장음표시 사용
151쪽
QUI IN PRAEFATIONE ET NOTI sin Codicem Ecclesiae uniuersae, laudantur.
Cisera Clamons Alexandrinus. Clem/.s Ramanus.
Ignativis An iochenus. Innocentias P. R. Ioannes I. P. R.
Sisistis Maecus. Sirinias Apalginaris. Si ebenus. Sixtas Senensis.
152쪽
AB HADRIANO ΡΑΡΑ I. CAROLO MAGNO
Romae quondam oblatus. Hae postrema editione a mendis expurgatus Cui accesserunt antiquiora Pontificum Romanorum decreta,
ab eodem Dionysio collecta. Ex vetustissimis exemplaribM MUS. Bibliotheca CHRIsTOPH IusTELM.
154쪽
Ex Tomo II. Conciliorum Galliae I Aco BI SIRMONDISociet. I Esu Presbyteri. pag. 117. De Codice Canonum, qui Carolo Magno Regi, cum Romae esset, ab Hadriano Papa oblatus est, anno Christi, ut coniectura est, DCCXXCV II. Dira est superioribus annis primum Insol stadij tomo VI. Αntiquae lectionis, deinde Coloniae tomo III. Conciliorum, Epi-
tome Canonum Orientalium Ac Africanorum, cum titulo, qui hanc ab Hadriano Papa Carolo Magno Regi cum Romae esset, ad usum Occidentalium Ecclesiarum oblatam significat. Atqui Carolo constat oblatam fuisse non Epitomem, sed integram Collectionem, tum Canonum , ex quibus Epitome illa deinceps conflata est, tum Decretorum etiam Pontificum, a Siritio ad Gregorium Iuniorem. Denique illum ipsum Carolo datum esse Iibrum, qui Con EX CANONuM a Nicolao Papa dicitur D. x et x. cap. Si Romanorum. quique Moguntiae primum excussis anno M. D. xx v. in editione postea Parisiensi inscriptus est, Codeae c.- nonum velis Ecclesiae Romanae. Hoc enim declarant plurima, quae in Bibliothecis Galliae visuntur, Collectionis huius exemplaria : quorum in Gnte , velut oblati muneris dedicatio praefixa est, Hadriani ad Carolum epistola , quae primis sngulorum versuum litteris hunc titulum reddit, DOMIN ETC EL L. FILIO GARvLO REct HADRIANvs PAPA. Epistola autem ipsa sic habet, tum in aliis passim, ut dixi, tum in vetustissimo S Germani codice, Caroli ipsius Mais gni temporibus exarato, anno regni eius x x x v II. id est Christi D c c C v.
quae in antiquis exemplaribus eius Codiei Canonum praeponitur.
UD Ivis A fulgens doctrina sceptra praecessit regni, O Origo regum felix, stemper genitura beata, T Molem perspicimus legis gratiam laudis habere. - Iussi gignitur rege Ecclesiae almae defensor, Σ Numquam enim vinci potesF dis una caelestis, O Obni iam flumens paterni triumphans regni eri Exemplum , quo deuota fides victoria gaudet,
o Christo iuuante, ae beato clavigero Petro, ct Cunctus aduersas gentes regalibus subdit plantis. radix beata instar contulit prole. Lata Deum colere, legem siemper amare diuinam,
Laudabilem struare fidem, sanctamque destiaene vitam,m Fautorem prorsuι habens ianitrem in triumphis caeli.
- sius freta virtute victrice persistit Imperi Lumensequens doctrina fidei Apostolicae Sedis, In hane panctam sedem magnia Rex Carulus splendet. O Omnitas per eum ditata ianis triumphat τbique,
155쪽
Q sole femper in bis habere meruit regnum. Arma sumens diuina gentes calcauit silerbas. . N Reddidit pinca dona Ecclesiae matri suae, , Vrbesque magnas, fines simul ter castra diuersa. Langobardam ac Erulam minute diuina pro bauit gentem. O Ouans amplicititur fidem, quamsuscepit ab auis. T Magna prosapia haec in toto rutilat mundo
Altus, nobilis, nitens, regit diuersa regna.
