장음표시 사용
331쪽
3 2 LIB. I. SECT. ALTERA. DE MATRIM. CI' I.
gravibusque de eausis noluerint precibus aequiescere illius coucilii Patres , in quibusdam regnis saltem promulgata eSt leX , qua filii familias , qui inconsultis , Obstantibusque parentibus , matrimonium celebrarent, declarantur civilibus iuribus omnibus lum quoad successionem, tum quoad haereditatem destituti, aliisque poenis obnoxii facti sunt. Age nunc legem a positico regimine promulgari, qua coniugia mero civilia sanciantur; illico non pauci , cum stultorum infinitus sit numerus, se praecipites dabunt ad eiusmodi nuplius ineundas ingenii parentum amictio no et moestilia. Coguntur nihilominus innumeri cives iniquae legi illi se subiicere , quac ipsorum corvicibus imponitur , quod nemo negaverit lyrannidem Sapere , immo Vero et eSso quam maximam 23 . Vi praeterea eiusdem legis cogerentur fideles tanquam legit, mos filios illos admittere , quos religio, Seu catholica Ecclesia uti spurios ac nothos declarat. Et quod consequens est, lenoerentur in iisdem agnosecro privilegia omnia, quibus ab Ecclesia priVantur , quaeque tamen iisdem Vindicat lux , dum legitimas decernit civiles nuptias. Itaque respectu tum Ecclesiae , tum coniugum , tum prolis,
tum denique civium universim constat Veritas , quam enunei
is lassero i maritaggieoniratii da' figliuoli di famiglia seneta il eonsentimento de 'o genitori, come per lo pili e dannosi e disconvenevoli alle famiglie, e materian d'odio angi che di amore tra i consorii. n 25ὶ Quod si a regimine politico sanciente coniugium mere civile , lex quoquo sanciretur de nulli late coniugiorum, quae a filiis familias invitis parenti hus inirentur , non ideo omnia evitarentur incommoda ; siquiaem facillimo eiusmodi lex eludi posset, praesertim si reclamarent non alia de causa ipsis parentes obsistere , quam quod iuxta legem coniugium celebrare vellent. Nec ohstat etiam invitis parentibus posse filios familias inire nuptias ad no mam concilii Tridentini. Nam res multo dissicilior accidit, et qui eos ita coniungerent minime invenirent, Si casum excipias, quo ipsi coram parocho reluctante consensum ex impro ViSO elicerent . Et tunc pocnas gravissimas certissime incurrerent; qui vero coram magistratu civiliter nuberent , id praestarent ad legis praescriptum. Sane experientia ostendit nonnisi rarissime id eontingere ; contra vero matrimonia ei vilia passim obtinent illis in regionibus .
332쪽
cAP. III. DE MATRIM. CIVILIS LEGE ART. IV. 3 3
Vimus , nimirum legem , quae sub libertatis obtentu civilia cohonestat coniugia , in legem desinere verae libertati inimicam
de argumentis pro lege de matri aedato eivili.
Postquam coniugia ae legem, quae circa ea Versatur , Sub omni respectu expendimus , religioso , ethico , ac politico , restat ut argumenta excutiamus , quibus non ita pridem eiu dem legis sauiores adnisi sunt eam cohonestare. Quod nisi sedulo praestemus, accusare nos merito possent adversarii, unam tantum nos audisse parium, remque sub una tantum facio Spectasse , ac negleXisSe rationum momenta , quibus ii permoti fuerunt ad eam promovendam. Dissimulare autem adversariorum argumenta non est ea refellere. No vero a priori, ut aiunt, nobis eiusmodi argumenta comfingamus , eaque ex penu nOStro depromamus, nobis prπω
suimus maiori, qua fieri potuit, diligentia ea exhibere ex discussionibus , quae in Subalpinis comitiis, atquo in Subalpino praesertim senatu habitae sunt, cum de hac lego sancienda ageretur. Quum enim incredibili ardore quaestio haec suoritagitata , putandum est legis fautores uriumenta omnia validiora attulisso sive ad refellendos adversarios, sive ad ipsam legem constituendam ac consolidruidam. Haec nos sideliter semper pro viribus asseremus , plerumque verbum verbo res domus , ne quidpiam Virium ac Valoris deperdant. Nos quidem plura ex his argumentis praeoccupavimus, alia cliam directo supra refellimus : attamen abs re non erit non pauca addere , plura etiam iterare , praesertim cum ipsi adversarii eadem principia eademque argumenta toties regesserint. Oratorum nomina silentio praeterimus ), ac si quid acre dicendum nobis
sti Nobis potius gratissimum est recensere nomina eorum, qui eontra legem strenue pugnarunt; senatores saltem commemorabimus , qui eloquenter dis-
333쪽
3 4 LIB. I. SE . ALTERA. DE MATRI M. CIVILI. ART. I.
