장음표시 사용
181쪽
13o Continentarij in Arist. Logicam
tensi habet extensionem imperfectam& incompletam. t raetaerea secundum Arithotelem non habet tempus rationem quanti, ni si ratione motas, sed motus non est in praedicamento, ut oste
dimus, ergo nec tempus. Non enim debet perfectiori inodo participare rationem quantitatis,quam illud , quod est tale. ω niuxta Aristotelis maximam , propter quod unum quodquetate, Q ilCaω. lud magis. Et hanc sententiam tenent, iri graues Uide Caietanum in praediis camento qua utitatis. Nihlominus adiadendum est tempus pertinere ad praedicamentum quantitatis reducti ue , ut
quid attinens ad quantitatem , sicut de loco dictu in est.
dupi citer explicari in praedica- pue io nactito quantitatis in logica Primo moveνbomm do cum asserit locum lpeciem esse Aristo3. quantitatis diti inclain a linea corpore, tu super fiete, loqui non ex propria sente Pia, sed sccundum quod communiter tunc DPinabatur,&ex aliorum placito. Et q uia communiter tunc versabatur in opinione omnium, locum&tempus esse veras specios quantitatis, &Perse quanta , ideo Aristoteles hoc thau in d xit Et quia ibi agebat de quantinate non metaphysice . scd logice, non protulit propriam sententia in . In quin .lo vero metaphylicae capite de quato , veras species ex propria sententia re censens omisit locum, & motum,& te-2. Raplica. pus Secundo modo explicatur , quod dicat esse species quIntitatis reducti. ue, quia sunt species ab cuius proprietatis substantiae Sicut si diceremus,a. imam rationalem esse speciem impersectam. Et si dicas, nam uixit, quod sunt quanta perse,vult dicere, quod ex propriarat one habent aliquam extensionem, sed hae rixtensio no eis su sciens, ut vidimus ad coniti tuendam speciem quantitatis, & dicemus de hae re a
Ad C U. Ad co firmationem respondetur primo quod esse mensuram est pallio quatitatis modo inferius explicando, & no habet passonem quantitatis, sicut risibile est hominis passo,& non habet palsionem.Unde non sequitur, quod hi sic,
sit homo, sed quod sit passio hominis.
Adseeundum respondetur, quod no Ada. ar M. praeci se ex esse intrinseco, vel extrinse 2υ, .l ν. eo diuisio inter species sis in tur , ni si να υν ad patricipetur ratio generica . dc locus , uisinem. ut sc non est quantum , sid quaedam quanti pro et is . Neque etiam extrinsecum, Sc intrinsecum variant praediis canaetita, nisi in illis sit diuersus entis modus,& diuersa formals ratio. Ad tertium respondetur, D. I hom. Ad I a r. ibi Ioqui sceundum Arist. mentem, R Lreus D. non ex propria sententia, & ita scut Thing Arisb. est explicandus. Et huius signum revVran. . est,quod dum commentaretur Aristo- m. telis metaphysicam tib s.cap de quanto non potuit locum nec tempus speciem quantitatis Ad quartum respondetur, locum no Adadicere aliam extensionem ab extensiΟ--lo ne superficiei sed dicit eandem exten eus πιπμ. sionem cum alio modo apto ad extrin Gai a secus mensurandum Hoc autem non otia facit aliam speciem quantitatis, sicut Litam.
nec linea curua , & recta species sunt quantitatis diuersae r quamuis non per omnia sit similitudo. Ad confirmatio isnem dicitur,quod superficiei addit i
cus modum quendam,qui est eontinentiae modum, vel actualis, vel aptitudiis natis: non tamen dieit nouam, nec diuersam extensionem. Nani superficies
solum dicit longitudinem de latitudinem, at vero locus addit cotinentiam.
Sed de hoe in phys cis redibit sernio
Deo volente. Et hic modus reducitur ad quantitatem.
