장음표시 사용
261쪽
Et pari omnino ratione, expedire judico, amue ad ecclesiarum particulatium, adeoque& universae, commune bonum conducere, ut suos quaelibet statos Pallares habrat, qui ipsisse liter iiivistilent. Qiiod & Apostolicis temporibus factum esse constat i .
it. a. s. & alibi. in Verum non ideo dicimus, nec e omnino est e, ut quicunque ad Mini-
illarium admistus, ah statim & peculiari ecclesiae sic alligatus ; vel, ut nemo ad Ministerium prius admitiatur quam de ejusmodi pastorali cura ipsi demandanda prospectum tuerit: sta Ministros ut loquuntur j ordinari, &licuit olim, & etiamnum licet. Et sta
quando temporariis quibusdam consiluitionibus Ecclesiasticis contrarium cautum merit: illud non nisi ad evitanda quaedam quae tunc metuebantur incommoda factum erat; ut ex ipsis synodorum decretis, quibus hoc cavetur, liquet. Atque tales fortassis olim erant praeter Apostolos 3 Timotheus, Titus, Tincticus, set ira itus, Stis, Eury bas, Ioha es- timctu, A sius, Multi, aliique in Epis lis Pauli vis pallim memorati, quos quandoque in um
uandoque in alia EMena Minitteriale munus exercuiste leuimus. Et quidem iidem iseu lares, qui, quoad ordinarium exercitium, particularis alicujus Ecclesiae Pastores possint, habent insuper & indefinitam illam sive indeterminatam potest item alias prout res postillaverit in ministrandi, aut etiam conjunctim de Gesesiis illis suis particularibus consulendi: ob rationes jam supra allatas. Sicut & Doctor Medicus, si vel Nos omii, vel illustrioris alicujus familiae, curam in se suscipiat, eique et o inspiciat; adeoque illius vel Nos omii vel familiae Medicus merito dici possit: non tamen hoc uti it quin & potesta-iem Doctoralem alibi hibeat, eamque L ubi se justi porrigat occasio in exercendi facul tem; quamvis, de faelo, raro illam alibi exerceat, quippe satis flartallis ibidem occupatus. Nec aliter de particularis Ecclesiae Pastore judicandum erit. Sedes addo; Si quando P istori de eccletia in ecclesiam migrandum sit; ut nempe, justis de causis, unius ecclesiae peculiari cura relicta, alterius evadat ille Pastor ordinarius; non nova opus.erit ordination ut novam acquirat potestatem Ministerialem, is quam novo Baptismo,) sed ut subeati si uis, quam prius habitu, potestatis novum exercituum: Sicuti nec Medicus ille, quem modo diximus, si ab uno ad aliud Nos contium se recipiat, ut novum sibi acquirat metoratum, opus habeti sed de his hactenus. Tertia. Putaram etiam tertiae qiuestionis expositionem & confirmationem praecedentibus adjunxisse. Verum eum in illis aliquanto prolixior videar, quam ut idem aggredi de tertiat praesentis instituti ratio permittat: hanc penitus, ob gnati temporis angustias, praeterire necessu habeo; quaeque de illa dicenda erunt, inter disputandum, pro renara, proferre.
263쪽
Concio Latine habita ad Academiam Oxo niensem, in Templo B. Mariae, Anno 166i ; pro inchoando Termino Academico. Nunc primum edita.
dui is cacem. O N longa disquisitone Viri Patres di Fratres) opus erit, aut operose s linio, quo illius Gentis originem exquiram, quos Gaiaetati hic loci vorat Ap stolus. am tamen strictim insinuare, operie pretium esse poterit, ad ea qine stea sumus tradituri. in Constat utique, Doctorum consensu, Coloniam fidissenosis G Ira, seu GE graecω, qui ex ba nostra Europaea, migratione Bela, In minoris Auae parte superiore stam possierunt Oui avitum suae Gentis no-n retinentes, Regioni nomen f-runt: Quam, Ga hisce seu Galatis, Gatisirin dici, &-χι ν, non est ambigendum. GaI-- enimiam esse nomen & Galatam' non est quod moneam ; sive Latine Gasios, ianu Graecessio; ut&Gsam, λλασσαν, a Ptolemaeo dictam. J Quae tamen, qua ab Europaea Gallia distinguatur, etiam Gin graecia dici consuevit; 6 Galatae, Gath roi autem, cur hanc ad Gaiatas scripserit Epistolam, causam fecerunt Pseudapostoli: qui in Galatarum Ecclesias sese insinuantes, sanam illam a paulo traditam, de Iustatia per solam in Christo fidem assequenda, doctrinam subversum ibant. Caiisantes, tum Circuiricitionis, tum reliquoriam Motacae Legis rituum observandorum necessitatem, ad salutem consequendam: Pariter atque impostores illi Antiocheni, AP. 1 f. quorum hoc sitisse dogma perhibetur, Ninposse, vis Mosa e legis ritu cir cises, starem musim. Et quoniam pravis mi in contrarium Authoritas Pauli, adversa docentis; hane quo elevarent ficilius, cuplici saltem molimine conati sunt labest e. Causantes iue Nonta Pau
264쪽
Misis, Iacobi, & reliquorum qui Hieroselymis erant Apostolorum permissu, hane qualem
