De matrimonio christiano libri tres auctore Io. Perrone ... Tomus 1

351쪽

rent sibi et turbao , quae cis plaudebat eadem, qua illi novi s pientes , ignorantia laborans. Causa erroris turpisque hallustinationis in oti Oxtitit, quod ipsi permiscuerint libertatem conscientiao cum aversione rei mosa , seu incredulitato ac licentia. At dua istae notiones immane inter se distant. Nam prior supponit religionem et obligationeS , quae eX ea nascuntur una cum facultate libere illis satisfaciendi; posterior vero supponit irreligionem ac impiu-tatem sine ulla obligatione ex parto conscientiae quidpiani execulioni mandandi; altera proindo ad alteram so habet ullux ad lenebri R.

Sed neque misceri potest libertas conscientiue cum tolerantia sive religiosa , sive civili. Νam lolerantia religiosa in suo conceptu indicat permissionem professionis alicuius cullus diversiali eo , quem proVinciae prositentur ex. gr. iudaismi in regi nibus christianis , aut protestantismi in regionibus catholicis, adeo ut isti sivo iudaei si e protestantes nullam debeant sustinere molestiam ob suam professionem. I olerantia vero civilis significat permissionum , ut ita di eam, negativam, Vi cuius civile regimen non punit eos , qui obligationibus suis sive religiosis sive moralibus non satisfaciunt. Utraque leserantia quandoque potest esse necessaria ad vitandum malum dolorius: neutra unquam potest esse illimitata ; sioquin deberent admitti indiseriminaliin cullus omnes o iam abominabiles et immorales , necnon omnia permitti facinora , ahquo Oxcessus omnes , ad quos et fraenatae cupiditates hominus interdum rapiunt. 0i Iod nemo prosecto volet , nec ullum guhernium eiusmodi tolerantiam prosiletur. Sub Deutro aulem hoc litulo polosi lux sanciri de matrimonio

civili ; non quidem sub liliato tolerantiao religiosae quando imperium est catholicum , quia religio catholica respuit ac damnat late coniugiiam ; legislatio vero , quae harmonice cohaereat cum religione catholica , ipsum respuere pariter debet l9 .

19ὶ Quod uili riti tu cognovit ac professus est D. Portalis senior offerens concordaltιννι 1801. eorpori legislativo, et sic ipsum etatus est: α seu lques per-

352쪽

Id vero tanto magis quanto eiusmodi lex , qua permitteretur omissio illius , quem Vocant , ritus religiosi , haberet effectus positivos , prout toties animadvertimus , quibus fit ut catholicus impediatur adimplere illas obligationes , quas eius conscientia ab ipso ossiagitat, adeoquo laederetur ex dictis libertas conscientiae. Neque sub titulo tolerantiae civilis , quia hac

lege non solum permitteretur malum sine punitione, sed inferretur ; Siquidem Vocaretur matrimonium quod tale non est, cohonestaretur hoc nomine quod est per se malum , nempe Gncubinatus aut fornicatio , et sic lex illuderet cives , in errorem pertraheret turpissimum , putantus se contrahere coniugium , dum non est nisi coniunctio mero fornicaria. Ad sim-mum posset lex civilis declarare, quod tanquam minus malum permitteret, Seu toleraret concubinatum, ad evitandum maius malum. At quis non horresceret ad solam enunciationem legis

do coneubinatu civili ' Nemo certo in comitiis Subalpinis auderet oiusmodi legem proponere sanciendam 20).

