장음표시 사용
101쪽
ret secundum partes varias variis partibus respondentes, sed per adaequationem, ratione penetrationis. 4. Si praesupponantur certae dispositiones, qualis est humiditas concreta, & quasi viscosa pro quantitatibus solidis , aut fluida pro fluidis. Has, tir quam , conditionibus positis , belle explicatur vitio continui homogenei: ergo frustra est unio realis. Hinc punctum continuans nihil aliud est in linea V. g. quam ipsa linea , quae cum posset hic terminari , nec ulterius extendi, tamen non hic terminatur, sed ulterius extendituri; seu , ut alii loquuntur , est linea, prout dicit negationem extremi , si ve extremorum; unde quae ante unionem erant extrema, in continuo post unionem extrema non
sunt, potestque dici in quocunque puncto continui , exceptis extremis , hic non terminatur continuum : ergo est negatio extremi continui: nec tamen sequitur , punctum continuans esse negationem negationis , quia punctum terminans dicit Megationem illius positivi, quod dicis copulans ;copulans autem negationem illius positivi, quod dicit terminans. Quaeres, cur Aristoteles . Phyc dixerit punctum
nec esse partem, nec accidens quantitatis. Resp. ad i. quia pars componit totum ; at punctum non componit continuum. Ad 1. quia punctum ex natura sua prius est quantitate , utpote
illius principium , at nullum accidens prius est suo subjecto. Hinc punctum definitur, principium quantitatis indivisibile , unde quantitas fluit ,per quod terminatur . & continuatur.
102쪽
. A .L 1 A impugnant realitatem indivisibilium , alia puncta continuantia, & terminantia videntur astruere. Singulis satisfacio. Objicies i. Non datur a parte rei corpus, quod non sit longum, latum , dc profundum : ergo non datur a parte rei corpus , quod sit punctum, linea,& superficies. Rei p. dist. ant. Quod non sit longum , latum ,αc. realiter , & identicE , concedo : formaliter, MYirtualiter , nego ; licet enim misericordia sit in Deo identice justitia, tamen potest cognosci prae- Lindendo a justitia, saltem imperfecte , abstrahentium enim non est mendacium : ita corpus quantum, quod est formaliter longum, latum, Scyrolandum, potest tangere, prout aequivalet puncto , vel lineae, vel superficiei ; ut enim a parte rei datur misericordia Dei cognoscibilis per intellectum, & per praecisionem inualem cognitam,praescindendo a justitia, ita datur punctum , & linea tangens, ut longa est, & vere praescindibilis per intellectum. Objicies i. Superficies non est profunditas: em
Res p. dist. Realiter , divisibilitet, & identice . nego : indivisibiliter, & formaliter, sub dist. so
maliter potentia, concedo : formaliter aetii physico, nego ; superficies enim distinῖuitur virtualiter a profunditate , at virtualitas est inchoatio distinoctionis formalismetaphysicae, quae per inteyectunx perficitur.
Instabis i. Multa fiunt secundum superficiem ,
103쪽
quae non fiunt se undum profunditatem : ergo si perficies distinguitur realiter a corpore. Resp. nego conseq. Ad id enim sussicit distinctio virtualis, & aequipollentiae. Instabis L. Potest superficies produci, & corrumpi, nulla producta, aut corrupta parte ipsius con- . tinui : ergo superficies distinguitur a continuo. Prob. ant. duae guttae aquae, dum uniuntur , non pereunt entitati v ἡ , lices pereant superficies, sicurdum ex gutta aquae fiunt duae guttulae, producuntur duae si erficies , quae antea non erant. Resp. dist. ant. Possunt produci, & corrumpi superficies secundum id quod dicunt negativὸ , concedo : positive, nego ; superficies enim duo dicit
Vnum positivum , nempe rem quae longa , &Jara . cst , alterum negativum , nempe negarioncm Viterioris extensionis cum duae guttae in unam confluunt , perit negatio tant simulterioris extensionis,
sicut perit privatio , cum materia incipit habere
Objicies 3. Lumen recipitur tantum in superficie corporum indivisibili : ergo datur superficies reali ter distincta.
