장음표시 사용
71쪽
46 Commentarii in Arist. Logi eam l
subsistens, siue sit distinctum formali.
ter ab illo,siue ratione ratiocinata. Et ego quidem censeo incommunieabilitei subsiliere dis inctum esse , saltim sermaliter realiter a primo substare , Pularos a quia posset Deus subitantiam primamem alio A. sine omni prorsus accid nil conserua myra. re,& esset sub listens incommunicabiliter & non primo substans in actu . Conclusio ergo noltra defendit logicum considerare hanc realitatem primae substantiae, quatenus est substans accidentibus, ut ibi suam intentionem fundet.substantia vero prima quatenus incommunicabiliter subsistit conis sidera tur a metaphysico . Probatur,&explicatur conclusio. Nam sicut metaphy sictis considerat in quantitate rationem dini sibilitatis,& logicus consi. derat in illa rationem mensurae, ut ibi suas fundet intentiones, ita subflantiam primam, ut est quid subsiliens
consi derat metaphysicus, quia est m dus entis 3 ut vero est substans acei dentibus, illam logicus considerat, quia ista consideratio deseruit ad praedicationes de illa faciendas. Et praesupp nil quidem logicus , quod metaphysicus considerat Itaque illud reale proxime consideratum a logico est substare accidentibus , sed hoc totum ordinat ad praedicandum reliqua praedicamenta de substantia, ut dicat illam esse al.
bam nigram de caetera Ex dictis hueus Coranaria que deprimis subitantia sequitur sufficere, ut prima substantia definiatur , quod modus constitutivus eius seii secundum quem consideratur , sit communis . Et si accipiatur prout dicit secundam intentionem, lai fuerit,quod ipsa secunda intentio primae substa tiae sit uniuersalis. Et non est uniuersa Iis, ut quo,& essentialiter sed denomiis native ut superius dictum est. Nam, sicut accidit naturae humanae esse uniuersalem, SI incommuni cognitam, ita accidit primae substantiae , 5 tania turn habet, si in esse reali consideretur esse prunum omnium subiectuin, sis cun de uero intentionaliter referti ad
ea , quibus subflat intentione primi substantis.
solutio ibi data est optima. Et adrepticam dicitur , quod modus ille est
prima substant i a. ut quo, idcit, eonstitutivus primae suos antiae. Et si inquiis D ur Mras,an sit concedendum esse duas lub- ώς 'rimpstantias primas, aliam quae sit substan- μυ migii a prima secundum logicam considerationem, alia secundum metaphysi-Cam, respondetur negative . Sed est si inua. sol uni una prima substantia in recla linea constituta, licet habeat aliquem modum secundum quem a logico consideratur, sicut nec est duplex quantiis ras, quae a metaphysico & logico consideratur: licet sit alia ratio considerana
di in logi eo & metaphysico. Ad secundum respondetur,quod pri Ada. a Lma substantia est individuum sit bstantiae incommunicabiliter subsistens ,
& id quod est prima substantia ,
non est commune, est tamen modus communis . Et hoc susscit, ut defi
Ad tertium respondetur, quod im- Adting. portat illis modum communem:& ali.
ruis homo,& prima substantia habente sicut magis & minus v uiuersale. Naaliquis homo dicit particularem modum lubsistendi in communi in m tura humana , prima vero substantia in natura substantiali. Ad quartum respondetur, quod iste Ad 4. ars modus non habet aliquod subiectum superius ad omnes primas substantias, sed subiectum adaequatum sunt omnes primae subitantiae per modum unius.
Et quia ista, dum de specie disputationem institueremus diximus dum quaesiuimus, an aliquis homo esset species,
72쪽
Ognoseere hee multum iuuat ad perlecte intelligendam prunae su stantiae rationem, Se coducit multum ad materiam de incarnation zNee referam o Piniones aliquorum in hac parte e quia quod dicunt noli probant,& quolibet proferente conistraria, non oportet solicitum esse. Et ratio dubitandi emnam praedicta nullo modo videntur differret quia vel differret essentialiter, vel aecidentaliter,n utro modo, ergo non differunt sed sunt idem. Minor probatur: nam
Petrus est prima substantia, &vt sic est persona, individuum, subsistens incommunicabiliter , ergo non differunt essentialiter, ea enim quae essentialiter differunt, ad inuicem cum specificatio tae praedicantur. Quod uero non differant accidentaliter, probatur : quia dicunt diuersas rationes formales , ergo non differunt accidentaliter. Derim qua enis.
P Rima conclusio. Suppositum est substantialis naturae indiuidua substantia se completa . Et hinc est quod manus & pes non dicuntur supposita, quia non subsistunt incommunicabiliter, sed alteri communicantur, ut partes,& noti sunt aliquid completum. Et hae e conelusio, quia est definitio , non est amplius probat da, estque Diiii Thom. in loco inferius adducendo.