Ad quintum M sextum argumentu's Q ct γ& ad suam confirmationem respondetur,quod tempus eli, quid extensumi sed extensio illa conuenit tempori per aliud, non per se, ut autem esset species
quantitatis erat uecesse, quod convcniret perle & non per aliud ; sicut modo mea substantia extensa est,& habet parite extra partem, sed quia hoc illi cc n. uenit pcr quantitatem non est in praedicamento quantitatis . Et quan uis , non fit in omnibus similitudo i ter supradicias extensiones. Quia su
182쪽
stantia non habet is, sua rario ne habe re partes extensas, quod habet temp:i Hretthim cit, ut tempus non sit in praedi caluento driter sciriuod illa ex vensiaco ueniat illi per aliud, quia ex hoe tequiritur, quod sit extra fio secundum quid. At impertemim in il in genere. Secisido a. Solutis respondetur,.quod extensio secundum
quid, Si dieitar ex te refi' de illa, & de
extensione corporis Se Iineae & superficie analogie quia participat ratione extensionis a quanto continuo . Unde quantum abstrahendo a persedi per aliud, cst analogum, S diuissitur in quantum peris re per aliud analogiee &pro parumnalitatis , & proportionis analogia, Ac non constitui praedicamentum quantitatis, sed quantum per se, vidit tinguitur contra per aliud e it generalisti ariun huius praedicamenti, & ita est extenso temporis, Semotus imperisfecta extensio, Fc secundum quid, unde non constituit hoc praedicamelum, nec speetes illius. Itaque nec in se,nec in ordine adi extens tinem petscieit simpliciter extensio,sed secundum quid, quq
participat rationcm extensionis in ordine ad quantitatem per se,sciit accidens rationem entis in ordine ad se
Ad octauuin respondctur, Si ad primam autoritatem D Tho m. paret ex dictis Et ad secundam autoritatem. Rostri Doctoris & ecclesiae respoo deinci quod nihil aliud vultdκere, iram Arbiote,
Ies. Vndecum A ristat ut Caturanus dicit, in hoc p diearnento , non mustituat ibi species,nisi secuudum opιnlOnem communem suo tempore, 'c nousecundum rei. veritatem et ita est explicandus D Flici 'ux est Aristoteli anima in explicadaia doctrina. Aliam expositionem dedimus inperius, Ad nonum respou de ur , quod in
tus est quid imperiectum , & suae
species similit r. Unde nos pertinent ad aliquod praedicamentum, nisi rς Ad decimum patet ex dictis ,nec motus nec species sint quanta per se &simpliciter , sed per aliud,& secundi inquid. Eth γc sussilit ut accipiaotur tmensurae alicurus , εἱ quodammodoperi noni ad quantitatem . non vero coniti tuum v cram speciem quantita-
Ad undecimum Bevltimum respon- ra. ρο vi detur,per accides accipi dupliciter ex Pre aecis AAristotele in 4. e quinto metaphysicae, disturaεν Ee ut dili inguitur contra per se, Vt dem accipι p. t. valeat, quod accid*ntali ter , de non iii aliquo modo perseitatis, et ut distinguitur contra per aliud , quomodo accidens est eris per aliud, scilicet, per subitantia in ,& non accidem aliter. Et iit cimodia motus e st extensu tempus ethcxtensuin , sed haec extensio est so udum quid extensio , ikens impcr-
gnea Imr proprietates quantitatis.
T primo ponam conclusior . Pν a. nes, quibus cniuslibet prε - , prietatis essentia decla intra o uani raritur, post modum argumen. ta,qui contraqu/mlibet proprie x t cm i aritim fieri soleiae si si Ohiam, ut lucide Se perspicup procedamus . Prima conclusior Prima ouantitatis
tot s recte assignatur ab Aristote
alitem haec proprietas, quod qualitata nihil est contrarium . Hanc conis clusionem probat Aristoteles per exe-pla . Nam bicubito se tricubito nihil est
Coatrarium dicut nec dineae,aut superficiei, aut corpori, bc eodem modo potest esse exemplum id discreta quant lin a te Nam ternario, aut quar crnari Om-hil eli contrarium sis probatur: N mcontraria proprie sunt duae formae positi ine rub eodem genere. mutuo se cxpelle ut es ab eodem subi e to, sect ma .gnum dei parmura,hicnbit una, dc tricii hi tu in non sunt holuit acidi, ergo quantitata itali ii est contrarium. Nam si illi essctat Niliaco ut rarium,maxime supra dictavissent coiitraria Naior constat cxR a his
183쪽
is ι Commentari j in Arist. Logicam,
his, quae in superiori praedicamento dux unus de proprietatibus substantiae Mirior probatur, quia eadem res est ma
nec se ab eodem expellunt subrecto . Tertio. Quia magnum n n fit paruum
etiam respectu eius don per receptio
nem alicuius serma de expulsionem alterius, qitod requiritur ad veram conistrarietatem .sed per additionem, vel deperditionem alicuius partis, vel perco prcssionem ut patet in cera , ergo Nom nes rationes , quibus probavimus suis antiae nihil ella contrarium, probatur etiam quantitati nihil esse contra Oblinia. ritim . contra est argumentum ex
A rast. quod magnum & paruuna sunt cotraria, ted magnum N paruum pertinet Solua. ad quantitatem, ergo. Respondet Arist. Mii triplieiter huic argumento. Primodica,quod magnum, ut sic, & paruum ut sic, non funt quantitates, sed pertinent ad praedicamentum reIationis. Et probat Arist. quia ratio quantitatis, coliente quantitati s ne ordine ad aliud , sed magnum & paruum non conuenit alicui si re ordine ad aliud , ergo none si quantitas paruum & magnum , ut sic Patci,antccedens: Nam linea sine ordine ad aliud est linea , paruum , crominime , quia gratium sina lis in ordine ad aIlud granum eiu lue speciei ma- Unum esse solet , & in ordine ad alia dilieris speciei, est minim mn, ut inquit
Christus , & mons etiam est Paruum respectu magnorum montium , unden agnum, ut sic , totum situm esse habet in ordine ad aliud, licet ut aliquidiit magnum prεsupponat quantitatem.
