De matrimonio christiano libri tres auctore Io. Perrone ... Tomus 1

301쪽

ΛRUcvrils Il. - Quotquot duliherate ac positive ad legem de Matrimonio civili serendam concurrunt , reos coram Deo se gravissimi criminis constituunt.

Complexi his verbis sumus eos Omnes , qui prudentes SelenteSque operam ponunt ad ossicio dum, ut lux , de qua loquimur, proponatur , alur, sanciatur, potissimiim ubi Tridentinum deerulum publiculum est. Pol issimum inquam ; nam in aliis utilina rosionibus, lieot matrimonia more civilia sint valida, lex lamen civilis ad ea idliciens semper esset contraria Ie ribus Ecclesiae , hoc est antiquo iuri, quod talia matrimonia etsi non irritat , lumen gravissime prohibet. Potest autem quispiam pa liceps esse Voluntario consilio et adhortali Oue , in publicis prae- Sertim comitiis seu converilibus, mullo Vero mauis solemni legulique approbatione seu voto ne sultragio. IIos itaquo omnes gravissimi eoram Deo posteali reos fieri dicimus , prout voluntario deliberaleque quisque partem Suam confert. Plures sorsitan ex pseudo-politi eis ad eiusmodi enunciationem subridebunt, aut etiam caehinnis eam eXcipient. ΕSlO ; verum tamen hoc nos absterrere non debet ab adstruenda Veritate ei iusmodi in se est: nec enim impiorum risus advertere nos debet, imo nec minimum dimovere ab officio. IIuie risui nos assuevimus etiam quoad res maioris momenti. Iusuper istiusmodi irrusio , aut subsannalio eo melius comprobarot confirmaretque quod

in superiori articulo diximus , nimirum huiusmodi homines ex illis esse , qui in profundum impietatis delapsi praelicum profitentur atheismum , nullam Dei, propriae congeientiae , aut suturae vitae rationem habentes. Siquidem eXploratum est, non paucos ex his pseudololiticis ad Secretas perlinere stelas , aut quandoque etiam communismum , aut Socialismum complexos

302쪽

CAP. III. DE MATRIM. CIVILIS LEGE. ART. II. 283

0uidquid porro de hoc sit, ita nos propositam veritatem ad truimus : qui violant Ecclesiae legem; qui auctores aliis sunt, ut eam transgrediantur ; qui alios alliciunt ad statum habitualis peccati; qui alios obiici lint evidenti perieulo a ternum exilium

incurrendi ; hi profecto reos manifeste se constituunt coram Deo gravissimi scoleris. Iam Vero tales esse QOS Omnes , quos nupserreconsuimus , ita iam singulatim ostendimus. Ac l. Graviter Iae care eos , qui Ecclesiast legem Violant, eamquo maximi momenti, Videlicet in re, ex qua pondet vellegitimum honestumque coniugium, aut turpis fornicatio, nemo, ut arbitror , qui professionem christianam fateatur, poterit negare , aut oliam in dubium reVocare. Iam vero talis est Triden- lina sanctio, iuxta quam redduntur inhabiles ad eontractum incundum atque ad faciendum coniugium, qui coram parochoae duobus , aut tribus testibus non elicu rini Suum consensum, seu suum celebraverint coniugium. Duapropter qui extra hanc desinitam formam allunt arent connubium , non solum nihil oss-cerent , ut alias ostendimus, in ratione sacramonii, sed neque in ratione contraelus si vo naturalis si vo civilis ; ita ut in conseiuntino foro logi limo , aut licito uti iure coniugali non possint, ct coniugatos qui di euntur actus sint totidem actus illicili ne sornicarii , adeo tuo totidem peccata. Cum igitur lex , qua do agimus , diroelo violet hanc ecclesiasticam Sanctionem, plano consequitur eos , qui Voluntarie cooperantur huic legi statuendae qui eam proponunt promoVenique, qui Suffragio Suo concurrunt , ut illa admittatur , essici reos coram Deo gravissimi cri

