장음표시 사용
481쪽
Arg. 3. Si D. potentia posset efficere res meliores,quam
fecit , perturbaret, a peruerteret ordinem Uniuersi; sed id non decet D. Sapientiam, ergo &C. mai. Patet, nam Gen. I. habetur. Virit Deus ruucta. fecerat, ct erant vatra bona; ac proinde Ord inem Vniuersi perturbaret,alterando ordinem persectum. Exemplo musici instrumenti declaratur. Etenim si in huiusmodi instrumento opetime composito, Consonantibus omnibus chordis, una ex illis amplius tenderetur, melodia dissona euaderet; sic a similiti perfectio alicuius partis Mundi augeretur , Armon4 , Mundi in pondere, numero, & mensura dispositi statim
dissolueretur . . . Resp. neg. mai. quod attinet ad exemplum, clicendum,
disparem esse rationem de armonia musici insitrumen ti, &armonia Mundi, nam illa est arithmetica in indivisibili consistens, musca enim arithmeticae subalternatur, ista autem est geometrica, & diuisibilis accommodata ad Mnem proximum singularum partium, & uniuersalis totius Mundi, ut eleganter aduertit noster Smi sing. disp. T. q. . relatus ab Herincx disp.9. de omnipotentia Dei qu st. 3. Quaeres . An D. Potentia quicquid semel potuit, aut potest, semper possit - , . Respondent Nominales allirmative; putando Idem esse enunciabile. Christum suscitare, & Christum suscitasse; ac proinde asserunt sic arguendo. Deus potest quicquid potuit, sed potuit suscitare Christum : ctgo potest nunc suscitare Christum. V erum i u har argumentatione COmmittitur fallacia, ut notat Nicol. de Nise in tract. de potentia Dei q. 7. Commitzitur, inquam, fallacia figurae diactionis , & fallacia accidentis , & etiam Consequentis. Quare debet inferri sic. Ergo potest Christum suscitare, vel suscitasse; quod idem est a parte rei, quia utrumque sqnificat suscitationem Christi; & in hoc sensu infertur etiam i Nominalibus, ut tradit D. Bona u. loc. Cit. q. un.& hoc enunciabile adiunctum verbis diuersorum temp rum est idem. Nihilominus D. Bona u. hanc positionem reicit dicens. Tamen sicut supra Probatum fuit , haeCp sitio non habet Veritatem, quamvis .illa positio videatur
fuisse probabilis. ia... ι HItaq ue respondetur cum Doct. Serapb. negative: N in
482쪽
tio est euidens: Quia sicut D. scientis in se immutabilis
desinit scire aliquod enunci abile ratione connotati; quia scibile desinit esse verum, & ipsa scientia ,siue scire Connotat uno modo in cognito veritatem I ita D. potentia con- notat in eo, respectu cuius dicitur, possib i litatem, & ta- Iem, inquam, possibilitatem, quae respicit potentiam agentem 1ub ratione potentiae, non impotentiae. Quoniam
ergo ita est, quod multa possibilia fiunt impossibIlia per accidens, & multa possibilia fiunt entia, re iam sunt impossibilia ad fieri facere enim, quod non ens non sit, nihil est facere, similiter facere, quod factum est, nihil est facere, & ita impossibile est fieri) hinc est, quod quia Deus non potest nisi possibile, quod posse est potentiae quia nulla mutatione facta in potentia, sed aequa liter Deo existente potente, fit aliquid Deo impossibile propter mutationem a parte rei, haec concedenda est, quod D. Potentia est immutabilis : & haec neganda est. Quicquid Deus semel potest, semper potest: hactanus D. Bonau.
483쪽
De Processionibus,seu productionibus Diianis.
