장음표시 사용
251쪽
3 -' per inniale vero secundum quid. Prob. Peccatum mortale in animam inducit amorem creaturae praedominantem, quo anima toris viribus creaturae inhaeret. suumque ultimum finem in creatura simpliciter constituit. Veniale vero licet indu- eat in animam aliquem inordiflatum creaturae amorem, non vero dominantem. V de per peccatum veniale anima creaturae
inhaeret seundum quid, i. e. non habitualiter , & totis viribus , sed actualiter , &aliquo modo . Hinc juxta explicationem α, Thomae, peccatum mortale adversatur ha-hites caritatis , veniale vero ejusdem caritatis actui . Illud habitum caritatis , & gratiam sanctificantem corrumpit : Hoc . fervorem caritatis minuit , & teporem inducit. Q. II. seusius Regulis mortale pecca tum a veniali possit diseerat ZR. I. S. . ugustinus lib. a I. de cravit. Dei cap. 8. mortalia a venialibus se- eernere difficillimum es se testatur tum ob
mentis caecitatem praesertim circa mort lia , tum ob naturae corruptionem , pravas- que Consuetudmes , quae non regula veritatis, sed cupiditate res metiri permittunt. R. II. Regulae, quae a sanioribus Theologis assignantur, ut peccati mortalis a V niali differentiam dignoscamus , sunt sequentes.
Prima est quod mortalis a veniali pec-
252쪽
Cato discrimen desumatur i. quoad fieri pol est a Scriptura, Traditione , & Ecelesiae definitionibus , a quibus recedere nefas est. Quae enim sint levia, quae gravia Peccata,
ait Augustuus , non hu-ano , bed divina fiunt pen banda iudicio . 2. A communi Do-etorum consensu , a quo recedere summe
Periculosum est 3. A ratione, fidei prin-eipiis innixa. Hinc secunda Regula : Quae rti Scriptura a Regno Dei dicuntur excludere , D morte aeterna digna , iisque Vae commi- tur, mortalia sunt judicanda.
Tertia: Quae justis legibus gravi poena castigantur , gravia censendae sunt. Quarta : Quae ex se grave damnum inserunt vep ipsi operanti vel alteri tertio pro gravibus criminibus habentur .. Contra ,' pro veniali hstendum quod' ex iisdem: fontibus hahetur, cum Oppotuin rum eaedem sint rationes . Hinc ab illae commentitia & arbitraria Laxorum. Regula cavendum omnino est, ea nimirum esse mortalia, quae mortalia exili imasti; eae Venialia , quae tu pro venialibus habes o. III. Utrtim peocatum mortale nonnunquam 'feri post veniale , contra ΘNota : Peccatum potest esse mortale , vel veniale duobus modis , per se natura sua , & per accidens . Dicitur per se , quan do consideratur independenter a quibusdam rimumstanxiis exterioribus, quae, actui ad
253쪽
venire possint . Appellatur Vero per acci ens , quando consideratur dependenter a quihusdam circumstantiis extrinsecis , quae Vel eX parte peccantis , vel ex levitate materiae se habent. Affero I. Peccatum mortale in veniale transire ster a cidens potes . Prob. Tria ad peccatum mortale requiruntur , perfectia scilicet a ertentia , plenus consensus , & materiae gravitas saltem ex fine, Ob quem res praecipitur, Vel prohibetur tina ergo ex tribus hisce com ditionibus deficiente, peccatum mortale de
ficiat necesse est. Hinc si ad malitiam actus non plene advertas, quia semisopitus; vel non persedie desiderio vindictae , impudicitiae &C. assentiaris, quia ex stibita & vehementi pastione turbatus, fere.nesciveriS, quid ageres, ad peccatum grave tibi non
imputatur I quia deest deliberatio plena , deest pIenitudo consensus . Item si aliquid
parvi momenti fureris, puta pomum, assem, deest materiae gravitas. Nota , gravitatem materiae in quolibet peccato eodem modo non metiendamelse . Aliquando enim materia gravis est
ratione sufficientis quanti raris, ut in furto gravi . Aliquando gravis est ratione finis gravis, quo res praecipitur, Vel prohibetur. Sic coismestio fructus veriti in Adamo gravis fuit, licet in se levissima, ob intentionem legis-lMeris, qui creaturae suae subjectionem hoc
254쪽
obedientiae actu experiri volebat Aliqua
do vero est gravis , licet materialiter I vis , Muia tota deformitatis quantitas in quolibet actu reperitur , ut videre est in peccatis, quae directe contra Deum comis
mittuntur : ut sunt odium Dei , desperatio, haeresis, blasphemia i perjurium asserto tum etiam de re levi, simonia, fractio sigilli sacramentalis Confessionis. Nam quolibet horum actuum graviter laeditur caritas, spes, fides, Religio &c. ac proinde integra irreverentia divinae majestati
