De matrimonio christiano libri tres auctore Io. Perrone ... Tomus 1

391쪽

eorpus ad animam, quale illud informat, regit ac moderatur. Separatio duarum societatum politicae ac religiosae est inventum, ut vidimus , Schismaticorum medii aevi, quod primum

prolestanteS acceperunt, postea Vero increduli. Quocirca sep ratio confractus civilis coniugalis a Sacramento in coniugiis christianis est commentum pseudololiticorum seculis anteactis prorsus inauditum.

Dixit quidem Christus : Regnum meum non est de hoc mundo,

id est terrenum, seu regnum moum non oSt ut regna terrena,

sed alterius plane naturae, ut patet ex contextu 78 . 0uod si antiqui populi utramque potestatem politicam et religiosam

permi Seuerunt, inde proVenit, quod supremi imperantes sibi utramque adseripserint ac Vindicaverint; Christus Vero potestatis religiosae depositarium solum sacerdotium suum secit. Nec Omillendum , non obstante illa utriusque polestatis permixtione, lamen imperatores Romanos, ut antea ostendimus, matrimonialia negotia pontificibus demandasse. ΙΙ. Altera assertio non ex sanao theologiae sonio, sed in promptuario Nopoinuceni NuytZ a HSSenda eSt, qui eam a

T8ὶ Cuius quidem interpretationis vades damus non exegelas catholicos. mullo vero minus iesultas. qui tradartiatem excitarent in Subalpiniis comitiis, uti hi dicitur. sed protestantes, imo et rationalistas quos adversarii nostri maioris faciunt. Igitur Bosen mulier senior in selioliis ad Io. XVIII. M. ita vertia Christi

enarrat: α Regnum meum non est terrenum, εῖναι εκ του κισμου, significare

n potest vel originem sumere ex his hominibus ; vel simile esse regno terreno. DUtrumque eodem redit si Sententia Spectetur. Verba lamen sequentia declarant,n magis naturam quam originem regni indieari. SenSuS: Regnum meum non ostri huius generis,cuius sunt regna. terrena, Vel ut Caesarum, statum imperii Romanin non laedit. οἱ. πηρέται. .. τοῖο 'Iουδαῖοtς. Satellites mei depugnassent, quominus v synedriο captivusὶ traderer. Haberem armatum satellitem , haberem instruc istas eopias, praesidia decertarent armi S Pro me, ne Iiidaei hoc, quod moliunturn in me, impune lacerent. nΚuinoet autem alter rationalista in eumd. loe . sic Christi verba exponit: αΛun rosellendam Iudaeorum calumniam, quod Se regem terrestrem dixisset; de-n clarat Iesum , regnum Suum non esSe terrenum, adeoque neutiquam Roman nis periculosum. ultaque melius secisset senator Subalpinus, si allegasset verba Christi Matth. ult. Data est mihi omnis potestas in eoelo et in terra ; nec non Apocat. XIX. 16. ubi de Christo scriptum est, quod sit Reae regum et Domititis domino nition.

392쪽

Latinoio, Launotus ab apostata De Dominis , hic vero rursum ab schismatieis Occhamo et Marsilio Patavino mutuatus est. Doctrina, qua asseritur qualitatem religioSσm, nempe Saer mentum supervenire et accedere matrimonio civili iam in sua essentia constituto, est una Ox thesibus a Pio IX. confictis, adeoque est salsa, et aliena a catholica doctrina, iuxta quam, uti ostendimus, matrimonii sacramentum in ipso contra tu etlper contractum inter personas legitimas persicitur. Contractus

