장음표시 사용
331쪽
certitudo Diuinae scientiae tollit contingentiam rerum , Quod autem determinatio Diuinae voluntatis non tollat contingentiam latius probabitur infra &c. II. Conc. Diuina praescientia non laedit humanam, seu creatam libertatem. Haec est de fide, di patet expresse in
S. Scrip. & praesertim Deuter. c. 3 o. Testas inuoco hodis Caristam , σ Terram , qu oa p opo arιm vobis vitam , γ mortem , benedictionem , ct maledictionem : eliga ergo vitam, ut tu vivas , o Ismen tuum: Iosue C. 4. Optio υοbιs datur, eligita hodie, quod M cat , cui serui epoti mumdanatis: Ecclesiastici c. I s. Deus ab initio estu tituit hominem , ct reliquit eum in manu eoUι, fui cte.
Prob. ratione. Illud non ledit libertatem, quod eam supponit: sed diuina praescientia supponit libertatem: e go &c. Prob. min. Scientia supponit scibile; ergo scientia de futuro supponit futurum: ant. Patet cons. prob.auctoritate SS. Patrum,&signanter D. Hieron. Dialogo contra Pelagianos. Non ruso ρει cauti Adam, quta hoc fururum no iserat, sed praesciuit Deus , quia ille erat propria volvorare factu--s : ae S. Monis. Non impios furantium manus immisti in I a Domia a m , sed admist , non prasciendo , quod faciandum e star, egit, vefieret.Eandem veritatem unanimi consensu tradunt a Ii j Pa. tres: ergo Dei pr cientia non ledit nostram libertatem. Arg. Contra I. conC. Quae Deus sciuit necessario eu nient: sed Deus necessirio sciuit res futuras: ergo necta ris euenient: mai. patet, quia in bona consequentia. Siant est necessarium, etiam consequens est necessarium , sed ant. huius consequentiae: Deus sciuit Antichristum suturum, ergo erit, est necessaria ergo etiam consequens. Resp. dis .mai. necessario euenient necessitate absoluta, di antecedente nego, necessitate hypothetica, & cons quente conC. Vnde antecedens huius consequentiae: Deus
sciuit Antichristum fore, ergo erit : non est necessarium bneeeisitate simpliciter, & absoluta, seu consequentis; sed Consequentiae, seu suppositionis. Sicut enim Deus libere decreuit. Antichristum futurum; ita pariter potuisset decernere , non fore, haec autem necessitas, ut notauimus non tollit rerum contingentiam, nec liberratem laedit.
Arg. 2. Si Diuina scientia est certa, & infallibilis: ergo quae Deus praesciuit necessario euenient , ergo vel Diuina
332쪽
Scientia non est infallibilis, Vel quae sunt a Deo praescita,
non sunt contingentia, sed necessaria. Resp. disting. se quelamant.euenient necessario necessitate absoluta,nego: necessitate suppolitionis, & consequentiae, conC. & sic respondetur etiam ad ea, quae possunt obijci contra secui dam conci usionem.
ESTIO X. Vtrum Deus habeat scientiam certamis Ilibilem
de contingentibus conditionat uturis.
