장음표시 사용
81쪽
ue s Commentari j in Arist. Logicam
quae est prima substantia, & hoc non, quia hoe est essentia substantiae, ergo inon potet esse passio. Vel alia subitan, tia d istincta,& nee hoc,quia i lia sub-llantia turius haberet passiones, & sic
esset processus in inafinitum. N CC pOtest dici,quod sit aliqua substantia inia completa , quia hoc non potest esse passio , quia passio debet consequi adessentiam , quod non est intelligibile dici posse de substantia illa in completa. Nec potest esse accidens. quia antequam substantia habeat huiusmodi accidens, intelligitur formala ter esse
susceptiuam contrariorum S non habere contrarium &c. ogo. Necens: rationis est e potest; quia esse susceptiuum contrariorum non potest rise, ens rationis, non ergo iunipouendae ,hmuimodi proprietates. 1.a o. Secundum argumentum ; Ante
uam intelligam iis in subitantia acciviens aliquod seu praeci te intellecto, ente perte, subitantia ipsa es sule e-ptiua contrariorum & potest substare accidentibus , &non suscipit magis Acmi nus, ergo impossibile est , quod proprietas substantia: sint acci- Responsi. dens . Dices, quod sicut homo, ante intellectum, qui est accidens, est intellectivus radicaliter, sed non formaliter,est autem formaliter intellectivus per intellectuna, qui est accidens, ita substantia intellecta, quatenus est ensper se prsci se habet omnia illa radicaliter, formaliter uero habet eadem . per accidentia super addita, quae sunt Impun. proprietates. Sed contra quia potentis quς sunt accidetia, non dantur nisi ad actus accidentales, qui sunt proprie actus: sed suscipere contraria &subitare accidentibus, S caetera, non sunt proprie actus, ergo potentis ad illas non sunt in eodem genere, & ita
non erunt accidentia. u.- reum. Tertium argumentum: Dices quod
pastiones subitantiae se habent ad modum passionum entis: & ita ens per seqnatenus importat ordinem ad contraria susceptibilia, est passio, est vero essentia quatenus est ens per se non dependens ab alio in esse. Sed contra
nam iste respectus, vel est realis, vel
rationis, neutrum horum, ergo non
est ponendus. Quod non rationis e
tet, nam esse susceptiuum contrario
rum per sui mutationem aliquid rea te est, non enim est factum per intellectum , sed hoc est quod complet formaliter rationem substantip , ergo non est aliquid rationis. Nec respectus realis esse potest, qui x uel dii iiii
guttura substantia ι &hoc non et quia x Ap. esseti accidens, vel ubstitntia particu . ilaris, quod dici nequit ,ret vidimus .
Vel non distinguitur, &se substantia . . esset relati in secundum dici, & re inspiciens in sua ratione aliquid extrinia
incatin, hoc non ergo. Multa argumxatii possunt hie inultiplicari udeli Nipta
ex illis, qua fieri solet in raphssione venti, esea remitto acuti, logicu ad illa loca, ne eum iasti dio Oficiamns . , Hanc quaestimem non uidi perit elatam alicubi . Solum allarunt aliqui passiones substantiae esse modos illius, nec ullum aliud verbum addune.
Vt igitur quid in hac parte sentiam
ii ς quarto modo non est quid di- An p. itinctum a substantia realiter, nec est πιι stibaanaceidens distinctiim, nec substantia siue in copleta siue copleta,sed est qui saarit vetdam modus ipsius idem realirer cum ara dantia, substantia, sicut enim asserimus appe- ab ea reis
titum materip prim p ad alias sermas Dνἀ Mnon esse, quid distinctum realiter amateria prima, sed esse modum quendam ipsius materis primς, seu passi nem ipsius non distinctam a substantia materis prim s. Ita de passionibus substantis dicendum est nam illudens per se ex eo quod est tale intelli. gimus ipsum posse sustinere &sustentare accidentia contraria idem nune ro cum sit,& hoc modo nostro intelligendi consequitur ad primum conc pium , quo intelligimus substantiam esse ens per se. Et idem est proportionabiliter dicendum de reliquis passi
nibus . Et probatur clinclutio a quod nou sit accidens distinctum,a substan
82쪽
De Praedi c. substatici Quaest. XVI.
tia proprietas eius quarto modo. Nam nam nulla alia datur substantialis enti
sustentabilitas acc. dentium contra- tas , nisi natura, forma ,& suppositariorum non est potentia ad actum ac- litas, seu personalitas , 5 totum eo mcidentale, qui vere sit in genere actus: potitu ex illis, sed illa emitas nulla haergo non est ponenda, ut quid diit m- rum est; ergo non est ponenda . Item:
ctum a substantia , quod quidem sit quia subitantia ex eo, quod est ens per
accidens. Nam ut constat ex quarto te com Pletum pore it sultentare & sit libro in praedicabili de proprio so- scipere contraria complete. At per talum actus Ac potentia sunt in eodem cie, sine alio superaddito; Dustra enim genere , quando actus habet veram illa entitas adaeretur. Est ergo passio rationem actus & potentia ver habet subitantiar modus quidam ipsius sustinrationem potentiae , quod in praesenti tiae; nam ex eo quod sub Ilantia est ensconitat non habere locum. Praeterea, per se habet istum modum ut possit eo antequam sit illa potentialitas susce- traria suscipere & reliquas alias pro setiua contrariorum, quam tu dicis esse prietates , sicut materia prima ex eo accidens intelligitur subitantia prima quod est pura potentia appetit formas illa, scipere contraria eo ipso , alias. ita fultentabilitas contrariorum quod est ens per se subtillens:ergo seu est formalis ratio constitutiva si ibi lanistra ponitur pollea illa potentiali- tiae proprietatis 3 seu est ipsa protas accidentalis. Consequentiam pro- nrietas substantiae ; S illa sustenta- . ,quia iam habet suam passionem. An bilitas contrariorum est ipsius passio: tecesscns probatur: quia ens per se& sicut appetibilitas materiae primae est in suo este ab alio non dependens , eius Pallio.