Ee suppositum est aliquid dicens secudam intentionem, est ea pressa senten
v, fie dicit. Alio modo dicitur sub I Rilantia subiectum uel suppositum , . t ea.ω-
quod subsistit in genere substaimiae, de sim .
hoc quidem communiter accipiendo nominari potest S: nomine significante intentionem, sic dicitur suppositum . Ecce ubi sanctus Doctor dicie suppositum nominare intentionem, 'nam ex eo, qliod intellectus uidet Pe- . . trum subitare naturae suae humanae accipit illum pes intellectum, e tribuit
illi intentionem suppositi. Et alimn Theologi in hoc falluntur. dum mi. rundam cunt suppositum esse nomen primae intentionis,quia non attendunt, nisi
a d materiale suppositi, & non ad formale, quod est illud per intellectum
sibi proueniens in ordine ad naturam cui subest. Secunda conclusio; Persona est ra . Conclautionalis naturae indiuidua substantia. Haec est definitio Boetii, & approba- '
rae, id est, intellectualis . Uride compeistit Deo, angelis , Ac hominibus ratio M N c. vi per innae indiuidua substantia, id est , ε ρηνε re completa, qua propter non conuenit animae rationali, & differt a supposito , & hypostasi non ex parte principiorum indiuiduantium , nec ex eo, pqs ιμ . quod dicat aliqu id incompletnm, sed ex parte naturae indiuidua & completa substantia, & idem uicit sup postiatum pro materiali seu metaphylice loquendo. Persona uero dicit rationa lis naturae iudi uiduam substantia mi ' γε &est nomen conueniens aliquibus II lv individuis subitantialibus,de ita se ha sv bet suppositum seu hypothasis,& pem sona ut superius Se in serius Nam omAnix persona est suppositum, non ucro omne suppositum est persona; di ut
essent idem, deberemus auferre ex par te naturae, quae determinatur rationalitatem.
Ex quo insertur, quod persona est
nomen primae intentionis, quia e - . - ustum, quod dicit . ad primam attinet ' operationem intellectus, 3e ita etiam
73쪽
gumentum : nam suppositum est no' dicimus hane proposition em: omnlamen secun drintentionis: ergo,& per albedo est intensa, ut vera sit debere sona.Pi Obatur eo sequentia: quia is verificari pro omni suppomo albedi- lalutis tum differunt ex parte naturae ,quae nis, scilicet, pro hac & illa albedine. denominatur: ergo,s totum, quod di Respondetur,nomen, suppositum effecit perlona est prima intentio, S: tΟ- aequivocum , & significare etiam id, tum quod dicit suppositum, vel si per pro quo terminus supponit, siue sit sona est prima intelior ergo & suppo substantia, siue accideus. situm Rc spondetur quod in nomini Quarta conclusio: Prima substantia .. cone. Salario. bus intcntionum attendedum est ad dicit secundam intentionem , secun
id, ad quod imponitur significandum, se quia nomen suppositum fuit impositum ad significa dum formaliter re L pectum rationis fundatum in esse cognito Ast nomen secundae intentionis. uia vero persona ad hoc significanum non fuit impositum, non est nomen se eunds intentionis. 3. Omι. Tertia conclusio:Res natur p est ide, quod res existens sub natura aliqua lubstantiali completa, sicut hic homo. sui RH- Hanc asserit D. hom .l .part. quaest. 19. 'arrea na art. 1. ubi sic dicit: Secundum enam, qJ ruri apud supponitur alicui naturae communi D.Thν. res naturae dicitur, sicut hie homo dicitur res naturae humans. Et hoc nomen res naturae est nomen primat intentionis. Asserit expresse hoc Diuus I ho. ibidem. Vbi etiam D.Tho. asserit,
quod dicitur hyposta fis , vel subitantia, secundum quod substat accidentibus:&dicit etiam esse ista nomina primae intentionis licet hypostasis etiam accipiatur aliquando pro supposito. ut
conitat ex materia de Trinitate de Incarnatione. Nec dicit res naturae quia sit proprietas entis naturalis mec dicitur res naturae pro re constante ex natura secundum quod est principium
motus & quietis,nec accipitur intransitive, ut sit idem, quod res,quae est natura: sed loquimur de re naturae, Prove significat aliquid subsistens in aliqua natura labstantiali completa geuniuersali:& subsistens incommunicabiliter, solum videtur significare ide, quod suppositum pro materiali. C. ιliarier Ex hac eonclutione insertur, haec nomina dicta solum reperiri in substantiis. nam nec usus sapientium, nec Impoutio nominum cocedit nobis eo
iam, ut possimus ea ad accidentia tras Minia ferre. Sed contra est argumentum,na
dum quam refertur ad omnia praedicata,quibus subitat,sive sint accidet alia, siue substantialia . Et si dicas, contra nam D. Tho quaest. in .supra citata di- Obiectiscit hypostasim , sue substa ut iam esse nomina primae intentionis, responde Solutio tur quod, D.Thom loquiturilsi consideremus nomen prima substantia,qua Mium ad suam prim quam impositione rnam sic est nomen prirnae intentionis, iam vero translatum est hoc nomen ad significandam secundam intentionem primae substantiae in concreto. Conclusio satis patet ex dictis. Inser tur ex hac conclusione substantiam secunde intenti aliter acceptam & Corollaria
