De matrimonio christiano libri tres auctore Io. Perrone ... Tomus 1

321쪽

LIB. I. SECT. ALTERA. DE MATRI M. CIVILI.

divinae providentiae universum negotium dimillil. Interim lex, quae parturiebat, fructus suos peSSimos parit, malum Sumen , quod Satum est, quaquaversuS propagatur , alqUD SUOS producit esseclus in eorum oliam pernielem , qui imprudenter illud severunt. Tunc demum pOSi plures interdum annos , quandinque etiam post secula coguntur posteri tuiquam legem e medio tollere aliamque sussicere , quae cum Ecelesiae iuribus harmonice coordinetur. Interdum Ecclesia per longam annorum seriem animo tranquillo iniuriam perseri certo considens , so Victoriam aliquando laturam esse de hominum pseudo-pol ilicorum vafritie ; nec unquam eiusmodi spes eam fusellit. Ecclesia quippo immutabilis permanet, habetque pro se secula iunixa divinis

Fundaloris sui promissis ac pol licitationibus ; hinc ad tempus quidem tacet, sed Vincit tamen l 9). Quod si tot leges utpolo Ecclesiae iura laedentes ubiquo

locorum evanuerunt, aut abrogatae et abolitae sunt, analogiaoralio nos ducit ad idem affirmandum de lege , quae statueretur in regno catholico ad sancienda matrimonia pure civilia. Ecclesia , hac in hypothesi , contra eam legem prolestaretur ;postquam Vero , ut par est, reclamaVerit ob sanctissimas sanctiones suas indigne audacterquo ab iis , qui filios suos so .

nuncupant, proculcatas , Deo committeret causam suam. Interim lex tot capitibus antipolitica , adeo non modo Ecclesias , sed ipsius populi catholici ac societatis iuribus adVeraa , a publica opinione reprobata certissime temporis tractu non solum in desuetudinem ac oblivionem tradetur , sed a logisora ipsa

potestate necessario a codice eXpungetur, cum dederit fructus suos.

19ὶ Horum , quae hic asserimus , luculentissimum exemplum uobis exhibet celeberrima conventio . quae eum apostolica sede saeta est a piissimo Austriae imperatore ac rege apostolico Francisco Iosepho an . 1855. vi cuius post an . plus minus septuaginta leges sic dictae Iosephinae , quae adeo in materia , de qua agimus, christiani coniugii ab Ecclesiae doctrina et praxi ditarmes erant, tandem abrogalae sunt. Quod quidem exemplum alii principes imitati sunt, et alii in proximo sibi imitari proposuerunt. Silentio praetereo , quae nuper in regnis Hispaniarum hac in parte gloriosae gesta sunt, ubi non paucae leges apostolicae sedi insensae pariter. an. l856. abolitae suerunt; et ita porro in regno Fuertemburgensi, in magno ducatu Badensi, et alibi passim.

322쪽

CAP. III. DE NATIUM. CIVILIS LEGE. ART. IV.

ARTicvLus IV. - Lex , quast Matrimonium civile liherlatis nomine eohonestat , in legem desinit , quae favet lyrannidi.

Vix suspicari quispiam posse Videretur, eam legem tyrannidi lavero atque adeo esse tyrannicam, quae facultatem praebet indiscriminalim omnibus civiles nuptias contrahendi, quaeque potius ad libertatem , immo vero elitim ad licentiam fovendam dirigitur. Atqui seiusmodi lex sub multiplici rospectu necesso

est lyrannica ovadat, seu sons perpetuus multiplicis vexationis violentae atque tyrannicae. Τyrannica evadet erga Ecclesiamotusque ministros; tyrannica erga coniuges , tyrannica erga prolem; tyrannim denique universim erga cives. Porro nemo ningaverit eam Iogem merito lyrannicam nuncupari, quae contra ius statuitur . t Inae conseiunii ac iura laedit , quaeque opprimit civium lilwrtatem. Atqui talem calidere legem , quae Saliciretur ad cohonestanda civilia connubia , Sic per singula recensita capita ostendere aggredimur.