2. Insuper graviter eliam illos peccare , qui alios ad violandam seu transgrediendam Ecclesiae legem inducunt in re gravi maximique momenti, qui compos rationis sit, et in Christum credat, facito debet admittere ; neque opus est sublimi ingonio implexaque ratiocinatione ut id evineatur. Νam si reum se constituit , qui actionem pravam ac iniustam ponit, innocens prinfecto non poterit censeri, qui alteri auctor est, ut eam ponat, qui alterum nempe ad eam ponendam inducit; quinimo in com-

303쪽

muni aestimaliono maioris culpae fit reus , qui alium permovet ad delinquendum, quam qui permotus ac Seductus legem tran greditur. In quovis iudicio gravius plectuntur, qui alios ad gravo lacinus patrandum inducunt, quam qui immediate delinquunt. Ratio ipsa hoc nos docet. Ita aestimatur, qui alium impellit ad furta, homicidia, seditiones , aliaque seiusmodi. Idque confirmant testimonia biblica nimis frequenter : alquo ut sistamus in argumento, quod prae manibus habemus, de iis scilicet, qui in

potestate constituli auctores Sunt populo, ut in pee alum labatur, unum ali rumVe promam in gratiam eorum , qui vestigiis prolestantium insistentes fingunt so unice Seripturarum nuclinritale permoveri. Passim arguitur Ieroboam non solum quia

peccavit sed etiam quia peccare fecit Israel T); idipsum legimus de Amri, Achab, aliisque regibus Israel, et hac de causa Deus eos saepe affixit, donec et principes ei populum unive sum dispersorii: sic enim legitur : α donee proiiceret pos an facie Sua eX eo tomporo, quo scissus est Israel a domo David, , et eonstituorunt sibi Ιoroboam filium Naballi , soparavit Ica roboam Israpi a Domino , et peccare eos fecit peccatum ma-- gnum 8). . Ιdipsum legitur de regibus Iuda , qui non modo praevaricatores ipsi , sed et populo univereo auctores fuerunt, ut Dei legem praeVariearetur.

Quod si isti , qui sola quandoque exempli gravitate alios S duxerunt ad peccandum , iraducuntur in Bibliis lanquam gravissimi rei eriminis , quid censendum putabimus de iis , qui appositu , lege lata , populo fideli auctores sunt, ut gravi se piaculo commacrilet per transgressionem sanctionis in re gravis adeo momonii ab Ecclesia constitulae Etenim semol lata lego, qua omnibus indiscriminalim subditis fit potestas , ut solis soconiungant civilibus nuptiis, quin ad Ecclesiam so conserant,

coramque sacerdole Se sistant , plures Semper paucioresVe reperientur, qui, conscientia posthabita , haud verentur Melasim

304쪽

praescriptum negligere , aut etiam spernere civilis statuli praesidio sussulti. Ilaquo eorum agendi ratio in legem ipsam civilem eiusque latores tanquam in causam recidit. Lego siquidem non cXiSlente, nunquam ita se gererent. Quocirca quoiquot positive

concurrunt ad eamdem legem sanciendam , quacumque demum ratione ad hunc scopum assequendum partem habuant, in causa Sunt, ut plures Sanctissimam gravissimamque Ecclesiae praescriptionem trans rodiantur.3. Ast non solum in solidum reos se reddunt omnes eius legis

aperti promotores fautoresque Ob liuiusmodi giavissimam tran greSsionein , Verum etiam ob Omnia illa erimina , quae in flatu habitualis eoncubinalus a siclis coniugibus perpetrantur, quo-lioseumquo civili lego si oti matrimonio utuntur. Nam peccata haec omnia exiliati huic legi, ac proinde auctoribus et fautoribus legis eiuralem adseribi oliam debunt. Ecquis autem haec di . numeraro valeat ' Neque id his hominibus ignorare las est: si quidem qui optimo norunt coniugalem contra lum more civilem in conscientiae soro nullius penitus esse Valoris , adeoque scientes volentos tuo his omnibus peccatis sese onerant coram Deo , qui eos in iudieiuna vocabit. . Denique reos esse quotquot alios evidenti obiiciunt periculo ineurrendi a lernum eXilium , vix probati Onc indiget. Salis estonim fidem omnem non eiurasso atque abieci SM, Ut per Se qui que intelligat, eum, qui proximum suum evidenti poriculoseiens Volensque exponit aeternae damnationis , graVissimo sce. lero Sose polluere.

