장음표시 사용
91쪽
c c Commentari j in Arist. Logicam
tia ι ergo illa negatio non constituit substantiam , seis supponit constitu. tam . Probo maiorem,quia est ens rationis. Nam non esse in alio no potest
per se intelligi, nisi intelligat aliquid
prius eui conueniat non esse i n alio, &maxime,quia haec negatio, ut supra patuit relatio quaedam est, ergo praesup ponit fundamentum &subiectum Minor prima probatur is quia cum dici mus, quod substantia est ens, non in Iimillud ens, non in alio, vel estens per se existens,& se iam erit substantia, unde per talem negationem non constituetur in ratione substantiae .
Vel est ens in alio & isto modo liquet non posse constitui ullo Pacto in ratione substantiae, accidenti enim repuisnat este substantiam, vel est ens a rahens. Et nee hoc dimpotest , quia ens illud per aliquid rationis non potest determinari ad esse ens per se Zesustentativum accidentium, hoc enim requirit aliquam perfectionem reais Prabatur 3 Iem in subiecto. Praeterea illud ens rationis non habet esse nisi per operationem intellectus S loquor de esse MN mali sed seclusa operatione intelle eius Petrus est per se existens, de sustetatiuum est accidentium:ergo habet
iam suam rationem constitutium,eris Prisa κν 4 go illa ratio est aliquid reale. Praeterea. Impossibile est aliquam essentiam constare ex ente reali,& rationis, erisgo nec essentia substantiae. Conseo uetia est euidens,& probatur antecedes, Quia non esset una essent iaciam constet ex rebus diueristum praedicamentorum, quae impossibile est unam constituere essentiam, maxime v t aliquid formaliter concurrens ad constituti nem rei , & quia vel illa essentia est realis,& hoc non, nec rationis eadem ratione.Est autem inconueniens,quod fit una essentiam particulari; Nnon realis , vel rationis. Et de hoc iam plura diximus , cum de panionibus entis ageremus. Bene verum est , quod hanc rationem substantiae non possumus bene explicare, nisi per Ordinem ad negationem non essendi in alio. Itaque illud ens quod ex natura
sua, est aptum esse per se est Iubstantia. Et hane rationem ex plicamus perhoe,quod non est in alio. Non esset, men in alio non est eius ratio eonstitu . tiua, sed quaedam negatio. quam vere affirmamus de substanti ex hoe quod ens est per se. Et ista ratio constitutiva substantiae positiva, est quidam modus specialis conueniens omni substantiae
completae determinatiuus entis ad esse huius pra dicamenti. Et nota ex D. D. Thom opusculi 48. c. x. quod cum di TM --.cimus substantiam esse ens per se, ly,-ς per se,dupliciter potest accipi. Uno φω .
modo, ut distinguitur contra per accidens sicut dicimus hominem esse an iis mal per se: esse autem album per accidens, id est,accidentaliter. Alio modo accipitur esse per se , ut distinguitur contra esse in alio, N isto modo istum substantiae,conuenit esse per se. Et iste est modus proprius eius .Ex quo sequitur, quod subilantia sit ens per se exustens; quia sibi conuenit existere, aliis vero accidentibus conuenit existere per eam, sicut ignis per se est ealidus, quia aliis conuenit esse ea lida per eu. Itaque essentia generis supremi est esse ens per se completum aptum existere per se cuius quidditas distincta est ab esse exis entiae . Vide etiam D.
Thom. de natura generis opusculo. a. capit. 4. ubi hanc conclusionem nostram asserit. Et pro quaestione pratis cedenti videbis eius optimam doctria
Sed contra istam eone lusionem aer. arguit Soncinas s. metaphysicae . muti eri a quaest. I . ubi tenet , quoa , b marius. per se in definitione substantiae hisi nificat negationem, & tantum variet dicere ens per se licui dicere , ens non in alio. Et Probat hane suam sententiam, hoc argumento, substantia aliquid addi t supra ens, non Positu uum, ergo negationem, ergo naec est eius ratio constitutiva. Antecedens patet, quia ditere,ens est substantia, non est negatio. Consequentia etiam patet,quia inter positiuum,& negatiuum nihil mediat Minor probatur. SI
adderet aliquid pofitiuum vel ipsum
esset reais , vel rationis. Non reale,
quia in quolibet trali includitur eoninceptus
92쪽
De praedic. substant. Quaest. XVM. cr
eeptus entis, & ita non adderet aliquid reale enti, rationis: ergo vel tale..i additum est relatio vel negatio , sed non relatio, quia iste terminus,substantia, nullo modo dieitur ad aliud, ergo est negatio , per quam circuloquimur
id per quod substantia distinguitur ab
accidenti. sed hoe argumentum solui
ex tura D. Thom. opusculo 4s . cap. I. ubi
D. TH. se dicit: Contrahitur autem ens permodu,gest fit ut aliqua differetia eontrahes ipsum, sed quia in ente reali comuniter sumpto inueniuntur aliqua entia habentia inter se modos diuem sos essendi,quibus no respondet una,& eadem res, nisi forte ipsum ens in uniuersali. Ecce secundum D. Thom. doctrinam ,l illi modi sunt modi essendi diuersi, ergo reales, unde ad assi
mentum ex doctrina, respondetur,n in
gando minorem . Ad probationem illius dieitue, quod illud positiuum est
modus realis entis, & proprium substantiae, per quod determinatur ens adesse substantiae. Et quam uisenti in eois
uni nihil reale possit addi, ut diise.
