장음표시 사용
401쪽
manantem sistere, quam vim nonnulli iaspidicocedunt. si tertium digito inditu minore quam aequinoctialis horae curriculo, dysenterica alui profluuia cohibere, aut eum qui haemorrhoidas
sistebat & compescebat, si felem nepita herba si
bi mederi,ranas, buffones, lacertas & serpentes herbae ranunculi esse & contractu recreari , Ibiadem pastam serpentibus origano salutem quaere, re , mustellam cum regulo dimicaturam se ruta munire, confixum certium dictamo sibi opitula- rL.haec inquam aliaque eius generis sexcenta si tibi proponam,in promptu erit quod dicas,ea totius substantiae similitudine de amicitia, quae noxia stat attrahendo haec essicere. Pn.Quid si forate scammonium, & alia quaedam vehementiora cholagoga foris admota,dysenteriam persanent'E R. At vero si tibi contra ob oculos constituo magnetem vel allio perunctum, vel adamentis
praesentia ferrum non allicere. vanescere filicem, quae copiosa in ambitum arundine obsita sit: de contra pes ire arundinem, quam obsepiens multa filix in orbem dinxerit. Quercu iuglandi proxime assidentem, aut brassicam cyclamino opis
positam exarescere, cicutam vino tanquam Veneno inspersam emori, Oleam in quercus scrobe positam extingui, Fraxini umbram serpentes non ferre,& quam longissime fugere, Vitem ci uiculis solam brassicam non complecti & in diuersiam partem se inflectere, Sapphirum anthracem aut fugare aut discerpere,Cancros fluuialia
402쪽
tes a rabido cane demorsis opem ferre, Scordios&cet aurium minus letalium bestiarum ictibus Terram lemniam haustis cantharidibus aut lepore marino silccurrere, Terram armenam a pc
entibus febribus vindicare. Iam habes quoi dicas haec antipathia de totius substantiae discos dia fieri, qua etiam alexiteria,id est amuleta omnia nos tutos reddunt. Caeterum si peoniam tibi affero infantium collo subnexam, comitialer morbum sanare(id enim de peonia mascula verissimum comperi quam totius substantiae auconuenientiam aut repugnantiam dabis quae iessiciati Si quod pituitam quae mali causa est cerebro similitudine substantiae detrahit, iccisco medetur , cur non etiam aliis quibusque pituita morbis si iecurret i aut cur non easdes vires obtineant medicamenta quaecunque pitutam eliciunt E Scio Galenum hanc illi vim iccisco assignare, quod exiccandi vi polleat tenuique sit substantiae, ac propterea ventriculorulcerebri infractus expediat. Sed quum alia strima extetit maiore siccitate 'qdita tenui unque partium , cur illa vim pariter eandem a morbum comitialem non accepissent E v. Isthaeius vis non e manifestis qualitatibus, sed a ictius substantiae dissidio atque repugnantia dimnauit, qua non pituitae , non humoris lentor sed morbi comitialis essentiq quq latens occutaque est prorsus aduersatur. P H. Mira vero plrunque Galeni ambitio, qui medicamentorui
403쪽
LIBER s E et v NI v s. 3Dvires, quas Dioscorides sedulo ac diligenter est
persequutus, omnes connititur in vulgatas elementorum facultates refundere, hincque omnium causas Sc rationes deducere. Sed pr*clarum istum, si Diis placet , conatum tot ac tanti circumueniunt dissicultates , ut uni ac simpliaci rei non modo duas, sed treS quatuor ve contrarias pugnantesque stubstantias assignet: id autem quam contorte, perspectum vobis est, qu bus quotidie pr*cipua cura est, ista omnia diis gentius excutiendi . Ipse equidem nunquam denoc artificio ita bene sperabo, ut ex stirpium colore, odore vel sapore, earum primas secunda que facultates consequuturum putem , neque hanc ipse noscendi rationem, sed eam que ab experientia ducitur , firmam habebo. Hincque adeo factum est, ut uni Dioscoridi qui simplicium medicamentorii vires puris nudisque vetabis , nulla consequente ratione enarrauit, plus mdei & authoritatis habeam, quam Galeno tot vanis rationibus instructo: existimemque
medicamentorum experientiam ratione potiorem. E v. Placidi ac modeste omnia. Neque enim leuis ninque inanis habendus hic Galeni labor.
404쪽
stantiae proprietas , utque a subsiantia disset, bi sita sit, C A P. X V I II.
