De matrimonio christiano libri tres auctore Io. Perrone ... Tomus 1

271쪽

coniugiuin msere civile post ea, quae in superiori capite ost ti-dimus, sanus quisque fatebitur; quapropter non aliunde quam a prava causa originem ducere potuit. Ea porro est protestan-lismus. Nimirum pseudopolitici, qui inter catholicos matrimonii civilis auctores sunt, licet Sese cillholicos profiteantur, hane theoriam o protestantium doctrina derivant, quod quidem demonstrabimus ex ipsis prolusianiisnu circa matrimonium tum

placitis, tum praXi, tum denique ex eo, quod, qui matrimonio favont civili, iidem ut protestantismo ut plurimum lavero

soleant.

Exploratum est, ut a doctrina initium laetamus, protestantes, Luthero duce, contra superiorum saeculorum firmissimamlidum, imo ut contra professionem haereticorum, qui praecedentibus aetatibus Ecclesiam lurbinint, primos extitisse, quidi reolo inlici uti fuerint matrimonium osse vere et proprie unum ex Septem evan sicis Sacramentis a Cluislo Domino iustitutis 20). Quum autem detestori ut eluistianum coniugium nsacramenti dignitate, consequens suit, ut ad mori confractus Ondiliuiti m ab ipsis redigeretur, quemque principes unicum orarentur legibus suis. Verum quidem est, quod iSli ueoiustitutores voluerunt matrimonium a Deo institutum fuisse, ne sub siquo respectu tanquam rem Sacram aguOVerunt, ritu Iust etiam religioso eius celebrationem adornandam; niluto tamen minus illud tanquam

purum humanum contractum natura Sua depraedicarunt, et

depondenium ab auctoritato humana seu positica quoad personas et rationem illius contrahendi. Id liquet tum ex Calvino, qui

divinam matrimonii institutionem comparat eum agricultura et arto sutoria scribens : α Non Satis est matrimonium esse a Deo, , ut sacramentum cenSeri pOSsit; nam etiam agricultura et M s. sutoria est a Deo, nec tamen est sacramentum 21); . tumeliam ex eo, quod protestantitam pleriquo aperte doceant causas

272쪽

matrimoniales ad politicum magistratum omnino pertinere 22 i. Kemnitius vero Ecclesiae tantum tribuit respondero de casibus conscientiae, qui circa matrimonium ex verbo Dei pendent: ferro lamen leges de matrimonio, non ad Ecclesiam, sed ad

politicum principem pertinere contendit 2.3) ; idque ex prae

stituto principio, quod coniugium non Sit nisi contractus naturalis et civilis. Enim vero , Semol ac nuptiast ad ordinem civilis contractus etiam inter christianos deiectae sunt, facile fuit argumentari iuris civilis osso do illis decernere, non Solum quoad ea, quae extrinseca illis sunt, cuiusmodi consevtur dos, haereditas, successio, aliaque eiusmodi, de quibus nec nos ambigimus, sed quoad vinculum ipsum quoque, et ea quae OX vinculo pro-

manant. Exinde coeperunt prolestanteS promiSeue, aut eorum ipsorum ministris, aut coram magistralibus Sua intro coniugia,

quae firmitatem aeciperunt vi ipsius legis. Dixi vi ipue ius legis, nempe civilis, quia Cluisti ossatum : Quod eryo Deus coniunaeit

homo non separet, quibus, ut suo loco Ostendemus, perpetua indissolubilitas adstruitur matrimonii, prolestantes innumeris

pono modis cavillationibusque penitus cludunt 24 . Rosiat

22ὶ Apud Bellarm. De matrim. cap. XXXII., et post Bellarmini aetatem id ipsum propugnarunt Stryckius in Dissert. De reliquiis saeramenti in matrimo nialibus , quam sententiam sub eius praesidio Io. Philippus Odelem Halae

704. amplexus eSt , ac matrimonium nonnisi contractum civilem esse affirmavit. Cumque Loescherus in Relationibus innoae iis an T05, pag. 118. atque Her. Reinhardus in Meletomate de sanctitate matrimonii aduersus contractus mere ciuiles convicium , et Mich. Henr. Grihnerus in Dissert. De his , quae eae iure protestantium matrimoniati de reliquiis sacramenti perperam referuntur, illam doetrinam impugnassent, odelem in apologia dissertat. De reliquiis saeramenti in matrimonialibus. BrunsWich. 1716. in-4. respondit : item Boeh-merus tom. III. Iuris ecclesiastici protestantium, qui pariter dissertationem singularem edidit , De iure principum protestantium einea solemnia matrimonia ecclesiastiea. Halae 17 8. etsi hic auctor, ut videbimus, uti rem sacram atque a iudicibus ecclesiasticis decernendam spectarit coniugia.