Respondent quidam lumen non recipi in corpore opaco, sed tantum in aere illi contiguo. Alii respondent recipi etiam, in corpore oppco , & ad aliquam profunditatem penetrare, quia nullum Volunt esse corpus ita opacum, quod non habeat aliquam perspicuitatem , ut paret dividenti Drruna in tenuissimas laminas, quae pellucidae apparent. - . Dist. cum Suare Lusit. Recipitur in superficie extima indivisibiliter accepta, concedo : divisibiliter accepta, nego , quamvis autem indivisibiliter accepta distinguatur sormaliter a continuo, tamen
104쪽
realiter idem est, habetque profunditatem omni
Instabis : Ergo corpora opaca non distinguuntur a diaphanis, quia lux recipitur in parte divisibili corporis opaci, perinde ac diaphani. Res p. nego subsumptum. Ad probationem, dist. Iux recipitur in parte divisibili opaci corporis indivisibiliter accepta, concedo : divisibiliter accepta, nego. Porro corpora dia lana vel secundum se rota , vel secundum majorem partem profundit iis trans parent : opaca vero tantum quoad extimam partem minorem omni minima , seu indix,sbiliter accepta.
Objicies . Sine mathematicis indivisibilibus non potest explicari actio uniformiter difformis , hoc est, ea, qua agens producit lumen, aut calorem uniformiter di Hormiter per totum spatium . ita ut qud longius disceditur ab agente, et, minor fiat decretio uniformis , nec assignati possint duae partes spatii, in quibus aequalis calor producatur, quemadmodum in pyramide duae lineae transversio paris longitudinis assignari non possunt. Prob. se V g. calor, qui producat sex gradus caloris ire medio , sextum non producet in parte divisibili: ergo in indi Visibili, & quidem mathematico. Prob. ant. pars illa spatii, in qua producit sextum gradum, constat ex aliis minoribus, quarum aliae aliis minas distant ab agente calido': ergo non producet
sextum gradum in singulis illis partibus , quia actio
non esset uni imiter difformis.. Res p. a. juxta aliquos, actionem non dari omnino vniformiter difformem , sed in primo pedus in v. g. produci gradum caloris , in secundo s migradum , &c. sed hoc non satisfacit ; nam qu*ro
105쪽
ea parte, in qua finitur primus pes , an sit divis bilis , an indivisibilis ὶ si indivisibilis, crgo dantur ingivisibilia in continuo: si divisibilis, ergo vltra tendit sertus gradus. Res p. z. esto, detur actio uniformiter difformis , quid inde ZInstabis : Ergo non possunt assignari in toto spatio duae partes , quae habeant eandem caloris in
Resp. Ita est, sicut imn possunt assignari in pyramide duae lineae rean tueriae ejusdem longitudinis, .at quam partem assignabisὶ . Resp. faciendam cile divisionem , dicendiimque partem agenti calido viciniorem, esse magis calidam qualibet remotiore : unde sequitur partes illas tantum distingui per assignationem extrinsecam. Objicies s. Globus perfectus non posset tangere planum persectum , quod est contra Euclidem: ergo datur indivisibile, quod tangat. Prob. cons. Id, quo globus tangit planum , nec
plano commensuratur, aut adaequatur, tangit tani tilio secundum indivisibile , corpus perfecte spha ricum , dum tangit globum persectum , non potest commensurari plano, & adaequari : ergo tangit secunddm indivisibile. Prob. minor : quod habet partes curvas , & aequaliter distantes a centro, non potest commen surari, & adaequari plano perfecto, quod nihil habet curvi, quia rectum adaequaretur curvo : sed globus persectus habet partes omnes extimas curvas , & aequaliter distantes a centro , planum vero perfectum , habet omnes partes rectas : ergo globus perfecte sphaericus non potest adaequari persectὸ plano. En argumentum, quod multos abduxit ab Aristotelis sententia , & cui vix
xlla solutio solida dari possit. Nos ut qualemcum-
106쪽
que afferamus , hos canones praeseribimus.
