장음표시 사용
231쪽
18o Commentari j in Arist. Logicam,
quiritur exissentia subiecti, & funda
menti proximi Se ac ualis terminatio Uterius relationis ad ipsum existens, quae terminatio est materialis , tamen requisita, ut consurgat formalis terminatio.De quo vide D Thomam supradicto articulo T. quae it 3 . in prima par-m te, di dicemus nos adhuc Fcrrarat . t , si co supra allegato probat hanc conclui . . t . sicinem, quia omne , quod terminat. ιi hanc relationem terminat ratione alicuius formae realiter in exilientis, ut
patet inductive in omnibus relativis, sed hoe si:re existentia elle non potest , & relatiua tertii ordinis terminant ratione fundamenti proximi , quod est sorma realiter exiliens , vel habens se admodum formae , sed haec terminatio non est formalis nisi per, i oppositam relationem . Ex hoc patet sentemia Medi ns falsam esse, & maxime pugnare, uantum videtur, contra sententiam Diui I homae. s. Conci. Secunda conclutio . Etiam de potentia Dei absoluta non potest relatio ma Contra nerem existentia, siue extremo exilienni edinam te, Maiam dicio in praecedenticonia clusi ne. Et probatur concIusio: . Nam de diffinitione relationis est terminus, ergo de ratione relationis actu eii terminus in actu. Hoc cit, de ratione re latronis existentis est terminus exiliens , nam sicut pater est, qui habet filium,ita pater exiliens est,qui habet filium existentem , Ee non potest fieri Qitorsida me rexistens pater, sine filio exiit en- opinio ti. Aliqui dicunt ,hoc repugnare , quia est veluti de ratione formali effectus relationis. Et ficut relatio in subiecto non potest esse sine suo effectu forma-
Ii,ita sine termino. itaque ratio formalis relationis est facere rellativum referri ad terminum, quod sine termino
in actu fieri non potest , quia intrinsece requirit terminum, sicut non potest, esse visio sinere visa , ει intelle& multis aliis,quae separari nequeunt, quia intrinsece requirunt se ad inuru
AD argumenta in principio quae
itionis. ad primum negatur conis
sequentia, nain licet existentia actua. Ad r. lis nihil faciat ad mensurationem fundamentalem , facit tamen multum ad mensurationem sormalem . Volo dicere,quod id, ad quod inclinatur scien Doctrinalia, in obiecto reperitur , nimirum puIcra
quod homo fit risibilis, quod sit ratio.
natis,quia sunt veritates aeternae. Cae terum relatio mensurae , quae eons qui tur ad hane adaequationem non reperitur, nisi e xistentia ubi ecti posita. Sicut imago si initis est Imperatori
etiam ipso non existenti, quia omnes conditiones , quas habuit Imperator relucent in imagine. Verum re latio, mensurati ad mensuram,non est in imagine,quia non est id,ad quod refertur, nimirum Imperator. Mensurat itaque fundamentaliter, sed non formaliter , quia non est relatio mensuri. Et per hoc patet ad confirmationem . Nam Adcofir. existentia est condιtio necessaria, seu quid necessarium , ut scientia refer tur realiter ad mensuram suam. Nam etsi non sit necessaria,ut mensuret, est necessaria, ut mensuratum reseratur realiter ad meusuram,quia nisi mensurans existat non potest ad aliud esset te
Et per hoc patet ad argumentum se Adiacundum. Nam logica relatione ratimnis refertur ad eos rationis, quia e rationis non existiti
Ad tertium respondetur, quod , Ut Ad.3. obiectum,dicatur existere, de sit ad liniusti relatio realis, suffieit quod illa ratio , quae est uniuersalis, existat, nam 'uniuersalitas est conditio obiecti, de Instantia cito sine re intellecta. Sed contra, quia res seita est obiectum. Unde si hoc Solutio sunt duae res realiter distinctae . ergo existat realiter, licet non prout est una potest esse sine alia. Respondetur, intellectu ad illud erit relatio realis. quod licet haec consequontra apud so Et quia si Petrus existit, bomo existit,to sit magni momenti , sed non apud hine sequitur,ouod ut dicatur existere nos. Et instatur in materiλ prima, dc obiectum,quod est uniuersale, sufficie
forma corruptibili, e visione,& lus ea quod caulat in singulariura,
232쪽
ni: Ad varium respondetur ab ali tui-Αd ς bus, quod nulla causa non existens refertur reali ecr, licet realiter causet, quia, ut finis realiter & physice causet Iussicit, quod moueat metaphorice alli . Solutio eiendo voluntatem. Et hac ratione dicitur realis causa: sed haec causatio noest in fine, sed in re mota a fine, fleta his, ad quae te extendit eausalitas finis. Sicut diei solet, quod actio est in passo, licet agens causet realiter actionem illam; non tamen refertur realiter,quia non est realiter, nee effectus eadem ra- tione refertur realiter ad suam causam
quia causa non e xistit. Et idem est di-eendum de causa essiciente,quae qua nodo genuit filium, iam non erat, sed quado ab ipsa fuit decisum semen erat existens,& postmodum aesiuit esset Ze semen in virtute agentis transmutat m teriam, de inducit formam , & tune est generatio. Et tamen nec effectus refertur ad causam realiter quia causa non
est, nee eausa ad effectum, quia ad hoc
erat-necessarium, ut existeret. Nec refertur ad virtutem realiter , quia viris
x. solutio rus non est causa agens, sed instrumen Soneina, tum agentis. Vide alia solutione in Sontis cinate 3 q. 33.Sed proprius locus de fionis eausalitate est in i , .se in x. Physicoru. Ad c6firmatione iam patet ex dictis. Ad s. Ad quintum respondetur , totam suam realitatem relationem habere a fundamento, tanquam a causa efficiente,seu producente per resultantiam relationis . Est autem relatio praedicamentalis realis ex propria forma &natura , sicut qualitas est aliquid reale ex propria ratione Caeterum , ut haec realitas existat, ri quiritur necessario existentia extremi, quia cum sit purus respectiis, non potest exerceri secundum existentiam sne existentia sui correlativi & termini.
