장음표시 사용
251쪽
hoo Commentaria Arist. in Logicam
Dubium Iulio fiat D ratio fundandi est possibilis
actio. Ita asserit Aristotele in haec verba supradicto capite de ad aliquid, in
factivum ad calefactibile huia potestiterum calefaeiens ad calefactum, Festeans ad sectum tanquam agentia. Vbi D. Thomas ita dicit , sciendum etiam est, quod eorum relativorum , quae dicuntur secundu potentiam activam M passivam attenditur diuersitas secundum diuersa tempora. Quaedam enim horum dicuntur relative secundum tempus praeteritum ἰ sicut quod
fecit, ad illud, quod factum est, ut tacet ad filium,quia illud genuerit, illud lenitus est, quae differunt sieut laetiae , & passum esse. Quaedam vero secundum tempus futurum , sicut facturus refertur ad faciendum . Et ad hoc euus relationum reducuntur illae rei tiones,quae dicuntur secundum priuationem potentiae, ut impossibile&inuisibile,dicitur enim aliquid imposibbile huic,& similiter inuisibile. Et si
inquiras, an haec relatio , quae est adfuturum, ut calefactivum ad calefaciε dum sit realis. Respondetur, quod si extrema existant est relatio realis, quia utrunque ad inuleem realiter ordinatur rationepotentiae activae 8e passuuae , quod est fundamentum ordinis praedicamenta. lis. Et huic fauet Aristoteles , qui in praediramento relationis commemo rat supra dicta relativa, & dicit esserelativa secundi generis. Et si dicas, non est actio actu, ergo noc relatio actu , quia actio est ratio fundandi , respo detur quod actio actu est ratio su dandi in relativis, quae sunt agentis adducta ad fundandam relationem praedicamentalem non fundarent illam Ad quartum respondetur, quod re Adi. are. latio dominii non fundatur iis relatio i solutione opposita, nec similiter relatio se ibilis, ted requiritur , ut quid necessarium ut relatio crekturae terminetur
ad Deum ad hoe quod ego possim apprehendere relationem dominis , letribuere illam Deo. Seeu udo respondetur, quod a 'Ri solutio relatio dominii est aliquid rationis . 'Si similiter relatio scibilis , non in- conuenit, quod praesupponat ut sun
damentum relationem creaturae. Ar
stoteles autem loquitur de fundamentis relationum fundamentalium . Et hae ratione dixit D. Thomas, quod Deus dieitur realiter dominus,& Christus realiter filius Virginis , ex eo , quod creatura realiter refertur ad Deum, ut ad terminum materialem, debeata virgo realiter resertur ad Christum Et sicut dicitur aliquid genus ra tione fundamenti proximi, etiam si non habeat formaliter relationem Teneris, sic in propositis easibus. Sed de hoe post modum. Ad eo fumationem respondetur ν , quod nullum alliud genus consequun- AM c tur , nisi quatenus induunt aliouid su- .pradictorum fundamentorum. Ad . N. Ad quintum respondetur, quod rationes fundandi aliquando manent,
aliquando non, fundamenta vero sena permanent, quandiu manet relatio. Et ita si Aristoteles intelligatur der tione fundandi .non semper manet ratio fundandi, si autem loquatur de fundamento hoc semper manet. Error Marea
ad passum,&agentis ad effectum Caeterum in relationibus, quae sunt activi Q VAESTIO XX XX IV. ad passivum , non est ratio fundandi etiam fallitur Suarea ubi supra, &male explicat Aristotelem, siquidem dicit, non omnia exempla Aristotelis in hoc praedicamento esse fundamenta relationum praedicamentalium, nam alias perperam docuisset naturam re
lationis praedicamentaIis , si exempla detur insubstaritia.
odo agendum est de funis damentis relationis in particulare. Et quia primum fundamentum est numerus,vel unitas, seu
quantitas , quomodo in ista fundentur
252쪽
De Prat diu aciut. Quaest. XXXXVI. 1 or
me relationes, est disputandum. Et
quia substanti a est prior, ideo de Pilia
quaeritur, utrum possit induere imme- aiate aliquos horum fundament rum, & fundare immediat c relationem. Et videtur quod non; Nam si relatio fundatur immediate in subitantia, sequitur, quod relatio sit perfectias
accidens Omnibus accidentibus; consequens est falsum, quia est minimaeentitatis, ut asserit D. Ihomas. 3. pis scorum sergo illud, ex quo sequitur. Probatur inaior;quia suum esse immed ratius de proximius part ici pat aliubstantia, eigo pei sectiori modo participab. t. . Consequentia probatur exemplo ι nam si ignis calefaciat aquam , ta aqua calefaciat mauum, persectiori modo. participabit calorem aqua , quam manus. Et ita D. hTDmas 3. p. ex accestu maiori adson
sc mgr tia . qui est Deos colligit maiorem perfectionem gratiae in Christi humanitate , & poli modum in sacratissima virgine , quae fontem gratiae in se habuit noue in mensibus. Secundo , Probabilis opinio est, quod relatio non distinguitur a fundamento realiter; si ergo accidens immediate fundatur in substantia , er g. substantia erit res eadem, quae est accidens & erit accidens, realiter , hoc autem absurdum videtur,quia id, quod hab ct ille in alio& ab alio dependet non potest esse id quoa habet esse per se & independens ab alio. Tertio sequitur, quod unionis relatio materiae ad formam immediate fundetur in ipsa materia prima , hoc autem est falsum,ergo N illud, ex quo sequitur. erobatur sequela , quia materia prima est unita formae, ergo habet relationem unionis , de si potest fundari in iubstantia immediate, haec
relatio erit immediate in materia pri ma.hoc autem est falsum,ergo . Probatur minor, quia materia pruna non
potest haberr Ie accidentale , nisi prius habeat esse substantiale,rx etiam
qui a ad seni rut forma non enti in potentia, sed actu , quia iam habet illam relationem. quae est actus. Quarto: Substantia non est nec numerus,nec unitas, nec actio, nec mensura , ergo nullo modo potest in illa fundari immediate aliqua relatio Priabatur consequentia: quia supradicti sunt immediata fundam et a relationia. Et confir.hoe argui . super subitantiam per modum substantiae non fundatur relatio, nec super. qualitatemper modum qualitatis; ergo nec super illam etiam conside latam per m dum quantitatis. Probatur consequentia, quia haec consideratio nullum fuit da inentum ponit m substantia , aue i qualitate, quod non haberet in se. Sed prianum antecedens probatus , quia substantia secundum se, aut qualitas non ordinantur ad al: ud : ergo non possum fandare relationem . Probatur coii sequentia, quia illud quod ha-b t rationem fundamenti,debet ordiis nari ad aliud.