eunque sortitum potestatem: His itaque auctoritate inseriorem & minoris esse pondem, quae ab ipso tradebanturi quam quae ab Apostolotam primoribus edom fuerant. Et quid D, Aliam esse Pauli dominam; aliam reliquorum Apostolorum, dc hisce Pauli placitu contrariam : Neque doctrinam tantum, sed Mucin pariter & vitae rationem. Hanc rerum apud Galatas suisse conditionem, quum Paulus hanc ad eos scribetat Episto lam; scriptae totius indicat perpetuus tenor. - observasse, non levis est momenii, ad rite percipienda, uuae si ibuntur, omnia; justaque argumentorum momenta aestimanda. . His itaque Paulus quo obviam iret impostoribus, non pastus doctrinam Evanges tam adulterari, aut libertatem Christianam caeremoniarum iugo deprimi,) nervosun hane, &aerem simul, ad Galatas Epistolam, ipserum opponiti Qua, tum veritatem Grinstianam defendit strenue, tum suam asserit authoritatem; & impollonim, tui calumni tum sisphismata, pinunctit penitus ec amolitur. Initio, Authoritatem allimat suam; quam non hominibus acceptam fert, sed ipsi Deod: Iesu Christo. veritatem dein Evangelicam audacter asserit, de sanest Anathemate : diris
devovens, siquis vel Hominum, vel Angelorum etiam, contra doceret. Quam Argumentis tandem confirmaturus, interim amolitur tresiduo primi, totoque secundo capite ad versariorum illud duplex modo memoratum, quo hanc subversum ire satagebant. Ostendit i , Non Evangelium se ac pille, nedum Apostolatum, ex reliquorum insiit ilone; sed iptius Iesu Christi: adeo' e ne summis quidem Apostolis, hoc nomine, min, rem elle. Quod ex suae ad Christum Conversionis historia, dc rerum 1 se gestarum, palam ficit: Ut qui jam ante, Christo edoctus fuerat, dc in varias regiones missus, quam Apin lorum aliquem vel oculis accepisseti Et quamquam, post aliquot demum annos, data dextra secietatem firmassent: non eo tamen id factum este, ut novam illi, quam non habebat, at thoritatem facerent; sed quod ex rerum gestarum serie didicerant in ut hoc indicio testatum darent, Apostolatum Gentium non minus illi concreditum esse, quam circumcisionis Petro. Et quidem, eousque a te, ieris se Apostolis authoritate cedere, ut vel apti P tro, parum recte incedenti, ta coram, opposuis leti M. Nec secus atque ipsum sentire, monstrat, Petrum caeterosque; nec secus secere: Ve bis fictisque juxta consonos. Adeoque cum suam illis exposuillet doctrinam, quam apud Gentes praedicaverat: ἁ δω s ἶ- ν, ἰπὶν ἐιοὶ συσπιέωτα, ne tali purim mis eximis Acaecinctituri erant Apsui, mihi ouis iam inquit Iuper ad serunt. Nihil quicquam; vel
Supplementi loco, quali imperseeta est et, quam nos tradideramus doctrinam ; nedum seror, quasi parum sana. Contra vero, miti sinulor Barnalis et is a tram porrexerunt ; us nos M Gentes prouisieremur, sicut asu os illi. me unicum m euus insiper, ut paverum essemus memores ', cui O nos jam ante metenti fueramus. Sed, de Mosaicis ritibus apud Gentes introducendu, ne κυ quidem. Imo vero ne gruam Titus Gentilis u eum Paulo Merari ciscumcui. coactus es. S, O i e Petrus, quom o noctiae Dersabam' meta cum Gentibus cometa bat. Tantum abest ut vel Apostolorum do.
ruina, vel vitae ratio, Paulinae suerit contraria. Quidquod & ivstea, quilo, in gratiam Judaeorum qui Hieroiblymis venerant, abstinuisset Petrus, 1 Paulo increpatus assuitur: Quippe, Si tu, inquit, qui Daecus es, adinstar Gentium tavas, non m Iutari; cur Gentes His laxemplo tuo ὶ y rizare λHis ita subversis Impostorum machinis, quibus ex oblinuo impetebant doctrinam Pauli, Calumniis onerantes: Argumentis agit per reliquum Epistola: ὶ &armis decretoriis ; Quibbus & suam solide confirmet & adversariorum obruat sententiam. Quamquam enim, Apostolus cum fuerit, pro authoritate Apostolica dictare potuisset:
Cum tamen ad munus Apostolicum spectaret, non modo jubis ita & praedicare, legem
Evangelicam : non lubet tantum, aut etiam sancit anathemate; sed etiam Argumentis visum
est, quod jusserat, persuadere. Quam defendendam suscipit stat entiam, totove impetu contendit, haec est; Ao His sua Iustificari, O non operibus legis Et, quod hinc inseri, Non addendos G tiara Gali. tas, a circumcisionis, aucae legis Rituum, observaticinem. Totam autem illam Argumentorum quam texit telam; & late pros itur; tum pethanc integram, tum & illam, ad Romanos, Epistolam ;ὶ quum non unius horae sensum sit ab luere: Unum illud prae cieteris consuerandum selegi, quod, ex fa cris P rogari va, deducitur, cum P ahamo jam prius icti, suam lura erat lo Musica : Quod itaque ex hae
Pendere, neutiquam conveniret.