Ad 6. Ast sextum sufficit solutio ibi ais gnata. Et ad probationem, seu confirmationem respondetur , quod ad extremum refertur relatio, ut ad terminum materialem. Quando vero intel-
ligitur relatio opponta, iam habet sormalem terminum , & est necessarium, ut sit realis relatio existens., ut termi-ὸ Rus materialis existat,in quo vetuiti iafundamento est sermalis relatio forma
Ad septimum argumentum respon- Ad adetur , disparitaten maximam versari Inter relati sines secundum dici, tiro DisparI-- lationes secundum isse . Nam relatio eas inter secundum dici non respicit termi- relatio
num in ratione termini prae se , sed nem stea in ratione obiecti & finis, vel alia ra- dii esse eetione, &est simpIiciter aliquid abso- relatione Iutum existens in praedicamento ata secudum soluto, habens esse ad se, & ita bene dici. potest respicere non ens, quia de ratione obiecit se finis non est quod sieexistens.Vnde quod illa,ut sic respicit,
non exigit coexistentiam in obi et . maxime cum habeat esse ad se . At vero relatio praedicamentalis, non
habet esse ad te, sed est purus respectus& respicit aliud praecise in ratione termini , & se non potest esse , sine
suo existente extremo , quia terminus existere dc bet , ut sit res terminata ad ipsum, ex eo quod illa res est
purus respectus . Et quanuis relatio includat accidens, & accidens abstra hata relativo. N absoluto nihilominus accidens i ta relatione est relatiuum , quia iam determinatum est per illum modum ad esse te latiui . Vnde
non abstrahit in relatione a relativo s
& absoluto, sieut nec animal in homine abstrahitur a rationali, Bi irratio inceptionali, in quo deceptus est Varquer. V37que
Ad confirmationem respondetur, quod relatio rationis bene potest te minari ad existens , cum extremum reais, sit magis existens, quam ens rationis , R ita habet cimnia requis taad hoc, quod relatio habeat suum eiase,quod potest habere, quinimo habet
amplius At vero relatio realis non potest existere sine temni uoreali, quia noens non est aliquid sibi compar,nec su-Perexcedens. AR, Ad octauum respondetur, relatione non dependere a termino,' quia dependentia est respectu causae,& nullum relatiuum respectu alter us caula est,quia sunt simul natura . Caeterum eum fit purus respectus,& tcspiciat aliud, ut terminus solum, ut euitat tequirit existens extremum.
233쪽
Ad nonum iam patet ex dictist quia
enim relatio est purus respectus requirit existentiam in extremo, quod iaaliis locum non habet , quia alia non sunt respectus, cuius totum suum esse, sit ad aliud tanqualia ad terminum solum. Ad deeimum respondetur, quod ex dictis a sanctissimo praeceptore Ecclesiae, in corpore articuli .intelligitur requiri existentiam in scibili , ut adipsum referatur relatio realis .Quia iam praemiserae inter ens & nnia cns non. dari relationem . Assignat ergo r tionem , quare scientia reseratur realiter ad scibile, quia scilicet ex natura sua ordinatur ad scitndas res, di res non reserunt realiter,quia ex natura sua noordinantur,ve sciantur a scientia. Cae terum thse relatio realis exiitat, existentiam in extremo requirit necessario.
Vtrum relationes specie disserant pe-
1us termiuum. : T videtur, quod n6. Na relatio paternitatis ,& ma ternitatis specie .isserui& tamen habent eundem terminum specie, ergono sumitur differentia specifica ex terminis seu in ordine ad terminos. Maior sat et, quia aliam dis nitionem essentiae in habet paternitas,& aliam maternita, Et probatur minor, quia in genito viscnon est nisi una relatio, quae dici tur filiatio,& non sunt duae relationes spectu diuersae, siquidem non est, nisi unus cffcctus sormalis via ius rationis ,
qui est esse filium Secundo. Similitudo & dissim litudo disserunt specie, habent eundem
terminum, crgo. Probatur minor, nam
aIbum esse si te alteri albo , & nigrueli dissim te ei dem albo, ergo iam idealbum est terminus similitudinis & dissimilitudinis, quae sunt diuersarum specierum. Tertio Contingit aliquando relationem esse realem,cum terminus est ens 3 .Argua rationis, ergo relatio non sumit speciem a tCrmino, sed potius a fundamento. Probatur, consequentia. Nam impossibile eit . ens rationis dare speciementi reui Probatur maior in relatione
scientiae ad scibile exiliens & in uniuersum in relationibus tertii or duras , in quibus terminus formalis positus in dissinitione est ens ratiotiis, & b illo relatio reali s .sumit speciem, si spe-
cincatura termino,.quod est impossibile. 1 4. Argui
Quarto. Relativa sunt simul natura. ergo terminus non specificat relatio. nem. Antecedens est Artitotelis Consequentia probatur : quia specificans prius natura est specificato mam specificare pertinet ad genus causae sor ιμ-lis, quod autem est causa prius natura est eo, cuius est causa. Quinto. Si relatio sumit speciem a s. Argu.