a. Si quid hoc argumentum probaret, 'uodlibet conrinuum constare ex puris indivisibilibus probaret : ergo nihil probat, quia nimis probat. Prob. ant. nam si contactus globi fiat cum puncto in plano, volvatque Deus globum ejusmodi super planum,nihil tanget nisi puncta,ubi ubi porro contae tus fiat : ergo planum illud continuum debebit constare puris indivisibilibus. Hoc argumentum solvendum quoque est inflatoribus, & iis qui admittunt continuantia, aut terminantia puncta rea
liter distincta. Certe ipse Suares Gran. ait indivisibilia continuantia uniri partibus indivisibiliter. II. Contactus est duorum corporum simul positio , & indistantia , ita ut inter ipsa nihil quidquam intercedat actu , aut intercedere possit, quandiu sic se contingunt , hinc contigua definivimus cum Aristotele, quorum extrema sunt simul, id est, quorum superficies ita sunt in distantes , ut nihil quidquam inter eas mediet actu , aut potentia ; ea vero dicuntur non se tangere, inter quae immota, Vel mediat actu aliquod corpus , eadem separans, vel saltem potentia. Ol. Duplex est contactias in corpore εὶ primus immediationis tantum , sive per indistantiam , cum duo corpora a se invicem non distant, nec tamen adaequantur , quia secundum nullam di mensionem sibi applicantur, ut cum globus perse . Etias tangit planum. Secundus immediationis , δρcommentura tionis , sive adaequationis , quo duo corpora ita sunt immediata, ut secunddin aliquam
dimensionem sibi applicentur , qualis est contactus' cylindri planum tangentis , ipsique secundum longitudinem commensurati , aut plani tangentis
107쪽
planum, & eidem secundum longitudinem, de latitudinem commensurati , aut denique corporis cum altero penetrativὸ posti, & secunddm omnem dimensionem eidem appliciti , primus dicitur negativus, secundus positivus : primus fit secundum partem divisibilem , indivisibiliter acceptam :secundus secundum partem divisibilem , divisibili
I v. Pars divisibilis tunc sumitur indivisibiliter, cum sine ulla determinata dimensione sumitur , idque praestat in ordine ad contactum , quod praestaret, si reipsa foret indivisibilis. His positis. Respondent aliqui prae desperatione, non possedari globum perfectE sphaericum : sed refutantur a Mathematicis , asserant enim implicantiam '. nempe , inquiunt , non potest dari summa curvitas, quia quidlibet potest semper magis ac magis cur- Vari ; at negant idipsum Mathematici 1iusficit enim ad persectam curvitatem pedalis globi v. g. quod
habeat omnem curvitatem , quam habere debet pedalis globus , quamvis non habeat omnem possi bilem ; majorem enim habet tripedalis globus: unde insertur curvum globum, & perseia E sphaericum non idem esse. Alii globum perfecth sphaericum possibilem negant ob hanc ipsam difficultatem, . quam hic proposuimus. Ego distinguo , globus perfectus non potest tangere planum , nisi in puncto virtuali , concedo : formali, & positivo , nego : formale punctum voco, quod realiter indivisibile sit, & a partibus realibus distinctum ι Virtu te autem, quod est pars realis , sed indivisibili a
Instabis 1. vel illud punctum est divisibile, vel
108쪽
Res p. dist. Est divisibile realiter , concedo : vir-t aaliter , & aequi valenter, nego; hinc simul est divisibile , & indivisibile, sed diveri respectu. Instabis α. Ergo simul tangit divisibiliter , &indivisibiliter , quia tangit secundum aliquid sui realiter divisibile. Resp. nego subsumptum , ad probationem , dist.