Q Gaudens celer ad limina venit Apostolorum flostes , T Nimis Ludibus hymn que populo celebratur ab omni.l O Obnixe pro si siummum orare Antiorem poscit, Redimi sibi noxas a iuuentute commissas. Exutus suffragiis almis fremdebat lingua mugi bom Genium seruare sanctae Ecclesiae in aeuo Romanae, - Iustitias almi Petri fui protectoris tueriae Habilem it super donans in eius Confessione libauit., Actae Hadrianus Praesul Christi praedixit triumphos ,
U Dextera protegi diu diuina Petro comitante Pauloque. γα Romphaeam τι Aoriae donantes, atque pro te dimicantes, Inlaesius cum tuis victor manebis, nempe per ipsos Aditum petunt urbis Papiat te ingressi viETorem.
Z Nesa perfidi regis calcabis Desidera, colla,
Vires eius prosternens merges baratro prosingi Septus Langobardorum regno, munus reddes tuum
Pollicita sacra dona clavigeri aulae Petri,M Amplius donans tibi victoriam, simulque honorem Per secti regnare cum tuis his, in futuroque soboli. A lege nunquam cede, haec obseruans flatuta.
Hactenus Hadriam Epistola, ut ex corruptis exempIaribus elici potuit. Quod
vero ad tempus attinet, cum Carolus ter in urbem Hadriano superstite veneritanno nimirum DCCLXXIV, Cum Papiam obsideret, anno iterum D C CXX e I cum eius filis Pippinus Italiae ., Ludovicus Aquitaniae Reges ab Hadriano inuncti sunt, anno denique DCCXXCVII, Cum inde Capuam quoque, ac Beneuentum aduersus Grimoaldum Ducem prosectus est: nos, tametsi res incerta est C
dicem Hadriam ad postremam potius prosectionem reserendum duximus, qu mqvod alias placuit ad priniam, cui multa, quae in eius Epistola leguntur. conuenire vix possint. . LECTOR L
156쪽
o D i C E M seu Collectionem Canonum Ecclesiasticorum Dionysi j Exigui, cuius index tantum ex Cod. MS. eruditissimi viri Nic. Fabri an . C II. IDCIX. primum editus est, integrum nunc tibi damus ex alio veteri Cod. MS. Bibliothecae Cl. V.Christophori Iustelli, omnium, quae Latinὶ ex
tant, Iuris Canonici antiquissimum monumentum : quod quidem ab hoc fonte haustum esse
nemini dubium est. Continet autem haec Collectio eosdem fere Conciliorum canones, quos Graecus Ecclcsiae uniue is Codex, ab eodem Iustello, anno CIO. II CX. editus: Canones praete ea, qui dicuntur Apostolorum quinquaginta , Sardicensis etiam XXI.& Αsticanarum, siue Carthagine n sium sy n odorum capitula CX X X V II I. complectitur. Huius non obscure meminit Hincmarus Remensis Ariachiepiscopus in opust. Lv. Capitul. aduersus Hincmarum Laudune
sem Episcopum cap. XLIII. his verbis: ui siunt illi, inquit, quos Gr Apostilica Sedes ,'omnes fuscopi per uniuersum orbem, o omnis Ecclesia Caino-bea Canones appellam ' νἱque a Nicaeno Concilio , quod primum in nostris eo-dicibus, quos ab Apostolica Sede maiores nos, i acceperunt fluendos, per ordinem que ad Africanum Concilium , pro Onombus recipiendis, venerandis σ obseruandis, minent. Is vero est Dionysius Exi Suus , qui , omissa profana annorum numeratione per Olympiades, vel Consules, vel Indictiones, primus ab Incarnatione Christi tempora praenotare coepit, & cyclum Paschalem x c v. annorum descripsit,sub Consulatu, non Fl. Mavortii,veser ibi t Marianus Scotus in Chronico ann. D. x x v ii. sed Fl. Philoxeni de
Anici j Probi iunioris Indictione 1 Ii. hoc est anno Christi D. XXV. ut ipse Dionysius testatur in epistola Paschali prima ad Petronium Episcopum,