erit, id non contra personas , Sed contra errores dicta osso
Ut autem ordini ac claritati inserviamus , proposita argumenta in classes varias distribuimus , prout legem propugnant sub aspectu politico , ethico ac religioso , ac singulos articulos in paragraphos etiam dividemus, ut singillatim hinc quidem obiectio, inde vero responsio ocissis legentium subdeb
ARricuLus I. - Expenduntur argumenta pro lege sub aspectu potissimum politico.
Spiritus cultioris aetatis ac prineipia Subalpini Gubernii.
Ab eo, qui legem comitiis Subalpinis proposuit, haec prolata
suerunt : . Antiqua ac recens patriae nostrae legislatio dependonium faciunt omnino validitatem contraelus civilis matrimonii a consecratione religiosa, id eSt ab actu, in quo gubernium ac
seruerunt; fuerunt autem archiepi Scopus Vercellensis, d'Augennes , ac nobilissimi viri Stara , Robertus d'Meglio . Colli , Di Castagneto , Della Marmora. Della Torre, Pallavicino-Mossi , Sauli, Di Colubiano. 2 Ilae ipsa de causa quod nobis propoSuerimus argumenta promere ex discussionibus, quae lactae sunt circa legem de matrimonio civili in comitiis. atque in senatu, nullam rationem habuimus eorum , quae a nonnullis privatis scriptoribus hac super re exarala sunt. Nullam proinde mentionem iniecimus opusculi, quod hoc sub titulo ulgalum est : De principii rarionali e didiritto positivo intortio at matrimonio. Sanio per cli anni Silatio-Pintor deputato at par lamento sardo. Cagliari l852. Item alterius opusculi inscripti rBel matrimonio eome eontratio eivile e sacramento. Studi di Filippo fila ineri. Genova 1855. Qui furiosorum more debacchantur, deque iis seribunt, quae non callent; quibusque iure aptari poSSunt quae ait Apostolus I. Timoth. I.;6. T. α Conversi sun L in vaniloquium , Volentes esse legis doctores non intelli-n gentes neque quae loquuntur, Deque de quibus assirmant. n Verum quod magis ridiculum est, alter istorum, cum Sit sacerdos, declamat adversus eas tam elericalem, quasi ipSum Puduerit gradus sui. Adeo se abieciti caeterum nihil pene novi addunt iis, quae in comitiis et in senatu allata sunt. Idem die de aliis eiusmodi opellis eiusdem ponderis. quas negleximus.
334쪽
P. IV. DE ARGEN. PRO LEGE DE MATR. QVILI. 3l I
magistratus civiles nihil habent commune. At vero hoc consis iure non potest cum synritu, quin sentem humanitatem in haemulari aetate informat, neque cum principiis, quibu3 nostrum gulernium regitur 3). Hinc novam legem proponit, qua statuatur primo quidem, ut coniugium civiles non habeat effectus, nisi quatenus actus coniugii in regestis magistratus civilis a contrahentibus conscribatur; deinde vero ut coniugium coram civili iudico celebrari possit, quum religiosa matrimonii
consecratio locum habere non potuerit. Respomis. Duo igitur asseruntur motiva ad abrogandam antiquam recentemqtie legislationem circa matrimonium, et ad novam substituendam legem : tum videlicet spiritus, qui humanitatem seu civilem cullum aetalo hac nostra informat, tum principia, quibus novum regitur Subalpinum gubernium. Sic etiam duo proponuntur nova hac lege decernenda; alterum, quod non possint laui offectibus civilibus , quorum matrimonialis comtractus in tabulis actorum civilium non fuerit inscriptus; altorum Vero, quod hic contractus ex so solo sufficiat ad legitimum
constituendum coniugium, quoties et quacumque ex eausa actus religiosus logum habero nequiverit. In his quaedam sunt satis aperta, quaedam vero Velamine lecta. Nobis proinde onus incumbit eorum, quae aperia Suni, impietatem demonstrare, et velamen detrahere iis, quae conteguntur.
