장음표시 사용
301쪽
Deum videre creaturas secundum esse proprium, & for male ut obiectum terminativum. Arg. Cont. 2. conC. Diuina Essentia nequit repraesentare creaturas in se ipsa: ergo intellectus Diuinus nequit inessentia Diuina illas videre. Prob. ant. Non potest essentia repraesentare creaturas in esse intelligibili, nisi contineat eorum esse intelligibile formaliter, vel sit eis similis inesse intelligibili; sed neutrum est dicendum; non primum quia Creaturaestet sormaliter in Deo, quod est falsum; neque secundum, quia esse intelligibile sequitur esse entitatiuuim ergo&c. Resp. neg. ant. & mai. prob. & ratio est quia Essentia Diuina cum sit emitas infinita continet in se ipsa, non quidem formaliter, sed eminenter, & ψirtua-litUr Omnes creatutas, ac proinde illas reddit intelligibiles intellectui Diuino.
Arg. 2. Inter medium cognoscendi,& rem cognitam de- . bet este necessaria connexio; sed talis connexio non reperitur inter Deum , & creaturas possibiles: ergo dic. mai. Pal. min. prob. Si D. essentia necessariam Connexionem
haberet cum creaturis possibilibus, sequeretur, quod illis destruetis, trecessario periret etiam Estentia Diuina, quod
Videtur maximum absurdum: ergo &C. Resp. Conc. mai. & neg. min. adprob. dist. Cons. seu s
quelam; Destructis illis destrueretur etiam essentia Diau jna a priori, & per locum intrinsecum nego : a posteriori, ta per locum extrinsecum conc. Non enim esse hostibule creat urar um est aliquid reale in Deo a Diuina Eaenti: distinetum, & in ipsa omnipotentia, ac proinde si per impossibile non essent possibiles creatur non sequeretur perire Deitatem ipsam, ut alibi dicetur, & praesertim in illa quaestione: An Verbum producatur ex cognitione cre
Arg. a Thomistis contra,conc. Haec conclusio mili-rat aperte contra Sanctos Patres, docentes, Deum non via dere creaturas in se ipsis, sed eminenter, & virtualiter, re Praesert im contra D. Dionys dicentem , quod ceu nφοδε-
ρmma: ergo &C. Resp. Sanctos Patres docere , Uiuinum intellectum non accipere cognitionem a rebus
i ii gulis, ut paulo ante indicauimus; non νςIo IntellectR
302쪽
Diuinum non cognoscere creaturas in sensu nostrae conclusionis . Vnde D. Dionys solum vult, quod Deus non seipsum nouerit cognitione distincta ab ea, quam habet de creaturis; ita ut duplicem requirat cognitionis asstum , unurn, quo CreaturaS, alterum, quo seipsum percipiat,sed unico a ou simplici,& infinito omnia Comprehendat. Arg. a. In Deo infinite perfecto, non eli admittendus duplex modus cognoscendi creaturas, quorum unus sit perfectior altero; sed modus cognoscendi Creaturas in es.sentia Diuina, tanquam in causa, est perfectior,quam in dus illas cognoscendi in se ipsis immediate: ergo praeter modum cognoscendi creaturas pμssibiles in Essentia Diuum, tanquam in causa, non debet admitti alius , quo eas immediate,& independenter ab essentia sua prius crinita Prospiciat,&percipiat. Resp. dist. mai. Non potzst ad mitti duplex modus &c. si uterque habeat rationem Obiem per se mouentis ad illam cognitionem , & fiat per distinctum actum, ut sit cognitio Angelica, & beatifica
Conc. mai. dupleX modus &c. ratione diuerse terminationis immediatae ad diuersa obiecta, nempe ad essentiam, S ad creaturas, nego ; nam huiusmodi diuersus modus cognoscendi nullam imperfectionem, vel minorem perfectionem inrtudit; immo connotat summam Diuini intellectus vim, & infinitam activitatem. Arg. 3. Si Deus cognosceret creaturas immediate in se ipsis, & independenter abEssentia D. prius cognita, Obi Gum formale, & specificativum D. intellectionis esset ens Creatum, vel ens abstrahens ab increato, & creato; sed hoc dici nequit: ergo nec illud: sequela mai. est euidens; nam illud censetur esse obie Dum formale, & primarium alic ius potentiae, vel operationis, quod primario, & imm diate ab illa attingitur, & independenter ab alio Cognito, Vt patet de potentia visiva, cuius obiectum formale, &primarium est color, secundarium vero, seu materiale est paries. Resp. disting. sequelam mai. Ens creatum estet
hiectum specificativum D. intellectionis, si per se primo
D. intellectum moueret ad sui cognitionem , conc. si petse primo non moueat, sed solummodb terminat ipsam, ne-
sequelam. Itaque creaturae nullam rationem moti
303쪽
Essentia Diuina, adeo ut non cognita Essentia Diuina, i vcognoscantur terminatiue Creaturae.