suppositum specie differre, quia su papositu dicitur quatenus naturae subiicitur: substantia vero pruna quatenus subiicitur omnibus praedicatis , tam substantialibus, quam accidentalibus in exiitentia. Vltima,conclusio: Indiuiduum, & ultima Aparticulare,& singulare etia reperiuntur in accidentibus: dicitur enim indi
uiduum, quod est indiuisum in se, &singulare quod diuisum a quolibet
alio. & particulare dicitur in ordine ad uniuersale, ita ut accipiatur tanquam aliquid, quod non est comm ne multis: M in sua ratione non dicunt esse aliquid, substanti . ω :Ie, vel accidentale. Ex 1
his faelle erit colligere, quomo
nia interse dis linguantur: &solutio etiam arguin menti P
74쪽
Virum desinitio secunda substan
Ristote. text. r. sic definiti fecundam subitaniatiam:Secundae substantiae dicuntur species, degenera; in quibus illae, quae principat ter su stan tiae dicuntur inlunt. Contra hanci
x. Arg. Est primum argumentum: Ratio speciei non ad squat secundam futa stantiam,quia Senus est secunda substantia, nec ratio generis quia species est secunda substantia: de non possuntainbae rationes esse de ratione substantiae secundae: quia ratio speciei & generis specie differunt, Se ita non pota
sunt ambae unam specletri conititue rea, duae enim relationes specie disse rentes unam relationem specie coa-1tituere nequeunt , male ergo dicit Aristo. quod secundae substantiae sunt species,& genera. Secundum argumentum a Ratio &essentia subitantiae secundae est , quod 1 secundum subiectiim substans accidentibus ratione primae lubstantiae , leo hoc non est esse genus , nee spe- .em, ut conitat ex eorum definitionibus,quia genus ad inferiora rcfertur, et pectes similiter de tamen secunda subitantia refertur ad ea,quibus substat , quae non habent rationem inferioris, ut sic:male et go d. cit, esse species di genera. 3. Aetum. - Tertium argumen. Species,&genera, uni primae lubilantiae, ergo non secundae. Antecedens probatur : Illud est prius, a quo non conuertitur lubia
si stendi consequentia, ut patet in post praedi .cap. de priori, sed a genere de specie ad iudi uidua non valet conse
qnem on enim valet,homo est, e go Perius est, ergo homo prius est Petro, se est substati aArgo est prius sui,
stantia , quam, Petrus , R. la non erit
rei pectu illius secunda subitantia . Et Ces m. f. confirm nam non valet,homo substat accidentibus, ego Petrus lubilat, sic de aliis inditii duis, & valet e conuerso, Mo prius homo Iubstat acci dentibus,quam P trus, nam priu1 cit, a quo non conuertatur sit bsistendi consequetia , ergo homo etiam in ratione substandi respectu Petri .est prima Lib. stantia,male ergo dicit Arist.substantias secundas esse genera, bo species cEt confir. secundo, nam homo masis Confirmα subit l, quam Petrus,5 quodlibet indiuiduuii ergo est magis substantia secundum quod subitantia dicitur a subitando Antecedens probatur : nam homo substat omnibus accidentibus , quibus substat Petrus , di omnia alia indiuidua, nam Oinnia praedicata quae
assirmantur de omnibus indiuiduis, affirmantur de Petro, & Petrus solum substat prsdicatis suis ergo homo magis substat. Si enim P rus solum sit albus tantum substabit albedini, & sibi anciscus sit currens solum substabit cursui, at uero homo erit albus ¤s, quia quae a firmantur de indiuiduis assirmantur de specie, si no sint Cos m. spraedicMa illi repugnantia Et confirma, tertio, nam homo Prius habet Liai sentiam, quam Petrus; ergo prius sub . stat,ergo prius est subi lautia, ergo nosecundo male , ergo dicit Aristo esse secundam substantiam. Prinia consequentia probatur,quia prius habet esse, nam esse consequitur essentiam, Fc substare consequitur esse ,ergo. Quartum argumentum es illud pri- Φ. Aetu.
mo substat aecidentibus, quod ponitur in eorum diffinitione, ut subieci usustentationis, sed substantia non prima , sed ut distingpitur contra accidens,& utens perseeli limodi, ergo illud est quod priinoiubilat. Sed hoc non conuenit secudae substantiae propter primam, sed e conuerso, na, quia nomo est substantia , Petrus est substantia, ergo prius specier & genera substant, quam indiuidua, de sic erunt
75쪽
primae subst antiae ι Maior prima huius argumenti probatur , nam aetidens definitur in ordine ad substantiam, vi ad subiectum sustentationis , &quod substantia prima non sit quae ponitur in definitione accidentis per se
C m. notum est. Et confirm. hoc argumen. nam genera & species non distinguntur ab indiuiduas,nisi sola ratione, erisgo Petrus erit secunda substantia, sicut est homo. . ΩαιΠonis Ulutio.
