장음표시 사용
191쪽
dus superficiei in existens , per quem formaliter comstituitur in ratione talis loci, & ita locus extrinsercus est ens per accidens.
g. V. Proprietates Iocio I. π ocus spectari potest vel secundum se, veIL. relativE ad corpus locatum , vel comparativὸ ad motum , vel ut habet rationem principii, vel relativE ad corpora circumposita : unde multiplex affectio. II. Loci secundilm se spectati nativa affectio est immobilitas , non sormalis illa quidem , sed aequivalens duntaxat, ut patet in turri, quae lic Et, fiante Vento, alia, atque alia superficie ambiatur, perinde tamen se habet, ac si eadem superficie assice
III. Loci ad locatum relati plures sunt affectioianes. Prima est unitas ι unius enim rei unus estito . talis , & adaequatus locus naturaliter. Secunda, continet locatum ; cum enim sit superficies ambiens utique locatum continet, ac comprehendit ;. hinc
non est aliquid locati, sed extra illud est , & ab eo,
distinguitur realiter , ubi enim est locus externus , ibi continentia , & contactus ; ubi contactus , ibi distinctio , contiguorum enim extrema sunt simul, non idem , hinc gutta aquae fluvio infusa, non est in eo, ut in loco , sed ut pars in toto. Tertia , debet ita mensurare locatum, ut illi sit aequalis , & totus toti, ac secundilm partes partibus respondeat. Ratio est , quod stiperficies corporis locati coincidat,& simul sit cum superficie corporis locantis : ne refert, quod continens dicatur esse majus contemto , id enim accipi debet de continente, ut quod ο
192쪽
non de continente, ut quo , cujusmodi est super fila, cies ς haec proprietas convenit loco circumscripti vo , de quo hi potissimum agitur. Quarta, separabilis est a locato , utpote rei locatae extrinsecus. Quinta , per locum dicuntur corpora naturalia esse praesentia, vel distantia , simul, inquit Aristoteles lib. s. Phycesse dicuntur , quaecunque sunt ita eodem loco primo ea vero separata , quaecumque sunt in diverso loco primo;; ubi per locum primum, intelligit proximam corporis ambientis superficiem
I v. Loci cum motu collati duplex affectio , prima, locus est terminus motus, quia reS naturales
. tendunt ad locum , tanquam ad terminum, in quo quiescant : secundae, locus est motus ipsius finis ,, ob eandem causam. V. Loco , ut habet rationem principii, inest vis generandi, conservandi, perficiendique rem locatam , juxta illud pronuntiatum lib. Pnysic.cap. q. Iocm Deatum adicit, ct conservat. Certe patet experientia, non omnia in omnibus locis generari se conservari, ac perfici, sed quaedam in quibusdam locis, alia in aliis : haec porro affectio non convenit loco, quia superficies est , quippe quae actuosa non sit, sed quatenus loco insunt qualitates actuosae,& conservatrices rerum , aut certis quia corpora in qualitate sibi similia , per mutuam propinquitatem , &contactum melius confersantur. Quanquam dum locus dicitur rei locatae conservator, id intelligi potissimum debet de loco naturali corporum mixtorum , non de loco simplicium , cujusmodi sunt elementa , potest tamen dici elementum aliquatenus conservari a suo loco naturaliquatenus elementum superius convenit cum inse- Mori qualitate amica.
193쪽
v i. Loci ad corpora circumposita comparati, sex differentiae, nempe sursum , deorsum , ante , & re ero, dextrum , & sinistrum : ita Aristoteles tex. '.