. δ', rentia. bene tamen, ut modus,qui mo-
dus facit quod a parte rei substantia
mi distincta fit ab accidente, Se ratio entis in lubstantia a ratione entis in accidenti quamuis isti modi ab ente Incommuni non distinguantur realiter, sicut in simili hoc tenetur dicere Soncinas. Nam differentia hominis & differentia equi in eludunt ex necessitate rationem entis realis, quia sunt perfectiones reales hominis, de equi:, & tamendisserentia hominis est diuersa a differentia equi Zceo,quod habet ens determinatum in se, alio modo, quam disserentia equi. Et illi modi determinati- ut entis non realiter distinguntur abente,faciunt tamen rationem entis in
una differentia distinctam realiter ab alia ratione entis in alia differentia. Nec Soncinas potest asserere modos Constituta uos .reliquorum praedicamentotum, puta, qualitatis Se quantitatis esse aliquid rationis , quia qualitas intrinsece quali ficat, & realiter allicit subitantiam , quod non pote it conuenire enti rationis. Ergo
si titi modi sunt reales , & determiam ianam ens realiter, &iant additi entivi modi, cur hoc non dicemus de modo substantiae λ nam sua ratio Pariter currit in his modis.
Tertia conclusio ; Imp'ssibile est l. ἀrationem lubstandi esse rationem con Substititutivam praedicamenti substantiae . eidaurib. ne
Plobatur conclusio, subitare est qui- quis σε odam modus entis per se, sed modus maώμι praentis per se non est conititutivus ip- μ. b. a. sius entis per se conpleti, ergo neque est ratio huius praedicamenti constitutiva. Maior est D. Tho .cipulculo. g.
cap.t. quem vide, eleganter hoc sicut omnia explicantem. Minor probatur, nam modus rei quid est extra ratio nem formalem rei , ut patet ex definitione ipsius modi, licet possit m dus esse aliquid constituens rei proinprietatem.
Quarta eo nelusio. Aristoteles in a ne Iogica egit de praedicamento subitan Rus rit utiae . & de omnibus aliis in ordine aras. ad propositiones constituendas , & usea Mita egit de praedicamentis ante tra- substiMinoectationem nominis & verbi , & pro- MD. positionis. Vnde, quia reliqua praediis camenta agirmantur de substantia in
concreto, sumendo illam, quae quidem afffirmatio praesupponit conuenientiam ipsorum praedicatorinia ad 'substantiam, & inhprentiam , ideo egit hic Aristoteles de substantia , quatenus est subitentativa aliorum
praedicamentorum , qnia ratione huius reliqua a firmantur de illa , &praedicata superiora de prima tu stantia,quo ad existentia,quia in ipsis primis substantiis sunt, ubi no egit de illa sub ratione entis D se quia hoc est propriu metaphysics,sed assumpsit ensp se cosideratu in metaphysica ad suas praedicationes constituendas, no sotu essentiales,& per se, sed etiam acet dentales,sed sub ratione substantis aecidetibus, & reliqua pdicamenta etiaco siderauit non ut partes entis, sed veaffirmabilia sunt de substantia. Et ita considerauit illa in ordine ad assectionem ipsius subitantiae. Et totum hoc negativum ordinatur ad secundan intentionem , ut supra diximus
quod est logicς obiectum . Et per I x hoc
93쪽
Commentarii in Arist. Logicam.
Insiluatων boe aptet ad argum etaim in principio foturio om- constitutum , di alia argumenta, quae eontra hoc fieri poterant in subseque mamoris D tibus praedicamentis patebunt. βιbν m. Nota in fine huius quaestionis,quod Controxari cum solum substantiae completae po- si . . nuntur in praedicamento , substantia Au σινα completa illa vocatur, quae est quod sit fu dam totum sive generi cum sue spe L an iacom cificum,sue indiuiduale irraecia linea constitntum inam omne tale actu, sive
potentia dicit totum quod est in indiuiduis & inferioribus Et si dicat,quod
differentia est quoddam totum, ergo est an recta linea, respondetur negan do con te quem iam , quia est quoddam totum importans suam rationem per modum formae:& ita non per modum
quidditatis, qua propter fignificatur , v altr i ad iacens, & non ut per se subsistans, unde est substantia completa
formaliter, & ita non ponitur in recta linea . Et per hoc intelligςs , quo 1 v.fηθ- modo falsum dixerit Fons. lib. s me a reis tr taph .c. .q. . sectione secunda. Correuersia Sequitur etiam ex dici ἐs , quod si diuisio substantiae in completam & in. R. in completam physice sumatur, ut in
'tra in hominem & materiam , quod haec di pis δ' uisio est, sicut illa, qua diuiditur albe-σ m do in athe durent ut quatuor, di in albe dinem ut quinque , quia accidit in b,
I p. - stantiae haberς illam perfectionem cum plate, vel in complese si stantiae,
sicut & accidit albedini; nde erit vGluti iιibieciti in accidentia. Si vero sat
diuisio substantiae metaphyscae in completam,& in completam , ut si disui datur ens per se in animal& rati nale .eli eiu dem rationis diuisio. A . cidit enim enti per se habere illud complementum mptaphysicum , isa. non habere. Vnde poteris colligere , a. ν μηδ' quam false determinauit Suarca in sua metaphysica, disputatione 33 .se- . ctione a. qui dicit diuisionem primam e sie analogam,& secundam ,esie labiecti in aςcidentia, penes diuersas deuominationes rationis. Quod si referatur ad secundam intentionem generis dispeciei bene, si ad naturas, male dixit. Qua propter debuit hoc aduertere , Obιιῶ . qui ita iudicat omnia . Et si fiat argu men tum. Nam ens in completum D in incompletum diuiditur analogiee , ergo substantia completa di incom- aetati . pleta diuidetur analogice , responde ltur, quod si ens accipiatur in ordine ad substantiam & accidens, & voces accidens ens incompletum benedi ἀcis, se'd non est eadem ratio substanti grunc c inplete&incomplete. Si vero π 'Ioquaris de ente completo & incomM .H pleto sum endo completum ens pr- to composito pro homine, v .g&i completum ens pro parte, non est an loga di insio, quia materia sinplicitere li ens scu t totum, oec habet rati
nem entis in ordinem ad torum, quoaeli e flectus, ilius. Vnde completum fidi incompletum sunt membra magia vel minus perfecte diuidentia eos, unde est veluti subiecti in aecidentia. Et videbis quomo oo etiam fallum dixerit Re is r ν. idem dispu. 3 a .sectione ultima in fine. ιμώ--ες Haec lub breuitate transcurro, quia, non sunt huius loci Deo faueare alibi: disputabuntur. s p.