irrogatur. Item quae naturae rationali maxime disconveniunt materiae parvitatem non
admittunt, quia quilibet horum actus gravem
deordinationem continet, ut ebrietas, delectatio venerea extra conjugium . Hinc
damnata propositio ab Alexandro VII. Enprobabilis opinio , quae dicit tantum esse veniale o culum habitum ob fleteitationensearnalem , sensibilem , quae ex osculo oritur, secluso periculo consensus ulterioris, o pollutionis . Item actus , qui graviter
proximo adversatur, ut homicidium injustum, duellum intentatum , 1niqua membri abscissio, grave peccatum est , nec ratione materiae veniale evadere potest. Hinc colliges I. celebrem pecCati ex genere suo gravis divissionem in peccatum, ex toto genere suo grave , & in peccatum non ex toto genere suo grave . Primum
est illud , intra cujus oblectum sive materiam
255쪽
C.I V. De Per. Mortalἰ, o Veniali. 23xteriam non datur aliquid ex se leve; qu Ita sunt peccata directe contra Deum , ut impra dicium est. Secundum est illud , in . . tra cujus objectum sive materiam datur
aliquid ex se grave, & leve, ut accidit in
furto. Hinc colliges II. Peccatum ex toto genere suo grave non transire in veniale , nisi ex imperfectione actus , advertentiae scilicet, & consensus; nunquam Vero eΣ- Parte materiae , cum materiae parvitatem, non admittat.
Assero II. Hecatum υen alm feri mo rale potes per accideug . Prob. Ut actio venialiter mala evadas mortalis, lassicit, si ei addatur circumstantia mortaliter mala. Atqui hoc furi potest , & quotidie fit in sequentibus casibus.
Ergo &C. Sex communiter assignantur modI , quibus haec ex veniali in mortale fieri possit transtio . Et t. quidem rationesnis ad- 'unctio ut si quis mentiatur ad grave da- , mnum alteri caussandum. II. Ratione d postionis astualis , quam quis habet ad peccandum mortaliter : sive qui peccat , Ita actu affectus sit , ut quod facit , adhuc λ faceret, etiamsi sciret illud esse peccatum
mortale ' sive ex conscientia erronea credat id me mortale , quod solum veniale est. III. Ratione contemtus formatis , ut
si quis etiam in re levi obedire superiori
256쪽
etra De Peccatis. renuat; cum absolute nolit se illi subjie re, aut ideo obedire praecepto nolit, quia praeceptum est. In his enim, ut pate , formalis inobedientiae includitur peccatum.
IV. Ratione graυis scandali , quod quis
ex peccato suo levi secuturum praevidere debet : ut si quis leviter alium irrideat , praenoscens sere, ut ille vehementer irais scatur. U. Ratione periculii , quando quis ex actione venialiter mala novit , se proinximum periculum peccandi mortaliter imcurrere r ut sit quis saepius in desiideria tu pia relabatur ex otioso Colloquio cum Persona diversi sexus habito. V I. Ex additions materiae , ut accidit in furto , ita jejunio , in horarum canonicarum recitatione , in quibus parvae repetitae transgressiones raliter coalesunt vel in notabile proximi damnum , ut in furto οῦ vel in notabilemyrei praeeeptae omissioneni , ut in ossicio divi odiota. Ut dignoscatur, quandonam re
petitae de parvis materiis tra Osgressioneygraze Degeatum emciant, haec traditur re gula . Si plurium transgressionum parvae materiae neque in se, neque in aliquo eflectu ab ipsis producto moraliter uniantur & coalescant, ted divisae maneaent tunc omnes, , di singulae transgressiones veniales sunt ,
qme nunquam peccatum mortale cere possitant. . . .
Sint exempla . Si quis quotidie in Q a
257쪽
dragesima extra statutum tempus frustulum Panis comedat : vel si opifex singulis diebus Dominicis per horae quadrantem operi servili incumbat. Item si Clericus quotidie per negligentiam aliqua verba in Officio recitando omittat; hae repetitae trans- gressiones Veniales sunt, quia moraliter in 1e non uniuntur, cum praecepta jejunandi, abstinendi ab opere servili, horas canonicas recitandi singulos dies afficiant , & una cum die transeant. Unde qui hodie leviter peccat , non transgreditur idem praeceptum , quod heri veni ali ter transgressus est. Si vero plurium transgressionum Parvae materiae inter se, & secundum aliquem effectum ab ipsis productum moraliter uniantur & coalescant ' tum grave peccatum habetur, quando ultimae transgremonis materia licet in se parva , propter ordinem tamen & connexionem cum antecedentibus, aliquid grave reputatur.
