장음표시 사용
391쪽
18 RELIGIO. Cop. XVII. nasci ex aqua idem est quod regener tio , id est conversio ad CHRISTUM. Quod autem duobus locis proYime citatis , aliisque requiratur Baptismus, intelligendum est , sicut circumcisio erat, ad pactum vetus; ita esse Baptismum ad pactum novum. Cum ergo illa non ad essentiam, sed ad memoriam pacti veteris , ut ceremonia, &signum pertinuerit quod in deserto omissum est) similiter etiam haec non ad essentiam initi foederis novi, sed ad memoriam 8e signum adhibita est; Semodo voluntas adsit, per necessitatem omitti quoad actum potest; Poeniten- . tia autem & Fides, quae de essentia pacti sunt, semper requiruntur. VVIII: In Regno Dei post hanc vitam leges suturae nulla sunt I tum quia neque legibus locus est, ubi peccato non est; tum etiam quia leges a Deo nobis datae sunt, non ut in coelo, sed ad coelum dirigamur. Quas igitur leges CHRIsTUs non ipse sanxit, nam autolitatem legislativam, ut supra articulo sexto ostensum est, assumere sibi noluit, sed J pro paternis prOPO-suit, id nunc inquiramus. Habemus autem locum scripturae ubi leges Dei usque ad id tempus traditas, omnes contrahit in praecepta duo : Diliges
392쪽
Dominum Deum tuum in toto corde, ct in tota anima tua, ct in tota mente tua:
hoc es maximum O primum mandatum. Secundum autem simile es huic: Diliges proximam tuum sicut te ipsum: in his duobus mandatis universa lex pendet, ct Prophetae. Matth. 22. Vers. 37, 38, 39, w. Horum quidem primum datum ante est per Mosen totidem ve his. Deut. 6. v. s. Secundum autem etiam ante Mosen: est enim leκ nat ratis , initium habens cum ipsa natura rationali. Est autem utrumque simul omnium legum summa; nam continentur omnes leges cultus divini natur,
lis in his verbis, diliges Deum: &Omnes leges cultus divini, ex pacto veteri dediti, in eo, quod dicitur: d liges Deum tuum , hoc est, Deum qua tenus Regem peculiariter Abrahami& seminis ejus: & omnes leges natUrales & civiles his verbis: diliges proximum tuum, sicut te ipsum. Nam qui diligit Deum , & proλimum, animum habet obediendi, & di inis & hvm nis legibus. Amstius autem qu3m animum obediendi Deus nihil exigit.
Haben ius alium locum, ubi CNRISTUs leges interpretatur , nempe Cuintlam,
sextum, & septimum Sancti Matthaei
capita integra. Eae vero leges CIT De S
393쪽
IO RELIGIO. Cap. XVII. habentur vel in decessio, vel in lege morati, vel continentur in fide AH hami, ut continetur in fide Abrahami illa de non repudianda uxore: illud
enim , erunt duo in came una, neque
a CHRISTO primo, neque a Mose, sed ab Abrahamo traditum est, qui primus mundi creationem praedicavit. Leges igitur quas CHRIsTUs in
altero loco contrahit, in altero explicat , aliae non sunt quam illae, ad quas tenentur omnes mortales qui agnoscunt Deum Abrahami. Praeter has nullam legem a CHRIs ΤΟ traditam legimus praeter institutionem Sacramentorum Baptissmi & Eucharisiae. Pu ite- IX. Quid ergo dicetur de praeceptis
mini, hujusmodi: Poenitemini. Baptizamini. bapti*β' Serva mandata. Credite Evangelio. V minia ser' arte Vende omnia qua habes, da '
ra, O pωperibus, sequere mei ct similibus
similes Dicendum est, non esse lex, , sed v formulae, cationem ad fidem , quale est illud non Ibnt Isaiae, Venite, emite absque argento cti S absique ulla commutatione vinum ct lac. Isa. Sy. v. I. Neque si vocati non veniunt , propterea peccant contra Ullam legem , sed contra prudentiam tantiun 3. neque punietur infidelitas, . sed peccata priora. Quare Sanctus Johannes de incredulo dicit: ira Dei ma
394쪽
Cup. XVII. RELIGIO. 62 Inet super illum; non dicit: ira Dei ve niet super illum. Et: cui non credit, jam judicatus es, quia non credit: nCndicit: iudicabitur , Ied jam judicctus
es. Imo non satis concidi animo potest, remissionem peccatorum, benificiUm el- se a fide, nisi et i m e conii ai io intelligatur , punitionem peccatortim , damnum eue ab infidelitate. X. Ex eo , quod Servator noster Periincit Principum subditis & civitatum civi- ad autor bus , nullas leges praescripsit distributi- tatem ei-,as , hoc est, regulas nullas dedit, visi m d
