장음표시 사용
281쪽
ctationem non esie deessentia beatitudinis, nec beatitudinem esse M aliter delectationem, seu gaudium, sed gaudium esse velut proprietatem, & passionem ex opera tione beatifica sequentem; unde Doct. loC.cit. g. ad quaest. aduertit, quod voluntas potest dupliciter considerari, vel prout est activa sui actus, vel prout est passiua , non in quantum recipit actum, sed 'inquantum est receptiua palsionum spiritualium, de quibus passionibus loquitur D. Aug. lib. de moribus Ecclesiae, ubi omnes passiones voluntatis reducit in amorem. Voluntas igitur Vtroque modo accepta, siue ut activa, &elicitiua, siue t passiua, perficitur vltimato Inam voluntas primo modo perfici tur vltimata operatione, secundo modo perficitur passione vitimata ;&sic quilibet perficitur vltimato in suo ordine; δ sic delectatio concomitatur bea titudinem, quae est operatio, & gaudium, seu delectatio, quae est passio magis con-
comitatur beatituditiem, quam securitas. -
Cono. Gaudium, seu delectatio non est de efffentia beatitudinis, sed est quas passio ab ea profluens. Est Scoti lotacit. Prob.quaecunque sunt deessentia alicuius non possundabinuicem separari, sed dilectio, re delectatio, seu gaudium possunt ab inuicem separari , ergo &C. min. pat. in αDemonibus, qui sediligunt,& tamen non delectantur immo tristantur. Praeterea. Illi actus non sunt idem realiter quorum opposta distinguuntur realiter; .sed odium, de tristitia, quae opponuntur dilectioni, &dilectatiotii distinguuntur realiter; ergo&c. min. latet in Beatis, qui
Odiunt peccata nostra, nec tamen tristantur de eis, Cum in illos non cadat tristitia. Dii Iu P.
Prob. 2. Nulla passio est beatitudo essentialiter : sed gaudium, seu delectatio est estantialiter passio; ergo & probat Scot. mai. Quia beatitudo est ultima persectio, eraeo quod simpliciter optimo coniungit, sed nulla passici con iunetit obiecto bea tifico, sed sela operatio, ergo nulla passio est beatitudo essentialiter. Tum quia, quod est da
essentia beatitudinis, oportet, respicere obiectum beatificam, non solum in ratione causae essicientis, sed etiam obi ecti; at gaudium Cum sit passio non respicit obiectum. nisi ut causam enicientem, ergo &C.
Prob. q. per aliquid similis ratiouis conivugitur Potqn-.
282쪽
coniungitur passione, sed operatione. Confirmatur ex Arist. lib. Io. eth. c. a. ubi dicit, quod multas operationes appeteremus; & si nulla delectatio si queretur, sicut patet de actibus virtutum , quos frequenter non exercemus propter delectationem; sed delectatio est solum propter operationem, & non e conuerso: e go &C.
Arg. I. ContraeconC. auctoritate D. Aug. lib. Io. Coi sese. ubi ait B aritudo est gaudium da vita beatae ergo &C.