Quotvisaest Scientia Diuiua. -,i NOt. Quod scientia D. sumi potest dupliciter, nemp3
formaliter, & sic nil aliud est, quam essentia Diuina se habens per modum actus intelligendi,& terminatiue, re sic est eadem scientia, & solummodo diuersa, quatenus diuersa obiecta respicit diuerso modo, & ad illa terminat, siue sit essentia D. & omnia, quae sunt in illa, siue sint greaturae, quae sunt aliquo modo extra essentiam Diuinam. Concl. Scientia Dei formaliter sumpta, & secundum suam realem entitatem est v nai spectata vero terminatiue, est multiplex. Prob. I. pars: Scientia Des est infinita, ergo per unum actum debet intelligere omnia intelsigibilia, alioquin si per unam scientiam unum obiectum' intelligeret, & per aliam aliud obiectum, quaelibet scientia Cia set finita: ergo est tantum vita, & ratione suae infinitati & ratione obiecti formalis, nempe Essentiae Diuinae, quae
Prob. 2. pars eX communi doctrina Theologorum, qui docent, scientiam Diuinam diuidi inscientiam simplicis intelligentiae, & est ea , qua Deus cognoscit res possibiles;& inscientiam visionis, qua Deus cognoscit res futuras: V. g. antequam Mundus per decretum Diu i nae voluntatis esset futurus, erat tantum postibilis, & Deus cognoscebat illum sola scientia simplicis intelligentiae, at post deor rum futuritionis illum cognouit scientia visionis. Quare scientia simplicis intelligentiae est naturalis, & nccellaria antecedens decretum Diuing voluntatis; scientia vero Yisonis est libera; ac proinde sequitur decretum Diuinet voluntatis, qu.e ita decreuit futuritionem mundi, Vt potu rit eam non decernere &c.
Arg. Ista diuisio non includit scientias approbationis,& reprobationis, quae in Deo sunt, ergo talis diuisio non est susticiens. Resp. neg. ant. Nam scientia simplicis ii telligentiae , & scientia visionis subdiuiduntur inscien-
304쪽
tiam approbationis, & reprobationis: si enim sit bonum illud, quod Deus videt possi bile,vel futurum decern it, di citur scientia approbationis; si autem sit malum, dicitur reprobationis. Insuper scientia possibilium vocatur speculativa, quia Deus cognoscit illa, & non essicit, e contra scientia visionis dicitur practica ἡ quia cognoscit, & eLvcit. Arg. 2. Diuisio assignata non includit scientiam condiutionatam, qua Deus cognoscit res, quae non sunt absolute futurae, ted tantum sub conditione, ergo non est bona. Resp. neg. ant. quia scientia conditionata reducitur ad scientiam visionis: res enim suturie, quae sunt obieecum scientiae visionis, vel sunt absoluto suturae, vel futura conditionale; & sic scientia visionis duplex est, altera at soluta, quae terminatur ad futura absoluta, altera Conditionata , quae respicit futura conditionata, ut infra magis explicabitur.
'rum Res possibiles sint intePigibiles ε e, priusquam
ab Inteructu Diuino cognoscantur.