Ac primo ad Ε clesiam quod attinet eiusque ministros , in

aperto res est. Etenim lex eiusmodi directe pugnat cum Ecclesiae catholicae do trina , quum validas illas statuat nuptias , quas religio tanquam irritas , nullas , ac fornicarias repellit. Dum proinde perdilae conscientiae homines , nomine tonus christiani , cas intro non verentur , iure optimo ab Ecclesia

reprobantur , ac Statutis canonicis poenis plectuntur, Saltem quoad Sacramentorum usum , a quibus arcentur. Interim civilis auctoritas huiusmodi hominibus , qui ad legis normam ma trimonium contraXerint, patrocinatur, eosque per vim defendit atque tutatur. Exinde conflictus intur civilem et coelesiasticam potestatem. Ε 'etesiac ministri , si nolint ab officio desciscere, tenentur OX munero , quod ipsis incumbit, Ecclesiae legibus Oblemperare , easque urgere ; hinc ex parto politicae auctoritatis vexationes omnigenase lucipiunt, multae , carceres , DXilia, quibus saevire solet in optimos quosque pastoros ac Sacerdotes , qui Deo obedire malunt quam hominibus. Adnititur per malerialem Vim cos cogere , ut contra propriam conseientiam agant.

323쪽

LIB. I. SE . ALTERA. DE MATRIN. CIVILI.

ac Violatores Sacrorum canonum so constituant; quo Vero isti

sortiores animo sunt, validiusque pro iustitia decertant, eo pugnaciores publi u magistratus fiunt, nullique Violentiae pareunt,

ut eos sectant, transgressoresque reddant.

Constans haec est agondi ratio pseudO-politi cortim , qui incipiunt hostiles se praebere erga catholicam Ecclesiam , Sequo adversarios eiusdem constituere ; nimirum leges prius iniquas ac iuribus Εeelusim adversantes promulgant, pOStea Vero OXeculiOIii mandaro maiori , qua possunt , Severitate Salagunt :cum autem pro munere ocelusiastiei viri soso illis lati piam murum alueum opponunt, tune polentiores magistratus nullum modum servant , furunt , insaniuntque. Eos proscindunt Ope Ophirmeridum pretio conductarum , maledictis , di cleriis , calumniis ; eos populis invisos rodit re quaVis ratione eonni tulitur ; adversus intolerantiam , quam Vocant clericalem , obstinationem, pervicaciam clamant : Sacerdolos suis proventibus cXpoliant, in carceres detrudunt , air dimique in exilium dissunt. Ita se gerunt cum Ecclesiae praeSulibus , cum par chis , cum Optimis quibusquo sacerdoti in1S : Os tanquam invasores regii iuris traducunt , ad eum modum quo lupus adversus agnum insurrexit, eo quod locum lenens inferiorem Oi , qui Superius emet pOSilus, lurbaverit aquam. Iis, qui in historinhospites plane non Sint , patebit, ea , qude distimus , ponuinam ferre historiam Porum, quase in olusnu, ii sive ri gnis si vori buspublicis quovis tempore conligerunt. Vorum opus non est ut ad praeteritorum tomporum historiam nos OuVertamUS , cum adhuc Ob Oculos habeamus, quae non ita pridem gesta sunt eum archiepiscopo Friburgensi in Bisgovia , seu in magno duentu Badmisi, nec uou eum aliis opiscopis ot Ancordolibus inducatu Nassaviensi, in Helvetia , in republica NeO-granatonsi, aliisque ditionibus , ut alia praetercum , quae annis Superioribus in regno Borrussino et alibi oculis nostris conspeXimus.l f haoe quidem nihil obstante publica fido , interposita etiam quandoquo iurisiurandi roligione do Ecclesiae catholicae iuribus

Sancte Servandis. Duiliaco by Cooste

324쪽

IIanc ipsam agendi rationem didicerunt haud pauea catholi-

eorum gubernia ; nam eadem Ecclesiae catholicae iura iuvadunt , ut ei dominentur , archiepiscopos et episcopos , qui Suae

obsequuntur conscientiae , nec non parochos , Sanctissimosque Saeerdotes bovis expoliant, torquent, VcXant, exilio mullant,

eo quod velint reddere Deo quae Dei sunt, nec ea , quae Dei

sunt, prodere CaeSari.