Catholicae legislationis, quae hactenus Viguit, antiquandae, eiusque in locum profestanti eao legislationis subrogandae causa prima adducitur spiritus, qui aetate hae nostra hodiernam humanitatem informat. Nimirum aliis verbis prima ratio est spiritus prolestantismi, qui invasit magnam comitiorum partem, praecipue vero leguleiorum, levissimorumque litteratorum, qui nec
335쪽
3 6 LIB. I. SE . ALTERA. DE MATRIM. CIVILI.
religionem catholieam bono noverunt, nec protestantismum, cuius spiritu incauti homines informantur. Haec, ut innuimus, satis aperto fuerunt prolata ab eo, qui novae legis Sehema prinposuit. Et sane, qui alius spiritus quam protestantismi, non quidem dogmatici, sed increduli ac negativi, potuisset homines informare, qui sub exquisitioris cultus specie non profitentur nisi religionis nomen, sod re et animo athei sunt praelici' 0ui
exprotestantismo unice mutuantur Odium contra Romanum p-tificem et contra Ecclesiam catholicam, a qua se Vindicare gestiunt , ne intersa tum catholicismum tum protestantismum de
piciunt et irrident Utiquo talis est spiritus, qui longo lateque dominatur, agente potissimum Anglicanismo, qui tum per societatis biblicae
nil liensis membra et cooperatores, tum per emissarios umdi quo dissusos pecimia potissimum animarum mereaturam e dicet, et ad perduellionem populos commovet tam religiosam quam civilem. Pessima autem haec dispositio illa est, quam exquisitioris cultus denominatione pseudo-politici cohonestant. monum ex istis est colligero, spiritum huiusmodi haud pati
posso legislationem do matrimonio christiano, prout novus legifer noster ingenue fatetur, imo et contendit; neque nos ei sinceritatem hane crimini vertimus, nosque cum illo salem logislationum catholieam cum tali spiritu nullo modo posse
Ast quis hunc induxit spiritum, quis promovet, quis dilatam
modis omnibus conuititur Τ Ιi ipsi, qui novam legem proponunt. Hi sunt, qui ova fundunt, qui ea fovent, ac demum excludunt. Spiritus exquisitioris uelatis est relativus, et cum Opinio publica immutatur. Alius fuit hic spiritus aetato rebellionis gallicae sub elapsi saeculi oritum; alius extitit sub restauratione, quam vocant; alius demum sub medium praesentis saeculi. Spiritus, qui viguit labente superiori saecula, erat volt fianismi spiritus et atheisini; sub restauratione fuit sem, christianus; huic successit spiritus prolestantismi negativi, seu rationalismi. Quocirca si lex accommodari debet spiritui poli-
336쪽
CAP. IV. DE ARGUM. PRO LEGE DE MATR. cIV. ART. I. 317
lioris aevi, ut isti contendunt, quem turbulentorum hominum Opinio praevalens ingerit, ea debuit esse alliea in epocha prima, semi-christiana in altera, prout nunc temporis debet esse profestantismo nogalivo informata. Huc nimirum 1endunt gener litu comitia Subalpina et aliquot gubernii illius moderatores. Quod si praevalustrint decursu temporis Morinonismus, communismus ae socialismiis, ut lex sit huic spiritui accommodala,
debebit patrocinari polygamiae, immo vero et communitati uxorum ad normam rei publicae, quam Ι'lulo somniavit i), et ita porro. I alis est sapientia nonnullorum conditorum legis in Subalpinis. Iamque digrossi sumus in alterum molivum novae istius instituenda0 legis ac velori sufficiendast; novile principia, qttibua regimr novum Subalpinum stubernium. Duaenam principia haec
in specie sint, nuspiam salis e XpreSSa reperi; si tamen coniecturae locus dandus est ex saetis publieis ac notoriis, quae sibi invicem raptim succedunt, Oporosum non est divinare. Videntur igitur esso Voluntas opprimendi utrumque clerum, se utarem
scilicet et regularem; expoliatio ac depraedalio honorum ocele- si trilicorum; cauta ac per gradus procedens abolitio primi con-
4ὶ Sane Plato lib. V. De republ. ubi ex professo hoc de argumetito agit, prius statuit generale principium pag. 449. α Omnia communia esse interis amicos. n quod deinde paullatim evolvit, hinc constituit pag. 452. re Veluti gregi custodes atque pastores, ita viros mulieribus praesestre; ndemum pag. 457. schema hoe legis proponit : α Horum virorum uxoresu omnes omnium communes Sunto, nulloque privatim ulli tonsuescitor. is Communes porro liberi sunto, neque pater filium, neque filius patremn agnoscito; n et iterum paullo post :α Communes esse uxores, commu-n nesque liberos : si modo fieri possit; n tum pag. 400. α Quin et laxior conti donanda est cum mulieribus congrediendi licentia; n pag. 4 , l. re Fratresn et sororps lex concedet una congredi, si sors ita tribuerit. B Nec oblivisciturritus religiosi, subdens pag. 489. α Igitur sesti quidam dies erunt legibusn constituendi, in quibus Sponsos et Sponsas congregemus, et sacra et hymni,n qui nuptiis illis conveniant, a poetis nostris in Stituantur, nuptiarum autem n numerum Magistratuum arbitrio permittimus. n Platonis opp. omnium tom. II. in sol. graec. et latin . ex interpr. Serrani, ed. Henr. Stephani 1578. Omisi turpia quam plurima, quae ibidem divinus Plato eonstituit. Isti sunt sontes, ex quibus communistae hodierni aquaA suas derivarunt.
