M. Atti Plauti Comoediae quae exstant ex recensione F.H. Bothe. Tomus primus quintus

151쪽

Convenit. Tu, Sosia, Duc hos intro. Ego huc ab navi mecum adducam Nau

craten.

Nunc quidem praeter nos nemo est: dic mihi verum s rio , iso

Ecquis alius Sosia intust, qui mei similis siet '

Abin' hinc a me, dignus domino servost

Abeo, si iubes.

Nimis ecastor facinus mirum est, qui illi conlubitum siet, Meo viro, sic me insimulare falsum facinus tam malum. Quidquid est, iam ex Naucrate id cognato cognoscam

Ego sum ille Amphitruo, quoiust servos Sosia, i. s. III, IIdem Mercurius qui sit, quando commodum eSt, In superiore qui habito Coenaculo, Qui interdum sto Iupiter, quando lubet; IIuc autem quom extemplo adventum adparo, e loco rooraeque edd. vett. Naucraten.Vulgatae ineleganter, Naucratem, uti et 689, ,3. 844. CL ASiu. 71. 69o. To praeter enclitico sequente posteriorem syllabam acuit. Egimus de hoe loco ad Terentii Audr. 667. 6st. G itidem alter pro alius. CL66i, Capt. prol. 8 ibique nos. 693. De usu pronomiuis vid. ad Prol. 46. 696. Vulg. impeditis numeris , E. s. i. A. , cui est s. S. Pall. G M vett. edd. , in his Iuni., cuius vel quoius est. 697. II, itidem. 698. Similiter de Iove Pers. 8it: ille, qui supra nos hiabitat. De noueliso qui vid. ad l43.7oo. Vulg. adMentum VPOrto, in audita ac prorsus inepta loquendi sor

152쪽

AMPHITRUOI I IAmphitruo fio et vestitum inmuto meum. Nunc huc honoris vostri venio gratia, Ne hanc inchoatam transigam Umoediam; Simul Alcumenae, quam vir insontem probri Amphitruo adcusat, venio ut auxilium seram: riis Nam mea sit culpa, quod egomet contraXerim, Si id Alcumenai innocentid expetat. Nunc Amphitruonem memet, ut occoepi Semel, Esse adsimulabod, atque in horunc familiam Frustrationem hodie iniciam maXumam; Oio

Post igitur demum faciam, res fiat palam, Atque Alcumenae in tempore auxilium seram; Faciamque, ut uno foetu et quod gravida ex viro, et Ex me quod gravida est, pariat sine doloribus.

Mercurium iussi me continuo ConSequi, τι

Si quid vellem imperare. Nunc hanc adloquar.

Durare nequeo in aedibus: ita me probri, i. S. III, a Stupri, dedecoris a viro argutam meo lΕa, quae Sunt sacta, insectati esse occlamitat; Quae neque Sunt facta, neque ego in me admisi, arguit;

7is. Scripti ac vett. edd. sere, in- feta Me, ut etiam H vel inis ne .

acclamitat, inis re acclam ., inf rs est at cla lat, inis restat. clam ., inis. re clam. , ut G a me collatus, in tecta Me acclam ., denique insecta esse acclam ., Sicut Langianus unus; nudo

quidem Gronovius haud male: infecta esse occlamitat. Το d hiatus causa verbo infecta additum in fraudom illexisse puto duscriptores. Vid. ad

153쪽

I I a M. A. PLAUTI Atque id me susque deque esse habituram putat. Non edepol faciam, neque me perpetiar probri Falso insimulatam, Min ego illum aut deseram, Aut satisfaciat mihi, atque adiuret insuper, Nolle esse dicta, quae in me insontem Protulit. dias

Faciundum est mi illud, fieri quod illaec postulat, Si me illam amantem ad sese studeam recipere. Quando, ego quod feci, id factum Amphitruoni obsuit, Atque illi dudum meus amor negotium Insonti exhibuit: nunc autem insonti mihi ,3o Illius ira in hanc et maledicta expetent. Et, eccum, ipsum video, miseram qui med arguit Stupri, dedecoris l

Quonam ted avortisti t

Ita ingenium est meum: Inimicos semper Osa sum Obtuerier. 35

Heia autem inimicos l

Sic est; vera praedico:

Prol. 243. M insecta. hener vid. ad 28, 64. Camerarius: ins refert, ac clamitat, et sie vulgatae edd. 7ar. G, habittimam. H. Edd. aliquot vetustae, Ne, vel Nae , e. f. ; Η et Μ, Neque e. f. 724. Vulg. A. s. mihi ille a. a. i. Plcrisque edd. mediis, velut Iuntina, illa abest, quod sane nemo facile desideret. Qui tamen servare voculam cupiet, is rescribet mi ille. 29. Illi Sic Argent. Ivnt. Αld. etc., quod Placet prae vulgato ille. Sentit mecum Acidalius. 34. Quonam Camerarius, quem

sequi satius est, quam VerSum Peu- tametrum Pro Mnurio vendere, quod faciunt vulgatae, in quibus legitur: Quo te a Plisti ' AL. Ita ingenium meum est. Arg. Iunt. Ald. etc. : Quore aMer isti ntinop AL. I. i. m. e. Ferri et hoc Potabi.

154쪽

Nisi etiam hoc salso dici insimulaturus es.

Nimis verecunda es.

Potin'. ut abstineas manum tNam certo si sis sanus aut sapias satis, Quam tu inpudicam esse arbitrere et praedices, Cum ea tu sermonem nre ioco nec serio Tibi habeas, nisi sis stultior stultissumo.

Si dixi, nihilo magis es, neque ego esSe arbitror; Et id huc revorti uti me purgarem tibi: Nam nunquam quidquam meo animo fuit aegrius , -έ5 Quam postquam audivi, ted esse iratam mihi. Cur dixisti ' inquies. ο expediam tibi. Non edepol, quo te esse inpudicam crederem; Verum periclitatus animum Suin tuom, Quid saceres, et quo pacto id ferre inducereS. :5oΕquidΡm ioci, illa dixeram dudum tibi, Ridiculi causa. Vel hunc rogato Sosiam.

Quin huc adducis meum cognatum Naucraten Testem, quem dudum te adducturum dixeras, Te huc non venisset

Si quid

Non aequom est, id te serio

38. G , iracundia, quomodo legendum male coniecit Lam hinus. Cous. Cas. 1 7 sqq. , 715. Aμε τρως autem vulg. Potiιι'ea ut etc. Sequor Cati erat. et Basil. 3b68.

PLAVT. Com. Tona. Idictum est per iOCum, ο55 praevortier.

75a. Restituenda vetus lectio: Vel hunc r. S. et vid. ad prol. 7έ. G , R. e. etiam h. r. S. 53. Natieraten Ila edd. vett. quas inspexi, omnes , Praeter Sarracenianan . Vulg. Naucratem: vid. ad 684.

155쪽

Εgo illud scio quam doluerit cordi meo l

Per dexteram tuam te, Alcumena, Oro: ObSecro, Da mi hanc ce venia mi ignoscet irata ne si est

Ego istaec feci verba virtute in rata : ν6o Nunc quando factis me inpudicis abstinens, Ab inpudicis dictis avorti volo: Valeast tibi habeas res tuas, reddaS meaS.Iuben' mi comites Z

Si non iubeS, Ibo egomet: duxero Pudicitiam mihi. -6s

Manet arbitratu tuo iusiurandum dabo, Me meam pudicam esse Uxorem arbitrarier.

Id ego si fallo, tum te, summe Iupiter, Quaeso, Amphitruoni ut semper iratus sies l

Ah, propitius sit potius l

57. V. C. ιllum , iocum. 759. Viiig. hanc , Claudicante Ver .. 76 . G, irrata; vulg. ιrrita. Vid. ad 28. 76 l. abstinens Ita Η, et hue dneit vulgata codicum scriptura abstines, quomodo alibi legitur animas, damnus, ιυas , Praegnas, et infra 8ra Praeses Pro Praesens in V. C. In a stinens intelligendum sum, sicut passim : vid. supra ad 368, et de hae

verbi forma periphrastica infra 82έ, Capt. 8b8,-228 , Poen. 897, et inprimis Curc. 399, ubi vide quae

annotamus.