quibus civis scire, & dignoscere possit, 27 quid sit si um sibi proprium, quid si eeaium
enum, neque quibus formulis , Vel bis, injusitiae. cirςumstantiisve dari, tradi, invadi, posideri rem oporteat, ut accipientis , invadentis, vel polidentis iure eλistimetur , intelligendum necessario est, non tantum apud infideles inter quos
torem esse negavit, sed etiam apud Christianos, cives singulos regulas illas accipere debere a civitate , hoc est, ab eo homine vel ea curia , quae civitaris summum habet imperium. Sequitur ergo legibus illis r non Occides, non Moechabere, non Furabere , Parentes honorabis , nihil aliud praecepisse , quam ut cives & subditi suis principibus M
395쪽
q22 RELIGIO. . CV. XVII. . summis Imperantibus in quaestionibus
omnibus, circa meum , tuum, suum, adienum, absolute obedirent. Etenim praecepto: Non occides, non omnis O
cisio prohibetur, nam qui dixit: non occides, idem dixit: occidatur is, qui fecerit opus in sabbato. Exod. Ss. v. 2. Neque omnis occisio causa inaudita ;dixit enim: occidat unusquisique fratremo amicum o proximum suum : EXod. 32. v. 27. & occisa sunt tria & viginti millia hominum. Neque omnis occisio hominis innocentis; vovit enim Iephte, quicunque fuerit egressus, ctc. eum holocausum osseram Domino rJud. II. v. 3I. & Votum ejus Deo acceptum est. Quid ergo prohibetur pHoc tantum, ne quis occidat quemquam , quem occidere non sit ipsi jus, id est , nemo occidat, nisi id facere suum sit. Jubet ergo lex CHRISTI, circa occasionem , & proinde etiam circa omnem laesionem hominis & circa poenas statuendas, soli civitati obedire. Similiter praecepto , non Moechabere , non prohibetur omnis concubitus , sed
tantum cum aliena; quae vero aliena
est , judicatio ad civitatem pertinet, de
per regulas quas praescribet civitas , determinanda est. Imperatur ergo Praecepto hoc mari & foeminae, serv
396쪽
re fidem, quam dederint mutuo, eX praescripto civitatis. Pariter praecepto, non Furabere, non prohibetur omnis rei invasio , aut clandestina Gblatio, sed alienae tantum; jubetur ergo civis hoc unum, ne invadat aut surripiat quicquam, quod invadi aut surripi p1ohibet civitas; & in universium nCn VCcare quicquam homicidium, adulterium , vel furtam, nisi quod fiat contra leges civiles. Postremo, cum jusserit C HBIs-TUS parentes honorare, nec praescrip sit quibus ritibus, quibus appellationibus, quali obedientia honorandi sunt, intelligitur honorandos esse voluntate quidem & interne, ut filiorEm suorum reges de dominos, eliterne Vero non ulterius, quam rei mittit civitas,
quae suum cuique sicut & res alias
honorem assignabit: Cum autem natura
jussitiae in eo consistat, ut suum cuique tribuatur, manis cm est, ad civitatem pertinere etiam Chiistianίm, quid sit
justitia, & quid injustitia, sive pecca
tum contra jussitiam , determinare. Quod autem ad civitatem pertinet, id pertinere censendum est ad eum vel eos , qui habent summum civitatis imperium. XI. Porro quoniam Servator noster Pertinee civibus nullas indicavit leges circa ci--sum
397쪽
ritatem ei- vitatis regimen, praeter leges naturae, τιlem M' hoc est, praeter mandatum obedienti
o dueat γ non potest civis quisquam pri ad paeem V tim determinare, quis sit amicus , o defeη- Vel quis hostis publicus, quando bel-sionem ci- tum , quando foedus , quando pG , vitati , quando induciae ineundae sint; neque qui cives, quae & quorum hominum
autoritas , quae doctrinae, qui mores, quae orationes , quae combinationes de quorum hominum, saluti civitatis vel commodae vel adverta sint. Haec e
go &: similia omnia, a civitate , id est, a summis imperantibus, si opus sit ,
