data ejus continent in se crimen laesae
jeso is di- majestatis, ita in regno iDei, Princi- Π i' pibus Abrahamo, Isaaco, Iacobo, Mose, mis bis, , Sacerdoti, Regi cuique pro tempore
Prinelyi- suo obediendum in omnibus erat; nilibus suis ubi mandata eorum continebant crimem parere de- - majessitis Divinae. Crimen uero .ctanti majestatis divinae, erat, primo , negatio providentia divina: erat enim hoc, negare.Deum esse Regem per naturam. Deinde Idololatria, sive cubtus deorum, non aliorum unus enim
est Deus sed alienorum, hoc est, cultus 1 quanquam unius Dei ,, sub aliis nominibus astributis ritibusque, quam qui ab Abrahamo & Mose instituti erant. Erat enim hoc negare Detim Abrahami esse eorum Regem per pactum cum brahamo
375쪽
α Cap. XVI. RELIGIO.: qOIbrahamo & ipsis initum. In caeteris rebus omnibus obediendum erat, de siquidem Reκ vel Sacerdos habens summum imperium' jussisset aliud aliquid contra leges , peccatum erat illud ejus, qui summum habebat imperium, non subditi ;.crius. ossicium est mam data superiorum non disputare, sed
De Regno Dei per Pactum novum.
x. Vaticinia de Christi dignitate. ra. Vaticinia de Christi humilitate es passione. III. I Dm esse ILLuΜ CHRISTUM. IV. Regnum Dei per pactum novum non esse Regnum Chrisi, tit Chrisi, sed ut Dei. V. Regnum Dei per pactum ' novum , calefeesse, O meipere a die judicii. VI. Regimen Christi in Me mundo non fuisse imperium sed consilium, sive regimen pre doctrinamo persuasionem. vii Pacti novi promissa utrinqtae quaenam sint. v Ii. Leges a Christo
nullae addita prater insitutionem Sacramem rorum. IX. Poenitemini Baptizamini, Serva mandata, & similes formulae non sun leges. X. Pertinet ad autoritatem civilem definire, quid 'st peceatum injustriin XI. Pertinet ad autoritatem eiυilem definire, quid conducar ad pacemio defensionem civitati1.
376쪽
vitatis. XII. Pertinet ad autoritatent eivilem - Ddicare in s quando opus es) 'rsat definitis-nes, O qua illationes, υσα sunt. XIII Pertinet ad os citim Christi docere moratia , non ur theoremara, sed ut leges , remittere peccata; ct doe re omnia, quorum non es scientia proprie dicta. xiv. Disinsito Temporatirent a Spiritualibus ' XV. Verbum Dei quotupliciter intelligatar. XVI. Non omnia qua hiabentur in Scriptura sacra pertinere, ad Canonem sdei Chrsiana. XVII. Veibi m. legitimi interpretis sacrarum Scripti rartimese Verbum Dei. XV m. Aistoritas interpretandi Scripturas eadem es, quae detcrminandi fdei eontroversas. XIX. EccleDe plures signi casiones. XX. Quid sit Ecclesia , ctii aιtνιbuuntur jura , aditones, smilia personalia. X X I. Civitas Christiana idem quod Ecesesia Christiana. XXII. Putres civitates noni consitiatini tmam Ecclesiam.
xxiii. Ecesesiastici qui. XXIV. Electionem Ecesesiasti orum Mectare ad Ecclesiam,
consecrationem ad Pastores. XXV. Potesta-
Faenitentium relinendi , spectare ad Pastores; sed de poenitentia judicandi, ad Eeci sam. XXV Excommunicatio quid, ct in
quos cadere non pνtes. N X V II. Interpretationem Scripturae dependere ab autoritate civitatis. XXum. Christianam civitatem Seripturas interpretari debere per Pastores Ecclesia litos. '
ritieinia I. I E Iesu Christi Servatore nostro, de Chrisi qui Regnum Dei Ier pactum deni H ς, novum rotituturus erat, partim digni-
377쪽
tatem ejus Regalem, partim humilita tem & passonem pramunctantes, multae in mesamento vetere exstant Prophetia non obscurae. De dignitate inter alias har ; benedicens Deus Abrahamo promittit ei filium Isaac, additque : ErReges populorum orientur ex es. Gen. IT. vers . I 6. Iacobus benedicens filio
suo Iudae r Non arseretur inquit )Foptrum de Iuda. Gen. G. Vers. IO. Deus ad Mosen; Prophetam sinquit)fuscitabo eis ex medio fratrum suorum ILmilem rui, ct ponam verba mea in ore ejus 3 loqueturque ad eos omnia quae proe repero illio sui autem verba ejus, quae loquetur, in nomine meo audire noluerit, ego ultor ex biam. Deut. I 8. Vers. I 8.