terni in O,sequitur,quod relatio creatu rae ad creatorem sumat speciem a Deo, quia terminatur ad Deum , eum ante operationem intellectus in Deo nihil i. sit nisi Deus,&ante operationem inteli . . o lectus terminat, hoc autem eis ullam, ergo. Probatu L minor, quia alias rei tio creaturae maneret ex sua natura incogni ta, siquidem Deus secundum se a ' nohis cognosci pro hoc ita tu non minteis, di ut sic terminat Quinimo sequeretur, quod ut quidditatιue cognRic retur deberet Deus videri, quia secundum se est terminus, & terminus co gnosci debet ut .quid ditat lue cognoscatur reat, quaercspicit talcm termi
Sexto. Si relationes quae habent dia 6 Argu. uersa fundamxota specie differunt, e go ratio specifica a fundamentis sumenda est, sed non pote si ratio specifica Iunii a duobus , ergo non sentitur a ter mino. Antecedens primum probatur, quia relatio, quae fundatur in actione,
diuersa est ab illa,quae fundatur in qualitate & in ratione mensurae,& discurrendo per singula fundamenta hoc pa- r. Αetu.
Septimum argumentum: Nam pripsi a telligimus relationes csse distiscus specie sitired by Coos e
234쪽
sputandunt in hae quaestione Cotrauersa
De Praedic. Relat. Quaest. XLII. 18 3
specie ex fundamentis, quam intelligainiis esse specie distinctas penes te
minos, ergo. Antecedens probatur , quia cum fundamentum se terminus Concurrant necessario ad hoc, quod sit relatio, prius intelligimus concurrere fundamentum,& relationem prius in
telligimus consequi ad fundamentum, re post modum terminari ad talem terminum . Sed in illo priori intelligimus esse diuersam specie ab alia relatio ne, quae consequitur ad aliud fundamentum distinctum spe ete, praecise in ordine ad fundamentum, ergo ab illo, seu in ordine ad illud habet suam speciem. octavo Actiones non solum penes terminos spe ei e differum, sed etiam penes principia, sed relationes habent principia, cuius modi lunt fundam eta, di habent etiam terminos, ergo penes viri inque differunt specie . Maior est
tur. Nam calefactio specie di fert a frigefactione, non soluin , quia illa est ad calorem , & haec ad frigiditatem , sed etiam quia illa proeedit a calore
Nonor Abeo habet re Iatio distinctionem a quo habet esse , sed habet esse a fundamento , ergo & distinctionem, non ergo hoc habet a termino. Maior probatur,quia ex eo, quod homo habet esse hominem ab ultima disserentia , ab illa etiam habet dilli malo nem ... Ninor probatur , quia ex eo quod undamentum est cum omnibus requisitis relat io est, ergo ab illo h bet esse.
una relatio possit terminari ad pH- res terminos, vel an plures re lationes, solo numero differentes in eodem possint esse subiecto, hoc enim statim pertractabo,sed solum hoc unum inquirere volo, unde semendat sedistinctio specifiea in relationi siex fundamentis,an ex terminis. Et cum sit eonstit tum, nec terminum nec fundamentum esse differentiam relationis , non hoc
inquiro, sed volo inquirere in ordine ad quid sumatur differentia relationis . iam quod firmitur in ordine ad aliud . quia ell esse suum aliud respicere , ω est accidens , quod per additamentum debet diffiniri. J, In hac re sunt variae sententiae. Qui- r. iai dam dicunt,relationes dutingui specie ex ordine ad diuersos te imi nos spe. cie distinctos. Et censent hane esse D. 3. Opini
Thomae sentem tam . p. q. 32. art Culo
a. Alij vero ex illimant specie distingui
penes fundamenta,& etiam existimant sesequi D. Thoman :ς. pq s. articulos. Alij aicunt, entitatem habere alan I Opinio. damento apiciem ver a termino Alii Φ.OPivi a se ipsa ire lationem habere speciem.