337쪽
stilutionis articuli, quo religio catholica sola Status resigio do-elarata ost; inductio Anglicanismi temperati; compressio bonorum et evectio pessimorum, ac demum effraenis carnis licentia. Ulia sunt principia, quibus non pauci vellent fieri ducos gubernii Subalpini, cum quibus prosecto lex catholica antiqua ot recens de coniugio religioso componi nequit. Idque ingenue fatendum est. Verum qui eiusmodi principia prosilentur , meminisse duberent veteris illius ossati : quod, qui spinas serit, tribulos colligat necesse est. Hi autem tribuli criint anarchia, tumultus, perduelliones, direptio bonorum, destructio familias
0uod si seiusmodi sunt principia, quibus non pauci moderarix ellunt gubernio Subalpino, prout ex conlinenti publicoriunsactorum successione manifeste colligitur; cum impia ea sint, concludamus neeossct est, piam DSSo non posse legem, quae eum illis componi debet. At sorte norma gubernandi, cui innuit orator, ea est, quam in Senatu regius minister proposuit : . Per hanc legem duo magna principia, inquit, ius actum deducuntur; alterum, quod gubernium sino ulla, prorsus exceptione de omnibus actibus civilibus leges ferro, debeat; alterum, conscientiae libertas 5 . . At de duobus hisce magnis principiis mox plura dicemus. Interim reliquum est, ut Velum detraliamus ab iis, quae per novam legem decernenda proponuntur, sed Veluti tecta aeobvolutR. Primum est, quod non possint frui effectibus ei vilibus, quorum contractus relatus non sit in tabulas actorum civilium. Quasi nempe non alia fuerit ratio eXigendi inscriptionem eouimgii in publicis tabulis, quam statuendo, ut verum contrahatur coniugium validumque coram Solo magistratu civili. Hic non est nisi fucatus praetextus. Siquidem pluribus aliis modis, quam per legem de matrimonio civili potuisset haec inscriptio oblinori. Nam statui poterat, ut, Praeter actum religiosum, sive antea
338쪽
CAP. Tv. DE ARGUM .. PRO LEGE DE MATR. CIV. ART. I. 3lssise post, contractus coniugales omnes inscriberentur libris civilis magistratus, prout nonnullis in locis obtinet, praesertim in eodice Neapolitano 6 . Poterat provideri decernendo muliam, aut poenam contra eos, qui eiusmodi inscriptionem negligerent. Poterat constitui, ut non fruerentur effectibus civilibus, qui simultanee utrique religiosae ac ciVili obligationi non satisi coroni, praecipiendo, ut sit in Anglia, ut civilis magistratus adesset actui religioso 7 . Poterat, ut Verbo dicam, pluribus aliis modis occuri, si hic revera legis sinis praestitutus suisset. Verum valdo suit diversus : nonnisi legumentum fuit ad involvendam malitiam, quae intus latebat. Praecipuus scopus
orat non modo actum civilem a religioso discerpere; non modo dividoro contractum civilem nuptiarum a Sacramento : verum etiam tacito insinuare totam coniugii rationem in solo contractu civili adaequato consistere, ae persuadero essentiam coniugii ita constitui complerique per solum contractum civilem, ut Saer, mentum, seu ut ipsi loquuntur, actus aut ritus religiosus non
sit nisi quid accidentale, ac superveniens a lui iam in suo esse completo, adeoque possit, incolumi ipsa re, adesse aut
M Ita quidem in nonnullis regionibus cautum est, praesertim vero, ut diximus, in regno Neapolitano: attamen istud systema in prati nee paucis nee levibus incommodis obnoxium deprehenditur. Cum enim statutum suarit in eodice Neapolitano sub gravissimis poenis, ut parochi non iungant coniugia, nisi prius contrahentes exhibeant testimonium magistratus civilis; quumque ea sus quandoque occurrant, in quibus parochi ex conscientia tenentur matrimonia iungere, magistratu prorsus rei inscio, inde sit, ut vexationibus non minimis subiacere debeant. Huius codicis articulum, qui huc refertur, paulo post describemus, Ilae etiam de causa, ut antea adnotavimus. Mulinensis dux eiusmodi praescriptionem temperavit, et sic, dum obtinet sinem, incommoda omnia sustulit. D De qua tamen Anglica sorma iam animadvertimus, ei inesse pernici sum principium. quod liberum contrahentibus relinquatur coniugium suum, prout libuerit, per actum religiosum consecrare, aut omittere et quod in illo regno, quod ad paganismum magis passibus accedit, mirum non est; agi in regione catholica, in qua fide tenetur matrimonium esse Sacramentum,