ει Io. l. 1. de caelo. Ratio est, quia tres tantdm sunt. dimensiones rei extensae, dc commensuratae icco,
longitudo, latitudo, & profunditas, quarum sex duntaxat possunt esse extremitates , duae longitudinis , duae latitudinis , & totidem profunditatis. Haec porro sex differentiae proprie reperiuntur in solis
animantibus, quamvis per accommodationem v-niverso tribuantur. Sursum dicitur in animali ea, Pars , unde alimentum sumit ι deorsum, illa, ad quam ultimo defertur, ut pedes , dextrum , illa pars, aqua incipit moveri ; sinistrum vero pars illa , quae posterius movetur ι hinc dextram facilius
movemus, & onera humero sinistro imponimus, .ut pars dextra sit ad motum expeditior ; ante dici-tur illa pars , in qua sensus maxime vigent ; retro opposita : porro has sex loci disserentias in animalibus perfectis reperire est, in imperfectis aliquas tantiim , nempe sursum , & deorsum. In plantis nec est ante, & retro , nec dextrum , & sinistrum , sed sursum duntaxat, & deorsum ; sursum quidem sunt radices, per quas , emissis quoquoversum fibris,
succum trahunt , & alimentum , tum ad sui incrementum, tum ad stabilitatem ι deorsum vero rami, & solia, ad quae ultimo alimentum pervenit. 'Ex communi tamen usu,rami sursum esse dicuntur, radices deorsum , denominatione extrinseca per Ordinem ad nos , aut ad partes praecipuas universi. In
reliquis rebus non damur ejusmodi positiones, nisi vel per relationem ad animalia, ut docet Aristoteles ; columna enim dicitur dextra, quia est a parto Matra alicujus animalis: Vel per analogiam, . und
194쪽
caelum dicitur esse sursum , quia ab eo, Velut a ca Pite lumen , calor, & alia ejusti odi in haec inferiora defluunt ; terra vero deorsum, quia ad eam vitimo caelestes influxus perveniunt ; at Quaeres, quinam sit locus naturalis corporum
Respondeo, vel de corporibus simplicibus, cujuia modi sunt caeli, & elementa , vel de mixtis quo Rionem posse institui. Respondeo I. caelos, si plures sunt , ita esse a natura ordinatos , ut proximε superior , inferioris
sit locus. Resp. 2. terrae locum naturalam , cum gravior, &crassior ipsa sit, esse concavam aquae superficiem , si observanda esset dispositio , quam natura postulabat , sed propter generationem , & conservationem viventium , divina providentia factum est,
ut aquae in terrae lacunas defluerent , unde locus terrae partim est aquae, partim aeris superficies. Locus aquae est concava aeris superficies , quia aqua minus crassa , & gravis , quam terra. Locus aeris est concava ignis superficies, quia terra, &aqua sub tilior. Denique ignis , utpote subtilissimus, locum, naturalem sibi vendicat sub concavo lunae, a quo tanquam a proprio loco circumscribitur. Porro quod elementorum ita constitutorum locus sit proprius , & naturalis. Probatur T. ex motu cujusque elementi ; nam terra, innato sibi poradere , medium mundi occupat, aqua eidem circumfunditur, ignis rectis lineis subvolat in concavum lunae, aersapra terram , & aquam , etiam ruptis terrete repagulis assurgit. 1. Quia sic elementa una qualitate associantur, & diubciantur altera: & ita discordem elementorum concordiam divinus mundi opifex temperat. Miscentur tamen ex parte elementa , ad
195쪽
persectionem universi , ut hac qualicunque temperatione hominibus, & animalibus inserviant: vnde terra non ambitur aqua unde quaque , aer parte rerrae subit, & multae ignis particulae caeteris elementis inseruntur. Resp. 3. mixtorum locum esse elementum praedocminans , quanquam mixta alia inanimata, animata alia , illa partibus constant ejusdem rationis,
haec diversae, &dissimilis indolis , in illis idem eleia
mentum dominatur , ideoque partes illorum eundem naturalem locum exigunt : in his partes aliae magis terreae, aliae magis aqueae, magiS aereae nonnullae , quaedam magis igneae: unde natura res animatas nec omnino a terra abduxit , nec Omnino terrae addixit , aut alicui alteri elemento : porro
non idem contingit animalibus, quod elementis, quorum persectiora superiorem locum tenent, im perfectiora inferiorem, ut cernere est in homine , qui ab innata gravitate in terra retinetur Hum avo in aerem subvolant. ARUI cvivs II.
Deforma constitutiva rei in Loco,
ST A τ V s quaestionis est, an ut res sit in hoc loco potias , quam in alio , requirat formam internam , praeter suam entitatem, & locum externum , quae realiter a re locata , & loco , ut modus, distinguatur : sicut datur actio realiter distincta a causa, & effectu. Vterque Suares , Ruvius , aliique plures recentiores pugnant formam ejusmodi cuilibet rei existenti in loco inesse, qua, & ibi, ubx est, α in loco collocatur, quam locum internum, ,
196쪽
Praesentiam localem , communiter ubi appellant ς alii contra non agnoscunt ejusmodi formam , nisi virtualiter distinctam.