Hoc Argumentum quo pressius examinemus, occurrunt praelibanda duo: Primo, Quis sit rei controverse status, Paulum inter & Imposiores: Deinde, Quae vera suit Imposioribus ratio movendi controversiam: mo tandem Argumenti pondus rectius aestimetiar. I. Primum quod spectat; quo cardine versetur controversa; Notandum 1'. citristianos filisse hos Impostores; statem specie tenus & pnetextu. Quod tota dictorum series demonsum Non enim, ut Evangelio palam renuntiantes, arguuntur; sed, uti perperam
265쪽
rium ineri argumenta Paulus, sputa, is tam itus idominam se si, &quae his gemina, ) quae quidem sunt, ad hominem Christianum, justi ponderis; noli essent apud alium momenti, ridicula potius ut loquuntur ) pet principit. m Quamquam igitur Judaeis ipsiis nondum conversis, si in Christiandinum insensissi
mis, vesiticarit hec opinio, De ouservandae Mosaicae inis necessitate ad salutem: non tamen in hos ditate militant Apostoli a gumenta; sta in Judaizantes Christianos. Adeoqu*tanquam cum Christianis disputans, oro concessis habet quae apud Christianos in contestis erant. Cum Judaeis enim si disputallet, plane alius suisset orationis tenor, rationes aliae. Puta, quales Ferri, Adt. Σ'. iterumque Capp. δ'&ς; aut LAEL f. aut ipsius Q. χῖ' Ubi, quae arguuntur, haec sunt, cha - per em in ejus inras si cinerenda salus.. 3', Pro consedis igitur habet Paulus, cum Clis stianis disputans, uuaen Iesum No renum, Messiam sitam ese qm venturus eras; tum, persidem in hunc Iahmium hi. Sed neque controversum erat, Num Gentes pariter atque Judaei, salutis sint capaces :
Quamquam enim, dum Christus in terris agebat, Apostolorum prima missio facta sit, non nisi ad modo vis ;& quidem diserte cautum, ne in viam Gentium di-
ver terem, vel etiam Samarisanorum mbes in rederent r. Mai. Io. ς, 6. Ante tamen quam
terras reliquerit, in Coelos mox abiturus Chrisius, s i. 28. I9; ampliata est potestas; ut d inceps in Baptisinate discipulos initiarent, & doctrinam illis traderent
Et quidem si illud hic Paulo ageretur; alius atque jam est filisset sermonis cursus. Puta, qualis quum hoc avtatur, AP. II. familiaris sui ad Cornelium aditus rationes indi
Verum quidem est, Judaeis hoc serocioribus statem in insistens primo visun sui & pa
rum igratum; Quod Gentes stilicet in eandem cum aptis salutis communionem adscisteremtur. Quod liquido constat, ex illo, dum Christus aderat, stupentium murmure, Iob. n. 3s.stistitantium , Numnam Mae persos inter Gentes profectus, etiam Gentes doceret λ Atque ex illa, postea, Judaeorum etiam ad fidem conversorum ὶ ostensione, quam de Petro conceperant; apud Coznelium hominem Gentilemὶ similiariter ac to. Quam ut leniret, factumque cetarderet, Aet. ix. justam Arelogiam instituere necesse habuiti Ex ea denique Iudaeorum indignatione, Antiochiae, quae in Pisidia est, A t. 13. I, is, M. inium Paulus& Barnabas, ad Gentes se con insuros, insinuabant. Et majori adhuc ii emitu, Hieroselymis.
At ea res, jam an quam stripta est haec Epistola, desierat esse controversa: Tum propter Apologiam Petri, modo memoratam ; tum di Gentiles indies ad fidem Christi conversis, ct Spiritus Saneti sectos participes, non minus quam Judaeos. Qua de re, tum alibi, tum ii Paulo primum & Barnati, a Petro dein & Jacobo, in Hieroselymitana Synodo, Act. 11. late disseritur. Ad Galatas item Cap.a. Et passim in Actis Apostolorum, & traulinis Epistolis. Nec, quantum liquet, vel acerrimi rituum Mysaicorum patroni, ea de re jam ambigebant.1', Qv um igitur minifesta res erat &conlati, Salutem ex fide in Iesum Christum,Judaeis pariter atque Gentibus, consequutum iri: Quod ambigitur, hoc est; Num huic in Christondei, accaedere debeat, tum Circumcisionis, tum Rituum Mosaicorum observatio. Hoc Paulus ninat. Affirmant illi, Rituum patroni; fidem his sejunctam non susticere clamitantes. Constat itaque, De quo ambigitur. Verum hujus quaesiti, duplex occurrit casus. De Judaeis, alter; alter, de Gentibus. Quamquam enim de utrisque pariter verum esset; non pariter tamen de utrisque consi bat : Nec pariter propterea de utrisque statuit Apostolus. Verum quidem es Neque Iudaeis, nesue Gentibus, fuisse necessariam Mosaicae Mis observationem ; quod pariter de utrisque affirmat Paulus. Judaeis tamen indulgendam censuit
legis observantiam; Gentibus, non Item.