Dirae iistiusmodi luctae interdum per annos ac sucula perdurant , donec tandem Ecclesia sua ipsa resistentia sive potius patientia iugiter vincens plenum reserat triumphum. Attamen Vae filiis , qui moestitia sunt matris suae, tum in praesonii tum in fulvi O saeculo. Etenim eiusmodi furiosi Ecclesiae hostes bullarum instar Super aquas emergentium brevi transeunt atquc evanescunt , districtumquo iudicium apud ipsius Ecclesiae Sponsum aliquando subibunt. Interea nonne tyrannicum est, I exilesiae ministros adeo insociari , quia canonicis legibus obtemperant , Vimque conscientiae inferre , ab ossicio relinum ,

imo olim cogere ad id praestandum , quod iniquum in so est , et ab Ecclesia veritalis magistra respuitur ac reprobatur Τ Ilaque lux , quao sub obtentu libertalis civiles sancit nuptias , easque contra Ecclesiao iura luetur ac vindicat , tyrannica dicenda est

respectu Ecclesiae eiusque ministrorum. Veriun non minus tyrannica est eadem lex erga coniuges

civili tantum Modero iunctos ; quod nobis facile est ostendere. Si quidem fieri potest , ac saepe etiam sit , ut alteruter eiusmodi

coniugum ab insano illo priori amore, quo tenebatur ac mOVebatur ad civiles nuptias ineundas, se recipiat, seseque a soriacariis illis nexibus , conscientiae latratu commotus, solvero velit. Hoc in casu , si alter nolit , ac recuset etiam coram Eeclesia renovare consensum , ut coniugium legitimum fiat , civilis magistratus sentcntiae huic lavet, adeoque pars , quao se retrahere vellet contra conscientiam suam , Vi cogeretur , ut contractum civilem SerVaret, in eoque permaneret. Quapropter, reclamante conScientia, toto vitae tempore ad illos per legem adigeretur actus , quos tanquam lolidem habet peccata,

325쪽

306 LIB. I. SECT. ALTERA. DE MATRIN. CIVILI.

prout revera sunt, eaque graVisSima. Quid porro magis tyrannicum cenSeri potest , quam poenis quempiam ad peccatum adigere et compellere , et ita, ut nequeat ab eodem liberari ΤAtqui talis est lex , quae indulget coniugia mero civilia ; posυ

quam enim haec ad legis normam colubrata fuerint, politicum regimen ea tueri debet tanquam vera ac legitima connubia , nec permillere potest alterutrius Separationem , Si alter coniuX rinnuat , nec divortium sacere velit. Equidem novi, quempi m ex huius legis fautoribus insinuasse articulum, quem vocant addititium, eidem apponi posse, quod hae in liypolesi liceat vinculum suum abrumpero ei , qui vellet ritum religiosum superaddi renuente coniuge . Ast is non animadvertit ut plurimum Deminam esse , quaB eonSenSum elicem vellet coram Ecelesia , quae natura sua debilis ac infirma est , timolque se coram magistratu hunc in finem sistere ; insuper quaestiones , quae institui deberent , temporis moram eX- poseunt atque impensas , antequam ad Sententiam separationis

doveniatur. Interim ipsa molestias ac vexationes patitur , quid igitur eo temporis intervallo aget, aut quomodo se geret Deindo eiusmodi clausula nonne foret legis ipsius daninalio , tum quia laeto ipso ostenderetur, in dubium revocari legi limit lem civilium nuptiarum ; tum quia eariimdom dissolubilitatem lex ipsa decerneret Hoc igitur effugium legem hanc a nequitia non solveret , sed solum imprudentiam legislatoris palosaceret. Praetorea , si qui horum , qui inierint ciViles nuptias , serunt eam suam coniunctionem , quam optimo norunt nullius esse

vitaris , vellent dissolvere , sequo cum altera coniugo legitimo sanctoquo vitaculo obstringere , ii per legem , quae civilia saueitconiugia , insita liberiato ad verum matrimonium ineundum in facio Ecclesiae privantur. Nam lex in foro suo uti legitimum habet civilo coniugium , ideoque exceptis divortii causis ab eadem lego statutis , Violationem connubii coram magistratu initi nunquam permittet, aut aliquando permittere poterit, si sibi cohaerere velit; civiles nimirum magistratus sententiam dicent adversus eum , qui sine causa diVortii a lego statuta re-