273쪽

igitur coniugiis illa unica firmitas, quam leges civiles ipsis tri

buere voluerunt.

Ita matrimonium simpliciter civile formali ratione constitutum est lanquam corollarium neceMario profluenS OX proles

tantismi doctrina. Dixi simpliciter civile, quia olimsi passim

prolestantes coniugium suum celebrent, ut innuimus, coram suis ministris ritu religioso, cum consuetis precibus et ominali nibus , lite tamen religiosus hilus haud immutat naturam ipsius matrimonii, prout apud prolestantes receptum est. Si cnim ex eorum doctrina nuptiae non sunt nisi contractus naturalis aut civilis, nativa essentia sua, ritus ille Sacer, quo celebrationem ironiugii ipsi circumdant, more externa ceremonia PSi, quae nihil mulat in eius natura, novi quidquam nee addit, Sed in sua eonditione relinquit. Nimirum ad eum modum usupantur a prolestantibus istae ceremoniae nUplialeS Sacrae, quo USUUM

hantur, ut vidimus, ab ipsis ethnicis , si vo ex quodimi interiori naturae S usu, si Vc etiam eX antiqua traditione do divina originali matrimonii institutione. Isti aulum sacri paganici ritus non impediebant, quominus ab ullinicis haberentur nuptiae,

tum solum prohibuisse divortia prisato ausu , re non denuntiata magistrati-hus, subditque : si Quod bene notandum , ne Iudaeorum mores eae , civilibus nostrae aetatis metiamur ; n Quod alias repetit. Eadem serme scri-hit Κuinoelius in eumdem loc. Item Bein bard, System. de christot. morat. I. 5. p. 45s. Doerdelinius De Christo a legibus civiIibus ferendis alieno , in Optuseul. Theolost. pag. 75. Seqst. et ita porro. His adiiciendus incredulus Salvador , qui suas inspirationes a rationalistis interpretilius mutuatus est. Hic igitur in op .cit. Dist. des instit. de Moise tom. II. ch. 2. PoDDamio et divorte, pag. 584, concludit: α de me gardera is de prέ- is senter te divorec comme une simpla concession de . Mise aux Hebreux. et auxn circonstanees. Pui Sque, en principe , radultere et ait menaee de mort ; voilan un cas irrecusabie , qui re utra luait d'une maniere absolve. On a dii, qu'ilis no sallait pas separer ce que Dieu a uni: rien de plus juste. Mais on l'a applinque au divorce, et la conssiquence n'est pas exacte. Ce que Dieu a uniis se distingue par Ia palx , t 'ordre. te bon heur commvn , ct ce D'est potnt , cesis mariages-lli que te divo e s'adreSSe , mais bien 1 coux dout Dieu ne s'estis pas mel si , et fur tesqueis un malin esprit , exerce son innuenco. Ce legislanteur ne lieri vit dans son eode, qu'apres ravotr Iu dians Ia nature des choses

D etc. N

274쪽

prout reipsa erant, contractus naturalis ac civilis, etsi sine sormulis ullis legalibus nec coram magistralibus inirentur. Quemadmodum vero harum ceremoniarum desectus nullum intrinsecum , aut cliam eXtrinsecum nocumentum asserebat

coniugali foederi apud paganos, penes quos haud raro clandestina matrimonia contrahebantur 25 , sic pariter desectus exterioris sacri apparatus in coniugiis protestantium nihil ossicit eorumdum valori coniugiorum. 0uod si illis obstare contingat , non id repetendum est ex illo D rituum desectu , sed ex legis civilis dispositione , quae infer caeleras conditiones requisitas ad admissionem legalem ac politicam nuptiarum et hanc exigit,

ut coram ministro, aut magistratu , aut coram utroque coloe

bronlur 26 . Contra vero in Ecclesia catholica Ox fidei principio,

quod matrimonium christianorum sit Vere et proprie sacramentum a legitimo contractu insepccrabile , sit ut sacri appa-