6έ. Iuben mi comites Ita Langg., nisi quod mihi. Vid. ad 356. Vulg.

duriore numero et ex interpretatione, nisi fallor: Lben mi ire comites ρ Comites , ancillas matronae proPrires et ah immundis operibus vacantes. CLMerc. 583-έos, Cas. 73.76S. Vulg. nullis numeris: Le., C mitem P. Ma ero. Nostri Codd.: ....enmitem mihi P. d. Langg.: AL. Sin, ibo comitem mihi P. d. Hinc lectionym

156쪽

AMPHITRUO

Consido fore: Nam iusiurandum verum te advorsum dedi. Iam nunc irata non est

Bene facis. Nam in hominum aetate multa eveniunt liuiusmodi: Voluptates capiunt, capiunt rursum miserias; Irae interveniunt, redeunt rursum in gratiam; odis Verum irae si quae forte eveniunt huiusmodi Inter eos, rursum si revenium in gratiam est, Bis tanto sunt amici inter se, quam PriuS.

Primum cavisse oportuit, ne diceres; Verum eadem si idem Purgas, mihi patiunda Sunt. 18Λ

Iube Vero vasa pura adornari mihi: Quae apud legionem vola vovi, si domum Bedissem Salvos, ea ego ut exsolvam omnia.

Ego istuc curabo.

Evocate huc Sosiam:

meam concinnavi, m comitem in antecedentibus olim subiectum et Pro interpretamento adscriptum ratus.

77o. Vulg. Conside: invecto tro ebaeo, quae ιαμβου est, ut ait Heph uestio. Conisdo G et veti. edd. Cf. Stich. 432, Trin. 426. 77 a. Bene Iacis , Bene Iecisti, Melius Ieceris, sormulae sunt aut grates agentium, aut benevoleutiam honeste signiscantium: vide nos ad Terentii Eun. Iέr, ubi Donatus : . In consuetudinem venit, Bene scis et Bene δε- eisti non iudicantis esse, sed gratias ogentis ..776. Male Drte omissum cst a Dareo, Puto quia nesciebat, urrha Cuius, Eius , Huius, Passi in μονοτυλλαβως legi apud Comicos: vid. Mut- leti Schediasma de mettr. Teren

157쪽

Gubernatorem, qui in mea navi suit, res Blepharonem arcessat, qui nobiscum prandeat. Is adeo inpransus ludi licabitur, quom ego Amphitruonem collo hinc obstricto traham.

Mirum, quid solus secum secreto ille agat. Atque aperiuntur aedes; exit Sosia.

Sosia

Amphitruo, adsum: si quid opus est, impera: imperium EXSequar. t. t. c. III, 3

Opportuned advenis.

Iam pax est inter vos duos tNam quia vos tranquillos video, gaudeo, et volupe est mihi. Atque ita servom par videtur frugi sese instituere, Proinde heri ut sint, ipse item sit; voltum e voltu obn- paret; Tristis sit, si heri sint tristes; hilarus sit, si gaudeant. Sed age, responde: iam vos redistis in concordiam p .

Deridesne, qui scis, iamdudum haec me dixe per iocum

An id ioco dixistidy Equidem serio ac Vero ratuS.

Habuid expurgationem: facta paX eSt.

tian. Cap. 8, nos ad Aulular. 243.792. Vulg. time adMenis, delieiente versu. Passim Portune et time inter se commutata deprehen-dnntur , velut itidem Terentii Heaut. a 27, in eodd. Berol. Α et Helmstadiensi legitnr: intime asienis, tibi ceteri libri recte r in ortune a. De ae addito vid. ad prol. 349. 798. Vulg. αμέτρως et τω Deridea

158쪽

AMPHITRUO

Ego rem divinam intus faciam, vota quae Sunt . . . . .

Tu gubernatorem a navid evoca verbis meis Huc Blepharonem, ut, re divina facta, mecum prandeat.

Iam hic ero, quom illi censebis esse me.

Aclutum huc redi.

Numquid vis, quin abeam iam intro, ut adparentur, quibus opust y 8os

I sane, et quantum potest, parata fac sint omnia.

Quin venis, quando vis, intro Z Faxo haud quidquam sit

morae.

Becte loquere, et proinde diligentem ut uxorem decet. Iam hice ambo, et servos et hera, frustra sunt duo, i. s. Qui me Amphitruonem rentur esse; errant Probe. 8ici

Perperam acuto: Derides , qui scis haec petentium. cf. infra 8i7, Cas. 6έo . iamdudum me disesse Per iocum. Cf. 67o, Terenti Eun. 7γ8, Ad. 158, Hec. Cure. 589 ete. 33o. Donat. ad Eun. Iv, 7, 23: a Me Soz. G. ex nari. sis Quia imperativa sunt eontumeli 8OS. H. rubeam , ex interpreti, ut sa , veteres addebant Sis, quod signi- videtur. steat Si Misis. Post hune versum in Met. Pall. praeter V. C., item G M edd. Iunt. Ald. Brix. Lamb. ista inse- et edd. aliquot, in his Venet. Iέs, et runtur: Quando istaec Omnia exiv Iunt.: ni. Quando ris, Si ris, for- sti te mihi dixe yer iocum, quae sere . mulae sunt aliquid vel iubentium vel innuuain frumentum huius subulae .