T probo , quod non stextensio partium essenia ' tia quantitatis. Et sit primum argumentum diam
quando dicitur, quod extenso partium est de essentia quatu iis, vel accipitur extensio partium pro extensione partium substantiae,vel ipsus quantitatis, neutrum horum p test esse eius ratio,ergo Si dicas secundum, contra . nam 'uantitas ideo bestens, ia est aliquid ipsius substantiae, scilicet,quantificatio eius. vrem Diuo Tho. supra diximus,ergo partiu extensio in ordine ad se non pol e sse ratio formalis
94쪽
De Praedic. quant,maest. XIX. 62
hII lis quantitatis, sed ex necessu a- pria quantitate diuisibili sunt extersi.
cui et ii ibe e raraum rv c ntis talis , di iacia ab unitatibus quae sunt indi-
Auia en aliquisti phus 1i.Imrmia, scalix vis biles , indivis bile autem ne n ro Let extensiua, vel diuisita, vel nun&- te si etiam sol maliter iacere diuisi-λataua, vel quid sinite. Et sicut cssentia bile . ualitatis est quod sit qLalificativa sub Tertium argumentum , Non po- 3- stantiae, ita quatitatis, quod aliquo mo te si dicit quod extensio partium sis
do te habeat toto rutile ad lubstantiarn. santiae, si ratio sor malis quantitatis, Si dicas , quod cxtinsio in ordine ad nam anicquam intelligamus quantita- substantum est tua latio formalis. Co- tem habere suum effectram formalem, Ir primo quia extende re partes sub- substantia habet partes extensas, nam .santiae est separabile a quantitate, e r. manus non t si caput , nec pedcs sunt go non est eius essentia , quia essentia caput,ergo sunt partes extensae,& di rei nullo modo cst separabilis are etia uitae ante aduentum quantitatis, ergo per diuinam potentiam , antecedens quantitas non est ratio extenso nisi l-Patet in Eucharisia, ubi quantitas no larum. Antecedens probatur, quia sub extendli partes substantiae . Si dicas, santia N partes eius sunt priores , quod est ratio quantitatis ea tendere quam quantitas, eigo partes substan.
Paries iubilantia aptitudine, nCn ve- tiales esse extensas, S unam non essero aetu ora 9. Si potest intelligi qua- aliam, habet substantia ex se , & non
titas sinu actuali extensione partium a quantitate. subitantiae , non rotcst intelligi sine Quartum argumentum est, Aristote 4. arcu. actuali cxtensione partium sui ipsius, lis in hoc pra dicamento determinaei gossenυalior est illi ordo ad ex- uit mensu am ese rationcm quantit teli indum suas p I.tcs, quam ad ex- tu, ergo falsum in dicere extens P. ι; fundum pari cs dubitantia S inti' nem , seu diuisibilitatem esse eius ra-
.ii te dis a cli xat o di imalis variti . itauit oratic ne esse quamam per hoc , tis.. Et confii matur hoc , cicci Dcus quod cs melaia longitudinis & breui
Juantitatem sine subit eloquod potest talis,& etiam dixit quod superficies
acere. Tunc sic, illa quantitas h. bri di locus sunt distincta species quanti essen iam Suantitati S no xtendit talis , quia sus et ficies cli mensura in-lubstantiam,scd olui a sua sparus, & trinseca di locus mensura extrinseca, hic. ciei sio est inseparabilis ab illa, ergo est identuram est ratio sermalis tig magis :ntima di estcntialis, ergo quantita ii , quandoquidem per diuersua cssemia consaut in hoc , quod sit sum modum mensurandi species di- cxtensi a partium sua tum , di non in stinguntur. Probo consequentiam , nahoc ,,quod si exteri sua partium sub- s diuis bilitas esset eius ratio, species . si antis. di , distinguertentur.penes diuersam ratio Secundum algumentura', si ex len- nem diuisonis, vel eaten sonis,& non so partium subsantie si citcntia quampcrdiuersam rationcm me surae, scut, titatis deberet conuenire omnibus quia ratio formalis qualitatis est esse inferioribus suis, sed non conuenit qualificatiuam substantiat, species eius quantitati discreti, eigo Minor pro ' distinguntur penes diuersum modum batur , quia quantitas di lcrcta com- . qualificandi, & ita a nonio ibus aliis, ponitur ex indivisibilibus, & in exten contingit,ergo.sS, ergo eius iatio ncia erit extendule Et confirmatur hoc argumentum . Cre'.