25) CL Culacci uni obseruation. et emendation. lib. VI. c. XX. clandestianae nuptiae. edit. et t. tona. II. pag. 155. 26ὶ Ad an . usque 857. in Anglia viguit lex , qua omnes obligabantur vel coram ministro anglicano , seu ecclesiae Status , vel coram sacerdote catholieo coniugia celebrare. Cum vero dissidentes , quos vocant, id est protestantes cuiusvis sectae ab Anglicana separati communione , praesertim vero Quaequeri nonnisi aegre, ac repugnante ipsorum conscientia Se sisterent ad connubium celebrandum coram ministro anglicano , adeoque reclamarent contra hunc legis articulum, Rohertus Peel proposuit emendationem eiusdem legis , ita ut tenerentur lanium quicumque seclarii coram magistratu civili ad hoc constituto consensum suum praebere , et sic matrimonio coniungi , poSSentque praeterea coram quocumque ministro praesente una cum magistratu id ipsumessicere. Catholici vero coram sacerdote et magistratu. Post trium annorum discussionem, tandem an . 1857. eiusmodi legis emendatio admissa est ac probata. Progressu temporis declaratum praeterea est, ut possent contrahentes prius no men dare magistratui , ut inscriberetur publicis tahulis postea vero celebrare coniugium sive coram uniuscuiusque sectae ministro, Sive coram sacerdote ea

tholico , si id ipsis arriserit. Auctor opusculi Sulle te Di civili ehe riouardano Imatrimonio de' christiani. Torino 185 l. pag. 80 seqq. formam coniugii ciVilis Anglici diligentissime exponit, quae revocantur ad meram in ScriPtionem proprii nominis in tabulis publicis. Atque haec est praeclara forma , quam quidam Anglophilus ad sidera effert in comitiis Subalpinis, eamque praeserilegislationi gallicae CL camera de' deputati. Τornala dei 1. Iuglio 1852.

pag. 641. col. I.

275쪽

ratus religiosi desecius nihil ossiciat sacramenti verilali, ubi lubrotur iis in locis, in quibus Τridentinum decretum de

coniugiis clandestinis publicatum non est ; ubi Vero promulgatum fuerit, praesentia parochi requiritur ut conditio sine qua invalidum sit tum sub ratione conli actus tum sub rations sacramenti, prout in prima huius tractationis sectione exposuimuS , ac nunquam locum habet contractus seu matrimonium more civile.

Inlcrim ex dictis colligimus , in coniugiis protestantium nil aliud reperiri, nisi solum contra lum naturalem et civilem iuxta doctrinam, quam ipsi do matrimonio profitentur. Colligimus insuper, primam coniugiorum civilium originem ex haedoctrina unice esse repetendam , cum prius apud christianos essunt penitus ignota. Ex hoc lanie pseudo-politici suam derivarunt theoriam do matrimonio civili; quum tamen matrimonium

Saeramentum esse non negent, in subsidium adsciverunt di uuclionem inter sacramentum et contraclum pure ciVilem,

atque ita prolestantistam doctrinam de eotiiugio civili catholi-

eorum etiam coniugiis accommodare se pOSSe, autumarunt. Verum in eo maxime erraruut, quod tu eadem categoria et

ordine posuerint matrimonia prolestantium et catholicorum , quae tamen inter se longo spatio distant. Etenim coniugia printestantium , eX eorum doctrina , non sunt nisi meri contractus civiles , ut diximus , adeoque in ipsis non est quaerenda di linetio inter contraelum et sacramentum, quod laret absurdum, eum Sacramentum in suis nuptiis nullum agnoscant. Sed unigeinquiri polost in legitimi talem seu valorem Onfractus, aut eiuS-dem illogit imitalom seu invaliditatem, et quidem ad normam SO-lius legis sive naturalis sivo civilis. Contra Vero cum ex doctrina catholica deboat admitti matrimonii sacramentum a contractu inseparabile , prolusiantica pseudo-politicorum doctrina catholicorum coniugiis accommodari nequit. Decepti praeterea pseudo-politici in eo sunt, quod non animadverterint , in locis , in quibus publicatum est decretimaeoneilii Τridonii ni sess. XXIV. De res matrimonia omnia