I. A s s E R-C A T v R sorma ubi cativa a corpo T I o. re, & loco distincta realiter, ditatinctione minoris realitatis , duae sunt partes assertionis.
Probatur prima pars. r. Illa distinguuntur realirer , quae possunt separari realiter : res , & locus possunt separari ab eo, a quo res habent, ut sindiar maliter in loco ι potest enim esse res, & non esset praesens huic loco : ergo id , per quod res est form iter in loco , est aliquiiu distinctum a re locata , dc
Probatur 1. Motus localis est mutatio realis mobili intrinseca , motus enim est in re mobili : ergo debet assignari terminus illius mutationis realis non aliud , quam ubi internum realiter distinctum: ergo datur vb, internum realiter distinctum. Consequentia patet , nam motus localis non minus debet habere terminum a se realiter distinctum, quam aliae species motus : aliae species motus habent terminum a se realiter distinctum ι sic motus alterativi terminus est qualitas, ut illuminationis lumen, calefactionis calor , augmentativi vero terminus est quantitas. Respondent I. terminum mutationis illius esse complexum locale. Contra I. complexum localo nihil dicit praeter rem locatam, & locum ; erat antea res locata , & locus, & non erat complexum locale :ergo complexum locale est aliquid praeter rem las
197쪽
catam, & locum. Deinde debet assignari aliquid quod Petrum determinet ad hoc potius , quam illud complexum locale faciendum , quid autem aliud esse potest , praeter ubi internum
Respondent L mutationem illam esse tantum extrinsecam secundilm locum extrinsecus ambientem. Contra I. dum Petrus de non possito in hoc
loco , sit, & denominatur positus in hoc loco , illa
denominatio est intrinseca : ergo petitur a forma intrinseca, & quidem nova. Probatur anteced. sit enim Petrus per horam in loco A ; deinde hora ab tera in loco B : tunc in Petro non est tantam mutatio extrinseca : ergo est mutatio intrinseca , adeoque illius terminus. Prob. ant. si mutatio foret extrinseca, maxime destructio loci veteris extrin seci, x productio novi , non destructio loci veteris extrinseci , quia semper idem remanet ; non productio novi, quia antea erat locus, qui dicitur no- us , & tamen non erat Petrus in eo. Deinde illae
productio loci vel est aliquid distinctum realiter a
Petro , M loco , vel non si primum : ergo datur aliquid realiter distinctum a Petro & loco, quod est ubi, si secundum : ergo non cst facta nova productio loci. 3. Ad hoc tantum terminatur actio potentiae motricis , quod per ipsiam producitur τspatium non producitur per motum localem : ergo spatium non est terminus actionis potentiae motricis. l. Licεt varietur corpus circumdans, corpus Iocatum ibidem manet, ubi antea erat, nec per variationem corporum circumdantium,mutatur reali ter corpus circumdatum, ut cernere est in arbore
in fluvio existente ; vicissimque res, quae erat hic alibi constituitur , lic Et eadem superficie ejusdem coisoris circumstantis ambiatur, t patet in mercia
198쪽
bus , quae arculis inclusae, alio deferuntur. Denique licet corpus aliquod ultra supremum caelum
transferatur , non acquiret locum extrinsecum, quia nullo ibi corpore externo continebitur.
Respondent alii, motum terminari ad impetum , quo corpus movetur ad locum , sed facilε refutantur , quia impetus est principium , unde manat actio localis , ut videre est in projectis, quorum' impetus actionem motivam producit. Respondent alii, rem locatam esse in loco formaliter per novam relationem, quam habet ad locum : sed male, tum quia potest annihilari a Deo
locus extrinsecus , quo res circumdatur, & res eadem adhuc esse hie , quo in casu non habet relationem ad locum extrinsecum , qui tum nullus erit rrum quia antequam res esset in hoc loco, erat res locata, & locus , nec tamen erat relatio realis locati ad locum et ergo facta est mutatio nova, cum ad hunc locum incepit referri: ergo vel in termino , vel in fundamento . non in termino , quia sive ressit in hoc loco, sive non sit, locus semper est idem rergo superest, ut facta sit mutatio in fundamento ,
sive in re locata, cujus terminus fit ubi. Nec dicas motum ipsum , quo res movetur , esse terminum,tum quia per motum res non est forma- Iitet in loco , sed tantdm efficienter: ergo per motum , qui transiit, res non est formaliter in locortum quia res est formaliter in loco per id, quod tandiu manet, quandiu res manet in loco : motus non manet, quandiu res manet in loco : ergo non est in loco formaliter per motum. Certe desinente sor-ma , per quam res erat in loco, debet desinere essectus illius formalis : at cum res incipit esse in loco Permanenter, non est amplilis motus, sed ante suit.