nuper a doctissimo Petauio ex Cod. MS. primum edita: in qua etiam ex sacris Canonibus, hoc est ex ipso veteri Codice Canonum quem nuncedimus, atque ex sua interpretatione, citat Canonem LXXIX. qui primus Antiocheni Concilii esse reperitur. Ex quibus confirmatur orao dc numerus Canonum in illo seruatus, atque ex iis colligi potest Canones hosce Ecclesiasticos, iam ante, ex Graecis exemplaribus DIonysu transtulisse. Quis autem fuerit Graecae illius antiquae collectionis Canonum auctor, quae a Nicaeno usque ad Constantinopolitanum Concilium protenditur; cuius translationem suscepit ipse Dionysius , ignoratur. Illud tamen liquido constat Concilio Chalcedonense antiquIorem fu Itasi, in cuius actione Iv. x I. dcxta I. ex ipsa ante iam facta collectione, communi maiorum authoritate probata, quinque Canones, I V. Vide licet, XXCHI. XXCIv. XCV. dcxCvI. qui IV. Nicaeni,&IV. V. XVI. dc
157쪽
xvii. Antiocheni Concilii esse reperiuntur, lectos accita tos fuisse com pertum est. Qui quidem Canones, eodem ordine, atque continuata, nec interrupta numerorum serie quam Veteres consequentiam regularem vocantὶ extant in Codice Graeco Canonum Ecclesiae uniuersae , &in hac Latina Dionysij Exigui collectione. Sed&ante Ephesinum Concilium, Graecam illam collectionem factam fuisse, ex epistola a Diony sio ipso huic Codici praefixa, planum est: qua videlicet Canones a Nicaeno caeterIsque consequentibus Conciliis, quae ante illud vel postmodum
facta sunt, usque ad Concilium Constantinopolitanum II. Oecument. cum, sub ipso ordine numerorum, id est a primo capitulo usque ad centesmum sexagesimum quintum enumerat. Quinam autem sint , illi CL xv. Canones, facile est ex Conciliorum ordine dc Canonum consequentia, quibus constabat antiquus ille Codex, cuiuis dignoscere. Nam xx. Canones Concili j Nicaeni, XX I v. Ancyrant, X Iv. Neocaesariensis, XX. Gangrensis, XX v. Antiocheni, LIX. Laodiceni, III. Constantinopolitani: hi, inquam, collecti numeri, centum & sexaginta quinque essiciunt. Ex quibus etiam cognoscimus veteres in dinumerandis Conciliorum Canonibus non eadem ratione usos fuisse. Nam ex verbis Concili j Chalcedonensis colligitur Canones supra citatos I. IV. V. XVI.& xv 11. Concilii Antiocheni, inveteri Graeco Codice, XXC. XX Cm. XXCIV. XCV. M XCvI. fuisse , qui in Latino Dionysij Exigui Lxxix. XXCIV. XXCv. XCvI. &XCvII. esse reperiuntur. Seὸ haec disserentia ex eo nata videtur quod Ancyranum Concilium in Graeco Codice, viginti quinque Canonibus constat, &Neocaesariense quindecim: in Latina verbDionysij collectione quatuordecim & viginti quatuor tantum: Canonesque quartus & quintus Ancyrani Concilij, item tertius decimus de quartus decimus N eocaesariensis, pro unico habentur, ut ex utriusque Codicis collatione facile est obseruare. Subiunximus & ex Codice
M S. perantiquo eiusdem Iustelli epistolam synodi eam sancti Cyrilli &Concilij dioeceseos AEgypti, Alexandriae congregati anno CCCCXXX. cum duodecim anathematismis contra Nestorium, ex Latina Dionysj Exigui interpretatione, cui epistolam ad Petrum quendam Episcopum
ipse praefixit. Quae quidem epistola synodica ab Isidoro, &aliis qui eum
sequuti sunt Latinis Conciliorum collectoribus, contra omnium Codd. veterum Graecorum & Latinorum fidem, tribuitur Ephesino Concilio III. Oecumenico, quod anno demum sequenti celebratum esse constat, Anicio Basso & Antiocho Coss. Haec vero extat Graece & Latine, sed alia versione, inter acta Concilij Ephesini Act. 1. de Concilij Constantino
Illius etiam meminit Liberatus Archidiaconus Carthaginensis in Breuiario lib. I v. O illus , inquit , Nestorio Onodicam direxit epistolam , in quam duodecim capitula contra eius dogma dictauit oe instruit, os est principium: Dicente Domino , qui amat patrem si um m matrem fiam plusquam me , non est me digius. Cum haec ad memoriam antiquitatis Canonicae& Ecclesia Diuili do by Corale
158쪽
sticae conseruandam pertineant, operam nostram, Lector, boni eon sule, & beneficio nostro fruere.