Inde est quod, in Judaeorum gratiam, Timotheum circumciderit, ex matre Iudaeum ; Et Paulus ipse, Act. Σi. purificationum ritus impleverit. A Gentibus ut ea fierent, cuae ipse secer' nullo modo patitur: Hoc tantum pallus, ut, ossensionis vitandae gratia, sanguineci sus iis abstinerent. Distriminis hujus, hane esse causam judico. Mosuram i gem Iudaeis fuisse datam, certum erat; atque hos illi obstrictos olim : Abolitam autem jam illam esse, non ita certo erant uasi. Dubitantibus igitur indulget hujus observationem ; sed & persuasis etiam, in du- ntium gratiam. Nec indulget modo; sed &, cum opus fuerit, suadet etiam; & obstaquitur ipse. in Tantisper sdiem dum, tractu temporis, res illa desineret dubiae Contemtus, mores illos sensim desuescere, qui, ab homnibus patrii ritus tenacioribus, aegrius e se
Gentibus autem, quibus nec lex Mosaica, nec prior illa de circumcisione, data fuerat, ut novum jamprimum induceretur jugum quod ne Judaeis quidem erat ne uariumὶ ini,1 quum
266쪽
quum plane duxit: ne offensionis quidem, siquam immerito captarent Judaei, vitandae ea ra. Spectabat utique Mosura lex, nonnisi Ecclesiam Iudaicam; nec, ni si posteros Abrahae, circumcisio. At s uiguinis interdictum, Noacho datum ejusque posteris, cum Gentes pariter atque Imdatos obligaverit; Qua ratione indulta est Iudaeis rituum suorum servatio , eadem&G-tibus, huius interdicti. Et quidem in sui gratiam, siqui ex Gentibus se hoc putaverint o, strictos teneri; vel Judaeorum sestem, siquis scandali metus. Summa rei hue resila Novum imponi jugum, mox deponendum, non patitur: Patitur suum utrisque pristinum sensim amoveri. Duorum autem horum casuum; posterior selus praesentem disquisitionem direela spectat. Neque enim hic disputat Paulus, ousque Judaeis permittendus ut suorum rituum aliquantisper usus: sed, an Gentiles Galatae iub rituum jugum sint adigendi. Quae autem ex argumentia de utroque concludunt, concludunt a sertiori de casu controverse. Juxta quod in Petrum Pau. lus arguit, es tu, ceus es, in Gentium vivis; cur Genus a sy dieare λII. Cum igitur hoc sit, quod dis piatur, negotium: Ordine dispicitam venit, a
Quibus rationibus moti, movebant hanc controve m Imposiores. Hic autem, quas metendebant causis, 1 causis veris, omnino disti Nuendas censeo. Ne que enim novum videri debet, neque mirum, alias revera subesse causes, quam quas cie dunt Imposiores. Quas praetendebant causas, videntur hae suisse.
Primo quidem; Fundamenti loco substratum vellent; Caeremoniarum i , Judaeis olim data, Ecclesiam saltem Iudaicam etiamnum obligari: Et, consequenter, eorum Proselytos
eadem caeremoniarum lege teneri.
P, Promissionem de Mestia factam, Eccles Iudaicae factam esse. Huic litur inserendos este, qui illius capaces este vellent beneficii.3', Si Gentiles igitur, per Meiliam hunc . salutem conicitui desiderarent; Ecclesiae J daicae inserendos ess4 eidem caeremoniarum legi obnoxios. a Atque haec quidem non sine magna probabilitatis specie videantur dicti; Si perpem
it Mosescae legis institutionem, perspicuam admodum esse, & extra omnem controve sam positam : Sed λ Proselytos pariter atque natu Iudaeos eadem obligari. Eadem 1 ut dem lege tenebantur, tum domi nati, tum seris empti, aut insiti aliunde. D, Ejusdem abolitionem, non ita laquido constare ; scit dubiae caliginis & controverse
plenam, & quam Judaei plerique pernegabant.
a', Promissa veteris Testamenti, de Servatore venturo , directa stonte Ecclesiam Judai cam spectasse visa, non est e dubitandum: ut quae, tune temporis, unica fuerit spes bilis
Et ψ' quidem; quanquam & Gentilium subinde mentio facta sit, ut ejusdem olim bene. sicii consertium; λtuille tamen hoe commoda interpretatione exponi, de Gentibus in communionem Eccleissae Iudaicae olim admittendis. Quae eum ira sint; fitendum videtur, speciosis satis praetexui, licet parum firmo, arguere pomis te hos ritui un patronos, Ecclesiam Claristianam non reputandam est. ut funditus no xam, in veteris Iudaicae locum successuram ; sed insititiam potius, & veteri superlimebim;
adeoque veteris legibus obnoxiam. Verum, praeternos praetextus, alias revera subesse causas, satis innuit Apostolus, cur tanta contentione urgebant rituum obtavantiam.
Quarum primam existimo illam suis te, quae omnibus sere haeresiarchis communis esk stalet; ambitiostin gloriae siemtionem; ut longo ordine sequacium cho i habeantur. T les futuros in Elmrena Ecclesia praedixit Paulus, Act. Σα3o. qui, exi mira . mersis incerent, ut sepulcra pus se traherens Hyripuis. Nec absimiles fuisse hos apud Galatas Im postores, innuit Apostolus in hae Epistola, cap. 6. Ix qui, volentes e -- is malin
speciosis came apparere, cogunt vos circumciae: & ver. I3. iis vos circumcidi vo A Miae carne . racsiemur.
Alteram ibidem docet Apostolus ; ne posecutionem paterraretur οὐ crucem risi. Persecutionis autem metus, duplex esse poterat: alter, a Judaeis; , Romanis, alter. 1'. A Judaeis ; quos acerrimos sutile rituum sitoriim propugnatores nemo nescit, & vindi, ces severos. Erant enim illi, tum in Christianos omnes insensillimi, tum in eos praesertim quos contra legem Mosaicam qiiicquam moliri autumabant. Testor ferocis limum illum, obsevissimam suspicionem, tumultum ortum, Aet. ar. a , 28, in Paulum irruentium: Ubi in ore omnium hae clamor erat, Succurrire, viri L centae, Succurrite; His in homo es, quia 'sus hunc populi' adversus legem, arierius Acum Hinc, ues inque Gera; OGraecos in tem sim intriauxu hoc utique suspicabantur hum Acumjacrosanctuan tio . Sed & Dequentes, ob has causis, Zelotarum tumultus, sunt locuples testimonium.