159쪽

Nunc tu, divined, huc fac adsis, Sosia. Audis quae dico, tametsi praesens non adeS. Fac, Ampliitruonem huc advenientem ab aedibus Vt abigas quovis pacto Conmentus Sies. Volo deludi illum, dum cum hac usurBria Uxore nunc mihi morigero. Haec curata sint Fac sis proinde adeo, ut velle med intellegis, Atque ut ministres mihi, mihi quom sacruficem.

MERCURIUS.

Concedite atque abscedite omnes: de via decedite: i. t. III, cNec quisquam tam audax Dat homo, quid Obviam o sistat mihil Atio Nam mihi quidem hercle, qui minus liceat, deo, minitarier Populo, ni decedat mihi. quam Lorvolo in comoediis

Ille navem salvam nuntiat, aut irati adventum senis; o sum Iovis dicto audiens, eius iussu nunc huc me adsero: Quamobrem milii mage par est via decedere et conce

Pater vocat me, eum sequor, eius dicto imperio sum audiens: Vt filium bonum patri esse oportet, itidem ego Sum patri . exstant apud Nonium, sed in nullis Sao. Langiani, Non quisquam tam Plauti codicibus apparent. Vid. Fragm. ausus etc. unde Gruterus SuspP. III, Ainphit r. 7. xt faciebat: N. q. tanti ausus etc. 8ia. To D c hahetur in Argent. Iunti Vellem de hoc nomine constaret. Ald. etc., quo expuncto non elidenda Pud pro qui dedi, ne vox elideretur: est vox Ampliatruonem e vid. ad 34 i. vid. ad prol. 3έ9. 8 έ. Libri, praeter unum G, Vt a. 8ab. mihi sere scripti, etiam II. et q. P.IGN. e. f., ταυτολογικῶε quidem veti. edd. , non mi, sicut vulgo. Vid.

160쪽

AMPHITRUO

Amanti supparasitor, hortor, adsto, admoneo, gaudeo; si quid patri volupest, voluptas ea mihi multo maxuma

Amaiy Sapit: recte facit, animo quando obsequitur suo pQuod omnis homines facere oportet, dum id modo fiat

bono.

Nunc Amphitruonem volt deludi meus pater: saxo p be Iam hic deludatur, spectatores, vobis adspectantibus.

Capiam coronam mi in caput; med adsimulabo esse obrium, Atque illuc sursum escenderod: inde optume aspellam virum 835 De Supero, quom huc accesserit. Faciam, ut sit madidus sobriuS. Deinde illi actutum subseret suos servos poenas Sosia:

Eum fecisse ille hodie arguet, quae ego secero hic. Quid id mea '

Μeo me aequom est morigerum esin patri; eius studio servire addecet.

Sed eccum Amphitruonem l adveniti iam ille hic deludetur probe, 8 o Siquidem vos voltis ascultando operam dare. i. S. Ibo intro: ornatum capiam, qui potis decet; Dein sursum escendam in tectum, ut illum hinc prohi-

833. Forte excusum delusetur Pro vulgato deludetur. Fiaxo iungitur suturis , neque .est quod eam loquendisormulam vituperes: vid. Paret lexi . verti. Eaxo. Caeterum vulgo, Vectan tibus , vacillante versu. Sequor codicem G. 835. Viag. scabris numeris, i. o. cisPellam M. V. C. scis Pellam, caeteri

scriyti sere clamitam, vel avellam, Deamaut etiam G. Sed H et M dilucide,

asPellam, quomodo legendum coniecit Benti. ad Terent. Ηcaul. II, 3, uo. Simillimum ut m a in MSS.

8 2. Decet, πρέπει, eunt dativo construitur Graecorum more. Langg.: Polos , minus eleganter; vulgati libri depravate, Potius. 843. Vulg. ascendum , minus quidem ex vetere consuetudine: vid. iu-