. Resp. Scol. quod D. Aug. in hoc sensu est locutus, nempe quod gaudium de Deo erit beata vita. quia gaudium,&delectatio quaedam vita est, sicut omnis passio spiritualis. Ita in Repori. & in scripto Oxion. respondit, quod illa propositio D. Aug. & consimiles propositiones sunt verae
causaliter, non per essentiam, beatitudo autem est Causa
quietationis, & delectationis, quae consequitur actus be
Arg a. Beatitudo est ultimum bonum ipsius beati; sed
desectatio est ultimum consequens operationem, nam alia qiiaerimus propter delectationem ; ipsam autem delectationem propicr se, ergo &C. Resp. SCOt. neg. assum ptum in mai. quia nunquam quietatio in se est per quietationem in alio. Vnde creatura nunquam quietatur in se
per delectationem, quia delectatio non habet in se sorm iliter quietationem, nisi per operationem ; & ideo solum per operationem potest quis quietari in ultimo bono. Arg. 3. Beatitudo viait essentialiter ultimo bono pers,ctissime operando, quiescendo, & delectando, sed oper tio est de essentia beatitudinis, ergo Sc quietatio, & delectatio. Resp. Scot. Quod non omne ultimum est finis, sed optimum: & ideo beatitudo non est de bono ultimo, nisi sit optimum et ad delectationem autem non ordinatur
fruitio, sed delectatio sequitur fruitionem, igitur fruitio
magis unitur Optimo, quam delectatio. Vontra . Probauit supra Scotus, quod beatitudo Consistit in stultione, & non in visione, quia persectior oper tio est, cum sit ultimior iuxta regulam Phylos quae sunt Posteriora generatione sunt perfectiora: scd delectatio estultis
283쪽
24ν ultimior fruisione per Scot. ergo& prior prasectione, &per consequens beatitudo erit in delectatione, & non in fruitione. Resp. Scor. quod simplicirer in eodem genere sint persectiora posteriora prioribus, & hoc posteriora generatione, ut si plures formae substantiales sunt in eodem supposito, Vltima est perfectissima. Sed si accipiatur in alio genere prius, & posterius, frequenter sunt perseeti ra posteriora, non tamen semper, ut post ultimam formam sequuntur accidentia, quae tamen sunt imperfectiora. Sic dico in proposito , in operationibus, quae tendunt in biectum posterior persectior est ; & sic operatio voluntatis operatione intellectus : licet non sint in eodem genere proximo, sed una in genere cognoscit tui, alia in genere appetitiui. Sed variatur genus in passionibus, quia illae non tendunt in obiectum, sed sunt ab obiecto . Vnde r sula Phylos intelligitur, quando prius, & posterius sunt an eodσm genere, puta operationis, ut vitio, & stultio ;vel in genere passionum. Arg. rationibus D. Thomae contra eandem conc. Si gab. dium non esset de essentia beatitudinis, sed esset aliud realiter ab ea: ergo Deus posset separare unum ab altero, & sic aliquis posset esse beatus,& non gaudens, quod videtur abis surdum:ergo &C. Resp.ex Scoto conc. Sequelam,seu Cons. Quare si Deus separaret a stultione delectationem, adhuc
remaneret beatus intensiue, sed non extensiue, quia non haberet omnia, quae requiruntur ad beatitudinem, nempet Consequentiam ad eam.
Arg. 2 Beatitudo est maxima persectio beati , sed ipsa erit maior perfectio, si gaudium fuerit de essentia eius, quam non; quia sic melius saluatur perlaetio eius:ergo &C. Resp. Scol. Cone. mai. ad min. dicit, quod verum est, beatitudinem esse persectiorem, si gaudium esset de essentia eius; Sed hoc non potest esse; ut si sapientia esset de natura hominis , esset persectior, quam modo; sed passio non Potest esse de natura beatitudinis, quia de essentia eius est, quod coniungat obiecto beatifico, sed hoc non potest sa-Cere pasto; immb contra naturam delectationis esset, si es.set de essentia beatitudinis, quae est operatio. sic tristitia ad tristi. Arg. 3. Sicut se habet poena ad gaudium ; sic tristr*mium, ergo Fcrmutando nolit se Eabet petna ad
284쪽
tiam, sic primium ad gaudium, sed poena est essenties iste
ristitia, ergo primium est essentialiter gaudium, erg. erit essentialiter beatitudo. Assumptum, nempe, quod pena est essentialiter tristitia probatur.Quiano potest esse actus aliquis ipsius voluntatis, & inuoluntarius ; nam omnis actus voluntatis est nolle, sicut velle, sed tristitia non est voluntaria, immo est de ijs, quae nobis nolentibus accidunt; ergo non est actus voluntatis, ergo essentialitet ipsa pqna tristitia est Confirmatur, quia sicut se habet malum inhonestum ad malum incomodum, sic bonum honestum ab bonum commodum, sed malum inhonestum est per se peccatum, &malum incommodum p na, ergo bonum honestum est per se meritum, & bonum commodum per se pruinium, sed nuhil est delectatio, niti bonum commodum, ergo &c. ita
Scotus contra se format argum trium.
