장음표시 사용
261쪽
tudo vnomodo est in essentia Animae beatae, & alio moda est in potent ijs eius; ita quod in essentia est principaliter,& in potent ijs minus principaliter ; quatenus, ut ad uertit Scholiastes ex Animae essentia beatitudo redundat in eius potentias. Modus istius positionis ad hoc deducitur e
Dionys. de Eccles. Hierar. c.7. qui dicit, ἀμεα amor e s
potest esse per illapsum obiecti creati, sed increati sio est deiicinis in tym illapsu, & formatur ad hoc talis ratio Illud principalius beatificari potest, quod principalius
Perficitur obiecto, quod est essentialiter beatitudo; sed essentia animae principalius perficitur Obiecto bςaxifico, quia peressentiam, & per illapsum; ergo essentia, princia Palius beatificatur, quam potooxia,& per consequens beatitudo erit in aliquo actu primo, qui respicit illapsum, α
non secundum potentiam, nisi terminative tantum, s. ii quantum terminatur ad obiectum per operatisnem suam, α sic minus principaliter beatitudo erit in operatione .
Sed hanc opinionem non capio, loquit Scotus. Quaero ite de illapsu illo, non enim per se est ratio habendi Deum, nec per boc quod Deus sit praesens Essentiae animae,quia ita militer est praesens lapidi, & cuilibet creaturae. Nec erit, quia Deus se habeat aliter ad essentiam nunc, quam prius. nec scut nouus illapsus, nisi quia aliqua forma est in essentia huius, quae non est in essetntia alterius, qui non est beatus; puta in Lucisero, ergo essentia be t erit, sicur carbo ignis per aliquam formam sibi datam, non autem obiectum ipsum. Ista autem forma, quet illabitur non potest esse immediata beatitudo eius, quia tunc illa forma . quae illabit ur, esset formalis beatitudo eius, quod est se sum, quia beatitudo est immediata coniunctio oblocto beatifico, sed per formam istam cum non sit opes ti0 , staquidam actus primus non potest essentia habere obiectum beatificum, ergo per illam formam non est formalitςr be tus . Item. Illapsus prior est secundum naturam, quam operatio potentiarum, quia illapsus est prius in essentia,de secundo in potent ijs sequitur operatio, ergo sine aliqua
contradictione primus actus, idest, illapsus potest stparari a stcundo, qui est operatio; & sic Michael beatus erip
262쪽
Mot contra Herincum, sed quia breuitati studeo, eas om-' Ixone. Beatitudo sormalis non consistit in illapsu Dei
In Beatum, seu essentiae diuinae in essentiam Animae: Haec conc. licet remaneat probata ex improbat Ione opinionis Henrici. prob. tamcn Vlterius. Beatitudo est eadem ac vita aeterna, sed haec non consistit in illapsu Dei ad pote tias Animae, ergo &c. ant. patet ex illo Io. II, Haec eit Vita aeterna, ut cognoscant te solum Verum Ueum, re mali. I S. Angeli eorum semper vident iaciem Patris. Prob.2. Nulla unio euentiae D. cum essentia Animae e copitari potest, quae sit eius irinalis beatitudo; immo n oue si daretur posset in illa consistere beatitudo formalis; eroo &c. Prob.Nam duplex unio excogitari potest Dei ad Animas Beatorum, alia substantialis, alia accidenta lis,sed neutra intercedit inter Deum,& Animam Beati, non quidem prima, quia ex Anima, & essentia D. fieret una nat ea composita, quod implicat; neque secunda, quia resin taret necessario ex illa unicum compositum accidentale, quod est absurdum. secunda pars in antecedente assumpta ostenditur inconc. sequenti. II. Conc. Beatitudo formalis consistit an operata ne Vis eali intellectualis naturae. Est Scoti ubi supra. D.Thom. Hin s. q. I. art. 2. & est communis. Prob. ex Sac. Scriptura, Quae in pluribus locis tam noui, quam veteris Teltamemeti describit beatitudinem per aliquam vitalem, Vel per