discenda sunt. Risiis., XII. Praeterea, haec omnia, pro ad autori- pugnacula, domos, templa aedificare; tatem . - pondera ingentia movere, ferre, tolle- vilem, re ; maria tuto transmittere 9 machidicore nas ad omnem vitae usum conssruere ...' at Orbis terrarUm faciem, siderum cursus, qtii d nni tempestates, temporum rationes, xisiones, & denique naturam rerum cognoscere; quae iL jura naturalia de civilia callere; sciemiationeε tiarque omnes, quae Philosephiae n comprehenduntur, partim ad fvivendum, partim ad bene vivendum necessariae sunt. Horum scientia quia CHRISTUS eam non tradidit ratiocinatione, id est, texendo consequentias
398쪽
op. XVII. RELIGIO. 62 'da est. Sed ratiocinationes hominum, imterdum rediis, interdum erroneae sunt :& proinde id quod concluditur &tenetur pro Ueritate, quandoque Veritas , quandoque error est Errores amtem, etiam circa Philosophica haec, aliquando nocent publice, magnarumque seditionum injuriarum occasionem praebent. Oportet igitur, quoties repugnans bono publico, & paci communi controversia de his rebus oritur, esse aliquem qui de ratiocinatione, id est, an quod infertur, recte inferatur,
necne, sententiam serat, ut controversa finiatur. Nullae autem in hanc rem datae regulae sunt a CHRIsTo; neque enim venit in hunc mundum ut doceret logicam. Reliquum igitur est, judices talium controversiarum eosdem esse, quos Deus per naturam prius instituerat, nimirum, eos, qui a summo Imperante in unaquaque civitate constituuntur. Porro si controversia, de eorum, quae in usu communi sunt,
nominum sive appellationum significatione accurata, & propria, i. e. de desinitionibus suscitetur, ita ut ad pacem civitatis, vel ad juris distributionem opus sit, ut determinetur , pertinebit determinatio ad civitatem ; nam hujusmodi definitiones ex observatione du
399쪽
versorum conceptuum, ad quos significandos appellationes illae diversis temporibus de causis adhibentur, homines ratiocinando expiscantur. Decisio autem quaestionis, an quis recte ratiocinatus fuerit, civitatis est. Exempli causa; si mulier partum ediderit formae inselitae, vetet autem leκ hominem occidere, nascitur quaestio an partus sit homo. Quaeritur ergo, quid sit homo λNemo dubitat, quin judicabit civitas, idque nulla habita ratione definitionis Aristotelicae, quod Homo sit Animal rationale. Atque haec nimirum jus, politia, & scientiae naturales ) subjeeta sunt de quibus CHRIsTUs praecepta
tradere, aut quicquam docere, praeter hoc unum, ut in omnibus circa illa controversiis cives singuli civitatis suae legibus & sententiis obedirent, ad ossicium suum pertinere negat. ΗO tamen meminisse oportet, eundem CHRIsΤUΜ ut Deum potuisse jure non modo docere, sed etiam imperare quae voluit. Pertinet XIII. Ossicii Servatoris nomi sum-od σοι- ma erat, viam docere, & media om-um Chrisi nia ad salutem & vitam aeternam, me diorum autem ad salutem unum est, Et theore Isuti & obedientia civilis, & observamara , sed tis Omnium legum naturalium. Doceri
400쪽
autem possimi haec duobus modis; al- ut leges,tero, ut theoremata per rationem na- remittere
turalem; deducendo jus & leges nati Γ ς-tβ γ rates a principiis contractibusque hu- ό-ἡ ' ' manis; atque doctrina ea sic tradita, qtιονιιmeκamini potestatum civilium subjedia non es est: altero , ut leges, per autoritatem mentia divinam, ostendendo, talem esse vo-' 'Iriς luntatem Dei; atque hoc modo doce q/ μ re ad eum solum pertinet, cui voluntas Dei supernaturaliter cognita est, hoc est, ad CHRIsΤ Μ. Secundo, ad ossicium CHRIsΤI pertinebat condon, re poenitentibus peccata; nam id ad hominum , qui jam peccaverant, salutem necessarium erat, neque ah alio fieri potuit. Non enim poenitentiam sequitur remissio peccatorum naturaliter,
ut debita) sed dependet ut gratui
ta a voluntate Dei supernaturaliter revelanda. Tertio, ad Christi ossicium Pertinebat, docere ea mandata Dei omnia, sive circa cultum, sive circa dogmata fidei, quae ratione naturali sciri non possunt, sed revelatione tam
tum ; qualia sunt ipsum esse Christum; Regnum suum non ese terrestre, fed camuse s esse praemia ct poenas pos hanc vitam ; animam esse immortalem; Sacra-