in. r. Quod sutura conditionata sunt triplicis gene-1 i ris; quorum prima necessariam habent connexionem cum conditione ponenda, seu cum effectu, qui dicitur suturus, posita conditione; ut haec propositio: Si Deus pro ducat Ioannem erit animal rationale: Si Petrus currat mo uebitur. Secunda habent quidem connexionem cum conditione, sed contingentem, tali conuenientia tamen, ut consequens inferatur ex antecedenti saltem probabilia ter ex talis Conditionis ratione : v. g. Si Petrus vocetur . Deo consentiet. Si diu steterit in peccato mortali, in alia mortalia cadet. Tertia sunt illa, in quibus nulla est
apparens connexio antecedentis cum Consequente,& Ο-nino disparata,vt hae propositiones: Si Turca sederit Le poli, Petrus conuertetur Parisijs: Si Iudas Christum pro- . diderit, Nero Matrem suam occidet. Quaestio autem. praesens non est de primis, sed de secundis: dc ultimis; Prima namque esto per particulam conditionalem si explia Centur i sunt tamen reuera absoluta, & necessaria . Not.a. Quod aliqua volitio,seu aliquod decretum duobus modis potest dici conditionatum. I. ex parte subi isti, quando scilicet subiectum non habet actu volunt tem aliquid iaciendi, sed illam haberet si poneretur at i- qua conditio; ut si quis dicat: ego vellem venari, si hoc liceret Religioso; quo modo loquendi non significo, me habere actu volitionem circa venationem, sed illam habiaturum,n liceret.a.ex parte obiecti quando scilicet habeturaei u vo itio essicax ex parte volentis, suspenditur tamen effectus eius, donec ponatur conditio, qua accedenIe, m,
333쪽
28a distetur ad actum; ut si dicam . Volo ire Romam, si conualuero ab infirmitate: tunc habetur enicax voluntas, sed expectatur sanitas,1 qua,ut a conditione dependet DeCreta conditionata primi generis non ponuntur in Deo bene tamen secundi gener is , ut Scripturae testantur. Nol. 3. Quod circa hanc quaestionem tres opiniones circumseruntur. Prima est Curiel lib. p. controu. Controuer. P. Corneto hic art. I 3. disp. 3. &Clauiij Tiphanij c. a s. dicentium futura contingentia conditionata non cognosci a Deo certo; sed tantum coniecturaliter: secunda est Nauaret controu. 6. 1.2. amrmantis non solum in Deo non esse scientiam coniecturalem talium conditi natorum , sed neque formalem, bene tamen virtualem, &eminentialem: eo quia secundum ipsum, nullum decretum actuale, & formale est in Deo de conditionare futuris, sed solum eminentiale, & virtuale. Tertia est fere omnium Theologorum, qui unanimi consensu docent Deum certo , & actualiter cognoscere contingentia conditiona
Concl. Deus certo, & insallibiliter cognoscit contingentia condit tonate futura; Haec est communis tam Thministis, & Sotistis, quam ali js Theologis, exceptis a liquihus supra recensitis. Prob. couc. ex locis Sac. Scripturae, di maxime tribus. Primus textus habetur lib.p. Reg. Cap. et 3. ubi narratur,quod Dauid consuluit Dominum dicens:
die a Semo tuo, is ait Dominus e Daseondet . Dixitqua Dauid si eradant ma viri milita, is viras, qui sunt mecum in manu Saul is dixit Dominus ινε ante ubi aperte est sermo de continaenti
futuro; nam David reuera non fuit traditiis , sed solus , Praedicitur tradendus, si in ea Vrbe permaneat. Quo factum est ut David fugeret, ne traderetur a Ceilitis. Secundus habetur Lucae cap. io. ubi Christus redarguens incredulitatem Ciuitatum Bethsaidae,& Corozain dicit, quod si in Tyro, & Sydone factae fuissent virtutes &c. his verbis.