Igitur , ut iam argumentum hoc absolVamVS , perperam tanta cum eontentione adducta est a legis fautoribus libertas

conscientiae ad eam cohonestandam , cuius germanum SenSumne cognoverunt quidem. Quinto. Domum expendendum remanet eX iis , quae propo fuimus , data etiam falsa ac erronea adversariorum nostrorum

liberialis conscientiae significatione , an ea componi nequeat eum lege , quae obliget ad servandum ritum religiosum in nup-n sonnes se plaindroni de ce que l'on n'a pas conserve te mariage des pretres ;n mala torsque ron admet, Ou que Pon conserue une religion , it taut se rUtern Capres ses principes. Mais s'arroget arbitrairement de perseelion ner tesvidees et les institutions religicuses, soni des pretentions contraires a la naturen des clioses. on ne pοurrail entreprendre de persectionner une religion Sansu convenit qu'elle ust vicieuse et consequemmetit sans la detruire par tesnmOyens doni On userati pour relablir. n uuamquam in aliis , ut postea vide-himus , ipse sibi constans in hoc principio non fuerit. 20) CL egregium opusculum cit. Belle Ieisi eisili ehe riguardano it ma trimonio de Cristiani, in quo tota haec theoria suse evolvitur , et ex quo D ου pauca haec delibavimus. Accepi quod eius aucior sit cl. A. RoSmini.

353쪽

LIB. I. SECT. ALTERA. DE MATRIM. CIVILI.

tiis ineundis ' Respondemus nihil esso tali composiliouo facilius. Si enim sermo sit do acatholicis , salis orit decernere ut ipsi ritum Suum Servent coram ministris suis, prout hactenus facere I SU0Verunt , actumque suum in libris magistratuum civilium inscribant. Duod si agatur de catholicis, nihil impedit, quominus statuatur, ut eontractus civilis nullius roboris sit ad offectus civiles ex eorum eoniugio oblinendos , nisi in facio Ecclesiae actus religiosus colebratus suerit, quemadmodum in quibusdam guberniis oblinet 2 l). Nihil paritor impedit quominus , nonnullis casibus exeoplis , episcopi parochos cogant , antequam nuptiis assislant ac benedicant, ut a contrahonlibus exigans documentum do actu civili eoram magistratibus Polebrato, prout in nonnullis Gallino dioecesibus ac provinci s fieri consuevit ad praecavendas molestias , si Meus fieret 22). Nihil domum impedit, quominus poenis multentur, qui civili legi non oblem- perent , quae iubet coniuges se sistere coram civili iudice sivennio sive post celebrationem coniugii ad formam ii Τridentino praescriptam. Sic sarta tecta iura civilis regiminis ut Ecclesiac servarentur , nec ulla inlurcodorei conscientiae libertatis violatio ; quia quicumque religionem positivam prosiluim , debet rcligioni suis consormari in actibus religiosis , cuiusmodi mi christianum

coniugium. Caeterum eonseionliae liberias uoti est nisi velamen ne prae-

2lὶ Ut in regno Noa politano , in cuius codiese cap. lit. De yli alti di matrimonio ita statuitur : a n matrimonio neI rotyno dolle clue Stellio non si publE- γγ gittiniam emo colobrare , cho in saecla della chiosa . secondo te forme preS-n crille dat concilio di Τremo. Gli alti dello stalo civile sono Pssendiat monteu necessarii. e precedero dehhono la celebragions det matrimonio , perchδ ilu matrimonio produca gli ess0lli civili , lanio riguardo ai coniugi , che ai diis loto figli. D Codire per Io reqno dclle due Sicilie. Napolii. 1829. par. I. Lestgi civili lib. I. cap. 5. pag. 15. Verumtamen , ut paulo ante adnotavimus . haud levia interdum ex necessitate actus praevii civilis celehrationi matrimonii incommoda provenire Soloni. 22ὶ Hoc ipsum constitutum est in aliquibus conciliis provinciali hus , quae in Gallia annis superioribus eselehrata Sunt.