pol cli alia iuste tare di sed habet pri- Secunda conclusi. . satis probabi- c,, ιmum ante illud accidens: ergo secun- liter dicitur quod haec passio iub- 6ia. o DdMm. Dices,quod ante illud accidens stantiae quarto modo non dillio- . ., .s3 Aest sestentativum r/dicaliter , quod guttur ab ipsa subitantia , nisi sicut est ei Ientia substantiae, non vero for- Passiones entis distinguuntur ab en te s. - . iam maliter: nam illud habet per accidens solum ratione, de quo iam supra dixi-
tale super additum, sicut homo ante mus . Nam sicut ens quatenus con- intellectum est intellectilius radica- formabile est intellectui, dicitur veliter, formaliter vero non nisi per in rum N quatenus dicit ordinem ad vO. tellectum. Contra, nam ante tale acci luntatem , dicitur bonum , ita subdens subitantia est sustentativa acci- llantia scu ens per se', quatenus tin- dentium sormaliter; ergo est luilenta- portat ordinem ad accidentia coatrativa accidentium contrariorum for- ria dicitur susceptiua contrario- maliter. Consequentia est euidens,& rum. Nec est aliqua formalitas di-
probatur antecedens , nam ante illud it uicta etiam formaliter ab ipso accidens iam sustentativa est formali- ente per se , sedens per se cum taliter ipsius accidentis, quod tu ponis, er ordine , verum eliqliod ille ordo est ' go sustentat sua est formaliter accide- realis, S non rationis sicut in passio- , Num. Antect dens probatur. quia illam ni busentis contingit. Radici huius c6- vrotentiam, si cli accidens per seipsain clusionis,qitae mihi vigens v ι detur, Ze
1 ustentat,alias si 'per aliud accidens su est; quia subii alia eo ipso, si ell ens Pilentaret esset processus in infinitum. se, eii susceptiua cotrariorum, sine alia Prima illa consequentia probatur: formalitate distincta si is addita; no taqilia id quod susscit formaliter ad me sine alio respectu, hoc est,st, hocis Alius atri uitentandum acciden ita susscit ad Plesii sceptiuueli cotrarioria sed alio septia, sis
couincut etiam de reliquis proprietati trarii ii susceptiuu,qilia urens P se eo 2ι - ων bus, non quarto modo. Quod vero no cipit in ordine ad se, ut suscepimu contem per D. st subitantialis entitas superaddita , trarioru , in ordine ad illud concipi- alitis pro cq in realiter d: liinguatur probo , turi scd haec praedicatio cit vera, lusce. μυῖα .u
83쪽
18- Commentarij in Arist. Logicam.
ptiuum contrariorum est ens per se,&ut est susceptiuum contrariorum estens perse. Non tamen eodem conceptu , quo concipitur, ut contrariorum susceptiuum concipitur ut ens per se: quia distinguntur ratione ratiocinata: liste respectus quem importat, ut susceptiuus contrariorum est realis. Et quoniam haec superius tractauimus latius, ali his modo supersedemus. Unde D. Tliom. Opusculo. 43. cap.
primo ita dicit. Substantia secundum quod est subiectum accidentium significatur per modum substantis: quia sub
Loein D. ilantia uicitur a substando. Secundum Tho. νυώ. aut zm, quod a nullo priori dependet, cui innititur sgmficatur ut enSper se. Et illi modi sunt id ipsum, quod substatia differentes Iola ratione animae conci Piciatis triam secundum diuersas habitudincs. Quae ratio non est ficta, sed accipitur a re: ita enim in re est. Nam& substantia substat accidentibus dinulli innititur et tamen ista non sunt duae res distinctae, sed distinctio sumitur a ratione. Ecce ubi D.Thom .habet nostras conclusiones,quod bene nota.
nit, quod analogiee dicatur de prima .ia laeunda substantia secudum aliquos sub illo modo, etiamsi ens per se de illis dicatur uni uoee. Nam bene potest modus ipsius entis per se analogice dici, S non ens per se: ut patet in simili,
quia ens uni uoce dieitur de bono, ut ι-
laionesto, delectabili: tamen bonum,
quod est passio, analopico dicitur de bono, utili ,honesto, εἰ delectabili, ut patet ex Aristote. s. Ethicorum. Nam si Ari. . M. bona ista sint accidentia pertinentia ad praedicamenta qualitatis, ut virtus, .& dulcedo,&alia huiusmodi, certum est, quod ens dieitur de illis uni uoce:& tamen bonum,quod includit ens de illis dicitur analogice;quia bonum, v-ttile non est simpliciter bonum,se pariati ei pat rationem boni in ordine ad aliud, lci licet, in ordine ad respectum cuius est utile,&ita asserit D. Tho. a. a. q.
