장음표시 사용
41쪽
LIB. I. SE . I. DE MATRIII. SACRΛMENTO.ARTicutius lI. - Veritas Sacramenti Matrimonii ostenditur ex commuiti Scholasticorum doctrina.
Operae pretium est eXpendere, num antiquiores Scholastici a Patrum doctrina desciverint, an vero traditionis filum inseculi perrexerint germanam de veritale saeramenti matrimonii do trinam a Patribus acceptam conservare. Non enim desunt, qui eos incusent, quod ab ea defecerint Sivo Ob auli- quorum documentorum inopiam et ignorationem, sive ob neglectam antiquitatem novamque in doctrina Sacra tractanda invectam methodum , seu potius philosophandi rati nem. Idque tam clam sacramentum ipsum coniugii, tuin poli Munum circa naturam gratiae, quae per hoc Sacramentum
Nos iniurios in scholasticos eiusmodi accusatores OSSct Omnino arbitramur circa utrumque articulum; idque evincimusium a priori, tum a posteriori. - Α priori quidum, quia s. transitus a Patribus ad seliolasticos ita pedulentim laetus est,
ut se mutuo exceperint. Iam enim coeperat nova methodus
introduci, quando Patrum series nondum expleta erat 69); adeoque fieri non potuit, ut isti adeo destexerint a sanctorum Patrum institutis, ut novam intulerint doctrinam, n0que Solum diversam, sed contrariam illi quam Patres tradiderunt. Hoc certe absonum est cogitare. Alioquin in repraehensionem certissimo incurrissent.- Quia 2. constat eos in Patrum luctione non aduo hospites suisse, ut ignoraverint quae ab ipsis suerant litteris consignata. Hinc eos videmus passim ad SS. pra sertim Augustinum, Hieronymiun, Gregorium M., Ioannem
69ὶ Dixi: coeperat nova methodus introduci, nam si presse ac rigorOSO sensu loqui velimus, scholastici non coeperunt nisi post Petrum Lombardum. qui Oh editos suos quatuor libros Sententiarum, Magister sententiarum fuit nuncupatus; qui vero hos libros commentariis illustrarunt vocati sunt seho lastici respeetu magistri. Si ampliore significatione scholasticorum nomeuusurpemus, certum est quod longe ante Magistrum coeperint, cum uti vide-vimus, in notis chronologicis vel ipsum S. Bernardum praecesSerint.
42쪽
CAP. I. ART. II. DE VERITATE SACRAM. ET DOCTR. smoL. 23
hrysostomum aliosque prOVocare 70). - ia 3. nonnulli ex iis ipsis, qui huius temeratae doctrinae circa coniugium insimulantur, erant episcopi, aut praelati, qui certe ignorare non poterant id, quod erat in usu quotidiano positum, cuilis-niodi profecto erat celebratio coniugiorum ). - Uuia 4. plura ex illis, quae adhuc supersunt ritualia, in quibus ordo traditur celebrandorum coniugiorum, et in quibus aperte gratiae nubentibus a Deo datae Vel dandae sit mentio una
eum voco ipsa sacramenti, Vel aetate ipsa exarata Sunt, qua coepit scholasticorum epocha, Vel paulo anteriori. Hace autem cum assumarentur in omnibus ecclesiis ae monasteriis,ot iugiter adhiberentur, nulla ratione poterant a scholasticorum notitia subduci. Itaque exploratum est Optime compertam scholasticis suisso veram Ecclesim de sacramento matrimonii doctrinam, quin necesse ipsis fuerit ad illam sibi comparandam , Graecam, aut Syriacam, aut Chaldaicam linguam addi
cere, et eucholochia Graecorum, aut orientalium consulere.