partes substantiae Et co firmat,nam est Nam Diuus Ilio m. de natura loci opuan explicabile,quo modo ternarius fa- sculo 'quinquagesimo secundo dicitctat existisqm Hominem e Rim non propriam rationem quantitatis, ut . iacit .exic natum , s si te inamas trium quantitas est , esse rationem mensuishominum , nec tres.homines secit r ,& ita ,speci cs quantitatis di-
tensos ι quia illi tres hominia a pro singui per diuersum me irare, qua ratione
95쪽
1 8, Commentarij in Arist. Logicam.
ptiuum contrariorum est ens per se,&vt eit susceptiuum contrariorum estens petis. Non tamen eodem conceptu, quo concipitur, ut contrariorum
susceptiuum concipitur ut ens per se: quia distinguntur ratione ratiocinata: Iille respectus quem importat, ut su-iceptiuiis contrariorum est realis. Et quoniam haec superius tractauimus latius, ab his modo supersedemus. Vnde D. Thom. Opusculo. 43. cap. primo, ita dicit. Substantia secundum
quod est subiectum accidcntium significatur per modum iubstantis: qilia sub Laeu, D. stantia dicitur a subitando. Secundum Tho. piatis. autem, quod a nu llo priori dependet, cui inia: titur significatur ut ens per se.
Et illi modi sunt id ipsum, quod substatia differentes sola ratione animae conLipientis ipsam secundum diuersas habitudincs. Quae ratio non est ficta, sed accipitur a re: ita enim in re est. Nam
di substantia substat accidentibus de nulli innititur et tamen ista non sunt duae res distinctae, ted distinctio sumitur a ratione. Ecce , bi D. Thom .habet nostras conclusiones, quod bene nota. Dissoluantur argumen .
AD argumenta in contrarium respodetur. Et ad primum dicitur, quod passiones substantiae se habent admodum passionum entis, dc sunt aliis quid realeria non distinguuntur ab ςn
rc per se nisi ratione ratiocinata. Ad A. a. secundum argumentum, potius est pro . nobis,& confirmat nostram concLM 3. i Ad tertium ratia patet Nec est ineon As Dbsta. ueniens,quod substantia sit relatiuum pessu esse re fecundum dici;quia forma est relatiuuiam si βιῶ secundum dici, & natura similiter M. - ἀιj. ita totum ex illis compositum non ii conuenit esse relatiuum secundum dici Et idem etiam dicere de substantiis sina plicibus non in conuenit: quia etia. i s respectum accidentalem dicat ad aecidentia, est ut quid perficiens ea di sui stentans ea ineste , & dans illis esse, quod est maximae perfectionis , & arguit substantiae perfectionem . Et hic ob ea is nota,quod iste modus substantiae, qui .. est sustentare accidentia, nonia conuenit, quod analogiee dicatur de prima di secunda substantia secudum aliquos sub illo modo,etiam si em per se de illis dicatur uni voce. Nam bene potest modus ipsius entis per se analogice dici, S non ens per se: ut patet in simili,
quia ens uni uoce dieitur de bono, uti a litonesto, delectabili: tamen bonum,
quod est passo,analogice dicitur de bono, utili ,honesto, Se delectabili, ut pa- 'tet ex Aristote.s. Ethicorum. Nam si Ari. . in
bona ista sint accidentia pertinentia ad praedicamenta qualitatis, ut virtus,& dulcedo,&alia huiusmodi, certum est, quod ens dicitur de illis uni uoce:& taui en bonum,quod includit ens dei liis dicitur analogice;quia bonum, t ile non est simpliciter bonum,se pariati ei pat rationem boni in ordine ad aliud, scilicet, in ordine ad respectum cuius est utile,& ira asserat D. Tho. a. . q.
boc. etiam de Christo inquiritur.
Idetur,quod fic.Na ad hoc, I. Argum. quod as qua costituatur ins raedica trietis Iussicit,quod ex modo essendi,quem habent intellecta concipiantur,ut genera, M species: sed hoc conuenit Deo exnrodo essendi, quo habet in intellectinergo Deus est in praedica. Maior patet . nam in opinione D. Tho, supra visum suit Gabrielem esse unia uersalem, Se tamen a parte rei non hahabet indiuidua, nec potest habere: sed quia ex modo essendi , quem habet in intellectu, &ex modo quo coniscipitur, concipitur , ut quid uniuem sale, & non, ut quid determinatum.