Prob. 2. ex constit. 4. Benedicti X1j. FQ. incap. Benedi- ctus; ubi definiens Sanctos etiam ante diem Iudicalesso beatos; inter alia, tradit, Divinam estentiam clare, M n de, & aperte se illis ostendere, quodque sic VidentCS e dem D. Essentia perfruuntur. Nec non, quod eX tali ula sone, & fruitione eorum Anim ,qui iam decesserunt,sunt vere beatae &c. ergo per operationes &C. Prob. ratione ex Scoto desumpta. Quilibet actus prismus ordinatur ad attingendum suum Optimum per Op rationem , tanquam per medium finem; sed u beatitudo formalis consisteret in unione Dei cum Anima beati, &non in operatione; talis unio ordinaretur ad operati
Ocm aliquam supernaturalemiqua attingi posset obiectum
263쪽
i beatificum, ergo beatitudo sormalis nequit consistere iunione Essentiae D. cum Essentia Animae, sed in operati : ne . Accedunt etiam rationes Arist. dicentis lib. I. Eth. I c.8. soplicitatem esse operationem optimam. Idem docu i runt Gentiles, qui ut supra indicauimus, diXerunt, beati- tudinem consistere, vel in speculatione, Vel in virtute, vel' in voluptatibus , quae omnia per operationes vitales habentur.
Arg. contra I. ConC. Beatitudo est summa Animae persectio, sed nequit maior persectio excogitari, quam Dei illapsus per et sentiam; ergo&c. min. prob. Ideo unio hypostatica inter primaria Dei opera locum habet, quia peceam Deus illabitur humanitati personali, ergo &c. Resp. disting. mai. Est summa perfectio vere perficieny Animam, neg. mai. non perficientis; sed subsistentis conc. min. Et quidem in nostra sententia viaio hypostatica exi sui natura non beatificat, neque est principium activum beatitudinis; & sic patet quid sit dicendum ad probat. Arg. I. Anima est origo, & fons potentiarum, ergo, &beatitudinis earum , sed praecisis potenti js alio modo beari non potest, nisi per illapsum, quo Deus se in Animam transfundit, ergo. Resp. neg. primam conseq. Potentiae namque sicut animae inseruiunt ad operandum; ita dum pCrsectissime operantur, eorum perfectio in Animam redundat, ac illabitur. Arg. coni. a. Conc. Beatitudo est finis creaturae, sed operatio non est finis substantiae, substantia enim nobiliores quolibet accidente; ergo beatitudo non consistit in i operatione. Min. etiam patet, quia finis debet esse nobi 1ior eo, quod est ad finem, sicut causi equivoca eius. Resp. disting. mai. Beatitudo obiectiva conc. formalla D O, & disting. pariter min. operatio non est finis cuius: Conc. non est finis quo attingitur finis cuius nego, quoa autem additur pro confirmatione minoris verificatur de .s fine cuius o Vnde operatio dicitur finis secundum quid. finis vero obiectivus simpliciter finis. Arg. 2. Beatitudo creaturae comistit sormaliter inc i niunctione sui ultima ad summum bonum, sed talis c aiiunctio non est operatio, inimb est relatio, ergo &C. 1 Resp. conc. mai. & disting. min. coniunctio pro malet si ali
264쪽
Viali stimpii, nempe pio operatione viritiua, qua attΙms-tur obiectum beatificum, nego, Coniunctio pro sormali, prout est talis re ectus operationis ad obiectum; & siccone. min. quamuis talis respectus attingentiae sit essentialiter idem cum ipsa operatione, in qua consistit beatitudo. Arh. 3. Agens non perficitur operatione, alioquin omne
agens mutaretur de imperfecto ad perfectum, quod est falsum ; tunc enim motus non esset aditus imperfecti, sed perfecti, & existentis in actu; sed operat io est actio, ergo &c. Resp. Scol. neg. mai. & addit, quod agens non est pers ctiuus ex hoc,quod agit, sed ex hoc quod troducit, seu peratur ; ad min. sic resp. Dico, quod mihi est demonstra tio, quod nulla operatio est actio de genere actionis; sed opetatio est persectio operantis, & actio de genere qualibetatis : ita in Reportatis, . Atg.4. Operatio est aliquid absolutum, ergo si beati t do est operatio, posset Deus facere beatitudinem sine r spectu ab obieetiam, quod est falsum. Resp. Conc. ant.&Deq. Cons. & ratio est, quia visio, & fruitio, esto sint formetobiolutae, tamen habent respectus ad obiectum sibi coeia sentiales, sine quibus, nec per Dei potentiam esse postulat. Arg. s. Beatitudo est persectio hominis beati, sed habitus est perfectior, quam operatio, quia ex Phylosopho b