Resp. SCot. neg. cons. nempe quod si petna si essentialiter tristitia, ergo prquitum est essentialiter gaudium ; quia non est sim ite; eo quod nihil est pina, niti pro quanto est inuoluntarium. Immium autem nihil est, nisi volunta-xium; pena igitur nou potest esse actus voluntatis; quia omnis actus eius, siue sit nolle, siue velle, semper est v luntarius; premium aurem, semper est actus voluntatis, seu voluntarius; bc Aeest in actu, non igitur est passo, nec in passione, omnis autem petna est passio, quia trist ilia, vel
Et si arguatur. Quod miseria est essentia litet tristitia , ergo pr imium,hoc est,beatitudo est essentialiter gaudium. Rem. Scol. neg. aiar. quia miseria non est essentialiter pona, seu tristitia, sed est estentialiter culpa, & sola culpa facit hominem miserum; & sicut culpa est male velle, sic per oppositum primium erit bene velle in operatione; & sic honum commodi potest esse voluntarium, & pr miuio Maximum Beati, & maximum gaudium sibi.
mirum omnes Beati,int imprecabiles. Q V muis praesens quaestio videatur soluta ex iis, quae dicta sunt in quaest. 3. huius disputationis,ubi ostenditur
285쪽
ditur voluntatem Mnneremtari ab ultimo fine clare vμω, quoad exercitium , sed libere suum actum elicere; attamen quia alias peculiares disticultates habet; ideoque aexn rose hic tractanda est , pro cuius maiori claritat
Not. Quod fide certissimum est, neminem pereato maculatum introire posse Regnum Ccelorum , ut perspicue pluribi tradit Sac. Scriptura; at dubium, & incertum est, an visio beatifica, vel fruitio vi sua eXcludat omnem pe cati maculam, seu omne peccatum habituale. VasqueZ,& quidam alij putant nec de potentia Dei posse maculam .peccati cum visione componi. Verum Suarea, & plerique alii id rectius negant, ut aduertit noster Herincx. Quae enim potest implicantia inuolui in eo, quod Deus aliquem ad sui conspectum admittat, cui tamen Condonare nolit iniurias praecedentes, immo quem amantem, etiam fruitione Diuina, non redamet, sed ob poccata praeCςdentia odio prosequatur i Quamuis id certissime nunquam st euenturum, & minus consonum D. pietati appareat. Ita discurrit Herincx q. 9. de impeccabilitate Beatorum la. 2. . Quare duplex difficultas inter Scholasticos controuertitur. Prima est : Aia clara visio Dei reddat Beatos physicὰ impeccabiles, etiam secluso Dei amore consequente. Secunda : An saltem physice determinet voluntatem Bea I rum ad amorem perfectissimum Dei, adeout Beati, nec a Visione, nec ab amore cessare valeant, ac proinde ipse amor
beatificus non est liber, sed physice necessarius. & vi huius amoris necessarij Beati sint physice impeccabiles. Quid ata tem sit sentiendum iuxta principia nostrae Scholae oste dent secunda, & tertia conclusio. I. Conc. Omnes Beati de facto sunt impeccabiles. Est de fide contra Origeiaem . Prob. ex Sac. Script S praesurcuri
Apoc. 2I. Non intrabit in eam airquid coieqoinarum , antnationem farrans, aut mendacium e ergo multb milaus poterit
ibi quis Coinquinari, aut mendacium, seu peccatum saCe- Et Ι. Petri. c. I. Beatitudo vocatur. Erare itas ιπιο rupe his,s .ctioco taminat Idem unanimi consensu docent SS.. PatreS. Accedit etiam euidens ratio Theologica. Etenim Beati Continuo fruuntur Deo, ambre,& quidem persectro fimo super omnia: scd huiusmodi ani ri nequit consistar
286쪽
π 244 cum peccato, nec etiam minimo I cum etiam in via, ut passim docent Theologi , peccatum veniale repugnet seruori, & perfectioni cnaritatis : ergo beati sunt omnino impeccabiles, & huius impeccabilitatis radix est coni,nuus Dei amor persectissimus. II. Conc. Visio Dei non reddit Beatos physice impecc biles, secluso amore beatifico. Est Scoti, &Scotistarum,