Nec in conuenit uuius Drae die amentileni passionem esse rei aIterius praedicamenti, ut patet, nam intellectus, est in praedicamento qualitatis,& est pa L fio hominis , qui est in praedicamento x. solavis. substantiae. Secundo respondet Aristo teles , magnum & paruum non esse
contraria. Quia nullum subiectum respicit simul duo contraria in gradibus perfectis et quia contraria sunt, quae ab eodem subiecto mutuo se expellunt , sed paruum & magnum sunt in subiecto eodem simul respe- Susiva. ctu diuersorum , ergo. sed contra est argumentum. Quia augmentati O ,& diminutio sunt motus contra rit , ergo terminantur ad terminos contrarios , sed terminantur m gnum & paruum in quantitate , e go magnum N paruum sunt contraria , di ita quantitati aliquid contrarium. Soto respondet, quod ma- Saluato. gnum N paruum ut reductive pertinent ad substantiam sunt eontraria. Sed contra , quia substantiae nihil est νε εἰ contrarium , ergo etiam magnumi& paruum , ut reductive pertinena ad substantiam non sunt contraria iaEt ideo respondetur , quod quandα Solutis. dicimus , motus esse contrarios , qui
terminantur ad terminos contra rios , accipitur contrarietas non in
rigore , quae est oppositio duarum
formarum sub eodem genere , maxime distantium , &ab eodem subiecto se exeellentium, ted accipitur contrarietas improprie pro quacunque tria compossibilitate,& repugnantia. Et ira
magnum & paruum , quatenus ac l-piuntur ut termini augmentationis e. & diminutionis habent repugnanis eiam , quia quatenus unum minum
terminant, non possunt allu interim nare , licet eadem res possit esse patua& magna. Sed de hoe agitur in Q - .
libris de generatione. Sed est contra argumentum e Quia magnum de paruum sunt duae formae positinae , Nsub eodem genere cominentur , &ab eodem subiecto mutuo se expellunt e ergo sunt proprie contraria, tirigorose , Antecedens probatur tQuia par num dicit aliquid certis teris minis circunscript utri , & determionatum , sed cum aduenit maenum excludit paruum , ita ut non sit ilialis terminis , quibus antea erat dete
minatum , ergo vere unum excludit
aliud. Respondetur, quod probat hoc Serutis.
argumentum magnum , ut sic respe- et uestisdem , respectu cuius est , m
gnum non posse esse paruum , & fieeta incompossibilia , ut termini msunt motus supradictor im , sicut te minus a quo,& terminus ad quem, non autem probat quod sit vera contrarietas. Est etia aliud argumentum Arist
184쪽
De Praedic. quant .Quaest. XXXI II. 13 3
obiectis. tesis contra eandem conclusionem. Nam locus furtum, & deorsum sunt contraria, Se tamen Pertinent ad quanta ratem , ergo. quantitati aliquid est
contrarium Et confirmatur a Quia li-nca recta, & curua oppontitur, & sunt quantitates. Opponuntur, inquam,contrarie,eigo quantitati est aliquid eon
οἰηΠε. trarium. Respondetur ad argumentu
quod locus sursum & deorsum sunt opposita,non vero proprie contraria,nisi aceipiantur cum contrariis qualitatibus, ratione quarum, ut induunt illas possunt habere contrarietatem, & Iinea recta & curua, ut sic ad qualitatem
pertinent , ut adduximus ex Diuo Thoma superius in hoc praedicamento. vide Caietanum in hac proprieta' te. Haec autem proprietas, non est quarto modo, quia conuenit substantiae , ut supra visum est. Secunda conclusio: Optime assigna-2.Cοης tur ab Arstotele secunda pro pricta LV Ut γε quantitatis, quae est, ut non suscipiat mano I I με gis nainus . Probatur conclusio de-mm T uionstrative. Quia unum bi cubitu, On
ιηη - est magis bicubitum alio, nec unus ternarius est magis ternarius, quam alius,
similiter, nec minus, & ratio huius eli, quia in hoc nullam babent latitudinem . De hoc iam inlpi oprietati bus substantiae dictum est , quia etiam stilia stantia non sulcipit magis & minus Unde hac proprietas non est proprietas
quarto modo: quia conuenit etiam substantiae. Et adhuc magis probatur con-c tu sto: Nam sola qualitas suscipit m gis de minus intensive,ut inducti ue pM et in omnibus, sed quantitas non est qualitas, ergo non suscipit magis & minus. Maior patet,quia sola qualitas habet latitudinem intensivam, quantitas enim ex eo quod se habet ad modum substantiae, & est accidens consequens materiam primam , habet ab illa indiuisibilitatem. Quomodo autem Diuus
Thom. vocet augmentum quantitatis augmentum intensivum I. a. quaellio. De s 2. articulo et . ad primum, & x. 1. quaestione. 14. articulo s. ad primum, Explicamν vid c ita Caietanum. Non enim loqui-loma D. turde intensione proprie di in rigo-
Πε/ma. Fe, sed similitudinarie , nam sicut intensio qualitatum fit sine additione nouae qualitatis, ita rarefactio sine additione nouae quantitaris per extensionem prioris. . Tertia conclusio . Tertia proprietas ι Cori. quantitatis optime est ab Ariistotele Suaa νιμώassignata,& est talis, ut sit maxime pro- -xima in prium qnantitati ut dicatur aequalis a vel ina qualis . Hanc Conclusionem , ΜΗ probat Aristoteles inductive . ita, ut M-ν quantitas dicatur aequalis & inaequalis, ut linea lineae , numerus numero,&c. & rationc quantitatis caetera dicantur .aequalia.