Cone so . D Espondetur rationem secundae I substantiae in hoc eo sistere, quod
sit secundum subiectum sultentans accidentia ex eo, quod prima substanis quo eon tia su stentat. Hanc autem rationem Har νario explicuit Aristo. per rationem geneis
formalia ris & speciei, nam genus 3e species ne νην furundi cessario debent esse uniuersalia, &. ita id quod est genus & species secundo substabit . Vnde optime explicuit rationem secundae substantiae per rationem generis & speciei , non tanquam per aliquid, quod sit .de ratione secundae substantiae , sed tanquam per aliquid ,quod est annexum cum intentione 5e ratione secundae substantiae. Sicut enim definitum exigit, ut res definita se uniuersalis, tanquam conditionem, non tanquam rationem de
finitima ratio secundae substantiae exigit, ut conditionem, di ut quid sibi conexum rationem generis & speciei , non vi aliquid intr4ns rationem secunda substantiae formaliter. Et haec con. clusio satis aperta manet ex dictis in GV sit perioribus. Et nota rem quae est se- ω - cunda substantia se rcm, quae eu pri-
ma, non esse duas res , neque realiter
nec formaliter distinctas, sed differre solum penes includens N inclusum, quomodo uniuersale & particulare distinguuntur, scilicet, homo & P ttus Et illa dicitur secunda substantia quae in uniuertili concipitur. Prima vero dicitur, quae est particularis substantia, de quibus omnibus superius diximus. Et ut melius haec intelligat tur,loluamus argumenta.
Commetita rh in Arist. Logica es,
AD primum respondetur Aristo- - .a D. te. explicuisse rationem secundς--ralli
substantiae per rationem generis, & Ioda Gm speciei, non ita, quod voluerit doce- nuio se re eandem esse ratronem secundae δε an
substantiae,& generis N speciei aed ii ng.
lam explicuit per intentiones, quae necessario connectuntur cum ratione
speciei. Et voluit dicere, illud quod est genus, esse secundam substantiam,& si in iliter illud , quod est species in linea substantiali primi praedica
Ad secundum respondetur, probM Mre euidenter, non tine rationem generis & speciei formalem rationem secundae substantiae, non vero probare non esse quid connexum cum i Ila, ut uisum est. Ad tertium respodetur, Fe quidem hoc argumentum est diffessimum in 33M hac materia, quod aliqui ita dissoliust. ει αε Caiet. hic dieit substantiam esse ali rum sustentativum , R ideo non est re sustentativo alio, alias illud esset dum principaliter sustentans. Ex quos D quitur duo in sua ratione includere. primum est, sustentare alia, se n- ρ ρηε βροdum non sustentari ab alio, Se qυanto s D M. aliquid magis ad hoc accesserat, perinfectiori modo substantiae rationem participabiti& quanto magis discesserit tanto minus habcbit substantiae r tionem. Et quia individuum substaniatiae utrumque maxime sibi uendicat, est perfectiori modo substanti quam spectus de genera , de ideo dicitur prima substantia & species di gen
ra secundae. Caret autem individuum
substantiae dupi ci lubεecto , inhaesio nis, quia non est accidens, &subi isto praedicationis, in quo distingui tur ab uniuersali, quod uniuersalen reperitur in rerum natura, nis in pamticulari, ut in parte subiectiva. Et haeratione particularia dicuntur subiecta uniuersalium, in quo sunt. Et uniuersale in particulari dicitur esse. Et
ita secundae substantiae & si earerat primo subiecto no carent scio.Et hae
76쪽
Deprae die. substant. XIIII. uer
Ad e . ratione indiuiduu dicitur prima lubilantia,& eeuera secundae, quia indiuiduum substantiae omni caret subiecto,
non vero genera, Se species. Unde eum dicit argumentum , prius esse, a quo non conuertitur subsiliendi consequetia,& ita secundae substatiae sunt prius primis, respondetur, quod non loquimur de priori illo modo: nam sic sta undae substanti ae sunt prius: sed loquimur de priori, quatenus dicit indiuiduum substantiae carens omni subiecto; quo modo primae substantiae sunt
maximae Se primae substantiq. Secundo
respondent aliqui, quod genera & species non sunt prius omni indiuiduo, etiam vago, sed bene indiuiduo deteriami nato. Non enim est prius homo aliquo homine, quia si homo est, homo est, & si homo substat aliquis homo
subflat mec prius natura est unum substans alio. Sed eum dicimus hominem esse prius particularibus hominibus , Ioquimur determinate, quia totum uniuersale potest saluari in omni parte sua subiectiva: & ita est prius qualibet parte determinata. Tertio respondetur , quod species prius subitat aliquo indiuiduo determinato, quia homo priu, est albus, quam Antichristuς sit albus: non vero prius substat omnibus, quia non reperitur homo substas praeter omnes homines. Quarto respondetur, quod iubilare accidentibus conuenit Petro ratione sui ipsius, homini vero ratione conditionum
indiuiduantium singularium, & ita singularia dicuntur maximae substantiae . Si autem sumamus subitantiam pro essentia,prius conuenit homini,quam
Petro quo ad connexionem essentialem. Et per hoc patet ad primam conis fi ratio m. Ad confirinatione ni s cundam respondetur,quod magis sub-llat species, quam quodlibet indiui. duum seorsum , quatenus est idem cuomnibus indiuiduis,& illud habet etiaratione omnium indiuiduorum Unde non sequitur, quod sit magis substantia, sed quod se extendat ad plures primas substantias . Ad tertiam confirmationem respondetur ex dictis in
Ad quartum argumentum respon Ad 4 al. de tar, quod illud prim5 in exercitio est substantia si substantia accipiatur pro sustentante quod est individuum. Si vero accipiatur substuntia pro xt ponitur in definitione accidentis, deis bet accipi substantia pro ente per se abstrahendo a completa & incompleta substantia: & sic nec est prima, nec
secunda, nec ponitur, ut subiectum su-1tentationis in definitione accidentis,sed ut in ordine, ad quod accidens habet rationem entis, quan uis sequatur ex eo, quod est substantia, ut distinguitur contra accidens,quod possit siue complete siue incomplete sustentare accidentia.