276쪽

CAP. II. I E MATR. CIV. ORIG. ET PROGR. ART. II. 257

irrita esse , quae iuxta formam ab eodem constitio praeseriptam, nempe coram parocho , et duobus aut tribus testibus non fuerint celebrata. Ita vero irrita facta sunt a concilio eiusmodi matrimonia , ut prius ae directe nulla haec validitas attingorei contractum , inhiabiles ad contrahendum pereonas roddendo. duo sit ut neque tanquam civiles contraelus haberi possini catholicorum coniugia, quae coram Solis magistratibus celebron-tur. Contagiosus porro proleslanlium morbus ille est, qui in errorem et deceptionem pseudo-politicos induxit, dum eos imitari

ac sequi sibi proposuerunt ; ideoque civilis matrimonii origo

repetenda est tandem ex prolestantium doctrina , quam pSeudO- politici, nomine tenus catholici, in rem Suam male pertraxerunt.

Nec minus porspicuo matrimonii civilis ex profestantismo derivatio evincitur , spectata agendi ratione , quam ipsi sociali sunt circa coniugia. Etenim ipsi ex praestituta doctrina de matrimonio christiano , quod spectandum sit ut civilis contractus a lego principis dependens , corollaria praelica deduxerunt, quae in ea includuntur. Et sano auctores fuerunt principibus: Primo ut tolleretur a matrimonio omnimoda illa firmitas , quae hactenus viguerat in Ecclesia catholica. Ρlures illico assignarunt divortii persecti causas , cuiusmodi sunt adulterium , assectata coniugis absentia , crimen haeresis suo modo , ut patet , intellectae ae iudicatae ), molesta cohabitalio , aliaeque

Harum porro causarum dis ussionem et iudicium magna saltum ex parto dimiserunt magistratibus seu tribunalibus civilibus ; quae quidem causae, iuxta doctorum prolestantium Varias sententias , coarctari , aut indefinite extendi possunt.

2IJ Ex antiquioribus, qui licitum bxtra adulterii causam divortium adstruxerunt, eminent inter protestantes Leo Iudae in epistolis , quae ad calcem tomi III. Rerum Alemanniearum Goldasti habentur; Bucerus, de quo alias diximus: Io. Uiltonus et Marcus Ant. De Dominis in scripto de matrimouio , de quo Betovius in Annalib. reelesiastie. ad an. 1479. n. m. Salmasius De Foenore trapezities p. I 0-516. et Scriptum Londini 1715. editum cui lit. on essu upondiuoreement wruten for the good of both seaees. Cf. etiam Iahn Areluteologia Bibliea. Viennae 1814.

277쪽

LIB. I. SECT. ALTERA. DE MATRIM. CIVILI.

Exinde sit , ut cum eiusmodi causae sint adeo expansivae pro qualitate seu conditione contendentium , pro iudicum severitate aut benignitate , ut passim dissolutiones , seu perlaeta divortia decernantur , quod ex iam allatis documentis ostendimus , et latius adhue Ostendemus , cum sermo erit in tertio libro de indissolubilitato matrimonii 28). ΙΓc contenti erimus animadventero , quod in Britannia , ubi Severior lex hactenus viguit circa divortium , cum unica adulterii causa ad illud faciendum assignetur , quidam matrimonii peracti perlaesi sibi iuviesim adulterium permittunt, iisque tu adiunctis, ut possit legali ratione Iirobari, atque ila coniugium dissolvi 29 . Atquo ideireo lex illa , quae lata sest ad compescundum adulterium , ex hominum malitia ad illud augendum inservit 30 . Secundo, prout contingere debet , pro numero divortiorum crescit polygamia, dum, adhuc priori coniuge rivente , alia et alia superinducitur. Id enim profluit ex declaratione persecti divortii , qua unusquisquo iuXla civilem legem liber sit ad novam ducendam uxorem , aut ad alteri nubendum marito. Siquidom lsic est finis , ob quem ciusmodi divortia decernuntur, iit, qui divortium fecerit in faeie legis, novum possit contrahere

matrimonium.