Ot. I. Quod triplex esse creaturarum potest distingui. Γ Primum quidem virtuale, S eminentiale, quod habent in Estentia , & Omnipotentia Diuina, quae potest eas
Producere. 2. esse cognitum, & obiectivum, quod habent in intellectu Diuino res omnes ab aeterno Cognita . 3. d nique entitatiuum, quod habent in se ipsis, dum vere, re realiter existunt: hic non est sermo de esse victu li,& eminent tali, necentitativo, sed deesse cognito , seu obiectu Mo. Hoc autem esse cognitum sumi potest dupliciter:ptumo pro ipsa Diuina cognitione, qua Deus cognoscit cre ruras possibiles. a. pro illa denominatione extrinseca,qus dicitur esse cognitum,seu esse obieci tuum. Certum est autem duo priora esse, nempe esse possibile, ac esse cognitum esse in Deo realia : realiter enim Deus Creaturas Cognoscit,& virtutem habet eas producendi. Vnde sola restat dissicultas de tertio : an scilicet creaturae habeant ab aeternos iri uolesieentdilluum reale. - NOt.
305쪽
Nol. 2. ex Scoto In I. dist. t. q. Vn. qiiod in detegenda rerum possibilitate distingui possunt tria instantia naturae, in quorum primo D. intellectus producit creaturasin esse intelligibili,& obiectivo: in secundo creatura concipi potest habere esse possibile se ipsa, quia ι inquit Doct.
se ipsa sorma liter non repugnat sibi, esse, & se ipsa sibi fo maliter repugnat habere esse neCessarium ex se, in quibus duobus stat tota ratio possibilis: in tertio creatura dicit respectum ad omnipotentiam Diuinam,a qua produci potest. In primo instanti habet possibilitat in metaphysiacam : in secundo logicam, & in tertio physicam, ut docet ibidem Scotus. Ex quibus infertur iuxta doctrinam nostri Doctoris, creaturas habere esse possit bile principia liue ab intellectu Diuino, formaliter a se ipsis, & complete axespectu, quem dicunt ad omnipotentiam Diuinam.' Not- 3. Quod non conueniunt Doctores circa praesen tem quaestionem: Henricus quol. 8. q. r. tribuit creaturis
aliquod male esse essentiae aeternum, rati Diae Cuius creaturae dicuntur intelligibiles, & ab intellectu D. cognoscitn-tur , quam sententiam in VVicleiso, ut errorem pessimuni refert, & damnat Valdensis lib. I. fidei cap.8. quem pariter errorem tribuunt Scoto Caietanus p. p. q. Iq. & Baniara Io. art. 3. SuareZ disp. 3o. metaph. Oct. II. duplicem di- inguit rerum possibilitatem; unam negatiuam, quae est
non repugnantia rei, ut producatur, alteram positivam ,
quae consistit in quadam extrinseca denominatione proueniente ab omnipotentia Dei, ii qua creatura denominantur formaliter possibiles; primam dicit idem Suarer
habere ipsas creaturas,antequam intelligantur a Deo I p sterioriorem, dum cognitae sunt. Aureolus noster in r. diit. 3 .art.4.anirmat,esse possibile creaturarum, non aliud cne, quam virtuale, seu esse causae potentis ea S producem. Et denique VasqueZ I. p. disp. I . Cap.q.& ς.&OmneSω- re Recentiores dicunt, creaturas este possibiles saltem ii
Complere , independenter ab intellectu Diuino his prae
I. Cone. Res possibiles nullum prorsus habent esse reale,sormale ab aeterno. Est Scoti expressa sententiaioz. Citar. quam probat Contra Henricum 1eptem rationibus; Verti triad prolixitatem vitandam non omnes, sed praecipuas ari R a. ram
306쪽
miminus apud Euthymium ,& D. August. I s. de Trinitate
cap. I 3. ait, In Deo nou esse auu. Iapere, quam Q. , ergo &c. . siesp. 'neg. min. nempe conceptum vitae infinite pers
Hae de qua hic agitur, at iter non esset ad propos tum) i ni actu secundo non esse perfectiorem conceptu vitae infinia te perfectae in actu primoaunt enim aequalis persectionis, uti sunt aeque infiniti ex parte obiecti. Ad Confirmati nem resp Soli Deo conuenire est entialiter, sic esse inteli actuale, ut sit realiter suum intelligere,&idem realiter in eo sit sapere, &esse; quod non potest competare eat
ais, &in hoc sensu intelligendi sunt Patres.