na permanentia, & diuturniora sunt meliora, ergo beatitudo consistit in habitu, & non opetatione. Resp. ex SC ioconc. mai. & neg. min. absolute acceptam; quia, ii
quit. Doct. omnes considerationes Phylosophi in illo liabro intelliguntur cvetis paribus. Ad propositum ergo subdit, quod actus ita natus est durare,sicut nabitus,es itarerpetuus est actus beatitudinis: & dato, quod non esset lierpetuus, non tamen ob id habitus esset simpliciter nobiseior actu, sed c teris paribus,
trum veratio beatifica debeat produci ab ipso Peato, vel essectiuesit a Deo anima Beatipa ita se habente.
NOt. . Quod pro fundamento, & plena intelligentIa
Praesentis quaestionis facit doctrIna, quae in lib. de Anim
265쪽
a G, , Anima traditur de actibus vitalibus : & praesertὶm ill:L.
quaestio maxime controuersa : An actus vitales itast sua is, causa pendeant,Vt nec etiam a Deo possitiat produci absqua. Potentiae vitalis concursu ; cuius resolutio iuxta doctri' nam Scoti; & Scotistarum est actus istos non ita depende- re a potent i js, quin a Deo immediate possint produci, siuei in potenti js, siue in se ipsis existentes, & hoc etiam , ut vitales sunt, ac proinde ii in potentia ponerentur, reuer, talis potentia denominaretur vitaliter operans: ita Sco in I. d. 3. q. 7. & in I. d. I r. q. I. & in q. d. 49. q. II.& qaol. 13. quam doctrinam amplectuntur etiam Nominales, Scex Recentioribus Hurtad. SuareZ,Molina,COnimbricen-
Not.2. Quod in actu creato vitali quatuor reperiuntur: Primum, quod sit accidens. 2. qualitaS. 3. actus. q. vita- ' lis; ex nullo autem illorum apparet repugnantia, quod nequeat actus vitalis produci independenter a potentia; non quidem ex Primo, nec ex secundo, quia plura sunt accidentia, quq a Deo immediate producuntur, non etiam ex tertio, quia habitus sunt actus potentiarum, quas ii formant, & eos Deus producit, non denique CX quarto, quia nutritio, accretio, & generatio, quae sunt actus vitales fieri pollunt a Deo nulla concurrente potentia: non
enim productio a Deo facta destruit essentiam actus vitalis, qui remanet semper Vltimus actus viventis, ut vivens Cct, aeque ac si a propria potentia produceretur. Siquidem essentia actus vitalis posita est in dependentia aptitudina-d i a potentia vitali, seu a uiuente, quam dependentiam in tali hypothesi non minus retineret acturiquam accidentia Eiacharistica respectu subiecti; unde cum non repugnet accidens essesne actuali dependentia, seu inhaesione, ita MCc repugnat, actum vitalem esse sine vitali actione. Nol. 2. Quod in hac quaestione sunt duae opiniones:pr ma est Nominalium asserentium, operationem beatificam produci a solo Deo, anima Beati passive se habente; quam opinionem Caiet. existimat esse in Concit. Vien. damnal tani: quatenus ibi definitur, beatos indigere lumine gi l xim animam eleuante ad videndum Deum, eoque beata fruendum ; non autem indigent, nisi ad videndum acti ver
266쪽
ram nimiam esse Libitrantur . quia scopus Clementinae
subiungit idem Herincx, est solum damnare haereticos, qui dicebant, hominem naturaliter esse beatum, nec indigere supernaturali Dei influxu ad illum videndum ; qui influxus, an sit totalis,an partialis causalitas respectu op rationis beatificae: & an sit actuale, vel habituale, quod activitatem potentiae eleuet , Concilium non curauit. Altera est sententia communiter recepta ; docens, operationem beatificam produci debere ab ipso Beato.