Propterea,asserit D.Τhom .esse uniuersalem & speciem, S collori in praediis
Camento ut quod a uniuersale . Minor
illa probatur: nam Deum concipimus
96쪽
De Praedi c. substant .Quaest. XVII. 33
nos per varios conceptus: quorum v-nus est determinaturus alterius . Munus sumitur ut differentia propria ipsius Dei & aluis ve qitid commune
in Deo, nam concipimus Deum , ut viventem & postea aduenit conceptus
vltimus, scilicet, vitae intellectivae infinitae, quo ipsum Deum concipimus, ut quid distinctum albomnibus alijs: ergo. Et confirmatur hoc argumentum: nam tres relationes diuinae personarum constitutivae concipiuntur a n
bis primo sub ratione relationis in comuni, de postmodum subratione relationis diuinae seu infinitae r & postea intelligimus easdem propriis distincti uis paternitatem. s. sub propria ratione,& filiationem itidem, & idem despiratione : sed illud commune
habet rationem generis & hoc proprium rationem differentiae : ergo poterunt sub hac ratione conceptae collocari in praedicamento . Dices , quod Deus non potest esse in praedicamento : quia a parte rei non est fundamentum in Deo, quo Deus possit intelligi , ut quid potentiale &determinabile per alium conceptum actualem:. Sed contra': nam licet a parte rei non sit fundamentum , sufficit , quod a me cognoscatur, Ut quid determinabile ex parte mei intellectus , nam non est fundamentum in natura Gabrielis , ut concipiatur tanquam aliquid communem v liis, sed hoc habet ex modo ni eo cocipiendi:& tamen est uniuersalc:ergo Deus erit in praedi eamento, si a me c6cipitur, ut species, & ut quid constans ex diuersis conceptibus determinantibus:&non est necesse quod concipiat
ut species. Secundum argumentum. Hoc nomeDeus secundum D.Thom I. p.q. 3.ar. s'. est nomen commune r ergo ex modo suae significationis , significat
plura et ergo qui imposuita hoc nomen ad significandum , concipit aliquid commune pluribus e natura ergo diuina ex modo concipiendi , ve ex modo essendi , quem habetis nostro lintellectu communis est :alias hoc nomen Deus non esset comis
mune. Tunc vltra: ergo concipitur, ut genus, vel species, quia omne commune completum non transcendens debet concipi,ut genus,vel species: ergo Deus ex modo concipiendi erit in praedicamento, nec suit impositus ad significandum naturam diuinam , ut quid analoeum. Nam D. Tho. hoc non afferit, sed solu quando accipitur pro Deo secundum essentiam,& secundum participationem, ut patet ar. lo. Tertium argumentum , Deus Obi I. AV.
et una Theologiae: sed seientiae ob tactu debet esse quid commune: ergo Deus, ut a nobis cognoscitur quid commune est,& consequeter determinabilis per singularia: ergo ut a nobis cognoscit poterit cognosci etiam ut determinabilis specifice,vel indiuidualiter,& sic erit genus vel species , ergo in praedicamento. Dices Deum posse cognosci, Sotatio.
ut quid commune,&non posse cognosci, ut genus, vel species. Contra, ita in Imp xu.trinsecum est Deo esse singularem , sicut esse actum purum: quia de sua ratione &essentia est singularitas.& ita repugnat esse plures Deos, & nihilominus cognoscitur in uniuersali ergo etiam si sit actui putus poterit cognosci ex parte nostra ad modum rei compositae ex genere & disserentia, & ita admodum speciei: & erit hac ratione in praedicamento. Quia si est uniuersalis ex eo quod cognoscitus admodii '
rei uniuersalis, quare non erit genus ex eo quod cognoscitur admodum ge
neris,quod si est genus vel species erit
in praedicamento. Quartum argumentum: A diuina
substantia poteli abstrahi aliqua ratio
finita & linutata: ergo ista consti tu tur in genere, ut genus, vel species , vel in diu iduum. Probatur antec dens; quia id ca hominis in Deo non est ideae qui, ergo est finita & limitata. Et
confirmatur: nam D. Augustinus sermonet rit O , in octauam Epiphaniae
docet , quod decem cathegoriae , quae latine praedica inenta dicuntur de Deo in diuinis literis quaedam proprie , ut substantia& relatio, quaedam vero secundum metaphoram, &
97쪽
co Commentari i in Arist. Logicam.
S c. dicuntur. Et confirmatur, quia os . i. linea infinita , si daretur poneretur
in praedicamento Se gratia Christi ponitur in praedicamento e ergo etiam substantia infinita quia eise infinitum, non tollit rationem reponendi in prpComrouer. dicamento . Fuit nominalium Opinio Deum esse in praedicamento. Primus hanc opinionem indicauit pro-1 min. na- babilem Ocham in s. dili 3. q. t.quam mι-tium. ut veram fuit sequutus Grego. in i . diit. 8. q. 1. Gabriel ibidem q. s. Holcot'. 6. & Maior q. ι Marsilius in primo q. 12. arti c. a qui male de hac re loquitur,ti illam opinionem aliquita ostri tomporis , ut sibi videntur acute sunt sequutur Misis lues isnia.
a. A M. O Lima conclusio: Deus non ponitur 1. Conu. V iii praedicamento aliquo, ex his, quae Aristoteles numerauit, nec potestinueniri aliqua aha coordinato praedi.