Guodnam si Obuctum primarium Diuini Intellectus.
Ol. L. Quod obiectum adaequatum Diuini intelis eius est omne intelligibile ; sicut Diuinae volunta-etis obiectum adaequatum est omne possibile. Istud autem
obiectum diuiditur in obiectum primarium motivum , quod est Diuina essentia praecisa a perfectionibus attrib Talibus, & in secundarium,de quo agetur in sequentiquς- stione. Verum, et fi nos cum Scoto asseramus, essentiam
Druinam esse obiectum primarium, tamen ali j aliter a n bis sentiunt. Quidam enim amrmant omnia illa,quae formaliter in Deo runt , sue essentialia, sue attributalia,sive absoluta, siue relativa spectare ad obiectum primarium. Alij volunt relationes Diumas, non vero ait ibuta esse sub ratione obiecti secundarij. Not. a. Quod hoc est distrinaenio ex Cognitiones, quibus res aliqua dicitur in se ipsa , vel in alia , vel ex alia cognostic. Tunc cognoscitur in se ipsa, quando sibi ipsi estvrimaria, & sussiciens ratio, tum ad sui, tum ad ea, quae in ipsa cognitione habentur. Dicitur in alio cognosci, quando cognoscitur illud directe, in quo res ipsa gia scenda continetur ό sic, V.g.Cognita directe essentia, indi- ,recte cognoscuntur proprietate ab illa e a nantes,& directe cognita causa, Anairecte noscitur essectus, cuius est ζgrauida o Denique tunc censetur ex alia Cognosci, quad. do nimirum unius cognitio altςrius cognitionem gigni I,
di sic conci . cognoscitur lx praemissis. I. Conc.
307쪽
I. Coneius o . Essentia Distina est oblectum primarium. nedum primitate dignitatis, & ordinis, sed etiam virtutis intellectus Diuini, tam ad sui, quam ad Creaturarum cognitionem. Est Scoti pluribi, & signanter quaestion. 3. Prologi , ubi expresse docet, essentiam diuinam esse primum obiectum totius Theologicae, seu scientiae Dei. Totius, inquit, Theologiae in se, & Dei, & Beatorum primum subiectum est essentia , ut hare. Eadem repitit in I. dist. 3. quest. I. ubi sic docet. Sicut autem praedictum est in qu stione de obiecto Theologiae, essentia Diuina . . idebest primum obiectum intellectus Diuini, quia ipsi sola mouet intellectum Diuinum ad cognoscendum se, 6 omnia alia cognoscibilia ab ipso intellectu . Denique in
quol. 1 f. it in fine art. a. lapidem videri in essentia Diu na, ut obiectum secundarium in primo obiecto mouento propriam intellectum ad intelleetionem socundi. Probatur ratione. Illud est statuendum objectum pri mum motivum intellectus Diuini, quod est omne ens iu-telligibile, continens in se, aut formaliter, . aut virtualiter omnium rerum intelligibilitates; sed sola essentia . Diuina est huiusmodi: ergo&C. Ἀ . Probatur quoad creaturus. Si in visione essentiae Diuianae sormaliter non contineretur notitia creaturarum, Ciacet terminatio ad essentiam ex sua ratione formali limit Ia , Ut pote non extendens se ad omno verum, idest intelΗ-gibile ; . hoc est absurd um: ergo &c. Tum quia acot pero cognitionem a creatura dicit imperfectionem in intellectu Diuino, ideoque Doctores cum Scoto R.3.Prol. 6c alibi dicunt, quod vilesceret intellectus Diuinus; si acciperet cognitionem a creaturis, tanquam a primo, & imm diato termino, aut motivo . : ἰ ιII. Cono. Deus cognostit se in se ipso, non veri, in alio neque ex alio. Haec tr ditur a So. Patribus,&est euidens ratione. Nam Deo tribuendus est modus praestantissimis cognitionis, std praestantius est cognoscere sed um. Malia in se, quia sic cognitio non est dependens,, neque disincursum inuoluit: ergo Deo talis modus cognitionis est
Arg. contra concc r. Scientia Dei est simpliciter infinita, ergo primarium eius obiectum debς; ei e pariter in
308쪽