354쪽

toxtus condeiidae legis huius , legislatoresquo , de quibus agimus , minus dicunt, quam reipsa intendant. Vera ratio est , quia ipsi matrimonium quoad suam substantiam non spectant nisi uti rem omnino civilem , cuius proinde dispositio plena ac integra ad civile regimen , et quidem exclusi Ve perlineat. Haedo causa ius 1 indieaut civili foro statuendi impedimonia quaevis dirimentia ; ius ad ipsum revocant iudicundi de causis matri

monialibus , decernendi divortia dia lire praestandi , prout sibi .

bonum visum suerit. Hae de causa et in eumdem finem non modo distinguunt, sed plane disrerpunt contractum coniugalema saeramento , seu, ut ipsi loquuntur, a ConSecratione religiosa, quam utileo Ecclesiast dimittunt una cum inspuellono circa dispositiones ad sacramentum rite obeundum. En quid isti velint , prout ex ipsius legis Oblato Schemate eonStat , ac non pauci

oratores et ministri ipsi regii in comitiis Subalpinis declararunt 23). Idipsum iam tonlatum fuerat a Iosepho ΙΙ. 24 . Idque

plures inlidi canonisino Austriaei superiori aetate adstruore ausi sunt 25) ; ast frustra, constantor uis obnitente Ecclesia. Νcque unquam haec, Oblinebunt legislatores Subalpini, nee

eorum canonistae , ut IO. Nepomuc. ΝUylZ , aut aSSonlatorum turba, eum haec Omnia advorsentur dogmaticis canonibus Tri

dentinis , qui immoli persistunt 26 .

tra) Cf. Senato uel regno. Tornata dei 18. Dicemii, pag. 205. col. I. item pag. 20ι. etc. 2sὶ Cs. Apologia det matrimonio eristiano . ossis Memoria erit ita canonieae potitiea per seruire di risposta vi traitato intitolato BUI'impeuimenti dirimenti it contrat o di matrimonio ne' paesi bassi austriaei seeondo sti editti dis. m. Pimperatore e ν'e Giusene II. dei 28. Settemb. l78ι. Sirashourg 1790. Cuius tamen anonymus auctor adnititur. ΙΗ iligniori sensu haec Iosephi l I. edicta interpretari. Verum hoc de argumento in insequenti libro disseremus.

25ὶ CL Rosvox, ny De matrimonio in Meles. eathol. Augustae Vindelic. 1857. tom. l. IS. 32. 15. pag. 14-l6. 26ὶ Apposite princeps de Metterni ch iis, qui eum interrogaverant circa matrimonium civile , ut in Austria sanciretur . respondit: α Messieurs, saltesn aulant de lois que uous plaira, mais it n'y a pas d 'autres lois fur te mari age , n que celles da concile de Trento et quelsques solent vos statuis. iis Seront misy, dans lout ce qu'ils auroni de contraire , la legislation de l'Εglise: Se rogatae

355쪽

Nec quidpiam obest praetextus , quem nonnulli oratores in comitiis Subalpinis in medium attulerunt , quod nempe lex civilis non possit quin violet civium conscientiam cogere eOS , qui in ritum religiosum seu sacramentum non credunt, ad illud suspiciendum ; nam nulla ratione eorum laeditur conscientia libertas , qui non credunt , cum per actum , quem putant Superfluum , non agant contra eonscientiam. Tunc solum laedere

tur, si illicitum illum haberent , quod prosocto eiusmodi homi

nes talem ritum non arbitrantur , sed ad summum ut indisserentem respuunt ac dedignantur 27). Et haec do libertale conscientiae paulo fusius persequi debuimus, eo quod columen praecipuum sit, cui omnes legis de matrimonio civili fautores innitebantur ad eam promovendam.

Distinctio civilis et christiant.