Sint exempla . Si quis eodem jejunii
die saepius modicum quid comedat , Vel saepius eodem die festo serviliter laboret , Vel si interruptis vicibus in eodem officio canonico plures psalmos omittat : Item si uis repetitis vicibus modicam quantitatem
uretur , neque restituat , cum ad notabilem rei alienae quantitatem perveniat, gra-Viter peccat quia hae parvae materiae moraliter coalescunt,& notabilem ejusdem
praecepti Omissionem , vel grave proximi
258쪽
2 4 De Peccatis. o damnum caussant. Item graviter peccat qui per modicos excessiis in cibo, aut potu ad- - lvertit graviter laedere suam valetudinem r. Item juxta aliquos gravem materiam Corificiunt notabiles parvae eleemosvnae omissiones, quam quis quotidie pauperibus distribuendam voverat . Demum num ali qua rei praeceptae pars gravis sit, an levis, spectanda est tum absolute & secundum se, cum in ordine ad totum. Ex dicti a colliges I. eundem numero actum moralem ex veniali in mortale successive transire non posse cum peccatum
mortale , & Veniale specie ect entiali distinguantur. Idem vero actus physicus potest successive ex veniali fieri mortale , si cum semiplena deliberatione incipiat , &postea evadat plene deliberatus. Colliges II. Ρlura venialia unum pec Catum mortale efficere non posse. r. Quia Per peccata venialia a Dei gratia non excludimur , ut docet Tridentinum Sess. XIV. ca'. a. Quia citra culpam in Sacramentali Consessione venialia reticeri possunt, ut docet idem Concilium . Sed neutrum consistere possiet, si plura venialia unum efficerent mortale , quo & graria Dei excluderemur , & ad eorum remissionem PON 'nitentiae Sacramentum foret necessarium . Adde, quod peccata venialia cum sint inferioris ordinis , quantumcunque multiplicentur', peccatum mortale nequeunt attingere
259쪽
C.IV. De Pec. Mnal; , o Venial . et 33gere, quod est ordinis superioris , & essentialiter differt a veniali. . Quod si plurium
transgressionum parvae materiae , cum adnotabilem quant1tatem perveniant , unum efficiant mortale peccatum , hoc non pro-Venit , quod multa minuta furta ex se Venialia efficiant unum peccatum mortale :sed quod repetiti furti parvae materiae in
notabile proximi damnum coalescant, ad quod cum quis advertat pervenire , sine gravi peccnto' prosequi non potest .
Colliges III. Ρatrum testimonia , &praesertim cngus sint, qui Tract. I a. in Ioan . haec scribit N: Plura minuta peccata si negligantur , occidunt z quemadmodum minuta grana avenae , si multa sint , premunt atque opprimunt e m aqua pauriatim
per sentinam intrando, si non exhauriatur, mergit navime intelligenda esse dispositive,
ut explicat D. Nonnas I. a. q. 88. art. q.
cui subscribunt omnes Theologi , quatenus scilicet multa venialia si negligantur , &Continuentur , sensim disponunt hominem ad mortale juxta illud Eeelesiastei XIX. sui spernit modica, paullatim decidet. Peccata enim venialia fervorem per se minuunt caritatis, timorem Dei, &.horrorem peccati, divinis inspirationibus obicem ponunr,& ad violandam legem in gravioribus hominem disponunt. Immo graviores Theologi docent, mortaliter peccare qui proponeret solum mortalia vitare, ad Omnia Occu
260쪽
36. . . . De Peccatis. rentia venialia committenda paratio. R
tio est , quia deliberate se exponeret aperi issimo graviter peccandi periculo . Ut ergo ab his repetitis & quotidianis maculis CR-Veamus , summa vigilautia , & diligentia necessaria est
De Commissionis , oe omissionis
Pereato ωCOmnnisionis peccatum est tran gressio praecepti negat υi, quo ne aliquid ma li fiat, prohibetur, ut turari, semicari &c. Om Um:s vero peccatum est violatio praecepti orma: υἷ quo aliquis actus bonus, jubetur : ut audire Sacrum , jejunare &c. Heic autem tria quaeri possunt. I. An culpabilis detur omissio absque omni voluntatis actu. a. An actus, qui est omissjqnis culpabilis caussa, sit peccatum, & malitiam habeat ab ipsa omissione distinctam . 3
Utrum quis peccet tantum , cum Caussam omissionis, ponit, an etiam cum OpuS praeceptum omittit. Prop. I. Omissa culpabilis non datur , quin alia eris υoluntatis actus praecedat , qui . - dem