. initum omnibus suis persectioitibus constans: sed tali
non est essentia Diuina praecisa ab attributis, ergo non s . la essentia Diuina ut sic est obiectum primarium Diuini. intellectus. Resp. disting. primum cons. obiectum prim rium debet Hla ampliciter infinitum, vel formaliter vel . radicaliter conc. cons formaliter solum nego: licet enim essentia Diuina praecia ab attributis non concipiatur in i primo signo infinita formaliter, est tamen simpliciter i - inita radicaliter, quia ipsa est radix, & pelagus omnium
Arg. a. Si sola essentia haberet rationem obiecti prima- Iij, attributa vero, & relationes obiecti secundari j, queretur, quod Diuina scientia posset terminari ad esse tiam, & non ad attributa; sed hoc est absurdum: ergo &C. mai. patet; quia quando aliqua potentia habet duo obiecta, quorum unum est primarium, & alterum secundis xium, potest absque repugnantia terminari ad primarium, absque eo, quod terminetur ad secundarium, Ut docet. Mot. in I. dist. I Minor etiam est manifesta, quia tunc cognitio Diuina esset abstraetiua; nec esset comprehent ua,&illimitata, & infinita. Resp. disting. mai. Si Dia uina cognitio non esset necessariis comprehensiva, Con secus nego; Accedit etiam, quod Diuina essentia necesi xibmouet ad sui, & omnium aliorum cognitionem, m rroinde non potest terminari ad solam essentiam. Coet rum si attributa comparentur ad obiectum creatum p tius habent rationem obiecti primari j; ac proinde dicen--da sunt obiectum secundarium tantum secundum quid . Arg contra a. Conc. Deus cognoscit creaturas comprehensive; ac proinde cognoscit ordinem essentialem,quem dicunt ad Creatorem: sed talis ordo, seu respectus.COgn . sci nequit, nisi cognoscatur Deus, qui est terminus huius ordinis,& cognitionis, erg.Deus cognostit st in creaturis. Resp. disting. mai. cognostit, ut in obiecto secundario, ει terminatiuo conc. ut in obiecto primario, & mouenm
nego mai. & sic pariter responderi potest ad alias oblan
309쪽
QUAESTIO III. Quodnam si obiectum secundarium D. Intellectus.
Not. Non leuem apud Veteres fuisse controuersiam;an Deus cunctas creaturas intueatur, &cognoscat. Et quidem non solum scelerati homines denegarunt talem cognitionem Deo, ut habetur in Iob cap.22. Ci ea Coeli eam dinas perambulat ne fra non con erat: Et in psal. I. 2κη- modo stir Deus o se ast frientia in axcelso ρ Sed etiam sapienti res Phylosophi asseruerunt CGgnitionem minutarum creaturarum Deum dedecere. Id docuit Arist. teste Scoto I 2. metaph. & Aueroes M. Ceterum, & si omnes Theologi unanimi consensu fateantur, Deum omnes creaturas, etiam Uiliores, Cogia stere persectissime ; discrepant tamen inter se de modo, quo Deus illas percipit. Quidam enim putant,quod Deus creaturas posIibiles non agnoscat in se ipso, sed in illis ipsis, quam sententiam nonnulli Thomistae tribuunt Scoto. Aliqui cum Aureolo in I. dist. 3 . art. I- q. a. affirmant, Deum cognoscere creaturas in se ipso secundum esse vi tuale, & emi nentia te, non vero secund um esse forma te, &entitatiuum. Caeteri denique sentiunt, Creaturas a Deo
cognosci non solum in se ipso, sed etiam in illis ipsis: quid
autem tenendum sit secundum nostram Scholam, ostendent conclusiones sequenteS.I. COnC. Deus cognoscit omnes creaturas etiam min
tissimas distincte, & persectissime. Haec est de fide, & h betur expresse in vari s locis Sac. Scripturae, & praesertim
Psal. II 8. Domine probastis me o ιognouisti mo, ru cognovisti finanem meam M. Gen. cap. I. Vidit Deus cuncta, qua fecerat, o orant valde bona . Ad Hebr.4. Non ast ulla creatura inuisibilis inron pectu eius. Omnia autem nuda , ct apora sunt oculis eius .