Meoquo ad eos veluti ad manum devenit doctrina Patrum et riclesiae sensus et praSis. Nunc id ipsum ostendendum est a posteriori, allatis in medium apertis ipsorum testimoniis, quod quidem hoc o dino praestabimus: l. doctrinam scholasticorum eirca septenarium sacramentorum numerum eorumque naturam expinnemus: 2. in particulari ac nominatim do christiano coniugio id ipsum essiciemus; non quidem omnium ac Singulorum, quod nimis prolixum ac inutilo foret, Sed praecipuorum, eorum praesertim, qui hac in re quoquomodo a Vero ablusisse perhibentur, a scholasticae primordiis ad Petrum Palud, num usque testimonia aliquot insignia deseri homus. IIae r tione veluti ob oculos in tabula scholasticorum doctrinam
70ὶ Salis est manibus terere istorum volumina. ut quisque saepe suis iPSis oeulis deprehendat, passim hos Patres ab ipsis allegari pro substrata materia. 7sὶ Tales inter eaeteros fuerunt Petrus Lombardus, S. Bona entura, Durandus , Petrus Paludanus, etc.
43쪽
24 LIB. I. SECT. I. DE M TRIM. SACRAMENTO.
set traditionis continuationem a Patribus deductam habemus usque ad dimidium fers see. XIV. 72). Itaque primus qui sese offert est Hugo a S. Victore, qui praecessit aetato S. Bemardum 73 . Hic porro in op. inscripto Eruditionis Pheologicae in uaci. IV. cap. I. agit
De sacramentis in gemerali, constituitque ea septem ΘSM, de quibus singillatim pertractat tum iu hoc, tum in ins quentibus tractatibus, nste non in altero op. quod est De sacramentis sidet. Iam vero sic ipso definit sacramentum: . Sacramentum est visibilis forma invisibilis gratiae in eo. collocatae, quam sei licet confert ipsum sacramentum. Sacr . mentum, pemi, non Solum significat, sed etiam confert. illud, cuius signum est vel significatio 74 . . Igitur ex H. gone de natura sacramentorum novase legis est producere gratiam, et quidem propriam uniuscuiusque Sacramenti; cum vero inter septem sacramenta recenseat matrimonium, ergo et matrimonium suam confert gratiam, ad quam significamdam et conferendam institutum est. Verum non indigemus ratiocinatione ad hoc evincendum, cum expresse id doceat Hugo seribens: s Hoc est sacramentum magnum in Christo. ot Ecclesia 75). . Agens do matrimoniis infidelium docet,. Ea quidam esse Vera, sed non sancti Pare, nec gratiam coma feme , uti coniugia christianorum; deinde subdit: . Dicitura Veritas sacramentorum virtus et gratia spiritualis, quae in. ipsis et per ipsa saeramenta perficitur, quam Veritatem a κ cipere non possunt, qui sacramenta Dei indigne porcipi-
κ unt 76); . ut alia quamplura praeteream 77 . Nulla idcirco
Te) Hic enim pius insignisque theologus O. P. vita iunctus est an. 1542. 75ὶ Nam Hugo Victorinus extremum diem clausit die 1 . labr. an 11M; S. vero Bernardus die 20. august. 1155. 74l Tract. IV. De saer. in sen. . c. I. Opp. est. Ven. 1688. tom. III. sol. 204.
75ὶ De sacram. fidei, par XI. cap. II. sol. 209. 76 Ibid. cap. XIII. sol. 208. IT Sic pari. VIII. De saer. hanc etiam differentiam assignat Eugo inter utriusqtie , veteris ac novae legis sacramenta. α Quod quia nostra saeramenta
44쪽
CAP. I. ART. II. DE VERITATE SACRAM. EX DOCTR. SCIIOL. 25
de mente Hugonis Victorini tum circa veritatem sacramenti matrimonii, tum circa gratiam, quae per ipsum confertur, dubitatio esse pol t. Huic proximo aetato accessit Petrus Pictaviensis, vita enim functus est an . Hro , qui et ipse definivit sacramentum novas legis: . Invisibilis gratiae in eo collatae visibilis forma. Hoc ponit discrimen inter sacramenta veteris legis et novae legis, quod illa Agurarent, ista gratiam, quam Si nificant; quod septem sint sacramenta, et coniugium sexto