EVDO XV S. Emperamentum accides omnino quum sit, in substantiaru genus vere constitui no potest. M tetia quae rudis & omnis formae expers intelligituris abstantia iam es sed infimo dc abiectissimo o dine.Praestatiori gradu est: naturale corpus. Corporis autem species ac forma,quae illius est summa perfectio,qua tum in rerum natura consistit, tum a caeteris distat differtque rebus, caeteris quidem omnibus dignitate praecellit, & in substantiarum genere prima atque summa collocatur. Quocirca nihil omni u melius quam species potest tota vel praecipua rei substantia aut essentia appellari: & quae substantiae totius proprietates nuncupantur,liae speciei sunt & formae. Quaecutaque igitur sit formarum, eadem est & propri tatum Origo. Deus alite maximus olim primum coelos stellis 3c viribus instructos psaque gigne-darum rerum elementa , solus ex sola diuinitatis sitae immensitate condidit . Deinde vero Sc secu-do loco animantium, stirpium & inanimorum genera,n5 solus ex se solo, sed ne illasinquit Plato) eadem cum coelis conditione forent, accitis coelorum elementorumque vitibus. Vt enim sin-
405쪽
LIBER SECUN DYs. oggula de terra vel aqua proferens, materiam illis ab elementis assignauit, ita sane formam cuique
suam e coelo propriis ornatam viribus immisit. Et ne posthac assiduas operas ad continuandam perpetuandamque rerum procreationem collocaret,singula quae creaverat iussit semen prose re, quod gignendis aliis tum materiantitum prq parationein calore,spiritu conformatione e hiberet:spsum vero coelum iussit formam praeparatis illis impartiri et itaque occultas rerum proprietates,quae neque in temperamento , neque in
materia inhaerescunt, si e spiritu & calore deducis, diuinas fateri necesse est, quandoquidem c lor Sc spiritus in semine vere proximeque diui
nus est: sin vero e forma,proxime coelestes uti Scformam. Non abs re igitur & Platonicorum Sc Theologorum sententia coelum intelligitur genitarum gignendarumque formarum omnium seminibus conspersum, eius vero anima semina.les rationes comprehenditi ab his ideis profectas quas una diuina mens omnes filo quasi sinu gerit. Quicquid mundi uniuersitate comprehendi tur , id Deus coelo elementisque conseruandum ortuque assiduo continuandum subiecit, ut iam
nihil vel ex semine gigni, genitumve conseruarisne coelo possiti nisi quid Deus iis quasi ministris
omissis,ex se proxime miraculo essiciat. Quscu-que etiam sponte sua nullo semine prodeunt, ut stirpes pleraeque & animantes, metalla omnia omnesque lapides ex uno coelo forrnas proprie-
406쪽
xatesque sumunt, quod semper praesto est & in
omnem materiam idoneo teperamento aliisque praeparationibus instructam, formam immittit quale ea meretur. Itaque naturalis illa causa praestantissima dc nobilis ima omnium est formaruexemplari cuius per omnia diffusa virtus quocu-que penetrat: quam Plato mundi animam , alius quidam datorem formarum, Aristoteles uniue salem naturam appellauit. Haec formam rebus
non desiibiecti praeparatione tacitat, sed integram quasi de sinu suo confert praeparato stibiecto, in quo illaesa teneri seruarique possit. Illinc simul dc tota formae proprietas defluit,quae quaquam accidens est, a forma tamen nunquam seiungi separarive potest: illius ingenita dc indiuidua vis,cuius ope quaecunque sma sitnt omnia eL scit. Hoc uno maxime proprietas a sua forma dca tota substatia disiungitur,quod plerunque imminuitur integra illaesaque formae substatia. Scamonii vis est bilem expellere,eaiaepe adeo remi titur , ut exhausta periisse tota credatur: magnes adamatis prcsentia quasi hebetescit. Quinetiam in uno eodemque genere aliud alio potetius vegetioreque proprietate valet. Quae quamuis ita sint, nusquam tamen dicimus , id cuius extenuatur proprietas, fit bstantiam mutasse. Ex quo per spicuum euadit, hanc proprietatem accidens dc qualitatem , non autem rei si1bstantiam esse. Id quod inde etiam constat, quod una eademque res complures saepe proprietates habet, at complures
407쪽
blures substatias nunquam. B R. Quae rebus quintisque primo ortu ingenitae sinat proprietates, ulla ne pri terea coeli aspiratione egent Eu. Mammina sane, qua nimirum integrq consertienturi& permaneant: quandoquidem, nihil huius opes destitutum, integris persistit viribus. Vt enim in animatium corpore suus cuique parti insitus est spiritus atque calor a semine,quem tamen generalis isque vitalis e corde per arterias in omne corpus emanans suscitat,tuetur atque conservatrita sime quicunque animantibus de stirpibus a prima origine spiritus aut calor insidet totius se mae custos & propugnator, ab illo totius mundi