Hanc eandem veritatem tradunt omnes Sancti Patres, &Theologi, ideo &C. II. Conc. Deus cognoscit creaturas in se ipso, tanquam in medio prius cognito. Est Scoti q. I 4. quot. art. 2.'Vbi dissusd hanc materiam tractat; &in 3. dist. Iq. q.2. & q.3. prol. ubi sic docet. Ideo dico aliter, quod diuina Theol gia est de omnibus cognosci bilibus, quia obiectum Pri R. mum
310쪽
nium Theologiae, quod est Deus, iacit omnia alia cognita actu in intellectu Diuino : idem tradit in pluribus alijs locis: in quibus Uerte ostenditur, is sum esse, quod immerito nonnulli Thomi , & signanter Caietanus attribuit Scoto, Ut supra notauimus. Prob. I. audi. D.Dionysi lib. de Divin. N.mita. N3queemmaa , quasvur, ex his, qua sunt, disceas noscis Diuma mans Gad exis ipsa, ct in is ipse facu
dum causam omnium mentiam , is notiovem, is essentiam pra ha.
bat, is comprehendit . Et addit..Seinam igiιur Diuina Sapientia noscens, scit omn3a materialia. sena malaria, ct in diuise diuisibilia, O vnite multa , ipso υηο omnia , is eorumcens producens s cui
Consonat D. Aug. lib. s. Gen. ad lit t. qui proserens illud
Ioann. I. aeuoa factum Ut in ipso vito erat, ait. Ln qua vita vidis
omnia , quando fecit, is serui vidit, ita facis , non prater Di ummidans sed in se ipso: ergo &c. Prob. tatione. Nobiliori modo Deus cognoscit creaturas, quam cognoscant Angeli, & Animae separatae, &beatae r sed Angeli, & Animae beatae creaturas cognoscunt persectiori modo in essentia Diuina, quam in se ipsis, Ut testatur S. August. loquendo de cognitione matutina, &vespertina Angelorum: ergo&C. Prob. a. Quod est medium sussiciens ad cognitionem comprehensivam causae,potest etiam esse medium ad comprehensionem effectuum, sed Deus in se ipso est medium ad comprehensionem omnipotentiae, &essentiae rergore Omnium effectuum possibilium. Tum quia cognitio Diauina debet necessario habere obiectum formale motivum, a quo specificetur: sed hoc non potest esse creatura, ergo &C. III. Conc. Non est etiam improbabile,Deum cognoscere creaturas in se ipsis, hoe est secundum suum proprium esse, sed tanquam obiectum terminativum. Hanc docent Frassen. intract. a. de intellectu Diuino, & Herincx ibidem quq t. a. F. nihilominus Prob. intellectus D. cognoscit res secundum omne earum esse intelligibile, sed creaturae non solum habent esse eminentiale, & virtuale in es sentia Diuina, sed etiam esse formale in se ipsis: ergo Deus Videt creaturas etiam secundum esse suum proprium, α formale. Etenim Beati vident illas cognitione matutina
in Verbo, & vespertina in se ipsis: ergo non est impossibile . Deum