Io. Fernelii Ambiani de abditis rerum causis libri duo

발행: 1560년

분량: 467페이지

출처: archive.org

분류: 화학

371쪽

LIBER SECUN DV s. iasisse,quod in curanda lue uenerea, dum Vnm ientis ex hydrargyro illinerentur, nonnihil inirem& in cerebrum penetrasset His ne quasso icas cerebri ventriculos humore multo impleri

obstrui ue R. Minime quidem, sed ipsum coripti hydrargiri pernicie lacessiri Ev.Talem igi-ir & in omni alia epilopsa causam existimato:

que si quid aliquado putridi humoris inesse de-tehenditurinon ex ea ipsa putredine, sed ex ve- enata quam concepit qualitate. hoc mali susci tri. itaque quocunque corporis in loco is fuerit,enenatus illinc vapor in cerebrum sublatus id-3sum men ingesque totius substantita inimicitia criter ferit. Effertur autem ex interuallis haudius atque in febribus intermittentibus, ela in abie,& in aliis pletisque inorbis quorum est sta, Irecursio. Cerebrum proprij veneni offensionea terdum ab omni mentis sensuumque fui)ctiose prorsus vacat ii & cor in syncope interdum

ipsum uniuersumque corpus quatiens adniti-ur offensionem excutere, non aliter quam eoralpitas. PH. Ego complurium authorum lectio-ie mihi persuaseram , id duntaxat venenum apo

ellari, quod tota substantia cordi vitae principio duersaretur. Ev. Periculos ais haec persuasio. Vt antharis solam vesica, lepus marinus solos pae nones exulcerat: ita parti unicuique quippia totus substantiae dissidio contrauenit . quod illius enenum deleterium est. Maxime hoc nomiae digna sunt quaecuque iecur, cor & cerebrum

372쪽

368 DE ABDIT. RERvM C A vs Is principes corporis partes totius substatiae diuoratio oppugnant,demoliunturque. Cerebri venenum quoddam haberi, Galenus quinto de simplicibus medicamentis hac expressit sentetia: AtD sunt quae tota essentia nobis contraria sunt, pro- inde si vel minimum eorum assumptum fueriti H omnino laedat necesse est , ceu dryopteris de pi- D tyocampe,& lapsia, dc solanum manicu , &hyo i drargyros,& fungorum nonnulli, praeterea saliua de fel venenatoruanimalium.Nam talia Om ., ni a genere sunt deleteria, non quantitate. Siqui, H dem haec si largius bibantur,qu teda dementantat quaedam mortem inferunt, verum conuenient

D quadam mensura aliis admista adiuuant. Porrca, quaecunque inter ea mentem laedunt, continuc a etiam pleraque caput degravant, vaporum pracii Uorum congerie ipsium implentia. Sed & quaed: M Os ventriculi tentant atque affligunt, ut Se india, caput per consensum laedatur. Communiter vera ro uniuersa duobus modis cerebrum affigiat aedi, diuntque:aut quum tota substantia sunt contaria aut quum una duabus ve qualitatibus teperatua: ram immutant. Quae hic Galenus tota substantia cerebro contraria statuit, illius certe venen: sunt. Quot igitur partium maximeque principii tot de venenorum genera,a quibus dc venenatorum morborum disteretiae fluxerunt. quas singillatim recensere, propriis notis quasi depingere conuenientibusque remediis Sc alexiteriis profligare, maioris est operis. BR . Haec qua do no licet deincep

373쪽

LIBER SECUN Dus. 3- deinceps aestimemus quem usum ad mededi artem habere possint quaecunque matutina coce tatione,de Deo,de spiritibus Sc iis quae trans naturam sunt, tam accurrate dissicrebatur a vobis.

ET MORBOS, ET REMEDIA

quaedam trans naturam esse, C A P. XVI.