nec non Nomiualium, prout refert Heri nex, eamque sic probat. Nam secluso eo, quod visio determinet ad am rem beat i ficum, nil restat, quod Beatos determinet ad abstinendum a peccato. Quamuis enim clare appareat viis denti Deum, quod omnis ossenODei sit mala moraliter,attamen maneret absolute loquendo voluntas libera ad eligendum malum morale, velut delectabile, postposito b axo sine comparatione meliori. Deinde non obstante viasone beatifica Christus libere fecit opera, priccepta, ac proii si libere abstinuit a peccato, ergo etiam Beati, ea non obstante, libere abstinent a peccato, &consequenter hi non essent physice impeccabiles. Adde etsi visio beatia. fica etiam de absoluta potentia non compateretur secum peccatum actuale iit sensu composito, cur non pollet prae ditus visione Dei pro hoc instanti per peccatum sequenti instanti prius natura commitendum impedire continuationem visionis Dei, illamque destrueret Confirmatur ex dicendis sequenti conclusione: Si enim visio Dei non e cludat physice peccatum actuale , etiam eo modo qub nunc consequitur amor beatificus ut ibi dicetur) quai to minus hoc secluso III. Conc. Visio Dei non determinat physice voluntatem Beati ad amorem continuum, qui per consequens e Cludat omne peccatum actuale. Haec in istis terminis est Herinex pro qua citat Scotum, & Scotistas, nec non N minales coni. Thom istas, & alios. Prob. Quia visio Clara obiecti, etsi infiniti, est voluntati creatae extrinseCa, tan- . tumque finite ei applicat infinitam bonitatem, non apparet proinde, cur ipsam ex natura sua liberam physice determinaret ad amandum; tum quia alloquin vix explicari Potest, quom modo Christus in hac vita beatus fuerit liber in operibus illi quoad substantiam , ac determinatas Cissumstantias praecepili , quod tamen non est dissicile. in nostr
287쪽
nostra doctrina , quandoquidem nec unio hypostatica , nec visio Dei impediuerit intrinsecam voluntatis Christi indifferentiam. Tum denique, quia nil est, quod eiu sim di physicam voluntatis Beatorum ex vi visionis nece sIitatem persuadeat , ut magis patebit ex solutione obiectionum. , Arg. I. contra 3. Cone. Quae argumenta seque militanti etiam contra a. Conc. Beatus necessario se habet in ordine
ad Deum, sicut Viator ad bonum, Ut sic Ised Viator quidquid amat, amat necessario sub ratione boni, ergo simi l uiter beatus necessario amat Deum , & caetera in ordine ad
Resp. nem maiorem. Quia bonum in genere includitur
essentialiter in quolibet bono particulari ac proinde diu hoc appetitur, necessarid simul appetitur communis ratio :boni inclusa: non sic Deas includitur in omnibus ait: bonis, sed multa sunt ei condistincta, quae amari possunt, non amato Deo, ut patet de hominibus viatoribus. IdemPautem repugna re in Beatis , ex hoc capite non ostenditur . 'Deinde viator non necessario aliquid Mult, sed potest a. volendo cessare I adebque etiam admissa paritaleposset ab amore cessare Beatus ἴ& sic negatur cons itae Hermex. d Arg. 2. In obiecto infinito clare proposito apparet inii inita ratio boni, nec in ipso actu amandi potest appareres vlla ratio mali, ergo voluntas Beati necessario illud amat. Resp. Conc. ant. & neg. cons. Nam Beatus posset cessare ab
Contra. Nequit voluntas cessare ab adhu amoris, quia in cessatione nulla ratio boni apparet, ergo
Resp. neg. ant. & in primis ratio est, quia ad puram Cessationem, seu ommissionem actus id non exigitur , sed susticit innata libertas. Deinde ipsum libertatis mercia tium est bonum aliquod,quod in ea reperiri, & appeti po- test. Itaque proximὸ nequit voluntas cessare,bene tameni remote , quia potentia q uae cunque, ait Scot. sicut habeti unum obiecitum, ita habet unum modum agendi ; ideoqu8 voluntas semper libere , agit respectu cuiuscunque .