porro legitimus haberi nequit, ubi Didentinum publicatum est,

quin consensus eliciatin' juxta formam ab eodem concilio praescriptam. IIaee est germana catholica doctrina. Contractus proinde civilis nullius valoris est in conscientiae foro , et qui eo solo utuntur larnicarii sunt.1ΙΙ. Tertia assertio nititur falsa hypothesi , quod nempe principes ethnici, et haeretici ius aliquando habuerint, aut habeant supra vinculum coniugale, quod Oratores nostri perpetuo cum ustactibus civilibus confundunt, cum tamen nimium distent. Dubium Sallem est num rectores populorum, qui umquo demum ii fuerint aut sint, infideles, haeretici, callimitet, ullum habui rint unquam, aut habeant potestatem in matrimonium in se spectatum ei que duas praecipuas proprietates; sed tota ipsorum auctoritas coarctatur ad esseclus extrinsecos ac more civiles. Etenim Deus ipSe est, qui in paradiso prolo- parentes matrimonio coniunxit, et primus praeoccupaVii quamcumque legislationem humanam, quae in posterum fieri possos, duasque, ut innuimus, proprietates praecipuas constituit eo11-

iugii, unitatem scilicet et indissolubilitatem; quibus nulla unquam polestas derogare Valuit humana 79). Indidem contractus

Tu) Quod perspicue expressit Pius VI. In suis litteris ad episeopum Agriae datis 1 l. Iul. l789. in quibus praemissa divina matrimonii institutione, ita prosequitur. R Quo maniferne patet, matrimonium vel in ipso statu natura , acn Sane ante multo quam ad proprie dicti Sacramenti dignitatem eveluuetur. v sic divinitus institutum esse, ut secunt asserat perpetuum indissolubilem liten nexum, qui proinde nulla civili lege solvi queat. Itaque licet sacramenti ra-n lio a matri mouio seiungi valeat, velut inter infideles, adhuc lamen in latin matrimonio, siquidpm verum est matrimonium, persiare debet. Omninoque

393쪽

divitio- naturalis Origineui matrimonii constituit in omnibus Adae posteris, nec a lege humana positiva dependet. Leges, quae deinceps in societate circa coniugium conStitutae Sunt, nunquam ipSum attingere in sua ualum potuerunt, sed solum eiusdem coniugii effectus in ordine ad societatem. Sane cum consensus elliciat coulraclum coniugalem, ut hic pendeat ab animo contrahentium, quomodo posset humanus legislator hunc contraclum sibi areogare, cum ab interiori voluntatis actu pem

deat, atque in potestate sit partium in conscientiae foro, sive inconcubinatu, sive in vero matrimonio degere 80

Cum igitur Christus hunc divinO-naturalem contractum ad dignitatem sacramenti evexit per adiectionem gratiae Suae , nihil ei rea seius intimam immutavit naturam , adeoque cum

nihil in hac re dederit unquam potestali principum nec ullam principes in eum penitus habuerint, aut habeant potestatem

praeter illam , quae adhuc in ipsis QSt ae pereeverat: restat, ut nullam aliam partem sibi arrogare possint ni Si eam , quae attingit esseclus exteriores ot civileS. Uuapropter christianum sacerdotium, cum sibi commissam habuerit a Christo sacramentorum administrationem, etiam in sacramentum matrimonii, quod inseparabile est a contractu legitime inito, suam potestalem uxorcuit et exereet declarando et sanciendo, quanam ratione possint fideles matrimonium valido ac licite inire , atque apponendo conditiones , sub quibuApersonae fiant habiles aut inhabiles in contrahendum. Neque maiorem peritiam theologus nOSter Ostendit, cum

M perflat perpetuus ille nexus, qui a prima origine divino iure matrimonio itan adhaeret, ut nulli subsit ei vili potestati' n 80ὶ De hoc argumento suse et ex professo agemus in altero libro. Ca terunt, si cui minus arrideat haec sententia, quam postea excultemus. in promplusemper est responsio, quod per exoclionem contractus coniugalis ad dignitatem sacramenti a Christo lactam. hoc ipso matrimonium Sacramentum a principilius sui, ractum a Christo sit, ac principes, qui profitentur religionem christianam. novam relationem erga Ecclesiam habere , quae non sinit eos in coniugii vinculum antiqua iura, si quae unquam habuerunt, conservare , ut in pluribus aliis , ut suo loco dicemus.