Vpra mundum aspectabilem alium sensibus nullis obuiu, Deo spiritibusque confertum cogis tione coplectimur mortalis huius si immum custode Ac gubernatorem, a quo etiam multa homini alias falutaria alias noxia dc pestifera impe-dent. Deus itaque maximus,omnia in potestate habet quae condidit, & quocunque vult ea deducit. Illius imperio coelorum motus cohibiti simi,& sol tanquam fixus constitit dimicaturo Iosue,

sol plenilunio eclipsi adumbratus patiente Christo iunis de coelo deductus ab Elia: Aer plerunque, sed maxime Dauidis pestilentia grauissime

contaminatu S: Aquarum exuperatia cataclysmo olim terrae facies obruta: terrae sterilitas frugumque inopia & fames Iosephi aetate. Sic quippe in coelos & elementa summa viget Dei potestas. At in nos multo plerunque maior. In sacris EZechias graui morbo percussus est , Iob ulcere pessimo a satana Dei iussu foedatus: Centu octo-

374쪽

3 o DE ABDIT. RERUM CAVSIsginta quinque A ssyriorum millia ab angelo inaterempta : & omne primogenitum AEgypti sub Pharaone occubuit. Plenae sunt sacrae literae calamitatibus, quas Deus summa iustitia mortalibus inflixit, & beneficiis quae placatuS contulit. Quicunque autem diuinitus morbi delabuntur, naturalium quodammodo similes apparent, at quia causam habent mededi arti haudquaquam ObseqUentem iure trans naturam appellandi vi- dctur. Vt hos caco i qmon humani genetis hostis ferus & immanis, fiere solet Dei permissu infligere, ita homines malefici miris daemonum artibus vim multIs noximque inferunt: alij nescio quos inuocant adiurantque verbis, exorcismis, imprecationibus incantanaetis de carminibus alij collo subnectunt aliter ve gestant scripta quaedam, charactereS,annulos, imagines altaque nefandae alij cantibus vlutur,sonis vel numeris: interdum potionibus, sustitibus Sc odoribus . interdum fascinatione de praestigiis. Sunt qui absentis imaginem cera effragant, dc quavis illius parte compuncta, verborum atque siderum vi, in similem absentis sedom morbum inserre iaci itent, aliaque non pauca de infligendis morbis praecepta. Anuselo oculorum intuitu & radio naturaliter pueros aut infantes fastinare no facile credam,quaquam in Bucolicis scribit Vergilius : Nescio quis teneros oculus mihi fastinat agnos. Sunt qui persuadere contendant in anu menstruam purgationem supprespam,in corpus omne redundare

375쪽

tempore venenatam reddi, spiritus inscere eosque potissimum qui ab oculis foras exiliunt: hos aere coraminare, pueros & tenellos infantes fa scinio laedere. Quae rationes parui ponderis sunt. Mestrua quippe purgatio quum aniabus ex aetate& naturae praescripto deficiat, neque ipsis neque aliis est incomodatura. Quinetia tum praegnantes,tum quibus ex morbo si is pressi sunt mensas, multo vehemctius pueros fascinare uadde quod non oculis modo,verum etiam halitu dc expira tione ossicacior vis esset. Si qui forte sunt in Triballis dc Illyris aliisque regionibus, qui aut hore Plinio visu effascinent, interimantque quos diutius intueantur ratis proecipue oculis, de hoc malum facilius sentiant puberes: horum catusam priuatim reddit, naturam in quorUndam toto cor

pore,in aliorum oculis venena genuisse, ne quid usquam mali esset, quod in hominen5 esset. Haec vero rara, & quasi miraculo priuatis quibusdam

irrogata. Ad supra commemoratas arteS redeo, ovibus compertum habemus magos, sagas sorti legas incantamentis nonnullos ita vinxisse,ut cusola uxore non concumberent: alios concubitus

impotentes quasi exertos reddidisse alios in coriaporis extenuationem viriumque imbecillitatem cum languore summo traxisse, quos solae quae inflixerant precibus de muneribus restituere posse sent. Neque solum morbos, verumetiam die- monas scelerati homines in corpora immittunt.