Vtrum proprietates substantiae sint rect de ab Aristotele assi
Ex autem inbstantiae pro- . Pro mprietates Aristoteles assignat, ut melius substan Dr evoi-tiae essentiam cognosce - , t 'V re valeamus. Plima est. - .
Proprium est substantiae non esse in subiecto. Dieit tamen Aristoteles hoc non solum substantir competere, nam differentiae non sunt in subiecto, &non sunt substantia,quae hie definitur ab Aristotele: quia, nec prima, nec se cunda. Sed est differentia substantiae .
Haec proprietas satis probatur: nam
prima substantia diffinitur hoc modo. Prima substantia est, quae nec est in subiecto, nec de subiecis dicitur, sed . est primum omnium subiectum. Se-- η emcundae etiam substantiae in subiecto ι
non sunt, & si dicantur de subiector nam homo Se animal de quodam ho-
mine dicuntur, non tamen sunt in quodam homine r nam esse in subiecto accipitur hic, pro esse in subiericto inhaesiue, ut supra diximus ex Aristotele: qui modus solum accudentibus conuenit. Et probo hoe de secundis substantiis: nam quae in t
77쪽
biccto sunt, seu t aecidens non praedi- cautur de sub ecto nomine & ratione, nam album etsi sit nomen Petri , noniainen est diis nitio Petri di finitio albi, sed secundae substantiae praedicantur cle prunis non,ine & ratione, quia hoc lic nacta homo est nomen Petri, &di finitio hominis ist dissinitio Petri, ergu homo non est in Petro , sicut a ei dens in subieeto, ergo non csse intubu cto proprium cst substantiae . Est tam n homo in Petro, sicut species.se in i diuiduis , de uniuersale in particulari, ut scilicet, in re, in qua ratio specifica per conditiones indiui. Haryre u duantcs dd terminatur . Haec proprie-ιAsnρn ορο tas non est pro prictas quarto modo , t eVir se . quia conuenit etiam differentiis sub- si in m nautialibus: dii ferentiae enim istae , de θμευριπε- ncuc dum nomen re secundum ratio. nem dicuntur, de primis substant ijs, quod his, quae sunt in subiecto, id eit inhaercnt nunquam convcnit, ut dictum cst.. 3- S cunda subitantiae proprietas est, νμιώιββο quod proprium est subitantiae, id est, ς ε ώς- secundae substantiae praedicari de pri-
ν γ pi in is viai uoce, probatur. Praedicari viai Mu- . uoce, est praedicari nomine B: ratιone, sed secundae subitantiae praedicantur de ptimis nomine de ratione,ergo uni- voce. Patet minor, quia Petrns habet hoc iacmen, homo, & divinitio hominis, qirae cli esse animal rationale, coa λειψις M. uenit Petro. Et si dicas , quod album praedicatur de Petro & Paulo viri uoce, siquiderii praedicatur praedicatione quiali pradicabilis, qua piae dicabi ia. litas neccssario exigit una uocari oncm . . - Φ. 1 spondctur, quod hic loquitur Arius citeles de uni uocis essen ualiter , quae . simplicit Er sunt viriuoca; de ita noumine viri uocorarin absolute intelliguntur ab Aristotcle, uni ea verbaccidentalia sunt uni voca cum addicto , Se hoc sussicit ad rationem praedicabit: tatis. Sed de his superius. Haee autem proprietas conuenit cliam dita serenti js, unde non cit proprietas is stantiae pr dicamcntalis quar modo. Vide Caici an viri in explieatione huius proprietatis, ubi aliqua notatu digna a ducit Id.