beato, a lumine gloriae ex parte intellectus,& a charitate ex parte voluntatis eleuato: Est omnium Theologorum . Prob. breuiter. Anima Beati effective concurrere potest ad operationem beatificam quantumuis su per naturalem ergo de facto ita concurrit. Prob. cons. Gratia, & gloria perficit animae beatae potentias, eas eleuando, ad quod naturali virtute nequit peruenire , ergo de facto ita fieri, est dicendum; tum quia operatio ipsa, utpote vitalis conia turaliter hoc exigit. Conlirmatur. Anima iusti in hac vita suis potentiis et uatur ad producendos actus superna turales ex Trid. QU.6. Caia..4. ergo potiori iure talis operatio danda est Animae
II. Conc.' De possibili potest a Deo in Anima Beati produci operatio Beatifica, prout importat actum de me nere qualitatis.Haec in nostra Schola ex Doctrina in primo iam tabili tradita debet esse communis, quicquid reclament Thomistae, quibus consentit etiam Caspens. tona. I. disp.3. seel. 2. de visione beatifica. Prob. Deus potest supplere eufectivam causalitatem actus vitalis ; non enim ab Aduem sari js negari potest,maxime in absblutis, nec afferri potest aliqua ratio, cur implicet,nisi petendo principium; ergo Deus potest producere in Anima Beati, idest in intellectu actum visionis in genere entis,& in Voluntate actum fiu tionis. Prob. ant. licet actus vitalis inuoluat intrinsece ordinem aptitudinalem, seu respectum transcendentalem ad principium vitae , ac proinde postulet effective proc dere a principio vitali, a Ion tamen sequitur, quod non l
267쪽
occidens ad subiectum, extra suble um parum. Adde. quod vitalitas actus dici potest solumodo denominatiue,
quatenus a potentia vitali accipit esse; neque producere actum est proprie operari; tunc enim potentia vitaliter operatur, quando medio actu vitali tendit in obiectum , eique unitur, & illud percipit, & illi intentionaliter c putatur ; ideoque in conclusione dicitur prout operatio imporiat actum de genere entis, seu qualitatis; ergo nulla apparet repugnantia, quin Deus possit se solo producere actum;quo mediante potentia vitalis tendat in obiectum, quae tentio dicitur proprie operatio; vel saltem per opera. tionem indicamus id, quod nos latet. Hinc Scot. in Rep. in A. d. 49. q. I. in responsione ad Vltimum argumentum
principale;sic ad rem nostram loquitur Quod autem beatitudo dicitur coniunctio; ista praedicario non est formalis, sed causalis. Vnde aliquando dicimus, quod est operatio , aliquando, quod beatitudo est in operationein tamen sunt substant tua, & concreta. Vnde beatitudo forti non est nisi habitio, vel sussicientia ultimati boni.