Vir ὐm Deus pon 'tur in praedia camento submulta , ν bi
boe, etiam de Cbri- AD argumenta in contrarium respodetur. Et ad primum dicitur, quod passiones substantiae se habent ad modum passionum entis, ac Iunt aliquid reale:& non distinguuntur ab en
re per se nisi ratione ratiocinata . Ada. a. secundum argumentum, potius est pro . nobis,& confirmat nostram concLA4 3. i Ad tertium iam natet Nec est in eo n- μυλ ueniens, quod substantia sit relatilium pus in ν. secundum dici; quia forma est relatiuuse ιμῶ μῶ seeundum dici, & natura similiter &-- dici. ita totum ex illis compositum noni conuenit esse relatiuum secundum dici Et idem etiam dicere de subitantiis sinplicibus non in conuenit: quia etia. i s respectum accidentalem dicat ad accidentia,est ut quid perficiens ea & sustentans ea in fine , N dans illis esse, quod est in aximae perfectionis, & arguit substantiae perfectionem . Et hic nota,quod is e modus substantia, qui est sustentare accidentia, nouincian ue
Idetur, quod sic. Na ad hoc, r. - quod as qua costituatur in praedica trietis iussicit, quod ex modo essendi,quem habent intellecta concipiantur, ut genera,ci species: sed hoc conuenit Deo ex modo essendi, que habet in intellectu: ergo Deus cst in praedica. Maior patet . nam in opinione D. Tho. supra visum fuit Gabrielem esse uniuersalem,& tamen a parte rei non hahabet indiuidua, nec potest habere: sed quia ex modo essendi , quem habet inintellectu, & ex modo auo concipitur, concipitur , ut quia uniuen. sale, &non, ut quid determinatum . Propterea,asserit D. Thom .isse uniuersalem de speciem, & collori in praedicamento ut quod a uniuersale . Minor
illa probatur: nim Deum concipimus
84쪽
De Praedi c. substant. Quaest. XVlI. 1 3
sos per varios conceptus: quorum v nus est determinati ius alterius . Nymis sumitur ut differentia propria ipsius Dei', Stassu kve quid commune
in Deo, nam concipimus Deum, ut viventem & postea aduenit conceptus
vltimus, scilicet, vitae intellectivae infinitae , quo ipsum Deum concipimus, ut quid distinctum ab omnibus alijs: ergo. Et confirmatur hoc argumentum: nam tres relationes diuinae persona. rum eonstitutivae eoncipiuntur a n
bis primo stub ratione relationis in comuni, & post modum subratione r
lationis diuinae seu infinitae r & postea intelligimus easdem propriis distinctiuis paternitatem. s. sub propria ratione,& tiliationem itidem, & idem despiratione : sed illud commune habet rationem generis & hoc proprium rationem differentiae : ergo poterunt sub hac ratione conceptae collocari in praedicainento . Dices ,
quod Deus non potest esse in praedι-
tamento r quia fi parte rei non est fundamentum in Deo , quo Deus pos
sit indelligi , vi quid potentiate Ee
determinabile per alium conceptum actualem . sed contra : nam licet a parte rei non sit fundamentum , sulficie , quod a me cognoscatur, Ut quid determinabile ex parte mei intellectus , nam non efffundamentum in natura Gabrielis , 'ut cor cipratur tanqtiam aliquid commune multi R. sed hoc habet ex modo meo cocipiendi 5 tamen est uniuersalarergo Deus erit in piaedicamento, si a me c6cipitur, ut species, & ut quid constans ex diuersis conceptibus determinantibus:&non est necetae quod concipiat
ut species. . ISecundum argumentum. Hoc nomeDeus secundum D. Ihom l. p.q. 3.ar. s s. est nomen commune r ergo ex modo suae significationis , significat
plura : ergo qui imposuit=hoc nomen ad significandi im , concipit aliquid commune pluribus : natura ergo diuina ex modo concipiendi , me ex modo essendi , quem habet in nostro, intellectu communis est ratias hoc nomen Deus non es e t commune Tunc vltra:ergo concipitur, ut genus, vel species, quia omne commune completum non transcendens debet concipi, ut genus, vel species tergo Deus ex modo concipiendi erit in praedicamento, nec fuit impositus ad significandum naturam diiunam , ut quid analoeum. Nam D. Tho. hoe non asserit, sed solii. quando accipitur pro Deo secundum essentiam,& secundum participationem, ut patet ar. l . Tertium argumentum, Deus hi
ctum Theologiae: sed seientiae obiectu
debet esse quid commune: ergo Deus, ut a nobis cognoscitur quid commune est,& conseque ter determinabilis per singularia: ergo ut a nobis cognoicit voterit cognosci etiam ut determinabilis spe ei fiee,vel indiuidualiter, S: sic erit genus vel species , ergo in praedicamento Dices Deum poste cognosci, ut quid commune,& non posse cognosci, ut genus, vel species. Contra, ita intrinsecum est Deo esse singularem , si- cu t esse actum purum et quia de sua r tione deessentia est singularitas. Se ita repugnat esse plures Deos, se nihilois in i nus eognoscitur in uniuersati ergo etiam si hi actui putus poterit cognosei ex parte nostra ad modum rei compositae ex genere & disserentia, & ita admoduin speciei: de erit hac ratione in praedicamento. Quia si est uniuersalis ex eo quod cognoscitus admodurei uniuersalis, quare non erit genus
ex eo quod cognoscitur admodum generis,quod si est genus vel species erit
iis praedicamento. Quartum argumentum: A diuina
substantia pote ii abstrahi aliqua ratio finita & Iimitatar ergo illa constitu
tur in genere, ut genus, vel species , vel in clividuum. Probaturaia tecedens; quia idea hominis in Deo non est ideae qui, ergo est finita Ee limitata. Et confirmatur: nain D. Augustinus sermone tertio , in octauam Epiphaniae docet , quod decem cathegoriae , quae latine praedicamenta dicuntur de Deo in diui nis literis quaedam proprie , ut substantia se relatio, quaedam vero secundum metaphoram, de
85쪽
co Commentaris in Arist. Logicam.