Tertia proprietas suossintiae . pictis r. νγνω- priam est , priniae sal Ieminit i nitica- ωι f menre hoc aliquid, id eit aliquid particula- De evire re in illo genete. Et si dιcas, contra i mri r pro . nam ternuni sigmficant, & res signi- batur .ficantur, sed res sunt subitantiae priniae, & non termini; ergo non est pr prium prirnae subitantiae significare hoc aliquid, ad hoc respondetur, quod significat e, accipitur luc pktsuc, ideo, significari , ut hoe aliqDid. Ex e xsta Sotai nunquod eit primum subiectum omnium ex necessitate debet significari, .ut hoc aliquid, seu ex eo quod est pri mum subiectum habet ex parte oblecti
fundamentum, hi conireniat ei rela- .rio significati talitet, id est, ut hoc alia'
quid. Alij exponunt hanc proprier E. . , s
tem, quod Comi eniat nomini steti iam ae substantiae di quod non detur j v proprietas subitantiae, sed ut propris mtas nominis primae substantiae. Et quia hoc conducit ad intelligendam naturam subitant ιae primae, assignatur inia ter proprietates subitantiae, est enim proprietas substanti ae secundum ii men, secundia autem Iti tantiae pi prium est sigm sicare quale quid, si a tem fit se imo de nomine secundae subustantiae fensus cst, nomen secundae subitantiae significare, quale quid, id est, subflautia , quae est uniuersalis , & intelligitur de fignificare primo Be per se .i Nam hoc nomen homo secumiario ligni ficat Petrum, ex eo quod Petrus est homo, & quia habet Petrus in se naturam humanδm , velaam c stentiam quam in concreto tagnificat homo . Si vero fiat sermo de rebus, proprium est secundae substantiae , ve significet, vet quale quid, id est habent fundamentum, cx eo quod secunda substantia est, ut sie possit significati. ' m i,
Quarta proprietas substantiae est. 4 Pωρ -- Quod primae & secundae sulbiantiae, to subsao seu substantiae piae dicamentali nihil ιis a tuae si contrarium. Et si dicas, aqua con- tur. trariat ut Igni , ut dicitur in secundo de genetiatione, respondctur, quod aqua contrariatur igni per accidens ratione suarum qualitatumi, puta ca- Solvitur.
Ioris, de frigiditatas, huauditatis, de Ob emo. siccis Didilige
78쪽
De Praedici substant. Quaest. XII H. s 3
Mes istis; s ero per se cotrariatur.
Aristotclas patent loquitur ddi contra xlutatenet se & de conuarietate Pr prio uim , quae est maxima diltantia sul, uno genere eorum , quae nata sunt ah eodem si sceptibili, se expellere co-tinue , qualis est inter ealidum N frigidum album di nigrum. Fornaae vero subita iritales, non sunt contrariae, licet . sim repugnantes, quia non inlis rent lu biecto, nec continue se mutuo ab eodem subiecto expellunt. Sed de caniat ratiis iterum redibit sermo. Non est autem proprium quarto modo , quia conuenit quantitati determinatae mambi cubitum non est contrarium tricubito, quia aliquod subiectum potest habere tres cubitos & consequenter ha
s Prurie- Quinta subitantiae proprietas est .sas obfra. Non suscipere magis, de minu S. Et non ta οπριις ἀ- eis sensus. quod una substantia non sit mr σξηε. magis subitantia quam altera, nam prib ιών. - ma subitantia est magis substantia. qqam secunda, sed senius est, quod una - Iubstantia, non suscipit magis & minus , ut leo non dicitur cum magis & mnus, non enim idem: leo modo elim agis leo, quam antea erat, nec unus
leo est magis leo, quam alui fleo. Itaqeloquitiar de illo, quod est substantia, fessi M. DU denominatur subitantia. Non vero lo-ι--δε piδι quitur Aristoteles de prima de secun- πον σ da substantia logico v t habet rationem N 'ηρ substandi, vel modum subsistendi, sed moso . ens per se in recta linea, nam iuratione iustentandi accidentia, iam diximus , quod prima subitantia eit magis subitantiar quia pluribus accidentibus substat . Itaque leo verbi gratia, non est. magis substantia, id est
non est magis ens per se,quam Petrus. quia pet .us Apremum uni uoce praedicatur de homine&de Petro, alias non erunt ut recta linea praedicamentali. Caeterum in ratione iustentandi acci- obseruatio dentia, magis substantia est Petrus,
quia, suo quia pluribus substat, se substantia se-
sitera ma- cunda substat, qnia prima substat, ut sta re mi- supra diximus. Et nota, quod hic acianus quot co cipitur suscipcre maSis & minus, nonduiones ra. pro hoc,quod est esse magis vel minus
quinu, perfectum et quia constat quod natura generica, est magis perfecta In una specio, puta in homine, quam in icone. Sed luscipere magis de minus accipi tur, pro hoc quod eit rem intendi re remitti, ita quod rem aliquam suscipere magis & minus nihil aliud sit, quam intendi, id est secundum suum proprium esse perfici, seo augeri: emi ii vero eli minui seu minus per tecti nis acquirere. Et hoc se in pluribus rebus, & in eadem verum debet habere,quod scilicet, ut res possit suscipere magis & minus , debe eadem numero
posse de magis & min V perfecta esse in se ipsa, de eadem secundum speciem in pluribus debet posse esse magis, vel minus perfecta in suo esse. Hoc autem non potest competere lubitantiae,quia .s asectio
ex necessitate debet fieri per maiorem . i. , anisi in subiecto radicatione in substantia au mm suscitem non est in iubiecto. Ex hoc patea piumuis εν animam intellectivam, non suscipere minus sicuι magis 8t minus, licet una sit alia perse- nee eleme ctior, nec Elementa posse magis , & fa, nec qua minus se scipere , quia non sunt acci-rima , ct dentia, nec magis, GC minus possunt quare. radi eari in subiecto. Quantitas etiam non suscipit hoc modo magis & minus: unde haec non est proprietas quarto nitido. Ita docet D. Thom. I. pari.