Isaias: Dabit Dominus ipse vobis signum. Ecce virgo concipiet O pariet filium, ct
vocabitur nomen ejus Emanuel. Isa. T. vers. Tq. Idem : Parvulus natus es no
bis, & filius datus es nobis, ct factus
es Principatus super humerum ejus: ct vocabitur nomen ejus Admirabilis, Consili rius, Deus fortis, Pater futuri seculi, Princeps pacis. Isa. 9. 6 Rursus : Egredietur virga de Radice Iese, ct Iurde Radice ejus ascendet: reqtitescet super eum Spiritus sapientiae, &c. Non s codum visonem oculorum judicabit
378쪽
neque secundum gussitum aurium arguet , sed judieabit in Asitia pauperes, &C. O percutiet terram virga oris sui, ct spiritu labiorum interficiet impium. Ιsia. II. Vers. I, 2, 3, Φ, s. Praeterea ejusdem Isaiae capitibus D, F , Sq, F6, 6O, 61, 6a, pene nihil aliud continetur , praeter descriptionem adventus & operum futuri Christ. Jeremias: Ecce dies veniet, dicit Dominus , O feriam domui Israel O domui Iudis foedus novum, &c. Jer. 3I. Vers. 3I. Baruc: Hic es Deus noser, &c. Post haec in terris visus es, ct cum hominibus conversatus es. Bar. 3. V. 36.38. Ezechiel. Suscitabo super eas pastorem unum qui pascat eas, servum meum David, o faciam cum eis Pactum pacis. Ezech. 3Φ. vers. 23. Daniel: Aspiciebam ergo in insone noctis, ct e ce cum nubibus eaesi quas filius hominis veniebat, O usique aa antiquum dierum
pervenit, ct daedit ei potesatem se honorem ct regnum , O omnes populi, ct iribus O linguae ipsi servievi, potesas
ejus potestas aeterna. Dan. T. V. I 3. Aggaeus: Adhuc unum modicum est, O ego commovebo caelum o terram , se mare ct amitam, ct movebo omnes gentes, O veniet desideratus cunctis gemtibu4. Agg. a. vers. T. 8. Zachari
379쪽
sub visionei Iesu magni Sacerdotis: Adducam servum meum Orientem, &C. Zachar. vers. 8. & rursus: Exulta
fruis filia Sion , jubila filia Ierusalem,
Ecce Rex tuus O salvator. Lach. 9. V. 9. His aliisque vaticiniis permoti, eX- , lspectarunt Iudaei Chrsum , Regem a Deo mittendum , qui ipsos redimeret, ει praeterea omnibus gentibus imp 'raret. Imo in totum imperium Romanum vaticinium emanaverat quod etiam in favorem inceptorum suorum, etsi false interpretatus est imperatori Vespasianus) Ex Iudaea ventu um, qui
II. Vaticinia autem de humilitate & Hatieinia passone Chrisei, inter alia haec sunt. Christi Isaiae : Languores , nos s ipse tulit, O dolores nosros ipse portasit: O nos i putavimus eum quasi leprosunx, ct pereussum a Deo ct humiliatum. Isa. F3, v. q. Et moX: Oblatus quia i se voluit , ct non aperuit os μιm , s ι ovis ad occisonem duretur , ct quas agnus
coram tondente se, obmutescet, &c. V.
T. Et rursus ; Abscissus es de terra viventium, propter scelus populi percuss eum, &c. v. 8. Et ideo dispertiam ei plurimos, ct fortium dividet spolia, pro . eo , quod tradidit in mortem ainimam suam O cum sceleratis reputatus es, ct
380쪽
se peccata muIrorum tulit, ct pro transi essioribus rogalit: .vers. Iaa Et Zach
Ipse paver Uceridens super'asi nam , t O. supeη Ρllum filium asenaeo
Iesumes ΙΙΙ. Imperante Tiberio Caesare prae se illum dicare coepit servator noster IESUS
sephi, annuncians populo t Iudaeorum, Regnum Dei. ab ipsis exspectatumiap propinquasse , & esse se Regem, id est, CHRIsTUΜ ILLUΜ;s Legem explicans: ApostoIos duodecim, & disciopulos septuaginta, secundum numerum Principum tribu Lm , & septuaginta, i. 'Seniorum, ad similitudinem Mosis - in ministerium assurrens; viam salutis per se dc per illos docens, Templum purgans , signa ingentia faciens, & ea omnia adimplens, quae Prophetae de futuro Chriso vaticinati suerant. HUno Pharisaeis squorum docti inam falsam,& simulatam sanctitatem reprehende rat ) dc per eos populo inviium, regni
affectati acculatum , & crucifinum , descripta ejus Genealogia, nativitate, vita, doctrina, morte de resuri editone , Comparandoque ea quae fecit, cum iis quae praedicta fuerUnt, Verum fuisse CHRIs1UΜ, & Regem a Deo