va tibi Goraxa n, va tibi Bathsarda , quia 'in Tyroo' Sidans facta fuisui virtutis, qua facta suo in Votis . olim in Cilicio , C ονευ ρα itentiam Vinat . Videbat ergo adorandus Saluator,
iisset talis conditio, haec poenitentia mise
o Deus certo nouit hvi nodi propos t i
334쪽
nem de contingenti conditionale futuro. Alter Textus habetur in Sap. cap. q. ubi de Iusto sic dicitur: Rurus es nomalitia murarer intellectum eius , aut ne fictio aeriperet Anim in itiitus. Quibus verbis praedicitur quid laturum fuisset si iustus non fuisset pr mature raptus ex hac vita . Similia sutura conditionata praedicuntur Exech. Cap. 3. Ierem. 3 o. Mati.&alibi: ergo Deus certo ,&iniallibiliter nouit fotura conditionata Nec potest cum nonnullis dici, Deum, seu Prophetas solum exprimere notitiam coniecturalem
fundatam in dispositione causae proximae; vel quid in simili euentu aliquando acciderit, &adhuc euenire possit: haec enim coniecturalis notitia mani seste repugnat Deo. Neque scientia simplicis intelligentiae, qua Deus pers ctissime nouit propensionem causae ad Certum effectum , sufficit etiam adiuncta scientia visionis eventuum, qui aliquando iii simili occasione acciderunt. Nam Scriptura asserit, & testatur, quid in hac particulari occasione euei turum fuisset, & de hoc absolutam continent prophetiam verba Scripturae ut proprietas Verborum conuincit, &Patres intellexerunt, praesertim D. August. lib. de Bono perseuer. Cap. 9. agens de poenitentia Tyriorum , & Syd niorum. Deinde sequerebar, quod Deus imprudenter hoc modo reuelasset, quod solum erat possibile,& cui in par ticulari poterat subesse falsum,ut doetissime discurrit He-rincx disp.6. de scientia Dei q.q. s. Dico primo; re Frassenibid. disp. p. art. p. q. I. Itaque negari non potest Deo talis stientia,adebui communiterTheologi,& pr sertim noster Pilosus Hetinox, & alij existiment oppositum asserere , esse periculosum in fide. Prob. ratione. Conditionata futura sunt vera: sed Deus scit omne verum: ergo Deus stit futura conditionata zProb. mai. Conditionale futura non minus sunt Vera , quam alisolute futura: sed absolute sutura sunt determi nate vera, ut omnes Theologi concedunt : ergo di condistionale sutura sunt vera. Prob. mai. Non minus est contradictio immediata lo- ter contingentia conditionato futura , v. g. non minor est harum propositionum contrad ictio. Si Paulus tali modo
vocetur, Convertetur, & si tali modo vocetur non Con
335쪽
modo vocatus Christo conuertetur, & eodem modinum
catus non conuertetur: ergo cum ratione huius contradictionis una propositio enuntians absolute futurum sit deis terminato vera, & alia determinate falsa; ita pariter duarum propositionum contradictoriarum de futuro contin- senti conditionate, Vna erit vera, & altera determinatis falsa, ct consequenter illud, quod enuntiant, crit determinate verum, Vel falsum. Confirmatur. Propositio conditionata non differt ab absolutata de eodem obiecto, nisi penes Conditioncm , quae si ponatur propositio erit absoluta; ergo sicut absol ta est determinate vera, vel falsa, sic eadem conditionalis de eodem obiecto conditionale futuro est determinate vera , vel falsa: patet haec consequentia: quia conditio, penes quam differt solum propositio conditionalis ab abs Iuta, non impedit, quin minus sir aeque conformis suo obiecto, ac proinde sit aeque Vera.
Prob. a. Illa cognitio est certa, & insallibilis, quq fui datur in medio certo, & insallibili, sed cognitio, quam habet Deus de contingentibus sic se habet: quia fundatur
in decreto conditionato ex parte obiecti, Sabsoluto ex parte subiecti, idest Dei, crgo pariter talis cognitio non potest non esis Certa. Arg. contra Conc. auctoritate SI. Patrum. D. Aug. lib. de praedest. Sanei. c. I 4. ubi explicans illud Sap.4. Rapius V,