ri Dionysio Exiguo , elusique Latina Canonum Ecclesiasticorum interpretatione.
Cassiodorus cap. XXIo. divin. lect. GENERAT etiam hodieque Catholica Ecclesia miros illustres probabilium dogmatum decore fulgentes : fuit enim nostris temporibus o DIONYslvs monachus, Scytha natione , sed moribus omnino Romanus, in utraque lingua valde doetissimus , reddens actionibus suu , quam in libris Domini legerat aequitatem; sui fripturas diuinas tanta curis ate dycusserat, atque intellexerat, it etiaecunque interrogatus fuisset paratum haberet competens sine aliqua dilatione restonsum. Fuit in illo eum sapientia meteta smplicitas, eum do na humilitas, eum facundia loquendi parcitas e mi in nullo se vel extremis famulis anteferret, eum dignus esset Regum sine dubitalione talloquiis. Qui petitus a Stephano Episeopo Saloni-
tam , ex Graecis exemplaribus CANON Es ECCLEsIAsTICOS , moribus suu , m erat planus atque disertus , magna eloquentia luce composuit, quos hodie ι celeberrimo Ecclesia Romana complectitur. Hos etiam oportet vos astae logere , ne videamini tam salutares Ecelesiasticas regulas culpabiliter ignorare. Alia quoque multa ex Graeco translatit in Latinum , qua mulitati possunt Ecclesiae eon,
Beda de tempor. Iat. cap. x L v.
PRIMI decennalis circuli cursu temporum ordo praefigitur : quem cyraeci taleu 2 lutores a Diocletiani Principis annis obseruauere : sed DIONYs I v venerabilis Abbas Romanae misis, O viri que linguae , craecae videlicet Latinae, non ignobili praeditus fientia , Paschales scribens circulos , noluit eis , sicut qst ιestatur, memoriam impiν persi toris innectere , scd magis elegit ab yncamatione Domini nostri Jesu Christi tempora praenotares quatenus exordium L ei nostrae notius nobis existeret. Idem in Chronico seu lib. de sex aetatibus. an. mundi 448o. DIONYsius m ales*ibit circulis incipiens ab anno Dominicae Deam nationis D XXXII. qui est annus Diocletiani CCXL viii. post Consulatum
159쪽
Io. Trithe natus lib. de Script . Ecclesiast. DI O N Y s i v s Abbas Romanus, eognomento Exiguus, vir ingenio oe sitientia magnus, atque chi imus, in scripturis sanetis eruditus, σ in ciplina iacularium literarum nobiliter doctus , Graeco ris Latino eloquio clarus, compulista or calcutator temporum egregius , scri r Latino sermone nonnulla opust L. De quibus ego tantum reperis ibiecta : Annorum D XXXII. yclum P cbalem magnum. transtulis de Graeco in Latium mitam sanciti Pacomi bbatis , librum quoque Gregorii Emissent de conditione hominis, cT scripta Preteri j Alexandrinι Episcopi ad Leonim Papam, sty quaedam alia. Inchoatuit autem cyclum frumanno Dominimc XX I. σc. claruit sub lustiniano G1 agno amo DXL. Ex Annal. Ecclesiast. Caesaris Baroni j Cardinalis an . CCCXXV.