PRrima conclusio: Relationes 'Neie distinguntur ex fundamentis , ira quod ille relationes sunt diuersae Uecae, quae . habent fundamenta, ut sic specie distin ta. Hae conclusio est exta Lucus D. Pressa sententia D.Thomae 3. p. v bisuia Tho. em pra,vbi sic dicit . si vero sint eausae di- pressus uersae specie differentes ex consequen conclusioti videntur etiam relationes speeie dis nς. erre. Vnde nihil prohibet relationes eidem inesse Sicut si aliquis est aliquorum Magister in grammatica 3e ali rum in logica , alia est ratio magisterii triusque. Et ideo relationibus diuer' sis unus & idem homo potest esse magister.vel diuersorum, vel eorundem, secundum diuersas doctrinas. Conem git autem 'irandoque, quod aliquis habet relationem ad plures secundum diuersas causas eiusdem tamen speciei seut cum aliquis est pater diuerseiarum fi Iiorum secundum diuersos generationis actus . Unde paternitas non potest specie differre , Cum actus generationum sit idem specie. Ee te expresse Diuus I homas asserit re-
Iationes differre penes fundamenta, adiuncta
235쪽
retario habet rationem genericam fe specifica.
a 84 Commentaria Ari st. in Logicam.
iuncta simul ratione fundandi. Idem
asserit in s. d. g. articulo. s . Quem locum omnino vide pro fundamentis relationum intelligendis. Et idem dicit quodlibeto s. q a. articulo. 3. &opu sculo. 3. cap. a. Et probatur con-
elusio iii ductive in omnibus fund mentis relationum, siue speci ficis, siue
genericis . Et ratione probatur , nam fundam e ta sunt caulae relationum,
ergo per illa distinguun rur relationes in genere causae escientis. Probatur consequentia : Nam ad causas diit initas specie, vidi Itinctae iunt, effectus specie distincti consequuntur. Et ita est bona consequc utia , caula differt specie, ergo N effectus,ergo si relationum cautae sunt distinctae, similiter Sei elationes. Et liaec ratio uniuersal: terest vera . Nam si adducas initatiam de Adam ner croacionem pio ducto Sede Abel producto per generationem. qui sunt exusdem speciei , respondetur, quod ut termini sunt illarum actionum, etian specie differunt. Nam R-dam productus ita quantum ens , seu alia ratione differt specie ab Abel , ut produ cto per generationem , propter diuersum terminandi modum. Itaque sunt diuersi in ratione termini, licet non materialiter . Et in relationibus non est alius terminandi modus, nisi essentia specifica diuersa relationum.
Praeterea , paternitas & maternitas specie differunt, non exterminis, er go ex fundamentis. Maior patet . quia
habent di itinetos effectus fur males prinutios, specie diuerso , ut elle PatrEm,& esse matrem. Minor probatur, qu a filius ut sic unam tantum relationem
habet. Praeterea: Actio ealoris specie
diuersa eth ab actione frigiditatis, quia
ex diu ursis Otitur principiis, sed relatio , quae habet diuersum fundλmenia eum ex diuerso principio oritur, ergo erit specie diuersa , licet quantum ad omnia non sit similitudo. Secunda Conclusio. Relationes specificautur ex terminis extrinsece , ex ordine ad terminos specie diuersos Intrinsece . Nam sicut rationale est hominis differentia , eodem modo ordo
ad terminum specie diuersum est diffe
rentia relationis. Itaque paternitas respicit filiatiovem . Et si consideretur filiatio, non secundu in quod dicit specialem rationem , sed lulum , ut relatio eli, tunc paternitas ex ordine ad filiationem, ut rario eit,habet rationem genericam relationis. Si consideretur
terminus secutritum specialem rationem, ut talis relatio , eit i lis speciei in ordine ad talum relationem habet specificam rationem , quia iste modus reis sp ciendi talem filiationem, ut talis est determinat generi eam rationem , Scco nitituit speciem, sicut rationale deis terminat animal, fc constituit speciem hominis Hanc conclusionem habet D.
re, . bi sic dicit,quod cum ratio specifica relati ut con utitat in hoc, quod ad aliud se habet, necesseeli dicere, quod duae ic lationes non sunt diuersae se- ..cundum speciem, si ex opposito una relatio cis correspondeat. Oportet enim aliam lpeciem relationis esse domini& patris secundum dritersitatem fili tionis de seruitutis, & in serius. Vnde secundum duas relationes fili j, & Spiritus sancti . quibus referuntur ad patrem , Oportet intelligi duas relatio nes in Patre ,. quiqus referatur ad filium & Spiritum 1anctum. Et proba
tur rationibus conclusio r Essentia relationis in communi est respicere
terminum, siue communem, siue particularem , ergo penes diuersum modum respiciendi talem terminum, seu per tala in respectum talis termiti sumetur differentia specifica in re latio nibus, Probatur conscquentia i Nam quia scientia sumit rationem gener Icam ex obiecto , penes ordinem ad
diuersum obiectum specie resultae diuersa species Icciuiae , ergo ita in proposito. Secundo Aristoteles s. metaphysicae capite de ad aliquid , dicit idem relatauum non bis dici , quia seque retur , quod haberet duplicem es sentiam , quia essentia relativi est respicere aliud , 3e totum suum este est ad aliud se habere. Si igitur se ha-bet ad duo , I habebit duo esse sein duas essentias , quia de hoc ere,
Loeus D. Thorn. euidens P conclu
236쪽
loquitur Aristoteles , ergo efficax argumentum est , quod species r s. Ratio. latiui sumatur ab ordine ad terminum unius speciei, quod si respiceret duos terminos esset in duobus speciebus, quod non potest uni relativo compe.