Arg. I. coni. a. Conc. Nequit dari operatio vitalis sine clitentione: at sine operatione potentiae nulla est attentio,
Resp. disting. mai. Prout operatio vitalis dicit solum
octum degenere qualitatis nego; prout importat tendet etiam potentiae in obiectum circa quod operatur, nc.m
Arg. 2. Intellectio est verbum mentis ex Scoto, sed ver hum mentis est simpliciter essentialis habitudo ad potenetiam producentem, quia petit naturaliter produci, ergo dic. Resp. Conc. mai & disting. min. Verbum mentis materialiter sumptum nego: formaliter sumptum Conc. min. Nam primo modo importat entitatem intellectionis: et .
modo dicit relationem producti modo naturali ad producens quae est ab intellectione separabilis; non enim 'a li-het intellectio est verbum, ac proinde intellectio a Deo
causata esiet actio vitalis, non autem Verbum. l a
Arg. 3. Actus vita lis de sua ratione est actio immanens is ergo petit produci a principio, in quo recipitur. Resp. Io: Ba fius in a. d. s. q. a. F. ad primum istorum; negando actum vitalem esse actionem immanentem de su i P xatio-
268쪽
xatione sormali; sed accidere illi, quod est pr6duciabe, i
dem principio, in quo recipitur, Vnde diuisito illa actionis in imanentem, & transeuntem est per accIdemana, non Aro. a. Vivens a non vivente distin uitur per habere in se principium activum propriae persectionis, ergo si actu adueniret potentiae omnino ab extrinseco, nullo modo vostet per illum operari. Prob.conseq. Nam Illa potentiae ut sic nullo modo conuenit ratio viventis, quae in princimio productivo fundamentaliter,& In amone actuali io inaliter consistit; ergo &C. Resp. neg. cons. ad prob. dacimus concedendo pruinam partem ansere delatis , dici solet vita productiva,& physica;& neg.secundam partem; non enim potentiae conuenit ratio vitae ex eo quod actua
liter producat; sed quia potest producere; Vnde in forma respondendo disting. ant. de vita productim, &pbysica,
cono. de vita operativa, ct intentionali, nu. ant.
NOl. i. Quod ex dictis in praecedentibus quaestionibus
constat beatitudinem Consistore in Operatione Con-aunoente immediate optimo,& nil ut materiale eli tale, nee aliaua operatio materialis potest coniuragere immediate suo optimo. Itaque beatitudo consistit in operatione 1m . materiali; idest vel in operatione intellectus, vel volu tatis. Dissicile autem est definire in qua operatione reue' ra consistat beatitudo: An videlicet in actu intellectus tantum , Vel voluntatis dumtaxat . vel in actu uiteliscius, & voluntatis simul. Qua de re tres senten t iae, circa Draesentem quaestionem versantur. Ι'rimum est D. 1 nom. 1.2. q. 3..art. q. & in d. 4'. docentis beatitudinem esset tialiter consistere in actu intellectus , oc accidentaliter in actu voluntatis. Secunda sententia est D.BOnau. quem ,nter alios sequitur Richard. in Φ. d. ς0. q. 6. arx 'u s' serunt, beatitudinem per se, & essentialiter consistere In Vtroquo actu. nemῖς Voluntatis: quorum
269쪽
22'fundamenta asseruntur In parte argumentativa . Tertiagdenique est Scoti cum suis, & nun nullis alijs extra nostram Scholam beatitudinem in solo actu voluntatis, idest fruitione, & amore beatifico,ut in sequentibus conclusi nibus magis patebit, consistere. I. ConC. Beatitudo sormalis non consistit in solo actu intellectus. Est Scoti loc. cit. qui sic eam probat. Imm diatius ultimo, & optimo est magis volendum; sed velle est immediatios optimo, & vltimo, quia immediate tendit in illud ut in finem; ergo non in actu intellectus potest beatitudo consistere. Confirmatur. Illud recta ratione libera est magis eligendum , Quod actu naturali appetitur, quam quod non; sed volitio etsi talis, quia immediatius unitur vltimo, ergo melius: ac proinde appetitu libero ost recte appetendum . Tum quia, ut dicit D. Ansel. lib. cur Deus homo