Matrimonium , ait Senatorum ulter , Spectat ad hominem , tui civem , ad christianum. ΙΙine triplex oritur ordo idearum , quae coriis sormulis conlinentur ; l. in codico rationis ; 2. in codico logum civilium ; 3. in codice religionis. Ex his principiis tela ordiri debui do matrimonii doctrina ; ac ita reapSe Se geSM-runt D'Λguusseau , Portalis, S. Augustinus, S. Thomas , Iustinianus et Napoleon. Non dol)ont confundi cisis et christianus. Lux civilis statuaturn comme uno solle de penser ii Mnesicier stir celle malistre ; oia n'a qu'a reconis nolire les institutions de I figli se . n Cf. Univers 18 Fevr. 1856. 27ὶ Quod celebriores iurisconsulit agnoverunt, inter quos D. Vaseille scribit: α Dans nos Societes civilisees, it ne laut passupposer qu'il y ait desn hommes sans croyanee religie use; et quand on sera it certa in qu'il en exis-n te, on ne deurati potnt d'egard a leue solle. Ce ne serati pas leur latre unon violence lacheuse que de les obliger a portor aux pieus des aut eis Ies ser-n menis qu'iis soni devant leur matre. n Trai te du marisse , de tu putasan emaritale et de lapuissanee paternetle. Paris 1825. Eadem habet Baslon in sua Concorda nee de tota ei viles et dea lois ecclesia1-tiques de Franee iovehant te marisse. Paris 1824. pag. 12ι. Seqq.

356쪽

oportet ad rationis normam , politices , germanumve moralis, nec inferre pedem profanum debet in sacrum religionis

Λller vero ex oratoribus adiecit: coniugium est actus essentialiter socialis ; mirum proinde est in dubium revocari posse , utrum Sintus ei vilis circa illud plena libertatae ac potestatae Maatur. Religio supervenit, atque ad coelum evehit pacta hisce in torris inita. Est potestas civilis ) , quae constituit, et est potestas nobilior ac divina, quae confirmat ac benediest. Quemadmodum naturale est nasci ac mori , atque Ecelesia his factis assistit, nec tamen immutare ea potest, sic debelassislsere nuptiis. 29 .

Respongis . Ex hac oxposita theoria unice sequitur unam eamdemque rem sub multiplici respectu spectari posse , uc per diversos conceptus apprehendi , non autem in plures res discerpi posse aut debere. Sane una eademque persona , quae eSt homo , civisi i christianus , haud potest ob triplicem hunc respectum in 'ires reales dispesci personas , quod est absurdum vel cogitare. Sic matrimonium christianorum unum atque individuum est , quod est sacramentum , neque eX eo quod Spectari possit permuniis abstractionem ac logicum eonceptum Ut contractus tiaturalis , civilis et sacramentalis , exinde Sequitur esse ires realit tes , Seu ires res ab invicem di Stinctas , multo vero minus divi-sέis aut divisibiles. Sed est unum idemquo coniugium, quod si,uctari potest ut ollicium naturae , ut Ossicium communitalis , et ut ossicium roligionis , ac sub quolibet hoc respectu allingitur a lege naturali, lege civili, et ab Ecclesia seu religione, et quidem sub respectivo Ordine; a lege naturae, ne fiat contra honestatem, quam ea exigit; a lego civili, ne contra bonum civile ac politicum

357쪽

roiluit dul ; ab Iu lesia , quae essicit ut contractus naturalis , quipsi fundamentum , legitimus sit ei Sacramento tanquam maloria inservial , Seu verius est Sacramentum ipsum , a quo contractus riepsa non distinguitur. Si itaque contraetus naturalis landamentum est coniugii christiani, et quo EceleSia, tanquam materia proxima, per a tum ipsum , quo fit, utilin' ad conficiendum sacramentum a Christo