P. Quanquam Judaeorum odium, pars esse pollit eorum quae declinare vellent; de quo nou etiam in Galatia, periculum aliquod est e peste; ut ut longe minus quam, Hierosolymis
267쪽
Hierosolymis; sestem in eos qui natu Judaei non eram, quales Impostores hosce fuisse suspicor:) Gravius tamen illud erat a Romanis periculum; quod& Apostolum respexille aut unam. Fui. enim, tum temporis, Religio Iudaica Romanis legibus permista: non nemouistiana sed gravibus suppliciis vexata, ob leges illas qiue novas Relisiones vetabant. Quae quidem inconam a quo evitarem; circumcisionem antroductum ibant imposiores,' Gentilo ipsi; non tam pietate moti, quam ut, eadem operue sub Judaismi praetextu & priniectione, tum leges Romanas declinarent, tum & Judaeis ellunt statiores. Atque hoc eo magis inducor ut credan, quoniam iidem ipsi, qui vel maxime sircumcisonem urgebant, quo a Romanis legibus tuti essent, in de Mosaica lcge reliqua, parum erant sollicita. Quia diserte testitur Apostolus, Cap. 6. 13. Nam ne ipsi, inquit, cito cis Iuni, o seminant segem. Atque hactenus de statu controversiae dictum est: &, quales fuerint tum speciosi praetextus,
tum verae causae, movendi controversiam.
Sequitur, Argumenti vis prestius expendenda; quo causam evincit Paulus adversus Im- posiores Cui hoc facit exordium, otio attentiores reddat, I x autem Heo. od dicit autem, hoc est; Pactionem istam, quae inris iure1 it, a Deo ius ratem
factam; Hiram non facit ea, pos .anismus o triginta annos, facta e t lex ; ut
inicis em manem re at EDdinem, inquam, sitim : Sic enim δεα, ν malim interpretari, quam cum vulgato Interprete ὶ Testamen N. Eadem ratione qua Novi Foederis codicem, radi malint appestari, quam Q ianaquam enim, etiam senilii Mensi, Te mentum merito diei pollii Foedus illud; eum sit, Ho Ias omini, Q s mcirte
ora mara : non tamen eodem sensu dicitur Novum Te tamentum. Nam verus illud, cui opponitur, DRamentum proprie non est, nec morie colati malum: Sed divina 'Pactio, seu aut initum. Cui tamen exprimendo, vox non minus quadrat, atque ut cui Hebraeorum D a resipondere, ab aliis jam ante suerit observatum.
Et quidem, si, proprie, Testamentum finisset haec Apostoli Argumento vis nulla
foret. Nam i 'non sumet, aut confirmata prius, aut etiam olim confirmanda; vivente adhuc . Conditore Deo, nec unquam morituro: nec tamen, nisi Testitore mortuo, vim habet Testamentum; sed suspensum manet, pro Testitoris arbitrio, vel immutandum, vel etiam abrogandum. P, Quia nec validum illud, quod, posterius lata, priori non derogaret: Quippe, in Testamentis, secus est; posterius utique est Draecedente potius. Qualia autem Textus innuit seu Pactionem: utut Cissum respiciat quod V cibus, eis innuitur dam ante tamen, quam ille mortuus est, tu ille validam ct ratam
laetam, diserte dicitur, quod Testamento non convenit,) scd de ante latam l. m. Mosa, cana. Nam&hoc sequitur, quae jam ante a Drajtainlua Ditis Ma f. D. Est enim quam hic Paulus adhibet, tum & prius, ver. re. vox strensis; sicut
quae huic mox opponitur, ii V. Est utique tuor, quod vulgo ci citur GI re, sevir tum acere: squod, apud nos, Sigilli munimine plerumque sit: in ut nihil dcst quo Instrumentiam fiat, oc lege ratum, firmum, validum : biculi ex adverse, est irritum
ficere, abrogare, exauctorare.
Et quidem ita praestabilita est haec ut neris blata line exauctoretur. Qitae Pacti, Foederisve, rationiblis satis conveniunt: non ira, Test nenti. Est itaque Argumentuna Apostolicum, ab aequitate humani pacti deductum. Qilippe siearguit, ver. I s. svel hi mim pactum ratum iam sit ; ἔμα α - μι-; - rem, non tamen potes pus, aut irae irritum facere, aut actu Iraccedam neo rerutraetre, nepa e ptius facta teneatuo . Cum ita ue Deus jam ante Abrahamo promistiones seelset; nam & hoc subiungit, ver. 16. A 'Mo λι-ιω-s m squae pactione humana quavis habendae sunt potiores: non existi,niandum est ut Mosaida lege, post tradenda, easdem velit abrogatum ire. Nempe sie di, iat, pr enu versiculo; Pactionem illum H r so jam ante a Deo ratam factam; -- non ni iram facu, non retigit, ea quin mi Da-
Haec itaque cum Argumenti Paulini vis sit; tria mi illimum hic veniunt discutienda. 10. Quaenam sit, quam innuit, pactio vel Promistio, jam ante a Deo rara laeta. Quaenam sit in Lex subsinuens, quam huic Promi ilioni contraponit.; . Qii nam illud, Quadringeniorum & Triginta annorum intervallum, quod utramque intercedit.