Camentalis . ubi conitituatur. Hanc ra
tionem demonstrat D. Tho m. contra sciates ea 23.& oppositam opinionem Pericus Olain iudico. Probatur conci
so. Si D us esset in praedicamento, deberetes Iu vel sicut individuum alicuisius speciei, vel generis , vel sicut ge-Mus, vel specie L loquimur enim de illo quod est in genere directe)sed illo
modo non potest Deus esse in genere vllo: ergo non constituetur in praedi-Vnde repu camento. Quod non possit esse Deus via' Deo es genus probati it :quia genus seu naturas genus. aene rica se loquimur modo de gen re pro substrato dicit naturam non vltimo actuatam : & determinatam so maliter, sed dicit aliquid determinabile per vatias rerum differentias, sed Deus illo modo non potest esse de te minabilis et ergo Deus non eli genus. Maior patet in animali,& reliquis generibus . Sed minor probatur mam ita lud, quod isto modo est dc terminabile est in potentia ad huiusnodi determinationem e sed Deus non potest esse in potentia , quia est purus actus ; ergo nec pote it esse deter- mi abilis : ergo nec genus . Secundo . Id quod eli di terminabile per differentias , non habet esse existentiae usquedum sit per differentiam actuatum , ut patetinam animal non existit sine different ijs . ergo
Deus non haberet existentiam . nisi dc terminaretur per differentias; hoc a em est impossibile , ergo illud ex quo sequitur. Probatur minor : quin Deus est suum esse exilientiae : ergo non cxpectat different as aliquas vehabeat illud . Vide alias duas rationes ad hoc proposituin primo contra gen
Praeterea probatur conclusio 9 Umis quod Deus non sit in genere ut spe-guri mo escies. Nam quod hoc modo est in geom se spurem. re ex necessitate debet esse compotatum ex genere & differentia: sed Deus non potest esse comPositum ex gen re & differentia; ergo non rit in genere Me species. Malor patet; nam omnis species habet genus commune ab si peciebus; & praeterea , d stet ei Atinua propr: am qua ab aliis secern Muri se cicbus. Minor probat urigenus uti extra essentia in differentiarum, ut asserit Aristoteles 3. metapliysicae text. io ud nihil potuit dari io Deo squod non includat essentiam diuinam, ergo nihil potest a Is gnara in Deo . quod sit differentiam , coulequei ter, quod sit genus quia genus non cit sine diffutetia. Minor probatur, Omnis conce plus, obiectiuus . N omne quod est in Deo eli Deus i, ergo iste conc pius Mullo modo poterit habere ra. tionem differentiae . Probo antece dens ; quia nihil an Deo est praerii Deum. Et consequentia prima pro b tur; quia Dcus naturam duit nam includit, & omnem perfectionem & modii diuinum,ergo nihil erit in Deo , quod possit habere rationem generis j dularenti on ergo ctat ut species ill p pdica incto. Pr erea,t omni PDς dican croi P cies coiistituuntur,quae sunt d
si inciae a suo esse formaliter laltilo, sed essentia diuina no hoc modo distiussu, tiar elso. Probatur minor, quia esti uuna esse. Sed maior probatulanam A
lias vel res semper existeient , quos est absurdum; vel res non ponerentur predica .netito G no existunt, quia
98쪽
De Priecti c. substant. Quaest. XVII. si
illae rerum essentiae in praedicamentis collocantur, quorum ellentiae non distingustur ab cire,hoc autem pa et esia tallum . nam quid ditat et specierum
non ex istoeiti una collocatitur in praedicamentis. Vide alias rationes in D. Tho m. i contra gente scap rs. & de Unde υρ- ente & essentia cap. 6 Ouod nec etiam
G Dιo U Deus sit in genere ut individuum Ia i ιdιι si speciei alicuius, probatur. Nam si sit solum individuum generis ad latus det beret collocari, ut quid imperfectum, sicut de embrione dicitur, quod Deo nequit eompetere infinite persecto. raeterea probatur nam si eli indiui uiam speciei perfectu in debet habe
re naturam composita in ex genere Se
differentia , sed Deus hanc naturam non habet, ergo hoc modo non est ingenore. Maior patet . nam quia Petrus est in praedicamento hoc modo habet naturam humanam , quae ex genere de differcntia componitur . Miuor ex di-ερ . ad ctis patet. Praeterea , individuum ha- ωμώνioνῶ bet conditiones indvit duantes , quae
non sunt de casentia speciei, vel saltim coceptiis il liui, sed id, per quod Deus, eit hic Deus eth de essentia illius, quia
nullum accidens nec aIi quid praeter Dama est in Deo, ergo praeterea prob)xur conclutio ad huc contra oppositum opinanges , qui asserunt, quod ut Deus sit in praedicamento non est ne- cc se quod componatur a parte rei exactu de potentia,sed quod intellisatura nobis ad modum speciei ac si esset
compositus ex uenere & d fierentia . Iotu η- t Contra ,nam eue genus , vel differentiam,vel speciem ex necessitate in pri supponit fundamentum aliquod in re, sed hoc landamentum non est in Deo, ergo non pol cu c illa in praedicamen- tu , nec concipi. vi genus vel species, quatiauis cognoscatur per siecies re-rima, qus sunt gς Vera vel species. Maior est demo nstrata, quia non pollum et go Pro libito meo tr.buere.rat ione generis uel flacci ei cui csq, rui. na lao potest homo esse genus, nec Potrus ror esse species, va no habet fundam et a requisita , ut tribuatur illis hae in tetiones &sintecnera, ergo. linor probatur, quia ex
Occessitate id qε est genus debet esse
natura contrahi bilis per differentia i ,3e sic debet habere potetialitatem, Scid quod eli species debet esse ex genere Se differentia constans, quamobrem erit quid compositu in ex actu S: potelia, seu ex gradu determinabili, & gradu determinante , quod Deo actui purissi ino non poteli competere. Vide de natura generis per totum, & de crateia essentia. Praeterea probatur conclu
sio, nam sequitur quod detur aliquid simplicius Deo, hoc autem est falsum , ergo. Probatur sequela , quia si Deus ponitur id praedicamento substantiae ut aliquid compositurn ex genere M differentia , ergo generalissimum est simplicius, qui a nullo modo est ita copolitum, Ite ens eitat simplicius, quia nullo modo est ita coimpositum, & ita aliqua ratione essent Deo persectiora, quod eli contra lumen naturale, & ita capite firmiter de sume de Trinitate Deus dicitur omnino simplax , ergo
nullo modo compositus. Secundac occlusii , Dctas non ponitur a Coues.