- maιιιιa mutaret aut iactum eros Ait : Dictum est secundum pertacula lista huius , non Deu naum praIcisurram Dei, quι hoc praDiuit quod futurum erat , non quoa futurum non erat. Quibus verbis
videtur D. Aug. indicare, Deum non Certe cognoscere hoc futurum conditionatum; idest hominem peccaturum s diutius vixisset , sed de illo habuiste tantum cogniti nem coniecturalem fundatam in periculo, ne mutaretur, tentatione, & occasionibus &c. & Prosper Epist. ad S. August. loquens de Semipelagianis , inquit: Furara, qua norasum futuνa eonfingunι : & D. Damas in Dialogo aduersus Manichetos refutans eorum errorem, qui dicebant, Deum non debuisse creare homines, aut A ngelos, quos ante praesciuit peccaturos, sic loquitur et Namse virquem peccaturum
imp ura; ergo e* men:e Sa. Patrum non datur in Deo cer-
336쪽
ta scientia futurorum conditio nase, sed conlecturalis. Resp. Heri nox, Frassen, & Macedo, quod D. Augustu
quitur tantum depraescientia absoluta, quam admittebant Pelagiani, & Semipelagiani independenter a Diuino decreto, ut resert Prosperus in eadem epist. & secundum talem scientiam volebant, Deum moueri per opera pretuis. ad concedendam primam gratiam nam Pelagiani affere bant hominem puniri, aut pr mlari ob ea, quae nunquam gessit, aut gesturus est, sed gesturus suisset,si superuixisset & primam vocationem ad fidem; quam praescientiam a solutam merito fictitiam appellant Aug. & Prosper; non autem loquuntur de praescientia Conditionata , que supponat conditionatum decretum, de quo hic agitur: ali quin sibi ipsis aperte contradicerent, Cum alibi Patres re lati oppositum tradant, ut videre est in Auctoribus suis
pracitatiS. Arg. ratione. Si futura contingentia conditionata inta. Deo supponerent aliquam certam notitiam,maxime, quia
Deo praedicuntur, eu a Prophetis praenuntiantur, sta exinde non constat, illam notitiam esse certam, ergo &C. Prob. Deus plura in Scriptura per se & per Prophetas prPdixit selum per coniecturam desumptam ex dispositionucausarum secundarum, ut Isaiae 38. Dioena domus tua, qu amoriem ris ct non vives: & Ionae cap. r. adeue quadraginta .ier, is Nin Me subuert,tur : & tamen neutrum Contigit: Urgo ea:
praedictionibus non colligitur cert itudo D. scientiae. Resp. neg. min. Omnes enim praedictiones verae sunt, de infallibiles secundum sensum a Deo praedicente intei tum , licet in quibusdam non ex trimatur, sei subintellia gatur aliqua conditio, & maxime in praedictionibus comminatori n: Nam ut d et D.Thomas 12. q. DT. artrip. tria plex est Prophetia, nempe praestientiae, praedestinationis,& comminationis; inter quas ponit hoc discrimen, quod Irima, & secunda terminantur ad futura in se ipsi,,ac proinde ex illis veritas futurorum habetur. Tertia vero non respicit futura in se, sed dispositionem, & ordinationem Causarum ad ipsa,&supponit conditionem; puta si peccatores resipiscatri, & conuertantur ad Deum iuxta illud
337쪽
quoi eu taui, ut Dearem εἰ. Non enim sunt illet comminationes, nisi ut homines praeueniant Diuinam vindictam per poenitentiam, posita autem resipiscentia, non sequitur pqna, quam Deus infidendam pronuncia uerat sub condit ione, si peccator non resipisceret. Αrg. Futura conditionata non habent determinatam veritatem , neque in se, quia nunquam erunt, neque in causis , quia etiam posita conditione, adhuc eadem productione sunt indisserentes ad illa producenda, & non Pr ducenda, ergo &C. Resp. dist. ant. non habent determinatam veritatem absolutam Conc. ant. conditio natam, negoant. Posita enim conditione voluntas creata se determinatura erat, cum decreto ponendo absolute quidem ex parte Dei, sed conditionale ex parte rei decretae: ac proinde sunt vera in suis cautis, nempe in voluntate creata,& in Diuino decreto. Contra. Determinata veritas supponit esse determinatum, quia veritas est proprietas endis: sed esse conditionate futurorum non eis determinatum, cum nunquam han4tura sint determinatam existentiarn, sed erunt mere possibilia, vel nitiis: ergo c. Reis. dist. min. Este conditi nate futurorum non est determinatum absolute, conceio