Hi quidem visuntur furoris quada specie dis oti

376쪽

3 2 DE ABDIT. RERUM CAvs Isxi,hoc uno tamen a simplici furore distant,quod

summe ardua obloquantur , praeterita & occulta renuntient, assidentiumque arcana reserent, eos que multis conuiciis impetant, Set diuinoru verborum potestate terreatur, coiremiscant aut succenseant. Quidam non ita pridem quum per aestus nocte vehementer sitiret, e somno surgens potu non inuento obuium malum forte prelie

dit,id mandens fauces sibi quasi manu praeci di, strangularique sensit, simulque a subeunte demone iam obessius, visius est in tenebris videre se a praegrandi nigerrimoque cane vorari, quq postea restitutus integra mente nobis ordine recensuit. Hunc non pauci ex pulsu , ex calore scabricie linguae febricitare, ex vigiliis de mentis perturbatione simpliciter delirare iudicabant. Iuvenis alius familia equestri paucis ante annis corporis concussione & quasi conuulsione ex temporum interuallis laborauit, qua nunc solum sinistrum brachium, nunc dextrum, interdum etiam digitum unicum, alias crus alterum, alias utrunque, alias corporis truncum tanta celerirate exagitaret, vix ut a ministris quatuor decumbens cohiberctur. Caput autem incontaissum iacebat, lingua de locutio libera, mens sana , Omnesque sensus integri vel in couulsionis ferocia. Decies minimum quotidie corripiebatur: in interuallis sanus,sed labore confractus. Vera epilepsia iudicari poterat si mentis sensuumque laesio accessista

Peritissimi quique adhibiti medici couulsionem

377쪽

LIBER SECvNDus. 3 3 epilepsiae finitimam a maligno venenatoqUC Vapore spinae dorsi impacto cens ierunt: e quo vapor in eos neruos emanaret , qui a spina in artus quoquoversum , non autem in cereorum disse minantur. B R. Sana ea quidem me iudice sente tia. Ev. Haec credita causa Vt silmmoueretur,clysteres imperantur frequentes ,purgationes generis omnis 3c validae,cucurbitulae infiguntur,ne uoru initiis, fotus,unctiones,emplastra,primum quae distulerent, dein quae roborarent Venenatamque malignitatem obtereret. His parum proficientibus sit lores proliciuntur balneis, aestuariis, & guaiacinae hebeni decocto , quae nihilo

magis profuerunt. B R. Quid est quaeso cur tam accommodatis remediis id malum no cessiti si v Quoniam omnes longe aberamus a cognitione veri. Nam mense tertio primum deprehesus daemon quidam totius mali author , voce insuetis que verbis, ac sententiis tum Latinis,lum Graecis(quanquam ignarus linguq Graecae laboras esset)se prodensas multa asside tum maximeque medicorum secreta detegebat, ridens quod eos magno periculo circuuenisset, quodque irritis pharmacis corpus hoc pene iugulassent. Quoties laborantem pater invisebat, is procul a conspectu inclamabat, appellentem hunc arcete ab ingressione propulsate , aut torquem e ceruice detrahite: ex hoc enim,ut Gallorum torqUatis equitibus in more est,diui Michaelis imago propen debat. Si sacra diuiuaque verba coram legeban-

Aa iij

378쪽

3IA DE ABDIT. RERUM C Av SPStur, ferocius subsultabat & inhorrescebat. Quum

intermissio erat ferociae , laborans in quiete omnium meminerat , quae inuitum se protulisse s tebatur & dolibat.Cerimoniis & execrationibus compulsus daemon negabat se crimine damnatum, de spiritu se nuncupabat. Interrogatus quis esset aut quomodo ev qua haec potestate moliretur, dixit multa intus esse domicilia in quae se r condat, Sc in quiete ad alios commigrare : se in