Quae ut ordine discutiamus, residui pensi nostri opus fecimus. I. Pactionem, quam innulli seu Promissionem, eandem esse constat, quam supra mem raverat, ver. 8. qua & deinceps hactenus veria fixerat.) Pres os Idriptura, persiae m Dei injustificaturum Genus, mi 'Acραὶμ, 3 praeminemn inrisam Ac' Mm Gangessi;
268쪽
mum exponitur, ver. 16. per quem evenisse dixerat ver. quod An imo Darii etiam
omissionem autem hanc, quam E cingeti nomine dignatur Apostolus; quae & Gentes spetabat quam maxime; Tribus saltem vicibus Abraham ficum fuisse, memorat saeta P
Primo quidem, Gen. Ita 3. sub initium Perminationis Abrahae: Discru urive Aramo Ddimisus; asi sis ex patria tua; -Faciamque ego Te Genum magnam, Tibi et urescam; --pu tu Te bene enty omnes familias ierrae. Deinde Gen. is 18. Post promissionem de Israco specialiter facti , ex Sara oriundo; ubi dicitur, ae alamum omnino fare gentem magnam, se praepotentem atque tu ita λη- cendas esse omnes in TeTra Gentes. Et tandem Gen. 22. I 8. Post tentatam Itarci immolationem; quum insigne specimen, tum Fidei, tum Obedientiae dederat Abrahamus, quod, exigente Deo, ne filio pepercerat unige, nito ; Per memet juram aeris Dominus, Omnino bene am ego tibi, O Dabo semen Itium; atque is Ius Semine bene emur omnes Gentes Terrae. Quam autem, si quaeratur, ex tribus hisce vicibus, res irexerit Paulus, quibus in laniis isse constat promissionem : Promissionem prima vice iactam, resperaste Paulum, omnino comitati Non quidem ex ipsis promisi tenore; qui idem est in omnibus: Sed, ex Epoesia, quam annuit, annorum quadringentorum & triginta ante datam Legem; quae, sequentibus hysdem repetitionibus, nequaquam conveniret. At gravius hic occurrit, quodque majoris ponderis est quaesitum ; Numnon, antehaae Abrahamo nillam promistionem, Foedus faetum fuerit, de salute per Fidem in Christum consequenda λ Quippe, si non; Quid de Patribus fieri demum existimabimus, jam an e Abrahamum mortuis ρ Num illi omnes salutem, aut non sunt allecuti Θ aut, non per hoc 'Si ierit; Quorsiam igitur Paulus, antiquitatem hujusce Foederis, non altius repetit, quan Promissione Abrahamo laeta λ praesertim, ubi, ex temporis praerogatava, vis tota Argumenti λRespondeo. I ', Gratuitum illud, de salute per Fidem in Christum consequenda, F chantiquius omnino elle, quam Promissum illud Abrahamus actum, certum eue: Iliique pio levangelio, Gen. 3. I s. aequaevum; De Somne Muleris, Irrporis capsu coatri raro. Est uti 'ue, Sementillud Maseris, idem atque Abrahami; nempe Christias idem: cui per se innixi Patres, salutem sunt adepti, etiam Abrahamo superiores. Quodne dubitemus, Apostolus ad Hebraeos, Cap. II. multis confici Ter Lita , T ires, quod Tes OUum Iuni Mepti, obtinuerunt. Persidem, Abel, po rem quam Geta, auulit ollationem. Per ridem, Emis, pes iram cum 2 ambia verat, communi homi sorte exemptus est, ne morum sentiret. Per Fiam, Mah, favorem aputa 'De m consecumses, quo Hisnio, ne periret, eximeretur. Pre em, inquam, iliam, qua sue placere Dranis est possibile. Per eoAem Ham, perquam minam ipse, Ut cus, Iaciatis, ct Herocimi qui Abraham posteriores, egregia quae memorantur iacinora presin qnt. Per illam ipsam Fidem, quam prius definiverat, Hri rerum nondum exissem ' λω Dum ingumentum. Per Fidem illam quam Hebreis etiam Christianis convuendaverat, ut ari,ialmssalutarem : Per quam jum sisereni; & , qua, qui declinarent, a iiii H
Dico tamen P Uint Abraham antiquius fuerit foedus illud : Graves tamen subege cacim, cur ab Abrahamo Paulus, eique faeta promissone, desumeret argumentum Nam i uam non fuerit omnium antiquissum; satis tamen vetulia fuit haec pro missio, ut circumcisionem ipsam, nedum Mosaicam Legem, antiquitate superaret. Noa enim nisi post Triginta sese annos instititia est Circumcisio; Lex Mosaica, etiam poli alios adhuc Quadringentos. M, Qtioniam in nae Abrahamo facta promissione, Gentium saeta est expressa mentio, 'prout a posteris Abrahami distinguuntur; Te, scilicet, bene escentur omnes Terrae Gentes; ) quod in prioribus non contigerat: Adeoque caeteris notior erat haec promissio, ubi Gentilaum casias ageretur. Quippe taedus illud antiquius, de Semine miaveris, serpentis caput connituro; etiamsi Gentes reliquae non suis lent ad Christum convertendae, aut inde consecuturae silutem ; effectum obtinuisse videri pollet, in ipsa salute Judaeorum: Utpote quod humanum genus indis viminatim spectabat, gentis hujus illiusve nulla mentiones a Poteratque igitur in quavis adimpleri. Opus igitur erat Apostolo, ut ad hane se potius Promissionem reci ret: In qua, praeter summam ita eris, quam cum reliquis communem habet, insuper accedebat Gentium a Judaeis discriminatio. Siquidem illud in se probandum susciperat, ver. I . Edneae mi em Asera
etiam ad Gentes amplianaeam es e; ut & ipsae, per sdem, prono θη uus p rii petesse Ont; neque, ad hoc, opus me ut in Judaeorum familiam adscisciremur. Atque de Promissione hactentis, seu Pactione, quam prius ratam laetam innuit Apinstes II. Sequb
269쪽