t re, ergo .Praeterea:In his , quae respiciunt aliud ex diuerso termino specie oritur diuersa essentia, ut patet in om nibus speeiebus motus, sed etiam rei . tiuum respicit aliud , ergo erit diuer- . Rλαο. sum speeie ex diuerso ordine ad te
minum specie distinctum, qui respicitur ab illo. Praetera, Idem est constitu
eluum & distinctivum rei, sed relatio ab alijs generibus distinguitur per respectum ad terminum, ergo per illum consti tuit ut in esse relationis: in generre, ergo, & in tali specie constituitur Per talem respectum ad talem terminum specie. Et eerte in materia de Tri-
. ., . . nitate distinctionem relationum ex re-O ιζ i0 spectu distinctos terminos colligimus, ut paternitatem dicimus distincta a filiatione, quia illa patrem illa filium
Ohh yςspicit , te sic in alijs, ergo. Sed dices
V. ergo species relationis sumitur eX Or-Pςς dine ad duo,scilicet, in ordine ad fun- 80 2ς damentum & terminum , quod est tin' Quu RP possibile, quia eum ista sint termino, δ' u non possent facere unum specificati-ς tunc ' ui 1 in ser male extri secum. Et ad hoc ex
L et 3m eoncordiam reducamus sit. yni Tertia conclusio a Relativa essicien-libti ἡ xer specifieantur a fundamentis , sedri formaliter ex terminis, seu ex ordine,Dςxi ad terminos specie distinctos Haec c6clusio videtur D.Thomae in 3. d. g. articulo s ad a. Et probatur. nam landameta producunt saltim per naturalem resultantiam relationes terminatas ad tales terminos, speciem, ergo speeificant effective seu radi ea liter, sicut de principi is actionum disputari solet t.
R. q. l. ari culo 3. Et ita semper quod fundamenta sunt distincta in ratione fundamenti, relationes consequutae suntdiltinctae penes fundamenta, tanquam
penes caulam effectivam. Caeterum ,
quia specificatio Drmalis sumitur ab illo,quod se habet, ut forma,& term nus est huiusmodi, ideo ex ordine ad illum sumitur vltrina discrentia & species. Dixi,quod se habet. vi inrma teris minus: quia non eli vere forma quia in nullo genere causae est prior, sed habet se ut forma, quia est xltimo respectu a correlativo. Et hac ratione sor- maliter concurrit ad speci ficatio nem, Variat ea licet intrinsece & essentialitur speci- usae quae fieans sit ordo ad terminum specie dia concur uersum. Hinc sequitur quod si inquiras runt ad quare hςc relatio est alterius speciei specifica ab illa, recte respondebimus in gcnere tionem causae essicientis reddendo rationem , relation si
quia fundatur in alio fundamento specie distincto Et si in quiras, quae πam sit ro formalis quarae haec relatio specie differt ab illa,respodebis, quia habet alium ordinem ad alium Armina
specie diuersum. Et quare habet ilium . ordinem, quia lite terminus est diuerissus: re dedo veluti rationem formalem ultimam & extrinsecam, in ordine ad quam sumitur ratio formalis intrinse- ea. Et hoc voluit dicere angelicus doctor,qui nunquam sibi est contrarius. Alius m. Alii dicunt, tandamentum concurrere dus dicet in genere causae materialis in ecessario di aliorsi. reqiii sitae ad specificationem,quia relatio eum sit minimae entitatis requi iarit fundamenta, quibus innitatur. Et
lea si fundamenta sunt di itincta,& relationes . Itaque specificans formaliter intrinlece est ordo ad terminum specie diuersum , terminus vero specificat formaliter extrinsece , quia in ordine ad illum sumitur ordo specitaeus sormatis, standa metu vero efficienter. vel materialiter modo iam dicto. 4 Cone. Quarta conclusio, Differentia spe- Quomo cifica sumitur ab ordine ad termia do terminos specie distinctos non materiali- nus speciter consideratos sed formaliter . Pro. seet relabatur, nam ad album refertur aliud al- tionem. bum relatione similis , & nigrum relatione dissimilis , & si terminus m terialiter considerotur similitudo .& dissimilitudo essent ei dein spe isti et . Caeterum , quia album terminatur ad aliud album quatenus simile,& fecundum quod habet relationem similiaidinis,& nigrum quatenus
237쪽
1 8 6 Commentari j in Arist. Logicam.