reductive in aliquo praedicamelo. Hic Duptieti coues usio sicut praecedem eii luminis aliqua su
Ecclesiae D. Tho. t. p. q. s. art. s. Prob, in pridis. r.
tur haec conclusio, nam in aliquo gene dactum re per reductione ni sunt aliqua dupli- . . . citer viro modo, ut prisscipia illius generis, uel rerum illium penoris adio modo ut priuationes rerum generis ullus, sicut materia reducitur ad genus
iubilantiae, unitas ad praedicament mi ii Z quantitatis,&c scitas, Nin uniuersu R . , . ,
omnis priuatio reducitur ad genus sui habitus, sed neutro horum modorum Deus est in praedicame uto. ergo nς creductive Deus est in praedicam cto. Maior clara est , Sc minor pi c batur , quia hoc modo poni in
praedicamento demonstrat impersectionem maximam in re talν quia non habet esse completum, scd Dc t. sest persectissimus in suo esse pra .
habens omnium rerum scr&ctiones , ut esse subsistens de fou- tale rerum Pi inclytu i , crgo . Usia ρ. Praeterea Deus non potest collocari rura Drepsin praedicam eiito, ut priuatio, ut de se uim et patet, quia Deus est ens reale , & ωmora fiepriuatio est eas rλtionis . Item , mul h
99쪽
σε Commentari j in Arist. Logicam.
quia Deus non est ens priuatiuum, sed nam reduci ad aliquod praedicamen-
positiuum,quia infinite perfectus: er- tum Deo nequit competere, nec mi-go hac ratione reduci non potest nus ad omnia, quia videtur quod in re ad praedicamentum .Quinimo non po- quae reducitur ponatur aliqua depentest Deus habere priuationem sibi op- detia a praedicamento , seu quod illud positam adaequate, nisi secundum no- respiciat, ut magis principale. Nam si men prsci se, quia summum malum no ut minus principale respicit iam non opponitur summo bono, nisi secudum reducitur ad praedicamentum, sed e cuvocem: non en Im datur summum naa- uerso contingit , quod imperfectum tum , quia omne malum debet esse in & minus principale reducitur ad mabono, &lummum malum si daretur, gis perfectum,&magis principale.Ter s. solaris. priuaretur omni ratione boni, Ae sic tio respondetur,quod in primo D Th. nulli bi esset: ergo Praeterea, quod po non dicit Deum reduci ad praedicamen itur reductive in praedicamento est tum substantiae, sed esse in praedica- principium constituens rem praedic mento, ut metasura ipsi vis, id elt, Deum mentalem, salti in metaphysice, exclu- esse praedicamenti substantiae mensura.dimus iam priuationes: sed Deus nul- Hoc autem nec dicit imperfectioiaem,lius rei potest esse principium compo nec est contra supra determinata , innens, seu pars ergo. Praeterea ens, non de potentia dicit, Deum esse tu genere reducitur ad aliquod praedicamen- substantiae per reductionem, nos veis tum , quia dicit conceptum reperrum ro dicit quod sit per reductionem Dei in omni praedicamento: ergo Deus nq ad praedicamentum substantiae,sed per reducitur ad aliquod praedicamen. reductionem . Et explicatur optime se tum,quia habet persectiones omnium cundum Caiet.per reductionem ipsius p ὸicamentorum fine imperfectis praedicamenti ad eum, yt ad mensurane : & omnium praedicamentorum ipsius praedicamenti , de hoc non est
principium effectivum & finale . Sed imperfectio .
contra est et ardumentum: nam D. Tho. Tertia conclusio, si darentur entia 3. Onct. in I. dist. 8 q. 4 ar. a. ad. . di de poten- infinita secundum quantitatem, illa estia q. .ar. 3. ad ultimum concedit an- sent in praedicamento quantitatis. Pa- gelicus Doctor, Deum esse in praedica- tet quia haberent essentiam limitata mento substantiae reductive: ergo, de & finitam constantem ex genere &est sibi contrarius, Se conclusio nostra differentia: ergo. Et hac ratione gratia Leuare infest falsa , respondet Caiet. ubi supra Christi, a sortiori omnes aliae de chari tutum sim- in praedicamento esse posse aliquid ras si in iliter sunt in praedicam cto qua phetur , Μιduplieiter . Vno' modo ut princi- litatis. Prcibatur, quia sua essentia est De Unυν- pium contentum in il ao genere , & finita conitans ex genere Ar differen est ροδει ius c negatur prima parte esse Deum in tia, quae constitiiunt essentiam taliter praeduamem genere reductive. Alio modo ut prin- ualificativam lubiecti. Item suu ines- te, e βῆι cipium contines ipsum genii, , & hoc se distiuguitur ab eorum essentia ex ionitum se modo Deus est quodammodo in omni genere N disserentia constante, ergo 1 Mbus generibus, quia continet omnia ge & maxime. ut asserit. D.Tho. x et q. x 3. nera. Sed ad hoc requiritur infinita ari. 3 ad 3. SI I. 2 q. t O. art. 3. quod acci- perfectio, nam omnia in se continere dens omne lacu udum suum esse st imarguit infinitam perfectionem, & esse persectius substantia aergo & acenes
causam conseruantem omnia, etiam re creatum, nisi ex Iudainr a praedica-quirit virtutem infinitam . Et isto mo- mento, vel quia sit transcendens vel
do in primo Be in disputatis asserit D. pars, e. sed gratia &dhaaitas Christi, Tho. Deum eontineri in jencte redu- & quaelibet alia sun r accidentia creactive, quia ad Deum rediscuntur om- ' ta, ergo sunt in praedicamelo, te in nulvia praedicanae ut a, ut ad prini iptum Io alio nisi qualitatis ςrgo. Et idemaeontinens. Et si velis dicere, mutasse est dicendum de 3lias qualitatibus su-D.Th. semetiam, recte dices profecto, per naturalibus, ut de luminegloriae. Sed
100쪽
De Praedic. substant. Quaest. XVII. σι
sed de hoc rursus in praedicamento qualitatis rc dibit s. rmo.