&c. dicuntur. Et confirmatur, quia mola. i. linea infinita , si daretur poneretur in praedicamento Se gratia Christi ponitur in praedicaret ento e ergo etiam substantia infinita quia esse infinitum, Mon tollit rationem reponendi in prs
Conrroue . dicamento . Fuit nominalium opinio Deum esse in praedicamento. Primus hanc opinionem indicauit pro-i min. na- babilem Ocham in i . diit d. q. l.quam mmarium. ut veram fuit sequutus Grigo. in a.dilt. 8. q. a. Gabriel ibidem q. s Holcot'. 6. & Maior q. i Mar filius in primo q. a. artac. 2 qui male de hac re loquitur,ti illam opinio item aliqui nostri imporis , ut sibi videntur acute sunt sequuti. ibis questiems. a. Aur. D Lima conclusio: Deus non ponitur
I. Conu. ii praedicamento aliquo, ex his, quae Aristoteles numeraui t, nec potestinueniri aliqua alia coordinato praedi .camentalis, ubi constititatur. Hanc rationem demonstrat D. ΤhOm. contra sciates ca 23.&oppositam opinionem Pericus oum iudico. Probatur conclutio. Si D us esset in praedicamento, deberet esse vel sicut individuum alicuius speciei, vel generis , vel sicut ge nus, via specie L loquimur enim de illo quod est in genere directe sed isto
modo non potest Deus esse in genere vllo: ergo non constituetur in praedia Unde rvm camento.Quod non possit esse Deus vis r D ιν es genus probatut :quia genus seu naturas genus. i enera ca ra loquimur modo de gen re pro substrato dicit naturam non vltimo actuatam et & determinatam so . maliter, sed dicit aliquid determinabile per vatias rerum differentias, sed Deus illo modo non potest esse determinabilis r ergo Deus non est genus. Naior patet in animali,& reliquis generibus. Sed minor probatur: nam i Llud, quod isto modo est dcterminabile est in potentia ad huiusnodi determinationem e sed Deus non potest esse in potentia , quia est mirus actus 3 ergo nec potest esse determinabilis et ergo nec genus . Secundo . Id quod est drier minabile per differentias , non habet esse
existentiae usquedum sit per disteren tiam actuatum, ut paleis nam animal
non existit sine different ijs . ergo
Deus non haberet existentiam . ni sidcterminaretur per differentias; hoc a ceni est impossibile , er So illud ex quo scquitur. Probatur m 4nor: quia Deus est suum esse existentiae e ergo non cxpectat different as aliquas vehabeat illud . Uide alias duas rationes ad hoc propositum primo contra γ
Praeterea probatur conclusio , Umών quod Deus non sit in genere ut spe-guet Deo escies. Nam quod hoc modo est in genea δε θαμ. re ex necessitate debet esse compotatum ex genere & disseremia: sed Deus non potest esse compositum ex gen re re dissere litia; ergo non eit in gene, te ut species. Maior patet; nam olnni species habet genus commune alus speciebus ι & praeterea, das ecuistram proprdam qua ab aliis secern tau ripe cretuis. Minor probatus;genus ei hexara essentiam differentiarum, ut afferit Aristoteles 3. metaphysicae text. o. icd nihil poto ii dari io Ddo . quod non id cludat essentiam iuulnam, ergo nihil pote is assignari in Deo . quod sit differentiam , di conseque ter, quod sit gemis;quia genus non elisine dissetetia Minor probatur. Omnis conceptus,obLectivus. Nomne quod est in Deo e it Deus , ergo iste conge plus Mullo modo poterat habere ra. tionem differentiae Probo antec dens ; quia nihil an Deo est pratrix Deum. Et consequentia prima pro b tur; quia Duus naturam dii linam includit, & omnem peductionem & modii diuinum, ergo nihil erit in Deo , quod possit habere rationem generis a differe tirinon ergo crit ut species m prs dicatricto. Pe erea,t omni prodica cto ipecies constituunturAEuae lunt di s inciae a suo esse formaliter, saltim, sed ellentia diuina no hoc modo distinguituzi ergo. Probatur minor, quia e stiuum esse. Sed maior probatu et nam Α-lias vel res temper existeient , quos est absurdum; vel res non ponerentur in predic a.neu to du no existunt, quia
86쪽
De Priecti c. substant. Quaest. X VII. 6 1
illae rerum essentia in praedicamentis collocatietur, quorum essentiae non di
se falsum . nam quid blita tet specierum non existentium collocatitur in praedicamentis . vide alias rationes in D. Tho m. i contra gentes cap 2 s. & de
Unde p ente & essentia cap 6 ctu'd nec etiam erDιo es Dei is sit in genere ut inanii duum δειμι si me ciet alicuius, probatur. Nam si sit solum individuum generis ad latus deberet collocari, ut quid imperfectum, sicut de embrione dicitur, quod Deo nequit competere infinite perfecto. Praeterea probatur nam si uti indiuidun in speciei perfectum debet hab
re naturana compositam ex genere didisserentia , sed Deus hanc naturam non habet, ergo hoc modo non est in sei re. Maior patet . nam quia Petrus est in praedicamento hoc modo habet
naturam humanam , quae ex genere de differcntia componitur . Minor cx di-aL ctis patet. Praeterea , individuum ha--δrsarioνῶ bet conditiones indiuiduantes , quae
non sunt de essentia speciei, ve I saliuncoceptus illi ui sed id, per quod Deus, eli hic Deus ectye essentia illius, quia nullum accidens nec aliquid praeter