Sed nota,quod aequalitas potest du-pliciter sumi, uno modo proprie, ut et sit - distinguitur contra sint litudinem, &nihil aliud est , quam relatio unius quanti ad aliud quantum secundum negatione excessus , & sequitur quantitatem , ita quod ipsa sola est aequalis, vel inaequalis , & si quid aliud discitur aequale vel inaequale non nia
si , secundum quod quantum cit,dicia
Appellantur, namque duo homines aequales quia eorum quantitates aequales sunt,& duae actiones aequales, quia earum tempora aequalia sunt, & tem Pora,quia motus aequales sunt, &motus , quia spacia aequaliter sunt. Alio modo sumitur aequalia transumpti-ue seu metaphoricae,& idem est; quod
perfecta similitudo , & nihil aliud est
quam relatio unius se habentis per modum quanti. ad aliud se habens permodnm quanti secundum negati Q-nem excessus hinc, Ninde. Et sic aequalitas sequitur quantitatem similituditudinarie dictam, quς vocatur quantitas virtutis, unde reperitur extra genus quantitatis. Albedo enim, ut tres
in Socrate, Nut quatuor in Platone
similes sunt, sed quia non perfecteas
similantur equales non sunt. Si autem albedo intendatur, di fiat ut quatuor
iam sunt similes perfecte, hoc est squales, &diuius persons squales dicuo
tur. Sed contra, nam si esset solum una obiactio. qua tas in mundo, illa esset vere qualitas ,& ramen nec aequalis nec in qqualis alteri .ergo . Probatur minor: quia
non est aliud extremum,cui aequalis di
185쪽
catur. Et con armature Qitias estent qηidam ipsim η quantitatis, & per om- duae quantitates, soluua illae essent, vel nate hχbet sicut supra diximus de pasae quales tantum, vel inaequales titum. sionibus subst Pitiae. Ad confirmatio-& non aequales vel inaequales, male nem respondetur, quod ess aequale est erpo hane assignat Aristoteles propri accidens quantitatis, si militer esse inaetatem esse quantitaris. Probatur con- aequalem praecise , esse vero aequa em,
sequentia, quia proprietas cole quidas vel ut qualem passio eth, sicut dicimus statim posito illo, cuius est proprietari de propositione , qaod significue vesicut risibilitas pofici, homine conse- tuiti, est aeniatinus similitet signis asSοι--D H quirere stat Aliqui respondem huic re falsum, Dd significare verum , ves L argumento, probat Suarer hanc so- saliam explicat essemiam propositiolutionern leetione s. disputatione s. nis, qua est referri ad obiectu ii sipes fi quod cum omnis quantit Is debeat ha- eatu a tale Et id em solemus ore e re debere Partes, totum crit in aequile respe numero Patri, vel imparit uetusuariim partium. Carteiu in hare so Quare conclusio . Alis proprieta- F- il latinini horno placet riuia ontinis pro- tes eri 1m tribu ulmi r qtianti rati, siri prietasatin sequitur aliquam esse via, runt una est, quod proprium in quan
leu gradum, de si effundia illae ih una nu tieati esse diuisibi indiuisione quantit 1 mero, debet pro rietas esse una nume tisa. Haec conchasio a deo certa est, viro,&sie promerio trabiliter . Vinde si non egeae probatione. Quia mansum ess unus homo est vi arisibilis As se no a ex eo, quod est quantum debet habe-ptates risibilitates, de ita si ei, ni aqua re partev Extentas: &ha ex nece sitaterita est una aequalitas vel insqualitas. deum esse diuisibile, M haec est proprit4i autem diceretur Maaleuci inaequa tas quai to modo quae tonii enit omia. le totum respectu partium cum etiam soli tu semper.Et si conlideretur quad- partes sint multae M aequia es , veti in tit a x, ut est extensa ut Fo , ubi est di- aequales inter se signatae possent in in ossibilitas in radice, sicut est ris bilitastae pastiones eiusde tu rationis in uno in radice in rationali considerato senum reo nidiuiduo quod eli impossibi. cundum genus,&disserentiam . Et haec te, ima infinitae respectu partium ad diuisibilitas ut os communis quxntitatorum quia sunt infinitae p-rtes, & eti continuae se di cret 2 abstralia ea diu omnes inaequa ira toti. PCeterea , quia fione in infinitum, vel non. C tinuuitiae qaalitas ista totius ad parim di par autem est divisibile in infinitum, ut patium inter se, non poteli cile proprim tet tettio phy sicorum textu. 24. N . . ia ira realis, ergo non est passio quantita physieini m. textu .is Digeretis in antε, n ' tis. Et ideo respondetur liter , q iod inuisibile est non in infinitum,quia nulaeqvuitas,potest fumi dupliciter, uno usI numeriat Graii, qui constet infinitis modo formaliter ut dicit relationem, unitatibus Sed dices ,haec diuisibilita , alio modo fundamentaliter seu apti- qnae est passio quantitatis, est diuisibilitudi militer. Si accipiantur formariter, ras physica, aist mathematica 3 vel quae non in passio qn otita:is, ut probatar 'dmisibilitas est illa , Respondetur absit nentia n.Sed si dicenda est passio ac aliqui biis esse diui fibilitarem asistra hecipienda eli quantitas noran o indi- rem a mathemati ea vel phyfiea diuisiou suo,sed in pluribus ': tunc propris ne Diuisio mathematica vocatur 1 la , est quantitatis este squal , vel torqva quae fit perdes gnationem intellectus,le, sicut is cimus proprium esse relat quae unam partem ab alia separat Diuiuoruni s quod dicant*r ad conuui ten- sio Dy sica illa est , qu 1 realiter totum tiam. Si amem sumator aptitudiu iI- in suas partes separatur,& hoc loque- tersen Dii danunt lucr,xtine unam a de te qssant, tale in genere. Nam si fiat titas sola, habet hanc proprlatatem, sermo se quantitate continua, eius di--kaliua, quia oli apia, ut git armialis veιν, isti is a uisibili as est physica, s autern loqua- ..., qtia tis ait bii si sit aliud cxtremum προ eti' mur de quantitate discreta, est matheniatis. tatis Haec autem aequalitas ist a Mas inatice diuisibilis. Alsi dicunt,passione
186쪽
quantitatis csse diuis bis talem physi- ivra iusiunci: ita, cuius una pars est ve-can' qi ia et i 3 ip si acti s dou quis iton ramgo tota est vera, R ideo suit po-
rosis fi Era circa omnem q iant itatem, sita conclusio cum illa formalitate. Vitit circa quantitatem coeli , et minimi, de D.Thomat . metaphysicae lecti Oh alient tamen. huiusna odi potentiam ne iis .&Caietanum supradicto loco ad diuisionem, quae aliunde, ab ex- pr. inae partis Sed contra istam conclu- Obiecyis.