Nox. i. Quod haec nomina, produci io, processio,
rigo,& emanatio pro eodem sumuntur; nam una, eadem ratio, quatenus est actus principiJ pr ducentis, dicitur 9roductio , quatenus est via ad terminum, dicitur processio, origo, & emanatio. In sapas processio duplex est, altera, qua terminus eXit extra PTIncipium, seu causam, ut calefactio, & dicitur tranuens. altera immanens, cuius terminus manet intra suum ps Incipium, sic productio Verbi mentalis : pr erea productio immanens est duplex phyfica, & metaphysica. l'hytica eli, qua unum ab alio procedit permutationem, dependentiam, & diuersitatem naturae, & sic nostrum verbum mentale exit ab intellectu per productionem physicam; Met physica est emanatio unius ab altero , seclusa omni mutatione , dependentia, & diuersitate naturae, rema nentibus tamen his duobus respectibus: a quo alius, &Not. a. Quod duplex est processio, seu origo; actaua sicl- licet,& passiva. Prima est ipsa actio personae producentis: secunda est emanatio personae produeis , Squamuis
484쪽
ex iam Ecclesi processio significet emanationem Spiritus Sancti, qui in Symbolo S. Athanasij dicitur: non genitus,
1ed procedens; attamen apud Theologos latius accepitur , Cum eo Vocabulo utantur passim ad exprimendum utrius. que Persona: Diuinae originem. Concl. In Diuinis datur Vera,&realis origo,seu processio immanens metaphysica: haec est de fide. Prob. ex Iorcap. S. ubi Christus de se ipso ait : Ea ex Deo proces &cap et s. de Spiritu Sancto ait: Spiritus varitaris , qui a Pareo proe
ais ; Potest etiam probari omnibus illis Scripturis, quibus exppimitur Persona Fiiij esse genitam; nil enim potest esse
genitum, aut esse Filius per generationem, nisi a generante procedat: eadem veritas determinata est de fide, & explicata in pluribus Concili b, ut in Nicaeno, Florentino, Lateran . Sc. & praesertim in Nicaeno, ubi de Filio dicitur:
Datis da Deo , tu is de lumine, dous verus de Deo viro genitus,
non semus: Et de Spiritu Sancto: Qui ax Patre, Fιtioque procedis.& ita docent omnes Sancti Patres. Prob. rat. nostra Conclusio, quae, esto demonstrari nequear, quia naturali lumine, ut infra dicetur, attingi non
potest tamen supposita fide, suaderi potest. Est de fide d
hi tres Personas diuinas realiter inuicem distinctas in unitate Essentiar: sed talis realis distinctio non potest dari sine reali productione, & processione unius ab altero: ergo in Diuinis processio realis, & vera est admittenda . Prob. min. non admissa processione, tollitur oppositio: id ubi non est oppositio, ibi esse nequit Personarum distinctio: ergo&c. Estentia enim Diuina non potest habere Oppositionem, nisi ob relationes oppositas; cum in Diuinis omnia sint unum, ubi non obuiat relationis oppositio . PSob. a Scoto in I. d. a. q. I. Quicquid ratione sua formali est principium Droductivum suisiciens, in quo-Cunque est a se, in eo est principium perfecte producti-uum: sed intelle laus habens obieetum actu intelligibile, debite proportionatum ratione sua formali est princi- Pium productivum notitiae genitae: ergo ubicunque erit, Producet notitiam genitam secundsim proportionem suae
Productionis: subsumit: sed in Deo est intellectus habens obiectum actu intelligibile sibi praesens, &proportiona Mun, nempe es nitain Diuinam, ergo&
485쪽
Insuper, cum nullum infinitum possit existere in alio, notitia illa genita, necessario erit subsistens per se; cumque extra Deum nihil sit per se subsistens, consequens est, ut intellectus Dium ua habeat producere notitiam subsistentem, quae sit Deus; & sic concluditur dari in Diuinis Processionem per intellectum, & eadem ratio mi litat de voluntate Diuina, quae habens essentiam sibi praesentem actu,&summe diligibilem, potest producere circa illam amorem infinitum subsistentem, id est: Spiritum Sanctum: Quod autem huiusmodi processio sit immanens, pat. quia actus intelledius, & voluntatis remanent in ipsis potentiis. & quod sit metaphysica . Prob. I. sic. Talis processio