SI Melitat atque peritia in transferendo, sty sinceritas in edendo quam maxima
requiratur e nulla exquiri potent editio exaetior atque Helior, quam quae elaborata es a magno illo, hed cognomento Exiguo Dionusio, cuius eximiam in miraque lingua peritiam, oe morum egregiam probitatem Cessiodorus dignis laudibus mirifice praeduat. Rob. Bellarminus Cardinalis de Script. Ecclesiast. an. DXXV. DIONYsivs Ex icvus natione Sytba ,sed moribus Romanus, quemadmodum cognomento Exiguus, siddofirma, sanctiate maxιmus, vixιt tempore 2 Diodorici Regis Italiae, c siuccesserum eius: nam anno DXX V II. scripsit cyclum Pasichalem, est omisa profana numeratione annorum ab imperio Diocletiani impii persecutoris, numerare cα't ab Jncarnatione Domini Ies Christi. Scrisit praeterea COLLECTIONEM SACRORUM C AN ONVM, ex Conciliis Eccl a Catholica e quem polia imitati sunt Maritinus Bracarensis, oe Cresconius.
160쪽
ECCLESIAST ICO R V MDIONYSII EXIGUI.
Mi No venerando niihi Patri Sr x pMANO Episcopo
Dio NYsivs Exicos in Domino salutem. amuis charistianus frater noster Laurentius, assidua S familiati cohortatione , parilitatem nostram Regulas Ecclesiasticas de Graeco transierre pepulerit, consutione credo priscae translationis offensus: nahilominus tamen nigestum laborem tuae beatitudinis consideratione suscepi, cui Christus omnipotens Deres, solita populis pietate prospiciens, summi sacerdotii contulit dignitatem. Vt inter plurima virtutis ornamenta, quibus Ecclesiam Domini morum sanctitate condecoras, etiam saetitissima
rura , Pontificalibus per Dei gratiam digesta conuenti
bus, intemerata coiiseruans, persecto regi mane clerum pilabemque modereris: nutu
latenus nostri saeciei more contentus, quo promus desideramus recta nosse, quam facere: sed diuino noctus auxilio, quae fieri praecipis ante perse as, ut efficacis limos- delibus prosis exemplo. Magna est siquidem iubentis authoritas, eiacm primitus vis sa complentis, quatenus inconuulsa Ecclesastica ordinis disciplina initiolabilis permanens ad capessenduin perenne praemium Christiarus omnibus praestat accessum per quem sancti praetides paternis muniantur rogulis, fle obedientcs populi spiritu libus imbuantur exemplis. In principio itaque, Canones, qui dicuntur Apostolorum, de Graeco transtulamus: quibus quia plurimi consensum non praebuere faci- lem, hoc ipsum vestram noluimus ignorare sanctitarem: quamuis postea quaedam constituta pontificum ex ipsis Cationibus adsuinpta este videantur. Deinde rcgulas Nicaenae synodi , deinceps omnium Conciliorum, siue qua ante cani . sue quae postmodum facta sunt, usque ad sh dum ccntum quinquaginta Pontificum , qui apud Constantinopolim conueneriint, sub ordine numcrorum, in est a primo capite usque ad centesimum sexagesimum quintum, scut habetot in Graeca auctoritate. digessimu . Tum sancti Calchedonensis Concilii decreta subdentes, in his Graecorum Carionum finem esse declaramus. Ne quid praeterea notitiae vestrae ocilat velle subtrahere, statuta quoque Sardicensis Concilii atquc Africani, quae Latine sunt edita. suis a nobis numeris cernuntur esse distincta. Universarum vero definitionum titulos post hanc praefationem strictius ordinantes, ea quae in singulis spartim sunt promulgata Conciliis, sui, uno aspectu locauimus, ut ad inquisitionem cuiusque rei compendium aliquod attulisse videamur. EXPLICIT PR FATIO.