trinseco impeditur. Et Dum crus con- sione nacti arpumentum, quia commu-
stat quod eli diuisibilis physice ex eo, piter dicitur finitum, vel infinitum cc
quod habet partes Atia in ii actualis di- se passionein quantitatis, ergo Et con- Cm Vm. uilio forsan re pugnet illi. Quia bina- fit maturi Nam Aristoteles hoc videturrius duorum homi una, non potest no dicere rupta uialis locis Et etiam ratio esse binarius manentibus illis homini- ne probatur, quia si daretur linea infi-bus nihilominus, 'viaeli totum quodis nita, potest poni passio quantitatis Re- Solutis.
dam, bene potest initelligi diuisibilitas spondetur, quod .admis Io illa impossibit otius in sura partes,sicut coelum diui. ii sequitur, quod sit passo, &i non sit sibile est in mate mam S formam , et a passio, sicut si homo esset lapis, esset hosi non detur diuisio.phvsica aliquando pro ut patet ex hypothesi, & non esset illarum , Nn in man bit hominum 1l- homo, quia xli lapis & lapis non est holorum binarius, si alier esse desinat. Et ino,quia ex iii possibili nquitur qua . de hoe d 1ximus dum assignaremus es. libet contradictoriarum. Ad Ar illo te MAEm sentiam quantitatis. lem respondetur primo quod loqueba δε βρ - . μοι. Quinta concilisto: Esse finitum . vel tur ex luppositione, si daretur linea in Num in sinitum non est passio quantitatis, ita sinita pertineret ad qu)ntitatem , sed
insultus ouod sit.in quantit te primi do ad su- antecedens ill impossitate . Ex hoe in DUM M η ρ scipiendam illinitatem, rituale, vel fertur non bene assi nasse Scotunas νε - . an aliqua sui specie. Et accipimus in . pra dictam passionem dicendo. me.
suitum si inpliciter in genere quantita taphysi quaest.6 quod esse finitam , vel tis, hoc est pro infinito in actu & cathe infinitam est passo, quantitatis, acci-porematice, no syncathegor en adice piendo infinitum in potentia . Quia si Haec conclusio satis demon, si ratur ab loquatur de quantitate in genere non angelico nostro Doctorea pari. quae ih. est diuisibilis in infinitum , ut paret r .artic. 3 Nam impossibile et , quod de quia non conuenit haec diuisibilitas tur tale in fisitum in quantitate, ergo quantitati discretae si loquatur de qualis . possibile est, quod sit passio quantita ilitate eontinua essae sinitam, , et infinitatis. Conscquentia est euidcias, quia pas tam, non e it passo quantitatis, quia nosio debet i ii in ecto conuenire, sed im- est diuisibilis finite, scd in infinitum, x possibile non conuenit subiecto, ergo. ita deberet dicere, quod esse diuisibile Sed antecedens probatur , quia omnis in infinitum, est passo quantitatis co quantitas, si est in rerum natura debet tinuae . Disiuncta enim non debent a L Opt. rec t
habere aliquam figuram, impossibile signari pro passonibus, nisi quando alest infinitum habere figuram , Ergo im tera pars disiuncti pol si competere possibile est dari quantitatem inῖnita. quantitati in se, vel iii suas m seriori-Probatur minor Quia figura est quae bus Nam si repugnat pars disiuncti. to certis terminis clatiditur, de infinitum tum disiunctum non debet dici passio'. non poteli claudi certis terminis. Ma- Non enim est passio hominis esse risibi
obiectio. ior patet,quia figura est passa quantia te, vel chimaera, sed abi impertinenter, talis. Vide D Thona. eodcm loco . Di- se .habet,Vel chimaera. ces, quod ex eo,quod quantitas est, est Sexta concinsio. Esse mensuram est a C.ne finita vel in finita, R ita erit eius pata passio quantitatis . Haec conclusio est MMura. ISειuria. sto. Sed respondetur,quod hac ratione communis animi concepit O. Et nota, pas
hoste t dici, quod esse fiuitam, vel Deu quin d mensura dupliciter potest acci- ritatis. est pallio quantitatis,quia si est quan- .pi, cliue& passue. Actiue est, quod res . tuas, ergo eli finita vel Deus, quia est sit apta ad naen iurandum aliud: palliue
187쪽
: 1 ues Commentari j in Arist. Logicam.