Deciditur Paesto. . Ρ Rima conclusio: Kk latio potest im i Couel.
nitidiante fundari in substantia secundum quod substantia induit ali- muonio
quam rationem , vel quantitatis, vel j actionis vel mensurae. Haec conclusio videtur mihi asse ita ab Aristotele ubi , .e Ysupra,& D. Thoina in .s metaphysicae, detii in illis verbis, eadem enim sunt ea, quorum est substantia ina Et quam uis substantia hic accipiatur Pro eiscita nihil retula iit, nam duo nomines habet relatione identitatis, quia illi ruessentiae ste ad e, uterque enim est animal rationale, Se eade diffinitio est utriusq; de D. Thomas hoc ipsum accipit ibi ex Aristotele . Praeterea D.
te N similitudine in diuinis personis,&illa relatio est aliquid rationis, Rat issentia diuina no est distincta in per-.lonis, sed eadem : 8 tamen in diuinis
Personis non est unitas accidentalis
3e praedicam et alis, sed subdantialis, ergo etia erit relatio identitatis in subiasiatias duab. immediate, etia si ibi nost vera quastitas. Vnde norandis, est No andia. .
quod quando dicitur quod rutatio primi modi fundatur in quantit Me
non accipitur quantitas Proprie pro quantitate praedica incia tali .allas
253쪽
diuinae personae non esset aequale sequia ea sunt aequalia, quae sunt unum In quantitate , & quantitas praedic mentalis non est in diuinis, nec duae ab
hedines essent smiles . quia similia sunt, quae sunt unum in forma , di ibi non est proprie unitas . sed accipitur
unitas transcendentati ter pro ente
in diuiso . & hoc , ocatur quantitaF, quia habet se ad modum quantitatis . Ita asserit D. Thomas ubi supra iaFlandria f. Metaphysicae q. I fi articulo . Ratio p 3 in si . Probatur praeterea conclu
conclusio . Inter duas albedines est relatione. similitudinis specifice, quia sunt duo exilientia realiter distincta habentia
eandem unitatem formalem fundamentaliter. id est, sunt duae albedines,
quae principias formalibus non distinguuntur, quia illa principia formalia sunt in diuisa non quia sit indiuisio formaliter seclusa operatione mi et lectiis, sed fundamentaliter prox ime, quia etiam duae substantiae habebunt relationem similitudinis specificae eadem ratione, quia habent easdem cona. Ratio ditiones Praeterea duae substantiae realiter distinguuntur seclusa operatione intellectiis, etiam considerando substantias, in propriis entitatibus indiuidualibus, sed distinctio formalitere it rc laiio . ergo haee relatio fundatur in substatia immediate, quia substatia Sci,q immed a te sulit distinctae,& diuisae. Praeterea, duae quantitates possunt
qualitatis, ergo duae substantiae relatione id et itatis vel diuersitatis. Probatur consequetia,quia est eadem ro,& magis distinguuntur subitantiae duae, qua
duae qualitates,et ita poterutfundare relationem distinctionis Praeterea,relatio creaturae , quae est subitantiae est
relatio realis, sed hae fundatur in subitantia inam id fate, ergo, Maior patet. quia creatura realiter dependet &refertur ad Deum. Minor probatur,quia
sub llantia ipsa creatur & producitur a Deo, & posset illam deus producere sine aliquo accidenti,& tunc referretur relatione reali, & fundaretur illa relatio immediate in substatra, ergo.