dissimile , & seeundum quod ha- solam unius speciei, quia istae sunt re-het relationem dissimilitudinis , lationes sundatae supra actiones, quae hinc fit, quod smile de dissimile spe- concurrunt, ut unum totale princi-cie disserant , quia termini formaliter pium fili j. &ita possunt habere unum sunt specie diuersi. Et relatio similitu- terminum unius species,qui eas termis dinis in albo fundatur in unitate albe- net, maxime, quia eas terminat diue dinis eum alio albo, se dissim ilitudi smo de . Nam pater terminatur ad mnis relatio fundatur in diuersitate uni- lium, quatenus fuit ab ipso productustatis formalis cum nigro , quae funda- taliter active, scilicet, mater termin menta sunt etiam , formaliter dimn- tur ad filium, quatenus fuit passive abcta . . ipsa productus. Et ita idem filius secua Quinta concIusio: Differentia etiam dum alium ,&alium respiciendi m specifica sumenda est in ordine ad teria dum terminat duas relationes speciam iniim totalem , Δ non parta alem. differentes, Sicut solemus dicere,quod Ex quo sequitur, quod filiatio, qua fi- ens quatenus per dicursum cogno ialius refertur ad patrem , & matrem ei bile est obiecimn intellectus nolit una specie, Quia pater & mater re- stri, fle quatenus est sine discursu eois spiciuntur ab illo, ut terminus totalis, gnoscibile , est obiectum intellectus tu totale correlatiuum, quod quidem angelici, ita eadem relatio filii diue colligendum est ex fundamentis re- smode respecta terminat duas relati lationu illarum, Relatio enim filiatio- nes specie diuersas. Et illum diuersumnis fundatur in genito esse, di quia ad modum respiciendi colligimus, Nex genitum esse requiritur mater & pa- plicamus ex fundamentis. Et s dicas, ter, hoc est, masculus di faemina, ut quod D. Thom supra ad ultimum dιcit Instantia unum principium totale generatio- in filio esse duplicem relationem se- ex D nis inde fit, qd filius reserat ut ad patre cundum rationem, licet si eadem se- Thom.& ad matrem, ut ad unum terminum cundum rem, ergo filiatio , quatenus totalem, Nam totalitas termini col- terminat relationem patris distincta ligenda est ex fundamento totali . Et est forinaliter a seipsa, quatenus ter- i. Respcim sic tactio patris& matris siue active minat rc lationem inatris , Responde-sio siue passive concurrat in requiruntur, tur D. Thoua.velle, quod est duplex fi-
ut una totalis causa , ut resultet rela- liato secundum rationein,quia intellitio paternitatis, de materni tatis, hinc gimus nos duos respectus at uersos ter fit, quod etiam paternitas,& materni- minari ad illam, ex quibus resultat du-ἀas, terminent , ut unus terminus to- plex terminatum este: Et ita resultae talis Et facere unum totale extremum duplex ens rationis ex illa terminatio Mon est , quod una relatio sit pars al- ne,&duplex ratio terminati esse. Nonterius relationis, sed quod terminent vero vult,quod ratio terminandi pater
respectum fili j , ex eo quod filius ad natatem sit alia formaliter aratione sui productionem matrem , di patrem terminandi filiationem , quia haec est x. Responrequisiuit, S: s deficiat mater refertur essentia filiationis,quae una est speete. sostius ad patrem , quia non deficit to- Secundo respondetur, quod vult dicera ratio termini, & respicitura filio, re , quod est duplex secundum ratio- ut principium activum suae generatio- nem, id est , quod apprehendimus nos Mis. Et deficiente patre refertur ad illam, viduas relationes, propterea matrem , ut ad principium passivum quod duas relationes terminat. Prae- suae generationis, seu ad relationem , terea infert ut ex dictis, falsam esse ilia. vi sun datam in tali ratione . Hinc Iorum opinionem, qui dicunt materni etiam colligitur, quomodo dua re- tatem & paternitatem , esse eiusde ira lationes specie differentes, quales sunt speciei. Et probatur: Consequuntur ad paternitas & maternitas, possunt ha, diuersa fundamenta, ergo differunt
238쪽
De Praedic. Relat. Quaest. XXXXII. 18
Et praeterea, quia habent diuersos e Dcontro-- fectus formales , secundum speciem, uersia an nam esse patrem , est effectus paterni Paterni tatis, N esse matrem est effectus matas & ma ternitatis, & pater non est mater neci Crnitas e conuerso, ergo. Et ita tenet angeli sint eius. eus doctor in i p ubi supra. Infertur de speciei praeterea fallu in esse illorum opini ne,qui dicunt in filio esse duas relatio-C ontro-- nes distinctas specie, ut terminet rela- uersia an tiones maternitatis & paternitatis in filio sit specie distinctas , quia in filio non est duprela - nisi uni eum fundamentum unius spe-tione di- ciei,scilicet, esse genitum, ergo solum stinctae resultat una relatio unius speciei ex quarum hoc fundamento . Nec valet dicere , una re se. mortuo patre adhuc termina tua filius rautur ad ad matrem, ergo per alium respectuna. Partem Respondetur , quod per eundem realia ad spectum terminatur, quia non fuit ab- matrem. latus totalis terminus , sicut mortuo v no filio pater, Quia habet multos filios eodem rei pectu terminatur ad alios quia non fuit adaequatus terminus ablatus. Sequitur praeterea, falsum esse dicere, este duas relationes filiationis numero distinctas, quibus filius refertur