vero, quod sit apta , ut mensuretur ab alio. Cum ergo asserimus proprium ςs rix aver m v v v II se quantitatis esse mensuram , accipi-- LC. ct O. δε Λα- mus mensuram active, id est, proprium
est quantitatis, quod possit Uumi νς Virum quantitas distin uatur a
rd, per quod quantitatem alterius rei d ci actio. cognoscere possimus. Et si argumenta. re quanta. ris, nam unitas est maxime mensura , de non est quanta, sed princium quantitatis, & nec est quantitas continua ullo modo nec principium illius, ergo esse mensuram , non est quantitati Pr oblinis: prium. Respondetur,quod est proprietas,non quarto modo , sed conueniens omni quantitati, & non solum quantitati Et probatur conclusio: Nam omne quantum est aptum esse aequale alteri, sed omne aequale est aptam ad triensurandum alterum rergo omne quantum V - est mensura , &etiamtpotest intelligi' conclusio de mensurabilitate passiva. N hae quaestione suit cele- Conreaumbris opinio Nominalium, i. ι κε quantitatem non distin. gui realiter a re quanta, sed eadem res , quae est subitantia, est etiam quantitas,& vocatur substantia quatenus est ens per se, quantitas quatenus extendie substantiam Se dicunt in unoquoque compoesito materiali,tot esse quantitates, quot sunt entitates materiales realiter di stinctae. Unde aliam quantitatem habet materia equi aliam sorma, aliam albe Nam quantum ex eo, quod tale est ap- do dce Re istae qualitates se penetrant, tum mensurari, Se cognoci per aliquid sicut entitates materiales se eontingit sibi aequale. Et hinc traductum est no- penetrare. Hanc opinionem habe emen mensurae ad certificativum cuius Ocham venerabilis inceptori. parte cunque, siue sit in quantitate virtutis, sup logicae cap. 44. & s.& quodlibe- narrandia siue inperfectione. Vide D. Thom. 3. to. ν.quaest ca. m. ita etiam sentit simus meo metaphysic. statim in principio. Et so- Aureolus apud Capreolum in x. d. i8. furg. lent mensurs tres assignari conditiones. Prima est, quod sit nota certa, de fixa vel secundum rem vel secundum acceptionem nostram, quia comparatur, ad mensurata, ut principium ad coclufiones.secunda quod is paria aequalitatis, & ita omes mensurae reducuntur ad aliqua minima,non amplius diuis bilia. Tertia quod sit homogenea', ut:linea, altera linea melaretur&corpus ab alio corpore , numerus num ro, εἰ duratio duratione,quia huiusmodi mensuratio fit per fimilitudinem
artic. x. Gabriel in a.distinct io.&Marsilius in x.distinet in .quaest r. Adam Godam in η.quaest. s. Saxoni a i. physicoruquaest. . nec. explicant isti autores sa iis, amanter substantiam & quantit tem sit distinctio ex natura rei, an so lum per operationem intellectus . Magister Solo, in capite de q iantitate
quaest. a. art. .vHietur docere ipsos sentire nullam esse distinctionem realem inter quantitatem, de rem quantam ex natura rei,sed distingui formaliter, li- re et realiter sint idem Et probant hane
quasi uni vocam,quae nos. potest esse, ni sententiam. Primo: Quia rerum distinia si inter ea, quae sunt aliquo modo ho- ctio non est asserenda , fine necessita. mogenea. Et non est necesse, quod sit te, sed illa distinctio realis, sine nece iahomogenea rigoro se, sed sat est, quod sitate asseritur,ergo. Prob. minor: Quia habeat aliquam proportionem. Et hec omnia , quae nos asserimus habere de hac qitastione sufficiant, de mens substantiam per quantitatem , potara tractatur in io,metaphysicae. sumus saluare in substantia per se ip-' iam , nam substantia per se ipsam potest habere partem extra. partem , & si tutationem formalem, ergo. Probatur antecedens: Nam sicut substatiaua a se ipsa est distincta ab alia lubitan
188쪽
tia, ita pars subitantiae: se ipsis sunt di.
stinctae, S: intent, , nou igitu Pad hina extensione in saz: cadam Ponenda cliquantitas. Ex hoc icquitur, quod ex eo,
quod una res se ipsa ab alia distinguitur , etiam se ipsa poterit esse is loco distincto. Et in hac ratione nullam vi dentur admittere distinctionem ex natura rei. Nam si ex natura rci ponerentdillinctionem , non se ipsa substantia esset extensa, sed per formalitatem a sed illinctam, sicut non bene dicimus,
quod similitudo se ipsa disgregat visum etiam si lit idem realit et cum albedine, quae se ipsa visum disgregat.