283 Interim notatu dignum est, adeo invaluisse ac invalescere in Germania facilitas divortiorum , ut in synodo protesia1ito Franco sordiensi serio actum fuerit de revocanda in statum pristinum indissolubilitato eoniugii. An hieonatus , quoad protestantes sine auctoritate, inutiles prorsus sunt. CL Universi I. Octobre cumque an. 1857. iterum in comitiis actum suerit de coercendis causis divortii , res iterum insecta est. 29ὶ CL Avogadro op. cit. Theoria det matrimonio tom. l. cap. XVI. 50ὶ Diximus : Leae haetenus viguit; nam mense Iunii an . 1857 post longam uiscussionem variasque in medium allatas emendationes. propositae legis de divortio propter adulterium demum clausula in comitiis superioribus, s seu quae dieunt Lor Isin, probata fuit, qua statuitur divortium propter adulterium ita fieri posse , ut, Soluto coniugio. uterque coniux possit alias nuptias eelebrare, et quidem ister adulterum et adulteram. Cf. Unim a s 2. Ivin. 18M. Nonet lamen lex est sancita. Animadversione autem dignum est, eodem tempore . quo in comitiis Berotinensibus agebatur de coarctandis causis divortii, in comitiis Britannicis actum fuerit de via faciliori sternenda divortiis.

278쪽

seu post legale divortium penes prolestantes obtinet, sed ipsa polygumia simultanea non est inaudita, vi cuius unus idemquo eodem tempore duas , aut ireS etiam habeat uxores. Ex quo enim facultas data est Plissippo , IIassiae Laiadgravio, duas retinendi uxores , hoc exemplum in alios perniciosam pravacimitalionis virtutem habuit, adeo ut plura oceurrant facta in protestantica historia 3 l). Haec quidem inaudita usque ad postrema haec tempora turpitudo a lege Sancita nondum est , al- lamen , ut superius Vidimus, a non paucis doctoribus protos-

l antibus adstruitur tanquam licita , nec desunt qui revera in praxim deducant. Quod si alicubi momonismus invalesecret,

procul dubio vel ab ipsa civili lego sanciri deberet 32 .

rinclicam porro hanc proleslanlium agendi rationem lan- quam a radice sua prodire ex eo, quod matrimonium unico spectetur uti contractus chulis , ambigi nequit. Haec autem

Il) Satis hic sit referre exemplum polygamiae, quod rex, evangelicus κατ' ἐξοχεν, paucis ab hinc an iis mundo praebuit. Itaque Frider. Guillelmus II. Borussiae rex, prius repudiavit uxorem suam Elisabetham Bruns iciensem , sulloeitque eius loco aliam , scilicet filiam principis Hassiae. Deinde quin hanc secundam repudiaret uxorem, Superinduxit comitissimam IVoss. Neque his contentus, vivente adhuc priore repudiata aliisque duabus, voluisset aliam ducere, sed scrupulis agitatus SuOS conSuluit pastores evangelicos , qui id ei concedere non abnuerunt. Cf. Avogadro Op. cit. p. 57. in nota. Ex his patet, quid a caeteris expectandum sit. Certe in Anglica ephemeride Ueekου rectister M. Mart. 1856. legitur iuxta versionem gallicam : α Le mois de Marsis dernier aux agsises de Livermol , te juge a constate quo les cas de bigan nate devena iunt eaeressivement non breuae ; les cas de tristam te meme , Mouis lait-it, se presentent frequemment. D 52ὶ In Unifers 11. I uillet 1856. legitur ex relatione ephemeridis Taurinensis Armonia . Mormones ac protestantes Augustae Taurinorum commorantes inter se convenisse ad obtinendum a regimine politico novum articulum in legibus , polygamiae introducendae causa. aut ad conciliandam polygamiam eum legibus Suhalpinis. Omnia ad credendum inducunt, quod velint offerre ministro De la Foresta paradigma tituli specialis introducendi in novam legem matrimonii civilis . qui contineret dispositiones , quibus Morinonibus eliam concederetur plena facultas contrahendi matrimonia iuxta principia libertatis conscientiae. Fama est, ministrum comparatum ita animo esse , ut faveat maximae cultuum libertati.