Sccunda conclusio: Haec relatio est
relatio praedi eamentalis,& directe in praedicamento ad aliquid. Probat uti x. Coae I. cuia hae e relatio formaliter est acria dens,& totum suuna esse habet ad alia
Dd, Ergo est in praedicamento relati O- r. Ratio uanis, nihil enim amplius requiritur . vi concl. si in praedicamento. Praeterea haec relatio est ens finitum S perse, & completum, ergo in aliquo genere. Praete- x Ratio rea etiam hoc probatur: quia relationes reliquae, quae fundantur in albedim 3. Ratione, ut relatio similitudinis, sunt in praedicamento relationis, ergo de illa relatio . Probatur consequentia , quia cum fundamcntum non sit de essentia
relationis nec pars eius no tollit esse-tia relationis praedicamentalis, Et ita etiam si fundetur in substantia eri t vera relatio praedicamentalis. Et haec relatio necessario est accidens , qui aut asserit D. Thomas de potentia quaest. H. articulo a. ad I. nulla substantia creata potest esse relatio , quia cum substantia sit limitata ad certum genus, non poterit esse, ut sic in aliquo genere , & si es Iet formaliter relatio esset in alio genere, quia esset in genere relationis . Quapropter omnis relatio creata ex necessitate esse debet accidens. Relatio vero di uina,quia non est limitata ad certum genus bene potest esse,& est substantia. Ex hoc sic argumentor: Haec relatio identitatis, seu fim illudinis; seu distinctionis ex necessitate est relatio accidentalis , ergo est in praedicamento relationis , quia ex nullo capite impediretur, Me esset in praedicamento relationis, nisi . quia eL
set substantia,quod est impossibile, ut Solutio
demonstrat D. Thomas. Et si dicas ,
quod poterit esse subflautia, ut di itin- Impuga.
guttur contra accidens , unde non sequitur, quod fit in genere subitantiae,
contra, nam relatio,quae est in mea substantia qua dis inguor a Petro, si est substantia mea formaliter erit substantia completa, & sic erit in praedic mento subitantiae , &sequetur quod non possit esse in praedica in ento rela tionis, ut sc taces, quod est subitan- Alia solutia imperfecta, ergo iam non erit mea tio substantia, sed modus eius . Et nec
hoc esse potest, quia relatio non P test
254쪽
De praedicMetit. Quaest. XXXXVI. 1 o i
t est esse modus substantiae creatae . so Impum. lum enim hoc conuenit relationibus diuinis, quae fiant modi de essentia esissentiae diuinae, ru sunt substantiae. 3. Concl. Tertia conclusio relatio similitudiis nis, aequalitatis, & identitatis sint re- contra ple lationes reales aliquando,& non semrosq; me- per sunt relationes rationis. Haec conraphyli- clusio ponitur contra multos meta cos. physicos & logicos , qui oppositum censuerunt. Sed est expressa sententia Aristotelis ubi supra , & illam habet Angeliens doctor ν. p. quaest. του articulo rad x. ubi ita dicit. Locus D. Ad secunda dicendam quod rela- Thome tio, quae importatur per hoc nomen a
notandus idem, est relatio rationis tantum , si Procon- ae piatur simpliciter, idem, quia hu- elusione. iusmodi relatio non potest consiste re, nisi in quodam ordine , qu cm ratio ad inuenit alicuius ad se ipsum, secundum aliquas eius duas conlidera i Iones. Secus autem est . cum dicuntur aliqua eadem e ste , non in numero sed in natura generis , siue speciei. Vult dicere, quod relatio idcntitati . Petri ad seipsum , est relatio rationis, relatio vero identitatis , specificesue generi ce, qua Petrus & Paulus, sunt unum in specie, vel in natura generica,est relatio realis . Et non acci pit unitatem genericam formaliter ,
seuteit aliquid rationis & secunda intentio: sud accipit unitatem spccita eam & genericam fuit mentaliter , hoc est, pro unitate formali, qua duae res sunt indiuisae per principia formalia specifica , vel generi cλ, ut Petrus refertur ad Paulum relatio ac reali identitatis specificae , quia Petrus& Paulus in ratione homicis non possunt diuidi formaliter. Nani quanuis eorum humanitates sint diuilae materialiter, sed non formaliter , quia
gaudent mutua negatione diuertita istis per principia tarmalia,de quo iam diximus in t . libro. idem tenet C Conditio iut nus ibidem. Sed ut lupra dictae reis nes tenui i lion s r cales requiruntur istaeste aure. conditioncs, quod extrema exiliant, latione & sint distincta realitur , & praeterealem. rca , quod Iatis , iccundum quam alis tenditur identatas, si litudo dc aequa
Iitas sit distincta in ipsis landa mentis .
Primae conditiones iam conflat cxsuperius dictis, sed vitinia conditio satis patet, nam relatio identitatis Se similitudia is in Deo hac ratione non est realis, quia essentia diuina una numero est in tribus suppositis De quo vide D. Thomam I p quaest. 43. articulo. t. Et hac ratione Petrus ad se ipsum refertur relatione identitatis. quae relatio est ens ratiυnis, quia P trus non distinguitur a seipso re lite .Hoc siipposito probatur conclusio,nam relatio Identitatis, quae est inter duas albedines,& relatio fi mi litudinis , habet omnes conditiones necessario requisitas, ut sit reIatio realis, ergo hoc concedendum est illi. Antecedens patet, nam extrema sunt
realia &existentia, & realiter distinis cta, di fundamentum est distinctum
in Ipsis extremis. Et fundamen tum est ei uidem rationis in utroquc extremor ergo.