394쪽

auctoritalem urget caleellismi, ut evineat gratiam accedero ad matrimonium iam confoelum , ita ut illud sino sacramento consistere valeat; siquidum ipse permiscuit matrimonii desin tionem prout est Sacramentum eum sacramenti essectibus. Nam colochismi in adductis Vorbis non praebent sacramenti malin-monii definiti nom , quae alia omnino. est; sed enumstrant Osseclus , qui ex sacramento proveniunt, cuiusmodi sest gratia ad rito obeundas obligationes , quas secum fert matrim nium 81). Nullo autem modo ealechismi innuunt sacramenti rationem superaddi contractui civili, uti contendit adversarius.

Eius ideirco hypotiiosis de revelatore , qui divinitus promittat gratiam iis, qui iam fuerint coniugio copulati, non

modo non est simplex historia seu veritas , sed mera mentis eius confictio , quae non aliud sit; ulamenti1m hal, ut, quam

anticipatum olus iudicium ac imporii iam oratoris in theologicis disciplinis inordinatamque idearum eonfusionem. Sacerdolium christianum nihil sibi usurpavit , sed suncium est iugitor a pergit fungi muliore suo in matrimonii celebratione et moderatione , prout praestitit ac praoslat in caeterorum sacramentorum administrali no. Nam quamvis horum materia ut plurimum constet ex elementis naturalibus , cuiusmodi sunt aqua . panis, Vinum, oleum cle. lamen cum ea usurpat ad sacramenta conficienda , oa adhibet ut sua absquo dependentia a

civili sociolato. Civilis magistratus prologit ac luetur quidem

iura Sua , Seu itIra, quae habet, non autem ea , quaB non

habet. Nullum aulom reipsa ius hahol, quod sibi vindicet, super matrimonium christianum. IV. Quarta assertio omni paritor est fundamento destituta; nam quando christiana religio introduci coepit, invenit quidem leges civiles, sed leges invenit, quae vim lantummodo habiturint in psseclus civiles matrimonii, nempe in ordine ad societatem, ut paulo ante adnotavimus ac postea etiam data

395쪽

Opera Ostendemus , non autem quae assicerent inlimam matrimonii naturam seu vinculum , quod non est, nec DSSU PO-

tost obiectum legis humanae seu civilis. Si qua matrimonia invalide introniur , id non enascebatur ex Vi legis positiVae, sed ex vi legis naturalis, quae plures coniunctiones improbat. Si qua vero inirentur coniugia , quae iure naturae Valida eS-sent , profecto ob principum leges invalida in foro conscientiae

non reddebantur. Contra vero si quase permittebantur a legibus coniugia, quae iure naturae improbarentur, valida ob eiusmodi leges non efficiebantur. Verum dato etiam quod res adhuc incerta sit , immerito orator eam tanquam principium inconcussum ac ineluctabile assumit.

Sed et illud accedit, falsum omnino esso Delesiam legibus civilibus, quas invenit circa matrimonium , se Subiecisse. Nam etesia vel a suis primordiis propriam autonomiam patefecit, ac uti omnino independentem se gessit circa matrimonii pinliticam legislationem ; atque ut suo loco ostendemus , tum novas ac sibi proprias condidit leges , tum leges imperiales attemperavit, aut abrogavit etiam , tum si quae erant innoxiae , ne fideles civilibus destituerentur esseelibus, ac molestiam sustinerent, eas adoptando , Suas edicit, Suaque sanctione probavit. Si ita continenter se gessit riclesia, vol ab ipsis suis primordiis , profecto non ex tenebris modiae aetatis repeti haec eius agendi ratio potest 82). Verum clavus hic

est alio fixus mentibus omnium Ecclesiae impugnatorum, praesertim vero leguleiorum, quique factus est unus ex locis communibus pseudo-pesilicorum , adeoque et adversarii quo-i82ὶ Ecclesia christiana debuit necessario ab ipsis suis initiis inveniri in admodum dissicili positione respectu Iegislationis Romanae caeterarumque nationum, penes quas penetravit. ac in lacila antithesi doctrinae suae cum legi hus, quae aut Ialae erant, aut promulgabantur a principibus ethnicis. Ut enim animadvortit Doeli inger in op. et. l . cit. Hippolytus und Callistus, interdum necessario rata habere debuit matrimonia, quae a legibus infirmabantur, ac irritare ea . quae a legibus probabantur. Cuius rei exempla luculentissima Ex-hihet , quae nos asseremus, cum hoc de argumento agemus in proximo