288쪽
mirum ad essentiam beatitudinis requisatinfecuritasperpetua. Not. i. Quod D. Aug. lib. Io. de Civit. Dei cap. 3o. re
fert , Platonicos nonnullos docuisse Animarum ci Culum , & consequenterjnegasse statum earum perpetuum. Qui quidem error tribuitur etiam Origeni, qui nedum statum damnatorum non esse perpetuum asserebat, sed etiam Dqmones aliquando saluandos putabat; ac pr inde non asse perpetuitatem praemiorum,& suppliciorum. Verdm deiide eit beatitudinem, quam in Coelo possident Beati esse aeternam, quam veritatem plaribus in locis Sac. Scriptura docet , ut Sap. s. vis NM ; Mati. 2s. Dum Iura su istam are nam ctem. Et de hac vita aeterna ipsi i sunt certi . & securi. Vnde ait Scot. in Φ. d. 49. q.6..quod sicut dubietas, & certitudo sunt in intellectu, ita ij mor, & 1eeuritas sunt in voluntate. Est autem securitas Carentia timoris proueniens ex certa cognitione boni non amittendi, vel est quaedam vitalis quies in voluntate de bono non amittendo; & malo non habendo, & de tali perpetuitate sibi nota per reuelationem, aut claram cognia
Nol. 2. ex Scoci Ioc. Qit. q. s. g. at quaest, in Reporta Quod Beatum esse noli est nisi cum ultimate bene est in Coniunctione persecta ad optimum: ula intem coniunctio persecta potest intelligi duplicitui intensiue, Jelextensiuer loquendo de persectioiae vilionis intentiue dicit, quod potest ella in instanti, vel cum instanti mporis, sitis mensuretur aevo, sue non, Deus potest eam tantum nseruare pro tunc, & non plus; . & sic ost ita perfecta beatitudo pro illa hora, sicut si semper duraret, & sic in raptu posset aliquis esse beatus: accipiendo autem perfeci i nem extensuam, dum natura manet, α ad quam est inci natio naturalis potentiae, sic beatitudo est persecta,& Pe Petua, iam solum raptim, sed semper. Nol. 3. Quod licet omnes Theologi catholici concor . dent, beatitiidinem de facto esse expetuam; discordant tamen in assignanda huiusmodi perpetuitatu causa. Et i
289쪽
nim Egidius quot. I q.r. art. I. putat ex ipsa mei beatitudi-Mis entitate procedere talem perpetuitatem . Hemicus uol.9. q. II. existimat, eam prouenire a potentiis neces.sario, re perpetuo causentibus. D.Thom. q.2. q. t O. art. I.& 2. docet eam prouenire ex habitibus ita determinane i-bus potentiam intellectivam , &volitivam i ut non posse sint non exercere actus beatificos ; nam beatitudo eli talis forma, seu operatio de ratione sua formali, quod cui baest, iocorruptibi liter inest, & non potest non este manente su- biecto, quod est incorrupti hilu : & denique Scotus cunet suis docet, beatitudinem esie perpetuam ex Dei decreto
libero de eius conseruatione; Iuxta quamst. Or : iLConc. perpetuitas,& secuTitas sunt de essentia beati tudinis complete sumptae, non vero summae pro bratitu-, dine essentiali ; vel ut cum Scoto loquamur, sunt de euentia beatitudinis extensivae, non intensiuae . Prob. pars. Nempe quod perpetuat s non est de essentia beatitudinis intensiue sumptae u cunque perfectio eadem per manens, & aequalis potest esse per initans, vel in aliquo breui tempore, quae,& quanta potest esse in toto tempore unde albedo unius dici est aeque perfecta , ac albedo via ius anni. Tum quia beatitudo formalis est quid creatuam Cui