ad patrem r& matrem. Nanx relatio numero distinguitur pene subiectum , &h cum sit idem subiectum non possunt
multiplieari relationes numero. Et praeterea, quia sundamentum solum est unum , scilicet, gentium esse , ergo non possunt relationes numero Error Sua multi plicari, non multiplicato funda
Unde Suarea salsum dicit disput. 7.sect7.numero a 4 qui dicit esse plures relationes numero distinctas in filio ad patrem & matrem,& quae solum ratione raciociliata distinguuntur. Implicat enim esse numero distincta , &, non inisi ratione raciocinata distingui, quia distinctio numerica est seclusa operatione intellectus, induit duaenim realia non fiunt per operatio. nem intellectus habente fundamentum in re. Maxime quia sallitur dum existimat absolutum Ze relatiuum non distingui, nisi ratione racincinata, de quo statim disputabo Ex hac conclusione etiam ultimo tolligitur . quomodo relationes multiplicentur secundum speciem, quia multiplicanis tur ex terminis supposta diuersitata
fundamentorum, quia una relatio no a
potest ad duos terminos specie diuersos referri, alias idem bis diceretur , quod est contra Aristotelem, ubi s*pras
Dissoluuntur aV-nta. AD pr mum respondetur ex viti
m a conclusione , habent enim eundem terminum specie, quia illae relationes fundantur in actionibus, seu in actione & passione necessario requisitis ad productionem filii ,& ita terminantu r ad unam relationem specie . Vel secundo dieitur. quod diuersimode respicitur filius a patre & matre . a patre ut a Principio activo ., amatre via principio passi uos Ad secundum respondetur, quod habent eundem terminna materialiter,
Ad tertium respondetur , quod relatio sumit speciem intrinsece , ex ordine ad terminum , quia est aliquid reale licet terminus formalis aliquando sit aliquid rationis ut patet in relationibus tertii ordinis .
Et hoc non in conuenit , nam cognitio entis rationis,extrinsece specifie tura bente rationis , intrinsece auistem ab ordine ad illud , qui ordo
realis est. Et ad hoc . quod specific tur extrinsece no est necesse,quod formaliter existat, lud sat fuerit quod sit fundamentum proximum suae existentiae , &quod spossit ab intellectu apprehendi , ut terminus formalis illius respectus. Et ita quando dicimus, quid est creatura,dicimus esse, quae resertur ad dominum Ubi formalis terminus est relatio rationis. &necessario ponendus in dissinitione, Selogica speeificatur ab ente rationis extrin sece,quod non existit nisi operante intellectu. A a x Ad Ad 1 arg.
239쪽
18 3 Coimventarii in Arin. Logicam
Ad 4. arg. AJ qilir unis c pondetur, quod non
eli causa formalis unum relativum respectu alterius,sed est terminans respectum alteriua , 8e ita se habet ac fi esset caula,quisita terminatur. Ad s.arg. Ad quintum respondetur, quod relatio creaturae non terminatur ad Deum ut sic, ut probat argumentum , sed ad dominum. Si autem terminatur ad Deum, ut est nroximum fundamentum relationis domini j, hoe est mate-Ad 6. arg. tialiter se non formaliter, Ad sextum respondetur, quod fun- Ad r. argi damenta speeificant causaliter non lar maliter, ut dictum est in prima conclusione. Et per hoc stat et ad septimuargumentum, nam in illo priori intelligimus radicem specificationis , non formalem specificationem .Et perte Αd 8, assi. tiam conclusionem patet ad octauum
Ad s. m. Ad nonum respondetur, quod rei tio praedicamentalis ex propria natura relationis praedi eamentalis habet esse ens reale, ut distinguitur contra ens rationis, in genere vero causa eLficientis & materialis proxime habet existentia a fundamento, quia resultata fundamento .Ee quando D. Niom. Nalii aut hores graues diiunt, quod re latio habet suam realitatem a land mento intelligunt eausaliter, idest, sua
realitas causatur ex fundamento Quae autem conditiones requirantur vi r
Vtrumi relatis habeat vultdiatem in diuidualem ex
subiecto ιolo in praesenti quaestione di
sputare de pringi pio indiuis uati onis sed praei se de relationibus inquir ere, an indiuiduationem& unitatem numericam habeant a tetmino ana su ndamento, Niabiecto. Ia hae quaest. Suarer disputa
ter assirmat plii res relationes solo nu- Contro mero differentes esse posse in eodem uersia subiecto, quae respiciant ditiersos te I. Opinio minos, ut dus paternitates in eodem Suarea patre, quae respiciant duos filios esse possunt. Et hanc sententiam his mediis probat, & sit primum argumentum ιNam effectus formalis unius non est omnino similis esce ut formali alterius relationis r ergo bene possunt esse i. Arg. in eodem subiecto. Antecedens patet rquia una paternitas facit hominem
esse patrem huius fili j, & alia esse pratrem alterium a Consequentia proba tur , quia quando duo accidentia non sunt omnino similia bene poca sunt esse in eodem subiecto . Et conafirmatur hoc argumentum; Nam po sto uno filio ponitur una relatio,quae omnino pendet ab illo , addito veto alio termino additur alius respectus, pro