ubi nota, quod identitas Se smilia mi istud o dc aequalitas potest accipi du erit
pliciter. Viio modo formaliter,& tunc . est relatio, qua unum ad aliud simile. Hux oris. vel aequale refertur, de qua constituitur formaliter in esse similis. Alio modo accipitur fundament
litςr,& nihil aliud est , quam ipsae duae
albedines, verbi gratia , cum funda mentis, hi polIint fundare relationem talem similitudinis . Cum ergo dici. mus similitudinem identitatem & caetera, isse relationes reales, non loquiis
mur de similitudine fundamentaliter. sed formaliter. Dici tur in conclusione, quod aliquando lunt relationes reales , di non ιμ-periquia relatio Petri ad se ipsum, seu hominis ad se ipsum non est realis, de etiam in diuinis relatio smilitudinis εἰ aequalitatis non est realis. Quarta conclusio, ut duae quantita. Concl. res ulcantur aequales , dcbent esse eius sinu M c dein spcclei in ratione mensurae , ut qWil διυς duae lities bipedales sunt aequales, quia νς . V pin ratione mei, surae sunt aequaltis . si 'M.tu xes autem altera illarum ei te petatis non 'Dt squa' essent aequales, licet ussciat eiusdem es- 'ini sentiae in ratione lineae, quia linea , ut
255쪽
sic, non est mensura. unde sideretur dari relatio sim litudinis immediara linea infinita, vere esset linea, vesie, in substantia quia lige relatio, vel est
M ut sie non esset mensura , sed solum spicitualis, vel materialis, neutrum hoeit mentura, ut bi cubita ia tricubita, rum, ergo non datur talis relatio i Mnc in reliquis. Unde ad squalitatem mediate fundata in substantia. Q od tinecessario requiritur, quod sint virum non sit m te rialis patet, quia non in Jii ratione mensurp , id est, quod sint h preret mediante quantitate , omne V
num 4n ea ratiotie, inquat ollant me autem accidens materiale inheret meis uiso Ieru λ- iurare Et nota hie, quod unitas nume- diacte quantitate: ergo. Maior Patet, tio Auino rica non est fundamentum squalitatis nam ex eo, quod immediate fundaris, qui aedus quantitates non habent via tur in substantia in heret illi sine me
Nam unitatem numeri eam . sed bene dio. Quod non sit spiritualis patet, unam specificam formalem , hoc est . quia est accidons rei materialis assi. eandem rationem non didi visam per ciens rem in terialem is ergo non ea pxincipia formalia. Ex hac conclufio- spiritualis, qilia similitudo. qus est in- . nc inscrtur, quod albedo, ut duci,& al- terduos leoues materialis est , nullum a M. ut tres non sum squales in gradi enim accideus spirituale habent duob*s, . nec similes in gradibuet , sed in leones. DI i r squales, sicut linea peditis, & bipeda' Si dicas, quod inhpret mediante qualis, licet sint umiles in natuta specifi- titate,cnntra, nam si Deus auferre esa, q/ιia esse si males ingradibus est ha- quantitatem eb illis leonibus,essent si . Rere relationem squalitatis, si eut qua- miles in natura specifica similitudine Iernarius pqualis eli alicri quatern prsdicamentali, sicut modo sunt simi r o, de non solum similis , & quia non tes, & illa similitudo non an hqret in ἰ ut eosdem gradus non habzns re- diante quantitate , ergo nec illam , Iacionem inualuatis. quam modo habent quia sunt Clusiadem rationis., ---ν Et confirmatur hoe 'argumentum : Augetur
Dsoluuntur argumenta4 nam est probabilis opinio, quod rela- dissicubito non distinguitur a suo fundamen- tas... ' u argui renta in principio qtis- to , ergo illa relatio identificatur cum ' δ g stionis Ad primum respondetur, Libstantia, ergo non inhqrecilli me 'RQ d lieet relatio immediate funde di ante quantitate Et cert*est difficile
N i tur in substantia, non sequitur , quod argumentum Thon istis & Pert 'at t. . - . - fit Persectius accidens, quia fundat ut licis. Respondetur, quod ista relatio t. Solutio in 'substantia quatenus habet ratio- est materiale accidens. mimul est in-r: . nem quanti alismodalis,& sundatur diuisibile& in Isret substὸntip , non. l . 1 substautia ut aliquid, quod depen , media quaentitate , qui Z propter suamo. ' det a fundamento , 8e termino Se ita naturam sequitur stati in polito fun-- n'''' ut aliquid, quod ha het debitassimum es damento & termino . Et bene post
ι' o. D. Unde non potest per fingere ad ae- mus adducere exemplum; Nam forma. --οῦ ei dentia. que non habent hoc debilissi equi indivis bilis est Si materialis, ita .l δςς qς miim essetfi ieet immediate in here hoe aceidens est materiale, N indiui-- ' ret subiecto, non sequeretii r quo σ e D sibile , & s fuerit similitudo duarumi et perfectius accidens, quia quanti- naturarum spiritualium ut duorum an . eas materialis immediate inhsret sis, pelorum, eris spirituale accide os, qui a z. Soluti. stantie, de non est persectissimum om- sapiet naturam subit et i . A ui dicunt,nium accidentium materialium. Nam quod hoc accidens est imateriale N in-- -- per fectio accidentis consstit in par- lix ret substantiae mediant v quantitate Upφς '' tie patione persectiori entitatis . non ex eo, quod est accidens mat cria ς Vn'Πης in immedia toti ordine ad substan- de etiam si ponatur sui da meo tum Ni iam quantum ad inhqrentiam . Sed ratio fundandi noli pone uir ista rela- contra reprobo, quod non possit fun- tio. nisi posita quantitate , si ιι vilent
256쪽
duae substant iae mate riales sine quantitate essent similes fundamentaliter non formaliter , quia deficit ratio quantitatis. Sed melior videtur solutio prima, quia accidentia respectiva secundum esse nyn ira bent necessariam dependentiam aquantitate, propterea quod totum suum esse est ad aliud,& solia dependent a fundameto, R termino, Si non sequitur,quod si in-ha reat media die q ualitate, quod sit diuisibile, nam punctiim inhaeret substantiae mediante linea & non est diuisibile. Qui scierit solutionem meliorem, adhibeat illam.