396쪽

cum manus conserimus, qui in bello contra Ecclosiam ad idem medii aevi promptuarium confugit. V. 0uinia assertio suam habet sub aliquo respectu verit tem , quae tamen Vim nullam habet in favorem thesis propugnatae ab adversario. Verum itaquo est, matrimonium etiam

christianum , ac propterea quatenus saeramentum OSt, non mutuari valorem suum a ritu religioso, seu a consocrationeroligiosa, nempo a benedictione sacerdotali , abstrahondo ab clesiae lego, hoc enim non Solum ultro damus, Verum etiam plono contendimus. Quod in sola Sacerdotali benedigitono consistat saeramentum matrimonii, una est ex thesibus a I io IX.

spociatim positis in damnatione operum ΙO. Nepomiaconi Nuytg , adeoque sincori catholici theologi longo absunt ab hac doctrina.

Uuocirca nulla erat ratio quare minister Τaurinensis uolais proponeret , pOSSe matrimonium eonSistere sine ritu Seu confineratione religiosa. Id iamdudum noVeramus ex coniugiis elandestinis, quae sub anathematis interminationo decrevit ΤΗ- dentinum habenda osse ut vera et rata matrimonia, id ost, saeramenta , quamdiu ea Ecclesia irrita non laeserit; idipsum noscebamus ex illis omnibus rationum momentis, quae in altera huius libri sectione adduximus ad ostendendum, huius sacramenti ministros esse ipSOs contrahentes. Sed si adversarii propositio sub hoc respectu suam habet veritatem, sub alio suam praefert falsitatem, dum uempe exinde eolligit, universim valere matrimonium sub ratione contractus civilis initum. Etenim concilium Τridentinum , ad quod nos provoeat orator, in eo quem ipso per errorem canonem vocul, nos vero dicimus decretum et quidem reformationis , decernit: . qui non aliter quam praeSente parocho ... et duo-- bus aut tribus testibus matrimonium contrahere alientabunt, . eos S. Syuodus ad sic contrahendum omnino inhabitos reddit, , et huiusmodi contractus irritos et nullos esso decernit, prout . cos praesculi decreto irritos facit et Minullat. a Porro quae coram magistratu civili inuuntur nuptiae, non ineuntur praesente parocho; ergo non Sunt nuptias, nee sunt contractus Diuiti su by Cooste

397쪽

ob defeetum habilitatis ad contrahendum; sed sunt stultus otimpius ausus contra riclesiae catholicae statuta; et qui liciis hi seu nuptiis lacti cohabitant, so constituunt in statu turpis concubinatus. Ecclesia semper quidem abhorruit a nuptiis clandestinis , atque ut illicitas habuit, at nunquam , saltem lege gonorati, irritas fecit usque ad concilium Tridonlinum. At modo, velit nolit polestas civilis, sunt irrita . Sola Ecclesia

revocaro legem potest, quam tulit. 0uinimo , uti animadvertit segregius auctor, si Ecclesia decretum a se editum do irritatione eoniugioruin clandestinorum aboleret, lex de matrimonio civili , saltem saepissimo, inutilis redderetur , noe Vexari possunt parochi ob collatain vel den gulam ben0dictionem. Revocato senim coniugio ad statum pri-

Slinum, possent contrahentes per secretum consensum Sine

sacordolo et lestibus suum inire coniugium , quin gubernium id ullo modo nosceret 83). Quid ageret hoc in casu magistratus ei vilis Τ Λd summum ita nubentes civilibus iuribus

destitueret, sud matrimonium permanebit. 0uum vero essentia coniugii christiani, et propterea saera- monti a solo contrahentium consen Su pondeat , clara ratio OSi, piare ad matrimonium sussciat Sola assisloni in seu praesentia

materialis parochi, licet is sit invitus , ut interdictus, ut vult adversarius ) : intelligi iur, quare concilium Tridentinum po

euliarem nullum ritum benedictionum praescripserit, nec Veribum hal, at de necessitato consecrationis religi OSae ac unices