a. AMM. Secundum argumentum : Nam si quantitas dili ingli itur a re quanta ,.sequitur quod una numero possit esse uisceptiua Coatraritarum ,. hoc autemeli falsum, quia haec proprietas est propria lubitantiae, ergo nullo modo conis uenit quantitati, ergo non distinguuntur. Hic etiam videntur asserere, nullam esse distinctionem realem forma lem inter quantitatem , 8t substantiam realem, quia alias non recte argu
. Argu. Tertium argumentum; Nam si essentres dillinctae iubitantia, & quantitas'. sequeretur, quod possent separari,&quod subitantia posset manere sine
quantitate, ioc autem eli fallitari, Crg Sequela probatur; Nam duae res tintiniactae bene pollunt per diuinam potzntiam separari, sicut haberit distinctum osse. Minor probatur, quia subitantia, etiam separata quantitate i haberet partes extensas,ergo haberet effectu niformalem, ergo di quantitatem, quia effectus formalis quantitatis, sine qualitate esse non potest. Et certe , alia ar
umenta adducit Solo. & ali i pro hac
ententia,quae nullius momenti iunt , ideo praeterinitio illa. Deeiditur quest . .
a. Oριπιε. Ppositam lent etiam habent quos
quanta. comuniter I heologi in illa distinction L. Se Thom istae in supra dictis io cis.&Ηerueus quodlibetoi q. i s Aegydius Theorumate. 36. Albetius primo physicorum tractatu 1. cap. . Soncinav
.metaphysicae suae li. iv. Quinimo hi e sententia est Aristotelis 3 Metaphysic preX. 7. Et r. physicorum tex. 13. ait sui,
stantiam , de quantitatem non esse unum, sed multa. Et τ .metaphysic ς tcx8. ait longitudo , latitudo S profunditas quantitates quidem sunt, sed non substantia; quantitas enim non est subiastantia, sed magis cui haec insunt Et secundo de anima text. 6 s. ait substantiam esse sensibile in per accidens, qualitatem per te, ergo non sunt idem ori
nibus modis, alias eodem modo essen t insensibiles . Et primo physicorian tex. 33 ait lii bitantiam non esse se diuisibilem sed per quantitatem.
Et probatur hςc sententia rationi. Ωuantiorbus firmis. Primo probo , quantitatem a Limini clistingui formalitera subitantia, Nam cur forma quantitas & subitantia pertinent ad di rarier a reuersa prsdica metuat, ergo distinguun-tiir formaliter Antecedens per se notum est in doctrina communi omniis. Sed consequentia probatur,qilia predicamenta formaliter distinguunturo 3ecum dico dilli naui formaliter intelia iligo distingui essentialiter, S di sni- tιone , ita quod nec ii finitio lubitan tiς sit definitio quantitatis, nec con-uxrso . Et is ς formaliter habent esse seclusa operatione intellectus , Ze s militer habent distinctionem operatione intellectus seclusa voco definitionem largo modo descruptionem quo natura substantis &quantitatis explicatur ) Quod verorprsdicamenta formaliter distinguan-ltur, proboralias, si quantitas & subitan itia haberent eandem formalitatem V cum sint entia completa suo eodem genere collocari, Fc ordinari possem , a si 'quod est impossibile. Pr sterea proba Itur, Nam pipdicamentum quantitatis est prς dicam en tum accidentis, Pr dicamentum substantie est, rerum, qa
sunt taliam is, & substant & accides
distinguntur essentialiter . fc formaliter, ut constat, si quidemiens dicitur ιaualogice de allis , de ita non possundi . ς habere
189쪽
habere eandem essentiam. Et hoc magis patet ex eorum di finitionibus, qu pluiit diuersae, ergo. Praeterea , Nam in mirabili trant substantiantiatione panis in eorpus Christi, substantia panis c uertitur in corpus Christi, & quantitas non conuertia ut . ergo quantitas
ad minus formaliter distinguitur aquaritate , alias si eandem habet essentiam similiter conuerteretur in Christi compus, scut conuertitur substantia panis, ergo formaliter distinguitur substantia panis . Sequalitas . Et hoc mihi ita sertum est, ut oppositum improbabile,& perticulosum ex illimem, ut a censendo abstineam. Dico secundo quantitas 'distnguitur realitera subitanti tanquam res a re,fie ut albedo 1 substantia distinguitur , itaque sunt duo entia realia realiter diit incla,quorum unum sine alio esse po 1t. Hanc conclusionem non est dissicile persuadere ex sacratissimo Disterio Eucharistia,nam illo Christus separauit quantitatem a subita nita panis conuertens panem in suum Corpus , se
conseruans quantitatem panis , ergo realiter tanquam res a re distinguun- Nir: Antecedens probatur. Quoci conuerterit panem est fides catholica , quod maneat quantitas patet experientiae, quia manet longitudo , latitudo,N profunditas , ergo manet quanti-ras..Quod host ia sit longa, sit lata, iahabeat grossitiem,quis non videt .Praeterea, Nam quantitas est sensibile eOmune, M albedo verbi gratia est sensibile proprium , sed ibi Videt oculus qualitatem , & tactus sentit quantit
tim, ergo manes quantitas facta consucratione. Praeterea, Nam ibi sunt a