Contra. Si futura conditio nata haberent determin tam Veritatem, ergo essent aeter nq, dc perpetuae veritatis :sed hoc dici nequit, q ita huiusmodi veritates formanturde entibus determinate veris: ergo Sc. Resp. dist. seque-lammai.eisent aeternet veritatis per necelsariam illationem Consequentis ab antecedente, nego: conditionate,&rat one praeuisionis, qua Deus videt illa de facto elie futura, vel non futura ea conditione ponenda, vel non ponenda Conc. at hoc modo non implicat . Vnde pro pleniori notitia aduertendum quod particula si ) conditionalis potest sumi tripliciter. Primo illative, quia consequens habet necessariam connexionem cum antecedente: V.g.Si P trus currit, er3o mouetur . a. permissiue, quia consequens habet connexionem cum antecedente ratione voluntatis
promittentis. Si Viceris. e. g. dabo tibi Gloriam. 3. sumitur conditionale, quia consequens habet quidem connexionem cQntingentem rationς conditionis conringentis,
338쪽
quae tamen conditio eerto Deo cognoscitur ponenda . vel non ponenia ratione decreti: esto talis connexio non sit necessaria. Neque taIe decretum conditionatum est superfluum, Ut quidam putant, sed ut aduertit Heri nox est necessarium ad hoc, ut Deus sciat, quid posita aliqua conditione sit futurum: Addit noster Felix cap. diffv.a. voluntatem Dei potius fore otiosam sine huiusmodi Do. cretis ut pote mansuram suspensam circa aliqua obieeta Deo sub conditione proposita . Vnde D. August. apud
Heri nox ait. Confiteri Deum , prascιum Iuturoruma ansania ea.
Quaeres r. An dentur in Deo decreta conditionata. Quamuis in superiori quaestione non pauca dicta sint etiam de decretis conditionatis; nihilominus multa rem nent dicenda ob diuersas recentiorum opiniones, ideoqu huiusmudi quaesitum proposui, cui breuiter respondetur. Admittenda elle in Deo decreta absoluta quidem subiectiaue, seu ex parte Dei, sed conditionat obiective, id est ex parte obiecti voliti, seu rei decretet. Quae responsio remanet sussicienter probata ex Scripturis superius allatis. Quoniam vero hic priecise agitur de conditionale futuris. quae per reuelationem innotescunt, puta de Tyriorum,&Sydoniorum conuersione si Christum praedicantem audissent; idcirco rursus probatur solum de istis, & de similibus in Sacra Scriptura expressis; inter quae est illud lib.
q. Reg. I 3. Si percussas terram quinquies , aut se uias , sue septιes parcussi sis oriam usqua ad consumpιD m. Quibus verbis Pr
pheta Eliseus Regi Ioas denuntiat, Deum decreuisse gene. ratem Syriae deuastationem, & statuisse cum ipso Rege Ioas se concursurum ad Syrios exturbandos, si quinque , aut sex, aut septem vicibus ipse Rex Ioas terram Iaculo percussisset, ergo supponitur de illo decretum conditiona tum; quod tamen non euenit defectu conditionis non prustae. Similia Reg. cap. s. & alibi habentur. Hanc eandem veritatem docent SS. Patres, & Scholastuci in illis quaestionibus, ut si Adam non peccasset; An Dei Filius fuisset incarnatus;an si perseuerasset status Innocentiae suissent in eb instituta Sacramenta, ordinata Sacri eia , praescripta rerum Dominia, & alia id genus, quq s
blata conditione non guencrunt.