ΙΙoc voro periculum evidens diximus , idquo multiplici ex e pile. Nam in tanta civium multitudine plures semper sunt in Omne malum proclives , OmniSque prorsus pudoris PN pertes , qui religionis proculeant praeeopla , uti quovis tempore et ubique locorum tristis experientia nos edocet. Horum numerus mirum in modum crescit, quum publiea praevalol dominaturque opinio do indissorontismo niquo incredulitate in religionis negotio tanquam de sapeuli civilisquo cultus progressu; quum ii, qui publicae rei elavum tractant, laclo ipso eam opinionem eonfidi

305쪽

mant solidantquo , seque hostiles religioni modis omnibus prae-

boni ; quum emissarii, quos Vocant, Seelarum nemos omnes

christianao fidei in populis praecidere connituntur iusicientesserentesque principia, quae sensum religiosum exterminant, aut extinguunt, prout aetate hac nostra fieri lugemus. In tali igitur rerum conditione , quid mirum, si plures inveniantur , qui, cum agitur de Ecclesiae legibus , eas impune praeVaricentur , pesSumdent atque :ontemnant ' Gloriae potius sibi ducunt ita se gerere, eosque irrident, qui vellent eos ab hac sentiendi agundique ratione deducere. Semel ac autem nexibus civilibus nuptialibus stiusmodi homines se irroi ierint, disseide omnino est ut ab iis sese extricent, praecipue si ad tempus aliquot absque conscientiae iam sopilao ,

diuque contemptae angore coniugum more eo uvixerint. Hinerari admodum sunt, qui de Suo Stalu tandem OXeant ac resipiscant ad bonam frugem, atque matrimonium suum eoram Ecclesia ratum faciant, seu potius vero ineant. Plerique enim , aut culpabili negligentia, aut religiosi sensus defectu, aut otiam Ecclesiae contemptu , aut timore quandoque mundano ducti,no ab eiusdem frugis hominibus parvi aestimentur, a chri liani muneris ossicio adimplendo abstinent, eivili coniugio contenti. Verum, quod adhuc deterius est, cum puellae delicatioris

conseientiao osse Soleant, non semel a perditis eiusmodi hominibus decipiuntur. Nam ut eas primum ad civiles nuptias inducant , pollicentur se post civilem aelum inituros esse coniugium coram Ecclesia ; pOSiquam Vero eOram magistratu constiterunt, non modo datam fidem non liberant, sed pugnaciter renuunt ad Ecclesiam se conferre, rali legi limiam plenumque esse coniugium , quod coram magistratu contraxerunt. Exinde sit, ut imselix ne nimis credula puella nec possit per repudium se ab illo solvero nexu, et vidua priusquam uXOr debeat permanere, eo quod lex eam cogat eonvivere et cohabitare cum Viro civiliter ducto, neque possit, renuente conscientia, Sui copiam pra bore. Hinc undique angustiis et anxietatibus maritas praemitur:

306쪽

cAP. III. . DE MATRI M. CIVILIS LEGE. ART. III. 28T

inler legem et conseientiam posita colluctatur seducta columba, quae aecipitris ungulis Stroque correpta eVadere nescit 9 . 0uod si vi devicta, aut blanditiis viri voluntati cedat, eonscientiam tamdiu vulnerat atque cruentat, quamdiu hoc in flatu perseVerat, SeSeque innumeris prope peccatis onerat, quae in legem, ac propterea in legis lautores et conditores redundant. Ι11lerim si conlingat virum , aut mulierem hoc in statu habi-iualis peccati subita morte corripit, quin prius cos poenitat admissi sceleris, citra dubium in aeternum peribunt. Quod si morbo prius tentati pedetensim ad extrema devenerint, nisi ipsi resipiscant, poenitentiaeque signa praebeant, ne matrimonium coram parocho tu privatis aedibus celebrent, aut separatio sinta falso marito, Vel a salsa uxore , corium eSi illis non posse s cramenta Ecclesiae administrari. Hine noVae angustiae , noVae diiscultates , novumque evidens periculum aeterum damnationis.

Quapropter si eveniat ut vel unus civilis matrimonii causa aeternum exilium incurrat, ecquis non Videt eos Omnes , qui positivo , ut saepius diximus, ad funestam ciusmodi causam ponendam concurrere voluerint, reos fieri huius damnationis ΤEx multiplici igitur capito constat quod a nobis positum eSt, fieri videlicet roos gravissimi coram Deo criminis quotquot deliberato animo ad logum illam proponendam , fovendam condendamque eon urrunt.

AnTlcuLus III. - Lex de Matrimonio cisili est antipolitica.

Iam animadvertimus , plerosque pseudo-politicoS , qui Promovent legem de connubiis mero civilibus, parum aut nihil

9ὶ Equidem noxi in Galliis passim , ubi eiusmodi casus acciderit, quod vir

reuuat se Sistere coram parocho ad renovandum consensum post celebratum contractum coram civili magistratu, ab aequis iudicibus declarari nullum praetidum antea consensum, ac sic discindi matrimonium pure civile. Ast praeterquam quod non semper ita sit, quod antea superandae sunt dissicultates, ut haec obtineatur sententia '

307쪽

288 LIB. I. SE T. ALTERA. DE MATRIM. CIVILI.

permoveri cauSa religionis, neque ea delerreri, quo minus caeco quodiun furore comitantur omni, qua posSmit, Ope legem illam constituere. Quocirca esiae praeterea illis causae adiiciolidae sunt, quibus eorum animus magis deterreatur. Ipsi profitentur, se Soci elatis bonum persequi, id unum prae oculis habere , hoe consociari Se vello tum in hac tum in aliis huiusmodi legibus proponendis. Utpote a populo delecti in bonum reipublicae , atque ad patriae negotia discutiunda, nec non ad ipsius utilitatem et commoda sectanda depulali , nonnisi a communi uniVe saliquo bono permoVeri possunt. Ita quidem ipsi loquuntur ac

Si igitur ostenderimus eos , qui intenti sunt ad legem urgendam , de qua est Sermo, non modo non prospicere ei consulere publico communique bono , i inmo Vero eidem penitus adV rSR-ri ; si in medium gravia asseramus ac solida rationum momenta, quibus conSlet, eam legem nullo modo , Si ad sanam posilicam

cXigatur , pOSSe probari , factum iri confidimus, ut pubi isti istinationis delegali, aut etiam, ut Vocant, repraesentiantes, sin minus ut religiosi viri, saltem ui politici ab incoeptis desinant, nec perlinaciter insistant legi illi promovendas, quae antipolitica do-

monstratur. IIoc autem eSt, qUOd Ostendero assumimus innixi nec levibus nec paucis argumentorum rationibus.