quaeli, arti c.3.ad 3. ubi sic dicit: Ad 3. dicendum quod cum dicitur quod subllantia non suscipit magis Se minus, non intelligitur, quod una species substantiae ii on fit perfectior quam alia, sed quod unum, Se idem indiuiduum non participet suam speciem
quandoque magis , quandoque minus . Nec etiam a diuersis indiuiduis participatur species substantiae secundum magis 8e minus. Haec D.
Sexta proprietas labstantiae est . Ermean
uod cum unum numero sit, est fu 6. Propra sceptiuum contrariorum . Et nota in ra3μbssauhac proprietate Aristotelem assererer a. eandem numero actionem non esse prauam, de illidio iam . Itaque eademian meto substantia , ut Perrus, modo est alba, modo est nigra, modo calida, modo frigida. Et taliter haec contraria suscipit, ut per sui mutationem illa suscipiat . Est autem haec
79쪽
14 Commentarii in Atist. Log1 eam r
proprietas, adeo clara, ut soli substan prie eontraria per sui mutationem .setiae competat semper & omni , ut ita non conuenit illi proprietas haec si patet ex inductione Aristotelis , & autem sit sermo de oratione vocali, i An ενaria ideo proprietas est matto modo. Et Iarelatio est sid rationir, & itano suo
suseipisu ιν arguit Aristoteles contra se Nam cipit eo traria eadem numero oratio. nam oratio non est subitantia,& tamen est Secundo arguitur contra eandem pro an fisci susceptiua contrarioru , ergo non est prietatem, na secundae substantis non re eMraria proprietas quarto modo substantiae. conuenit liqc proprietas,ergo non est conuom Maior patet,nam haec oratio, Ioannes proprietas iubstantiae quarto modo. subriamia seribit, vera est, cessante vera a scri- Antecedens patet, quia secunda tu Iecu Qhendo erit falsa, verum aut e & falsum stantia, non est una numero , sed est contraria sunt, ergo alteri quam sab' vel genus vel species Respondetur, exstantiae haec EIoprietas conuenit. Rese Caietanus , quod sensus Aristotelis maridiem.
pondet primωqa aliter oratio, aliter est, quod omnis substantia seruata L i . substantia se icipiunt contraria, ira sub unitate numerali , siue in se. siue instantia illa suscipit per sui mutatione suis indiuiduis est susceptiua contraia
intrinsecam oratio vero,transit de ve riorum. Petrus enim unus numero susra in falsam , non quia ipsa mutetur , cepti trus est contrariorum, homo simised quia res signata mutatur. Quia liter seruata unitate in numerali ,eni meessat scribendi actio supradi- non sua . sed sui indiutaui etiam estcta oratio falsa manet, non quia in se suceptiuus contrariorum , nam ex eo , mutetur . Et si dicat, contra, nam quod Petrus est susceptiuus contra- iam oratio accipit hoc accidens , riornm,quod est unum numero, homo
quod est esse falsam, esse enim fal- euius indiuidunm est Petrus,est susteram orationem accidens est illius, & ptiuus contrariorum.:Secundo respo . cum erat vera non habebat hoc acci' detur,ab aliquibus quod sicut substa dens,cum autem fit falsa iam habet il- tia,cum dicitur a substando est analolud, ergo per sui mutationem transit gum ad primam & seeundam subst-- de vera in salsam , &ide est dicendu , tiam , ut visum fuit supra ex Diuo quando transit de falsa in veram, iam Thom .in disputatis,ita & esse conita- enim costat ex Summulis capite deae riorum susceptiuum, est proprietas positione, esse falsam, accidens esse pro quae analogice conuen; t primae& positionis, et similiter esse verum,esse cundae. Aristoteles aute explieuit hae vero veram vel falsam essentia pro- proprietatem in primo de principali positionis est, seuῖ hoc explicari eius analogo, ut transiret postmodu ad exessentia, Respondetur,quod illud acci plicationem illius, in analogo minus - dens, qJ oratio mantalis accipit,qua- principali. Itaque sensus Aristotelis v 'do denominatur vera, & illud , quod est, propriuest primae substantiae, una I
accipit quado denominatur falsa, sui numero cum sit suscipere contra- accidentia relativa, quia verum dicit ria, sed hoc illi perse&ex se conus relationem conformitatis, leucom- nit,sicut substare accidentibus. se mensurationis de loquimur de verita eundae vero substantiae eonuenit hoc