85ὶ Avoga dro conte della Molia, Imriea dial isti turione det matrimonio eap. XVI. pag. 199. α Ai saviori dei potere escius ivo dello stato. scribit, suin inatriinonio civit'. la chi 'sa. so volesse polrehhe giliocare ilia hollissimo 3 gi uoco, Per mostrare, comissi poco o nulla potrobbero sem a di let, ni H giungorebhero ad architeuare e dar consistenga alio loro istiui Zioni di matri-n naonio politico, se essa non avesse prima crealo it matrimonio ecclesiasticon aggiungendo riti e solemni lii alia sempli ciui det matrimonio naturale sacra umentale .... Ora I 'Pilato di late largura concessa dalla chiesa, saret, ho it torro B at potere civile it mi glior meχχo di esecligione uelle format illi civili prescrition sui sar dei codice francese tendente a dar uli' csisten Za propria at matrimonionat O , e a contrudire at giure eattolico. u

398쪽

CAP. IV. DE ARGUM. PRO LEGE DE HATR. CIV. ART. III. 379

m spectare signifieot, ut cessaret dubitatio circa matrimonia inita sola contrahentium voluntate. IIaec enim Omnia optime cohaerent cum doctrina nostra, immo Vero cum doctrina, quam semper professa est Ecclesia catholica. VI. Sexta assertio, seu potius conclusio ac peroratio dignuest praemissis. Primum quidem commiseratur ac dolet eos,

qui negligunt religionis adiumenta. ΙΙaec est hypocrisis ; dolotenim ac miseratur illorum infelicitatem, qui negligunt res, gionis praesidia in eo ipso actu, quo urget sanctionem illius legis , qua catholici solvuntur Obligalione adsciscondi sibi haud

eadem adiumenta religiosa , et eo tendit, ut oblivioni ae desuetudini tradatur actio religiosa i Deinde Vero asserit probari non posse, quod auctoritati conscientiae auctoritas coactiva sinbrogetur. At vero quis unquam est uti it subroganda esse iussa civilis logislationis auctoritali conscientiae ' Nemo unquam catholicorum id sensit aut docuit. Sed munus catholici gubornii si essistere, ut religio, quae declarata est sola totius regni religio, ab omnibus servetur, ut docet ; alioquin si impurio ac prout lubui passim violetur, actum esset de ObserVantia et Obsoquio, quod religioni debetur. In cuiusque foret arbitrio eam proculcare , profanare templa , contumeliis Saeerdoles Obruere , dies festos publicis molitionibus violare , aliaque ei mydi peragere, a quibus perversi hominus arbitrii sui moderatores non abhorrent in totius religionis contemplum ac eVerSionem. Ergo maiores nostri , qui modum posuerunt Scelestis religionis profanatoribus , eosque ad Officium , externum Sallem , pra tam dum compulerunt , suisse iudicandi sunt caeci ac superstitiosiusque ad noVam lucem , quam tandem aliquando hodierni legumlatores induxeruiit

Non fert catholicae religionis indoles , ut cogantur impii ad ea praestanda officia , quibus eos conseientia devincit , iiix luoratorem nostrum ; attamen saopissimo haoc ipsa religio subsidium adhibuit braehii saeclitaris , quod vocant, ut coactione externa quovis tempore reluctantes adiguret ad Obsequendum, atque ad OOrum compes undam auditi iam. Quid norunt novi

399쪽

isti ldgislatores de religionis indole ' Respiciant potius pro te

umlismum et anglicanismum , qui sunt exemplum, cui sese conformare Omni ope student, Videantque num principes proetostantes et anglicani cogant necne Subditos suos ad ea praestanda,

quae cuiusque status religio ab ipsis exigit 84 . Itaquo intortores quidem animi dispositiones ad rite suspiciendum saer,

mentum sola exigit conscientia , ut ad ponendos actus externos cogit , cum opus est , sanctionsi externa catholica

auctoritas 85). Nihil adlidimus do conformitate aut dissormitate principiorum logislationis liberalis cum obligatione, qua civilia obstringuntur

gubornia ad cogendos cives, ut actus externos edant, quos ab

ipsis sex poseil religio Status , quia hac de re salis diximus, cum excul remus prineipium de libertate conscientiae , seu do libertate pessime etiam agendi.