Igitur lex illa censenda dicendaque est antipolitica , quae est contra naturam et finem , quem in legibus condendis sibi prae filuere debet omnis sapiens ac prudens legislator ; quae perpetuo pugnat cum religione illa, quae in republica, cui proponitur,

dominatur; quae Statuitur contra communem sententiam; quae, ubi servaretur, induceret in morum corruptionem; quae natura

sua tondit ad dissolutionem familiae , ac societatis bono advers tur ; quae denique citius seriusve revocari debet, aut saltem ita extenuari ac temperari, ut nullum sortiatur cffectum. Τalis podiro est lex , quae sancit matrimonium simpliciter civile ; igitur ea censeri ac dici debet prorsus antipolitica.duamvis non pauca iam de nonnullis ex recensitis argumemtis disseruerimus in superioribus capitibus, placuit nihilominus

308쪽

ea omnia simul congerere , ut unico Voluli obtutu quisque possit complecti, quae legem, de qua agimus, antipoliticam ostendunt. Nonnulla praeterea adiiciemus ad pleniorem dictorum confirmationem. His ad notam praecavendam repelitionis, quae nobis impingi posset, praemissis , iam accedimus ad enumeratos a ticulos singillatim expendendos. Ac primo quidem nemo sanae mentis negaverit, antipoli licam legem illam esse habendam , quae sit . contra legum naturam , et contra sinem , quem Sapiens quisque legislator in legibus suis condendis prae oculis habere debet. Porro talem legum osso do coniugiis civilibus liquet ex eo , quod lex natura sua habere necessario debet bonum ac honestum tanquam finem sibi propositum , cum ea non sit nisi, ut ita dicam, imago ipsius rationalis naturae ac moralis, Seu potius auctoris ipsius moralis Ordinis ac rationaliS naturae , quae ex sese tendit ad bonum rationale et morale. Ecquis sane hoc ineluctabile primcipium in dubium revocaverit, eum fundamentum sit totius te.

gislationis ' Non alium prosecto sinum sibi praefigere poterit

optimus quisque legifer in codice legum Suarum condendo. Bonum Vero praecipuum morale legis est iustilia et aequitas ;ubi haec desuerit, lex utpote inutilis aut noxia vim nullam ha

bet 10 ; quod si iustitiae adversutur, non solum iniusta evadet

l0ὶ Non hic proseram ad propositum principium probandum auctoritatem thologorum omnium, qui unanimes circa illud sunt; neque institutores urgebo iurisprudentiae civilis sive catholicos sive protestantes, imo nec ethnicos ipsos , qui solo naturali lumine ducti ad ipsum constituendum conspirant; hos, inquam, omnes dimittam. Satis mihi erit adversus legis, de qua agimus, patronos adducere auctoritatem, quae plurimum penes ipsos valet, nempe Melancilionis qui cum sibi proposuisset hoc argumentum : α Reges possunt deis rebus politi eis suo iudicio decreta lacere: matrimonium est res politiea. Λ Εrgo regibus licet de eo decreta sacere suo iudicio. n ita solvit: α Brevisa responsio est; maior neganda est; reges enim nec de politicis rebus decretan suo iudicio qualiacumque condere possunt, sed debent iustas leges condere, is et sequi iudicium Dei, videlicet, ne condant leges pugnantes cum mandatis. Dei. Politica res est forense iudicium. Sed regibus non licet leges eondere,n in iudeae puniat innoeentem, sine legitima etaniιione. Habeι 3uas metasn regum potentia, nec sumat sibi licentiam contra mandata Dei aliquid eon. 26

309쪽

LIB. I. SECT. ALTERA. DE MATRIM. QVILI.

lex , neque obligationem inducet, Sed nullatenus eam servare fas erit, cum lex nequeat esse viliculum iniquitatis ; atque ideo naturam induit antipoliticam. Eiusmodi autem esse legem de coniugiis mero civilibus, facile quisque sibi persuadebit, si animadvertat, eam legem eo dirigi, ut couiugium , quod Sacramentum est, ad conditionem puri

contractus revocetur , sit minus firmum , et revocabile ad semientiam magistratuum sive ad mortem , quam Vocant, ciVilem,