cidentia, sed haec sustentantur in quant tale, quae est immediatum subiectu , ergo Respondent Nominales, quod factaeonsecratione manet quantitas a
cidentium non vero quantitas substantiae. Sed eontra: quia nec aliud corpus. nec alia substantia consecrata Dotest esse penetrative i n eodem loco cum holi laconsecrata,ergo manet quax iras subitantiae quae conuersa est. An tecedens pater ; consequentia probatur, quia aliae qualitates eum suis e
tensionibus bene se babent penetrata uer Nam albedo,dulcedo, sapor, penetrative se habent Etiam supra dictum est, nullam aIiam rem extensionem fa-eere tam in substanti iv, quam in accidentibus,nisi quantitatem, ratione cuius caetera omnia sunt extensa. Et quia
hoc mihi tostitutissimum est, vide alias rationes iu Magistro Soto, quast. 1 de quantitate N in soncina&alijs auto
AD primum respondetur, quod hec ad thmetio urgentissimis de causis assignatur, quia sicut substantia, perfealba esse non potest, ita nec quanta ,& ista forma , quae facit talem effectum , cum sit proprietas materiae distinguitur realiter a toto composito. Et de hoc iam diximus in principio huius praedicamenti.tam materi te enim accidens non potest identificari in toto Composito , quod habet multum actuali tatis, nec cum materia, quia est pura potentia, nec cum forma, quia non est subiectum capax accidentium. Et loquimur de forma corpora
Cum forma vero spirituali constat non posse identificari,quia est spirntialis nee una substantia quantitatiue est distincta ab alia,nisi per quantitarem, est vero distincta entitatiue per suam
Ad secundum argumentum. Quod Adi. m. esse susceptiuum contrariorum, ut subiectum magis prinei pale est proprietas substantiae, non vero ut subiectum mi. nus principale. Sed de hoc diximus inruperioribus. Ad tertium respondetur, quod in Ad t. praesenti ita contingit, quod quantitas sis aniis separatur a substantia , & poterit Deus μοι quaari facere ut existat substantia, sine quan rara n3 p titate, nec erit in loco tunc, nec ha- reo ossa bebit partes extensas. quia deficit ra- ων. tio formalis horum,quae est quantitas, sed erit in uniuerso , tanquam pars iulius, non tamen erit in loco sicut de
Angelo solet dici t. par. quod potest
190쪽
non habere applicatam suam virtutem alicui loco, di tea porcit non esse in loCo , erit lainen in vulneris, at pars illius. Nec valet ara umentum Moliae, quod ,si aqua fit in vase &separet Deiis quantitalcm ab aqua, manebit tunc aqua invasei, sicut in loco per tuam extensionem subitantialem. Qimis probar,quaasi Deus reprodueat quanti tatem debet reproducere in eodem vase, ergo sis num est,quod erat antea ibi Zqua. Resrondetur quod Deus poterit reproducere quantitatem ubicimque voluerit, di ibidem crit aqua localiter, 'bi fuerit reproducta quantitas, quia illa est ratio existendi aquae in loco, sicut Angelus erit in meo, ubi tuam applicucrit virtutem. An vero rem realiter duli viam Deus, posta separare ab illa. a quo realiter distin uir utrimque etsi probabili Nam Iicet aliqua rea alter ditulicta ponitDeu s senarare; quia
non habent tantum depenuentiam, notamen Onania, ut Patet tu duobus rei triuis. Sed de hoe alibi dicemus. Et de hoc praedicamento satis : nam ista P tiora iudicaui, quae disputarenduz.
E hoe praedicamento agitaneelleus DoctΘr multis in locis suae doctrinae Sed vide ipsum a. pati flust l.
& multis alimo eis, metaphysica & logici hoc praeditamnio
Ane quaesti optata primo CD ... ς plicamus, ut statim fiat Paccessus ad ea, quae Ρ prie ad hoc Pertinet Prae--d omen tram. In hac'us stione explica Ddλ sunt Rama placasa , o.- apud nitraphysicos,& log os. Suarer disputatione 4 .seellone. . numero.f. 'approbat flantentim quorundam asi retulum relationem secundum dici voeari relatronena ratiosiis,& esse idecum ill a, quod Censuit Henricus quod .libuto 3. qu sit. 4.& Avicena libis. sus
truta pnysios,qui di eum relationem iacundum dici solunt e sie i illam, qur ba bet esse in intellectit, & coiiue mi r bus,qus non sunt absolute ad aliquid. sed solum secundum quod ab intellc. diu concipiuntur,& dicuntur,& ex Hicantur ad motium relationum, cum ruuera non sint. Quod nihil aliud est , quam habere relationem rationis. I pli vero magis placet h asserere, primo quod relatio secundum diei , non est idem quod tetreio transcendentalis, imo ab illa condistinguitur , si su matur cum pr isone, se relatio PrDdicamentalis ab ipso, et tam dicitur reis latio secundum ti ici; quia etiam ipsa dicitur cum habitudine ad aliud. Et dicit relationem secundum eret esse illam , qupi plo dici habitudinem habere videatur, in esse tamen nullam habeat nec tranicendentalem , nec prs dicacmentalem. Et licet fine res omnino I
' dependentes ab extrinseco , a nobis concipiuntur cum respectu ad aliud propter nostrum modum imperfectum concipendi,vel propter suam eminentiam , quia est caula eminenter co*S i tinens