Domino institulum , patet contractum naturalem et Sacramentum unum re constitui ac esse , nee unum ab altero dispesci utiquam posSe. Nam eX confractu fit Sacramentum , et per sacramentum actu contraelus in SUO eSSe conStituitur atque persicitur ; exinde Oritur vinculum sacrum ac indissolubile , in quo praeciso essentia matrimonii christiani consistit. Matrimonium igitur , quod aliud non est nisi eoulraelus naturalis essectus sacramentum, in solidum perlinet ad Ecclesiam , cui soli a Christo sacramentorum administratio demandala est. Corollaria , quae ex hoe inconcusso principio descendunt , suo loco explanabimus ; interim colligimus actionem legis civilis in matrimonium lotam ac unice exu infestam esse , nec illud posse ali ingere nisi Hub rospectu civili in Ordine , ut diximus , ad bonum civileos ad ollaetus civiles ; atque hoc solum est, quod ex theoria Ora toris , de qua agimus , rito consequitur , quod nemo ei denegabit. Ast lex civilis nulla ratione assicere potest id , ex quo Valor

aut nulli las pendet sive eontractus SiVe Sacramenti, quae res civilisaion est, sed conscientiae ut religionis.

Socidiali civili proinde relinquitur , quod Suum est, nempe

legeS condere , quae civiles esseclus allingant , alque eonditiones apponere , quas eiVes , qui matrimonium ineunt, servare

debeant, si illis perlaui commodis ac privilegiis velint, quae lex

largitur sese subiicientibus eisdem conditionibus, quemadmodum quovis tempore factum est. Est porro opus Vere musivum d Aguesseau , Portalis , Iustinianum , Napoleonem cum SS. Augustino et Thoma coniungere. ΙΙoc est miscere sacra profanis , et quadrata ri tundis , quum sancti metores adeo a prosanis legumlatoribus distent

358쪽

in doctrina d , matrimonio tradenda , ut eri'Onea Omnia , quibus illi mutoriam hanc infoderunt , plane evertant. Caeterum quid senserit nominatim Portalis , paulo ante adnotaVimus , estque Omnino contrarium ei quod adstruit orator noster , qui fortasse eum non conSuluit, alioquin eius non meminisset ; multo vero minus legit SS. Augustinum et Τhomam , quorum Volumina, si ipse evolvisset , nunquam pro Se advocaSSet eorum auctorii lem , uti cx dicendis idoneo loeo palebit. Utinam vero civile regimen nunquam profanum pedem , ut orator loquitur, in sacrum religionii, dominium inserreti Res proiecto longo melius progrederentur. Verum dum novilogumlatores in sanctuarium sese inserunt , et Omnia Sacra iura pervadunt , nunc scrupulo anguntur , ne si forte sub a Spe tu religioso matrimonium respiciant , in sacro religionis dominio profanum pedem sigant. IIaec agendi ratio nonnihil hypocrisis sapit. Ad id vero , quod subdit allor orator, coniugium esse a tum Ssentialiter socialem, reponimus , sub aliquo respectu id Ve-riSsimum QAsse , ne proinde quatenus coniugium in socioiale contrahitur , atque idcirco dicit aclum foetalom , non abnuimus ad principem perlinuro Suas leges constituere, quae hune uel uni prout Soeialis est, dirigant ac moderentur ne ordo publicus turbo lur, aut so telas aliquod detrimentum estpipi nequo unqu im Ecelusia id ipsis interdixit. Sed inim primitus Oniugium sit actus essonii aliter religiosus , praesertim inter christianos , do quibus agimus , et per actum religiosum in Suo eSSe constiluatur veri legitimiquo coniugii, ad Ecclesiam unice Spocuit leges condore , quae seius ossunt iam attingant, cuiusmodi est vineulum cum suis proprietatibus.

Cum igitur ex contrariis iisque salsis principiis orator hie pro sydiatur, ratio apparet quaru ipso miretur revocari in dubium, debuissol imo didero negari, ) statum civilem haud frui plena liberiale circa eoniugium ac potestate. Nos potius

iure meritoque miramur, Oratorem phristianum set catholicum dubitare potuissu , quod solius E elesiae sit confraelum coniu- Duiliam by Cooste