generali spiritu, qui unus animam mundo con sociat, omnesque virtutes continet,EXcitarim co seruatur & augescit. Is enim omnium genitorum seminales rationes, omnesque omnium occultas proprietates complexus, Omnia implet, per Omnia diffusus,in animantia,in stirpes & in metalla propagatur. B R. Semper ne spiritus ille corporidus aeque praesens, de aequabili prosiperitate viressias impertiti Aut haec illinc ne vires aequabili ter,vel hauriunt,vel suscipiunt E V. In unoquoque corporum quum alia aliis ceu gradu quodavalidiora infirmiora ve cernantur, constat non aequabiliter omnia, sed ut varia fuerit suscipientium pr*paratio atque constitutio, magis minusve tum spiritus,tum occultq proprietatis haurire. Quinetiam si essicientis caiisae vim spectabimus,
spiritus ille cesitus quoquoversum defluens,licet
408쪽
go DE ABDIT. R E R v M CAvs Issemper & in omnia,nec tamen similiter, nec pinri mensura illabitur , sed definitis siderum coietionibus cumulatissime. Singula terrena potemtissimas efficacissimasque vires expersuntur,pro'
pr is sideribus bene foelicitisque constitutis cob Iustrata. Alia Solis,alia Lunae,alia aliorum planetarum accessu, radio aut lumine vigent. Icstiuo lstitio ardore Solis aer incenditur, terrena flagrant, maria feruent: tumque motus illius co
uersione oleae , tiliae, populi,vlmi, & salicis folia circumaguntur,ipsoque die alia quam pridie facie coelum spectant. Brumali autem solstitio ari dum pulegium propendens e tectis florescit vi admodum caeca,Cichorij, Heliotroph, & Scorpiuri flores ab ortu ad occasum solem insequuntur, abeuntem intuentur, cum eoque Vertuntur
omnibus horis , etiam nubilo die: exortu se pandunt, occasu se cotrahunt. Lunae porro VireS in re perspicue imitatur, cuius aestus ascendente illa inualesstit, descendente mitescit. Ostrearum,con-estyliorum & concharum omnium corpora cum lana crescunt pariter,pariterque decresciit. M teria e sylvis c*sa cum luna crestens iam multo est lumine,quod humidi fiat accessio,breui tem ore marcet de carie conficitur c sia vero quum una decresces exiguo est lumine, diutius perennant. Formica interlunio semper quiestit, plenilunio etiam noctibus operatur. Soricum fibrq, numero dierum lunae respondere traduntur. Sisinites lapis imaginem lun continens,eam red
409쪽
MBER SECUN Dus. Usdit in dies singulos crestentis minuentisque ni mero.Vt haec a sole lunaque vires, sic& no pauiaca obscuriores quasdam sensibus incomprehensas, a caeteris planetis sideribusque mutuantur. Magnes si liber sinitur, altero extremo in arcti cum coeli verticem, altero in antarcticum se co- torquet. Cinerem cancri usti, sole leonis signum peragrante luna decima octava, Aeschrion Empiricus Galeni laude celebratus, ad rabidorum canum mors is afferebat . Sexcenta eius generis recte philosophantium sententia confirmat, docetque pariter qui planetae de quae sidera unicuique corporis particulae, de quae unicuique tum animantium tum stirpium generi praesint: quae siderum consectatio morbos ingeneret, quae salutaria profligandis illis remedia ferat. Hac in pectione cognitioneq; rerum, mox ratione Co- prehenditur,quo omni tempore rerum proprietates cum mundi spiritu illabuntur, insuntque rebus esicacissimae,& quando herbas stirpesque singulas legere,quando componere, quando ad curationem adhibere expediat. Ea obseruatio coelestia utiliter accommodat,aptatque terrenis , &remedia hienis integrisq; viribus opportune su ficiens,opera profert admiratione digna,ad quae non alius quisquam accedet,iisdem etiam Libsidiis instructus. Hinc qua' veteres magna vigilantia pervestigarunt rerum proprietates , nunc permulti irritas comperiunt, quarum usu intempestiuo plerunque fraudentur. Non pauci , scio,
410쪽
'c DE ABDIT. RERUM CAusis Astrologiam superstitiosi rerum vanitate contaminarunt , alij nefandissimis anilibusque figmentis cosperserunt, alij libertatem animi actionesque nostras siderum necessitati perperam obstrinxerunt. Caeterum elementorum corporUmque naturalium vires , coelestium motu viribus. que teneri atque coseruari, quis iam eat inficias tu R. Tu nobis admirabiles noscedarum propri
tatum desiderij igniculos accendis. E v.Nec sine causa. Est quippe ea verissima praestantissimaque cognitio, quae nos una scientissimos reddat dissi ciles tamen salebrososque aditus habens, quasi deserta praetermittitur:
Multa tegit sacro inuolucra naturaeneque vius Fas sitare quidem mortalibus omnia: multa Admirare mod),nec non venerare: neque illa
Inquires quae sunt arcanis proxima,nanque In manibus quae sunt, haec nos vix scire putandum: Es procul a nobis adeo praesentia veri. Vna proprietatum cognitio res ipsas exercet,rtaliquae omnies vix aliud quam verba. Quae quum ipse mihi ante oculos propono, iam fere ante ctorum laborum me taedet vehementerquep CZ- nitet : idemque opto quod Euripides vires ipse cum hominibus colloquantur, 3c se quales sint explicent, Ux procul amandentur artificiosi sermones. B R. Vt Polypus cirros suos auctos deuorat,ita & tu optime Eudoxe peritior iam factus, mihi videris redundantem hanc tuam eruditioinem fastidire. Age vero proprietates istae rerum