est sine mutatione; Verbum enim non transit cum muta tione, quia non transit de non esse ad esse, Cum sit ab aeter no : tum quia sine dependentia procedit, nam Pater non is potuit ipsum non producere, unde Pater non dicitur Factor, seu causa Verbi Divini, sed principium tantum:tum quia procedit sine diuersitate naturae, cum Filius dicat , iriter . Θ Eeo unum fumus . Arg. I. Contri I. pari. Cone. Intellectus Diuinus, ut est in Deo, iam habet suum terminum adaequatum, idest notitiam essentialem: ergo ut iam est in Patre non potest lia here terminuisi, & sic in Patre non est productio. Resp. dist. ant. Intellectus, ut in Deo est, habet terminum adarquatum, ut operativus, conC. ut productivus, neg. ant. de
qua distinctione redibit sermo in sequentibus quaestionibus. Dices. Intellectus producit ut perficiatur; ergo cum intellectus D. sit infinite persectus, non producit. Resp. dist. ant. Quando intellectus producit ex indigentia , re inopia, Conc. ant. quando vero ex infinita ste-cunditate, ut se habet Pater in Diuinis, nego ant. Arg. I. Notitia ingenita est adaequata intellectui Diuiano; ergo non potest habere aliam notitiam genitam: pat. conseq. quia, ideo dicimus Verbum Diuinum non esse
Loductivum alterius Verbi, quia Diuinus intellectus lix
et terminum adsequatum, ergo a simili. Resp. Scot. dist. ant. Est adaequata in ratione notitiae ingenitae, conc. in ration notitiae genitae, nego ant. I
mo Scot. retorqdet argumentum non Nibet intellectus
486쪽
Diuinus omnem notitiam adaequatam correspondentem sibi absque notitia genita, ergo habet notitiam genitam. Contra . Si talis ratio valeret , sequeretur quod Filius, & Spiritus S. etiam producere possent notitiam genitam, & Amorem productum : sed hqc fidei repugnat, ergo&c. Prob. seq. mai. Tam Filius, quam Spiritus S. habent intellectum, & voluntatem D. cum essentia D. adaequatὰ proportia nata in ratione intelligibilis, & amabilis, quam Pater: ergo si Pater hac ratione potest producere notitiam genitam, etiam Filius, & Spiritus S. producere poliunt i lem notitiam. Resp. neg. seq. &prob. cons. quia non est eadem ratio de Patre, ac de Filio, & Spiritu S. Scotus enim in maxima superius allata docet sic. Vbicunque est principium productivum sucticiens a se poterit producere &c. unde cum in Filio, & Spiritu S. non sit intellectus principium a se , sed a Patre, sequitur; quod non currat eadem ratio. Adde, quod Pater, cum sita se non praesupponit notitiam geni. tam adequatam memoriae suae iscundae;Filius autem, cum sit tela notitia genita adaequata , tam intensiue, quam extensiue, nequit pro lucere aliam notitiam genitam neque Spiritus S. cum habeat esse a Patre, & Filio, &praesupponat utrumque, producere potest notitiam, & amorem. Arg. 3. Ens S se non potest habere originem ab alio, sed quaelibet Persona D. est ens a se: ergo &C. Resp. dist. mai. Ab alio, ut a causa extrinseca, & prii cipio diuerse naturae, concedo: ut a principio eiusdem, naturae, & omnem dependentiam, causalitatem, & cor tinFntiam excludente ; nego mai. Contra . Quod ab alio procedit, debet habere esse distinctum in natura,sed Personae D. non habent esse disti cium, cum in eadem numero natura subsistant: ergo una non potest procedere ab alia.
Resp. dist. mai. Quod ab alio procedit processione , finita , & extrinseca, & physica, concedo: processione inta
Arg. 4. Nullum productum est ex se necessarium ens:sed omnis Persona D. est per se ens necessarium; ergo nulla est Producta. Prob. Scol. mai. I. d. a. q. . Quod est necessa
iam ex se, est necessarium, secluso quocunque alio; sed
487쪽
quod est necessarium ab alio, non est necessarium, eo Circumscripto; ergo nequit esse necessarium ex se, & ab alio Prob. a. Omne productum possibile ast produci, aliter sequeretur, quod impossibile produceretur; sed quod est possi bile produci, non est ens necessarium: ergo Personae D. non sunt productae. Resp. dist. mai. primae prob. Nihil potest esse necessarium ex se formaliter, & secundum esse formaliter necessarium ab alio concedo, formaliter ex se, & effective, seu productive ab alio ; nego mai. Ad secundam resp. disting. mai. ex Scoto. Omne productum possibile est &c. possibilitate logica, vel physica , concedo, possibilitate physica tantum, nego. Vnde duplex est possibilitas, alia logica quae dicit solummodo non repugnantiam , quod Filius producatur; alia est physica, de realis,quae dicit aptitudinem,uel ad recipiendum aliquod accidens, vel ad recipiendam entitatem diuersam principio productivo; & haec non est admittenda in diuinis. Itaque Personae diuinae dicuntur possibilas sola possibilita. telogica .