quaeque per legalem fictionem aequiparatur morti naturali, Sivo per divortium perfectum, quod in pluribus rerum adiunctis necessario pronunciari deberet. Insuper, ut ostendimus , lacu, talem praeberet contrahentibus tum novaes ineundi nuptias , vivente adhue priori coniuge , quod esset inducere polygamiam saltem civilem, tum sese obstringendi ad peccata patranda apud os , qui civile solum coniugium facerent, ac saepe etiam reluctantem cogendi ad perseverandum in statu habitualis peccati, uti pariter vidimus. Quae quidem omnia sunt contra politieum bonum, contra honestatem et Sanam ethicen , immo et contra iustitiam. Cum itaque lex debeat sibi proportere bonum et honestum , ' prout eius natura exposcit et exigit , cumque non alium finem sibi obiicere possit legislator, quam societatis solicitatem , utrique autem opponatur lex de coimubiis ciVilibus, consequens est, eam , utpote contra legislationis naturam ac legislatoris finem, dicendam esse ex hoc primo capite omnino antipoliti

Secundo. Sed est praeterea haec ipsa lex antipolitica ex al-

D stituendi. Pertinent ad ipsos quoque minae coelestes: Vae vobis, qui eonditisn leges iniquas. n Haec quidem Melanchion , quae mirifice quadrant in legis ros nostros. operum reuerendi Philippi Melanehionis pars secunda, Vittembergae 1362. in o se. Defensio eonfusii sacerdotum missa ad regem Angli Pag. 17s. Quarta obiectio. Atque hic obiter adnoto Melanchionem pro eerto admittere matrimonium ad reg politicas pertinere cum pluribus aliis aetatis illius prolestantibus . etsi alii repugnent. ut videhimus, et rebus saer adnumerent. Nimirum semper ancipites fuerunt hac in re prolestantes.

310쪽

tero capito , quod perpetuo pugnet cum religione, quas in r publica vel regno dominatur. 0uidquid sentiant ae effutiam furiosi pseud poli lici et inereduli homines , vel ipso communis

Sensus suadet ac docet, nunquam posse eonducere ad bonum

sociotatis legem , quase apstria veluti fronte eum religione coham rem non possit, quam regnum vel respublica profitetur U). Nam olsi quaesibet sociolas alat iugitor in sinu homines orioges,

libertinos atquo perversos, quos Vere evomero dixeris infornum ad me totalis ipsius ruinam, ad malorum exilium et scandalum, norumque exercitationem : verumtamen populus ubi in uni-Versum speeletur, nunquam ex perditis eiusmodi ae saeis o- sis hominibus coalescit atque constituitur. Poterit quidem multitudo esse Iii t: is minusve religiosa , plus minusve ab officio desciscere , ni tamen religiosus sensus in Da prorsus non eXstinguitur , immo iugiter virescit in animis observantia ot obsoquium erga illam religionum , in qua a teneris unguiculis insibtula et alta est. Si propterea proponatur, aut condatur lex, quae sit religioni contraria, fieri non potest quin excitetur publica indignatio, atque etiam animi mersio lum contra legem ipsam, tum contra eos, qui legem illam proponunt eique patrocinantur,

multo Voro magis in eos , qui eam sanciunt.

0uod si hoc verum est, ac do qualibet religione dici potest, multo magis affirmari id debet de religione sanctissima , quaeque amorem populorum sibi vindicat, cuiusmodi est religio ea-

is in Sane si sermo sit de statu Subalpino, in Statuto costitutionali illius regni primus lite articulus legitur :α . La religione caltholica, apostolica, ro- mana e la sola religione dolio stato. D2. li re si gloria di esse re proteitore deliachiosa. Di prona vovere l'ossemran delle lassi di essa nelle materie, che alla potesta della mede sima apparien-

I magistrati suppremi veglieranno a che chi matenga it migliore accordo tralaehiesa e lo stato, ed a tal sine continueranno ad esercitare la loro autoritae giurisdigione in clo che concerne gli assari eeclesiastici secondo cho l'uso ela ragione richiedono.Quis post haec suspicatus esset, tot potuisse a comitiis subalpinis leges proPoni ac sanciri, quae evertunt plane hos ipsos iundamentales Statuti articulos