Mi. aro. Α D primum respondetur negando aru minorem;Et ad probationem dici rur, nunquam nos concipere Deum
per cor, certum generis,& speciei,quin imo implicat, ita concipere illum, suta conceptus generis praesupponit in re potentialitatem & determinabilitatem,quae Deo nequit competere, noenim possumus nos concipere rationale, sit genus, quia non cita parte rei
fundamentum nutus conceptus gcne-Dees .e ιν rici. Et licci naturam diuinam perva Mada, rios conceptus propter suam infinita-dos=man- tem explicemus, neuter illorum con
rur I lum, ceptuum obiecti uorumia habet, ut de ιιιιptus de terminabilis ab alio, quia uterque con- - dius ceptus obiectivus est Deus ut infiniten , μημι persectu , &ita non potest recipere se habιι μι determinationem, nec est alictuis con- tot'DAE AE ceptus in Deo qui intelligatur a nobis re minab - ut determinans alium tanquam magis βμ actualis, & omnis conceptus includit δ σπις alium,quia includit diuinitat cm, quae Acturitur omne na persectionem Dei lincludit. ll-eet η με lamen im simplicem essentiam,& in fi-1 nitatem ex debilitate nostri intelle- δε ρες ctus non possumus unico corceptu co
ceptibus, neuter tamen est determina iis ιιχ tuus alterius, etiam ex nostro modo Rus ' concipi elicii fundato in re,quia o nisest infinitus. Et ad argumenta de Gabriele iam supra dictum est quod hahet fundamentum. maximum in re conseptus quo ualui a Gabrielis cognoscitur, fui a n atu Ex illa composta est cx genere & differ Elia,& ita est species, consequenter potist concipi sine conditionibus indiuiduant/bus, vel sine indiuiduatione. Et ita vi obic cta est intellectui pradicabilis est de pluribus , quia in illo conceptu non includitur Iingularitas Gabriel:s , maxime uia, ut supra diximus principium iniuiduans non cli de essentia speciei Gabrielis, licet sat sirgularitas a scr-ma. Vet,ut nullus loquamur, l: cet pro xcniat a fornia Gabrielis, quia illa forma primo et per se dat esse specificum, seu habet illud, &secundario dat esse indiuiduale. Et per hoc patet ad con- Adco r.
sumationem Relatio enim incommuni respectu relationis diuinae, & creaturae est atra logum, de ita non potest esse species relatio diuina . Similiter non potest esse species, quia non est copositio ex conceptu determinabili de determinante, nec genus eadem ratione, quia non est quid determinabile. Ad secundnm argumentum respon- ad 2. Art. dendo, prima solutio se offert, quod Contoueri hoc nomen Dcu , D si sit commune, An hoc quia natura diuina fuit concepta, ac si men D με, esse posset communis,quod sussicit, ut uere communomen si commune,non sequitur qd na sit m . Deus sit in praedicamento, nam etiam uinis. hoc nomen ens est nomen comune,& I. Opi. tamen ens non est in praedicamento. Itaque communitas illius nominis prouc nit ex eo , quod uoluerunt homines
ut significaret Deum ac si Deus esset
aliquid commune, licet reuera non sit commune. Secundo respondet D.Tho. .p.qa I t s .in corpore,quod hoc no 1 o Lmen Deus non est communicabile se-
secundum rem, hoc est, non sgnificatali Quid quod sit vere commune & de . multis praedicabile, d soJum est communicauile S: commune secundum opinionem,quia impositum fuit ad significandum naturam diuinam, quam homines existimabant Esse communicabilem.Et ad ducit exemplum de so T mplum te, qui esset communicabilis secudum opinionem eorum,qui censuerunt plures esse soles.Unde dicit D. et ho in so Explicatu tutione ad secundum ,1 quod Petis se se D. cundum rem, nec est uniuersalis nec rast. raiticularis, unde non potest esse in praedicamento Cu vero dicit D. alio. - quod non est particularis sumit particulare,prout est id, quod stat sib uniuersali, se ii prout est corrolatiuum, scupotest fundare correlationem, ad unia vcrsale, non tamen vult negare, quod Deus non sit unus Deus indiuisibilis γι/I. Aetu. Videt tertiam solutionem pei Magi i singulastrum Baue S. l. p. q. s.art s. rio quam Ad tertium argumcntum responde ob ea am