8 in Ex. gr. quo rigore cogant calliolieos ad solvendas decimas sive in Anglia sive in Hi hornis angi canis sive opisco Pis Si e aliis inferioribus ministris, etsi calli lici istoriani opsera n 'quo utantur, nec uti posSint in religionis negotio. Noli ita pridem pistor in Anglia gravissima eSt poena multatus. qui paucos panes vendiderat cuidam neceSSarios eo quod ex im Proviso ad eum p rvone rini advenae amici ui propiti liii dominica die. Vae aulem illi qui in protesian tium et anglicatioruita templis, aliquid indecori peragereti Nec in hoc sunt repro heu de uili, si phariseismum excipias , qui apud illos viget, ut patet ex pistoris exum Plo. 85J CL ciuilia ea thorica in art. qui inscribitur: It potere eoattivo stina chiratan. CXI S conda serie vol. Vt II. 34. Novem h. l8M. in quo perbelle totum hoc argumentum evolvitur adversus modernas theorias. Cf. etiam Tapa relli : Sanis teoretico di diritis naturale vol. II. di s. VlΙ. Diritis speciale. Cap. II. Soetola cristiαλια. S. II. n. 1452. ed. rom. 1855. ubi cum sibi proposuisset dissicullatem : α l a chiem e una S leto spiriturale. M Dumque non ha alcula diritto Sut materiale D resp. : α Se per foeteia spirituale intondono societis di spiriti, la premessa e salsa ; Se pol intendono foetela dire ita a sine spirituale, e falsa la conseguenZa n quod deinde suis

evolvit. Et vol. I. diss. lV. cap. IV. ari II. S. I. n. 888. re Le pene ad unqud in tal caso

possono adoprarsi contro i violatori dulla religione a proporetione della coim , non gia per sarii pii, ο denti per Draa . ma perche non turbino la sociato unita religiosa , clemento ini portantissimo cli pubblica felicilli , o colla salsii, dello doliriue collo scandalo degit esempi.

400쪽

VII. Additur , quod si verum esset matrimonium contrahi ncatholicis non posse , quin ille actus per benedictionem sacerdotalem ad gradum sacramenti evehatur , id verum esset omnibus in locis: at vero Τridentinum non viget ubique, ac porro intelligi nequit quomodo res , in qua apud ipsos catholicos habetur varietas , perlineat ad dogma vel ad disciplinam universalem , et quomodo anticatholicum esse possit in regno

Subalpino , quod alibi est plane callioli eum. Reponimus primo

oratorem omittere ea verba debuisse : per benedictionem face dotalem , ut saepius diximus. Deinde animadvorsimus , auctoritalom riclesiae in legibus ferendis matrimonialibus , atque in hac nominali in lege , pertinere ad dogma , adeoque unam hac de re apud omnes catholicos omnibus in locis esse doctrinam.

At quum ipsum concilium statuerit , ut suum doeretum ibi vim haberet , ubi certa cum forma esset publicatum , inde fit, ut iis in locis, in quibus publicatio facta non lacrit , diversa sit disciplina , ac Valida Sint ea matrimonia , quae alibi sunt invalida. Hinc intelligi potest, quomodo in regno Subalpino id possit esseunticatholicum, quod sibi catholicum est ac legitimum: et quomodo per legem de matrimonio civili dogma simul oldisdiplina in discrimen Vocentur. VIII. Denique ad ea , quac alius Orator adiecit , nempo Christum , apostolos , Patres , conellia , uno Verbo , Deum favere legi seu stare pro lege, singula, quae is fidonior assirmat nos fidentius negamus , ac iure merito , prout eX dictis , et OX iis , quae mox dicemus , abunde constat. Interea eius essalo :. Deus est nobiscum, opponimus aliud essatum quod gravissimus senator 86 eidem in ipso senatu sapienter opposuit :. Deus est cum Ecclesia : eum Ecclesia perstemus : lum Deus