339쪽
320 LIB. I. SE . ALTERA. DE MATRIM . QVILI.
lem nempe fuisse scopum huius legis proponendae aperto liquet ex altero capito, quod sanciendum proponitur. Etenim secundo loco dicebatur : in casu, quo consecratio religiosa mare monii halia potuerit locum habere, matrimonium ipsum coram iudice contrahi poterit. Quibus in verbis tolum latens virus continetur, hypocrisisque vaferrima. Nam decernitur matriminnium plenum et integrum haberi. eum coram Solo iudice laicoeelebratur, adeo ut coniuges legitimi censeri debeant, qui,
OmiSAD Sacramento, conssensum suum invicem coram laico
praebuerint, ac dummodo legis praescripto paruerint, tuto posse contrahontes negligere Sacramenti suSceptionem, utpotereremoniam paI vi nulliusvo momenti. Verum quidem est ab eo, qui legem proposuit, sermonem fiori do ensu quo consecratio religiosa haud potuerit locum habere. Hoc nimirum est quod vaserrimam hypocrisin Voc vimus ; quasi scilicos do solo casu exceptionali et eontra legisl toris montem Voluntatemque ageretur; ne generulim religiosa conso ratio maximo cordi haberetur. At si cordi ac tuo fuissothis logislatoribus ritus seu consecratio roligiosa . debuisset ob rationis partialem constitui, ratum fore contractum religiosum
illis in casibus, in quibus actus civilis haud potuerit locum
habere. Ast illi maximo caverunt ab hoe sanciendo, quia contrarius omnino erat legis Statuendae Scopus, nempe ut actus seu contractus civilis ad exclusionem consecrationis religiosae nari-ciretur.
Praeterea non agi in hoc legis schemalo do solis easibus exceptionalibus, cum actus religiosus locum habero nequit, ex eo patet, quod hi legislatores in totius legis schemato nec verbum nec syllabam adiecerint de necessitate actus religiosi , proclammerintque Separationem plenam, atque independentiam omnimodam matrimonii civilis a matrimonio religioso. Quod principium cum universale sit, constat ad omno coniugium exlendi, et non ad Solos casus exceptionales
Deinde, si ex ipsorummet pseudo-politicorum doctrina coni
340쪽
CAP. IV. DE ARGUM. PRO LEGE DE MATR. CN. ART. I. 32
gium mere civile plenum persectumque in essentia sua mare, monii est, ita ut nihil ei desit, quin eiusmodi coniuges tuti in conscientia Eua esse Valeant, manifestum est, non in solis casibus exceptionalibus, sed semper hac ratione ad normam civilis legis celebrari coniugia poMe. Demum; dato etiam, quod ageretur tantum in pari docasibus exceptionalibus, eiusmodi restrictio non iam ex lego proposita dimanaret, sed unice ex conscientia subditorum. Etsi enim lex civile coniugium omnibus indiscriminatim proponat, tamen catholici, in quorum animis fides extincta adhuc non est, a ludicra illa celebratione, quae coram solo iudico laico sine actu religioso fieret, passim refugerunt. Verum per se , et ex intentione legis celebratio proposita esset regium instar, potius quam exceptionis, vel certo lapsu temporis paullatim
exceptiones fiereui commvues, atque exceptiones ess0 des,
Concludamtas itaque id quod unice verum est, sundamentum hoc, quod obtenditur ad legem istiusmodi statuendam, impietatem redolere, et hypocrisin sapere Vecta, quibus res sam cienda proponitur. s. H.
Pestilea libertas conseientiae.
Principium do conscientiae libertate unum est ex praecipuis motiVis, quae prolata sunt, et proferri solent ad legem de connubio mere civili sanciendam. Hoc asserebant deputati
plerique omnes in comitiis Subalpinis 8 ; hoc non paucisonatores urgebant 9); huic denique insistebat minister regius, cui summopere cordi erat, ut lex proposita adoptaretur l0 .