Ad secundum respondςtur conce- . solutio dendo in tentum , esici enim incomte Rotanda. niens quod formaliter est et substantia accidens, caterum quod realiter nullum est in conueniens . Et dicas, quod habet in existentiam accidens, ergo distinguitur a su bstant i a,' i. formaliter concedo, ri aliter nego.
Nam illa exissentia substantiae quatenus facit substantiam esse, est existentia, quatenus facit accidens messe est in existentia , & ita est formaliter diastincta Et in sacramento altaris,etiam si maneant accidentia non manet aliquid subitantiae panis, nec manet cxistentia substantiae panis. Melm r. & ouae solutio mihi placet, solutio est , quod re inter tanquam res a rc distinguitur ista relatio a suo laudam euio, & hesciet in ex iis' stentiam realiter distinctam ab existentia substautiae. Modo non definio, an existentia subitantiae sit in existentia accidentium, nam existimo partem
Ad tertium respondetur, quod fundatur illa relatio unionis in actione, quae est unitio . Modo non est aliquid amplius de hoc disputanduin. . Ad quartum respondetur, quod super sub tantiam, quatenus inducit modum quantitatis , hoc est quatenus est eadem cum alia, seu diuersa, Sc quat nus habet quantitatem transce in emtalem optime potest fundari relatio. Itaque sit pra veram quantitarem, seu supra quantitatem modalem seu transcendentalem fundat ut relatio primis encris. Et ad confirmati onem re spou Ad s.
Ad 4 adetur, quod quando eonfideratur subsantia induta hac quantitate, quate- Ad confirnus est 1 num cum alia, vel diuersa ab alia .iam ordinatur ad aliam substan. tiam , & ita iam potest esse sundamentum relationis. Nam fundamentum relationis est,quo una res realiter ordiis
natur ad aliam, Ite et non formaliter, ut patet ex. D. I homa supra dictis lo
Vtrum unitas generisa fundet relationem realem idem dicea
logica Mutate. Ensus quaestionis est , an Pe- explicatur 4 trus unica relatione simili- statusqustudinis specificae reserat ad stionis.
Ioannem:&eadem similitu- dinis relatione referat ad animal, seu
ad Munellum, quatenus est animal, Nad plantam quatenus est unius , 5e ad lapidem, quatenus est corpus, ia ad angelum quatenus est substantia , &ad
Deum quatenus est ens , an vero non unica Se eadem, sedd uersis relationibus . Et ut plane quaestionem explice- , mus,lio loquimur in praesenti de relatione generis, aut speeiei logicae. Conis
stat enim has relation se aliquid rationis Si distingui inter se specince, ve o superius dictit in est . Et ni nil aliud et generis relatio, quam ordo per intelia Iectum, ad pluta specie differentia, R relatio speeiei quaordo ad plura di rentia numero, in quibtis est tanquam praedicatum quid ditativum. Sed in praesenti loquimur de quod a te spe tu rea li. qui consequitur in Petro & Paulo An rela ex dietibus ex eo, quod habent duas na tio similiaturari quς no post ut diuidi per prinei tudinis . opia formalia, uir est esse umi formali- specificaeter negati ue,ideli, esse no diuisas Ira- inter petionale S irrationale. Et ex eo, 9,hais trsi & paubet illas naturas ita indivisibiles dieia tu sit reamus, s habet relatione realem simili- lis vel ra.
257쪽
ao 6 Commentari in Arist. Logicam.
Ia indiuisio formaliter existat seclusa operatione intellectus , sed suseit quod existat fundamentaliter. De hoci. Conet. ergo est nostraqnsitio. Et respondetur, quod unita 3 specifica& generi ea modo dicto, fundat relationem rea te m identitatis speciscae &genericae.