Dcum est in Deo, ergo praeterea probatur conclusio ad huc contra oppositum opinantes , qui asserunt, quod vi. Deus sit in praedaeamento non cit nec istb quod componatur a parte rei exactu & potentia,sed quod intelligatur a nobis ad modnm speciei ac si esset
compositus ex genere & d flarentia . Θρυ - Contra ,nam eue genus, vel staren- . . tiam,vψ speciem ex necessitatem prἔ- supponit fundamentum aliquod in re, scd hoc landamentum non est in D , ergo non porcu esse in praedicamen- tu , ncc concipi ut genus vel species, quassi uis cognoscatur per species rerum,qus sunt gς uera vel species. Maior est de in onstrata, quia non possum ergo pro libito meo tribueresarione generis uel flacci ei cui cu J, rci, ni no potest ho rara Lisc geritis, nec Petrus 1 ot esse specie , qa no habet itandam utar equisita , ut ii ibuatur illis ita in tetiones &sint senera, ergo.)si nor probatur, quia ex
Mectilitate id qε est genus debet esse
natura contrahi bilis per differentias,& sic debet habere potetialitatem, &id quod eli species debet esse ex genere Se differentia constans, qua molarem erit quid compositu in ex actu S: potelia, seu ex gradu determinabili, & gradu determinante , quod Deo actui purissino non potest coin petere.Vide de natura generis per totum, &de ente& essentia. Praeterea probatur conclusio, nam sequitur quod detur aliquid simplicius Deo, hoc autem est falsiim, ergo. Probatur sequela , quia si Deus ponitur in praedicamento substantiae ut aliquid composiluin ex genere Scdifferentia , ergo penerali uim uin est simplici us, quia nullo modo est ita cupolitum. Ite eia vesset simplicius, quia nullo modo est ita coit positum, & ita aliqua ratione essent Deo persectiora, quod eli contra lumen naturale, M ita capite firmiter de sume de Trinitate Deus dicitur omnino simplex , ergo
nullo modo compositus. Secundacocclusi ,Dcos non ponitur r. Cones.
reductive in aliquo praedic meto. Hsc Dupticu. eouesulio sicut praecedens cit luminis aliquas a
tur haec conclusio, nam in aliquo genere per reductionent sqnt aliqua dupli- . . citer v uomodo, ut Pri 'cipia illius se . neris, uel rerum illium genoris alio modo ut priuationes rerum generis ullus, sicut materia reducitur ad genu.s substantiae, unitas ad praedicamentatu 2 quantitatis,& cscitas, in uniuersum
omnis priuatio reducitur ad genus sui habitus, sed neutro horum modorum Deus est in praedicame uto, ergo nec reductive Deus est in praedicam cto. Maior clara est , de minor pic-batur , quia hoc inodo poni in
praedica in ento demonstrat impersectionem maximam in re tali quia non habet esse completum, scd Decsest persectissinus in suo esse prae .
habens omnium rerum pcr&ctiones , ut esse lubsiliens & son-
tale rerum Pliticipit in , crgo . Uηινο Praeterea Deus non potest collocari Inra Drapo in praedicam eiito, ut priuatio, ut de se nimρVdi- patet, quia Deus est ens reale , & eamnio tipriuatio est ens rλtionis . Item , roduntium
87쪽
61 Commentarij in Arist. Logicam.
quia Deus non est ens priuatiuum,sed nam reduci ad aliquod praedicamen-
positiuum, quia infinite perfectus: er- tum Deo nequit competere, nec mi go hac ratione reduci non potest nus ad omnia, quia videtur quod in re ad praedicamentum .Quinimo non po- quae reducitur ponatur aliqua depentest Deus habere priuationem sibi odi delia a praedicamento , seu quod illud positam adaequate, nisi secundum no- respiciat, ut magis principale. Nam si men prsci se, quia summum malum no ut minus principale respicit iam non opponitur summo bono, nisi secudum reducitur ad praedicamentum, sed e cuvocem: non enim datur summum ma- uerso contingit , quod imperfectum tum , quia omne malum debet esse in & minus principale reducitur ad mabono, &summum malum si daretur, gis perfectum,&magis principale.Ter s. Solam. priuaretur omni ratione boni , 8c sic tio respondetur,quod in primo D Th. nulli bi essedi ergo Praeterea, quod po non dicit Deum reduci ad praedicamen itur reductive in praedicamento est tum substantiae, sed esse in praedica- principium constituens rem praedic mento, ut mensura ipsius, id eli, Deum mentalem, saltim metaphysice, exclu- esse praedicamenti substantiae mensura. di inusiam priuationes: sed Deus nul- Hoc autem nec dicit imperfectionein, lius rei potest esse principium compo nec est contra supra determinata , innens,seu pars ergo. Praeterea ens, non de potentia dicit, Deum esse id genere reducitur ad aliquod praedicamen- substahtiae per reductionem, nos veis tum , quia dicit conceptum reperrum ro dicit quod sit per reductionem Dei in omni praedicamento aergo Deus nq ad praedicamentum substantiae, sed per reducitur ad aliquod praedicantem rediictione in . Et explicatur optime se tum, uia habet persectiones omnium cundum Caiet.per reductionem ipsius p aedicamentorum sine imperfecti, praedicamenti ad eum, ut ad mensura ne : & omnium praedicamentorum ipsius praedicamenti , ee hoc non est
principium cffectivum & finale . Sed imperfectio .