326쪽

CAP. III. DE MATRIM. CIVILIS LEGE. ART. IV. 307

sipiscere contenderet. ΙΙinc apparet , quomodo lex sanciens civilia coniugia vim inserat conscientiao, libertatem tollat logitimo nubendi in laeto Ecclesiae , ac proinde consulendi propriis saluti. Maius robur idem argumentum acquirit ex co , quod lex per fictionem legalem abstrahat ac praescindat a religione , scilicet ab Ecclesia catholica , in suis articulis. Quo sit, ut nec recognoscat impedimenta ab Ecclesia mi Stiluta , ac noVa , quae ab Ecclesia non admittuntur , substituat. Si proinde aliquis nuptiale foedus civile inierit cum aliquo impedimentorum canonicorum, quae matrimonium dirimunt , quod postea detegat, evidens ost , eum non posse in celebrato coniugio permanere , etiam hoc ex capite , irrito ae nullo. Magistratus Vero , qui ad normam legis eiusmodi impedimentum minimo admittit,

iterum eum coget ad initum servandum coniugium eontra eiusdem conscientiae dictamen, adeoque tandem lyrannica eVadat lex ne esse est erga ipsos coniuges.

Domum si quis , non quidem Veri matrimonii ineundi causa, sed solius libertatis recuperandae amore contenderet, se ab illo iugo subtrahere , sub quo a sola lege civili tenetur , quam scit nullius esse valoris , iste , altera parte obnitente , profecto idemcere nullo modo posset. Insolens autem non est homines reperire , qui cum cupiditatis aestu abrepti inconsiderale imprudenterquo se coniugio copulaverint , post aliquod tempus inique serant vincula, in quae se iniecerunt, aut quia in coniuge, ut paulo ante animadvertimus, detegunt desectus ac vitia, quae ipsos prius latebant; aut quia angustias rei familiaris experium tur prius incompertas ; aut alia quavis de causa. At vero quantumvis maxime velint a siclo vinculo sese dissolvore ac in libo talem asserere , coguntur tamen inviti sub iugo , quod doles-lantur , degere ac vitam infelicem ducere. Quo nihil iniquius , magisque libertali contrarium singi polos, ratione habita Iudieri illius consensus, quem vi solius legis civilis praesti

terunt.

Nec obest idem accidere posse post legitimum nuptiale foedus,

327쪽

LIB. I. SE . ALTERA. DE MATRIN. CIVILI.

quod coram Ecelesia initum suerit. Nam multiplex disparitas

interponitur ; primo siquidem contrahentes norunt se recipero Sacramentum , quod indissolubilo est iuxta Ecclesiae doctrinam ex divina institutione ; nil vero tale in coniugio mere civili reperitur , imo probe norunt huiusmodi contractum ex eiusdem Ecclesiae doctrina nullum prorsus ac irritum fuisse et esse. Secundo , Sacramento gratia coniuncta est, qua adiuti fideles plures possunt dissicultates superare , quae matrimonium comitantur eique sunt insitae , cui si obsequantur, levius eas ferunt, seu patienter tolerant, nec sine meritorum laenore ; at in contractu puro civili, cui religio est omnino extranea , imo quem damnat ac dolestatur , non eSt quod gratiam quaeramus ; quin potius qui sic contrahunt, divinae indignationi subiiciuntur , Dei quo iram in se concitant ob habituale peccatum , cui se obligant. Tertio , qui coram Ecclesia matrimonium contrahunt, edocti sunt, se in perpetuum devincire ex comperta Dei voluntate , qui constituit foedus istud usque ad alterutrius coniugis Obilum duraturum , quavis superveniente dissicultato ; contravoro in coniugio unice civili, eiusmodi perpetuitas ex solo legi

latoris civilis boneplacito pendet ; quia nempe regimini politico

ita placuit , cliamsi contractus nullius valoris in so sit. Durum autem arduumque est nimis in casibus penu innumeris quempiam tali subesso conditioni invito ac reluctante animo , ut quisque eX Se DXpendere poterit.