199쪽
Probatur 3. Petrus est indifferens , ut sit in loco A potius, quam in loco B : ergo ad alterutrum deter in ri dxbet per aliquid reale ; non per aliquid aliud, quam per ubi internum et ergo datur
Respondent, determinari sermaliter per locum
externum, materialiter per corpus locatum , efficienter per causam , quae movet. Contra , haec tria
esse possunt, nec tamen Petrus erit in hoc loco: ergo Petrum esse in hoc loco , est aliquid distinctum ab his tribus. Reponunt, requiri duntax tnegationem loci interjecti inter Petrum , & locum, seu indistantiam ; via de rem esse in tali loco, includit rem locatam , locum , & negationem distan- . tiae, quibus positis, erit necessario in loco. Reselluntur imaec tria existere possvnx, necfamen locatum erit in eodem loco , in quo nunc est : ergo esse in hoc loco , est liquid praeter haec tri . Prob. ant.
v. g. haec schola cum Petro , S aere ambiente, Romam usque divinitus deportetur, tunc erit locus, locatum , & negatio distantiae inter utrumque, necramen Petrus erit, ubi antea erat. et . Destruatur aer inter caelum , & terram , in qua antea erat Petrus, tunciotar riuum , di caelum erit negatio spatii interjecti , nec tamen Petrus praesens erit c/elo. 3. Negatio distantiar vel est aliquid positivum , vel Aliquid negativum , si est aliquid positivum , est ip-1um 'bi, quod quaerimus : si aliquid negativum, vel distantia ipsa est aliquid positivum, vel negatuvum ι non potest esse aliquid negativum, aliAs negatio distantiae esset negatio negationis, adeoque forma positiva , quia negatio negationis est aliquid positivum : si sit aliquid positivum, vel est corpus interjectum, ver aliud quid : at corpus im
200쪽
terjectum, puta hic aer inter parietes hujus scholae. potest interjici , nec tamen dicetur esse distantia
inter parietes , nempe si idem a er expellatur. Respondent, non esse distantiam praecish , ut est hic aer, sed ut est aer interjectus. Contra, vel interjectum addit aliquid supra entitatem aeris ,
vel nihil , si nihil, ergo verba dant adversarii , si aliquid , debet esse ubi aeris ipsius, vi cujus occupat
locum interjectum : certe si aer interjectus esset tantam hic aer, quoties esset hic aer , toties esset
Probatur . Dum Petrus incipit esse praesens loco A , acquirit relationem realem : ergo debet dari novum fundamentum illius relationis ; non aliud , Quam ubi internum : sicut dum incipit distare ab eodem loco, amittit relationem praesentiae : ergo Mipsum ubi, quod antea habebat, novo acquisito. . Ad haec, si in inani extra caelum , duo corpora a se invicem motu locali sejungerentur , quanta esset utriusque distantia , Angelus cognoscere posset , quamvis motum illum non vidisset ; quaero, unde illam distantiam nosse posset non ex motu , quem
suppono ab eo non esse visum ; non ex corpore interjacente , quod nullum tunc soret; non ex utriuiaque substantia praecisὸ spectata , quia indifferens est ex se ad quamlibet distantiam , & vicinitatem tergo ex sola sorma Vbicante, quia utrumque corpus per motum ibi fuisset constitutum.
Probatur secunda pars , quia lichi corpora ab hoc , & illo ubi separata existere possint, tamen eiusmodi ubi non possim texistere sine corporibus , quae afficiunt ; effectus enim modi ubicantis est constituere subjectum suum hic, vel illic , quandiu sitim res conservat in se hunc modum praeseotiae,