339쪽
Dices si darentiar in Deo decreta conditionata sequerebetur. Deum habere effectus contrarios, & oppositos, sedeonsequens est falsum ergo& ant. Prob. sequela mai. Si Deus tecreuisset, v. g. conditio nate futurum conuersi nem Syriorum ad praedicationem Christi, illam conuersionem voluisset,&noluisset, ac proinde simul habuisset ompositos effectus, ergo &c.. Resp. neg. sequelam mai. Nam illi effectus non esissent oppositi cum non versentur circa idem obiectum eodem modo consideratum; una enim volitio Diuina esset efficax respectu effectus absolute futuri, puta quod Christus nunquam praedicet apud Tyrios. Alia vero est tantum inessicax, puta conuersio Tyriorum ex supposita Christi apud Tyrios praedicatio. Itaque potest Deus idem simul, di semel velle voluntate emcaci, & nolle voluntate inesti caci, diuersa tamen ratione,ut late videbitur in disp. de Diuina voluntate. Quaeres a. Quid dicendum sit de conditionalibus dispaia ratis,u.g. Si Petrus Romet dormiet,Terentius Pisauri Si .r debit.. Resp. Heri nox. Verius ese, quod a Deo non sciantur , etiam admissa scientia media, tanquam propositiones v rete, sed tanquam propositiones false,nam particula condi. tionalis significat quandam dependentiam, seii Conia xionem operis cum conditione, tanquam causa, vel occa. et sone mouente, vel alliciente, ut patet in omnibus conditionalibus in Scriptura expressis. Improprijssime enim itagnificat particula conditionalis meram concomitantiam temporis, quasi sit sensus. Petrus Romaedormiet, & simul tempore Paulus Pisauri studebit, hoc autem si utrunque sit futurum vidit Deus perscientia visionis. Talis vero deo pendentia inter huiusmodi propositiones, & consimiles non ex natura rei, sed potius est voluntaria, ut patet ex 4. Reg. cit. paulo superius. Vbi Eliseus Propheta ad Rogem Israel ait. Si ρενιμ fisos crdani Terram Sagitta quinquies ,
.ed properemus ad quaestionem de Scientia media, quae cum doctrina de futuris condi tiointis, maximam videtur habere connexionem
340쪽
riuum admittenda st Scientia media in Diuino Intellem .
Not. I. Quod grauis,&acris concertatio de scientiata media olim fuit sub Clemente VIII.& Paulo U. inister PP. Dominicanos, &Iesultas; & communiter resertur, eousque deuentum suisse, ut Censores siue Arbitricam duxerint condemnandam, velut commentum Semi-
pelagianorum . Quare volunt inter Articulos Molinae in Bulla sub Paulo V. iam formata, fuisse collocatam. Huic tamen fundamento non est modo nitendum, cum Inno- cantius X. Anno I 6 4. die as. Aprilis speciale ediderit decretum, locis consuetis astixum &c. quo declarat, ac d cernit praedictis affertis, actis, & autographo, siue exemplari praedictae assertae constitutionis Pauli V. nullam om2nino esse fidem adhibendam ; neque ab alterutra parte, seu a quocunque alio allegari posse, vel debere: ex quo sit, ut nullius sit ponderis Censura, qua Doctores Lovanientes hanc opinionem de Scientia media notarunt, Ut refert Macedo in disp.de Scientia media, de qua fusissime tractar. Nol. 2.Quod dupliciter sumi potest scientia media;pribmo pro ea scientia, qua Deus videt quid facturus esset homo ex viribus naturalibus, omni praeuentione gratiar interioris denudatus, & haec est scientia media Massilien- sum, seu Semipelagianorum, quae admitti non debet a Catholicis, cum de fide sit, hominem viribus naturae, seu sui liberi arbitri j non posse meritorie operari absque praeuenienti speciali gratia. Alio vero modo sumitur pro ea, qua Deus praeuidet quid facturus esset homo praeuentus auxilijs gratiae interioris, v. g. An Magdalena se conuerteret ad poenitentiam, si in tali tempore existens in Domo Simonis Leprosi tali gratia excitaretur. A n etiam Petrus negaret Christum, si in tali tempore tentaretur in Domo Caiphae tali modo, non obstante auXilio gratiae, quq nunquam illi defuit 3 In hoc sensu pluribus Doctoribus Catholicas a imittitur, cum millo modo saueat Semipelagia nismo; & hanc scientiam mediam se inuenisse iactitat Ludovicus Molina Iesaita, licet Suare L contendat, ab Au