Vtrum Processiones Dolat duae tantum,ρο non pla res. Not. Quod quaestio procedit de Processionibus, tam
eiusdem rationis, quam diuersae rationis. An scilicet in Diuinis sint plures generationes, & plures spirati nes, & an in Deo sint plures productiones diuerse rati nis, quarum una sit generatio, altera spiratio, &adue tendum, quod dicitur diuersae rationis, sed non diuerserationis genericae, aut specificae quia in diuinis non est proprie genus, nec species, nec differentia specifica cum haec omnia dicant imperfectionem, nihilominus, cum in Deo sint aliqua, quae plusquam numero differant, &d uersas habeant rationes formales,idcirco dici possunt quasi specie distincta, plus enim differunt generatio, & spiratio activa, quam duae spirationes activae.- Conc. Duae, & non plures sunt D. Processiones formaliter, & quasi specifice distincta', videlicet productio Vorbi per intellectum, & productio Spiritus I. per Volui
488쪽
tatem. Est de fide. Proba Scoto in I. d. a. q. T. Tot sunt, & non plures Processiones in diuinis diuersae rationes, quot sunt principia productiva, sed haec sunt tantum duo, scilicet intellectus, &voluntas: ergo duae tantum sunt: Patet ma i. min. probatur nempe quod illa duo prin. cipia productiva sint distincta .Principia agendi natural ter,& principia agendi libere habent oppositum modum agendi; emo non potest dari unum principium, Cui conueniat hic diuersus agendi modus; vel enim, inquit Sc tus, illud principium productivum ageret ex se determinate , & sc per modum naturae, vel ageret non ex se dete minate , se i libere , & ita per modum voluntatis: sedistimod i a3endi, cum ad inuicem directe opponantur, non possula Tretundi, seu reduci ad unicum principium: ergo&c. Prob. min. Quod unum ad aliud reduci non possit, quia c um illa principia sint aeque perfecta productiva is, non esset maior ratio, quare unum reducatur ad aliud , quam illud ad alterum, tum quia nihil reducitur ad aliud, nisi tanquam minus persectum ad magis persectum; at in Deo non reperitur perfectionis inaequalitas . ergo&C. Prob. Plures numero solum distinctas, &eiusdem rationis Processiones non esse de facto, nec esse posse,ac proinde non posse esse plures, quam duas diuersae rationis: Prob. Quia sic de fide habetur in S Scrip. ut supra probatum fuit, unde in Symbolo D. At h. traditur, quod sit unus Filius, non tres Fili j, unus Spiritus S. non tres Spiritus S. ergo &C. Prob. Ex Scot. q. a. quot. art. 2. hac latione theologica . Si in diuinis possunt esse plures productiones eiusdem rationis; ergo poterunt esse infinitae, & conis sequenter erunt necessario infinitae; quia in diuinis idem est esse, & posse, sed consequens est falsum ς ergo, & ant.