Λ1quo hoc adeo verum est , ut acatholici, qui facile adeo admittunt divortium , crimini Vertant Ecclesiae innoxibilem eius doctrinam de absoluta ac omnimoda matrimonii indissolubilitate, nulla habita ratiorio humanas imbecillitatis, totquo dissicublatum, quibus interdum coniuges urguntur. Pseudoephilosophi ac libortivi hane ipsam accusationem , Suam effecerunt, ac proinde legem ferream appellant. Nunc nos eam in ipsos advorsarios intorquemus , atque ila ad hominem eos perstringimus : si vobis latentibus , ac contendentibus etiam , Ecclesiae catholicae do

trina do absoluta eoniugii indissolubilitate dura ac serrea est. etiamsi illa nil aliud indicat quam Dei ipsius Voluntatem ; etiam-

328쪽

CAP. m. DE MATRIM. CIVILIS LEGE. AnT. Iv. 309

si id ipsa doceat de matrimonio , quod est Vcro et proprie Sacramentum novae legis ; etiamsi christianorum coniugiiun tot sit munitum gratiae praesidiis Q levius eiusdem onera serenda ;eliamsi ultro contrahentes in se perserenda onera illa volentes scientesque in perpetuum suscipiant; quidnam erit censendum do scenicis illis nuptiis , quae his omnibus dostitutae sunt, quae nullius in se valoris sub quovis respectu sunt, imo et reproba tae et inhonestae , atque ex sola pendent humani irreligiosique

legislatoris voluntatae Num itaque ab eius nutu et arbitrio pendero debebit si alus lot dissicultatibus obsitus , quae illum intolerabilem quandoque reddunt Τ Idque in perpetuum , si casuS OXcipias , quos legislatori placuerit statuum ad divortium laetendum ' Velis igitur nolis , fatendum est, legem , quae sancit coniugia civilia , adversari coniugum liberiali, ac fieri

etiam ex hoc capile tyrannicam.

Sed et lyrannica evadit eadem lex erga prolem. Nam ut constat ex dictis , quum ii , qui matrimonium puro civile celebrant , necessario irreligiosi sint, perdilaequo conscientiae ;hi quippo unico cupiditati explendae indulgent , alioquin nullo

modo auderent se eiusmodi nuptiali laedere illigare , hiue plerumque sit ut silii ab iis procreati , reclamantibus iuribus omnibus , de aut ethica illa ac religiosa institutione destitui , quae

vim in totam illorum vilao seriem ac rationem habet. Uliquo cum in iuniori adhuc versantur aetate , hi parvi aut nihili sa-ciunt hanc suam originem , vitiosam item irreligiosamque pM rentum erga se agendi rationem , alque exitiosum neglectum ;ast cum adoleverint , maturioremquo attigerint aetatem , nisi perversi omnino fuerint, deprehendunt malam atque olim pessimam , quam nacti Sunt , inStilulionem , ac legem incu. sint , quod in causa extiterit illius desectus , quom in se experiuntur , cuique amplius non pOSSUni Occurrere. Quod si perversi esse perseveraverint, exleges ac facinorOSi, prout plerumque accidit in mortiferis fructibus ex mortifera arbore prodeuntibus, id in aeeoplis huic legi referendum est. Nemo est qui nesciat eX paterna ac domestica educatione ple-

329쪽

3I0 LIB. I. SECΤ. ALTERA. DE MATRIM. CIVILI.