279쪽

260 LIB. I. SE . ALTERA. DE MATRIM . QVILI.

sectariorum agendi ratio ex nova do trina profecta pedetentim sese insinuavit in pseudo-politicorum animos. Hi coeperunt mmmoda admirari , quae in societatem sibi vidubantur derivariposso ex blanda et facili horum coniugiorum dissolutione, quae adeo favet cupiditatibus , ac domum illam etiam inter catholicos propagare omni studio curarunt. Itaque constat non aliunde , quam a prolestantismo, originem nuptiarum civilium

Remanet, ut hoc ipsum nunc deniquo confirmemus ex indole Seu charactere eorum, qiu maximo horum coniugiorum civilium iri catholicorum regionibus fautores et auctores sunt, aut fuerunt. Ne tamen in omnes indiscriminatim accusationem provehamus , alque calumniam importare omnibus inconsulto vide mur , praemittimus, nos de individuis singillatim sumptis minime disserere , cum neminem laedere velimus ; siquidem de re nobis sermo est , non de personis. Imo eliam ultro fatemur, non omnes lautores eiuSmodi nuptiarum proo consilio , aut proposita malitia conspirasse ad eas promovendas. Nam non semel contingit, ut unus aut alter ,. ac si lubet, non paucioliam ita so gerant ex animi levitate , atque ex apparentibus liraetextibus , qui saVeIe Videntur causae , qua de agitur , quini illime perpendant rem in seipsa sub omni respectu , praecipue vero relate ad religionem catholicam , aut saltem ad haec non advertant. Plures pariter a multitudine se trahi ac abripi patiuntur , nec proinde de his somnonem hic instituimus. Caelerum hac animadversione prae Ssa , fatendum est , harum nuptiarum fautores ac promolores ad virorum illorum classem Spectare, qui in negotio religionis indisserentismum profitentur , quique unice mundanam prosequuntur positicam , qui denique ullieismum practicum sectantur. IIi sunt qui animo pronos se exhibent in protestantismum , quem ob sapientiam prudentiamque carnalem maximi saciunt, imo et suscipiunt quidquid ab ipso prodit. Cum vero iuxta ipsos inter catholici mum ac protestantismum non intercedat nisi opinionum discrepantia , et unusquisque tuto possit suam convictionem sibi esso

280쪽

mare , quid mirum , si ita de negotiorum omnium marimo , cuiusmodi est vera religio , sentientes , prolestantismum aequi- parent , aut etiam praeferant catholicae Εeelusiao Ad haec accedit, quod isti, quod Vere statoliatras VOeaveri S, qui eoram hoc Stalus idolo se unico prosternunt atque procumbunt , hostilia contra riclesiam catholicam Sensa nutriant. Eiusmodi liomines, quos pseudo-politicorum nomine constanter in huius lucubrationis decursu designavi, emancipationem , ut vocant , Stalus ab Delesia demirantur , ac nihil intentatum relinquunt, ut eam et quidem plenam perfectamque assequantur et ad optatissimam aliquando metam perveniant. Cum autem pro certo assumant, matrimonium rem pure civilem esse , et ad solius societatis civilis praerogativam spe lare, ex allera vero parto videant , ab Ecclesia inter sacramenta connumerari .

ideo ut illud ab eiusdom Ecelesiae dominali Ono , ut ipsi loquuntur, Subtrahant, aliam neque breviorem neque aptiorem ad id ossiciendum Viam invenerunt , quam ilicoriam prolestantismi , iuxta quam matrimonium non est nisi confractus mero civilis. Hanc idem ipsi arripuerunt , et ad eius normam deinde omnes legis articulos disposuerunt et harmonice ordimurant. Ne tamen doctrinam catholicam de matrimonio omnino ac aperta fronte possumdare Viderentur , subditis catholicis indulgent, ut si velint , possint ritum religiosum adiungere nuptiis suis , olsi valide ac legitimo eoram solo magistratu civili initae censori debeant. Facile etiam eiusmodi promolores in hanc delerminationem Venerunt ex instituta comparationo intor rigidam inseribilemque Ecclesiae eatholicae doctrinam circa coniugia , ac planam et accommodam doctrinam prolestantismi. Cumque haec nunquam fixa sit ae immutabilis , fit ut facile fluetatur ad exigenti ci , ut loquuntur, actuales non solum foetolatis, sed et civium Singulorum ; contra vero quum videant doctrinam catholicam consectere so ad eiusmodi fictilias exigentias non posse , immo et desperent Ecclesiam ad concessiones faciendas permoVere , hinc huic bellum atrox indicunt , alquo ab ea matrimoniales