min. paret nullus enim hactenus icii insanuit, ut asseruerit D. Personas esse numero infinitas. Probat Scotus mai. I. autoritate D. A ug. ita argumentantis contra Maximum lib. I. cap. 12. Immoderata, inquit,esset diuina generatio,
si genitus Filius Nepotem gigneret Patri, quia,& ipse Nepos, nisi Auo suo Pronepotem gignerct,secundum vestram mirabilem sapientiam, nec impleretur, subdit, generationis series, si semper alter ex altero gigneretur; nec etiam allus perficeret eam , si non sufficeret omnipotens unus:
489쪽
ergo necessario essent admIttendae infinitae generationes Prob. a. ratione a Scoto. Omne multiplicabile in plura eiusdem rationis, non determinatur a se ad certam pluralitatem, sed si sit ita determinatum, necesse est, ut de te minetur ab alio, at Diuina processio si esset multiplicabilis in plures processiones eiusdem rationis , quales sunt plures generationes,non posset ab alio determinari ad ce tam pluralitatem: ergo necessario esset infinita : mai. pat. exemplo naturae creatae, quae cum sit multiplicabilis in plures eiusdem rationis, non determinatur a se, sed ab agente extrinseco; aliter essent infinitae syncathegorematice: min. prob. Si Diuina processio ad certam pluralitatem determinatur ab alio, maxime ab aliquo posteriori, vel ab aliquo priori; non a rosteriori, quia nullum ens primum habet suam existentiam, &entitatem a posteriori ; ac proinde nec habere potest suam unitatem, neque ab aliquo priori; hoc enim vel esset principium formale Diuinae processionis, nempe memoria, & voluntas 'cunda,
et esset principium producens, idest Persona Diuina, sedi nullo istorum Diuina processio determinaretur ad ce tam pluralitatem, si esset multiplicabilis in plures proces
Gones eiusdem rationis: ergo&c. Arg. I . Cont. I. Part. Conc. Diuersus modus principiandi retundi potest in unum principium: eigo esto Princia Piare per modum naturae,& per modum volutatis sint oppositi principiandi, exinde tamen non licet inferre, duo esse principia distincta, ac proinde nec duas processiones,
nec duos producentes: ant. pat. nam principiare necesi
rib, & principiare contingenter sunt modi oppositi priniscipiandi, sed illi competunt eidem principio, nimirum voluntati Diuinae respectu diuersarum operationum, quae respectu operationis, seu productionis ad intra principiat necessario , & respectu productionis ad exura principiat
Resp. ex Scot. ubi supra disting. ant. refundi porest M. quando illi duo modi non important impersectionem: n go: quando important imperfectionem, vel minorem imperfectionem con notant, conc. Oportet enim, quod omne impersectum ad perfectum reducatur ; Vnde Cum modus principiandi contingenter impersectionem connotet ,
490쪽
quia omniscontingentia mutabilitatem, & desectibit i tatem importat; hinc est quod reduci debet ad principium
necessarium, secus autem de motis principiandi ad intra naturae, & voluntatis, aC proinde neutrum redusitur ad aliud. Vel resp. ex diuerso modo operandi quomodocunque non colligitur principiorum diuersitas, conC. ant. ex diuerm modo opera ad i , qualem habet memoria tacunda, , α voluntas Diuina, nego. Arg. 2. Natura Diuina, inquantum natura Diuina non
minus est principium productivum, quam intellectus, &li Voluntas; ergo si ex diuersitate principiorum colligitur diuersitas processionum, tres processiones necessario a mittendae erunt iuxta tria principia diuersa. Resp. dist. ant. Natura Diuina est princlytum produ- Onaum seorsim sumpta, nego ant. coniunctim cum interulectu, & voluntate Diuina, Conc. ant. Arg. 3. Potentiae distinguuntur per actus, ergo Cum ex
duplici potentia essentiali in Deo sint duo actus estentiales, stilicet intelligere, & velle, non possunt illis assignari duo alij actus notionales, nempe generatio, & spiratio, &consequenter ex illis duabus potentijs Diuinis non recto
infertur dualitas processionum diuinarum, palaeq. nam
ab eodem distinctiuo nequeunt distinctiones diuersarum
. Resp. ex Scot. ubi supra neg. sequelam, & pari ter concestb enim una potentia non possit habere plures actus ade-quatos distinctae rationis eodem modo se habendo circu. illos actus, itaui quemlibet habeat productum, & quemlibet improductum; tamet1 habere potest plures actus diauero rationis diuersimode circa illos se habendo, nempe ad unum per modum principij operati di , seu em natiui,
ad alteram per modum principij productivi, & ita se ha, bent principia in Diuinis.
Arg. coni. a. partem conclusionis. Potentia intellecticua Diuina per generationem Filij remanet infinita,ac pro inde potens ad productionem alterius Verbi: ergo possunt dari plures processiones eiusdem rationis. Resp. neg. 2. pari. ant. & ratio est quia Filius productus eli terminus adaequatus potentiae intellectivet.