te propositionis mentalis ad ipsam ipsum , sed per primam substan- rem significatam Se falsum dicit rela- tiam. Unde primo & per se conuenit ritionem difformitatis,nam ab eo, quod primae substantis suscipere contraria res est, vel non est,propositio dicitur scut & suscipere accidentia secundae vera vel falsa, id est, a re signiacata, id substantiae couenit. per prima. Et ita significat,id est,a suo significato, non Arist. explicauit proprietate esse pria re,quae est subiectum, nec a re, quae mae subilatiae, quia illa per se & ntia est praedicatum. Et nodisputamus mo aliud suscipit contraria, & sielatu prido , an sit relatio transcendentalis, an mae substatiae couenie , suscipere vero praedicamentalis,an utrumque. Vnde eotraria y aliud couenit secudpsu constat non suscipere orationem pro stantiae. Et hanc proprietatem nou
80쪽
De Praecli c. substant. Quaest. XV. 3s
numerauit Aristoteles, sed reliquits Iain ut manifestam ex prima proin prictate. In communi vero abstrahenido ab hoc in quod est per se , vel per
aliud fuseipere contraria, proprium est substantiae in communi suscipere contraria, quia ipsa sola esse per se habet Haee est aliquorum solutio. Quid
autem ego sentiam de analogia sub- An stantiae iam superius dixi . Iertio ar- ων et δε- guitur, nam quantitas eadem numerofopriua ιν est sulceptiua contrariorum : ergo. t mrum. Probatur antecedens,quia eadem su
perficies secundum sui mutationem
modo suscipit albedinem, post modii
nigredinem, respondetur, quod quantitas est medium, quo substantia susceptiua est contrariorum. Proprium autem est substantis esse susceptabile e sitrariorum siue mediate, siue immediare, non enim quantitas mouetur proprie de albo in nistrum sed substantia quanta. Et idem eii dicendum de pote
Mini . tia susceptiua contrariorum. Sed est argumetrium. Nam in Eucharistia, quantitas est susceptiua contrariorum,ergo, haec proprietas non conuenit so-
εrun Ii, & omni substantiae . Si dicas hanc proprietatem debere intelligi naturaliter, ita quod esse suscipi tua contrariorum naturaliter loquendo, est proprietas quarto modo substantiae, su
pcrnaturaliter uero, non inconuenit
.. . ait CrI ptisse competere : haec solutio tycu- . aliquibus placet, sed non mihi. Nam proprium quarto modo oritur ex rei essentia, ergo secundum quod est proprietas talis e si cntiae, etiam per diuinam potentiam alteri conuenire n
quit, quod non habeat talem essentiam : non enim esse intes lectivum , vel discursum, quod est hominis proprietas potest alteri, quam homini com Petere , sicut, nec essentia hominis alteri competere potest. Item, si alteri per diurnam potentiam potest
competere haec proprietas,ergo non est proprium qoarto modo, nam proprium noc modo e si quod omni & soli,& semper conuenit, sed n cyn Conuenit soli, quia iam quartitati conuenit, ergo non est proprium quarto mo Solia .austo. do. Respondetur, quod in Eucharistia non manet substantia panis, fit vini, nec existentia, sed manet quantitas, quae si contraria susci 'it, non ut prio ci pale subicctum contrariorum, sed suscipit ut minus principale subiectum ex natura sita in ordine ad subis stantiam. Quod si tunc per quantitatem substantia panis , di uim non suscipiant illa contraria, hoc est quia fuerunt trans substantiata in corpus&sanguinem Christi . nam quantum erat ex parte quantitatis medium
erat,ut subitantia suscipere t , R ipsa suscipit ut lubiectum minus principale. Et ita hoc quod est contraria sui ei pere, ut magis principale subiectum ,
nunquam conuenit quantitati. Videatur quod de hac re in materia de Euaeharistia solet disputari. Et si rursus An Anseli
arguas, contra eadem pr prietatem ; o caeli μιNam Angeli sunt substantiae & si--θ ptim militer coeli,& tamen non suscipiunt eδιν rura. Contraria , ergo non est proprium quarto modo Respondetur,quod Angeli possunt suscipere contraria, nam susceperunt Angeli mali virtutem &vltium, scientiam, errorem saltim in ordine ad supernaturalia, odium de amorem S c. coeli uero possunt suscipere motus contrarios, saltem per diuinam potentiam, quod sufficit, ut sint susceptiui contrarIOrum,
QS AESTIO XVI. uid sint sub antiae proprietates, se quomodo a sub
tates etiani si sumaturta proprietas quarto mo- α do, nec sunt substantia, nee accidens, nec aliquid rationis, erispo nullo modo sunt ponendae. Conse 'ecntia in euidens , fit antecedens probo Ptimo, nam sui santia esse noFotcs,quia uel est eadcm substantia, quae