Hanc conclusionem habet D. Tnomas' expresset P.quaest. s. rriculor. ad L. cuius verba uperins adduximus . Ethseeon elusio ex dictis superius ela ista manet, habet enim omnia necessa. ria' ad fundandam talem tu Iationem,
si extrema est si ant. x.Conci. Secundo dico eadem relatione similitudinis,seu identitatis specificς, qu a An eadem refertur Petrus ad Paulum , resera urrelatione ad Brune lux in ratione animalis smilitudi quia sui t eiusdem generis, fle ad plannis petriis tam in ratione viventis, & ad lapidem dieatur si in ratione corporis, & ad angelo in inmitis paua ratione subliantiae. Dc analogia die e lo ia so e. mus statam . Probatur quia omnes isti ei e Bru secundum hanc rationem sunt velu-
ne Ilo in ii unus terminus totalis. de ad aqitatus
ste uere illius similitudinis, de unitatis specifi . plante in eae, quae pinnia ista praesupponitiis sublatione ui tecto& refertur ad omnia talia, qua uentis an renus sunt similia suo subiecto . item stelo in ea retrias ad omnia ista refertur relatio. tione suba ne smilitudinis , quia omnibus istis stantiae. eii similis , & non re fertur distinctis dee. t clationibus , quia subiecta non sunt te aliter distincta, scilicet , Petrus Aebomo & animal &caetera , ergo ma& eadem similiti idine completa . Sed obiectio contra, nam unitas genetica distincta est ab unitate specifica, ergo similiti do sui data supra unitatem generi eam est distincta a similitudine fundata supra unitatem specificam. Anteceadens probo . nam unitas specifica estinatui sibilis per principia specifica, at unitas generica non est huius moisi, sed cit diuisibilis per d fisientias spe a Solutio cificas, ut patet in animali , quod estis Caiet, diuisibile per lationale, de irrationale, uod non habet homo, ergo. Responaetur, quod illae unitates quo ad p sit lutim , quod importanti non distinis euuntur a cis ratione , licet quoad prauationes distinguantur specie, ve gerit Caicianus cap. q. de euic & nos
supra diximus. Et ita qui, sola ratione diuinguuntur eadem relatione refertur unum ad omnia sibi similia, siue ianatura generi ea, sine in spe ei fia. terat secundo diei , quod in Petro
sunt duae, seu multae relationes, quibus resertur. Nim alia relatrone r sertur Petrus ad Paulum , ut si, i similem in natura specifida, se alia relati ne refertur ad aequum , ut similem in natura generi ea . Et differunt specie istae relation est , propter diuersitatem completam unitatum Nam sicut album duabus relationibus refertur ad album in ratione similis, & ad nigrum inratione dissimilis,eod modo Ioannes refertur una relatione ad Paulum .e similem specifice 3e alia relati ne refcrtur ad equum , ut similem genetice,& alia ad equum, ut dissimilem specifice. Et hoc videtur asserere D. Thomas supra dicto loco, dum soluitur dieit, quod unitas generiea fundat difficulta
relationem realem . Et si dicas, quod homo ge animal in Petro non dillinguuntur realiter, ergo non referuntur diuertis relationisus, negatur sonsequentia nam album ut relatum ad
aliud album non differt specie a se ip-lo. ut relatum ad nigrum, & tamen refertur dia ei sis speciebus r lationum. Dico tertio; unitas a Ialogica sun- Concidit etiam re lationem , seta listincta tri An unita a supra lictis relationi I. Pro ratur con- auallogie elusio . qui ahoc ens quod eii accidens, sun lette Se hoe ens,quod est iubstantra, quando laticinem in rerum natura existunt, habent Uni- realem.
ratem similitudi ras analogicae , ergo obiectio possunt referri relatione reali simi- militudinis,quia fundamentum pii migeneris,qui pe it quantitatem de unitatem pro latione sundandi, non dieit , quod si unitas 'ninocorum, sed
quod ea quae re et uitriir ad inuicem hoc genere relationum sint unum.
Sed hanc conditionem habent supra dicto analogaret, ergo. Quod vero illa relatio sit distincta a relaticine distinctionis speeificae , &genetricae pa tet . quia unitas analogi ea est secum dum quid unitas, At unitas generi ca& spe ei fi ea sunt simpliciter umitates , ergo diuersam relationem sundant.
258쪽
sed contra , nam etiam si unitM acei dentis, erbi gratia , albedinis non sit simpliciter unitas. sed secundum quid quia accidens est secundum quid ens, tamen in duabus.albedinibus ianda. tur relatio similitudinis simpliciter, ergo idem in proposito erit dicendum. Respondetur , quod unitas accid*ntia comparata ad unitatem substantiae est
secundum,quid unitas. Caeterum com paratum unum accidens ad alterum
eiusdem specieiisunt eiusdem ratιoniis illa duo accidentia, & ita unitas sor malis illorum, in quibus fundat relatio similitudinis, est eiusdem rationis,m ita dantur specie in accide'tibub ti
Utrum a relatio post Iuniari se
Τ videtur,quod non qui si una relatio super aliam fundaretur, daretur in en
ribus realibus processus, in infinitum, sed non est
admittendum,ergo. Maior probatur, quia super has duas relationes si funis datur relatio similitudinis, ergo cum duae ill prelationes fundatae si ni simio Ies,supra illas fundabuntur alis duae,
di super istas duas,aliae,& sic in infini
Et confirmatur, nam de facto darentur infinita indiuidua,hoc non est concedendum, ergo. Probatur antecedens, quia istae relationes cum sint reales resultant sine noua operatione , si duae primae relationes eiusdem speciei sunt in rerum natura super illas fundabuntur aliae duae relationes fimiIitudinis,& he habent esse leelusa operatione intellcctus, N consequuntur is prelationes posito fundamento. ergo infinitae relationes consequentur, scutconsequuntur duae prima,quia eδdem est ratio.