II. sequitur es, ut, Quae sit Lex illa, disquiram , quae huic contraponitur Promissioni, nec tamen potis est, utpote posticuis lata, illana abrogare. Lex haec, quin ea sit quae in Mome Sinai data luit, non est ambigendum; paucis post ruentibus, qui un a ypto cssederemur Israeli: e. Ncmpe hoc omni procul dubio conliare facit, annorum inadi ingentorum atque triginta signatum intervallum. Quippe tot praeci se, ad exituna ex ali pio, annos cnluxisse, diserte dicitur Exod. Ia. o, i. Hiaris tri-wta ivra mus iraeutos annos, reciem ipse egressisu ut omnes exercitus Domini. tena alium vero non unius generis sierint, quae in Monte Sinai latae sunt Leges: sed ut dici solent) Myales aliae, quales sunt Decalogi praecepta decem; aliae Greemo a , qties ex reliquis non paucae; ne αλ scuam ii morem: Si quaeratur, Utram duarum. Moralem legem, an Caeremonialem, respexit Paulus hoc in Argumentotin Caeremoniali Lege, non Norali, intelligendum cile, mihi videtur, citra omnem controversiam, manissum. Duabiis his potissimum de causis.1 Quoniam, quae agebatur inter Paulum &Imposiores quaestio, De Ritibus observandis, erat : non de Linu Morali: De illa scilicet Lege observanda, quam antiquatam iam hi ille contendit Apostolus. Non isitur de Morali line : quae vivit adhuc vigetque ; niaque sibi
manet authoritas, etiamnum inconculia..
Quia, sci us, Aipumentationis Apostolicae vis concideret; quae, ex praecedentia taeni. poris, tota pendet. Ne. stabilitae prius Promissioni, Ixx post ferenda derogaret. Ut ut enim Decalogi Lin Moralis, etiam in monte Sinai lucrit repetito tradita ; adeoque post Pro- mulionem illam ante stabilitam: Jam me tamen, quod summam rei si lat, humanis inscripta cordibus, inde ab initio lata, censenda erat; nec, promistione Abrahamo laeta pisiarior, reputanda. Si contra tamen quis objiciat; ut Ceremonialis, ita ne Moralis quidem operibus imis, justiti ari nos, aut e sinui salutem; scis sin Fide : Adcoque tum hanse tum illam, pariter exclusum iri. Haec tria reponenda judico. it Omnino verum esse, Iustificati unem quod attinet, tum hanc, tum illam, exclusam est e. Et quidem, ubi de Iustificatione disputatur, Argumenta, ut plurimum, utramque Hriter & inditeriminatim res iunt. Praesertim quae in Epistola ad Romanos occurrunt; ubi illud maxime disceptatur. Non ea tamen, de Justificatione controversia, in hac ad Galatas, sicut in illa ad Romanos Epistola, ex pros sis agitur : Sud, de Mosaica Line observanda. Argumentatur utique Apiniolus, per totam hanc Episto , non modo non Justificari nos ex operibus Legis ; i ne observandam quidem esse, vel Circumcisionem, vel Legem etiam: pnesertim
3I Quamquam igitur Apostoli arsumenta nonnulla, etiam in hac Epistata, contra Justi
ficationem ex operibus Legis, di reste concludant; sintque ea quae etiam ad Legis Moralis opera extendant; adeoque eremonialis, 1 fortiori: Non tamen hoc, principalis quaesiti statum immutat quicquam, De Geremoniarum linis apud Gentes observandae necessitate ; d, ex consbiliente, etiam hoc ferium; dum i cum illud removent, cullus ibi ius praetextu obtendetatur haec ne litas.. Nam, quicquid demum sit, quod de Juvaeis dici miit, cur sibi olim data line tenerentur: De Gentilibus tamen quorum hic causa vertitur) qtii bus nee olim data luerat; nihil obtendi potest, cur habeatur neces laria; nisi, si ex illa sorie fuissent justificandi. Adeoque, quae concludunt Argumenta, non esse ad Justificationeni necessariam; non esse necessariam, concludunt. Legem igitur hanc, quam, ut Promissione posteriorem, eidem derogare non potuiste, contendit Paulus; Legem esse constit Caeremoniarum. III. Superest 3 Ut Intervallum illud, Au rum .d inmitarum o Triginta, quod Promistionem interd: Legem cessit 'discutiamus. Ubi quae occurrit Chronologica dissicultas, ex conciliandis quatuor Scripturae locis, quae invicem pugnare videamur, tota pendet. Nempe, Gen. I s. II, I . Haec dicit Abrahamo Deus; C ruficias, Ino aras De Semen Iuram, tu aliena terra; i ei que servituros, fui o dent icti; in per Annos: vero gentem ligam, cui inmmi sunt, albo; eo que deducam intae, murans Iacustati lias inni inos. Atque idem repetit stephanus, Adti 6, Nempe, Inquili uos tumos Semen eius iualisna terra, eutra. aunos; ρs aratem isti iurastice sis. At vero, ta . ix i. pro an vis 2 us tuentis, annos habemus 71 ginta hi pra7 tari ventos. Habitatis Iurorum Luael, 'Pa --serunt in t AE pD sic vulgatus interpres) in annorum ' Misi utorium trigi ta : pιibus expletis, ea em Hie Gre k in omnis exercitus Dinuui de Lora C E pin
demque periodus, praesciiti textu memoratur Nempe, Pactunem illum, jam ante auro ratam Duam, non isti iam facit, ea praera piadringenios triginta annos facta es
270쪽
Dicimus avicm i'. Tam notabilem hanc, Annorum Triginta, diserepantiam, , numeri quod aiunt in Rotundatione provenire, non possium ino mini persuadere. Praesertim, cum i e , annorum quadrinsentorum & triginta, numerus satis si rotundus. Aliam igitur
quaerendam elle αν -ων conciliationem, omnino censeo.