eontra est : ar sutia entum mam D. Tho. Tertia Conclusio, si darentur entia 3. Cones. in x. dist. 8 q. ar. a. ad. 3. & de poten- infinita secundum quantitatem, illa estia q. 7. ar. 3. ad ultimum concedit an- sent in praedicamento quantitatis. Pa- gelicus Doctor, Deum esse in praedica- tet quia haberent essentiam limitata mento substantiae reductive: ergo,& & finitam constantem ex genere &est sibi contrarius,&conclusio nostra differentia : ergo. Et hac ratione gratia Rum amf-
est falsa , respondet Caiet. ubi supra Chri lii, a sortiori omnes aliae &chari nuum sim- in praedicamento esse posse aliquid tas similiter sunt rn praedicam cto qua pi Mur , μι
duplieiter . Vno' modo ut princi- litatis. Probatur, quia sua essentia est De 4nδρε pium contentum in il ao genere , & finita conlians ex genere de differen-- ομι ι sic negatur prima parte esse Deum in tia, suae conllituunt essentiam taliter dicameugenere reductive. Alio modo ut prin- qualificatiuam subiecti. Item suu ines
cipium contines ipsum genus, di hoc se distiuguitur ab eorum essentia ex io 3μm se modo Deus est quodammodo in omni genere & differentia coli stante, ergo ruἐῶ 'μι tbus generibus, quia continet omnia ge x maxime. ut afferi .D.Tho. x et q. x 3. nera. Sed ad hoc requiritur infinita aft. 3 ad 3. de I. 2 q. Io. art. s.' quod acci- perfectio, nam omnia in se continere dens omne secundum laudi esse est imarguit infinitam perfectionem, S esse perfectius substantia : ergo &aeenes
causam conseruantem omnia, etiam re creatum , nisi excludat nr a praedica-quirit virtutem infinitam . Et isto mo- mento, vel quia sit transcendens vel
do in primo Se in disputatis asserit D. p rs, Re. sed gratia& elia altas Christi, Tho. Deum toti tincri in terrere redu- & quaelibet alia sunt accidentia creactive, quia ad Deum rediscitntii rom- tabergo sunt in praedicam et O. N in nu Inia praedicamenta . ut ad prinii pilm y Io alio nisi quali fati xάςrgo. Et idemetontinens. Et si velis dicere, mutase est dicendum de iijs uualitatibus D.Th. sent etiam, recte dices profecto, per naturalibus, ut de luminegloriae.
88쪽
De praedic. substant, Quaest. XVII. cue
sed de hoc rursus in praedicamento qualitatis redib:t se rivo. Dissoluntur Ad i. argu . A D primum respondetur negando minorem; Et ad probationem di-
cirur, nunquam nos concipere Deum
per col. ceptum generis,& spcciei, quin imo implicat, ita concipere illum, quia conceptus generis praesupponit in re potentialitatem Et determinabilitatem,quae Deo nequit competere, noenim positamus nos concipere rationalc, si genus, cuia non es a parte rei fundamentum huius concertus gcne-Dem .e ιν rici. Et licci naturam diuinam per va-υμ ua tios conceptus propter suam infinita-ios νυ an- tem expl:cemus, neuter illorum con
'ur Ilures,ceptuum obices tuorum se habet, ut de Oceptus de terminabilis ab alio, quia uterque colatura dini ceptus obiectivus est Deus ut infinite O ,μημι ηδ persectu , Rita non potest rccipere e Ba ιιι μι determinationem, nec est aliquis con- otentia do ceptus in Deo qui intelligatur a nobis om--M- ut determin*ns alium tanquam n agis υ μδεμ actualis, & omnis conceptus includit te alium,quia includit diuinitatem, quae' cru itur omnem per se tionem Dei includit. Il- ι I n me in enim simplicem euentiam, S infi- in nitatem ex debilitate nostri intelle- 'δα σύρος νε ctus noli possumus unico corcos tu cocir e,& variis oportet cognosci con. 1' : ceptibus, neuter tamen est determinai tiuus alterius, etiam ex nostro modo
f- ρυε concipiendi fundato in re,quia omni P est intinitus. Et ad argumenta de Gabriele iam supra dictum est quod hahet fundament .maximum in re cc nyeptus quo ualui a Cur telis cognoscitur, 'uia natura illa ecmposta est cx genere & dissere; ia,8e ita est mccies, consequenter potest concipi line conditionibus indu iduani bus, vel sine indiuiduatione. Et ita ut obiccta est intellectui praedicabilis est de pluribus , quia in isto conceptu non includitur singularitas Gabries: s , & maxime uia, ut supra diximus principium in- ciuiduaqs non c st de issentia speciei Gabrielis, licci sat sit gularitas a se ma . Vel, ut melius loquamur, licet pro nouat a sorma Gabrielis, quia alia sor
ma primo et per se dat esse specificum, seu habet illud, &secundario dat esse