Magister sententiarum seu Petrus Lombardus, lib. IV. Senient. dist. 2. septem et ipse munerat novae legis Sacramenta, ac septimo loco coniugium ponit. Praemissa vero in dist. l. generali desinitione sacramenti, quod nimirum sit sacrae rei signum: preMius Vero: u Sacramentum, inquit,
. proprio dicitur, quod ita signum est gratiae Dei, et invisi- . bilis gratiae forma, ut ipsius rei similitudinem gerat et causa. sistat. Non ergo significandi tantum gratia sacramenta. instituta sunt, sed etiam sanctilicandi. . Transitum deinde laesi ad assignandum discrimen, quod interponitur inter sacramenta legis veteris et sacramenta novae legis, illudque in eo constituit, quod issa tantum, haec autem praetorea gratiam conferant, usurpans ad hoc vorha S. Augustini dicentis; . quia promittebant tantum et signisi abant, haec . autem dant salutem super Ps. LXXIII.). a Cumquo desi-nilio loti desinito competere debeat, liquet ipsum docere, tum coniugium, ut Verum proprieque Sacramentum noVae legis, a Christo institutum fuisse, uti Sacramenta reliqua, tum gratiam conferre: alioquin non discriminaretur a coniugio in vetori
lege, secus ac ipse docuerit 79). Quid igitur sibi vult, quum
μ sunt signa et eausae gratiae): illa sunt signa tantum. 0uia illa promittunt, si quod non continent, ista autem dant, quod continenl. N 783 Sententiar. par. I. c. 2. I. et 14. 79ὶ Hoc vidit S. Thomas. qui in dist. 26. qu. 2. art. 5. α Desinitio, inquit. α et dρllnitum debent converti. Sed in defiuillone sacramenti ponitur causaιιtres
45쪽
sivo iii dist. 2. sive tu diSt. 26. aistimat matrimonium postpui calum datum esse in remedium 8 Nil aliud profecto quam gratiam huius sacramenti propriam Spectare praecipue ad c litiuuidam concupiscentiam; praecipue, in praesenti nenitu insinnitalis conditione: nam idem Magister assirmat, institulum praeterea fui8Se coniugium ad mutuam coniugimi fovendam charitalem, et Sic reis e per consenSum unionem spiritualom imi morum, uti si uram coniunctionis Cluisti cum Eoolosia per cliarit itum. In hunc sinem adducit S. Augustini 10stimonium: . in nuptiis plus Valet sanctitas Sacra- . , quam Mecunditas Vculi is 80 . . Ergo nimia levitato nonnulli astirmaruIil, Magistrum Sententiariam aut non admisisso verilalom lmius Sacramenti , aut saltem denegasse per
ipsum conferri gratiam 8 l). Neque ab his rucossit Alberius M., qui in Commutat. in
monium inelusive. Uuod Vero altinet ad gratiam, ipso uti
fundamonium pusuil, . quod omnis gratia saerii enialis om. dinatur contra peccatum, postea subiicit: . 0uod omnou sacramentum Ecclosiae confert gratiam aliquam contra puc- alum, sicut est matrimonium. . Et in ari. 4. suam facit desinitionem sacramenti quam dedit Hugo: . Sacramentum est. eorporale et materiale elementum Oculis extrinseeus suppo- . silum ex Sunii tuditie repraeSenians, ex institutione significans,
. ot ex sanctilicatione inViSibilem gratiam conferens , quam deinde explanat et accommodat sacramento matrimonii 82). Alberio succedit eius discipulus scholasticorum princeps,
vi gratiae, ut in 1. dist. patuit. Ergo cum matrimonium sit sacramentum. oritκ causa gratiae. D 80ὶ Petri Lombardi epise. parisiens. Sententiarum lib. IHI, Lovan. 1.MT. dist. 26. 8lὶ inter caeteros Melchior Canus De I, is lib. VIII. cap. V. scribit :α MagiSic trunt et Durandum non refers . qui in universum opinantur. matrimonium re gratiam non conferre. o De Durando postea. s82ὶ Dpp. ed. I ugdun. l65l. i m. XVI. Floiuit autem Atherius M. an. 1265.
46쪽
CAP. I. ART. II. DE VERITΛΤΕ SACRAM. EX DOCTR. SCHOL. 22
S. Τhomas. Ut eumdum in eo Ordinem consectemur, ot ipSein 4. Sent. dist. 2. q. l. art. 2. constituit septem esse sacramenta, excurritque per singula. Disserens autem de osseaeia sacramentorum novae legis in dist . q. l. ari. 4. statuit sacramenta haec grvitam causare, ac per hoc disserro a sacramentis veteris legis, quae hanc tantummodo sigurabant.