rumque dependere maxima Sallem ex parto totius Vitae conve salionem. Si initia bona suerint, si religionis virtutumque germina sala sucrint in tenellis cordibus, quamvis ad tempus emo tua videantur , semina tamen , quae hiberno , ut ita dicam , tempore iacebant veluti extincta , reviviscunt, Vi Scunt, essiorescunt , et assorunt fructum , recurrento calore. Αst qui sesul ria eiusmodi semina nunquam in se receperunt, nec germen, nec sorem , neque Ductum boni operis aliquando proferro solent. Experientia quotidiana disparis huius exitus diserimonpatefacit. Animadverterunt non pauci , quod plerique eorum, qui sub soculi olapsi exitum anto robolles motus in Galliis orti erant , atque documentis christianis enutriti fuerant , etsi, a turbine abrepti , suerint praevaricali , lamen ad bonam frugem demum Se recep runt. Contra vero ex iis , qui publieae illius vertiginis aetate viam incredulitatis ac propterea iniquitatis a pueris erant ingressi, ViX ac ne ViX quidem aliquot inventi sunt, qui meliores sensus induerint, Sanctioremque Vitam sint ampleXi. Iam vero talis est infelix eorum conditia. qui-Mascuntur DXiis , qui civili coniugio copulantur. Si enim isti nihili religion0m

ducunt, si pravo gradiuntur , Si malo Vivunt , quomodo poterunt filios suos ritu instituere , documenta pietatis instillare , Sacramentorum commendare frequentiam , aliaque eiusmodi praestare, quibus cereos quodammodo illorum animos ad virlulom forment ac sectant ' Insanum foret haec a talibus parentibus expectare. Hinc nonnisi generatio impiorum emergero poterit ex eiusmodi connubiis. Proverbium est , inquit Scriptura , . Adoles ens iuxta Viam suam, Ptiam cum senuerit, non, recedet ab ea 20 ; .lum. Perversi dissicile corriguntur 2 ). . Quapropter quamvis tales filii lubentes ex pravitate cordis sui ambulent, quia caeci Suni, neque agnoscunt quo gradiantur, nihilominus si paullo animadverterent, et in causam laniorum

330쪽

CAP. III. DE MATRI M. CIVILIS LEGE. ART. IV. 31

malorum serio inquirerent, nonne accusare IuSle possent legem

illam , tanquam eiusmodi gravis adeo infortunii originem 'Quum praeterea haud raro eiusmodi filii bonis patrimonialibus sint destituti, neque sint idonei ad honestam sibi parandam

sustentationem , quum et tabescere cogantur in rerum pene neceMariarum penuria, quomodo non UieuSabunt tyrannidis logom illam , ob quam in tantum infortunium prolapsi Sunt ΤDomum respectu civium uni Versim tyrannicam evadere eamdem legem non uno ex capilo EVincitur. Ac primo ex perturbatione familiarum , parentum , ac propinquorum. IIi enim, Sichristiani sinceri .hurrint, non poterunt Omes, qua Valeant, ratione , non damnare ac detestari abominabiles eiusmodi nuptias , atque prout in ipsis est , eis obsi Stere , ac impedire quominus contrahantur. Siquidem norunt eos , qui illas attentant , in ruinam ac perniciem animarum suarum , in detrimem tum religionis et conscientiae id praestare , atque in preceps malorum omnium proruere. Quum Vero parentibus cordi esse debeat tum animi tum corporis filiorum suorum incolumitas , iure ac merito moerore et dolore afficiuntur , si audierint filios suos aut filias in exitiosum eiusmodi laqueum se coniicere. Ex altera Vero parto , inconsulia , prout esse solet, et inconsiderataimentus mala sua aut non Videt, aut parvipendit , caeco socupiditatum aestu , imo et surore abripi sinit, nec quo pergat animadvertit; effraenes adolescentes consilia Omnia negligunt, monita et comminationes spernunt, auros Occludunt Omnibus rationiun momentis , nec aliud intendunt , nisi ut eo, quo tendunt tandem aliquando perveniant.

Rem ita identidem contingere ecquis ignorat ' Hac de causa institerunt principum oratores apud Patres Tridentinos, ut ipsi vellent impedimentum dirimens constituere ad compescendam eiusmodi filiorum familias insaniam 22). Dumn vero iussis

22ὶ CL Card. Pallavicini Deli' istoria dei concilio cli Trento lib. XXII. eap. II. n. 16. ubi legitur : α Gli ambasciadori Daneest nel giorno ventesimoquarto odi Luglio lacero una solemne richiesinat coucilio per parte dei re... s'annu,