indiuiduale. Et per hoc patet ad con- Adceor. si mationem Relatio enim incommuni respectu relationis diuinae, & creaturae est analogum, Ze ita non potest esse species relatio diuina . Similiter non potcst esse species, quia non e si copositio ex conceptu determinabili &determinante, nec genus eadem ratione,quia non est quid determinabile. Ad secundnm argumentum respon- ad 2.Art. deo do, prima solutio se offert, quod Com euer. hoc nomen Deu , & s sit commune, An hoc n quia natura diuina fuit concepta, ac si men D- , esse posset communis, quod sussicit, ut uererem
nomen si commune,non sequitur qδ ηι β
Deus sit in praedicamento, nam etiam uinu. hoc nomen ens est nomen comune,& I. Opi. tamen ens non est in praedicamento. Itaque communitas illius nominis prouc mi cx eo, quod uoluerunt honianes
, t significaret Deum ac si Deus esset aliquid commune,licet reuera non si
commune. Secundo respondet D.Tho. . p.q.ιὲ iam s. in corpore, quod hoc no 1 men Deus non est communicabile se-
secundum rem, hoc est, non sgnificat aliquid quod sit vere commune & de is multis praedicabile, scd sesum est communicabile & commune secundum opinionein,quia impositum fuit ad significandum naturam diuinam, quam Domines existimabant ita communicabilem.Et ad ducit exemplum .de so- L mplura te, qui esset communicabilis secudum opinionem eorum,qui censuerunt plures esse soles.Vnde dicit D. 4 ho.in so Explica lutione ad secundum ,1 quod Deus se se V D.
cundum rem, nec est uniuersalus nec particulatis, unde non potest esse inpra dicamqnto. u vero dicit D. I ho. -
quod pon est particularis laniit particulare, prout est id quod stat sib uniuersali, seu prout est corrolatiuum, scupotes fundare correlationem, ad , nivcrsale,non tamen ult negare, quod Deus non sit unus Deps indivis bilis . I. Arsu. Videt tertiam solutionem pei Magia Guisinguias rum Basies. l p.q.3.art s. r. O quam Ad tertium argumentum responde ob ea amtur,quod obiectum Theologiae est hic ν prima si Deus, di bene potest esse obicctumetheolo-
89쪽
64 Coivinentari j in Arist. Logicam ,
Theologiae & scientiae aliquid singula non absolute illud suppositum pontre si sit incorruptibile, nam singulari. tur, sed quatenus est homo. Optimetas non repugnat scientiae, nisi ratione confirmat hane doctrinam sapientissi mutabilitatis. Cum ergo singulare est mus Magister Banes ubi supra Et si fiat argumetum. Nam quidquid affirmatur i. O Mea. ι de Chri ito propter communicatione idiomatum a firmatur de Deo, sed de Christo affirmatur, quod ponatur in praedicamento, ergo & de Deo, respo- detur, quod illuci debet intelligi , nisi
immutabile bene potest esse obiectum scienti ae , 8e in patria beari erunt sapietes, & habebunt scientiam de Deo singularissime intellesto.
ad 4.aet . Ad quartum responde ur, quod ho-Hammi i- minis idea pro respectu quem dicit ad vingsio m hominem est aliquid limitatum , quia varietnr appellatio. Secundum argus sinit , o est ens rationis terminatum ad homi- mentum, Christus non est creatura, et fi ua 'ε nem, de non ad aliquid aliud, sed secun eo non ponitur in praedicamento. Con p H dum quod dicit essentiam diuinam es- sequentia patet, nam omne quod poni. .m 'N, se alitu id infinit uin, Sc illimitatum, & tur in praedi ea mento quid creatum de ε' 'ρ- ita non eli in genere. Ad confirmatio- bet esse. Antecedens patet , nam haec nem respondetur, quod quando dicit proposi reo ita debet verificari , Chri . Mi,cq Aug lduo praedicamenta in Deo repe- stus est creatura, ergo hoc demonstranriri forinaliter vult dicere Deum esse do suppolirum diuinum, est creatura ,sorinaliter substantiam & relationem quod est falsum Respondetur , quod Satris φ. non metaphorice. Non uero dicit esse sufficit ut Christus ponatur in praedi- in praedicamento subitantiae & relatio camento , quod habeat & dicat veluti, nis, non est uero quantus & qualis nisi de formali naturam creatam , 8e cum 4 3 Cρη inetaphorace. Ad secundam confirma- dicat hoc modo humanitatem erit intionem iam patet ex di ctis in conclu- praedicamento substantiae, licet habens sionibus. Et ista sufficiant de Deo. C--M De Christo vero domino ut dic si . . mus an constituatur in praedicamento, δ' aduertendum', quod res ponuntur f in hraed: camento, secundum formam.