qui potest omni nosse s ne priori, Suarea& hac ratione est alius, ergo. Et con
firmatur secundo , Nam posito pri ino filio , ille est totalis terminus de adaequatus paternitatis, ergo si po- Congr. rnatur alius terminus ponendus est alius respectus. Consequentia patet, quia respectus non potest extendi Vltra adaequatum terminum. Sed an tecedens probatur , quia actio ge- Consti snerandi primum filium fuit adaequata generatio illius filis, x nullo modo alterius filij r ergo relatio terminatur
solum a/ primum filium ti non secun
seeufido , nam ad hoe quod ptat rus refertur ad primum filium egebat relatione & respectu , ergo ut referatur ad secundum hae erebi etiam. Patet consequentia , quia est eadem ratio . Et praeterea probarutus consequentia , quia per primam telationem erat patet Petri Be nouerat pater Franei scii ergo ut fit pa ter Francisti aliam requirit relatio
Tertio I nam mortuo primo sillo
iam in paternitate non est respectus ad illum, e antea erat respectus, erro
depredit illa paternitas aliquem reis spea Dissilired by Corale
240쪽
De Praedic. Relat. Quaest. XXXXIII. 1 Is
spectum, Meum non componatur ex phiribus respectibus, fit consequens quod ad primum filium referebatur 3. Argu. una relatione,quae deperditur, &ad
secundum,alia,quae manet. Et confirmatur hoc argumentum rConfir. Nam respectu ad primum filium potest esse sine respectu ad secundum & se cudus sine respectu ad primu , ergo silerealiter distineti . Probatur conse quentia , quia quando duo ita se habent,iquod unum sine alio esse potest, Ece conuerso realiter distinguntur. sed antecedens probatur , quia mortuo primo filio, manet respectus ad secundum in patre,& mortuo secundo, ninnet relaeetus ad primum,& iste respectus est relatio, ergo sunt duae relationes paternitatis in patre. Aliqui dicunt, quod praeexistens re spectius augetur, ut terminetur ad seni aus di eundum filium, sicut augetur habituscendi quo scientiae, ut terminetur ad secundam Fundam. conclusione. Et isti ita hoc opinantur, ne multiplicetur relationes in eodem subiecto.
Alij die unt, quod quando pater genuit primum filium referebat relati iaAIiusmo ne una paternitatist ad illum: quando Idus dicen vero genuit secundum destruitur pri-ldi alioru marelatio,& producitur alia, qua re fertur ad duos filios, te quando generat tertium destruitur praeeedens Nproducitur alia, qua refertur ad treshlios,& se deinceps. Et ita di eunt de relatione filiationis ad patrem & matrem , x si moriatur pater produeetur alia relatio in filio , qua referatur ad matrem praecise . Et probatur ista sententia, & sit quartum argumen
t Nam bene potest una relatio ad plures terminos , qui faciunt adaequatum
4 Artu. 3t indivis bilem referri , ve genus ad
plures species, Quaternarius ad hin rium relatione dupli ad duas unitates refertur di totum ad omnes stlas par tes', ergo similiter erit dicendum de relatione paternitatis ad multos filios,ex eo, quod plures relationes numero solo differentes non possunte L
is in eodem subiecto, nec Ina potast
referri ad unum filium modo , Ec postea ad ducis. Quintum argumentum , Accidentia s. Argu respectiva digerunt ab absolutis, erago etiam in modo indiuiduationis differre debent, sed absolvia indiuiduantur penes su hiectum , et o respectiva penes terminos , R itat suerint plures tei mini solo numero differentes poterunt in subiecto , quod refertur esse plures relationes solo Eumero . differentes, quia indiuiduantur penes
ordinem ad terminos . Et confirmaturho et Nam specificatur penes ordinem ad terminos , 'ergo indiuiduabuntur lenes ordines ad terminos materia es,quia utriusque est aequa ratio.
Sexto ; Multa accidentia sunt, quae differunt numero , Ze sunt in eoaein s. arguis subiecto , ergo idem dicendum erit et tem de rationalibus . Antecedens patet, nam duae species vis biles Petri de Pauli solo differunt numero, 8e sunt in ea de potentia visiva Petri et sunt in eodem puncto aeris 'quando veniunt ad potentiam visivam. Et actus charitatis in Christo Domino, qui regula batur scientia infusa & visione beata, erat eiusdem speciei , & tamen erantisti actus in eodem subiecto , & in eadem volutitate, ergo. Vide alia arguis menta in Caiet.3. p. q. 3 s. articulos. Illis argumentis multi conuincuntur, ' qui teneant duo accidentia solo numero differentia maxime respectiua esse posse in eodem subiectoa, Et hac via tendit Scotus & multi illum sequuti m 3 .d 8 8e in I. d. 3. q. 6. Se qui discedunt a D.Τhom. hisce temporibus illam ni xime amplectuntur, sed sine ratione. Ego vero magis mitor sapientissimum. Magistrum fratrem Ioannem Vincentium in re lectione de gratia Christi pantasia solio 4r6. in fine paginae, asserere duo Asturi tenacei dentia solo numero disserentia re- sis eontra periri posse in eodem subiecto , h sint D. Thum. respectiva, unde actita dilectionis Dei cogniti lumine gloriae & cogniti lumine seientiae infusae sunt in eadem Christi voluntate, S: tamen solo numero differunt. Et idem dicit de actu