359쪽

Seu Sacramentum moderari, utpote rem Suam , eique

soli a Christo concreditam. Eius deceptio , atque propterea admirationis causa provenit sex sietione illa legali, quod matrimonium seorsum a religione spectari possit aut debeat. Ei modi legales fictiones multos in errorem induxorunt. Quod adiicit de religiono ad coelum evehente pacta in ter' isturata, do confirmatione et benedietione adveniente iis , quae potestas civilis constituit, mirifice quod diximus, patefacit; ipso enim supponit religionem seu sacramentum accedere Aouudiici contractui civili, quasi nempe per solum actum civilem sieret matrimonium , et Iricta rurata, ut ipse loquitur, firmaue rata esse sine Sacramento, cum reipsa sino Sacramento nulla

sint, seu nullius plane valoris. Itaque religio seu saeramentum solum ost , quod Vere constituit contractum coniugalem , et lux civilis ea reipsa est, quae aceedit ad matrimonium iam confectum eique iam in suo esse constituto adiicitur. Atque idcirco a falso , quod Vocant, supposito ipse procedit ac rati

eluatur.

Iuxta eumdem oratorem debet Ecclesia adesse matrimonio eadem ratione, qua adest nativitati ac morti , quae a natura sunt, neque ab Ecclesia pendent, nisi quatenus illas sanctificat. Ast disparitas in eo est , quod contractus naturalis ipso ovectus sit ad dignitatem sacramenti , ac in ipsa sacramenti stollatione illo tantummodo exurgit atque perficitur, adeoque ab Ecelesia omnino pendui, secus ac in nativitato et morio Onlingat.

Alitonomia ac primatuη politime potestatis et leparatio status ah Eeclesia.

Principio distinetionis inter christianum et civem amne est principium uulonomino ne primatus politicile poleStalis , Separationisquo Status ab Ecelosia. Hoc principium saepissimo ad Salietalom usque inculcatum est, quandoque sub aspeetu me

360쪽

politico quandoque sub aspectu seliam pio, ac si huiusmodi separatio religioni ipsi prodesset , non raro Sub aSpectu aperte irroligioso atque impio. Generatim plures Oratores assumpserunt, ciVilem prolestatem legem, quae matrimonii christiani validitatem assciat, per socondere posse; civilem contractum a Sacramento separari posse, atque adeo civilem potestatem, ut suam independontiam lucatur, hanc legem ferro debere. Ιmo quidam aperio fassus est , hunc esse reVera ipsius legis scopum, eam independontiam civilis potestalis asserere, quam Staius Vindiciare non Solum potest,

Verum etiam debet 30).

Quidam praeterea ex oratoribus professus est, absolutam Sovello Stalus ab Ecclesia separationem, eique propositum legis es hema visum esse nimis Ecclesiae tribuere. Media aetate, inquit, Delesia bonefica suit, inque omnia pone humana negotia auctoritatem sibi vindicavit; ast id non ex proprio iure, ae universali proveniebat, adeoque res erat temporanea. Quocirca potuit tunc temporis statuere impedimenta, aliaque eiusmodi praestare. Nunc vero potestas civilis sese vindicavit a molesta et importuna clericatus tutela. Matrimonium est principium ac materia prima vitae civilis;

princops igitur ius habet illud legibus modorandi. Quid refert, si amica potestas quondam ius istud exercuit Quod prius agebat

Ecclesia, iam nunc possumus eX nobis ipsis praeStare. Iura Praescriptionem non patiuntur 3 ).Λperiantur, inquit alius orator, Evangotia : ibi rep0rietur separatio rei temporalis a spirituali. Dalres olim alterum ab ultero distinguunt. Lex duobus innititur principiis, quae humanitaria simul Sunt et evangelica : separationi nempe rei civilis a saera, cl

10ὶ Cremera elettiva. Tornata dei 12. Giugno. 5lὶ Sonato Lil regno. Tornata dei l T. Die . pag. 98, M. 52ὶ ibid. Hare omnia desumpta sunt ox Portalis, et Boulteville ἰn discussione schematis legis de matrimonio circa codicem napoleonicum. Cf. votivi.