humanitatem per se, S: solitarie sumptum non sit in praedicamento . Tertiliai guinentum Haec propositio non con 3 ceditur, Christus creatura , quia dicit impersectionem in Deo, sed haec etiaobita . '' a Itaque ratio formalis reponendi inpig Christus ponitur in praedicamento di- dicamelo est essentia rei, deforma me eit imperfectionem in Deo, ergo non , ...,.. l. t Physica , & quia Christus Dominus eli concedenda. Respondetur, quod il. .atia ' habet nobiscum naturam humanam , νιν, in chia eius de ii speciei, ideo sicut Qetrus poniis e. tar in praedicamento substantiς, ita podita .is,. mxur Christus Nec valet argumetum , Θε. is, os . Christus ponito in praedicamento , sataν ch . Christus est Deus, ergo Deus ponitur. aam θ. Negat ut Co inseqtientia, nam vat laturpνrdicam. δPp . natio. Poni in praedaeamento est la proposicio idem non ton ceditur . quia ponit imperfectionem in suppomo, 'nod scilicet, habuerit esse post non esse quod est falsum cum suppositum diuinum habuerit esse per generationem aeterna. Ceterum hsci Chriastus ponitur in praedicamento, non ponit imperfectionem in supposito diui proprietas logicalis, & st isnda inten- no, sed denotat humanitatem, quae cst
'' a -- - - isi ratio reponendi in praedicamento com
positam esse ex genere de differentq& non habere omnem imperfectione:
Quarto Chrsitus non est homo univo 4 Obisa. ce nobiscum, ergo, non ponitur in praedicaulento. Probatur antecedens, nati de ratione Christi est, quod sit Deus , I non autem de ratione aliorum homi- reponatur in praedicamento , nam sup- num, ergo non sunt eiusdem rationis potitum humanae naturae ponitur qua- Respondetur, quod d ratione Chrilli SΦlutio. tinus indutum natura humaua . t et ita est animal rationale, quod satis eli:, ut dicaturtio,& appellae supra christit in ratione humanae natur p. Et est sensus, quod Christus quatenus est bonio ponitur in praedicamento. ergo Deus ponitur , si lenia ,quod ponatur ratione deitatis, uerum est , quod ponitur Deus in praedicamento, quatenus sustenta thu .manitatem , quae est ratio quare Deus Diuil
90쪽
Demptae dic. substant. Quoest. XVIII.
s. D. dieatur homo vni uoce nobiseum quivi homines, sumus animalia rationas. Lectio. Ita. Quost vero Christus sit Deus non mutat rationem specificam, sicut Petrus in quantum hie homo dii incta conditiones a Paulo habet,& hoc non toII1t quin sint eiusdem speciei. Quintum argumentum; Christus est in praedicamento;ergo sequuntur haec, quod
et Chiissus sit homo.Tucvltra, ergo ani Mini, ergo vivens, ergo corpus , ergo substantia creata. Probatur i ita ultima
Consequentia, quia genus generalissimum est subitantia finita, ergo substantia creata Respodet ad istas duas vitimas consequentias, quod ut Christus sit in praedicamento sufficit habere substantiam creatam sibi unitam , &substantiam finitam sibi unitam , Cuiusmodi elt humanitas, quae est ratio, visoaatumn praedinam qnto.
via, sub standi. Et ratio dubitandi est,nam Artia I aν. aetidd istoteles hic agit de praedicamento subtUM . ..ι stantiae, seu de substantia,quae ponitur fit γε in μρ in praedicamento, S: agit de illii laeun D. dum rationem isthstandi accidentibus , ergo ratio conititutiva in substantia praedicamenti est, bbstate . Et si dieas,quod non est hae ratio, secundum quam constituitur in praedicamelo, sed ratio entis per se completi, inquiro , quorsum Artitoteles agit de illa sub ratione substandi , ia non rub latione entis per se,Ad hanc quaestionem , fluomodo praedicamentum substantiae sit conitit irendum , satis Paces cx arboreipraedicamentali ,
quae communiter circumfertur. Videatur D Tho. opusculo. 48. de Magister Soto in logi ea. Quo supposito sieptima conclusio.
quam,constituitur substantia prμ eisio Aucto. dieamentalis est ratio entis per se coia r.CM a. pleti, R perfecti. Haec conclusio est in Tho. loco supra citato,& de natura generis cap t. io.& probatur a definitione subitantiae . Nam substantia, ut distinguitur contra accidens estens per se , & ut distinguitur contra substantiam in completam, estens per se completum;& ut sic omni alio circumscripto ponitur in praedicamento subitant lae,ergo habet rationem constitutiva εillius ,&non habbi aliam , nisi entis per se compIeti, ergo haec est eius ratio. Praeterea ratio entis per se est,qus primo diuiditur , & determinatur per differentias inferiores, ergo illa est costitutiva huius praedicamenti. Consequens est euidens 8e Probatur an ieee- , dens. Nam ens per se completum, quod est generalissinum , aliud est corpo . reum,aliud incorporeum, ergo & ita similiter fit diuisio usque ad vit. Secunda conclusio. Haec ratio entis a. Cmcl.
per se, seu substantia, est quid positi Fρ πHitasuum&reale. Probatur. Impossibile re te menest, quod entis perlaetissimi ratio con D. n-stitutiva sit ens rationis, sed nogatio ς sest ens rationis, ergo negatio non ratio constitutiva lubitantiae, ut est ge rorio M. neralissimum . . Probatur maior , quia Pro βι- cum ens rationis ste ignobilis imum non esset subli,ntia, perfectior omniabus ientibus realibus. , quae non sunt substantia. nam inter haec fit comparatio , rat no elum imperstetissima non poteli esse perfici ssimum tribuere Praeterea probat conclusio. Omnis ne probatur agatio praesupponit aliquod ens reale, in quo fundetur, de est posterior illo. ergo & ncgatio non essendi in alio , quam dicunt aliqui constituere subiastantia in , sed illud aliud cns, quod praesupponitur , est eras per se Sr sit bllania. I tra,