a.', Periodos illas omnes, in eodem ex AEgypto exitu, una terminari, inanisso liquet. Nempe: De illa Exod. ix diserte dicitur, similis annis tre istasina sua g uos,
Illos autem in Textu memoratos, annos traginta supra quadringentos, simul expiras non minus constat. Quippe eodem Exitus anno, Lex erat in monte Sinai promulgata. Nam tertio post mense, quam AEgypto exierant, in deserto Sinai dicuntur e venisse, Exod. isti. Et, paucis post dieinis, Lex erat promulganda. Et quamquam plurium dierum opus erat totius rei transactio; Eunte in montem Mose, & redeunte aliquoties ; ibique bis quadroginta dies morante; non multos tamen elapsia esse menses certum es L Nam, his peractis tota deinde Tabernaculi praeparatio non leve opus ) eodem erat anno absoluta. Primo si quidem die sequentis Anni, erectum esse dicitur atque instructum Tabernaculum, Ebcod. i . Et quidem si totum etiam Levitici librum, quo Caeremonialis Legis non paura ieci: tur, accenseamus: etiam sic, nonnisi per unum s ad summum ) mentem tempus ampliab, tur. Quippe a primo die mensis secundi, fixundi ab exitu anni, orisitur Numerorum Liber,
od autem duae reliquae tannorum quadringentorum in periodi, simul expiraverint; ei
tata Loca monstrant. Dicit enim Dominus; his Annis exeuntibus, judicaturum se Gentem illam cui servierint, & eos inde, cum magnis facultatibus, edueturum. 3', Cum igitur una simili omnes expiraverint; ad diveta erit Epochas, seu Periodorum initia, quicquid est discriminis, refluendum. ι ις, Illos autem in Textu memoratos, quadringentos & triginta annos, 1 Promissione Abrahamo laeti, numerandos esse, per se ii uet. Adeoque & totidem illos, Kxod. 1a. uni terminatos, ab eodem capite numerandos esse: ut ut, primo aspectu, secus videatur; quasi pollerorum tantum Jacobi in AEgypto moram speetarent.1', Ut igitur Exodi locus ille rectius intelligatur, pensi latius paulo expendendus eri ne, perperam intellectus, erroris ansun subministret.
pn comm ait μαι tu i Ego pth -ο - erat prauis entia 'triginta. Ubi asan interpretor, non simpliciter Asiratim , sed in is , seu inquilinorum inhabitationem in aliena terra ; non tam vi vocis coactus, quam necessitate materiae. 3 cuires Met se LXX, κῶ --, ku -νωσις, nam variant Codices.ὶ Atque hoc sensu tum erra nomen, tum verbum zς , non raro occurrunt; migrationem innuentia, seu peregre
habitare ; sive, migratione ficta, novis sedibus considere; de advenis usurpata. Et vetan et tam amne videtur ipsum πς , ut, quae hine ducunt iamiliam non pauca, dubitetit Lexi graphi, num ad hoc an illud Thema sint redigenda. Per Mos Urael, non intellam, unius Iacobi inflem Cum enim, jam inde Promi Lsione Abraham Leta, nonnili quadringenti & triginta anni Muxerint; fieri non potest. ut totidem annos jam per inati fuerint Posteri Iacobi. 3 sed, per Is tatus seu ris ora Es in quim ora pio histrarunt, intelligenda erit, Gens Abrahamo oriundue Lyraesis nomine seu rarum Urael) jam celebris; annumeratis etiam majoribus, Abras inum usque. Quae quidem Gens, post mregrinationes alias, in AEgypto nuper commorati sunt, duram obeuntes servitutem; unde & iam modo sunt egressi. Adeoque voces illae v eiis, reddendae sint pu e tum mi sive qui minuseriori ; ct ad s L es referenste; ut pars sitit Periphrasticae descriptionis Genus illius: Non autem, qua Ora ni ut habet Vulgatus Interpres, aut is ut i LXX, di post illos plerique; quasi confliuendum esset z rum im habitamini russeu mora qua in O commorati μ I: quasi quam in AEgypto moram secoram Posteri Jacobi, annorum titillet quadringentorum & triginta. Quod historiae ratio non
- sanarent ἡ LXX, inserunt, quae in textu II braeo non occurrunt: - δε υ -- έοῦν Ιαρ- ο υ,--ν is f ς ἐν γ rea, , α ὶ πατέρης σπιῶ, 2 in rimin is π - ut apud O leurat Eusebius: Neque multum di Mepant hodierni codices: Nili clam quod suspicor, additamenta illa, cis X M atque υ ὐ- ρος - , ex margine
in textum irrepuisse potius putandum sit, quam ab ipsis L primitus inserta.ὶ Qxiamquam neque sic omnia sunt in tuto. Quam enim in AEgypto, simul & terra canam, posuerunt, tum ipsi tum dc Patres nim, mn erat nisi annorum Quadring torum M viginti quinque: Exactis scilicet quinque res uis, dum Harane mi t Abraham