hoc corpus iniectum a quodam, cuius nomen

non efferret, a pedibus ingressum in Regia , & a pedibus egressurum quum praestitutus dies aduentarit. De aliis non paucis disserebatur, quae etiam ex aliis daemonum laqueis irretitis interduaudiri solet. Neq; hqc ut noua profero, sed ut c5 stet daemones alias intro subeuntes in corpus,idipsum variis Sc inauditis interdum modis laces.sere: alias non intro subire, sed vel utiles corporis humores exagitare, vel noXios in principes partes traduceret vel hisce venas aliosque ductus obstruere,vel instrumentorum structuram permurare, quibus ex causis innumeri morbi fiunt. Horum daemones authores fiuit,scelerati perditique

homines mim stri: omnisque eorum tranS natura est ratio. B R. Illorum ne dc remedia quaedam trans naturam statues E V. Necesse est omnino. At rem Cdiorum quae trans naturam, alia vere diuina , alia magica si mi. Quam multos legimus Deum per prophetas,uel e morte suscitasse, vel a lepra & elephantias; expurgasse, vel ab extremo

mortis

379쪽

MBER SECUNDUS.

mortis reuocasse periculo' Multo plures caecos, claudos, mutos, paralyticos ,leprosos, febricitantes, omnisque generis morbo Sc languore confectos Christus olim integre restituit: a quo dem Apostoli,nec pauci viri religionis Lan itate CO- spicui, vim potestatemque sunt adepti. Quos nucvobis quasi exemplo referebam,vidi execrationibus, precibus,verbis sacrosanctis,uotis & ieiuniis expediri: qui etiamnum saluberrime & integerrima mente degunt. Haec porro diuina remedia improbi nefariiq; viri magicis artibus aemulantur , accita daemonum ope: ut Mosis mira cula Pharaonis magi, dc summam A postolorum admirationem Simon magus. Plinius commemorat aetate sua principem Neronem vanas sal sissimasque comperiisse magicas artes. Quippes inquit non citharae tragicique cantus libido illi maior fuit, fortuna rerum humanarum summa gestione in profundis animi vitiis, primium que imperare Diis concupiuit , nec quicquam generosius voluit: nemo unquam ulli artium validius favit: ad haec non opes illi defuere, non Vires,non discendi ingenium aliaque non patiente mundo, immensum & indubitatum exempluest falsae artis quam dereliquit Nero. Magus ad

eum Tiridates venerat, magos secum adduxerat,magicIs coenis eum inuitauerat, non tamen quum regnum ei daret, hanc ab eo accipere a

tem valuit. Proinde ita persuasum fuit, intesta, bilem , irritam, inanem esse, habentem tamen

Aa iiij

380쪽

3 c DE ABDIT. RERUM CAUSIS quasdam veritatis umbras, sed in iis veneficas artes pollere, non magicas. Nero in exquirandis magicis artibus paulo curiosior, quod nullum signum argumentumve perspexisset, eas sustulit. Generatio mala dc adultera signia quaerit, dc

signum ei non dabitur, nisi signum Ionae prophetae. Illas tamen & eine & fuisse, quae in sacris extant de Pythonissa, de muliere ventriloqua, de Nabuchodonosor Rege, de Magis Pharaon1S, aliaque non pauca perhibent. Et quae ab Ethnicis authoribus,de Demarcho,quem narrat Plisnius degustatis extis pueri immolati in sacrificio, in lupum se conuertisse:& de Circe, quae poc lo socios Vivisis in illo errore diuturno mutauit in seras,ut est apud Vergilium :Quos homini. ex facie Dea seua potentibus herbis

Induerat Circe in vultus et terga ferarum. Et quae demessibus alio trad uctis scribit: Has herbas atque haec Ponto mihi lecta venena Ipsa dedit Moeris: Nascuntur plurima Ponto.

His ego sepe lupum eri ' se condere fluis

Moerim, sepe animas imis exire pepulchris, A tque satas alio vidi traducere messes. Et in Damone, Earmina vel caelo possunt deducere Lunam, Carminibus Circe socios mutauit Vidisiis. Et: Frigidus in pratis cantando rumpitur anguis.

Ouidius libro sine titulo: carmine sese Ceres sterilem vanescit in herbam, Deficiunt iasi camine fontis aquae.1lic,

SEARCH

MENU NAVIGATION