Applieat deinceps matrimonio hanc doctrinam in 2. dist. l. s. an. l. in Solutione quaestiunculae Secundae, in qua opinionem illorum refellit, qui sentiebant in matrimonio non conferri gratiam, eo quod ordinatum lanium sit in remedium contra Concupiscentiam, ostenditque hoc remedium habori non posse sine gratia, quam confert matrimonium, atquλeoncludit: . Et ideo Magister dicit, quod matrimonium esta tantum in remedium; sed hoc eSi pe)' gratiam , quae in eo. eonfertur 83 . . Eadom repellit S. Doctor ad dist. 26. q. 2 nrt. 3. , quam ita concludit: . Definitio et desinitum debent . eonverti; sed in definitione sacramenti ponitur causalitas gra--tiao; Orgo cum matrimonium sit sacramentum , erit causa. gratiae. Hacterea Augustinus dicit super Gon. ad lit. lib. . IX. cap. VII. quod matrimonium est aegrotis in remedium. . Sed non est in remedium, nisi in quantum aliquam emen iam, habet. Ergo habet aliquid emeaeiae ad reprimendam eon- . cupiscentiam. Noe obstat in corpore articuli doctrinam hauo probabilius adstrui: nam istud pmbabilius refertur ad duas sontentias quas refellerat: ut palet tum eX contextu, tum OX eius positione absoluta, quam altesimus 8 ). Nequo est pariter ambigeridum de S. Bonaventurae circa hos articulos doctrina. Etenim et ipse in Commoni. in 4. lib. Senioni. dist. 2. q. 3. statuit thesiam seu conclusionem. Septem sunt sacramenta et non plura. v Quam conclusionem probat per sacramenta singula, et cum pervonit ad mu-
trimonium scribit: In aurilium temperantiae matrimonium s8 I .
85ὶ Nam ipse statuit sacramenta instituta esse ad sanandum Vulnera . Ut ad
47쪽
28 LIB. I. SEcT. I. DE MATRIM. SACRAMENTO.
Et dist. 26. . Cum ergo, inquit, coniugium Sacramentum. Sit, et inerum Signum sit et sacrae rei, scilicet coniunctionis . Christi et Ecclesiae; a et rursum q. 2. . An in Sacramento
a matrimonii conferatur gratia Τ . Resp. : . Nunc, tempore legisu noVae, non tantum praestat illud remedium, ut in lege veteri), . sed etiam aliquod gratiae donum digne suscipientibus, utpotest his, qui ex charitalis consensu uniuntur ad procurandam prin. lem Ob divinum cultum ; , quod deinde fuse evolvit 86). Demum in resp. ad 4. solvit dissicultatem canonistarum, qui
negabant gratiam per matrimonium conferri, ne Simoniacus esset contractus de dote , dum celebratur Guiugium. Post S. Bonaventuram mmmemorandus est Iomines Duns
Scotus, qui in Comm. in 4. Sentent. Dist. 2. q. l. Septem concludit fuisse a Christo vel Deo institula sacramenta prolempore istius legis; deinde ostendit de sacramentis singulis ex sacris litteris, inclusive de matrimonio; demum id ipsum de omnibus universim evincit hac ratione : a Duod autem . haec omnia a solo Deo fuerint instituta , patet per illud, quod . inclum est in generali de institutione sacramenti Nulli enim
adiuvalidum ad Virtutes, prout de sacramentis singulis ostendit. Quod vero attinet ad matrimonium, docet matrimonium esse contra soncupiScentiani. prout sanat, et in auxilium temperantiae , prout adiuvat virtutem. 86ὶ si Ex hac gratia, inquit, sit remedium contra triplicem inordinationemo concupiscentiast, et nascitur triplex bonum matrimonii. Concupiscentias enim inclinat ad multas: quia luxuriosus non est una contentus: et in matrire monio datur gratia homini, ut soli uxori velit coniungi; et ita pronitas adti multas excluditur per copulam singularem. Concupiscentia etiam inclinat ad a deleetationem, non ad utilitatem: quia luxuriosus non quaerit nisi satisfactiore nem appetitus, seu appetitus sensitivi. Datur ergo gratia in matrimonio, ut re non cognoscat uxorem nisi propter prolem, et ita excluditur delectatio ap- M petiliva per copulam utilem. Item : Concupiseentia fastidium generat post vi impletionem. Unde luxuriosus, postquam cognovit unam, illam respuit, etu vadit ad aliam. In matrimonio vero datur gratia, ut semper velit esse cunati una: et ita excluditur variarum concupi Mentia per copulam inseparabilem. α Ex eopula singulari oritur bonum sidet, ut ad aliam non accedat. Ex copulavi utili bonum prolis. Ex copula inseparabili honum sacramenti. n En igitur quid sibi voluerint antiqui scholastici, cum dicerent, matrimonium iusti lutum in remι ilium, vel in remedium eoneViεcentiae.