CaP. I. Ordo peraeersus est velle propter intestigera ; is quod veιla esspropriar eligere, ergo Velle habet magis rationem voliti,quamintClligere; ac per consequens recta ratione plus debet volite suum velle, quam suum intelfigere; & sic intelligere debite ordinatur ad velle. - Prob. 2. In actu illius potentiae debet poni beatitudo, cuius obieetiim est nobilius; sed bonum est nobilius v ro; ergo in Voluntate reponendaest beatitudo, & non in irate licetu .Tum quia indubium est,amorem esse actum cognitione praestantiorem; similiter charitas, qui prae C teris virtutibus theologicis est nobilior ponitur in voluntate, ergo &c.' II. Conc. Beatitudo non consistit per se simum naetii intellectus, & voluntatis: est Scoti ubi supra. Prob. -- licitas ex Arist. I.&ro. eth. est operatio secundum optimam Virtutem , 'ex qua propositione infert Scot. tres rationes . Prima est. Impossibile est plures virtutes optima esse in diuersis potenti js,sed beatitudo est operatio secundu in Optimam virtutem : ergo impossibile est duas tales virtutes, siue habitus, sue operationes optimas esse in diuersis. Σ- Operationes, nimirum actus intellectus, & voluntatis differunt specie; sed impossibile est duas species esse ςque Optimas, seu aequales in optimitater ergo neci bea titudo crit formalitertia utraque, Dd tantum in una. 3. P a. Impo O
270쪽
ampossibile est duas species esse aequ8 proximas primo quia sicut illud primum est omnino unum , ita impossibule est, quod aliquid sit sibi propinquum, nisi unum; ergo
aliud non erit ita propinquum illi, nec sc yrimum. III. Conc. Beatitudo formalis extensue sumpta recte dicitur, consistere adaequa te in visonis actu intellectus, ta in fruitionis actu voluntatis. Est Scoti in o. g. ad quoslion. & sequuntur Recentiores passim eXtra nostram Scholam. Prob. Nam beatitudo formalis extensiue sui pia, hoc est,quatenus significat completam attingentiam 1eu adaequatam consecutionem, & possessionem summi honi, consistit in perfecta adeptione ipsui Dei summi boni modo rationali, & sp irituali, sed talis adeptio persecta necesse est, quod sit videndo, &fruendo; non enim solo intellectu, sed etiam affectu rergo recte dicitύr beatitudo formalis complecti adaequale vrramque operationcm. Confirmatur auctoritate Benedicti xij.qui inextro uam incipient. Bene/ictua Deus, definiuit, quod visione, & frui xione Animae sint beatae.. IV. Conc. Beatitudo sermalis, prout importat Perseinctissimam summi boni possessionem ; quae dici potest beatitudo intensiue sumpta consistit simpliciter, & praecise in sola fruitione, seu amore amicitiae : est Scoti, Contra D. Thom. Lessium, Amicum ,& alios; & a parte rei Concordant D. Bonau. Richard & ali j Doctores secundet sei tentiae I quatenus praecipuas partes in beatitudine tribuunt fruitioni, seu amori. Prob. Beatitudo in hoc sensu accepta debet esse operatio optima, qua persectili md, &vltimate Beatus coniungitur immediate bono v timo: sed talis operatio est fruitio , quia est actus voluntatis, quo immediate inhaeret Deo, amando illum propter se: ergo&c. min. prob. Siquidcm in primis stultio est Peratio optima, & perseetusima potentiae perfectissimae, nempe voluntatis; viso autem non est ita perfecta : ergo in stultione consistit simpliciter beatitudo. Deinde se uiatio etiam*ersectissime, & immediate viait Beatum curru, Deo, eumque in Deum transformat; 'iso autem est tam tum imago, & similitudo intentionalis obiecti praesentis, quae ordinatur ad ulteriorem, & vltimatum actum, idest