expresse hoe dicit, .ergo ita tenendum est Et idem de potentiaq. 7. articulo ι .&ini d. .' i. articulo I. haec loca adducit Suare a disp 47. seci .lI nu. . Tertio , Relationes diuinae sunt di. stinctae Se oo ositae,& non alijs relationibus, sed se ipsis, alias si illa oppositio & distinctio esset relatio realis, cssent in diuinas plus quam quatuor relationes realps, quod est plus quam falsum,& era am , quia illa relatio realis ruperaddita fundaret supra se aliam de ita in infinitum essent relationes reales in diuinis, quod est absurdissimum, ergo etiam alis relationes se ipsis opponuntur & distinguuntur. Con equentia probatur, qitia est eadem re minor
ratio. Quarto D.Thomas expresse .p.q.43 Argu.
articulo i. ad 4 dicit in haec verba: Nec iterum una relatio refertur ad aliam per aliquam aliam relationem Cum enim dicimus. quod paternitas opponitur filiationi, oppositio non est re I tio media inter paternitatem & filia tionem . quia utroque modo relatio multiplicaretur in infinitum. Ecce ubi hanc partem tenet Angelleus Doctor& tan sit rationem primi argumenta .erso.
IN hae quςstione ut a certis incipia. i. Concl.
mus sit s.conclusio oppositio, quae An oppo-eli interduas relationes oppositas, ut stio rela. inter paternitatem & filiationem, non tiua quς
est alia ratio distincta, nec fit per di- est interstinctam relationem, ut verbi gratia paternita- paternitas opponitur filiationi per se & filia ipsam,& no D alia relatione distincta. tionem si eis pc conclusio est expressa sententia relatio din Thoms loco proxime adducto. Il- stincta ab tam tenet Soncinas. s. Μetaphysics q. eis. ap. in solutionibus argumentorum , &Dominus Caietanus r. p. q. 4. articulo. ,
N est communis sententia inter i hoc milias,& probatur ratione D. Thomς euidentissima. Nam si relatio paternit a Ratio etstis opponitur filiationi per aliam reda cax D.ah. tionem . sequitur processus in infini
259쪽
2o8 Commentaria Arist. in Logicam
Ius coneedet, eugo nec illud ,ex quo sequitur. Probatur sequela,quia etiam illae duae relationes ibi fundatae habent
veram essentiam relationum N ad inuicem terminantur, ergo sunt oppostae relatine, ergo per aliquas alias relationes, di sic in infinitum, ergo. Haec eli demonstratio, & eonvincit de omnibus relationibus , quae terminantur
ad alias, di de relationibus terminanti Quid sit bus illas Praeterea,opposito relativa oppositio eli post praedicamentum , ut patet ex relativa. Λr illotele capite de eppositis, in poll- praedicamentis, sed poli praecli camer
tum non est relatio, ergo . Probatur minor, quia si esset relatio , non esset
post pra dicamentum, si tua relatio ad Quid sit praedicamentum pertinet, & non ad post praedi post praedicamentum. Praeterea, poll-camentur praedicamentum eli quidam 'modus entis imperfectus, qui vagatur per nulita genera, cuius modi est prioritas, si-umjtas,motus cst opposirio, erso non potest esse relatio, quia relatio quid persectum est pertinens, ad praedicamentum relationis Praeterea, contrarie opposita ut albedo&nigredo, fri-
l iditas & caliditas se ipsis, Si non a-
iis qualitatibus superadditis Oppo nunturni, idem est de contradictorie oppositis',& priuatiue oppostis, ergo idem est dicendum de relative Opp sitis. a. Cones. Secunda conclusio: Relativa oppo-deeisiva stio formaliter Ioquendo, non eli re-cotrouer. latio rationis. Haec ponitur contra MoAn Oppo- linam I .PH. a. articulo i. disputatione
sitio relati a. qui censet oppositionent relativam, uasit rela formaliter loquendo , esse relatio tioronis nem rationis. Probatur haec conclusior contra Mo quia considerando paternitatem & fi linam. liationem secundum eorum proprias rationes, quocunque alio semoto sunt
incoinposibiles in eodem subiectoreia spectu euisdem seclusa omni operatione intellectus,& seclusa omni relatio. ne rationis, seo haec est oppositio relativa, ergo seclusa operatione intelleiactus de relatione rationis illae sunt 'l oppositae & formali t er, quia i nconpa- . - . 'tibilias relationum respectu eiusdem est formatissima oppositio relatiua .
. Praetere albedo Nais redo formalis
sine opponuntur seclusa omni opci
ratione intellectus. & relatione rationis, ridiculum enim esset dicere, quod albedo de nigredo non opponuntur, nisi existente operatione intellectus , ergo etiam relationes, quia sicut oppo sitio controrsa habet esse seclusa operatione intelle tiri, ita op ositio relativa 'Praeterea, quod duae relationes sine oppositς non potest esse relatio, erio non potest esse relatio rationis. Proatur antecedens; quia relationis tot lini suum ess h es, id aliud se habere,& totum esse Us positioni, hon est ad
minii mi sedes h qi oedum in combari bililitas aliquorum in eodem sit biecto. Praeterea, os positio in communi est incompatibilitas : et eo talis os positio eth talis incompati Nilitas, ergo non est
relatio , sed species incompatibilita
Tertia conclusio: Aliquae relationes 3. Conc Iuposlunt fundare alias relationes ali- Ouado uquando, verbi Sratia, paternita, di fi- na relati iliatio possunt fundare relationem dis fundare similitudinis specificae, & filiationes possit aliduae relationem similitudinis speci- relationeficae. Haec conclusio probatur: Nam si realem.