48쪽
mpelit Signum histituero practicum, nisi vel respectu alicuius - acim sui proprii, vel respectu alicuius, qui subest sibi quati-- tum ad illum actum. Sacramentum aulum sest signum prae-- licum respectu effectus Dei proprie, et Deus non potest iii. actu sibi proprio alicui alii subesse: ergo etc. . Quod deinde pluribus prosequitur, ostendendo habere Sacramenta efficaeiam a Deo tamquam a causa principali, a ChriSio tamquam a causa meritoria 87). Nominatim autem quod attinet ad matrimonium, dist. 26. quaest. unica n. 13. proposito dubio, ut fiori
solet a scholasticis, utrum matrimonium Sit sacramentum, atque exposita pario negante, ita resp.: α Sed quia conantu- . niter tenet Ecclesia sacramentum matrimonii esse septimum. inter ecclesiastica sacramenta, et de sacramentis Ecclesiae non α est aliter sentiendum, quam sentit ecclesia Romana, ΕΥ tra
. de haereticis. Ad abolendam). ita dici potest quod contractu i
ri matrimoniali adneinis Devi sacramentum proprie dictum , sal-- tem pro lege evangelica, alioquin nGn rami Sacramentum . novae legis, et tunc oportet dicere, quod institutum fuerit a. Christo, sicut universaliter dictum est supra dist. l. et 2. . q. l.) de sacramentis Ecclesiae 88). Ιgitur Scolus non secusae caeteri omnes professus est tum matrimonium QSse Vere et proprio sacramentum a Christo Domino institutum, ipsum gratiam. producere aeque ac sacramenta reliqua, alque per hoc dissere a sacramentis veteris legis 89).
37ὶ opp. ed. Lugdum. 45M. tom. VIlI. 88ὶ Ibid. lom. IX. Aiit. Iliquaeus in suis illustrationibus in Scotum. adiecit:
Statuit eoi Iiraiorum sidet, nempe matrimonium eSSe Verum Sac: metuum M novae legis, quam prohat eae eap. Ad abolendam. De haeretieis. DHoc autem eaput de haereticis datum est a Lucio III. an. 118 l. ac reperitii rin lib. Decret. V. tit. VIII. De haereticis cap. s. atque ita Se habest: vi AuM abolendam ... Universos qui de sacramento corporis et Sanguinis D. Ν. l. C. re vel de baptismate, Seu de peceatorum consesSione, matrimon 0, vel reliquis ω ecclesiasticis sacramentis aliter sentire, aut dicerct non metuunt, quam s:icro-M Sancta rom. ecclesia praedicat et observat. . . vinculo Perpetui anathematis vi innodamus. n 89 Floruit autem Scotus sub finim saec. XIII. et initio saec. XIV. Chii Leuii immatura aetate , Coloniae au. i508.