nequit esse estentialis actualis duratio; Quare si Deus si mnaret alicui homini beatitudinem per breue tempus, ut non pauci Doctores censem de D. Paulo, & de immaculata Dei para, esset vere bea tus, ergo &C. I
' Prob. a. pars, videlicet, qu i perpetuitatis securitas non sit de euentia . Securitas est in voluntate, & supponit certitudinem in intellectu de continuatione beatitudia nis, ergo securitas perpetuitatis non est de intrinseca r Uone beatitudinis; certitudo enim in intellectu de eonii nuatione beatitudinissupponit eius reuelationem . prehensionem , ex qua voluntas redditur secura, ac proin. lde haec omnia essentiam beatitudinis iam supponunt i eue positam. Confirmatur. Etenim apprehensio perpetui. tatis beatitudinis, & illius certitudo non est actu tendens in obiectum beatificum, sed est actus reflexus super ipsam. beatitudinis continuationem, & securitas de hac. aliud non respicit, Vt obiectum, nisi perpetuae continuationis Lertitudinem; ergo si nec apprehensio, nec certitudo Per
290쪽
' petuitatis sunt de essentia beatitudinis; tanto minus seco II. Conc. Beatitudo nequit dici simpliciter', de absolut8
perpetua , Nnecessaria ex eo, quod potentiae eam prod centes agunt necessario, neque ratione habiturum ad eam Concurrentium;sed perpetuitas inest beatitudini ex sola Dei prouidentia eam conseruante per continuationem influxus. Est Scoti loc. cit. ἔ& omnium Scotist.Prob.Conc. quoad primam partem. Licet intellectus sit talis naturae, ut praesente obiecto, ceo iaon impedito,ne stario videat; tamen voluntas non sic neCessitatur , nec etiam a summo bono, ut supra ostensum est sergo solum ex parte intellectus apparet necessaria, & perpetua, non quidem simpliciter , sed secundum quid; Nam si Deus non daret intellectui concursum, non valeret visionem beatificam Contiui nuare. Prob. a. pars . Non est nec aria vatione potentia.' rum:ergo multo minus ratione habiturum: prob.ConLHa- 'bitus se habent ad potentias tanquam causae secundae , &: instrumenta respectu agent is principalis; ergo&C. Siquidem B. Virgo Immaculata habuit in via maiorem Charita- tem, quam caeteri Sancti; & tamen illa Charitas non ia cessitauit eam ad fruendum Deo; ubi ipsum contemplaba-
. Prob. 3. pars. a sussicienti exclusione Caularum quae Possent assignari. Non enim ex se ipsa , quia est ens crearum , & contingens intrinsece defectibile: non ex potemtijs , quae pariter sunt contingentes, & contingenter operantur: nec denique ex habitibus supernaturalibus , &aliud assignari nequit , ergo ex sola D. prouidentia est perpetua , & necessaria. 1 Probo cons. Duratio quaelibet entis creati euentialiter dependet a D. prouidentia, seu voluntate non subtrahet te concursum, sed positi in eam influente: ant. est per se notum s nam Deus non operatur ad extra necessario: tum quia beatitudo licet extrinsece duret aeternitate a Parte post , intriniuce tamen mensuratur aeuo e Scoto in A. d.
Arg. Coiata conc. Si beatitudo non esset intrinsece ensnecelsarium sequeretur quoi posset deficere, ac proinde beatusferimur. Si sic nonesiqi beatus, quia non haberet,