extrema existant sunt realia fit rexIiLter existentia,& realiter distincta , flefundamentum est distinctum in ipsis textremis, Se est unitas in quolibet extremo diuersae rationis , ita quod
sunt duae unitates transcendentales ,
seu modales, ergo fundabunt pater nitas & filiatio relationem dissimilitudinis seu diuersitatis specificae. Praeterea, duae species cuiuscunque praedicamenti distinctae existentes fiusdant relationam realem , ergo &duae species relationis, quia quod snt species relationi, hoc non tollit.
Et confirmatur haec ratio , tela tiones rationis possunt fundare aliam relationem rationis , ut in relatione
indiuidui abstracta sun datur relatio speciei. & similiter in relatione gene-.ris , ergo & in relationibus redibus poterit fundari alia relatio realis,quia
Quarta conchisio 1 Ηpc conclusio 4. ConcIasic eiciatelligenda , quod relationes
260쪽
Regula possunt iandare alias relationes, quangeneralis do ipsae relatrones non sunt rationes ad explo- reserendi ad seipsas, ut contingit in paradu qua ternitate Sc filiationer quando autem do una re sunt rationes reserendi etiam ad seiselatio fit m sas non fundant aliam relationem, sed det aliam sistitur ibi: ut duae relationes similitu- relatione dinis non sun dant alias relationes simirealem & litudinis, quae sunt rationes reserendiqst non. subiecta ad terminos sunt etiam rationes, quare ipsae referant etiam ad inui' cem seipsast si e ut existentia est ratio,
quare subiectum existat, & ipsa sibi est
aatio existendi. Secunda pars eoclusionis orobat: quia alias sequeretur pro- uus in infinitum. Et hanc p rte probant argumenta facta in principio. Primaui partein sic probo, nam si essent rationes reserendi etiam ad se, ut duae relationes si inllitudinis, vel duae relationes dissimilitudinis,& adhuc fundaret alias relationes,posset ide diei de aliis,&sic esset proeessus in infinitum, ut si existentia ad hoc, quod existeret aliam, , existentia,requirere esset id infinitum GLadola abitio. Et ita est ἰntelligendus D.Th. in
loca D. loeo adducto in quarto argumeto. Et Th .anco etiam loquitur D. Thomas iuxta pri- raraum. mam eone lusionem a de oppositioneruae est inter ipsas relationes,nasti's opponuntur & non alijs.
. A D primum argumentum in prin- , rg, AL cipio respondetur, quod tandem An detur deueniendum est ad relationes,quae sep 'Cςitu ipsis referuntur: ut si supra paternitateio innm tu se filiationem lando relationcm diuer ς latio sitatis, illae relationes fundatae se ipsis
N pq reseruntur , nam sicut reserunt sudi cta,& seipsas reserunt. Paternitas vero & filiatio non se i e ferunt ad inuice: quia tu altera respectu alterius nullo, modo habeat ratione patris & loquor increaturis millo modo ad inuice referuntur Ru reserunt subiecta. At vero relatio similitudinis, quia ad mulcere ferunt sit biecta, quatcnus similia, Nipsae sunt similes, ut quo etiam ad inuice in rcferuntur. Ita quod unum totale extremum est,ia subiectum& relatio, ,
Be idem in relatione dissimilitudini iaquia referunt subiecta quatenus similia specifice, quod etiam ipsae re Iationes habent ,& Ita se reserunt etiam. ΑΔ secundum argumentum aduersa Ad L. ar: riorum respondetur, quod omnia Io-
ea adducta falsa sunt. Et quidem non satis fideliter citant loca, sed quando homo censet se attigisse locum mali et in deserto. Acstertium respondetur, quod oppo Ad 3. arg. sitio relativa non est relatio, sed post-
praedicamentum: &ita nec in diuinis. - nee in humanis est relatio,sed modus quidam relationis;de quo dicemus ippost praedicamentis. Ad quartum D. Tho. iam eius me tem explicui per conclusiones. Nec est '' 'mens D.Tho. dicere, quod supra rei tionem nulla potest fundari relatio, quia relatio paternitatis bene potest reserri ad aliam paternitatem relati ne similitudinis, & hoc non habet per seipsam: et go per aliam relationem super ipsam fundatam. Unde malesu Suareet rea explicat D. Tho. disputation ς 67. male ex quod teneat nullam relationem super riri λοῦ- ri
Vtrum relatis aliqua postfundarim
lὸtio permanet , sed actio 3 3r n.
transit: ergo non potest esse fundamentum relationis. Probatur consequentia : quia relatio habet suam realitatem a fundamentor iergo si est relatio realis & existens debet esse fundamentum existens e nam quod non est non potest realitatem tri
Secundo: Relatio paternitatis est relatio secundi generis , &non sun rgum, datur in actione, vel passione, ergo fal. surri asserit Aristotes dum diciat, has relationcs fundari in actione & pastione.