49쪽
CoaeVus Seoto, imo aliquanto tempore intorior luit B chardus de Mediavilla D. M. , utpote qui floruit an. 290. Iam vero Richardus do matrimonio scribit: u Anto novam. legem fuit institutum, et tunc gratiam gratum facientem . non conferebat, et in nova imo non est QVacuatum, sed α approbatum et mnfirmatum, et factum gratiae causat . vum 90). Durandus a Monto P eiano , episcopus Meldensis , in Comment . in 1 lib. Seniunt. a reliquis deseruit, ita tamen, ut quin traditionem infirmet, eam potius confirmet magis pugnando Secum, et cum caeteris. Etenim ipse iussist. s. q. 4. agnoscit discrimen inter sacramenta veteris legis et sacramenta novae legis, quod illa sestem per se non conlinerent gratiam, haec vero dent. Ibid. in resp. ad 4. concedit, ' novase legis sacramenta gratiam conferri, quam per sacramenta veteris legis. In dist. Vero 2. q. 2. constituit septem esse novae legis Sacramenta, et quemadmodum ad alias virtutes alia Sacramenta Ordinata sunt, ita matrimonium ordinatur ad Gium temperantia e praemiserat enim: . ad aωα tus Virtutum, quae Sunt septem, tres theologeses, et quatuor . cardinales eaepediunt nos. α His in univorsum constitutis circa numerum et ollicaciam Sacramentorum novase legis, ad dist. 26. in qua sermo est de matrimonio in specie , art. 3. e presse allirmat: α Τenendum est absoluto quod matrimonium α QSt Sacramentum, cum hoc determinet Ecclesia c tra de tam. reticis. Id Abolendam, ubi memorat matrimonium inlor alia. Sacramenta, et docere Oppositum haereticum. Hactenus bene. Ast paulo infra autumat, matrimonium eum haeremm dici posse sacramentum aequis e rationo signi rei sacrao
respectu caeterorum Sacrameutorum, non autem uni ce, qua
tenus, Sicut caetera Sacramenta, gratiam non producit eoo opere operato: Sed solum ex opere operantis 9 γ.
90ὶ Super quatuor libros sententiarum Petri Lombardi. Brixiae stat iom. IV. in dist. 26. art. 4. q. 2. 9lὶ In Petri Lombardi petite itias recologieus eommentur orum libri illi. Venet. 15Tl. sol. 56T. terllo.
50쪽
CAP. I. ART. II. DE VERITAIE SACRAN. EX DO R. Soe . 3l
t in hoc non cohaeret sibi, tollit enim disserentiam,
quam ipse assignaverat in dist. l. et 2. inter sacramenta veteris et novas legis; nequo cohaeret cum aliis, quia i tetur communiter caeteros theologos contrarium tenere. Et reipsa non innititur ad fulciendam sententiam suam, nisi auc
toritati trium canonistarum 92 et glosino, ob levem illam
rationem, quod, si per matrimonium produceretur gratia, iam non posset absque simoniis labe pacisci de dolo. His adiecit postea Magistrum sententiarum, quamvis immerito, ut paulo ante vidimus. Atque hinc factum est, ut omnes sive coaevi, SiV0 subsequentes scholastici in eum hac de ea a
Iuro itaque meritoque affirmavimus, hunc auctorem sua agendi ratiotio non modo non infirmare, Sed confirmare potius ecclesiasticam hac in re traditionem. Confirmat in doctrina generali de sacramentis, in discrimine , quod Vel ipse assi navit ex communi doctrina de diversa efficacia sacramentorum veteris ac novae legis, in eo quod nullum pro sua sententia
afferre potuerit theologum, in eo quod fatetur de contraria in schesis vigento doctrina, in impugnatione denique, quam sustinere debuit a reliquis theologis omnibus 93). Reliquum est ut, quemadmodum proposuimus, examini critico subiiciamus Petrum Paludinum , qui vulgo inter eos
connumerari eo vovit, qui inficiali Sinit, per coniugium christianum gratiam consoni sacramentalem. Ast immerito et contra omnem veritatem hac de re accusatum insignem hunc theo-
92 Talos sunt Gausspidus ostiensis , ct quidam Bernardus in Apparatu. 9M Quocirca Dominie. Soto in op. In IV. Iibrum sententiar. commentarii. Netymnaea Campi lo8l .lom. II. pag. 80. Durandum vellicat seribens: α Et idem ac Durandus negans , smatrimonium in conserre gratiam, simul in prima ediu tione, ut refert Capreolus , negavit esso simpliciter sacramentum novaeu legis: sed in posteriori editione, quia de hac haeresi male audiebat . ut re periculum sibi caveret, concessit quidem eSSe , sed tamen negando con- si serre gratiam; si id simpliciter negasset asserendoque subinde , non essere eum aliis novae legis univorum, parum sibi cavisset. Et ideo solum dixit ἀ non esse haereticum. Fallit tamen, hoc ceu probabile sustinendo. n