tangit secundum aliquid realiter divisibile indivisibiliter acceptum , concedo : divisibiliter acceptum , nego ; tangit quippe globus indivisibiliter, quia tangit secundum aliquid sui in aequale sua Ptum, prout aequivalet puncto indivisibili. Instabis 3. Vel totus globus tangit planum , vel tantum pars ; si totus , ergo penetrativh ponitur
cum plano ; si pars, ergo illa est indivisibilis rea
Resp. totum globum tangere totum planum , sed non totaliter. Verbo dicam , globus tangit planum secundum partem divisibilem realiter , sed virtualiter indivisibilem. Instabis 4. Qine se totis tangunt se , ponuntur penetrative : globus, & ylanum se tangunt se totis :ergo &c. Resp.dist. majorem: Quae se tangunt se totis totaliter , & adaequate , concedo : inada quate tantum , nego. Porro tangunt se totaliter se totis, quae se tangunt secundum omnes partes ; unde se quitur penetratio : inadaequat E vero, &contactu
immediationis , quae ita se tangunt , ut inter illa immota nihil mediet actu , aut potentia : quare dum globus tangit planum, non adaequatur plano, nec ipsum penetrat , quia non tangit secundum
109쪽
ouae qualibet parte data sit minor : ergo in pun cto. Rei p. dist. aru . Quae sit minor virtualiter , concedo : realiter, nego, &dist. conseq. videt feri invuncto virtuali, concedo : reali , nego. Instabis 6. Si Deus interrogaretur, qualis esset Dars illa, in qua sit cooractus , quid responderet 3 Reso quod vere respondere posset , nempe contactum in minori parte, & minori qualibet certa determinata fieri : ergo , inquies , minimam assi
abit Res p. dist. minimam virtualiter, ad elt, punctum virtuale, concedo : minimam realiter, nego; non enim datur pars minima realis.
Instabis . Saltem contactus globi, & plani esset tantsim per mentem ; fit enim in parte, quatenus orae scindit a trina dimensione ; sed pars , quatenus praescindit illina dimensione, est tantum per men
Resp. nego majorem ε, ad probationem , diit. litnarre, quatenuS praescindit poterii: a , & aptitudine concedo : quatenus praescindit actu , nego ;non enim contactus fit in parte prout actu praescindit per operataonem mentis , sed prout apta est lxscindi : quare dum contactus fit in puncto virtuali, non fit in parte , quae realiter , & extra intellectum actu praescindat, id est, separetur realit et .ama longitudine, latitudine , & profunditate sed quae re&liter , & actu tangat non quia est lata, loneta, & profunda, sed praecis E quia puncto aequivalet a parte rei ista ut Deus aliqua operatur, 'tiustus a parte rei, quae non operatur , Ut misericors, Quamvis haec duo in Deo siuit idem realiter.' instabis 8. Dum globus tangit planum , contactus globi dividit aerem : ergo fit aliquod foram n
usi di com mn in aere, in quo proinde
110쪽
sit vacuum. Prob. sequela: nisi divideretur aer sub globo , partes aeris essent continuar ; at non possunt esse continuae , quia . vel impedirent quominus globus tangeret planum immediate , vel globus penetrando aerem , tangeret subjectum pla
Resp. r. ita tangi planum a globo, ut parteS aeris di visi contiguae maneant, nec tamen globum a plano arceri. Res p. 2. nullum fieri vacuum, quia
partes illae, quatenus sunt sub globo divisae, desinunt in persecta indivisibilia negativa ; quod ut concipias, finge aerem sub globo divisum in quatuor partes acuminatas contiguas ; runc enim acumina illa quatuor, cum sint puncta mathematica virtualia, licet singula se immediate tangant, globum tamen a plano non arcebunt : sic in contactu cylindri supra planum , partes aeris sub cylindro hinc inde affusae, & divisae sibi contiguae sunt. Denique tunc idem contingeret , quod contingeret,s globus perfectus in quatuor partes a summo ad imum divideretur, reponerentiirque illae partes, &Vna jungerentur ; tunc enim in persectam lineam interius desinentes , tangerent se immediate secunddin longitudinem singulae partes Oppositae, alias plus loci occuparent post divisibnem repositae,
Instabis q. Partes illa: aer s, quas dicis sub cylin dro contiguas , essent continuae. Probatur, partes homogenear, quae contiguae sunt, fiunt continua , ex ante dictis. Resp. nego sequelam; ad probationem , dist. homogenea sit contigua sint, fiunt continua , modbnihil impediat, concedo : modo aliquid impediat, nego ; at cylindrus partes aeris premens, dividenta E ij